pokazy kupna

Sygn. akt II K 50/15
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 26 października 2013 r 70 letnia pokrzywdzona A. K. zamieszkała w R. udała się do restauracji (...) aby tam
uczestniczyć w pokazie artykułów gospodarstwa domowego zorganizowanym przez firmę (...) z P.. Pokaz prowadził
pracownik firmy oskarżony B. W. . W trakcie trwania pokazu pokrzywdzona jak i inni uczestnicy wypełnili posiadane
przez siebie zaproszenia wpisując w nie swoje dane a następnie przekazali je prowadzącemu, który miał wylosować
nagrodę . Spośród zaproszeń oskarżony wylosował te wypisane przez A. K. . W rozmowie z pokrzywdzoną oskarżony
poinformował ją, że wygrała komplet garnków i otrzyma je za darmo. Wierząc słowom oskarżonego A. K. podpisała
podsunięte jej przez niego dokumenty. W związku z tym , że nie posiadała przy sobie dowodu osobistego B. W. odwiózł
ją samochodem do mieszkania , gdzie spisał jej dane z dokumentów. Zapewnił pokrzywdzoną , że garnki zostaną jej
dostarczone do domu. Po pewnym czasie A. K. otrzymała nadesłane pocztą z firmy (...) sp z o.o. sp.k. z P. dwie umowy
kredytowe o nr (...) zawarte z (...) Bank SA z siedzibą we W.. Z treści umów wynikało ,że pokrzywdzonej udzielono
dwóch kredytów na sumę 6122,12 zł oraz 4212,49 zł (łącznie 10 334,61 zł) na zakup artykułów AGD i rehabilitacyjnych.
Spłata kredytów miała nastąpić w 36 ratach płatnych co miesiąc począwszy od listopada 2013 r .
Oskarżony widząc , że pokrzywdzona znajduje się w podeszłym wieku a ponadto że jest nieporadna i łatwowierna
celowo wprowadził ją w błąd informując, że wygrała nagrodę. Pokrzywdzona wierząc oskarżonemu , że podpisuje
dokumenty związane z odbiorem nagrody, podpisała podsunięte jej umowy . Gdyby oskarżony powiedział A. K. , że
nabywa naczynia na kredyt , podsuniętych jej umów z pewnością nie podpisałaby.
( dowód: zeznanie H. P. k.48v-49,120v ; zeznanie A. S. k.63v,120v-121v; zeznanie Z. W. k.55-56 oraz k.25-26 akt XVI
Ko 308/14 SR w Częstochowie; zeznanie A. B. (1) k.58-59, 34-36 akt XVI Ko 308/14 SR w Częstochowie ; zeznanie A. B.
(2) k. 61, 19-20 akt III Ko 636/15 SR Poznań Nowe Miasto i W. ; zeznanie A. K. k.3-4,39v,52v-53, 232-233v; oryginały
umów kredytowych k.10,11; koperta k.12; ostateczne wezwanie do zapłaty k.16; dokumenty dotyczące windykacji
k.17-19,28,35; pismo (...) sp z oo Sp.k. k.37,66,73; kopie umów sprzedaży k.256,257; wyjaśnienia oskarżonego k.
213-214v,270-270v )
Oskarżony B. W. nie przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu. Wyjaśnił , że pokazy składały się zasadniczo
z dwóch części . Podczas pierwszej części prezentowano produkty. Następnie była przerwa na poczęstunek. Po tym
następowało podpisywanie umów ze zdecydowanymi klientami, którzy podchodzili indywidualnie do prowadzących
pokaz. W końcowej fazie odbywało się losowanie nagród celem zdobycia osób niezdecydowanych. Tymi nagrodami
były rabaty na zakup naczyń. Z uwagi na ilość prowadzonych prezentacji i liczbę zawartych umów B. W. nie kojarzy
sytuacji z pokrzywdzoną. W jego ocenie klientka spóźniła się z wycofaniem się z umowy i w związku z tym zgłosiła
sprawę Policji.
( wyjaśnienia oskarżonego B. W. (1) k. 213-214v,270-270v.)
Sąd zważył, co następuje:
Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego w tej części w której zaprzeczył temu , że z chęci zysku celowo
wprowadził w błąd pokrzywdzoną. W szczególności wątpliwości sądu wzbudziły tłumaczenia oskarżonego związane
z okazywanymi mu oryginałami umów kredytowych (k.10,11) oraz kopiami umów sprzedaży (k.256,257). B. W.
nie potrafił logicznie wytłumaczyć dlaczego sporządził dwie umowy kupna sprzedaży towarów oraz dwie umowy
o kredyt. Według jego wyjaśnień klientka najprawdopodobniej miała zbyt mało naczyń i dlatego zdecydowała się
na dokupienie kolejnych. Na okazywanych mu umowach swoje pismo rozpoznał na umowach kupna sprzedaży ,
natomiast na umowach kredytowych rozpoznał charakter bliżej nieokreślonej asystentki. Według sądu sporządzanie
dwóch oddzielnych umów sprzedaży i kredytu na pierwszy rzut oka nie jest racjonalne. Całą transakcję możnaby
przecież spisać na pojedynczych umowach, ponieważ faktycznie doszło do jednej czynności prawnej kupna sprzedaży.
Należy zauważyć , że na obu umowach kupna sprzedaży widnieje ta sama godzina ich sporządzenia (k.256,257). W
ocenie sądu oskarżony po udaniu się do mieszkania A. K. własnoręcznie wpisał na umowach kupna sprzedaży dane
klientki spisane z dowodu osobistego oraz legitymacji rencisty . Następnie na podstawie tych umów asystentka wpisała
dane pokrzywdzonej do dwóch umów kredytu , które wcześniej in blanco podpisała oskarżonemu A. K.. Na obu
umowach kredytowych asystentka wpisała mylnie , że pokrzywdzona zamieszkuje na ul (...) , choć w rzeczywistości
zamieszkuje ona na ul. (...). Nie jest również prawdą to , że pokrzywdzona , której miesięczna emerytura nie przekracza
kwoty 1000 zł podała oskarżonemu , co zawarto w umowach kredytowych, że osiąga dochód 1250 zł miesięcznie.
Jak stwierdził na rozprawie oskarżony z dochodem poniżej 1000 zł klientka najprawdopodobniej nie dostałaby zgody
banku na kredyt. W ocenie sądu B. W. aby uwiarygodnić transakcję przed bankiem celowo wpisał , że A. K. osiąga
dochód przekraczający nieco kwotę 1000 zł. Z danych wpisanych w umowie wynika , że klientka jest emerytem –
rencistą . Jak powszechnie wiadomo uposażenia emerytalne i rentowe nie stanowią zazwyczaj dużych kwot. Nie
chcąc ryzykować kontrolnego telefonu banku do klienta , oskarżony wpisał zupełnie prawdopodobną kwotę dochodu.
Również wartość zakupowanych rzekomo przez pokrzywdzoną artykułów musiała być dopasowana do jej możliwości
płatniczych. Jednak chęć zysku nie pozwoliła oskarżonemu na ograniczenie się do tylko jednej umowy kredytowej .
Aby zwiększyć swoją prowizję sporządził więc kolejne egzemplarze umów kupna sprzedaży oraz kredytowej i z tego
punktu widzenia zachowanie oskarżonego należy uznać za racjonalne.
Oskarżony wyjaśnił , że w sposób należyty poinformował klientkę o prawie do odstąpienia od umowy. Jest to
kolejna nieprawda. B. W. nie pozostawił A. K. egzemplarzy umów kredytowych , na których umieszczona jest
informacja o prawie do odstąpienia od umowy kredytowej w terminie 14 dni od jej zawarcia. Umowy te pokrzywdzona
otrzymała z firmy (...) vital” pod koniec listopada 2013 r , co wynika z datownika na kopercie ( koperta k.12).
Zatem zarówno oskarżony jak i zatrudniająca go firma zadbali o to aby A. K. , nawet z pomocą innych osób , nie
miała szansy na terminowe odstąpienie od krzywdzących jej umów kredytowych. Należy jeszcze zauważyć , że w
przypadku odstąpienia klienta od umowy o kredyt wiązany , umowa kupna sprzedaży pozostaje w mocy . To dlatego
aby uniknąć ewentualnej utraty towarów (w wypadku odstąpienia klienta od umowy kredytowej) firma (...) vital”
i reprezentujący ją oskarżony nie pozostawił pokrzywdzonej zakupionych rzekomo przez nią garnków. Zarówno
garnków jak i artykułów rehabilitacyjnych A. K. nigdy nie otrzymała. Gdyby je otrzymała uznałaby , że jest to prezent ,
który wylosowała na pokazie w restauracji (...) .
Sąd dał wiarę zeznaniom pokrzywdzonej A. K. (k.3-4,39v,52v-53, 232-233v). W przeciwieństwie do oskarżonego ,
pokrzywdzona w sposób logiczny i niesprzeczny z dowodami z dokumentów opisała okoliczności podpisania przez
siebie umów. A. K. nie udała się na pokaz z zamiarem zakupu drogich artykułów. Potraktowała wyjście na pokaz
jako formę spędzenia czasu , którego ma pod dostatkiem. Nie ukrywała zresztą , że uczestniczyła w podobnych
pokazach organizowanych w R.. Nie wydaje się logicznym aby posiadając rentę w kwocie 820 zł A. K. chciała kupić
garnki i artykuły rehabilitacyjne , których cena znacznie przekraczała jej możliwości finansowe. Miesięczne raty
wynikające z obu umów kredytowych to suma około 300 zł . Sąd miał osobisty kontakt z pokrzywdzoną . Dokonując
przesłuchania A. K. w jej miejscu zamieszkania zorientował się , że pokrzywdzona żyje skromnie tak jak pozwala jej
na to niewielki dochód z renty. Już krótki z nią kontakt pozwala zorientować się , że A. K. z uwagi na podeszły wiek ma
trudności z samodzielnym poruszaniem się , czytaniem tekstów i rozumieniem bardziej złożonych pojęć . Zdaniem
sądu oskarżony również zorientował się , że ma do czynienia z osobą niezaradną z uwagi na podeszły wiek i okoliczność
tę bezwzględnie wykorzystał. W zeznaniach pokrzywdzonej pojawiły się pewne rozbieżności dotyczące między innymi
chronologii wydarzeń i niepamięć pewnych szczegółów co wydaje się zrozumiałe z uwagi na zaawansowany wiek
świadka. Rozbieżności te , zdaniem sądu , nie dotyczą okoliczności kluczowych i nie mają wpływu na całościową ocenę
wydarzenia. Niejasnym do końca jest również to, dlaczego firma (...) nie dostarczyła pokrzywdzonej zakupionych
rzekomo garnków. Firma nie posiada żadnego dowodu doręczenia artykułów A. K. , co wynika z nadesłanych pism
( k.37,66,73). Wydaje się ,że gdyby pokrzywdzona chciała zakupić garnki i nie otrzymałaby ich od firmy , podjęłaby
kroki w celu wyegzekwowania nabytej rzeczy a przynajmniej poinformowałaby o tym swoją opiekunkę.
Sąd dał wiarę zeznaniom pozostałych przesłuchanych świadków H. P. (k.48v-49,120v), A. S. (k.63v,120v-121v) , Z. W.
(k.55-56 oraz k.25-26 akt XVI Ko 308/14 SR w Częstochowie) , A. B. (1) (k.58-59, 34-36 akt XVI Ko 308/14 SR w
Częstochowie) oraz A. B. (2) (k. 61, 19-20 akt III Ko 636/15 SR Poznań Nowe Miasto i W.). Świadkowie ci jednak nie
uczestniczyli bezpośrednio w rozmowie oskarżonego z pokrzywdzoną , więc ich zeznania miały dla ustaleń faktycznych
znaczenie drugorzędne.
Nie ujawniły się okoliczności nakazujące wątpić w prawdziwość pozostałych załączonych do akt dokumentów.
Reasumując powyższe sąd nie miał wątpliwości co do sprawstwa oskarżonego w zakresie zarzuconego mu
czynu. W ocenie sądu B. W. wprowadził pokrzywdzoną w błąd informując ją ,że wygrała garnki . Następnie
pod pozorem dopełnienia formalności związanych z odbiorem nagrody przedłożył jej do podpisu umowy kupna
sprzedaży oraz umowy o kredyt. Oskarżony przemilczał wszystkie istotne elementy oferty związanej ze sprzedażą
artykułów . Zachowanie oskarżonego nie odpowiadało zasadom przewidzianym w przepisach ustawy z 12.05.2011
r o kredycie konsumenckim (Dz.U. nr 126 poz.715) . Zgodnie z art. 7 ust 1 ustawy pośrednik kredytowy w swym
przekazie reklamowym podaje informacje dotyczące kredytu w sposób jednoznaczny , zrozumiały i widoczny.
Pokrzywdzona wierząc kłamliwym zapewnieniom oskarżonego przedłożone jej umowy podpisała. W art. 29 ust 2
ustawy sformułowano zasadę , że kredytodawca lub pośrednik kredytowy jest zobowiązany doręczyć konsumentowi
umowę niezwłocznie. Tymczasem oskarżony z oczywistych przyczyn nie doręczył pokrzywdzonej podpisanych przez
nią umów. Działaniem swym B. W. doprowadził A. K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem o wartości
odpowiadającej wartości udzielonych kredytów konsumenckich. W związku z tym , że A. K. nie spłacała rat kredytu
wierzyciel przystąpił do czynności egzekucyjnych , co wynika z załączonych do akt dokumentów (k.16, 17-19,28,35) .
Swoim zachowaniem B. W. wyczerpał dyspozycję przepisu art.286 § 1 kk.
Biorąc pod uwagę wysokość zagrożenia ustawowego za popełnienie przestępstwa z art. 286 § 1 kk , okoliczności
przedmiotowe i podmiotowe popełnionego czynu oraz znaczny stopień winy sąd orzekł wobec oskarżonego na
podstawie wspomnianego przepisu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności. W ocenie sądu wymierzona wobec
oskarżonego kara to właściwa reakcja na jego czyn. Nie dopatrzono się po stronie oskarżonego przesłanek
uzasadniających warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary. W myśl art. 69 § 2 kk zawieszając wykonanie
kary sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy , jego właściwości i warunki osobiste , dotychczasowy
sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa. Wprawdzie oskarżony nie był dotychczas karany
sądownie (k. 260) , lecz jest to zdaniem sądu jedyna okoliczność świadcząca na jego korzyść. Pozostałe okoliczności
związane z popełnionym przestępstwem przemawiają przeciwko takiemu rozwiązaniu. Warunkowego zawieszenia
wykonania kary nie należy stosować, gdy ze względu na charakter sprawy, okoliczności towarzyszące popełnieniu
przestępstwa, jego społeczną szkodliwość, wreszcie wzgląd na społeczne oddziaływanie kary przeciwko temu
przemawiają (wyrok SA w Gdańsku z 8 maja 2002 r., II AKa 95/02, KZS 2002, nr 10, poz. 67). Oskarżony nie zawahał
się przed dokonaniem oszustwa na szkodę osoby wiekowej, która utrzymuje się ze skromnej renty. A. K. porusza się
podpierając laską , co nie mogło ujść uwadze B. W.. Wysokość zobowiązania , którym dzięki oszukańczym zabiegom
oskarżonego , została obciążona pokrzywdzona stanowi dla niej dużą dolegliwość , całkowicie niewspółmierną do jej
niewielkiego dochodu. Wyrządzenie dolegliwej szkody osobie w podeszłym wieku , która ma trudności z codzienną
egzystencją jest działaniem wysoce szkodliwym społecznie. Zdaniem sądu tego rodzaju przestępstwa nie uzasadniają
zastosowania instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary.
Na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności zaliczył okres
tymczasowego aresztowania w sprawie w dniach 03.02.2015 r – 09.03.2015 r .
Na podstawie przepisów powołanych w pkt III wyroku sąd obciążył oskarżonego należnymi kosztami sądowymi.
ZARZĄDZENIE
- odnotować;
- odpis uzasadnienia doręczyć obrońcy oskarżonego adw. M. K. ;
- za 14 dni lub z apelacją.
P., dnia 14.09.2015 r