Sylabusy: Studia I stopnia (licencjackie)
Transkrypt
Sylabusy: Studia I stopnia (licencjackie)
Sylabusy: Studia I stopnia (licencjackie) A) Przedmioty podstawowe wg standardów nauczania na kierunku Pedagogika obowiązujące na specjalnościach w Instytucie Studiów Edukacyjnych: - Kształcenie wczesnoszkolne z wychowaniem przedszkolnym, - Pedagogika terapeutyczna z oligofrenopedagogiką, - Edukacja kreatywna z medialną, - Pedagogika wczesnoszkolna z przyrodą, -Pedagogika małego dziecka z wychowaniem przedszkolnym. Nazwa przedmiotu FILOZOFIA Prowadzący: dr hab. Tadeusz Olewicz, prof. UO, dr hab. Grzegorz Francuz Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia I Semestr: sem. 1 ETCS: 4 Liczba godzin wg planu studiów: 15 / 15 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy z problematyką filozoficzną ujętą historycznie i problemowo. Celem kursu jest zapoznanie studentów z problemami podstawowych dyscyplin filozoficznych, najważniejszymi pojęciami filozoficznymi wraz z ich historycznymi przekształceniami; poznanie podstawowych koncepcji obecnych na przestrzeni wieków z drugiej zaś, przedstawia się zarys zasadniczych problemów filozoficznych. Filozofia –przedmiot i metoda badań. Filozofia a inne dyscypliny naukowe i dziedziny kultury. Klasyczny podział dyscyplin filozoficznych. Wczesna filozofia jońska: Tales, Anaksymander, Anaksymenes i Heraklit. Problemy ontologiczne i epistemologiczne w filozofii Eleatów. Materializm Demokryta z Abdery. Platońska teoria idei z perspektywy ontologicznej, epistemologicznej. Uzasadnienie idealizmu platońskiego. Polemika między Platonem i sofistami. Etyczny aspekt teorii idei. Podstawowe pojęcia logiki, ontologii, metafizyki i fizyki Arystotelesa. Sceptycyzm na przestrzeni dziejów filozofii. Tropy sceptyczne. Rola sceptycyzmu. Główne nurty badań filozoficznych w okresie średniowiecznym. Spór o uniwersalia w filozofii średniowiecznej. Różnice między kontynentalną i brytyjską filozofią nowożytną –wprowadzenie. Zwrot nowożytny w nauce i w filozofii. Kartezjusz –metoda naukowa, argumenty sceptyczne. Problem dualizmu substancji materialnej i duchowej. Główne zagadnienia brytyjskiej filozofii nowożytnej. Filozofia Johna Locke'a, Georga Berkeleya i Davida Hume'a. Kantowska filozofia transcendentalna. Podstawowe idee romantyzmu i idealizmu niemieckiego przełomu XVIII i XIX wieku. Filozofia naukowa przełomu XIX i XX wieku. Próby naturalizacji filozofii. Podstawowe założenia programowe fenomenologii Husserla. XX-wieczna filozofia nauki –Popper, Kuhn, Feyerabend. Główne nurty współczesnej filozofii języka. Zwrot lingwistyczny. 1. Russell, Bertrand, Problemy filozofii, Warszawa 1995. 2. Ajdukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii (teoria poznania -metafizyka), (różne wydania) 3. Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t.1-3 (różne wydania) 4. Markiewicz B., Filozofia (wybór tekstów), t.1-3, (różne wydania) 1. Bocheński J. M., Ku filozoficznemu myśleniu. Wprowadzenie do podstawowych pojąć filozoficznych, Warszawa 1986. 2. Galarowicz J., Na ścieżkach prawdy, Kraków 1992. 3. Grzegorczyk A., Mała propedeutyka filozofii naukowej. Warszawa 1989. 4. Copleston, Frederick, Historia filozofii, T. I, T. II, T. IV, T. V, T.VI, T. VII, T. VIII., (wydania różne). Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu SOCJOLOGIA Prowadzący: Prof. dr hab. Ludwik Kozołub, dr Irena Czajkowska, dr Jolanta Borusowska Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia I Semestr: sem. 1 ETCS: 4 Liczba godzin wg planu studió w: 15 / 15 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z głównymi pojęciami i problemami socjologii ogólnej jako jednej z gałęzi nauk społecznych niezbędnymi do opisu rzeczywistości społecznej. Dostarczenie wiedzy dotyczącej różnych struktur społecznych i różnych zjawisk i procesów społecznych. Umożliwienie konfrontacji założeń teoretycznych z praktyką życia społecznego, wiązanie abstrakcyjnych idei z konkretnymi doświadczeniami. Perspektywa socjologiczna ma ukazać ludzi we wzajemnych związkach. Poznanie struktur i procesów, które kształtują życie społeczne pomoże studentom lepiej zrozumieć życie społeczne oraz siły społeczne oddziałujące na ich życie. Studenci uczą się analizować rzeczywistość społeczną i zachodzące w niej zmiany oraz przygotowują do samodzielnej lektury i myślenia kategoriami socjologicznymi. Treści merytoryczne przedmiotu Na zajęciach scharakteryzowana zostanie socjologia jako nauka, jej przedmiot, początki i rozwój. Omówione też zostaną podstawowe pojęcia socjologiczne, tj. społeczeństwo, zbiory społeczne, zbiorowości społeczne oraz grupa społeczna. Następnie dokonana zostanie analiza różnych struktur społecznych, poczynając od małych grup społecznych, tj. rodzina oraz krąg sąsiedzki, poprzez społeczność lokalną jako przykład grupy średniej, aż do dużych grup społecznych, tj. naród i mniejszości narodowe, państwo, klasy i warstwy społeczne, inteligencję i elity władzy. Literatura podstawowa 1.Goodman N., Wstęp do socjologii, Poznań 2004. 2.Januszek H., Sikora J., Podstawy socjologii, Poznań 2009. 3.Polkowska –Kujawa J., (red.) Socjologia ogólna. Wybrane problemy, Warszawa 2005. 4.Szczepański J., Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1972. 5.Sztompka P., Socjologia: analiza społeczeństwa, Kraków 2007. Literatura uzupełniająca 1.Giddens A., Socjologia, Warszawa 2008. 2. Gołdyka, Markowska D., Stankiewicz J., Socjologia. Pojęcia, teorie, problemy, Zielona Góra 2000. 3.Marshall G., Słownik socjologii i nauk społecznych, Warszawa 2005. 4.Mendras H., Elementy socjologii, Wrocław 2004. 5.Olechnicki K. Załęcki P., Słownik socjologiczny, Toruń 2002. 6.Podgórski R., Socjologia. Mikrostruktury, 2008. 7. Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2008. Nazwa przedmiotu SOCJOLOGIA EDUKACJI Prowadzący: dr Jolanta Borusowska, dr Irena Czajkowska Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia I Semestr: sem. 2 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studió w: 15 / 15 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Przedmiot powinien przygotować studentów do pracy w różnych obszarach działań edukacyjnych i społecznych. Student powinien umieć dostrzegać oraz samodzielnie rozwiązywać problemy teoretyczne i praktyczne z zakresu socjologii wychowania oraz nabyć umiejętność zastosowania wiedzy z tej dziedziny do analizy współczesnych społeczeństw, wiązania poznanych teorii z samodzielnym opisem i interpretacją różnych zjawisk społecznych. Powinien być też nastawiony na działalność prospołeczną i samokształcenie oraz przygotowany do wykorzystania literatury socjologicznej do analizy zjawisk wychowawczych. Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Przedstawienie rysu historycznego i kierunków socjologii wychowania, jej przedmiotu i zakresu, a także problematyki. Omówienie podstawowych pojęć i problemów socjologii, niezbędnych dla rozumienia mechanizmów procesu wychowania. Dostarczenie studentom wiedzy o społecznych uwarunkowaniach procesu wychowania w skali mikro i makro. Analiza porównawcza wychowania a socjalizacji. Studenci zapoznają się z procesem socjalizacji osób i grup społecznych tj. rodzina i grupa rówieśnicza oraz klasa szkolna. Uwaga będzie też skierowana na patologie procesu socjalizacji, analizę ruchów młodzieżowych i subkultur młodzieżowych oraz zagadnienie tzw. płci kulturowej w kontekście socjalizacji. 1. Karkowska M., Socjologia wychowania: wybrane elementy: mechanizmy socjalizacji i edukacja szkolna, Łódź 2007. 2. Kowalski S., Socjologia wychowania w zarysie, Warszawa 1986. 3. Skarbek Władysław W., Wybrane zagadnienia socjologii ogólnej i socjologii edukacji, Piotrków Trybunalski 2003. 4. Tillmann K.J, Teorie socjalizacji. Społeczność. Instytucja. Uprzedmiotowienie, Warszawa 1996. 5. Woźniak R.B.,Zarys socjologii edukacji i zachowań społecznych: ku społeczeństwu otwartej edukacji, Szczecin 2002. 6. Znaniecki F., Socjologia wychowania, Warszawa 2001. 1. Chomczyńska-Rubacha M. (red), Role płciowe. Socjalizacja i rozwój, Łódź 2006. 2. Griese Hartmut M., Szkice z socjologii wychowania i andragogiki , Łódź 2002. 3.Klimczuk Z., Socjologia rodziny:zagadnienia wybrane, Olsztyn 2008. 4.Kruszewski Z., Mały słownik subkultur młodzieżowych: na czatach i w oazie, Warszawa 2004. 5.Kwieciński Z., Między patosem a dekadencją : studia i szkice socjopedagogiczne, Wrocław 2007. 7.Nalaskowski F., Ubóstwo a wykluczenie z kultury jako problem dla edukacji, Olsztyn 2007. 8. Nyczaj-Drąg M. Głażewski M.,(red.) Współprzestrzenie edukacji: szkoła, rodzina, społeczeństwo, kultura, Kraków 2006. Nazwa przedmiotu PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA Prowadzący: dr Przepióra-Kapusta Małgorzata Studia: Forma zajęć: Wykład / ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 6 Rok Semestr: Liczba godzin wg planu studiów: II 3 15/30 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Przyswojenie wiedzy o podstawowych zasadach, kierunkach i osiągnięciach w psychicznym rozwoju człowieka w poszczególnych okresach życia, a także wiedzy o podstawach diagnozy i metodach badań nad rozwojem psychicznym. Psychologia rozwoju człowieka – zagadnienia wprowadzające. (2 h). Na jakie pytania odpowiada psychologia rozwojowa? Podstawowe problemy i zadania psychologii rozwojowej; Podstawowe metody badań). Rozwój człowieka-zasady i prawidłowości psychicznego rozwoju człowieka. (2 h). Czynniki rozwoju psychicznego; Mechanizmy zmian rozwojowych; Nabywanie wczesnych doświadczeń, klasyfikacja zdarzeń życiowych, pojęcie kryzysu w rozwoju człowieka). Okres prenatalny (2 h) (Charakterystyka poszczególnych faz rozwoju fizycznego, zmysłów; Nabywanie indywidualnych cech). Okres niemowlęcy (2 h) (Charakterystyka poszczególnych faz rozwoju i czynniki wpływające na ich przebieg). Okres poniemowlęcy (2 h) (Rozwój somatyczny noworodka; Poszczególne rodzaje odruchów). Okres przedszkolny (4 h) (Rozwój percepcji; Stałość przedmiotów; Opanowanie języka; Małe dziecko i jego otoczenie). Młodszy wiek szkolny (2 h) (Rozwój: moralny, poznawczy, społeczny; Problemy pojawiające się w wieku szkolnym np.: dysleksja, leworęczność). Okres dorastania (2 h) (Dojrzewanie biologiczne; Rozwój psychoseksualny; Rozwój tożsamości). Okres młodzieńczy (2 h) (Rozwój: motoryczny, umysłowy, emocjonalny i społeczny). Rola rodziny w rozwoju jednostki (2 h) (Interakcje, stosunki i rozwój życia rodzinnego; Rola rodziny a okres młodzieńczy). Okres życia dorosłego (4 h) (Rozwój intelektualny; Praca zawodowa; Zakładanie rodziny i życie rodzinne). Ostatni okres życia człowieka: starzenie i umieranie (2 h) (Biopsychologiczny obraz starości; Bilans życia; Śmierć i żałoba). Płeć a zachowanie człowieka (2 h). 1. Przetacznik-Gierowska M. Tyszkowa M. (2007), Psychologia rozwoju człowieka. T. I. Warszawa Wydawnictwo Naukowe PWN. 2. Harwas-Napierała B. Trempała J. (red.) 2007, Psychologia rozwoju człowieka. T 2. Warszawa Wydawnictwo Naukowe PWN. 3. Harwas-Napierała B. Trempała J. (red.) 2007, Psychologia rozwoju człowieka. T 3. Warszawa Wydawnictwo Naukowe PWN. 1. H. Bee (2004, Psychologia rozwoju człowieka. Poznań, Wyd. Zysk i S-ka. 2. Strelau J. Doliński D. (red.) 2008, Psychologia. Podręcznik akademicki. T. 2, rozdz. 12. Gdańsk, GWP. Literatura uzupełniająca B) Przedmioty kierunkowe obowiązujące na wszystkich specjalnościach: Nazwa przedmiotu WPROWADZENIE DO PEDAGOGIKI Prowadzący: dr hab. Marek Wasielewski, prof. UO, mgr Grzegorz Kozdraś, dr Daniel Wiśniewski Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia I Semestr: sem. 1 ETCS: 6 Liczba godzin wg planu studiów: 15 / 30 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Zapoznanie z pojęciami, koncepcjami i kierunkami oraz dziedzinami w pedagogice. Ukazanie zmian w naukach pedagogicznych XXI wieku. * Pedagogika jako nauka społeczna * Dziedziny i obszary w pedagogice * Integracja pedagogiki z innymi dziedzinami nauk społecznych * Aparatura pojęciowa pedagogiki * Koncepcje i kierunki w pedagogice 1. Śliwerski B., Pedagogika t. 1, 2, 3. Gdańsk 2006 2. Hejnicka-Bezwińska T., W poszukiwaniu tożsamości pedagogiki. Bydgoszcz 1989 3. Pachociński R., Współczesne systemy edukacyjne. Warszawa 2008 1. Śliwerski B. (red.), Kontestacje pedagogiczne. Kraków 1994 2. Borowicz R., Współobecne dyskursy. Toruń 2009 Nazwa przedmiotu WPROWADZENIE DO PSYCHOLOGII Prowadzący: dr Bronowicka Anna Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia I Semestr: sem. 1 ETCS: 4 Liczba godzin wg planu studiów: 15 / 15 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Przekazanie wiedzy umożliwiającej zrozumienie przebiegu procesów instrumentalnych i kierunkowych u innych ludzi i samego siebie. Zapoznanie z koncepcjami wyjaśniającymi uwarunkowania zachowania się człowieka. Zrozumienie różnic indywidualnych w uczeniu się i zachowaniu człowieka. Rozwijanie empatii, asertywności i doskonalenie inteligencji emocjonalne. Treści merytoryczne przedmiotu * Przedmiot i zadania psychologii. Podstawowe działy psychologii teoretycznej i stosowanej. * Metody badań stosowane w psychologii * Psychologiczne koncepcje człowieka –podejście behawiorystyczne, psychodynamiczne, poznawcze, humanistyczne. * Procesy spostrzegania. * Wyobraźnia. * Pamięć i uczenie się. * Procesy myślenia, myślenie twórcze. * Procesy emocjonalne. Wpływ procesów emocjonalnych na przebieg procesów poznawczych i działanie. * Proces motywacyjny. Wpływ motywacji na przebieg procesów poznawczych i działanie. * Wybrane teorie osobowości –koncepcja cech i typów, Model Wielkiej Piątki, koncepcja psychoanalityczna Freuda, regulacyjna teoria osobowości Reykowskiego. * Różnice indywidualne: zdolności i inteligencja, temperament, styl poznawczy. * Sytuacje trudne, stres, frustracja. Literatura podstawowa 1. Zimbardo P.G.,Ruch L.F., Psychologia i życie, Warszawa 2000. 2. Strelau J. (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna. T.2.,Gdańsk 2000. 3. Mitzel G., Wprowadzenie do psychologii, Warszawa 1999 Literatura uzupełniająca 1. Pilecka W., Rutkowska G., Wrona L., Podstawy psychologii. Podręcznik dla studentów kierunków nauczycielskich,Kraków 1999. 2. Kozielecki J., Koncepcje psychologiczne człowieka, Warszawa 1995. WSPÓŁCZESNE KIERUNKI PEDAGOGICZNE Nazwa przedmiotu Prowadzący: dr Daniel Wiśniewski, dr Tomasz Michalewski, mgr Grzegorz Kozdraś Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia I Semestr: sem. 2 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studiów: 15 / 15 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Cele przedmiotu: poznanie współczesnych prądów i kierunków w pedagogice, ukazanie kontekstów społecznych ważnych dla współczesnej pedagogiki. Zapoznanie studentów ze współczesnym dorobkiem pedagogiki jej rozmaitymi stanowiskami i założeniami. Treści merytoryczne przedmiotu Współczesne kierunki i ideologie pedagogiczne. Syntetyczny zarys zróżnicowanych stanowisk teoretycznych, systemów wychowawczych. Filozofia wychowania. Aksjologia wychowania. Metodologiczne przesłanki pedagogiki. Ontologiczne podstawy wychowania i jego funkcje społeczne. Język naukowy pedagogiki i ustalenia terminologiczne. Tożsamość pedagogiki i jej metateoria /metapedagogika/. Miejsce edukacji w kontekście przemian cywilizacyjnych. Literatura podstawowa 1. Brzeziński J., Witkowski L.(red.) Edukacja wobec zmiany społecznej, Poznań-Toruń 1994; 2. B. Śliwerski, Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 1998; 3. Hejnicka-Bezwińska T., (red.) Pedagogika ogólna tradycjateraźniejszość-nowe wyzwania, Bydgoszcz 1995; 4. Kwieciński Z., Śliwerski B., (red.) Pedagogika. Podręcznik akademicki tom I, Warszawa 2003; 5. Kwieciński Z., (red.) Alternatywy myślenia o/dla edukacji, Warszawa 2000; 6. Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 2001; 7. Witkowski L. Edukacja i humanistyka. Nowe konteksty humanistyczne dla nauczycieli, Warszawa 2000 Literatura uzupełniająca 1. Fromm E., Mieć czy być, Poznań 1997; 2. Kwieciński Z., Tropy –ślady-próby. Studia i szkice z pedagogiki pogranicza, Poznań-Olsztyn 2000; 3. Wołoszyn S., Nauki o wychowaniu w Polsce. Próba syntetycznego zarysu na tle porównawczym, Kielce 1998 HISTORIA MYŚLI PEDAGOGICZNEJ Nazwa przedmiotu Prowadzący: dr hab. Bogusław Cimała, prof. UO, prof. Jolanta Kwiatek Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia I Semestr: sem. 1 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studiów: 15 / 30 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Zapoznanie studentów z metodami kształcenia, wychowania i opieki w różnych okresach historycznych, łącznie z ukazaniem uwarunkowań zachowań w poszczególnych epokach Ukazanie różnych koncepcji wychowania i kształcenia prezentowanych przez pedagogów nie tylko w poszczególnych epokach historycznych, ale także w tych samych epokach i wyjaśnienie przyczyn rozbieżnych interpretacji faktów w różnych epokach odmiennych wizji kształcenia i wychowania i wyjaśnienie ich przyczyn różnych form instytucjonalnych kształcenia ze wskazaniem przyczyn, dlaczego w różnych epokach były one zróżnicowane Przedmiot poświęcony jest kształtowaniu wiedzy o procesach kształcenia, wychowania i opieki w poszczególnych epokach historycznych od starożytności po czasy najnowsze. Pozwala przyswoić wiedzę, w jaki sposób uczono i przygotowywano młodzież do dorosłego życia w różnych czasach. Jakie kierunki wiedzy i umiejętności preferowano w poszczególnych epokach historycznych i dlaczego właśnie takie. Pozwala poznać poglądy na proces kształcenia i wychowania pedagogów od czasów najdawniejszych po współczesne. Przedstawia instytucjonalne formy kształcenia i wychowania podejmowane przez Kościoły, państwo, instytucje gospodarcze (cechy), rodzinę w różnych epokach. S. Kot, Historia wychowania, T. I-II, wyd. III, Warszawa 1995. S. Wołoszyn, Dzieje wychowania i myśli pedagogicznej w zarysie, Warszawa 1964. Historia wychowania, pod red. Ł. Kurdybachy , Warszawa 1965-1967.R. Wroczyński, Dzieje oświaty polskiej 1795-1945, Warszawa 1980. Historia wychowania. Wiek XX, pod red. J. Miąso, T. I-II, Warszawa 1980 J. Krasuski, Historia wychowania, wyd. II, Warszawa 1989. S. J. Możdzeń, Historia wychowania 1795-1918, Kielce 2000. K. Bartnicka, I. Szybiak, Zarys historii wychowania, Warszawa 2001 S. Litak, Historia wychowania T. 1. Do wielkiej rewolucji francuskiej, Krajków 2005 J. Draus, S. Terlecki, Historia wychowania, T. 2, wiek XIX i XX, Kraków 2006. Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, wyboru dokonał i oprac. S. Wołoszyn, T. I-III, Warszawa 1964-1966 H. I. Marrou, Historia wychowania w starożytności, przeł. S. Łoś, Warszawa 1969.W. Jaeger, Paideia, Formowanie człowieka greckiego, przeł. M. Plezia i H. Bednarek, Warszawa 2001. T. Zieliński, Ideał wychowawczy w starożytności, Warszawa 1929. M. Kosznicki, Kształcenie i wychowanie w literaturze zachodniego chrześcijaństwa od I do IV wieku, Gdańsk 1999. P. Aries, Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach, przeł. M. Ochab, Gdańsk 1995. Nazwa przedmiotu METODY BADAŃ PEDAGOGICZNYCH Prowadzący: dr Andrzej Mamroł, dr Katarzyna Wereszczyńska, dr Daniel Wiśniewski Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Wykład / ćwiczenia Rok stacjonarne I ETCS: 4 Semestr: Liczba godzin wg planu studió w: sem. 2 15 / 15 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Elementarne przygotowanie studentów do wykorzystania wiedzy metodologicznej w teorii i praktyce pedagogicznej, a w szczególności: - zapoznanie studentów z metodologicznymi aspektami uprawiania pedagogiki, - kształtowanie umiejętności właściwego doboru metod, technik i narzędzi badawczych w pracy dydaktyczno- wychowawczej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, - zapoznanie studentów z umiejętnością korzystania z literatury i dorobku naukowego w zakresie problemu podjętego do rozważań w pracy licencjackiej i przyszłej pracy zawodowej, - wskazanie źródeł wiedzy teoretycznej na temat metod zdobywania informacji o uczniu, - ukazanie znaczenia badań pedagogicznych w monitorowaniu osiągnięć uczniów. Metody badań pedagogicznych obejmują fazy przygotowania badań służących rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych z dziedziny wychowania, kształcenia i samokształcenia jednostki, prowadzenia badań, analizowania i interpretowania wyników. Treści przedmiotowe obejmują podstawowe sposoby wykorzystywane do badania zjawisk w naukach pedagogicznych. W szczególności służące do ustalania związków przyczynowo- skutkowych, badania zachowań jednostek, diagnozowania ich osiągnięć szkolnych, a także powstałych trudności, poznania opinii i poglądów wybranych zbiorowości, ustalania pozycji uczniów w strukturze socjometrycznej grupy. Dotyczą również zagadnień związanych z planowaniem i prowadzeniem procesu badawczego- jak formułowanie celów, problemów i hipotez badawczych, określania listy zmiennych i wskaźników, dobór próby do badań, opracowanie ich wyników. 1. Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2006, Impuls; Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Kraków 2005, wyd. II, Impuls, tenże, 2. Rubacha K., Metodologia badań nad edukacją, Warszawa 2008, Wyd. Akademickie i Profesjonalne, 3. S. Palka, Podstawy metodologii badań w pedagogice, Gdańsk 2010, GWP. 4. Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa 2000, wyd. II Żak, 5. Gnitecki J., Wstęp do metod i przetwarzania wyników badań w naukach pedagogicznych, Poznań 2004, wyd. Naukowe PTP, Oddział w Poznaniu 1. Brzeziński J., Kruger H. H., Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu, Gdańsk 2005, GWP, 2. Silverman D., Interpretacja danych jakościowych, Warszawa 2009, PWN. Nazwa przedmiotu TEORETYCZNE PODSTAWY WYCHOWANIA Prowadzący: dr Zofia Remiszewska, dr Małgorzata Drost- Rudnicka Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Wykład / ćwiczenia Rok stacjonarne I Semestr: sem. 2 ETCS: 6 Liczba godzin wg planu studiów: 15 / 30 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami teorii wychowania jako nauki, jej miejscem w systemie nauk pedagogicznych oraz związków z innymi naukami. Przekazanie wiedzy o strukturze i organizacji procesu wychowania oraz jego uwarunkowaniach. Wzbudzanie refleksyjności w podejściu do problematyki wychowania oraz wdrażanie do kreatywnego projektowania działań wychowawczych. Geneza i ewolucja teorii wychowania. Związki teorii wychowania z innymi naukami. Wychowanie-zakresy znaczeniowe i definicyjne. Wybrane teorie i koncepcje wychowania. Aksjologiczne i teologiczne podstawy wychowania. Istota i struktura procesu wychowania. Właściwości procesu wychowania. Technologie i strategie wychowania. Zasady wychowania. Metody wychowania: pojęcie, typologia, skuteczność. Formy i techniki wychowania. Wychowanie a samowychowanie. Podstawowe dziedziny wychowania. Granice oraz pomiar oddziaływań wychowawczych. Współczesne konteksty i problemy wychowania. 1. Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Wasrzawa2008. 2. Łobocki M., Teoria wychowania w zarysie, Kraków 2008. 3. Łobocki M., W trosce o wychowanie w szkole, Kraków 2007 4. Kubiak-Szymborska E., Zając D., Podstawowe problemy teorii wychowania. Kontekst współczesnych przemian, Bydgoszcz 2006. 5. Dudzikowa M., Czepaniak- Walczak M., (red.) Wychowanie. Pojęcia Procesy Kontekst współczesnych przemian, Bydgoszcz 2006 6. Górniewicz J., Teoria wychowania (wybrane zagadnienia), Olsztyn 2004. 1. Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 2005. 2. Brezinka W., Wychowywać dzisiaj. Zarys problematyki, Kraków 2007. 3. Borowska T., Węzłowe problemy teorii wychowania, Opole 1997. 4. Gurycka A., Błąd w wychowaniu, Warszawa1990. 5. Łukaszewicz, R., Wrocławska Szkoła Przyszłości dla duchowości, dla wyobraźni, dla praktyki, Wrocław 2010. 6. Remiszewska Z., Kryzysy egzystencjalne młodzieży a edukacja szkolna, Opole 2007. TEORETYCZNE PODSTAWY KSZTAŁCENIA Nazwa przedmiotu Prowadzący: dr hab. Ryszard Gmoch, prof. UO, dr hab. Marek Wasielewski, prof. UO Studia: stacjonarne i niestacjonarne Rok Forma zajęć: Wykład / ćwiczenia stacjonarne I Semestr: sem. 2 ETCS: 6 Liczba godzin wg planu studió w: 30 / 30 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Uzyskanie przez studenta podstawowych wiadomości i umiejętności dydaktycznych umożliwiających organizację i kierowanie procesem kształcenia, a także znajomość przebiegów i różnorodnych cech procesów kształcenia, jego modelach, strategiach i formach, jak również kontekstach ich funkcjonowania. Treści merytoryczne przedmiotu Dydaktyka ogólna jako subdyscyplina pedagogiki. Główne nurty myślenia o edukacji i szkole. Teologiczny aspekt uczenia się. Proces kształcenia i jego rezultaty. Ocena szkolna. Metody i zasady nauczania –uczenia się. Osiągnięcia i niepowodzenia uczniów. Literatura podstawowa 1. Półturzycki J., Dydaktyka dla nauczycieli. Toruń 1997 i nast. 2. Niemierko B., Kształcenie szkolne. Warszawa 2007 3. Kruszewski K., Konarzewski K.(red.), Sztuka nauczania cz. II. Warszawa 2002 Literatura uzupełniająca 1. Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Warszawa 1989 i nast. 2. Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych. Warszawa 1997 3. Figiel M., Szkoły autorskie w Polsce. Realizacje edukacyjnych utopii. Kraków 2001 4. Arensd R., Uczymy się nauczać. Warszawa 1995 PEDAGOGIKA SPOŁECZNA Nazwa przedmiotu Prowadzący: dr hab. Weisbrot-Koziarska Anna, dr Eryk Holona Studia: Forma zajęć: Wykład / ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 2 Rok Semestr: Liczba godzin wg planu studiów: II 3 15/30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Umożliwienie studentom nabycie niezbędnej wiedzy istotnej do zrozumienia współczesnych problemów społecznych, uświadomienie złożoności struktury procesów wychowawczych ze wskazaniem na różnorodność wpływów i ich wzajemne przenikanie, także postrzegania ich jako źródła podniet rozwojowych. Zaznajomienie ze środowiskiem wychowawczym, jego klasyfikacjami i typami, w tym kręgami i czynnikami empirycznymi oraz ich determinującą rolą w zaspakajaniu potrzeb różnorodnych grup, w rozwoju i wychowaniu jednostek lub grup społecznych. Ukazanie możliwości uczestnictwa w podstawowych dziedzinach aktywności społecznej w czasie wolnym i jego wykorzystaniu, działalności organizacji i stowarzyszeń. Zapoznanie z teoretycznymi założeniami oraz praktycznymi rozwiązaniami samoorganizacji budowy środowiska lokalnego w celu optymalizacji oddziaływań opiekuńczo- wychowawczych oraz kulturalnych w oparciu o zastosowanie procedur metody środowiskowej. Kształtowanie się pedagogiki społecznej, podstawowe środowiska wychowawcze, profilaktyka społeczna, strategie i formy, kompensacja, ratownictwo, pomoc; zasady organizacji i aktywizacji środowiska wychowawczego; metody pracy socjalnej w środowisku; starość i starzenie się jako problem indywidualny i społeczny; czas wolny, jego kontekst wychowawczy i moralny; poradnictwo w teorii i praktyce; niepełnosprawność. 1. Pilch T., i Nepalczyk I. (red.) Pedagogika społeczna, Warszawa 1995, 2. Kawula S., (red.) Pedagogika społeczna, dokonania- aktualnośćperspektywy, Toruń 2001, 3. Marynowicz- Hetka E., Pedagogika społeczna, t. 1, Warszawa 2006, 4. Radziewicz- Winniczki A., Pedagogika społeczna w obliczu realiów codzienności, Warszawa 2008 1. Kawula S., Dziecko w rodzinie ryzyka- zagrożenia socjalne, (w:) Pedagogika społeczna, Wydanie II, (red.) 2. Kawula S., A. Janke, J. Brągiel, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2004, 3. Sobczyńska K., Pedofilia „Problemy OpiekuńczoWychowawcze, nr 2, 2009, 4. Zawisza Mastyk E., Wokół pojęcia „eurosieroctwo”, 5. Sołtysiak T., Picie alkoholu przez rodziców zagrożeniem dla rozwoju dziecka, „Wychowanie na co dzień” nr 10-11, 2000. s.4143. C) Przedmioty specjalnościowe: Stacjonarne i niestacjonarne Specjalność: Kształcenie wczesnoszkolne z wychowaniem przedszkolnym, I stopnia. Nazwa przedmiotu TEORETYCZNE PODSTAWY PEDAGOGIKI WCZESNOSZKOLNEJ Prowadzący: dr hab. Gabriela Kapica, prof. UO, dr Małgorzata Drost-Rudnicka Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia II Semestr: ETCS: 5 Liczba godzin wg planu studió w: sem. 4 45 Forma zaliczenia: egzamin Cele przedmiotu Głównym zadaniem tego przedmiotu - jako kluczowego w procesie zdobywania przez studentów wybranej specjalności - jest dostarczenie im wiedzy na temat specyfiki pedagogiki wczesnoszkolnej i edukacji wczesnoszkolnej, dotyczącej jej roli i znaczenia w stymulowaniu wielostronnego i harmonijnego rozwoju osobowości młodszych uczniów, stanowiącej teoretyczną podstawę kształtowania kluczowych kompetencji determinujących twórcze wykonywanie zawodu tak, aby byli dobrymi znawcami psychiki dziecka, umiejącymi skutecznie i kreatywnie wspierać jego codzienne funkcjonowanie. Zadania szczegółowe wyposażenie w wiedzę o charakterze normatywnym, stanowiącą podstawę do kierowania procesem edukacji dziecka, umożliwiającą wspieranie - w sposób zindywidualizowany-jego wielostronnego i harmonijnego rozwoju; * integrowanie wiedzy zdobytej przez studentów w ramach innych przedmiotów; udział w procesie kształtowania następujących kluczowych kompetencji zawodowych: dydaktycznych, wychowawczych, społecznych, kreatywnych, prakseologicznych, diagnostycznych oraz komunikacyjnych, decydujących o jakości i skuteczności kompleksowej realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych oraz opiekuńczych na szczeblu klas początkowych; * pogłębienie zainteresowań i zamiłowań pedagogicznych studentów, wyrobienie właściwych postaw etycznych i społeczno zawodowych; * wdrażanie studentów do samokształcenia, do refleksyjnego i twórczego uczenia się, wyrabianie krytycznego stosunku do zdobywanej wiedzy. * jako osoba znaczą dla dzieci - stara się być dla nich wzorem do Treści merytoryczne przedmiotu naśladowania; 1. Pedagogika wczesnoszkolna jako subdyscyplina pedagogiczna, przedmiot i metody badań. Edukacja wczesnoszkolna, jej swoistość, zintegrowany charakter, cele, zadania, funkcje, kierunki modernizacji w obliczu rewolucji informacyjnej, przemian społecznych i kulturowych ( m.in. globalizacji oraz integracji europejskiej). Dziecko - uczeń podmiotem w procesie edukacji. Nowy dyskurs o dziecku i dzieciństwie w kontekście przemian cywilizacyjnych. 2. 3. Specyfika komunikacji pedagogicznej na I. szczeblu kształcenia, jej wzorce; Proces konstruowania wiedzy przez uczniów, organizowanie środowiska informacyjnego. Postawa badawcza, kreatywność nauczyciela i uczniów. 4. Uwarunkowania oraz prawidłowości pracy wychowawczej na szczeblu edukacji wczesnoszkolnej. 5. Propedeutyczna edukacja regionalna i międzykulturowa w klasach początkowych. Przygotowanie uczniów do partnerstwa kulturowego. 6. Nauczyciel osobą znaczącą w rozwoju osobowości dziecka. Pożądane cechy osobowości i kompetencje współczesnego nauczyciela klas I - III. 7. Literatura podstawowa Metody i techniki poznawania uczniów oraz ewaluacji procesu edukacji. 1. Kłus - Stańska D., Szczepska - Pustkowska M., Pedagogika wczesnoszkolna. Warszawa 2009, Wyd. Akademickie i Profesjonalne. Podstawa programowa kształcenia zintegrowanego. Warszawa 2008, Ministerstwo Edukacji Narodowej. 2. Więckowski R., Pedagogika wczesnoszkolna. Warszawa 1998, WSiP. 3. Kłus - Stańska D., Nowicka M., Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej. Warszawa 2005, WSiP. 4. Sowińska H., Michalak R. (red.), Edukacja elementarna jako strategia zmian rozwojowych dziecka. Kraków 2004, Impuls. 5. Szmidt K. J., Pedagogika twórczości. Gdańsk 2007. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. 6. Kapica G., (red.), Współczesne konteksty dzieciństwa, Racibórz 2007, Wyd. PWSZ. 7. Kapica G., (red.), Edukacja do współbycia i współdziałania. Racibórz 2010, Wyd. PWSZ. 8. Nikitorowicz J., Edukacja międzykulturowa. Kreowanie tożsamości dziecka. Gdańsk 2008. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. 9. Smak E., Włoch S. ( red.), Pedagogika kreatywna wyzwaniem edukacji XXI wieku. Opole 2010, Wyd. UO 10. 11.Łaciak B., ( red. ), Dziecko we współczesnej kulturze medialnej. Warszawa 2003, Instytut Spraw Publicznych. 1. Brzezińska A., Czuba T. i in. / red. /, Dziecko w świecie Literatura uzupełniająca zabawy i w świecie języka. Poznań 1995. 2. Brzezińska A., Lutomski G. / red. / Dziecko wśród rówieśników i dorosłych. Poznań 1995. 3. Brzezińska A., Lutomski G. / red. / Dziecko w świecie ludzi i przedmiotów. Poznań 1994. 4. Kłus - Stańska D., Szatan E., Bronk D. / red. /, Wczesna edukacja. Gdańsk, 2007, Wyd. UG. 5. Lewowicki T., Puślecki W., Włoch S., / red. /, Transformacja w polskiej edukacji wczesnoszkolnej,. Kraków 2005, Wyd. Impuls. 6. Włoch S. / red. /, Wczesna edukacja dziecka - perspektywy i zagrożenia. Opole 2009, Wyd. UO 7. Smak E. / red./, Nauczyciel wczesnej edukacji. Opole 2009, Wyd. UO Cykl kilkunastu książek - pod red. B. Dymary z serii: Nauczyciele - nauczycielom; tytuły rozpoczynające się: Dziecko w świecie… Wyd. Impuls Kraków. Czasopisma pedagogiczne: „Problemy Wczesnej Edukacji", „Życie Szkoły”, „Edukacja i Dialog”. Nazwa przedmiotu TEORETYCZNE PODSTAWY PEDAGOGIKI PRZEDSZKOLNEJ Prowadzący: dr Stanisława Włoch, dr Jolanta Olkusz Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia II Semestr: sem. 3 ETCS: 6 Liczba godzin wg planu studiów: 45 Forma zaliczenia: egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Zapoznanie studentów z podstawami teoretycznymi pedagogiki przedszkolnej. Poznanie teorii pedagogicznych, systemów, historii wychowania przedszkolnego Pedagogika przedszkolna jako subdyscyplina naukowa. Edukacja a naturalny rozwój dziecka. Teorie pedagogiczne wspierające i hamujące rozwój dziecka. Rodzaje uczenia się dzieci. Historia wychowania przedszkolnego w Polsce i za granicą. Innowacyjność w pracy przedszkola - aktywność i transgresja. Pedagogika przedszkolna w aktach normatywnych. Kreatywność i twórczość w procesie wychowania dzieci w wieku przedszkolnym. Znaczenie wspierania inteligencji w przedszkolu w ujęciu historycznym. Środowisko lokalne w pracy przedszkola. Środowisko wychowawcze a rozwój dziecka. Zaniedbania i deficyty w rozwoju. Pedagogia widzialna i niewidzialna w pracy przedszkola. Dojrzałość szkolna i jej aspekty. Brzezińska A., Burtowy M., Psychopedagogiczne problemy edukacji przedszkolnej, Poznań 1992. Waloszek D., Pedagogika przedszkolna w teorii i praktyce, red. S. Włoch, UO Opole 2006. Start szkolny dziecka, red. S. Guz wyd. TWP Warszawa 2010. Guz S. (red.), Edukacja przedszkolna na przełomie tysiącleci, Warszawa 2001. Guz S. (red.) Rozwój i edukacja dziecka, UMCS Lublin 2005. Śliwerski B., Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, GWP Gdańsk 2007. Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu EDUKACJA POLONISTYCZNA W KSZTAŁCENIU ZINTEGROWANYM Prowadzący: dr Tatiana Kłosińska Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia III Semestr: sem. 5 ETCS: 6 Liczba godzin wg planu studió w: 15 / 30 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Przygotowanie do umiejętnego zastosowania wiedzy teoretycznej z zakresu kształcenia wczesnoszkolnego oraz wypracowanie umiejętności efektywnego zastosowania teorii w praktyce. Przyswajanie wiedzy dotyczącej różnych koncepcji edukacji polonistycznej w zakresie nauki czytania, pisania, opracowywania tekstów, gramatyki, ortografii, ćwiczeń syntaktycznych, słownikowo-frazeologicznych. Podejmowanie i rozwiązywanie problemów metodyczno- organizacyjnych. Rozwinięcie twórczych nastawień i dążeń w polonistycznej działalności w ramach wczesnej edukacji. Treści merytoryczne przedmiotu Charakterystyka aktów normatywnych w edukacji wczesnoszkolnej. Metody nauczania języka polskiego. Podstawowa nauka czytania i pisania. Efektywność wypowiadania się w mowie i piśmie. Organizacja procesu opracowania czytanek i poznawania lektury szkolnej. Nauczanie ortografii i gramatyki. Ćwiczenia słownikowo- frazeologiczne w nauczaniu języka polskiego. Doskonalenie nauki czytania i pisania. Nauka i doskonalenie sprawności językowej. Formy inscenizacyjne w edukacji polonistycznej. Kontrola i ocena czytania i pisania. Projektowanie pracy z edukacji polonistycznej. Literatura podstawowa Baczyńska H., Metodyka języka polskiego w klasach I-III Warszawa 1985; Metodyka nauczania gramatyki w klasach I-III, Warszawa 1981; Bałachowicz J., Kształtowanie umiejętności czytania ze zrozumieniem, Warszawa 1985; Bąk P., Czytanie i recytacja w klasach początkowych W-wa1983; Jakubowicz A., Lenartowska K., Metody nauki pisania i czytania we współczesnych elementarzach polskich, Bydgoszcz 1997; Jakubowicz- Bryx A., Kompetencje leksykalne uczniów w edukacji wczesnoszkolnej, UKW Bydgoszcz 2006; Jedut A., A. Pleskot, Nauczanie gramatyki w kl. I-III, W-wa 1991; Kulpa J., Więckowski R., Metodyka nauczania języka polskiego w klasach początkowyc, W-wa 1983; Lenartowska K., Świętek K., Inspirowanie wypowiedzi pisemnych w klasach I-III (1989), Lektura w klasach I-III (1983); Praca z tekstem w klasach I-III (1982), Wiersz w zintegrowanej edukacji elementarnej, AKAPIT Toruń 2006; Letkiewicz M., Krytyczne czytanie w polonistycznej edukacji wczesnoszkolnej, Bydgoszcz 2003; Więckowski R., Ćwiczenia słownikowo-frazeologiczne i syntaktyczne w klasach początkowych, Warszawa 1989; W. Skrzypiec, Ćwiczenia gramatyczno- ortograficzne i stylistyczne, Warszawa 1992; W. Żuchowska, Oswajanie ze sztuką słowa, Warszawa 1992; M. Żytko, Pisanie- żywy język dziecka, WUW, Warszawa 2006. Literatura uzupełniająca Brzezińska A., Czytanie i pisanie-nowy język dziecka, W-wa 2001; Adamek I., Metody i formy wspierania uczniów w uczeniu się, Kraków 2007 W. Puślecki (red.) Kształcenie wczesnoszkolne na przełomie tysiącleci, Warszawa 200; T. Kłosińska, Droga do twórczości, Impuls. Kraków 2000; T. Lewowicki, W. Puślecki, S.Włoch )red.) Transformacja w polskiej edukacji wczesnoszkolnej, Warszawa 2004; I. Konopnicka, Czasopisma dziecięce w kształceniu wczesnoszkolnym, Opole 2006; S. Włoch (red.) Wczesna edukacja dziecka-perspektywy i zagrożenia, UO Opole 2009; D. Klustańska, M. Szczepska- Pustkowska (red.) Pedagogika wczesnoszkolna. Dyskursy, problemy, rozwiązania, Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009; I. Adamek, B. Muchacka (red.) Dziecko-Uczeń w systemie edukacyjnym, Teraźniejszość i przyszłość, Wyd. Nauk. UP, Kraków 2010; E. Smak. S. Włoch (red.) Pedagogika kreatywna wyzwaniem XXI wieku,, UO Opole 2010; W kręgu edukacji wczesnoszkolnej, red. J. Nowik, Opole 2011. Artykuły tematyczne, samodzielnie dobrane przez studentów studentów lat 2005-2013 z czasopism „Problemy wczesnej edukacji”, „ Życie szkoły”. PODSTAWY KSZTAŁCENIA MATEMATYKI Nazwa przedmiotu Prowadzący: dr Renata Reclik Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia II Semestr: ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studiów: sem. 3 15 / 15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Kształtowanie u studentów poprawnego i wieloaspektowego rozumienia podstawowych pojęć matematycznych w trakcie ich własnej aktywności. Kształtowanie języka matematycznego. Zachęcanie studentów do dokładnego i precyzyjnego myślenia podczas rozwiązywania problemów. Posiadanie pozytywnego nastawienia i aktywnej postawy w uczeniu się matematyki. Treści merytoryczne przedmiotu Zakres materiału obejmuje: - Pojęcie zbioru. Klasyfikacja zbiorów. Działania na zbiorach. - Pojęcie relacji i odwzorowania zbiorów. - Podstawy arytmetyki - Typologia zadań tekstowych. - Równania i nierówności - Podstawowe pojęcia geometryczne. Literatura podstawowa 1. Nowik J. Kształcenie matematyczne w edukacji wczesnoszkolnej, Wydawnictwo NOWIK 2011, 2. Sawicki T., Reclik R., Nowik J., Matematyka. To nauczyciel klas początkowych wiedzieć powinien, Wydawnictwo NOWIK 1997 3. Semadeni Z., Matematyka współczesna w nauczaniu dzieci, PWN, 1979. 1. Kucharczyk S. (red.), Podstawy nauczania początkowego matematyki, WSP Opole, 1987 2. Siwek H., Kształcenie zintegrowane na etapie wczesnoszkolnym. Rola edukacji matematycznej, Kraków 2004 3. Semadeni Z. (red.) Nauczanie początkowe matematyki. Tom 14, WSiP, Warszawa 1991. Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu EMISJA GŁOSU I PODSTAWY KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ Prowadzący: dr Elżbieta Trylnik, dr Andrzej Kącki Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Semestr: Warsztaty I sem. 2 ETCS: 1 Liczba godzin wg planu studiów: 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Doskonalenie sprawności aparatu mowy, uwrażliwienie na dźwiękową estetykę wypowiedzi. Treści merytoryczne przedmiotu Pojęcia emisji głosu, narządy mowy i ich czynności; artykulacja a dykcja, najczęściej napotykane błędy artykulacji i dykcji; klasyfikacja samogłosek i spółgłosek w języku polskim oraz zasady ich prawidłowego artykułowania; rozluźnienie oraz uelastycznienie organu głosowego; scalanie rejestru głowowego, średniego i piersiowego w pojedynczy rejestr całościowy; akcent wyrazowy i zdaniowy; frazowanie, fraza a interpunkcja, wprowadzenie pauzy do frazy; środki wyrazy: iloczas, siła, melodia, barwa głosu, pauza; intonacja: funkcje intonacji, podział linii intonacyjnej; dźwięk jako zjawisko akustyczne, zjawiska dźwiękowe wywołane przez aparat głosowy; głos ludzki jako instrument muzyczny; patologia głosu; próba diagnozowania głosu, higiena głosu powszechnego; prezentacja wystąpienia publicznego. Literatura podstawowa 1. Jaroszyński Cz., Jaroszyński P., Podstawy retoryki klasycznej, Warszawa 1998 2. Morreale S.P., Spitzberg B., Barge J.K., Komunikacja między ludźmi, Warszawa 2007 3. Tarasiewicz B., Mówię i śpiewam świadomie, Kraków 2003 4. Zielińska H., Kształcenie głosu, Lublin 2002. Literatura uzupełniająca 1. Klemensiewicz Z., Prawidła poprawnej wymowy polskiej, Wrocław 1993, 2. Kram J., Zarys kultury żywego słowa, Warszawa 1981 3. Sucharek A., Powszechne kształcenie głosu jako problem pedagogiczny, Katowice 1994. Nazwa przedmiotu PODSTAWY PRAWNE I ORGANIZACYJNE OŚWIATY Prowadzący: dr Edward Szkoda, dr Irena Koszyk Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Semestr: Wykład III sem. 6 ETCS: 1 Liczba godzin wg planu studiów: 15 Forma zaliczenia: Zaliczenie Cele przedmiotu Wykształcenie u studentów możliwie wysokiej kultury prawnej i organizacyjnej niezbędnej w pracy zawodowej; dostarczenie odpowiedniej wiedzy o prawie w ogóle i prawie oświatowym oraz wiedzy na temat organizacji systemu oświaty w Polsce. Ponadto studenci powinni pozyskać kompetencje interpretacji i stosowania prawa oraz czynności organizacyjnych. Wykształcenie postawy gotowości przestrzegania prawa. Treści merytoryczne przedmiotu Przedmiot obejmuje podstawowe pojęcie prawne i organizacyjne aplikowane do kwestii edukacyjnych. Zawiera też opis struktury systemu oświaty w Polsce i najważniejszych oświatowych aktów normatywnych. Istotną częścią treści programowych jest charakterystyka organów działających w systemie oświaty i sytuacja prawna ucznia, jego rodziców i nauczyciela. Literatura podstawowa 1.Bogdaniecko J., Organizacja i zarządzanie w zarysie, Warszawa 2010 2. Gawroński K., Zarządzanie placówką oświatową, Warszawa 2008 3. Grabarczyk I., Podstawy prawne i organizacyjne oświaty: źródła i materiały, Cz. 1, Olsztyn 2002 4. Grabarczyk I., Podstawy prawne i organizacyjne oświaty: źródła i materiały, Cz. 2, Olsztyn 2003 5. Pielachowski J., Stryjowski W., Stryjowska J., Kompetencje nauczyciela szkoły współczesnej, Poznań 2007 6. Walkiewicz E., Elementy prawa dla nauczycieli, Warszawa 2007 Literatura uzupełniająca 1. Ciborski P., Karta nauczyciela: zmiany od sierpnia 2004 roku, Gdańsk 2004 2. Kurzyna- Chmiel D., Podstawy prawne i organizacyjne oświaty: prawo oświatowe w zarysie, Warszawa 2008 3. Pielachowski J., Organizacja i zarządzanie oświatą i szkoła, Poznań 2002 4. Ustawa o systemie oświaty oraz wybrane akty wykonawcze, Kiele 2008 Nazwa przedmiotu DIAGNOSTYKA PEDAGOGICZNA Prowadzący: dr Stanisława Włoch, dr Agnieszka Włoch Studia: Forma zajęć: Wykład/ ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne Rok III Semestr: sem. 5 ETCS: 6 Liczba godzin wg planu studiów: 15/30 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Zapoznanie studentów z wiedzą teoretyczną i praktyczną. Rozwijanie umiejętności praktycznych z diagnozowania dzieci. Treści merytoryczne przedmiotu Pojęcie diagnozy; rys historyczny diagnozy pedagogicznej; rodzaje diagnoz i ich charakterystyka; metody diagnozowania ucznia-charakterystyka, zastosowanie; metody diagnozowania środowiska rodzinnego; kompetencje nauczyciela diagnosty; znaczenie diagnozy w edukacji; dokumentacja i przepisy prawne. Literatura podstawowa 1.Diagnoza i terapia psychopedagogiczna w edukacji dziecka, red. E. Marek, J. Łuczak, Piotrków Trybunalski 2010, 2. Poznawanie ucznia, rozdział 18 [w:] Pedagogika wczesnoszkolna, red. D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska, wyd. P.p. Warszawa 2009 3. E. Jarosz, E. Wysoka, Diagnoza psychopedagogiczna, podstawowe problemy i rozwiązania, wyd. Żak, Warszawa 2006 4. S. Włoch, A. Włoch, Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, wyd. Żak, Warszawa 2009 Literatura uzupełniająca 1. E. Jarosz, E. Wysoka, Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego, Katowice 2001, 2. S. Ziemski, O dobrej diagnozie, Warszawa 1997. Nazwa przedmiotu EKSPRESJA MUZYCZNA W PRACY NAUCZYCIELA Prowadzący: dr Marian Biliński Studia: Forma zajęć: Warsztaty stacjonarne i niestacjonarne Rok I Semestr: 1 ETCS: 1 Liczba godzin wg planu studió w: 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Zapoznanie z praktycznymi i metodycznymi aspektami wybranych technik muzycznych oraz wyposażenie w kompetencje organizacyjne i metodyczne. Treści merytoryczne przedmiotu Podstawowe wiadomości o muzyce-rytm, melodia, tempo, harmonia, pismo muzyczne; formy wychowania muzycznegoćwiczenia praktyczne; śpiew; ćwiczenia mowy; ruch przy muzyce; muzykowanie; słuchanie muzyki; kształtowanie pojęć muzycznych w poszczególnych grupach wiekowych; opanowanie na flecie i innych instrumentach repertuaru do piosenek i zajęć ruchowych; improwizowanie na instrumentach i układanie akompaniamentów instrumentalnych do piosenek i zajęć ruchowych; ćwiczenia emisyjne, regulacja oddechu i podparcie oddechowe: prawidłowa wymowa, prawidłowe umiejscowienie głosu, właściwa interpretacja muzyczna i wokalna piosenek; teoria muzyki z elementami kształcenia słuchu Literatura podstawowa 1.Z. Kurkowski, Podstawy akompaniamentu fortepianowego WSiP, Warszawa 1991, 2. J. K. Lasocki, Podstawowe wiadomości z nauki o muzyce PWM Kraków 1988 3. Edukacja muzyczna. Tożsamość i praktyka. Red. Białkowski A., Wydawnictwo UMCS Lublin 2006 4. Lipska E., Przychodzińska M.: Muzyka w nauczaniu początkowym, Warszawa WSiP 1991 5. Kamora A., Nowe piosenki dla dzieci dużych i małych, Kraków Impuls 2002 6. Nowe trendy w edukacji muzycznej, red. Białkowski A., Wydawnictwo UMCS Lublin 2005 7. Kisiel M., Media w edukacji muzycznej uczniów szkoły ogólnokształcącej, GWSP Mysłowice 2003. 1. Edukacja muzyczna. Tożsamość i praktyka, red. Białkowski A., Wydawnictwo UMCS Lublin 2006 2. Lipska E., Przychodzińska M., Muzyka w nauczaniu początkowym, Warszawa WSiP 1991 3. Sacher Macher., Wczesnoszkolna edukacja muzyczna, Kraków Impuls 1997 4. Tarasiewicz B., Mówię i śpiewam świadomie, Kraków, Universitas 2003 Literatura uzupełniająca DYDAKTYKA GIER I ZABAW UMYSŁOWYCH Nazwa przedmiotu Prowadzący: dr hab. Gabriela Kapica, prof. UO Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: warsztaty Rok III Semestr: I sem. V ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studiów: 30 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną OPIS PRZEDMIOTU Rok Akad. 2009/10-2010/2011-2011/2012 Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Zadaniem przedmiotu jest wprowadzenie studentów w problematykę pedagogiki zabawy i ukazanie możliwości wykorzystania strategii ludycznej w realizacji celów edukacyjnych w przedszkolu oraz w klasach I - III Wyrobienie umiejętności konstruowania scenariuszy gier i zabaw „nastawionych" na realizację określonych celów edukacyjnych; pogłębienie zainteresowań oraz zamiłowań pedagogicznych studentów, wyrobieni u nich właściwych postaw społeczno zawodowych, umiejętności twórczego, refleksyjnego oraz krytycznego oraz twórczego zdobywania wiedzy, a także jej integrowania. 1. Zabawa - podstawową formą aktywności dziecka, jej znaczenie w procesie harmonijnego i wielostronnego rozwoju jego osobowości. Zabawa a gra; fikcja i rzeczywistość w zabawach. Klasyfikacja gier i zabaw, ich funkcje rozwojowe i edukacyjne. 4. Wspomagająca, służebna rola zabawy w edukacji dziecka w okresie dzieciństwa. Zabawa jako sytuacja edukacyjna, składniki; kierowanie zabawą w różnych przestrzeniach edukacyjnych. Zabawa współczesnego dziecka ( na podstawie przeprowadzonej obserwacji dzieci); Kierowanie zabawą w różnych przestrzeniach edukacyjnych. Stymulatory i inhibitory aktywności zabawowej dziecka.. Metodyka konstruowania i realizowania scenariuszy gier i zabaw. Podstawowe zasady obowiązujące w toku zabawy. 3. Strategia ludyczna, metoda projektu oraz warsztatowa forma zajęć - odmianą treningu pedagogicznego w procesie profesjonalizacji studentów, a głównie doskonalenia pożądanych kompetencji pedagogicznych. Okoń W., Zabawa a rzeczywistość, Warszawa 1987, WSiP, Kapica G., Alternatywne formy doskonalenia kompetencji pedagogicznych. W: Kształcenie i Kapica G., Zabawa jako forma wychowania. W: Encyklopedia psychologii, red. W. Szewczuk. Warszawa 1999, Wyd. Fundacja INNOWACJA. Brzezińska A., Lutomski G., / red./, Dziecko w zabawie i świecie języka. Poznań 1995, Wyd. ZYSK i S-ka, Kędzior - Niczyporuk E., (red.) Wprowadzenie do pedagogiki zabawy. Lublin 2001, Wydawnictwo KLANZA. Hemmerling W., (1985), Zabawy w nauczaniu początkowym. Warszawa, WSiP Flemming I., Po prostu zaczynamy. Praktyczne porady z zakresu pedagogiki zabawy. Kielce, Wydawnictwo Jedność, b.r.w. Literatura uzupełniająca Waloszek D., Socjopedagogiczny wymiar zabawy w edukacji wczesnoszkolnej, W: Pedagogika wczesnoszkolna, red. D. Kłus - Stańska, M. Szczepska - Pustkowska. Warszawa 2009, Wyd. Akademickie i Profesjonalne. Kapica G., Alternatywne formy doskonalenia kompetencji pedagogicznych. W: Podyplomowe kształcenie nauczycieli, red. M. Mnich, A. Budniak, G. Paprotna. Mysłowice 2004, Wyd. Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna, s. 65-83. Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Kapica G., Zabawa. Jest w niej ukryty skarb. Aktualne konteksty edukacyjne. W: Edukacja przedszkolna w teorii i praktyce, red. S. Włoch. Opole 2006, Wyd. Uniwersytet Opolski, s. 73 - 83. Vopel K. W., Poradnik prowadzących grupy. Kielce 1999, Wydawnictwo Jedność. Vopel K. W., Warsztaty. Skuteczna forma nauki. Kielce 2004, Wydawnictwo Jedność, Wielka księga gier i zabaw. Kielce 2002, Wydawnictwo Jedność. Zbiory gier i zabaw dostępne na rynku księgarskim Nazwa przedmiotu EDUKACJA ŚRODOWISKOWA W KSZTAŁCENIU ZINTEGROWANYM Prowadzący: dr Iwona Konopnicka Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia III Semestr: sem.5 ETCS: 6 Liczba godzin wg planu studiów: 15/30 Forma zaliczenia: egzamin Cele przedmiotu Wyposażenie studentów w wiedzę i kompetencje z zakresu edukacji środowiskowej rozumianej jako holistyczny proces realizowany w środowisku, ze środowiskiem, przez środowisko i dla środowiska. Ukazanie studentom edukacji środowiskowej jako długotrwałego procesu zachodzącego w środowisku oraz związków człowieka z otaczającym go środowiskiem w kontekście jego elementów składowych, struktury, wzajemnych powiązań i re1acji oraz wartości. Teoretyczne podstawy edukacji środowiskowej i jej miejsce w kształceniu elementarnym, ogólny zakres pojęcia środowiska , ,pozytywny stosunek człowieka do przyrody, 2. Edukacja środowiskowa w literaturze przedmiotu, rys historyczny przedstawiciele tej dziedziny nauki 3.Teoretyczne podstawy kształtowania postawy prośrodowiskowej /proekologicznej/, struktura zdobywania wiedzy środowiskowej, metody pracy charakterystyczne dla edukacji środowiskowej, rola ścieżek dydaktyczno- przyrodniczych w budowaniu postawy proekologicznej. 4.Rola nauczyciela w edukacji środowiskowej dzieci w młodszym wieku szkolnym ,refleksyjność nauczyciela, nauczyciel a pedagogika przeżywania. 5.Elementy edukacji regionalnej, patriotycznej, zdrowotnej i ekologicznej jako nierozerwalny element edukacji środowiskowej. ó.Mitotwórczy charakter naturalnego kalendarza przyrody .przyroda czynnikiem regulującym naturalny rytm życia dziecka, formy ochrony przyrody, ruchy proekologiczne. Braun D., Badanie i odkrywanie świata z dziećmi, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2002 Budniak. A., Edukacja społeczno- przyrodnicza dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym, Kraków 2009. Domka L., Kryzys środowiska a edukacja dla ekorozwoju, WNUAM Poznań 1998. Dymara B. /red../, Dziecko w świecie przyrody, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2000. Gołębniak D. /red /, Uczenie metodą projektów, WSiP. Warszawa 2002. Parczewska T., Edukacja ekologiczna w wychowaniu przedszkolnym, Lublin 2008. Suchora-Olech A., Kształtowanie postawy ekologicznej w edukacji wczesnej, Słupsk 2005. Zioło I., Edukacja środowiskowa w nauczaniu zintegrowanym, Wydawnictwo Akademii Pedagogicznej, Kraków 2003. Kuźnierski E., Ochrona przyrody na Śląsku Opolskim, Instytut Śląski w Opolu, 1996. Treści merytoryczne przedmiotu 1. Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Paśko I. Kształtowanie postaw proekologicznych uczniów klas IIII szkół podstawowych, WAP, Kraków 2003. Łukaszewicz R., Edukacja z wyobraźnią jako kreatywne przekraczanie: od końca wizji do końca wizji, Warszawa 1999. Nazwa przedmiotu METODYKA WYCHOWANIA W PRZEDSZKOLU Prowadzący: dr Ewa Jędrzejowska, mgr Emilia Mendyk Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia II Semestr: sem. 4 ETCS: 6 Liczba godzin wg planu studiów: 15 / 30 Forma zaliczenia: egzamin Cele przedmiotu Zapoznanie studentów z podstawowymi założeniami rozwoju, wychowania i kształcenia dziecka przedszkolnego. Poznanie zasad, metod i form pracy z dzieckiem przedszkolnym. Rozwijanie kompetencji praktycznych studentów w zakresie planowania i organizowania procesu wychowawczo- dydaktycznego w przedszkolu z uwzględnieniem różnych rodzajów aktywności dziecka. Metody, zasady i formy pracy z dziećmi przedszkolnymi; Teorie zabaw, ich charakterystyka, rozwój organizacji i klasyfikacje. Zabawka i jej rola w edukacji małego dziecka. Rozwój myślenia dziecka - podstawy teoretyczne i sposoby stymulowania. Kształtowanie pojęć u dzieci w wieku przedszkolnym. Gotowość dzieci do podjęcia nauki czytania i pisania - podstawy teoretyczne i sposoby rozwijania. Kształtowanie umiejętności językowych dzieci w wieku przedszkolnym. Rozwijanie pojęć matematycznych u dzieci przedszkolnych. Edukacja przyrodnicza i proekologiczna w przedszkolu. Wspieranie i stymulowanie kreatywności i postaw twórczych u dzieci w wieku przedszkolnym. Edukacja zdrowotna w przedszkolu. Edukacja regionalna w przedszkolu. Współpraca przedszkola z rodzicami dziecka i środowiskiem lokalnym. Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa 1. Waloszek D. (red.), Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna. Obszary poszukiwań, wyzwań i doświadczeń w kontekście zmian oświatowych. Warszawa 2010. 2. Okoń W. Zabawa a rzeczywistość, Warszawa 1987. 3. Włoch S. (red.), Edukacja przedszkolna w teorii i praktyce, Opole 2006. 4. Guz S. (red.), Rozwój i edukacja dziecka, Lublin 2005. 5. A. Budniak, Edukacja społeczno-przyrodnicza dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym, Kraków 2009. M. Jąder, Efektywne i atrakcyjne metody pracy z dziećmi, Kraków 2010. Literatura uzupełniająca 1. Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., Dziecięca matematyka. Warszawa 1997. 2. Arndt M., Przyroda przeżywana i obserwowana z dziećmi przedszkolnymi, Warszawa 1980. 3. Gloton R., Clero C., Twórcza aktywność dziecka, Warszawa 1976. 4. Michalewska M. (red.), Edukacja regionalna. Z historii, teorii i praktyki, Kraków 1999. 5.Bulera M. Żuchelkowska K., Edukacja przedszkolna z partnerskim udziałem rodziców, Bydgoszcz 2003. 6.Lipina S., Kształtowanie pojęć u dzieci w wieku przedszkolnym, Warszawa 1984. 7.Żuchelkowska K., Wojciechowska K., Promocja zdrowia w edukacji dzieci przedszkolnych, Bydgoszcz 2000. Nazwa przedmiotu LITERATURA DLA DZIECI Prowadzący: dr Jolanta Olkusz Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia II Semestr: sem. 4 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studió w: 15 / 15 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Zapoznanie studenta z polską i światową historią literatury dla dzieci młodszych; rozwijanie sprawności studentów w zakresie oceny i doboru utworów literackich, czasopism i komiksów do potrzeb czytelniczych dzieci. Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Geneza, właściwości i funkcje literatury dla dzieci młodszych; potrzeby czytelnicze dzieci młodszych; genologia literatury dla dzieci; przedmiot i kryteria oceny książki dla dzieci; wybrane zagadnienia z zakresu teorii literatury w programie kształcenia wczesnoszkolnego; przegląd dziejów literatury dla dzieci młodszych; formy i metody pracy z książką w edukacji przedszkolnej i kształceniu wczesnoszkolnym; nowe koncepcje kształtowania w kontaktach z literaturą aktywnej postawy czytelniczej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym; nowości wydawnicze z zakresu literatury dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym; rozwój zainteresowań czytelniczych dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym; analiza i interpretacja utworów poetyckich, realistycznych opowiadań i powieści, baśni i bajek dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym; legenda i podanie ludowe ich cechy charakterystyczne i znaczenie w edukacji regionalnej; współczesne czasopisma dla dzieci; komiks - jego walory wychowawcze, poznawcz i artystyczne. J. Pacławski, M. Kątny, Literatura dla dzieci i młodzieży, Kielce 1995; J. Papuzińska, Dziecięce spotkania z literaturą, Warszawa 2007; A. Ungeheuer-Gołąb, Tekst poetycki w edukacji estetycznej dziecka, Rzeszów 2007; M. Ziółkowska-Sobecka, Polubić czytanie. Utwory literackie i ich autorzy na lekcjach języka polskiego w klasach I-III, Warszawa 2000; J. Papuzińska, Inicjacje literackie, Warszawa 1981; H. Ratyńska, Literatura dziecięca w pracy przedszkola, Warszawa 1998; Z. Adamczykowa, Literatura dziecięca. Funkcje - kategorie - gatunki, Warszawa 2004. S. Frycie, M. Ziółkowska-Sobccka, Kształcenie literackie w obesie wczesnoszkolnym. Warszawa 1998; A. Baluch, Dziecko i świat przedstawiony, Warszawa 1997; W. Żuchowska, Oswajanie ze sztuką słowa, Warszawa 1995; K. Krasoń, Malowniczy most do poezji, Kraków 1999; Dziecko jako odbiorca literatury. Pod red. M. Kielar-Turskiej, M. Przetacznik-Gierow- skiej, Warszawa 1992; M. Szczepańska, Edukacja kulturalna dziecka w wieku wczesnoszkolnym, Kraków 2000; I. Koźmińska, E. Olszewska, Wychowanie przez czytanie, Warszawa 2010; I. Konopnicka, Czasopisma dziecięce w kształceniu wczesnoszkolnym, Opole 2006; artykuły z czasopisma „Guliwer”. Nazwa przedmiotu EDUKACJA MATEMATYCZNA W KSZTAŁCENIU ZINTEGROWANYM Prowadzący: dr Renata Reclik, dr Edward Szkoda Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia II Semestr: sem. 4 ETCS: 5 Liczba godzin wg planu studiów: 15 / 30 Forma zaliczenia: egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu • • • Literatura podstawowa Zapoznanie studentów z rolą i miejscem matematyki w kształceniu zintegrowanym. Zapoznanie studentów z celami nauczania początkowego matematyki. Zdobycie przez studentów zasobu wiadomości i umiejętności matematycznych i metodycznych niezbędnych do prawidłowego wprowadzania i kształtowania pojęć i umiejętności matematycznych w klasach początkowych. Poznanie różnych form i metod pracy na zajęciach matematycznych. Rola i miejsce matematyki w zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej. Cele początkowego nauczania matematyki. • Dobór i układ treści nauczania matematyki w klasach początkowych. Główne strategie kształcenia matematycznego na etapie wczesnoszkolnym (metoda realistyczna, metoda czynnościowa, metoda problemowa). Środki dydaktyczne stosowane we wczesnej edukacji matematycznej dziecka. Założenia metodyczne opracowania węzłowych zagadnień programu wychowania i nauczania matematyki w przedszkolu i klasach 1 - III: Klasyfikacja przedmiotów i pojęcia mnogościowe; Arytmetyka liczb naturalnych: rozwój pojęcia liczby naturalnej u dziecka, aspekty liczby naturalnej, pojęcie dziesiątkowego układu pozycyjnego, oś liczbowa. Porównywanie liczb, dodawanie i odejmowanie liczb naturalnych w różnych ujęciach, mnożenie liczb naturalnych w różnych aspektach, dzielenie z resztą i bez reszty w aspekcie mieszczenia i podziału, własności czterech działań arytmetycznych, kolejność wykonywania działań, rozszerzanie zakresu liczbowego; Równania i zadania tekstowe: metody rozwiązywania równań i nierówności użyteczne w edukacji wczesnoszkolnej, podstawowe zasady konstruowania zadań tekstowych, metody rozwiązywania zadań tekstowych; Elementarne pojęcia geometryczne: stosunki przestrzenne, podstawowe figury geometryczne, sieć kwadratowa - geoplan, obwód figury; Umiejętności praktyczne: mierzenie długości, masy i objętości, czas, kalendarz, obliczenia pieniężne, pomiar temperatury. • Cackowska M. Rozwiązywanie zadań tekstowych w klasach 1 - III, WSiP, Warszawa 1990 • Hanisz J., Matematyka w kształceniu zintegrowanym, WSiP, Warszawa 2002 • Klus-Stańska D., Kalinowska A., Rozwijanie myślenia matematycznego młodszych uczniów, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2004 • Krygowska Z. Zarys dydaktyki matematyki, cz.1-3, WSiP, Warszawa 1995 • Nowik J., Kształcenie matematyczne w edukacji wczesnoszkolnej, Wydawnictwo NOWIK Sp.j., Opole 2009 • Sawicki T., Reclik R., Nowik J., Matematyka. To nauczyciel klas początkowych wiedzieć powinien, Wydawnictwo NOWIK, Opole 1997 Semadeni Z. (red.), Nauczanie początkowe matematyki, t. I (1980), II (1984), III (1986), IV (1988), Warszawa, WSiP • Siwek H., Kształcenie zintegrowane na etapie wczesnoszkolnym. Rola edukacji matematycznej, Kraków 2004 Wojciechowska K., Zadania tekstowe w kształceniu zintegrowanym. Jak pomagać dzieciom budować i rozwiązywać zadania tekstowe, Wydawnictwo NOWIK, Opole 2007 • Filip J., Rams T., Dziecko w świecie matematyki, Kraków 2000, Oficyna Wydawnicza „Impuls" • Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., Dziecięca matematyka. Książka dla rodziców i nauczycieli, Warszawa 2009, WSiP • Hanisz J. Geometryczne doświadczenia uczniów klas 1 - III Reclik R., Nowik J., Rachunek pamięciowy w młodszych klasach szkoły podstawowej, Opole 2002, Wyd. NOWIK • Literatura uzupełniająca Specjalność: Pedagogika terapeutyczna z oligofrenopedagogiką Nazwa przedmiotu PSYCHOLOGIA KLINICZNA Prowadzący: dr Alicja Andruszkiewicz Studia: Forma zajęć: Wykład stacjonarne i niestacjonarne Rok II Semestr: 4 ETCS: 5 Liczba godzin wg planu studió w: 15 Forma zaliczenia: zaliczenie Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Opis i wyjaśnienie patologicznych zjawisk w psychice człowieka a w szczególności dotyczących dzieci. Przedmiot psychologii klinicznej dziecka; kryteria zaburzeń okresu dzieciństwa i adolescencji; stres, stresowy, odporność na stres; zaburzenia lękowe okresu dzieciństwa; zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi ADHD. Biegajczyk B. (20050. Można pracować z dzieckiem ADHD, Wyd. Nowa Szkoła Nr 7 Carr A. (2009) Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu i ludzkich siłach, Zysk i S-ka, Poznań Garson R., Butcher J., Mineka S. (2002), Psychologia zaburzeń. Vol I i II, GWP Gdańsk Heszen- Niejodek J. (2002), Teoria stresu psychologicznego i radzenia sobie. W: Psychologia. Podręcznik akademicki (red.) Strelau J., GWP t.3, Gdańsk (s. 465-492) Walończyk T., Kołakowski A., Pisula A., Skotnicka A. (1999), Dziecko z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD). Objawy i sposoby pomocy, Bifolium, Lublin Marczak A. (2006), Program pracy z dzieckiem z objawami nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) w przedszkolu lub szkole, Wyd. Fraszka Edukacyjna, Warszawa, Popiołek K., (1996) Wsparcie społeczne- zarys problematyki, W: Popiołek K. (red.) Psychologia pomocy, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice Nazwa przedmiotu PROFILAKTYKA I TERAPIA ZABURZEŃ EMOCJONALNYCH I NERWICOWYCH Prowadzący: dr Alicja Andruszkiewicz, dr Mariusz Garbiec Studia: Forma zajęć: Wykład/ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne Rok II Semestr: 4 ETCS: 5 Liczba godzin wg planu studió w: 15/15 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Opis i wyjaśnianie nieprawidłowości w sferze emocjonalnej powodujących utrudnienia w kontaktach z innymi ludźmi, cierpienie oraz unikanie określonych sytuacji. Emocje, regulacyjna funkcja, składniki; znaczenie trwałych i silnych związków emocjonalnych, cywilizowanie emocji; lękowe zaburzenia dzieci i młodzieży; klasyfikacja i symptomatologia zaburzeń lękowych; psychoterapia w zaburzeniach lękowych Carson R., Butcher J., Mineka S. (2002) Psychologia zaburzeń. Vol I i II, GWP Gdańsk Konrad S., Hendl C. (2005), Inteligencja emocjonalna. Poradnik z zestawem ćwiczeń, Wyd. Videograf, Katowice Kaduson H., Shaefer Ch. (2001), Zabawa w psychoterapii, GWP Gdańsk, Lewis M., Haviland- Janes J., (2005) Psychologia emocji, GWP Gdańsk Schaffer W.R. (2005) Psychologia dziecka, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa Tomaszewska J., Kołysko W. (2009). Garść radości, szczypta złości- mnóstwo zabawnych ćwiczeń z uczuciami, GWP Gdańsk Schmidt P. (2000) Trening inteligencji emocjonalnej, Wyd. Amber, Warszawa. Nazwa przedmiotu PEDAGOGIKA RESOCJALIZACYJNA Prowadzący: dr Katarzyna Wereszczyńska Studia: Forma zajęć: Wykład/ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne Rok II Semestr: 4 ETCS: 5 Liczba godzin wg planu studió w: 15/30 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Zadaniem głównym przedmiotu jest wprowadzenie w teoretyczne podstawy przedmiotu pedagogika resocjalizacyjna. W wymiarze szczegółowym zadaniami są: - poznanie teologicznych i teoretycznych aspektów przedmiotu pedagogika resocjalizacyjna, - poznanie zaleceń, jakie formułuje metodyka wychowania resocjalizującego w postępowaniu z jednostkami zagrożonymi niedostosowaniem społecznym i nieprzystosowanych społecznie, - poznanie wybranych aspektów z diagnozy resocjalizacyjnej - ukazanie problematyki dysfunkcjonalności zachowań przejawianych przez dzieci i młodzież. Pedagogika jest dyscypliną teoretyczną i praktyczną, zajmującą się badaniami dostarczającymi opisu i wyjaśnień określonych procesów zachodzących w rzeczywistości wychowawczej pomiędzy wychowawcą i wychowankiem, a przede wszystkim dostarcza wyjaśnień jak modyfikować parametry osobowościowe, takie jak: postawy, nastawienia, system wartości, zachowania, potrzeby, które przyjmują niekorzystne i nieakceptowane społecznie wskaźniki. Podstawowym, centralnym pojęciem, wokół którego koncentrują się przedmiotowe treści jest nieprzystosowanie społeczne, w ujęciu definicyjnym i typologicznym. Treści przedmiotu obejmują taką tematykę, jak: teleologiczny i aksjologiczny wymiar działań resocjalizacyjnych, metodyka pracy pedagoga specjalnego- strategie oddziaływań, prawne podstawy resocjalizacji, diagnoza w resocjalizacji, instytucje profilaktyki i resocjalizacji w środowisku otwartym. 1. Mudrecka I., Z zagadnień pedagogiki resocjalizacyjnej, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2004 2. Urban B., Stanik J. M. (red.), Resocjalizacja t 1 i 2, Wyd. PWN Pedagogium, Warszawa 2007 3. Pytka L., Pedagogika resocjalizacyjna, Wyd. Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegowskiej, wyd. V, Warszawa 2000 4. Urban B., Zachowanie dewiacyjne młodzieży, Wyd. UJ, Kraków 200, 5. Stańdo- Kawecka B., Prawne podstawy resocjalizacji, Kantor Wydawniczy ZAKAMYCZE, Zakamycze 2000 6. Pospiszyl, Patologie społeczne, PWN, Warszawa 2008 7. E. Wysoka, Diagnoza w resocjalizacji, PWN, Warszawa 2008. 1. Abgrall J. M., Sekty. Manipulacja psychologiczna, GWP, Gdańsk 2005, 2. Cz. Czapów, Cz. Jedleński, Pedagogika resocjalizacyjna, PWN, Warszawa 1971 3. Iłendo –Milewska A., Dysfunkcjonalność uczniów gimnazjum, Wyd. Engram, Warszawa 2009. 4. Szczutowska K., Psychospołeczne problemy niedostosowania społecznego, Wyd. Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1993, 5. Radochoński M., Podstawy psychopatologii dla pedagogów. Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2001, 6.”Problemy opiekuńczo- wychowawcze, „psychologia w szkole”, „Opieka Wychowanie Terapia”, 7. Baza Naukowa Pełnotekstowa ERIC (jezyk angielski), Baza Pedagog. Nazwa przedmiotu METODY PRACY Z DZIEĆMI Z TRUNOŚĆIAMI W NAUCE MATAMTYKI Prowadzący: dr Renata Reclik Studia: Forma zajęć: Wykład/ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne Rok II Semestr: 2 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studiów: 15/15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Zapoznanie studentów z przyczynami trudności w uczeniu się matematyki przez dzieci w warunkach szkolnych; zapoznanie ze sposobami przeprowadzenia trafnej diagnozy tychże dzieci; zapoznanie z zasadami prowadzenia zajęć korekcyjnowyrównawczych z matematyki; wyposażenie studentów w wiadomości i umiejętności metodyczne związane z prowadzeniem zajęć korekcyjno- wyrównawczych z matematyki dostosowanych do potrzeb i możliwości rozwojowych dziecka; zachęcanie studentów do dokładnego i precyzyjnego myślenia podczas rozwiązywania problemów. Przyczyny trudności i niepowodzeń w uczeniu się matematyki; czynniki warunkujące uczenie się matematyki w warunkach szkolnych; specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności arytmetycznych oraz ich symptomologia; sposoby diagnozowania działalności matematycznej dziecka; koncepcje terapii dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki; zasady prowadzenia zajęć korekcyjno- wyrównawczych, podstawowe wiadomości i umiejętności związane z metodyką nauczania matematyki. 1. Kruszczyk- Kolczyńska E. Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. Przyczyny, diagnoza, zajęcia korekcyjno- wyrównawcze, Warszawa 2008, WSiP; 2. Oszwa U., Zaburzenia rozwoju umiejętności arytmetycznych. Problem diagnozy i terapii, Kraków 2005, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 3. Oszwa U., Psychologiczna analiza procesów operowania liczbami u dzieci z trudnościami w matematyce, Wyd. UMCS, 2009 4. Oszwa U., Wczesna diagnoza dziecięcych trudności w liczeniu, Wyd. Impuls. 2011, 5. Nowik J., Kształcenie matematyczne w edukacji wczesnoszkolnej, Wyd. Nowik, 2011 1. Gruszczyk- Kolczyńska E., Diagnoza działalności matematycznej dzieci z klas początkowych. Zestaw testów i wyniki badań, Katowice, 1985, Wyd. Uniwersytet Śląski, 2. Gruszczyk- Kolczyńska E., Zielińska E., Dziecięca matematyka. Książka dla rodziców i nauczycieli, Warszawa 2009, WSiP, 3. Gruszczyk- Kolczyńska E., Dobosz K., Zielińska E., Jak nauczyć dzieci sztuki konstruowania gier?, Warszawa 1996, WSiP, 4. Reclik R., Nowik J., Rachunek pamięciowy w młodszych klasach szkoły podstawowej, Opole 2002, Wyd. NOWIK, 5. Sawicki T., Reclik R., Nowik J., Matematyka. To nauczyciel klas początkowych wiedzieć powinien, Opole 1997, Wyd. NOWIK Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu TERAPIA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM I WCZESNOSZKOLNYM Prowadzący: dr Stanisława Włoch, dr Małgorzata Ganczarska Studia: Forma zajęć: Wykład/ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne Rok II Semestr: 3 ETCS: 3 Liczba godzin wg planu studió w: 15/30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Zgromadzenie i uporządkowanie wiedzy dotyczącej rozpoznawania i diagnozowania zaburzeń rozwoju psychomotorycznego oraz zaburzeń procesów emocjonalnomotywacyjnych, występujących u dzieci w młodszym wieku szkolnym, zdobycie wiedzy na temat adekwatnego postępowania terapeutycznego, a także nabycie umiejętności projektowania i prowadzenia działań korygujących w toku zajęć terapeutycznych z dziećmi w młodszym wieku szkolnym. Terapia dzieci w młodszym wieku szkolnym to przedmiot poświęcony specyfice oddziaływania terapeutycznowychowawczego, którego adresatami są dzieci w wieku 7-11 lat, dotknięte pewną grupą zaburzeń. Złożoność problemów i zadań związanych z tym oddziaływaniem wymaga rozpatrywania go na gruncie dwóch dziedzin naukowych: psychologii i pedagogiki. Treści przedmiotowe koncentrują się wokół następujących zagadnień: różnice indywidualne a zaburzenia występujące u dzieci w młodszym wieku szkolnym; specyfika i organizacja procesu terapeutycznego w terapii dziecięcej; współpraca terapeuty z rodzicami dziecka zaburzonego; nawiązywanie i podtrzymywanie kontaktu z dzieckiem w procesie terapeutycznym; projektowanie działań terapeutycznych; mechanizmy: współpracy i rywalizacji, które można wykorzystać w pracy terapeutycznej z grupą dzieci w młodszym wieku szkolnym. 1. Kendall C. K., Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Mechanizmy zaburzeń i techniki terapeutyczne, Gdańsk 2004, GWP, 2. Kozak S., Patologie wśród dzieci i młodzieży. Leczenie i profilaktyka, Warszawa 2007, wyd. Difin, 3. Williński P., Wiek szkolny. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać?, w: Psychologiczne portrety człowieka, red. A. I. Brzezińska, Gdańsk 2005, GWP, 4. Porębska M., Co warto wiedzieć o procesie rozwoju człowieka, gdy próbujemy ingerować w jego przebieg, w; Psychospołeczne problemy rozwoju dziecka. Aspekty diagnostyczne i terapeutyczne, red. A. Czapiga, Toruń 2004, 5. KAduson H., Schaefer Ch., Zabawa w psychoterapii, Gdańsk 2002, GWP, 6. Kaja B., Zarys terapii dziecka, Bydgoszcz 2001, Wyd. Akademii Bydgoskiej. Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu 1. Aichniger A., Holl W., Psychodrama- terapia grupowa z dziećmi, Kielce 1999, wyd. Jedność, 2. Danilewska J., Agresja u dzieci- szkoła porozumienia, Warszawa 2002, WSiP, 3. Grzesiuk L., Jakubowska U., Podejście systemowe, w: Psychoterapia. Szkoły, zjawiska, techniki i specyficzne problemy, red. L. Grzesiuk, Warszawa 2000, PWN, 4. Babich M., Jak współpracować z rodzicami „trudnych” uczniów?, Warszawa 2002, WSiP, 5. Sikorski Sikorki., Bezsłowne komunikowanie się w psychoterapii, Kraków 2002, wyd. Impuls, 6. Luvmour J. i B., Weistar D. i T. Kara, Scenariusze dla rodzin, przedszkoli, szkół, kolonii i obozów wypoczynkowych, Gdańsk 2008, GWP, 7. Day J., Twórcza wizualizacja dla dzieci, Łódź 2009, wyd. Zysk i S-ka, 8. Małkiewicz E., Bajki relaksacyjno- terapeutyczne i ich wykorzystanie w pracy z dziećmi z problemami emocjonalnymi, w: Psychostymulacja i psychoreakcja, red. B. Kajta, T. 1, Bydgoszcz 1997, wyd. WSP TERAPIA OSÓB W OKRESIE DORASTANIA Prowadzący: dr Małgorzata Ganczarska Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia III Semestr: VI ETCS: 3 Liczba godzin wg planu studiów: 15/15 Forma zaliczenia: egzamin Cele przedmiotu Zgromadzenie przez studenta wiedzy dotyczącej prawidłowości oraz zaburzeń rozwoju nastolatków, a także adekwatnego postępowania wychowawczo-profilaktycznego i terapeutycznego w przypadku rozpoznania problemów czy zaburzeń. Wzbudzenie u studenta refleksji na temat optymalnego postępowania wychowawczo-terapeutycznego z nastolatkami przeżywającymi problemy na tle rozwojowym, a także z nastolatkami dotkniętymi zaburzeniami. Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa 1. 2. 3. 4. Literatura uzupełniająca 1. 2. 3. Nazwa przedmiotu Treści przedmiotowe zawierają przede wszystkim: przegląd wybranych problemów i zaburzeń charakterystycznych dla okresu adolescencji, przebieg postępowania diagnostycznoterapeutycznego, przegląd szczegółowych propozycji metodyczno-terapeutycznych (z uwzględnieniem zarówno terapii indywidualnej, jak i grupowej) oraz charakterystykę terapeuty młodzieżowego i jego postawy w kontaktach z młodzieżą i jej opiekunami. Sporo miejsca poświęca się również szczegółowemu określeniu samodzielnych uprawnień pedagoga-terapeuty w postępowaniu z nastolatkami wymagającymi pracy terapeutycznej oraz wyznaczeniu granic tej samodzielności, wiążących się z koniecznością kierowania nastolatków do innych specjalistów: psychologa, psychoterapeuty, psychiatry, neurologa czy seksuologa. 1. Ribner N.G., Terapia nastolatków, Gdańsk 2005, GWP. 2. Kendall C.K., Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Mechanizmy zaburzeń i techniki terapeutyczne, Gdańsk 2004, GWP. 3. Herbert M., Rozwój społeczny ucznia. Poznawanie potrzeb i problemów dzieci w okresie dorastania, Gdańsk, 2008, GWP. 4. Obuchowska I., Drogi dorastania, Psychologia rozwojowa okresu dorastania dla rodziców i wychowawców, Warszawa 1996, WSiP. 5. Radochoński M., Podstawy psychopatologii dla pedagogów, Rzeszów 2001, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego. 1. King G., Umiejętności terapeutyczne nauczyciela, Gdańsk 2004, GWP. 2. Bradley J. i in., Zrozumieć nastolatka, Warszawa 1997. 3. Grzesiuk L., Spotkania, które leczą. Doświadczenia z psychoterapii młodzieży, Warszawa 1987. METODYKA PRACY W SZKOLE ŻYCIA Prowadzący: dr Bożena Bobeł Studia: Forma zajęć: Wykład/ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne Rok III Semestr: 5 ETCS: 6 Liczba godzin wg planu studió w: 15/30 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Zadaniem realizacji przedmiotu jest wyposażenie studentów w podstawową wiedzę teoretyczną i praktyczną dotyczącą metod pracy z dziećmi i młodzieżą z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym. Funkcjonowanie osób z głębszym upośledzeniem umysłowym. Cele i zadania szkoły życia. Praca pedagogiczna z dzieckiem z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym w tym: zasady pracy, metody i formy oraz organizacja i planowanie pracy. Środki dydaktyczne stosowane w edukacji uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębszym. Konstruowanie indywidualnego programu rewalidacji ucznia szkoły życia. Organizacja procesu dydaktyczno- wychowawczego uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębszym. Struktura dziennego ośrodka pracy, jako formy organizacyjnej procesu kształcenia w szkole życia. Wybraniane zagadnienia z zakresu kształtowania uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębszym kompetencji w różnych zakresach edukacji i współżycia i współdziałania z innymi ludźmi i kontaktowania się ze światem. Rola i funkcja oceniania uczniów w szkole życia. 1. Dworznikowska M., Rewalidacja indywidualna w szkole życia, Olsztyn 1997, 2. Klaro- Celej L., Mossakowska L., Komentarz do programu wychowania i nauczania dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym, Warszawa 1999, 3. Pilecki J. (red.), Usprawnianie, wychowanie i nauczanie osób głębszym upośledzeniem umysłowym, Kraków 1998, 4. Polkowska I., Praca rewalidacyjna z dziećmi upośledzonymi umysłowo w szkole życia. Poradnik metodyczny dla nauczycieli, Warszawa 1998, 5. Wyczesany J., Pedagogika upośledzonych umysłowo, Kraków 2004 Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca 1.Kaniowska D., Programy wspomagania rozwoju dziecka w szkole życia [ w:] Dziecko o specjalnych potrzebach edukacyjnych (red.) Kossakowskiego Cz., Zaorskiej M., Toruń 2000 2. Żyta A., Kształcenie osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną- pomiędzy teorią a praktyką [w:] Pedagogika specjalna szansą na realizację potrzeb osób niepełnosprawnych (red.) Dykcik W., Kossakowski Cz., Kuczyńska – Kwapisz J., Poznań, Olsztyn, Warszawa 2002. Nazwa przedmiotu MUZYKOTERAPIA Prowadzący: dr Marian Biliński Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 6 Forma zajęć: Rok Semestr: Liczba godzin wg planu studiów: Konwersatoria II 3 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Przedmiot obejmuje podstawy i założenia muzykoterapii. Wprowadzone są główne pojęcia i terminy muzyczne i terapeutyczne. Głównym zadaniem realizacji treści przedmiotu jest zapoznanie studentów z możliwościami wykorzystania elementów muzykoterapii na zajęciach z dziećmi w szkole, przedszkolu i placówkach terapeutycznych. Zajęcia powinny przygotować studentów do samokształcenia i samokontroli. Program przedmiotu obejmuje ćwiczenia z podstawowych metod i form muzykoterapii. Studenci poznają ćwiczenia z emisji głosu, śpiewają różne piosenki, grają proste struktury rytmiczne na instrumentach Orffa. Ponadto program uwzględnia zapoznanie studentów z rytmiką dalcrozowską, elementami prostych tańców ludowych i towarzyskich. Wprowadzone są ćwiczenia z metod treningowych i relaksacyjnych. 1. Galińska E., Z zagadnień muzykoterapii, WSiP Warszawa 1991, 2. Galińska E., Muzykoterapia jako jedna z form terapii przez sztukę, Z.N nr 48 Akademia Muzyczna Wrocław, 3. Jasiński J., Muzykoterapia profilaktyczna, Warszawa 1992, 4. Lewandowska K., Muzykoterapia dziecięca, 1996 Gdańsk, 5. Lewandowska K., Muzykoterapia na letnim kursie w Instytucie C. Orffa w Salzburgu, 6. Romanowski W., Teoria i metodyka ćwiczeń relaksowoterapeutycznych, PZWL Warszawa 1975, 7. Wierszyłowski J., Psychologia muzyki, PWN Warszawa 1981. Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa 1.Stadnicka J., Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową, WSiP 1998 2. Kronenberger M., Muzykoterapia- Podstawy teoretyczne do zastosowania muzykoterapii w profilaktyce stresu, Uniwersytet Łódzki 2004, 3. Kiery M., Elementy terapii i profilaktyki muzycznej, Warszawa 2004. 4. Gąsienica- Szostak A., Muzykoterapia w rehabilitacji i profilaktyce, Wyd. Lekarskie PZWL Warszawa 2003, 5. Koziełło D., Taniec i psychoterapia, Poznań 2002. Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu TERAPIA OSÓB UZALEŻNIONYCH Prowadzący: dr Alicja Anruszkiewicz Studia: Forma zajęć: Wykład / ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne Rok III Semestr: VI ETCS:2 Liczba godzin wg planu studió w: 15/15 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Treści edukacyjne dotyczące problematyki uzależnienia jak również specyfiki środków uzależniających. - Zaburzenia związane z substancjami psychoaktywnymi : obraz kliniczny nadużywania środków, terminy, definicje. - Czynniki wywołujące Zespół uzależnienia - Jak działają środki psychoaktywne - Znaczenie profilaktyki - Profesjonalna terapia - System pomocy dla osób z problemami Carson R, Butcher J, Mineka S(2001). Psychologia zaburzeń. Vol I i II. GWP. Gdańsk. Grzelak A.(2000) "Cukierki" Fundacja Homo Ilomini. Kraków. Paź G. (2002).red. Wczesna profilaktyka - Program Cukierki. Wrszawa. Fundacja Homo Homini. Prajsner M.(1998). Alkohol a zachowania problemowe dzicci - opinie i badania. PARPA. Warszawa. Prajsner M.(2003). Młodzież z grup ryzyka - perspektywy profilaktyki. PARPA. Warszawa. Woronowicz B.(1993). Alkoholowe vademecum dla każdego. Wyd. O środek Apostolstwa Trzeźwości. Zakroczym. Zajączkowska K.(2003).Uzależnienie od substancji psychoaktywnych. WSiP. Warszawa. Miesięcznik „REMEDIUM” Wyd.PARPA - dowolny numer. Strona internetowa AA Filmy fabularne z cyklu „Święta Polskie”, „Żółty szalik”, „Wesele”. Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu ARTETERAPIA Prowadzący: mgr Marian Wojewoda Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Konwersatoria II Semestr: sem. 3 ETCS: 1 Liczba godzin wg planu studió w: 30 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Studenci zostaną zapoznani z możliwościami wykorzystania sztuki w terapii oraz wyposażeni w kompetencje w zakresie wspomagania kreatywności i organizowania zajęć, uwzględniających twórczą ekspresję plastyczną jako środek pomocny w przezwyciężaniu problemów życiowych jednostki. Przedmiot „arteterapia” zawiera propozycje działań, opartych na aktywności plastycznej, wykorzystywanych w procesach rehabilitacji, kompensacji, korekcji i socjoterapii. Proponowane działania terapeutyczne skierowane są głównie na jednostki o niespecyficznym zachowaniu, zaburzone w sferze rozwojowej i społecznej oraz dzieci z taidnościami edukacyjnymi. Zajęcia w ramach arteterapii obejmują m.in. różnorodne ćwiczenia w zakresie pracy z własnym wizerunkiem, komunikacji bezsłownej i plastycznej aktywności grupowej. ■ Arciszewska Literatura podstawowa ■ ■ ■ ■ ■ Literatura uzupełniająca ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ Nazwa przedmiotu - Binnebesel, A., Arteterapia. Szczęśliwy świat tworzenia, Wydawnictwo BEA, 2003; Fincher, S., Kreatywna mandala. Poznawanie i uzdrawianie siebie poprzez autoekspresję, Łódź 1994; Konieczna, E., Arteterapia w teorii i praktyce, Kraków 2004; Kwiatkowska, GE., Arteterapia, Lublin 1991; Oster, G., Gould, P., Rysunek w psychoterapii, Gdańsk 1999; Piszczek, M., Terapia zabawą. Terapia przez sztuką, Warszawa 1997. Chermet-Carroy, S., Zrozum rysunki dzieci, Łódź 2004; Czajkowska, T., Herda, K., Zajęcia korekcyjnokompensacyjne w szkole, Warszawa 1989; Degenhard, I., Świat zamknięty w okręgu, Kielce 2007; Karolak, W., Mandale. Twoje mandale, Łódź 2004; Karolak, W., Moje portrety, Częstochowa 2002; Karolak, W., Kaczorowska, B.,(red.), Arteterapia w medycynie i edukacji, Łódź 2008; Knapik, M., Sacher, W., Sztuka w edukacji i terapii, Kraków 2004; Szulc, W. (red.), Arteterapia jako dyscyplina akademicka w krajach europejskich, Atut, 2010. TEATROTERAPIA Prowadzący: mgr Maria Skiba Studia: Forma zajęć: Warsztaty stacjonarne i niestacjonarne Rok II Semestr: sem. 3 ETCS: 1 Liczba godzin wg planu studiów: 30 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Przekazanie wiedzy dotyczącej oddziaływania sztuki na człowieka i znaczenia jej terapeutycznej funkcji Zapoznanie studentów z podstawowymi metodami i technikami teatralnymi stosowanymi w terapii Przekazanie wiedzy dotyczącej sposobów prowadzenia zajęć teatralnych i umiejętności ich wykorzystania w pracy terapeutycznej. Zapoznanie studentów z zasadami tworzenia scenariusza teatralnego i realizacji przedstawienia służącego terapii. Kształtowanie u studentów wrażliwości oraz odpowiedniego podejścia pedagogicznego i terapeutycznego w realizacji celów zawodowych. Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca l. Od teatru do terapii-terapeutyczne funkcje teatru, rodzaje teatroterapii: -psychodrama i jej zastosowanie -pantomima -drama i proces dramoterapeutyczny –odmiany i formy teatralne w teatroterapii 2.Ćwiczenia i zadania aktorskie 3.Dobór metod dla danej grupy dysfunkcyjnej 4.Zajęcia z zakresu świadomości i plastyki ciała umiejętność ich wykorzystania w pracy terapeutycznej 5.Przygotowanie scenariusza zajęć o charakterze teatroterapeutycznym. Ewelina J. Konieczna - Arteterapia w teorii i praktyceOficyna Wydawnicza „Impuls” Kraków 2004 r. Brian Way – „Drama w wychowaniu dzieci i młodzieży” Krystyna Pankowska - „Edukacja przez dramę” Słownik wiedzy o teatrze pod red. Dariusza Kosińskiego – Wyd. PARK sp. z oo Bielsko-Biała 2005 Anna Bielańska - „Teatr, który leczy” Kraków, 2002 Zbigniew Raszewski – „Z dziejów pantomimy czyli pałac zaczarowany” pod red. Iwony Dąbrowskiej-Jabłońskiej „Terapia dzieci i młodzieży”. Metody i techniki pomocy psychologicznej” Oficyna Wydawnicza „Impuls”-Kraków 2008 L. Sliwonik, Teatr dla życia. Kilka wyjaśnień, refleksji, propozycji, W: Teatr a dziecko specjalnej troski..,,s. 61. J.Grotowski, za: D. R. Johnson , Forrester A., Dintino C., Miller J., Schnee G (1996): Towards a poor drama therapy, "The Arts in Psychotherapy", 1996 Vol 23, nr 4 Zofia Wójcik - „Zabawa w teatr” - scenariusze dla dzieci cz. I i II-Wydawnictwo Didasko W-wa 1997 Elke Furl - „Teatr w przedszkolu i świetlicy”- Wydawnictwo Jedność HERDER Kielce 2004 Teresa Samczuk - Pawluk –„Edukacja teatralne w szkole podstawowej” Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2005 Ewa Małgorzata Skorek – „100 tekstów do ćwiczeń logopedycznych” Wyd. Harmonia Gdańsk 2009 Aneta Łastik (2002) „Poznaj swój głos... twoje narzędzie pracy”. Wydawnictwo Studio EMKA. Warszawa. Tarasiewicz Bogumiła (2006) „Mówię i śpiewam świadomie”. Podręcznik do nauki emisji głosu. Universitas. Kraków. Toczyska Bogumiła (2007) „Głośno i wyraźnie. 9 lekcji dobrego mówienia”. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Gdańsk Nazwa przedmiotu OLIGOFRENOPEDAGOGIKA Prowadzący: dr Bożena Bobeł Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia II Semestr: sem. 3,4 ETCS: 6 Liczba godzin wg planu studiów: 75 Forma zaliczenia: egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Głównym zadaniem realizacji przedmiotu jest wyposażenie studenta w podstawową wiedzę teoretyczną i praktyczną z zakresu opieki, wychowania, kształcenia i rewalidacji osób z upośledzeniem umysłowym. Chodzi z jednej strony o wiedzę teoretyczną, która winna tak być ukształtowana, aby student w pełni rozumiał problemy osób z upośledzeniem umysłowym Jak również w sposób praktyczny mógł w ich rozwiązywaniu uczestniczyć. Przedmiot, cele i zadania oligofrenopedagogiki. Orzecznictwo, poradnictwo oraz kwalifikowanie upośledzonych umysłowo dzieci do szkolnictwa specjalnego. Zasady i metody pracy pedagogicznej z dziećmi i młodzieżą z upośledzeniem umysłowym. System kształcenia specjalnego w Polsce i na świecie. Rehabilitacja zawodowa jednostek z upośledzeniem umysłowym. Proces rewalidacji społecznej jednostek z upośledzeniem umysłowym. Postawy społeczne wobec jednostek z upośledzeniem umysłowym a idea integracji osób niepełnosprawnych ze społeczeństwem. Problemy osób dorosłych z upośledzeniem umysłowym funkcjonujących samodzielnie w rodzinach, we wspólnotach i instytucjach opiekuńczych. 1.Janiszewska-Nieścioruk Z.(red.), Człowiek z niepełnosprawnością intelektualną T. I, II, Kraków 2003. 2.Kirejczyk K. (red.), Upośledzenie umysłowe. Pedagogika, Warszawa 1981. 3.Kościelska M., Oblicze upośledzenia, Warszawa 1998. 4.Wyczesany J., Pedagogika upośledzonych umysłowo, Kraków 2004. 1.Kościelak R., Funkcjonowanie psychospołeczne osób niepełnosprawnych umysłowo, Warszawa 1996. 2.Polkowska I., Praca rewalidacyjna z dziećmi upośledzonymi umysłowo w szkole życia, Warszawa 1998. Nazwa przedmiotu SOCJOTERAPIA DZIECI Prowadzący: dr Małgorzata Ganczarska Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia II Semestr: sem. 2 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studiów: 15/15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Ukazanie specyfiki terapeutycznej pracy grupowej z dziećmi przejawiającymi zaburzenia zachowania, poznanie zasad diagnozowania zaburzeń zachowania oraz projektowania w procesie terapeutycznym doświadczeń korygujących. Nauka praktycznych umiejętności socjoterapeutycznych w pracy z grupami dziecięcymi, nauka umiejętności podstaw diagnozowania zaburzeń dziecka i stosownie do diagnozy – wyznaczania kierunku pracy terapeutycznej. Nabycie umiejętności projektowania programów socjoterapeutycznych dla dzieci, z uwzględnieniem różnych warunków organizacyjnych. Socjoterapia dzieci to przedmiot poświęcony grupowej formie pomocy psychologiczno-pedagogicznej, której adresatami są dzieci w wieku 7-11 lat, przejawiające kłopotliwe zachowania. Treści przedmiotowe zawierają przede wszystkim: terminologię związaną z socjoterapią, zagadnienie zaburzeń zachowania w ujęciu J. Strzemiecznego, opis postępowania korekcyjnego w oparciu o diagnozę relacyjną w czterech obszarach zaburzeń („ja-dorośli”, „ja-rówieśnicy”, „ja-zadanie” i „ja-ja”), zasady i metody zajęć socjoterapeutycznych oraz kwestię bezpiecznego udziału dzieci w terapeutycznych spotkaniach grupowych. 1. Socjoterapia, pod red. K. Sawickiej, Warszawa 1999, wyd. Centrum Metodyczne Pomocy PsychologicznoPedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej. 2. Strzemieczny J., Zajęcia socjoterapeutyczne, PTP Ośrodek rozwoju umiejętności wychowawczych, Zeszyt II, Warszawa 1988. 3. Socjoterapia wychowanków pogotowia opiekuńczego, red. M. Ganczarska, Opole 2008, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego. Jagieła J., Socjoterapia w szkole, Kraków 2007, wyd. „Rubikon”.. 1. Harris J., Geny czy wychowanie?, Warszawa 1998, wyd. Jacek Santorski & Co. 2. Floryszczak M., Metody pracy z grupą stosowane w socjoterapii, „Opieka. Wychowanie. Terapia” 2004, nr 3-4. Jachimska M., Grupa bawi się i pracuje, Wałbrzych 1994, Oficyna Wydawnicza UNUS. Nazwa przedmiotu EDUKACJA MEDIALNA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Prowadzący: dr Andrzej Mamroł Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia II Semestr: sem. 4 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studiów: 15/15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Zapoznanie studentów z założeniami i podstawowymi celami edukacji medialnej wśród osób niepełnosprawnych. Wyposażenie studentów w wiedzę dotyczącą specyfiki środków masowego przekazu i ich odbioru przez osoby niepełnosprawne. Zapoznanie studentów z różnymi rozwiązaniami – programowymi i sprzętowymi, wykorzystywanymi w życiu i terapii osób niepełnosprawnych. Uświadomienie zagrożeń, jakie niesie korzystanie z mediów przez osoby niepełnosprawne. 1. Istota i cele edukacji medialnej wśród osób niepełnosprawnych 2. Funkcje środków masowego przekazu a niepełnosprawność 3. Istota i podział środków masowego przekazu 4. Nowoczesne technologie w życiu i terapii osób niepełnosprawnych 5. Przygotowanie osób niepełnosprawnych do odbioru telewizji 6. Film w życiu osób niepełnosprawnych 7. Media audialne i drukowane w życiu osób niepełnosprawnych 8. Komunikaty perswazyjne – odbiór reklam przez osoby niepełnosprawne 9. Wykorzystanie komputera i programów komputerowych przez osoby niepełnosprawne 10. Wykorzystanie gier komputerowych przez osoby niepełnosprawne 11. Telefon komórkowy – środek komunikacji czy zabawka dla osób niepełnosprawnych? 12. Osoba niepełnosprawna w Sieci – przygotowanie do korzystania z Internetu 13. Wizerunek osoby niepełnosprawnej w mediach masowych 14. Portale społecznościowe miejscem spotkań osób niepełnosprawnych 1. J. Bednarek (red.), Osoby niepełnosprawne a media cyfrowe, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2010. 2. J. Bednarek, Społeczeństwo informacyjne i media w opinii osób niepełnosprawnych, Warszawa 2005, APS. 1. 2. 3. T. Feibel, Zabójca w dziecinnym pokoju, Warszawa 2006, Instytut Wydawniczy PAX J. Gajda, Media w edukacji, Kraków 2005, Impuls F.W. Kron, A. Sofos, Dydaktyka mediów, Gdańsk 2008, GWP Specjalność: Edukacja kreatywna z medialną, studia I stopnia, stacjonarne. Nazwa przedmiotu PEDAGOGIKA KREATYWNA Prowadzący: dr Tomasz Michalewski Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Semestr: Wykład / ćwiczenia III sem. 5 ETCS: 6 Liczba godzin wg planu studió w: 15/15 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Zasadniczym celem zajęć jest wprowadzenie studentów w problematykę związaną z twórczością w sensie psychologicznym i aspekcie pedagogicznym. Bycie twórczym i kreatywnym pojmujemy jako zespół cech i umiejętności, które w określonym stopniu może opanować każdy, ucząc się pewnych reguł i działań związanych z twórczym rozwiązywaniem problemów. W trakcie realizacji przedmiotu ukazana zostanie m. in. charakterystyka procesu twórczego, wytłumaczenie osobowościowych i środowiskowych uwarunkowań twórczości, umiejętności opisania orientacji podmiotowo-twórczej w działaniu. Wyjaśniona zostanie również idea twórczej edukacji. Przytoczone zagadnienia realizowane będą w ten sposób, by przyszli pedagodzy nie tylko uzyskali orientację w szeroko pojętej twórczości, ale także mogli znaleźć zatrudnienie w instytucjach takich jak: szkoły, ośrodki wychowawcze, internaty i bursy, ośrodki kultury oraz firmy usług edukacyjnych. W realizacji przedmiotu zostanie położony nacisk w problematykę związaną z twórczością w sensie pedagogicznym i aspekcie psychologicznym. Student zapozna się z charakterystyką procesu twórczego w świetle teorii psychologicznych, wyjaśnieniem osobowościowych i środowiskowych uwarunkowań twórczości, umiejętności opisywania orientacji podmiotowo-twórczej w działaniu,a także charakterystyki idei twórczej edukacji. W związku z tak formułowanym celem realizacja przedmiotu zwróci uwagę w szczególności na następujące treści programowe: a) twórczość jako istotny element aktywności życiowej współczesnego człowieka, b) tereny twórczości i jego rodzaje, c) lekcje twórczości, d) wybrane typologie twórczości, e) kreacjonizm pedagogiczny; realizacja idei kreacjonistycznych w kontekście reformy systemu edukacji w Polsce, f) edukacja dla twórczości; rozwijanie umiejętności myślenia twórczego oraz kształtowanie postawy twórczej. 1. Limont W. Synektyka a zdolności twórcze. Toruń 1994. 2. Nęcka E. Orzechowski J. Słabosz A. Szymura B. Trening twórczości. Gdańsk 2005. 3. Stasiak M. K. Twórczy i harmonijny rozwój człowieka. Łódź 2000. 4. Schulz R. Studnia z innowatyki pedagogicznej. Toruń 1996. 5. Szmidt K.J. Szkice do pedagogiki twórczości. Kraków 2001. 6. Szmidt K. J. Metody pedagogicznych badań nad twórczością. Teoria i empiria. Łódź 2009. 7. Szmidt K. J. ABC kreatywności. Warszawa 2010. 1. Nęcka E. Psychologia twórczości. Gdańsk 2002. 2. Proctor T. Twórcze rozwiązywanie problemów. Gdańsk 2002. 3. Stasiak M. K. Metodyka pracy nad rozwojem podmiotu. Łódź 2003. 4. Szymański M. S. Twórczość i style poznawcze uczniów. Warszawa 1987. 5. Szmidt K. J. Szkice do pedagogiki twórczości. Kraków 2001. Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu JĘZYK MEDIÓW Prowadzący: dr Elżbieta Trylnik Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Semestr: Wykład / ćwiczenia II sem. 4 ETCS: 5 Liczba godzin wg planu studió w: 15/15 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Zdobycie wysokiej komunikacji językowej i stylistycznej w zakresie sprawnego komunikowania w mass mediach. Zapoznanie z najnowszym stanem wiedzy o języku i jego funkcjonowaniu w kontekście społeczno-kulturowym oraz doskonalenie umiejętności analityczno-interpretacyjnych. Język i jego funkcje; kulturotwórcza rola języka; świadomość językowa a świadomość lingwistyczna; początki polskiej świadomości językowej; język w strukturze przestrzeni społecznej; język familijny; język kobiet i mężczyzn; codzienny język Polaków na przełomie XX i XXI wieku; nowości w codziennej komunikacji drugiej połowy XX wieku; komunikowanie i komunikowanie się w mediach; niektóre problemy komunikacji językowej w Internecie; o nowomowie inaczej; obiektywizm i tendencyjność tekstu dziennikarskiego oraz środki ich wyrażania; koncepcja framingu; język reklamy; język: infotainment, democratainment, edutainment; poczucie językowe, znajomość językowa i praktyka językowa; recepty na zrozumiałość wypowiedzi; podstawy warsztatu pisarskiego; język i styl tekstu dziennikarskiego; język podstawowych gatunków dziennikarskich; język informacyjny a perswazyjny; język tabloidyzacji; grzeczność w komunikowaniu interpersonalnym i interpersonalno-medialnym; grzeczność w komunikowaniu publicznym i komunikowaniu masowym; anatomia porwania emocjonalnego; erystyka – sztuka prowadzenia sporów; dziennikarze w Polsce; wartości, priorytety i standardy zawodowe; pisemne formy wypowiedzi: opis, streszczenie, sprawozdanie, felieton; mówione formy wypowiedzi: opowiadanie, przemówienie, dyskusja. 1. Bugajski M. Język w komunikowaniu. Warszawa 2007. 2. Fras J. Dziennikarski warsztat językowy. Wrocław 2005. 3. Marcjanik M. Grzeczność w komunikacji językowej. Warszawa 2007. 4. Pisarek W. O mediach i języku. Kraków 2007.2010. 1. Handke K. Socjologia języka. Warszawa 2008. 2. Lisowska-Magdziarz M. Media powszednie. Kraków 2008. 3. „Studia medioznawcze”. Warszawa 2011. Nazwa przedmiotu PSYCHOLOGIA TWÓRCZOŚCI Prowadzący: dr Agnieszka Gawor Studia: Forma zajęć: Wykład stacjonarne i niestacjonarne Rok Semestr: II sem.4 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studió w: 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Zapoznanie z problematyką twórczości; rozwinięcie zdolności twórczych uczestników zajęć; zapoznanie z metodami badania zdolności twórczych. Psychologia twórczości – wprowadzenie, omówienie formy zaliczenia przedmiotu, podstawowe założenia i pojęcia, zasady i strategie twórczego rozwiązywania problemów (2 h); Trening umiejętności interpersonalnych – klimat grupowy, porozumiewanie się (1 h); Trening umiejętności interpersonalnych – współdziałanie (1 h); Trening zdolności – abstrahowanie (definiowanie i redefiniowanie obiektów, klasyfikowanie ich według mniej lub bardziej typowych kryteriów); Trening zdolności – dokonywanie skojarzeń (kojarzenie odległe: zaskakujące i nieprzewidywalne) (1 h); Trening zdolności – rozumowanie dedukcyjne i rozumowanie indukcyjne (1 h); Trening zdolności – metaforyzowanie i transformowanie (1 h); Praca nad motywacją – katalog motywów, ciekawość poznawcza (1 h); Praca nad motywacją – potrzeba naprawiania (1 h); Radzenie sobie z przeszkodami – widzenie inaczej, osłabienie wewnętrznej cenzury (1 h); Radzenie sobie z przeszkodami – twórcza samoocena, umiejętność przyjmowania nowych i różnorodnych ról społecznych (1 h); Metoda badania twórczej postawy (metoda Guilforda; Test zdolności twórczych Urbana i Jellena; rozpoznawanie jednostek wybitnie twórczych) (2 h); Konstruowanie indywidualnego planu rozwijania twórczości (1 h). Nęcka E. Psychologia twórczości. Gdańsk 2002, GWP. Nęcka E. Orzechowski J., Słabosz A. Szymura B. Trening twórczości. Gdańsk 2005, GWP. Sękowski A. E. Inteligencja, twórczość, mądrość a wybitne zdolności, (w: ) Sękowski A. E. (red.) Psychologia zdolności. Współczesne kierunki badań. Warszawa 2004, PWN. Chybicka A. Psychologia twórczości grupowej. Jak moderować zespoły twórcze i zadaniowe. Kraków 2006. Oficyna Wydawnicza „IMPULS”. Karwowski M. Identyfikacja potencjału twórczego. Teoria, metodologia, diagnostyka. Warszawa 2009, APS. Nazwa przedmiotu PEDAGOGIKA MEDIALNA Prowadzący: dr Andrzej Mamroł Studia: Forma zajęć: Wykład/ ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne Rok Semestr: II sem.4 ETCS: 6 Liczba godzin wg planu studió w: 15/30 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca - Zapoznanie studentów ze specyfiką środków masowego przekazu. - Ukazanie pedagogicznego aspektu mediów masowych. - Uświadomienie wpływu środków masowego przekazu na osobowość dzieci. - Zapoznanie z szansami i zagrożeniami płynącymi z Internetu. - Wskazanie możliwości zastosowanie mediów w procesie dydaktyczno-wychowawczym. Pedagogika medialna to dyscyplina, której celem jest odkrywanie i rozwijanie wiedzy na temat mechanizmów odbioru i oddziaływania mediów w szeroko pojętych procesach edukacyjnych. Mediów rozumianych nie tylko jako środki masowego przekazu (np. prasa, radio czy telewizja) ale wszelkie pomoce naukowe, środki dydaktyczne i technologie informacyjne, które wspomagają bądź samodzielnie realizują proces nauczania lub wychowania. Treści przedmiotowe obejmują zagadnienia dotyczące podstawowych pojęć związanych z mass mediami, problematykę wychowawczą w relacji wychowanek – media, kwestie związane z siłą wpływu, zasięgiem i skutecznością oddziaływania poszczególnych środków masowego przekazu. Zawierają ponadto tematykę wykorzystania mediów w procesie dydaktycznowychowawczym, a także dotyczące szans i zagrożeń płynących z Internetu. 1. Lepa A. Pedagogika mass mediów, Łódź 2000, AWŁ. 2. Ejsmond M. Kosmalska B. Media, wartości, wychowanie, Kraków 2008, Impuls. 3. Kubicka D. Kołodziejczyk. A Psychologia wpływu mediów, Kraków 2007, Impuls. 4. Lemish D. Dzieci i telewizja, Kraków 2008, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 1. Doliński D. Psychologiczne mechanizmy reklamy, Gdańsk 2003, GWP. 2. Goban-Klas T. Media i komunikowanie masowe, WarszawaKraków 2001, PWN. 3. Gajda J. Juszczyk S. Siemieniecki B. Wenta K. Edukacja medialna, Toruń 2003, Wydawnictwo Adam Marszałek. 4. Śliwerski B. (red.) Pedagogika, t. 3., Gdańsk 2006, GWP. 5. Lenardon J. Zagrożenia w Internecie, Gliwice 2007, Helion. Nazwa przedmiotu ELEMENTY CHOREOGRAFII Prowadzący: mgr Alicja Morand Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Konwersatoria III Semestr: 6 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studiów: 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Zapoznanie studentów z kompozycją tańca, czyli choreografią. Przygotowanie do pracy artystycznej i twórczej. Przygotowanie do pracy dydaktycznej w zakresie prowadzenia zespołów tanecznych. Poznanie głównych czynników konstrukcyjnych tańca (rytm i tempo). Poznanie technik konstrukcyjnych (progresja, improwizacja kontaktowa, formy swobodne). Rodowód sztuki tanecznej. Dynamika ruchu tanecznego. Elementy muzyki. Historia stylów i form muzycznych. Geneza choreografii (sposoby jej tworzenia). Kompozycja tańca. Formy realizacji scenicznej. Technika tańca klasycznego. Technika tańca współczesnego. Tańce polskie. Tańce charakterystyczne. Podstawowe elementy ruchowe w zabawach tanecznych i tańcach. Układy ćwiczeń gimnastycznych z elementami tanecznymi (2 godz.). Tańce integracyjne różnych narodów. Tańce latynoamerykańskie. Graficzne przedstawienie wybranej choreografii. Elementarne zadania sceniczne. 1. Dobosz I. Dzieło choreograficzne jako przedmiot prawa autorskiego, Kraków 1984. 2. Dobosz I. Przesłanki istnienia dzieła choreograficznego, Kraków 2002. 3. King J. Tańce w kręgu, Warszawa 2001. 4. Lange R. Podręcznik kinetografii według metody Labana – Knusta, Poznań 1995. 5. Turska I. Spotkanie ze sztuką tańca, Kraków 2000 1. Bogdanowicz M. Kasica A. Ruch rozwijający dla wszystkich, Gdańsk 2003. 2. Głuch W. Warsztaty edukacji twórczej, 2000. 3. Laird W. Latin Dancing, London 1997. 4. Skowrońska-Lebecka E. Dźwięk i gest, Warszawa 1995. 5. Sułowska A. Tańcz z nami, Bydgoszcz 1989. Nazwa przedmiotu PODSTAWY DYRYGOWANIA Prowadzący: mgr Krzysztof Biliński Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Konwersatoria III Semestr: 6 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studió w: 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Przedmiot obejmuje podstawy i główne techniki dyrygowania. Wprowadzone są podstawowe ćwiczenia ruchów, pojęcia i terminy muzyczne i metodyczne. Głównym zadaniem realizacji treści przedmiotu jest zapoznanie studentów z możliwościami wykorzystania umiejętności prowadzenia zespołów na zajęciach z dziećmi, młodzieżą i osobami dorosłymi w szkole, przedszkolu i placówkach kulturalnych. Przedmiot powinien zapoznać studentów z historią sztuki dyrygenckiej, zasadami dyrygowania. Studenci powinni opanować: - Schemat taktowania na 2, 3, 4, 6. - Podstawowe ruchy dyrygenta. - Ruch zamykający i wprowadzający. - Przedtakt i odbitkę. - Interpretować partytury. - Prowadzić praktycznie kanon i utwory polifoniczne. Na zajęciach studenci poznają różnice w prowadzeniu zespołów wokalnych i instrumentalnych, analizują postawę dyrygenta i jego zachowanie się na scenie w trakcie koncertów. 1. Lasocki J. K. Chór, poradnik dla dyrygentów, PWM 62 i dalsze. 2. Stankowska K. Chór w szkole, poradnik metodycznorepertuarowy. 3. Komorowska M. Orkiestra dziecięca, cz. I i II WSiP 1978 Warszawa. 4. Krystyniak T. Ręce pełne muzyki. Instrumenty, zespoły, repertuar, wskazówki realizacyjne, WSiP 1997. 5. Rola nauczyciela – Dyrygenta w kształtowaniu poziomu artystycznego chóru: Materiały z konferencji naukowej w Bydgoszczy w dniach 20-21. 06. 1994 r. WSP Bydgoszcz 1994. 1. Nowe trendy w edukacji muzycznej, Red. A. Białkowski, Wyd. UMCS Lublin 2005. 2. Kisiel M. Media w edukacji muzycznej uczniów szkoły ogólnokształcącej. GWSP Mysłowice 2003. Nazwa przedmiotu FORMY WIZUALNE I PLASTYCZNE Prowadzący: mgr Marian Wojewoda Studia: Forma zajęć: Warsztaty stacjonarne i niestacjonarne Rok Semestr: II 4 ETCS: 1 Liczba godzin wg planu studiów: 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Studenci zostaną wyposażeni w kompetencje w zakresie praktycznego rozwiązywania problemów kompozycyjnych, dotyczących organizowania przestrzeni w ramach plastycznej oprawy imprez kulturalnych, rozrywkowych, okolicznościowych i artystycznych oraz wybierania właściwych rozwiązań technologicznych. Przedmiot „Elementy scenografii plastycznej” obejmuje problematykę plastycznej oprawy różnorodnych działań artystycznych, imprez kulturalnych, rozrywkowych i okolicznościowych (uroczystość szkolna, przedstawienie teatrzyku szkolnego, spektakl teatru amatorskiego, festyn) z uwzględnieniem jej aspektów technologicznych (wykorzystanie różnorodnych materiałów) oraz odniesieniem propozycji scenograficznych do konkretnych warunków. Uwzględnia też zagadnienia, związane z informacją wizualną w powiązaniu z zasadami kompozycji i liternictwa (afisz, plakat, zaproszenie). - Sanmiguel D. (red.), Perspektywa i kompozycja, Łódź 1997. - Strzelecki Z. Scenografia. Projektowanie wstępne, Warszawa 1975. - Strzelecki Z. Współczesna scenografia polska, Warszawa 1983 - Bablet D. Rewolucje sceniczne XX wieku, Warszawa 1984; - Hoare D. Advanced calligraphy techniques. Ideas in action, London 1989; - Sheybal S. Kompozycja plastyczna. Podstawowe zasady, Warszawa 1964; - Smith J. The art. of poster making, Osmiroid International Ltd., 1989; - Strzelecki Z. Kierunki scenografii współczesnej, Warszawa 1970; - Technika w teatrze a sztuka inscenizacji: materiały Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej w Poznaniu, 30 maja – 1 czerwca 1988 r. Poznań 1988. Nazwa przedmiotu INSTRUMENTY MUZYCZNE W EDUKACJI Prowadzący: mgr Krzysztof Biliński Studia: Forma zajęć: Warsztaty stacjonarne i niestacjonarne Rok Semestr: II 4 ETCS: 1 Liczba godzin wg planu studiów: 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca W ramach przedmiotu „Instrumenty muzyczne” studentom jest dostarczane kompendium wiedzy dotyczącej akompaniamentu fortepianowego, gitarowego i perkusyjnego oraz aranżera, do piosenek i utworów wykorzystywanych w pracy instruktorskiej i na lekcjach muzyki. Są także poszerzane i pogłębione ich indywidualne kompetencje w zakresie gry na instrumentach i ich zastosowanie do akompaniamentów. Ze względu na ograniczony czas i niewielką stosunkowo ilość godzin zajęć program należy przerobić ze studentami w sposób zwięzły i przystępny. Aby usprawnić i przyspieszyć sposób przyswajania wiedzy i umiejętności należy wykorzystywać ich wiedzę z innych dziedzin muzyki, tj: zasad muzyki, kształcenia słuchu, ich umiejętności gry na instrumentach. Właściwy materiał dydaktyczny realizować należy w formie podstawowych schematów typowych dla różnych sposobów akompaniowania. Zwroty te należy realizować w postaci zadań i ćwiczeń pisemnych, grać je na poszczególnych instrumentach w celu utrwalenia właściwych nawyków realizacyjnych i przyswojenia sobie poznanych prawideł i wzorców. 1. Sikorski K. Harmonia cz. I i II PWM, wszystkie wydania. 2. Gawlas J. Harmonia funkcyjna. PWM 1973 i następne. 3. Kurkowski Z. Podstawy akompaniamentu fortepianowego. WSiP, Warszawa 1991. 4. Lasocki J. K. Podstawowe wiadomości z nauki o muzyce. PWM Kraków 1988. 5. Malko D. Metodyka wychowania muzycznego w przedszkolu. WSiP Warszawa 1988. 6. Ciechan Z. Nauczyciel i twórczość muzyczna uczniów. WSiP Warszawa 1990. 7. Podręczniki i przewodniki muzyczne. 1. Kamosa A. Nowe piosenki dla dzieci dużych i małych. Kraków. Impuls 2002. 2. Nowe trendy w edukacji muzycznej. Red. A. Białkowski. Wydawnictwo UMCS Lublin 2005. 3. Kisiel M. Media w edukacji muzycznej uczniów szkoły ogólnokształcącej. GWSP Mysłowice 2003. 4. Socha J. Nasze muzykowanie. Podręcznik dla klas I – III, WSiP 1997. 5. Gummerson Thord. „Miał raz Tata grata fiata”. WSiP 1987. 6. Powroźniak J. Szkoła gry na gitarze. PWM Kraków 1989. Nazwa przedmiotu ORGANIZACJA ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH I POZASZKOLNYCH Prowadzący: mgr Alicja Morand Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład/ ćwiczenia II Semestr: sem. 4 ETCS: 6 Liczba godzin wg planu studió w: 15 /30 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Zapoznanie studentów z organizacją zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych. Przybliżenie zagadnień prawnych i finansowych organizacji tych zajęć. Nabycie umiejętności opracowania scenariusza do zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych. Poznanie narzędzi pomocnych w organizacji i zarządzaniu zajęciami. Poznanie formy pisania projektu na pozyskanie funduszy na organizację zajęć. Podstawy prawne organizacji zajęć pozalekcyjnych. Omówienie wytycznych aktualnych rozporządzeń prawnych. Europejski Fundusz Społeczny; pozyskanie funduszy na organizację zajęć pozalekcyjnych. Wzory dokumentów i umów potrzebne do wniosku z EFS. Scenariusze zajęć pozalekcyjnych. Kompetencje współczesnego animatora kultury. Zasady organizowania zajęć pozalekcyjnych. Zasady prowadzenia zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych. 1. Dąbrowski Z. Czas wolny dzieci i młodzieży. PZWS, Warszawa 1966. 2. Elsner D. Współczesne trendy i koncepcje w zarządzaniu oświatą. Antologia 1, Ośrodek Kształcenia Kadr Instytutu Technologii Eksploatacji. Radom 1997. 3. Grad, U. Kaczmarek. Organizacja i upowszechnianie kultury w Polsce – zmiany modelu. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2005. 4. Kuś W. Czas wolny, rekreacja i zdrowie. Warszawa 1981. 5. Nowak M. Animacja w edukacji szkolnej. Koszalin 1995. 6. Pilich M. Ustawa o systemie oświaty. Komentarz. Warszawa 2008. 1. Gładysz A. Uczestnictwo w kulturze. Katowice 1975. 2. Gurycka A. Rozwój i kształtowanie zainteresowań. Warszawa 1978. 3. Niedbalec – Markiewicz E. Uczestnictwo w kulturze i aspiracje życiowe młodzieży szkolnej. Zielona Góra 1997. 4. Wilgocka – Okoń B. Organizacja pracy i odpoczynku ucznia. Warszawa 1989. Nazwa przedmiotu TECHNIKI TANECZNE Z ELEMENTAMI METODYKI TAŃCA Prowadzący: mgr Alicja Morand Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Semestr: Warsztaty II sem.3 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studiów: 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Zapoznanie studentów z zarysem historii, rozwoju i klasyfikacji zjawisk tanecznych. Poznanie głównych tradycji tanecznych, rodzajów i stylów tanecznych.Poznanie głównych technik tanecznych. Nabycie praktycznych umiejętności tanecznych z zakresu polskich tańców narodowych i regionalnych. Poznanie podstawowych zasad i elementów technik tanecznych jako pomocniczych w kształtowaniu umiejętności przekazywania treści tańca. Poznanie podstaw użytkowego tańca towarzyskiego, tańców uzupełniających i integracyjnych. Zagadnienia teoretyczne dotyczące kultury ludowej, folkloru, kultywowania i upowszechniania kultury ludowej. Geneza i historia polskich tańców narodowych i regionalnych. Tańce narodowe – kroki podstawowe, sposoby ułożenia rąk, zasadnicze sposoby trzymania w parze, charakterystyczne figury parowe i zespołowe, sposoby łączenia kroków i figur w kompozycjach grupowych. Tańce regionu śląskiego. Wybrane elementy polskich tańców regionalnych. Wybrane elementy technik tanecznych (klasycznej, charakterystycznej i wolnej) oraz przykłady ich zastosowania w nauczaniu tańca ludowego. Muzyka ludowa i przyśpiewki ludowe. Związki tańca towarzyskiego z rytmiką. Nauka dziesięciu tańców towarzyskich w formie użytkowej wg Światowego Programu Tanecznego. Elementy metodyki nauczania tańca towarzyskiego. Podstawowe pojęcia i terminy w tańcu towarzyskim. Aerobik i jego formy oparte na technikach relaksacyjnorozciągających (stretching) i elementach „body & minde” (pilates, flexible strenght). 1. Allen J. Taniec towarzyski, Poznań 2006. 2. Bogdanowicz M. Kasica A. Ruch rozwijający dla wszystkich. Gdańsk 2003. 3. Hryniewiecka J. Pięć tańców polskich. Warszawa 1990. 4. King J. Tańce w kręgu. Warszawa 2001. 5. Kubinowski D. Proces wychowania tanecznego w środowisku wiejskim. Lublin 1997. 6. Laird W. Latin dancing. London 1997. 7. Lange R. Tradycyjny taniec ludowy w Polsce i jego przeobrażenia w czasie i przestrzeni. Londyn 1978. 8. Marcinkowska J. Sobczyńska K. Pieśni, tańce i obrzędy Górnego Śląska. Warszawa 1973. 9. Turska I. Krótki zarys historii tańca i baletu. Kraków 1983. 10. Wieczysty M. Tańczyć może każdy. Kraków 1986. Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu 1. Brzozowska-Kuczkiewicz M. Dalcroze E.-J. i jego rytmika. Warszawa 1991. 2. Głuch W. Warsztaty edukacji twórczej. 2000. 3. Kuźmińska O. Taniec w teorii i praktyce. Poznań 2002. 4. Kuźmińska ). Gimnastyka jazzowa czy aerobik. Poznań 1983. 5. Sroka C. Polskie tańce narodowe: systematyka. Warszawa 1990. 6. Skowrońska-Lebecka E. Dźwięk i gest. Warszawa 1995 TEORIA KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ Prowadzący: dr Elżbieta Trylnik Studia: Forma zajęć: Wykład stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 1 Rok Semestr: Liczba godzin wg planu studió w: II sem.3 15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Doskonalenie zdolności konwersacyjnych i uwrażliwienie na etyczne komunikowanie się. Doskonalenie zdolności komunikacyjnych i rozumienia ich roli w procesie kształcenia. Pojęcie i funkcje komunikowania się; elementy historycznego ukształtowania procesów komunikacji; medioznawcze aspekty komunikacyjne; tendencje we współczesnych procesach komunikacji; narodziny radia; zmiany w komunikacji społecznej; Internet na tle mediów tradycyjnych; kompetencje w komunikacji internetowej; znaczenie i rola modeli komunikacji; komunikacja werbalna i niewerbalna jako determinanty procesu kształcenia; media masowe w demokratyzujących się systemach politycznych; media w rozwoju historycznym; narodziny, ewolucja i perspektywy radiofonii; powstanie, rola, przyszłość telewizji; współczesna rzeczywistość komunikacyjna w teorii H. Lasswella; rola mass mediów w kreowaniu rzeczywistości; manipulacje w mass mediach; polityka, a mass media; przygotowanie wystąpienia publicznego; wystąpienie informacyjne; wystąpienie perswazyjne; kompetentne prowadzenie wywiadów. 1.Bauer Z. Chudzińska E. Dziennikarstwo i świat mediów. Kraków 2000. 2. Goban-Klass T. Media i komunikowanie masowe. WarszawaKraków 2004. 3. Lisowska-Magdziarz M. Media powszechne. Kraków 2008. 4. Warecki W. Warecki M. Co wpływa na dziennikarzy ... i na co mają wpływ dziennikarze? Warszawa 2006.. 1. Chudziński E. (red.) Słownik wiedzy o mediach. WarszawaBielsko-Biała 2007. 2. Dobek-Ostrowska B. Podstawy komunikowania społecznego. Wrocław 1999. 3. Le Bon G. Psychologia tłumów. Kęty 2004. 4. Mc Luhan M. Zrozumieć media. Warszawa 2000. 5. Pease A. Mowa ciała. Kielce 2001. Nazwa przedmiotu EKSPRESJA TEATRALNA W PRACY NAUCZYCIELA Prowadzący: dr Agnieszka Włoch Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Warsztaty II Semestr: sem. 3 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studió w: 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca - Zapoznanie studentów ze znaczeniem i wykorzystaniem przestrzeni w myśleniu twórczym. - Rozwijanie sprawności poznawczych, twórczej ekspresji, wrażliwości teatralnej oraz zdolności do harmonizowania i systematyzowania myśli. - Zapoznanie z różnymi formami artystycznymi, wykorzystywanymi w działaniach teatralnych. - Zrozumienie znaczenia przedmiotu jako formy w działaniach twórczych. - Wstępne przygotowanie do prowadzenia zajęć teatralnych 1. „Teatr przedmiotu” w teorii i praktyce – forma rozwijająca wyobraźnię i abstrakcyjne myślenie. 2. Znaczenie wyrazistości mowy w komunikacji – podstawy poprawnej dykcji, artykulacji i impostacji. 3. Teatr z niczego – poszukiwanie nowych form i znaków teatralnych. 4. Plastyka a wyobraźnia – teatralne formy plastyczne, ich znaczenie i wpływ na kreowanie rzeczywistości. 5. Od pomysłu do realizacji – zapis myśli twórczej i zdarzenia artystycznego. 6. Świadomość przestrzeni – oddziaływanie przestrzeni teatralnej na wyobraźnię. 1. Słownik wiedzy o teatrze – praca zbiorowa. Wydawnictwo Szkolne PWN Bielsko Biała 2009. 2. Toczyska B. Elementarne ćwiczenia dykcji. Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe 1998. 3. Ryl H. Jurkowski H. Stanowiska A. Teatr lalek – zagadnienia metodyczne. Warszawa 1979. 4. Jurkowski H. Metamorfozy teatru lalek w XX wieku. 1. Bednarek J. Ćwiczenia wyrazistości mowy. Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP – Wrocław 2005. 2. Pietrzak M. Interpretacje. CEBI i D Warszawa 2004. 3. Grotowski i jego laboratorium. PIW Warszawa 1980. 4. Ryl H. Teatr cieni. 5. Teatr lalek – czasopismo Polunimy.. Nazwa przedmiotu DYDAKTYKA TWÓRCZOŚCI Prowadzący: dr Tomasz Michalewski Studia: Forma zajęć: Wykład / konwersatoria stacjonarne i niestacjonarne Rok II Semestr: sem. 3 ETCS: 3 Liczba godzin wg planu studió w: 15/15 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca -Określenie kluczowych pojęć związanych z dydaktyką twórczości, -Dostarczenie uzasadnionych naukowo narzędzi opisu i wyjaśniania problemów kreatywności; -Zapoznanie studentów z podstawami teoretycznymi i praktycznymi dydaktyki twórczości; - Przygotowanie do samodzielnego prowadzenia i projektowania zajęć treningowych z zakresu edukacji do twórczości i edukacji twórczej; 1.Współczesne koncepcje wychowania do kreatywności i nauczania twórczości: przegląd stanowisk polskich. 2.Pedeutologiczne konteksty dydaktyki twórczości i ich pragmatyczne implikacje: pedeutologia twórczości a dydaktyka twórczości. 3. Drama jako twórcza metoda edukacyjna. 4. Twórczość a meta poznanie. 5. Dwa oblicza twórczego myślenia: generowanie idei i ich ocena. 6.Konforniści i nonkonformiści w szkole. 7. Model rozwijania kompetencji kreatywnej. 1. K. J. Szmidt, red. (2003) Dydaktyka twórczości. Koncepcje - Problemy – Rozwiązania, Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków. 2. K. J. Szmidt (2007), Pedagogika twórczości, GWP, Gdańsk 3. Szmidt K. J. (2001) Szkice do pedagogiki twórczości. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków. 4.Nęcka E. (1992) Trening twórczości. Polskie Towarzystwo Psychologiczne Pracownia Wydawnicza, Olsztyn. 1.Dobrołowicz W. (1995), Psychodydaktyka kreatywności, WSPS, Warszawa. 2. Dobrołowicz W. (1995), Myśleć intuicyjnie, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa. 3. Fisher R. (1999), Uczymy, jak się uczyć, tłum. K. Kruszewski, WSiP, Warszawa 4. Giza T. (1998), Pedagogika twórczości w pracy nauczycielskiej, WSP, Kielce 5.Góralski A., red. (1996), Szkice z pedagogiki zdolności, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa 6.Kłosińska T. (2013), Dziecko – uczeń. Droga do edukacji skutecznej. Twórcze techniki Celestyna Freineta we wczesnej edukacji, Wydawnictwo UO. 7. Nęcka E. (1995), Proces twórczy i jego ograniczenia, Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków. 8. Pankowska K. (2000), Pedagogika dramy. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Akademickie ŻAK, Warszawa. 9. Pilch T. ( 1999), Spór o szkołę. Pomiędzy tradycją a wyzwaniami współczesności, Wyd. Akademickie ŻAK, Warszawa. 10. Popek S. (2001), Człowiek jako jednostka twórcza, UMCS, Lublin. 11.Schulz R. red. (1992), Kształcenie dla innowacji pedagogicznych, Wydawnictwo UMK, Toruń. Sylabusy: Studia II stopnia (magisterskie) Kierunek: Pedagogika, specjalności: - Kształcenie wczesnoszkolne z wychowaniem przedszkolnym, - Pedagogika terapeutyczna z oligofrenopedagogiką, - Edukacja kreatywna z medialną, - Kształcenie wczesnoszkolne z gimnastyką korekcyjna, - Edukacja elementarna z językiem obcym. A. Przedmioty podstawowe wg standardów nauczania obowiązujące na wszystkich specjalnościach: - Metodologia badań społecznych, - Antropologia kulturowa, - Współczesne koncepcje filozofii i etyki, - Logika. Nazwa przedmiotu LOGIKA Prowadzący: dr Renata Reclik, dr Edward Szkoda Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia I Semestr: sem. 2 ETCS: 4 Liczba godzin wg planu studiów: 15 / 15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Wyposażenie studenta w elementarną, teoretyczną i praktyczną wiedzę pozwalającą na pogłębianie i doskonalenie umiejętności w zakresie jasnego i konsekwentnego formułowania myśli, poprawnego rozumowania, argumentowania i stosowania zabiegów metodologicznych. Treści merytoryczne przedmiotu Logika jako nauka, sztuka i przedmiot nauczania, jej geneza i rozwój od starożytnych początków do współczesności. Semiotyka logiczna i jej działy. Język w koncepcji logicznej: rodzaje języków. Pojęcie kategorii ontologicznej i syntaktycznej, kategorie wyrażeń językowych: nazw, zdań i funktorów. Pojęcie zbioru w sensie dystrybutywnym, działania na zbiorach. Definicje i ich rodzaje: błędy definicyjne, metody urabiania definicji. Logiczne przyczyny nieporozumień w wypowiedziach ustnych i pisemnych. Wprowadzenie do logiki formalnej; klasyczny rachunek zdań (KRZ): język, budowanie schematów zdań na gruncie KRZ; pojęcie tautologii, badanie tautologiczności formuł –wybrane tautologie i ich znaczenie, wynikanie logiczne i wnioskowanie. Elementy klasycznego rachunku kwantyfikatorów. Elementy Sylogistyki, badanie poprawności sylogizmów, kwadrat logiczny. Podział logiczny i typologiczny, klasyfikacja. Uzasadnianie twierdzeń. Pojęcie relacji oraz jej wybrane własności Literatura podstawowa 1. Bremer Józef, Wprowadzenie do Logiki, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005. 2. Lewandowski Sławomir, Machińska Hanna, Malinowski Andrzej, Petzel Jacek. Logika dla prawników, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2002. 3. Słupecki Jerzy, Borkowski Ludwik, Elementy logiki i teorii mnogości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1984 (oraz wyd. późniejsze). 4. Ziembiński Zygmunt, Logika praktyczna, z aneksem K. Świrydowicza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997 (oraz wyd. późniejsze). Literatura uzupełniająca 1. Ajdukiewicz Kazimierz, Logika pragmatyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1974. 2. Kotarbiński Tadeusz, Wykłady z dziejów logiki, Wydawnictwo Nauwkowe PWN, Warszawa 1985. 3. Kwiatkowski Tadeusz, Wykłady i szkice z logiki ogólnej, Wyd. UMCS, Lublin 2003. Nazwa przedmiotu ANTROPOLOGIA KULTUROWA Prowadzący: dr Tomasz Michalewski Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia I Semestr: sem. 1 ETCS: 4 Liczba godzin wg planu studió w: 15 / 15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Zapoznanie studentów z podstawowymi kategoriami teoretycznymi z obszaru kultury, zrozumienie przez nich problematyki różnic i podobieństw kulturowych, zależności między instytucjami społecznymi a kulturą oraz uwarunkowaniami historycznymi a kulturą. Otwarcie na „obcych” w dobie procesów globalizacyjnych. Treści merytoryczne przedmiotu Rozumienie antropologii kultury oraz jej rozwój: Ewolucjonizm, dyfuzjonizm, funkcjonalizm; Wyróżniki antropologii, symbolizm, holizm, subiektywny sens zjawisk kultury, współczynnik humanistyczny. Pojęcia służące do badania dynamiki zjawisk kultury: ewolucja, dyfuzja, akulturacja, synkretyzm kulturowy ; funkcjonalizm w kulturze -dorobek Bronisława Malinowskiego; Rodzina i systemy pokrewieństwa; Monografizm historyczny F. Boasa; Amerykańska szkoła kultury i osobowości-M. Mead; Konfiguracjonizm w kulturze- R. Benedict; Strukturalizm C. LeviStraussa ; Dramaturgiczna teoria kultury E. Goffman; Globalizacja kultury, nowe pojęcie lokalności Literatura podstawowa 1. M. Mead, Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego 2. Antropologia kulturowa. Wybór tekstów, wybór i opracowanie, D. Tomaszewska, J. Szarańczak, Olsztyn 1995. 3. Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów. Wstęp i redakcja A. Mencwel, Warszawa 1998. 4.J. W. Burszta, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 1998 5.J. Gajda, Antropologia kulturowa-część I. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze, Toruń 2005 Literatura uzupełniająca 1. .E. Nowicka, Świat człowieka -świat kultury, systematyczny wykład problemów antropologii kulturowej, Warszawa 1997. 2. B. Malinowski, Szkice z teorii kultury, Warszawa 1958. 3. E. Goffman, Pietno, Rozważania o zranionej tożsamości, Gdańsk 2005. Nazwa przedmiotu WSPÓŁCZESNE KONCEPCJE FILOZOFII I ETYKI Prowadzący: dr hab. Alechnowicz Iwona, prof. UO, dr hab. Tadeusz Olewicz, prof. UO Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia I Semestr: sem. 1 ETCS: 4 Liczba godzin wg planu studió w: 15 / 15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Celem kursu jest: zapoznanie studentów z podstawami filozofii współczesnej i ukazanie jej najważniejszych nurtów. Wskazanie aktualności zagadnień filozoficznych i prezentacja współczesnych problemów filozofii. Na zajęciach omawiane będą między innymi zagadnienia związane z etycznymi dylematami współczesnej cywilizacji: problemy nauk biologicznych, medycyny czy polityki. Treści merytoryczne przedmiotu Przegląd współczesnych kierunków filozoficznych i etycznych. Nurt współczesnej etyki i metaetyki. Dylematy etyki i bioetyki. Sprawiedliwość w ujęciu utylitarystycznym. Jon Rawls jako klasyk współczesnego liberalizmu i teorii umowy społecznej. Krytyka koncepcji Rawlsa. Spór liberałów z komunitarystami o realacje jednostki wobec wspólnoty. Antropologia filozoficzna. Miejsce człowieka w kosmosie, specyfika bycia człowiekiem. Autonomia moralna. Wolność woli. Egzystencjalizm. Filozofia język. Filozofia nauki. Problemy postmodernizmu. Filozofia dialogu. Ekofilozofia jako odpowiedź na wyzwania kryzysu cywilizacyjnego. Literatura podstawowa 1. Anthony Kenny, Krótka historia filozofii zachodniej, przekł. W. J. Pomowski, Warszawa 2005. 2. Jacek Hołówka, Etyka w działaniu, Warszawa 2000, 3.Maria Ossowska, Normy moralne: próba systematyzacji, Warszawa 1975. 4.Miś Bogusław, Filozofia współczesna. Główne nurty, Warszawa 1995. 5.Singer Peter, Etyka praktyczna, KiW 2003 Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu 1. Rawls J., Liberalizm polityczny, Warszawa 1998, Prz-Taylor Ch., Etyka autentyczności, Kraków 2002 2. –MacIntyre A., Dziedzictwo cnoty, Warszawa 1996. 3. Bauman Z., Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa 2000. 4. Karl Jaspers, Nietsche a chrześcijaństwo, Warszawa 1991. 5. Przewodnik po etyce, red. P. Singer, Warszawa 2002. 6. A. Gehlen, W kręgu antropologii i psychologii społecznej, Warszawa 2001 7. Scheler M., Pisma z antropologii i socjologii wiedzy, Warszawa 1987. METODOLOGIA BADAŃ SPOŁECZNYCH Prowadzący: dr hab. Ewa Smak, prof. UO, dr Andrzej Mamroł Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia I Semestr: sem. 1 ETCS: 7 Liczba godzin wg planu studió w: 15 / 15 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu - Wyposażenie w wiedzę konieczną do rozumienia podstawowych paradygmatów wiedzy naukowej. - Doskonalenie umiejętności związanych z opisem i wyjaśnianiem badanych zjawisk społecznych w wybranych orientacjach badawczych. - Wzbogacenie wiedzy na temat sposobów przetwarzania i analizowania wyników badań ilościowo-jakościowych w pracy magisterskiej / zawodowej. - Zwrócenie uwagi na etyczny aspekt prowadzenia badań w naukach społecznych. Metodologia badań społecznych to system jasno określonych reguł i procedur, do których odwołują się badania, będące podstawą ewaluacji wiedzy. Stanowią one swoistego rodzaju standardy powielane w badaniach i analizach naukowych. Umożliwiają komunikację, konstruktywną krytykę i naukowy postęp. Metodologia dostarcza wiedzy na temat wnioskowania i analizy zjawisk (wnioskowania dedukcyjnego i probabilistycznego – indukcyjnego, teorii prawdopodobieństwa, reguł pomiaru), tworząc metodologiczny warsztat naukowca prowadzącego badania w dziedzinie nauk społecznych.Treści przedmiotowe obejmują zagadnienia dotyczące prezentacji podstawowych pojęć, twierdzeń, teorii oraz prawidłowości charakteryzujących tok postępowania badawczego w naukach społecznych. Zawarto w nich ponadto kwestie dotyczące obowiązujących paradygmatów, a także orientacji badawczych. Istotne miejsce zajmują także etyczne aspekty prowadzenia badań w naukach społecznych. 1. Frankorf – Nachmnias Ch. Nachmias D. Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań 2001, Zysk i S-ka. 2. Babbie E. Badania społeczne w praktyce. Warszawa 2003. PWN. 3. Rubacha K. Metodologia badań nad edukacją. Warszawa 2008. Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne. 4. Palka S. Podstawy metodologii badań w pedagogice. Gdańsk 2010, GWP. 5. Spinaski D. Jakościowe badania pedagogiczne. Lublin 2010. UMCS. 1. Palka S. Metodologia. Badania. Praktyka pedagogiczna,. Gdańsk 2006. Gdańskie Towarzystwo Psychologiczne. 2. Pilch T. Bauman T. Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe. Warszawa 2000, Wyd. II. 3. Gnitecki J. Wprowadzenie do metod badań w naukach pedagogicznych, Poznań 2006. Spina. 4. Urbaniak-Zając D. Piekarski. Jakościowe orientacje w badaniach pedagogicznych. Studia i materiały. Łódź 2003. Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca B. Przedmioty kierunkowe obowiązujące na wszystkich specjalnościach Nazwa przedmiotu PEDAGOGIKA OGÓLNA Prowadzący: dr Tomasz Michalewski, dr Daniel Wiśniewski, mgr Grzegorz Kozdraś Studia: Forma zajęć: Wykład/ ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne Rok I Semestr: sem. 1 ETCS: 7 Liczba godzin wg planu studiów: 15/15 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Ukazanie podstawowego charakteru przedmiotu przez poszukiwanie zakorzenienia metorycznego i metodologicznego w szeroko rozumianej humanistyce mające wieść do poznania edukacji z jej kulturowymi, cywilizacyjnymi, formalnymi, organizacyjnymi, prawnymi uwarunkowaniami. Zorientowanie studentów w hierarchicznej strukturze wartości edukacyjnych, możliwych sposobach ich realizacji, kształcenie uzdolnień do wartościowania składników edukacji, jak i kompetencji do myślowego „oswajania” sfery edukacji czyli rozumienia jej tożsamości w zależności od uruchamianych różnych typów wiedzy o niej. Próby praktycznej weryfikacji założeń pedagogiki ogólnej humanistycznie zorientowanej. W realizacji przedmiotu zostaje położony nacisk- z jednej stronyna teoretyczno- metodologiczne podstawy pedagogiki i wynikające zeń możliwe sposoby ujmowania pedagogiki ogólnej, a z drugiej- na problemy historycznego różnicowania się różnych typów wiedzy o edukacji i ich uwikłania w zjawiska stereotypów. Student zapoznaje się z istnieniem wielu pedagogik, a w konsekwencji z nieokreślonym, wieloznacznym statusem pedagogiki ogólnej, który winien konstatować jako normalny. W trakcie studiowania przedmiotu otrzymuje możliwość praktycznego posługiwania się poszczególnymi typami wiedzy o edukacji, co pozwala uświadomić ich status i przydatność. Literatura podstawowa 1. Bogaj A. (red.) Rozwój pedagogiki ogólnej. Inspiracje ograniczenia kulturowe oraz poznawcze, Warszawa- Kielce 2001, 2. Hejnicka- Bezwińska T., Pedagogika ogólna, Warszawa 2008, 3. Hejnicka- Bezwińska (red.) Racjonalność pedagogiki, Bydgoszcz 1995, 4. Hessen S., Podstawy pedagogiki, Warszawa 1993, 5. Kunowski S., Podstawy współczesnej pedagogiki, Warszawa 1993, 6. Rodziewicz E., Szczepska-Pustkowska M., (red.) Od pedagogiki ku pedagogii, Toruń 1993, 7. Schulz R., Wykłady z pedagogiki ogólnej. Perspektywy światopoglądowe w wychowaniu, Toruń 2003. Literatura uzupełniająca 1. Bocheński J., M., Współczesne metody myślenia, Poznań 1992, 2. Nowak M., Podstawy pedagogiki otwartej, Lublin 1999, 3. Palka S. Pedagogika w stanie tworzenia. Kontynuacje. Kraków 2003, 4. Pluta A., Pedagogika pogranicza. Cz. I i II, Częstochowa 1997, 1999, 5. Tarnowski S. (red.), Krytyka rozumu pedagogicznego. Bydgoszcz 1993. Nazwa przedmiotu PRACOWNIA BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH I EKSPERYMENTALNYCH Prowadzący: dr hab. Ewa Smak, prof. UO, dr Andrzej Mamroł, dr Katarzyna Wereszczyńska Studia: Forma zajęć: Ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne Rok I Semestr: sem. 1 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studió w: 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Zajęcia wzbogacają doświadczenia badawcze studentów. W ramach realizacji programu mogą oni w sposób praktyczny zastosować zdobytą wcześniej wiedzę z zakresu metodologii badań pedagogicznych. Przewidziane cele kształcenia dotyczą w szczególności: • rozwijania umiejętności zastosowania założeń konkretnego paradygmatu naukowego w podjętym postępowaniu, • doskonalenia umiejętności wykorzystania wiedzy teoretycznej z zakresu badań opisowych, diagnostycznych i eksperymentalnych dla przygotowania i realizacji procedur badania konkretnych zjawisk doskonalenie umiejętności w zakresie korzystania ze źródeł instytucjonalnych i elektronicznych baz naukowych oraz przygotowania zestawień bibliograficznych. • doskonalenie umiejętności w opracowaniu danych z materiału naukowego i empirycznego, szczególnie: opracowania krytycznych streszczeń, analiz (jakościowych i ilościowych) i opisu bibliograficznego, Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa zastosowania statystyki opisowej i matematycznej. Kształtowania postawy odpowiedzialności za uzyskane wyniki w związku z etycznym aspektem prowadzenia badań Tematyka zajęć: 1. Badania diagnostyczne – charakterystyka zagadnienia 2. Pedagogiczne badania diagnostyczne (opisowe) przygotowanie i realizacja projektu: a) etap wyboru przedmiotu badań: zjawiska, cechy, procesu, a także umiejscowienia badań w wybranym środowisku (polu badawczym: instytucji, zbiorowości, zjawisk i procesów) – opracowanie projektu badań diagnostycznych (problematyka badawcza i konstrukcja narzędzi badawczych); przeprowadzenie badań terenowych – gromadzenie i przetwarzanie materiału badawczego; b) sporządzenie raportu badawczego - ustalenie zakresu i kryteriów. 3. Pedagogiczne badania eksperymentalne – zagadnienia teoretyczne a) etap doboru grup i przeprowadzenia badań początkowych w eksperymencie; b) wprowadzenie czynnika eksperymentalnego – kontrola zmiennych; c) etap badań końcowych w eksperymencie. 7. Procedury ilościowe w eksperymencie – wnioskowanie statystyczne. 8. Realizacja badań w terenie – opracowanie projektu badań eksperymentalnych. 9. Diagnostyka edukacyjna – współczesne paradygmaty diagnostyki edukacyjnej, pomiar w procesie kształcenia – zagadnienia teoretyczne: a) testy pedagogiczne w zakresie sprawdzania wiedzy i umiejętności - dobór narzędzi, konstrukcja testu niestandaryzowanego i standaryzowanego, sposoby opracowania materiału diagnostycznego; b) diagnostyka w terapii dzieci o specjalnych potrzebach wychowawczych, dydaktycznych i społecznych – testy w diagnozach indywidualnych; c) badania socjometryczne w edukacji - badanie sytuacji społecznej jednostki, dobór techniki i procedury obliczeń materiału empirycznego . . Rubacha K., Metodologia badań nad edukacją, Warszawa 2008, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne 3. Palka S., Podstawy metodologii badań w pedagogice, Gdańsk 2010, GWP. 4. Kubinowski D., Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia – Metodyka - Ewaluacja, Lublin 2010, Wydawnictwo UMCS. 5. Niezbędnik badacza – seria wydawnicza METODOLOGIA, Warszawa 2008-2011, Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN. 6. Seminaria Metodologii Pedagogiki –Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, Seria wydawnicza Kraków 2008-2012, Oficyna Wydawnicza „Impuls”. 7. Żegmałek K., Metodologia badań dla autorów prac magisterskich i licencjackich z pedagogiki, Warszawa 2010, Wydawnictwo „Comandor”, 6. Elektroniczne bazy naukowe Uniwersytetu Opolskiego: PEDAGOG, ERIC, ProQuest Education Journals, ProQuest Science Journals, ProQuest Social Science Journals, SocINDEX with Full Text. Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu 1. Kruger H. H., Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu, Gdańsk 2005, GWP. 2. Silverman D., Interpretacja danych jakościowych, Warszawa 2009, PWN. 3. Angrosino M., Badania etnograficzne i obserwacyjne, Warszawa 2010, PWN. 4. Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2006, Oficyna Wydawnicza „Impuls”; Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Kraków 2005, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, tenże. 5. Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa 2000, Wydawnictwo Akademickie „Żak”. 6. Gnitecki J., Wprowadzenie do metod badań w naukach pedagogicznych, Poznań 2006, WSPiA . ANDRAGOGIKA Prowadzący: dr Irena Koszyk Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykłady I Semestr: sem. 2 ETCS: 1 Liczba godzin wg planu studiów: 15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Zapoznanie studenta z problematyką edukacji dorosłych, możliwościami rozwoju na każdym etapie życia, zapoznanie studentów z teoretycznymi i praktycznymi problemami edukacji ludzi dorosłych, tj. nauczania, uczenia się, samokształcenia, wychowania i samowychowania. Przedstawienie form edukacji formalnej i pozaformalnej w Polsce i na świecie. Poznanie podstawowej wiedzy o psychospołecznych właściwościach człowieka dorosłego i uwarunkowaniach jego całożyciowego rozwoju w obliczu zachodzących współczesnych przemian, przyswojenie podstawowej wiedzy o swoistości procesów edukacyjnych ludzi dorosłych, ich planowaniu, organizowaniu i prowadzeniu Pojęcie i przedmiot Androgogika- działy, nauki wspomagające, język i metodologia badań. Potrzeby kształcenia dorosłych wypływające z postępu technicznego, technologicznego i organizacyjnego oraz niedomagań kształcenia dzieci i młodzieży. Cechy współczesnej edukacji dorosłych- wielość organizatorów, ustawiczność, otwartość. Typy i nurty edukacji dorosłych. Funkcje społeczne edukacji dorosłych. System edukacji dorosłych, formy i instytucje- ich klasyfikacja oraz główne cechy. Szkolnictwo dla dorosłych- rodzaje, trendy w dotychczasowym rozwoju, poziomy, specyfika organizacyjna i metodyczna kształcenia. Edukacja na odległość- rodzaje, specyfika organizacyjna i metodyczna, zagadnienia edukacji niestacjonarnej u uniwersytetu otwartego. Edukacja przez sztukę i rozrywkę. Pracownicy oświaty dorosłych i ich społeczne funkcje. Edukacja dorosłych w innych krajachrozwój, współczesne osiągnięcia. Międzynarodowa współpraca w zakresie edukacji dorosłych. 1. Szatur- Jaworska B., Błędowski P., Dzięgielewska M., Podstawy gerontologii społecznej, Warszawa 2006, 2. Błędowski P., Lokalna polityka społeczna wobec ludzi starych, Warszawa 2002, 3. Szatur- Jaworska B., Starość i ludzie starzy w polityce społecznej, Warszawa 2000, 4. Synak B., (red.) Polska starość, Gdańsk 2002. 1. Czerniakowska O., Szkice z Androgogika i gerontologii, Łódź 2007, 2. Szarota Z., Gerontologia społeczna i oświatowa, Kraków 2004, 3. Synak B. (red.) Polska starość, Gdańsk 2002, 4. Halik J. (red.) Starzy ludzie w Polsce. Społeczne i zdrowotne skutki starzenia się społeczeństwa, Warszawa 2002. Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu PEDAGOGIKA PORÓWNAWCZA Prowadzący: Prof. dr hab. Zenon Jasiński, dr Eugenia Karcz Studia: Forma zajęć: Wykłady/ ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne Rok II Semestr: sem. 3 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studió w: 15/15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi przesłankami teoretycznymi pedagogiki porównawczej, z jej istotą i zadaniami. Przekonanie o potrzebie badań nad systemami oświatowymi w celu ich doskonalenia. Poznanie założeń polityki oświatowej. Opanowanie podstawowej wiedzy w zakresie funkcjonowania systemów edukacyjnych. Zadaniem przedmiotu jest zapoznanie studentów z problematyką badań w pedagogice porównawczej oraz z głównymi jej nurtami. Przedstawione zostanie szkolnictwo różnego szczebla we współczesnych systemach oświatowych. Modele wyższych uczelni. Modele uczelni amerykańskich i europejskich. Omówione będą także takie zagadnienia jak modernizacja programów kształcenia, zmiany organizacyjno- prawne, selekcja szkolna i zawodowa, odsiew i drugoroczność. Realizacja obowiązku szkolnego w różnych systemach oświatowych. Rola szkół sektora państwowego, publicznego oraz prywatnego. Uprawnienia oraz obowiązki nauczycieli w krajach Europy. Sposoby zarządzania oświatą. Główne problemy w kierowaniu oświatą. Zasady przygotowywania i przeprowadzania reform oświatowych. Międzynarodowe organizacje i stowarzyszenia prowadzące badania pedagogiczne. 1. Dziewulak D., Systemy szkolne UE, Warszawa 1997, 2. Pachociński R., Pedagogika porównawcza, Warszawa 2000, 3. Pachociński R., Współczesne systemy edukacyjne, Warszawa 2000, 4. Prucha J., Pedagogika porównawcza, 5. Śliwierski B., Problemy współczesnej edukacji. Dekonstrukcja polityki oświatowej III RP, Warszawa 2009. 1. Jasiński Z., Karcz E. (red.) Pedagogika porównawcza. Konteksty teoretyczne i praktyczne, Opole 2005, 2. Kwieciński Z., Śliwerski B., (red.) Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 2, Warszawa 2003, 3. Leppert R., (red.), Edukacja w świecie współczesnym, Kraków 2000, 4. Pachociński R., Zarys pedagogiki porównawczej, Warszawa 1998, 5. Szamański M., Kryzys i zmiana. Studia nad przemianami edukacyjnymi w Polsce w latach dziewięćdziesiątych, Kraków 2001. Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu PEDEUTOLOGIA Prowadzący: dr Edward Szkoda, dr Irena Koszyk Studia: Forma zajęć: Wykłady/ ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne Rok II Semestr: sem. 3 ETCS: 4 Liczba godzin wg planu studiów: 15/15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa - Wyposażenie w podstawową wiedzę na temat genezy i ewolucji zawodu nauczycielskiego na przestrzeni wieków na świecie i w Polsce. - Osiągnięcie rozumienia różnic między genezą, treścią a efektami odmiennych koncepcji kształcenia nauczycieli. - Wykształcenie: umiejętności samodzielnego kształtowania zachowań prospołecznych, refleksji nad własną praktyką pedagogiczną, rozumienia różnorodnych, społeczno-kulturowych zachowań w tej roli. - Ukształtowanie etosu zawodowego u studentów – potencjalnych nauczycieli. - Przedmiot obejmuje wiedzę o nauczycielu w kategorii – zawód czy misja, zmienność funkcji zawodowych nauczyciela. - Charakterystyka działania pedagogicznego – intelektualność, a niestandardowość, niewymierność rezultatów, techniczność a komunikatywność działań. - Charakterystyka zawodowa i społeczna nauczyciela w Unii Europejskiej i w zglobalizowanym świecie. - Sytuacja prawna nauczyciela. - Wybrane moralno-etyczne problemy zawodu nauczyciela. - Malinowska J. Myślenie o nauczycielu i jego edukacji. Warszawa 2010. - Day Ch. Rozwój zawodowy nauczyciela. Uczenie się przez całe życie. Gdańsk 2004. - Kwiatkowska H. Pedeutologia. Warszawa 2008. - Kwiatkowska H. Tożsamość nauczycieli. Gdańsk 2005. - Pachociński R. Edukacja nauczycieli w krajach UE. Warszawa 1994. - Plewka Cz. Uwarunkowania zawodowego rozwoju nauczycieli. Warszawa 2009. - Smołalski A. Wizje nauczycieli w polskiej myśli pedagogicznej. Opole 1997. - Budzeń H. Wybrane zagadnienia i problemy z pedeutologii. Bielsko Biała 2009. - Fudali R. Edukacyjne pytania: wybrane problemy pedeutologii, opieki i wychowania w ujęciu komplementarnym. Zielona Góra 2010. - Smołalski A. Pedeutologia historyczna. - Szkoda E. Obowiązki i ocena pracy nauczycieli w okresie Polski Ludowej. Opole 2000. Literatura uzupełniająca C. Przedmioty specjalnościowe - II stopień Specjalność: Pedagogika terapeutyczna z oligofrenopedagogiką Nazwa przedmiotu WSPÓŁCZESNE KIERUNKI TEORETYCZNE I METODYCZNE W OLIGOFRENOPEDAGOGICE Prowadzący: dr Bożena Bobeł Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia I Semestr: sem. 2 ETCS: 5 Liczba godzin wg planu studiów: 15 / 15 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Głównym zadaniem realizacji przedmiotu jest wyposażenie studenta w podstawową wiedzę teoretyczną i metodyczną w zakresie opieki, wychowania, edukacji i rewalidacji dzieci, młodzieży i dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną. Wiedza teoretyczna powinna być podstawą zrozumienia problemów i potrzeb osób z upośledzeniem umysłowym, jak również praktycznego postępowania rewalidacyjnego. Treści merytoryczne przedmiotu Przedmiot, cele i zadania oligofrenopedagogiką. Kwalifikowanie uczniów z upośledzeniem umysłowym do szkolnictwa specjalnego. Zasady i metody pracy pedagogicznej z dziećmi i młodzieżą z upośledzeniem umysłowym. Kształcenie specjalnemetoda ośrodków pracy i jej realizacja. Rewalidacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych intelektualnie. Literatura podstawowa 1. Janiszewska- Nieścioruk Z. (red.), Człowiek z niepełnosprawnością intelektualną, T. I, II Kraków 2003, 2. Kościelska M., Oblicze upośledzenia, Warszawa 1998, 3. Wyczesany J., Pedagogika upośledzonych umysłowo, Kraków 2004. 1. Kościelak R., Funkcjonowanie psychospołeczne osób niepełnosprawnych umysłowo, Warszawa 1996, 2. Polkowska i., Praca rewalidacyjna z upośledzonymi umysłowo w szkole życia, Warszawa 1998. Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu METODYKA PRACY Z OSOBAMI NIEPEŁNOSPRAWNYMI INTELEKTUALNIE Prowadzący: dr Bożena Bobeł Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład / ćwiczenia II Semestr: sem. 3 ETCS: 5 Liczba godzin wg planu studiów: 15 / 30 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Zadaniem realizacji przedmiotu jest zaznajomienie studentów z aktualnymi trendami i nurtami w pracy w oddziałach edukacyjnoterapeutycznych tzw. szkoły życia z dziećmi i młodzieżą z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym. Wprowadzenie studentów we współczesne metody dydaktyczne i terapeutyczne stosowane w edukacji jednostek z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębszym. Treści merytoryczne przedmiotu Specjalne potrzeby edukacyjne dziecka z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym. Współczesne zasady pracy pedagogicznej, metody, formy i środki dydaktyczne stosowane w szkole życia. Organizacja i planowanie pracy we współczesnej szkole specjalnej. Konstruowanie indywidualnego programu rewalidacyjnego dla uczniów szkoły życia. Arteterapia i jej szczególne znaczenie we współczesnej edukacji specjalnej. Literatura podstawowa 1. Polkowska I., Praca rewalidacyjna z dziećmi upośledzonymi umysłowo w szkole życia. Poradnik metodyczny dla nauczycieli, Warszawa 1998. 2. Pielcki J, 9red.) Usprawnianie, wychowanie i nauczanie osób z głębszym upośledzeniem umysłowym, Kraków 1998, 3. Klaro- Celej L., Mossakowska L., Komentarz do programu wychowania i nauczania dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym, Warszawa 1999, 4. Wyczesany J., Pedagogika upośledzonych umysłowo, Kraków 2004, 5. Dworznikowska M., Rewalidacja indywidualna w szkole życia, Olsztyn 1997. Literatura uzupełniająca 1. Kaniowska D., Programy wspomagania rozwoju dziecka w szkole życia [w:] Dziecko o specjalnych potrzebach edukacyjnych (red.) Kosakowski Cz., Zaorska M., Toruń 2000, 2. Żyta A., Kształcenie osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną- pomiędzy teorią a praktyką [w:] Pedagogika specjalna szansą na realizację potrzeb osób niepełnosprawnych (red.) Dykcik Dykcie., Kosakowski Cz., Kuczyńska- Kwapisz J., Poznań, Olsztyn, Warszawa 2002. Nazwa przedmiotu SOCJOTERAPIA MŁODZIEŻY Prowadzący: dr Małgorzata Ganczarska Studia: Forma zajęć: Warsztaty stacjonarne i niestacjonarne Rok I Semestr: sem. 1 ETCS: 3 Liczba godzin wg planu studió w: 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Usystematyzowanie i pogłębienie wiedzy na temat specyfiki postępowania psychokorektywnego z młodzieżą przejawiającą zaburzenia zachowania w formule terapii grupowej; nabycie umiejętności projektowania i przeprowadzania działań diagnostycznych i terapeutycznych wobec nastolatków wychowujących się w rodzinach dysfunkcyjnych; poznanie złożonych mechanizmów i zjawisk współtowarzyszących terapii grupowej i nabycie umiejętności odpowiedniego na nie reagowania, wzbudzenie refleksji co do własnych predyspozycji do ewentualnego wykonywania w przyszłości zawodu socjoterapeuty młodzieżowego. Treści merytoryczne przedmiotu Projektowanie doświadczeń korygujących w obszarze relacji nastolatka z dorosłymi; Projektowanie doświadczeń korygujących w obszarze relacji nastolatka z rówieśnikami; Projektowanie doświadczeń korygujących w obszarze relacji zadaniowych; Projektowanie doświadczeń korygujących w obszarze ustosunkowań nastolatka do siebie samego; Przykładowe ćwiczenia i zabawy dla socjoterapeutycznej grupy młodzieżowej umożliwiające artykułowanie i przyjmowanie informacji zwrotnych; Przykładowe ćwiczenia i zabawy dla socjoterapeutycznej grupy młodzieżowej na rozwijanie umiejętności rozpoznawania własnych emocji; Przykładowe ćwiczenia i zabawy dla socjoterapeutycznej grupy młodzieżowej na rozwijanie empatii; Przykładowe ćwiczenia i zabawy dla socjoterapeutycznej grupy młodzieżowej na wzmacnianie poczucia własnej wartości. 1. Karasowska A., Jak wychowywać i uczyć dzieci z zaburzeniami zachowania, Warszawa 2006, 2. Jagieła J., Socjoterapia w szkole, Kraków 2007, wyd. Rubikon, 3. Socjoterapia, pod red. K. Rawickiej, Warszawa 1999, wyd. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej, 4. Terapia dzieci i młodzieży. Metody i techniki pomocy psychopedagogicznej, red. I. Dąbrowska- Jabłoński, Kraków 2006, wyd. Impuls, 5. Socjoterapia wychowanków pogotowia opiekuńczego, red. M. Gandczarska, Opole 2008, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego 6. Corey M. S., Corey G., Grupy. Metody grupowej pomocy psychologicznej, Warszawa 2002, wyd. Instytut Psychologii Zdrowia Polskie Towarzystwo Psychologiczne. Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca 1. Podstawy terapii grupowej, red. H. S. Bernard K.R. MacKenzie, Gdańsk 2003, GWP 2. Seweryńska A. M., Uczeń z rodziny dysfunkcyjnej. Poradnik dla wychowawców i nauczycieli, Warszawa 2004, WSiP, 3. Egan G., Twarzą w twarz, Poznań 1998, Wyd. Zysk i S-ka, 4. Jones C. i In., Co wolno, a czego nie wolno terapeucie, Zagadnienia etyczne w pytaniach i odpowiedziach, Gdańsk 2005, GWP. Nazwa przedmiotu BAJKO - I BIBLIOTERAPIA Prowadzący: dr Iwona Konopnicka Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład/ Konwerstat II Semestr: sem. 4 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studiów: 15/15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Wyposażenie studentów w wiadomości z zakresu teoretycznych podstaw biblioterapii oraz w umiejętności praktyczne stosowania materiałów czytelniczych rozumianych jako środek wspierający proces terapeutyczny w medycynie i rodzaj psychicznego wsparcia w rozwiązywaniu problemów życiowych. Ukazanie studentom zakresu oddziaływań terapeutycznych w ramach biblioterapii oraz doświadczanie uczuć- efektów stosowania wybranych metod i technik biblioterapeutycznych. Treści merytoryczne przedmiotu Rys historyczny biblioterapii; objaśnienia terminologiczne; cele i zadania; rodzaje biblioterapii, etapy procesu biblioterapeutycznego; efektywność i zasady biblioterapii; funkcje literatury dla dzieci i młodzieży: inscenizacja i psychodrama w biblioterapii. Literatura podstawowa 1.Borecka I., Biblioterapia, teoria i praktyka, Warszawa 2001, SBP, 2. Brett D., Czytajmy dzieciom! Bajki, które leczą, część 1, 2, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2002, 3. A. King, N. Drama, Tworzenie opowieści w edukacji i terapii, Wyd. Cyklady, Warszawa 1999, 4. Molicka M., Bajkoterapia. O lękach dzieci i nowej metodzie terapii, Wyd. Media Rodzina, Poznań 2002, 5. Koźmińska I., Olszewska E., Wychowanie przez czytanie, Wwa 2010. Literatura uzupełniająca 1.Von Keyserling L., Opowieść przeciwko lękom, Wyd. Jednosć, Kielce 2000, 2. Molicka M., Bajki terapeutyczne, część 1, 2, Media Rodzina, Poznań 1999, 2004. Nazwa przedmiotu MUZYKA W TERAPII Prowadzący: dr Marian Biliński Studia: Forma zajęć: Warsztaty stacjonarne i niestacjonarne Rok II Semestr: sem. 3 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studió w: 15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Przedmiot obejmuje podstawy i założenia muzykoterapii. Wprowadzone są i pogłębione główne pojęcia i terminy muzyczne i terapeutyczne. Zadaniem realizacji treści przedmiotu jest zapoznanie studentów z możliwościami wykorzystania elementów muzykoterapii i leczniczego działania muzyki na zajęciach z dziećmi w szkole, przedszkolu i placówkach terapeutycznych. Zajęcia powinny przygotować studentów do samokształcenia i samokontroli. Treści merytoryczne przedmiotu Program przedmiotu obejmuje ćwiczenia z podstawowych metod i form muzykoterapii. Studenci poznają recepty muzyczne, wykonują ćwiczenia z emisji głosu, śpiewają różne piosenki, grają proste struktury rytmiczne na instrumentach Orffa. Ponadto program uwzględnia zapoznanie studentów z rytmiką dalcrozowską, elementami prostych tańców ludowych i towarzyskich. Wprowadzone są ćwiczenia z metod treningowych i relaksacyjnych. Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca 1. Galińska E., Z zagadnień muzykoterapii, WSiP Warszawa 1991, 2. Galińska E., Muzykoterapia jako jedna z form terapii przez sztukę, Z.N nr 48 Akademia Muzyczna Wrocław, 3. Jasiński J., Muzykoterapia profilaktyczna, Warszawa 1992, 4. Lewandowska K., Muzykoterapia dziecięca, 1996 Gdańsk, 5. Lewandowska K., Muzykoterapia na letnim kursie w Instytucie C. Orffa w Salzburgu, 6. Romanowski W., Teoria i metodyka ćwiczeń relaksowoterapeutycznych, PZWL Warszawa 1975, 7. Wierszyłowski J., Psychologia muzyki, PWN Warszawa 1981. 1.Stadnicka J., Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową, WSiP 1998 2. Kronenberger M., Muzykoterapia- Podstawy teoretyczne do zastosowania muzykoterapii w profilaktyce stresu, Uniwersytet Łódzki 2004, 3. Kiery M., Elementy terapii i profilaktyki muzycznej, Warszawa 2004. 4. Gąsienica- Szostak A., Muzykoterapia w rehabilitacji i profilaktyce, Wyd. Lekarskie PZWL Warszawa 2003, 5. Koziełło D., Taniec i psychoterapia, Poznań 2002. Nazwa przedmiotu FORMY PLASTYCZNE W TERAPII Prowadzący: mgr Marian Wojewoda Studia: Forma zajęć: Warsztaty stacjonarne i niestacjonarne Rok II Semestr: sem. 3 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studió w: 15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Studenci zostaną wyposażeni w informacje i umiejętności niezbędne do prowadzenia twórczych zajęć terapeutycznych a w szczególności zapoznani z możliwościami stosowania różnorodnych działań i technik plastycznych dla celów terapeutycznych. Poszerzone i pogłębione zostaną zarówno umiejętności warsztatowe studentów jak i ich kompetencje w zakresie wykorzystywania sztuki w terapii. Treści merytoryczne przedmiotu Treścią przedmiotu są techniki i działania plastyczne o walorach terapeutycznych; w szczególności socjoterapeutycznych; możliwe do wykorzystania w praktyce szkolnej. W oparciu o realizowany na I stopniu studiów przedmiot „arteterapia” studenci poszerzają i pogłębiają swoją znajomość różnorodnych działań plastycznych: rysunku, malowania, stosowania techniki collage, budowania form przestrzennych czy działań grupowych w ramach land artu i techniki environment. W realizacji przedmiotu nacisk położony jest na wielość technik i działań plastycznych oraz na uwarunkowania ich stosowalności. Literatura podstawowa 1.Czajka S., Jeśli chcesz malować, Warszawa 1989; 2. Garda- Łukaszewska J., Szperkowski T., Współtworzenie. Zajęcia plastyczne z osobami upośledzonymi umysłowo, Warszawa 1992, 3. Gilroy A., Arteterapia- badania i praktyka, Łódź 2009, 4. Karolak W., Sztuka jako zabawa. Zabawa jako sztuka, Warszawa 2001, 5. Popek S., Twórczość artystyczna w wychowaniu dzieci i młodzieży, Warszawa 1992, 6. Watt F., Szkoła malowania. Przewodnik pomysłów plastycznych, Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media. Literatura uzupełniająca 1.Handford O., Karolak W., Mandala w arteterapii, Łódź 2008 2. Handford O., Karolak W., Zabawa z przedmiotami w twórczym rozwoju i arteterapii, Łódź 2008, 3. Handford O., Karolak W., Portrety i maski w twórczym rozwoju i arteterapii, Łódź 2009, 4. Karolak W., Rysunek w arteterapii, Łódź 2007, 5. Marcinkowska K., Michejda- Kowalska K., Barwne fantazje, Warszawa 1993, 6. Popek S., Barwy i psychika, Lublin 2001, 7. Siemięż M., Siemięż T., Arteterapia w edukacji i rozwoju człowieka, Wrocław 2008. Nazwa przedmiotu WSPÓŁCZESNE TENDENCJE W PEDAGOGICE SPECJALNEJ Prowadzący: dr Mariusz Garbiec Studia: Forma zajęć: Wykład/ ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne Rok I Semestr: sem. 2 ETCS: 5 Liczba godzin wg planu studió w: 15/15 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Zadaniem realizacji przedmiotu jest zaznajomienie studentów z aktualnymi tendencjami i nurtami w pedagogice specjalnej oraz ich związków z aktualnymi problemami innych nauk i codziennego życia. Wprowadzenie studentów we współczesną problematykę działalności terapeutycznej, edukacyjnej i rewalidacyjnej w stosunku do osób niepełnosprawnych. Współczesne problemy i potrzeby osób niepełnosprawnych. Główne kierunki badań i zmian we współczesnej pedagogice specjalnej. Wczesna diagnoza i interwencja w zakresie rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego. Normalizacja życia osób niepełnosprawnych. Wsparcie społeczne dziecka niepełnosprawnego i jego rodziny. Problemy integracji społecznej osób niepełnosprawnych. Pedagogika specjalna wobec aktualnych wyzwań i zagrożeń. 1.Dykcik W., (red.) Pedagogika specjalna, Poznań 2003 2. Dykcik W., Szchowiak B., (red.), Nowatorskie i alternatywne metody w teorii i praktyce pedagogiki specjalnej, Poznań 2001, 3. Dykcik W., Pedagogika specjalna wobec aktualnych zagrożeń i problemów osób niepełnosprawnych, Poznań 2005. 4. Ochonczenko H,, Nowicka A. (red.), Potrzeby osób niepełnosprawnych w warunkach globalnych przemian społecznogospodarczych T I, II, Kraków 2006, 5. Żółkowska T. (red.) Pedagogika specjalna –aktualne osiągnięcia i wyzwania, Szczecin 2005, 6. Żółkowska T. (red.), Pedagogika specjalna- koncepcje i rzeczywistość, T I i II, Szczecin 2007, 7. D. D. Smith, Pedagogika specjalna, T. I i II, Warszawa 2009. 1.Chodkowska M., (red.) Wielowymiarowość integracji w teorii i praktyce edukacyjnej, Lublin 2003, 2. Baran J., Olszewski S. (red.), Świat pełen znaczeń- kultura i niepełnosprawność. Nazwa przedmiotu WSPÓŁCZESNE TENDENCJE W PEDAGOGICE RESOCJALZIACYJNEJ Prowadzący: dr Katarzyna Wereszczyńska Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Semestr: Wykład / ćwiczenia I I ETCS: 3 Liczba godzin wg planu studió w: 15/15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Współczesne tendencje w pedagogice resocjalizacyjnej są dyskusją nad zagadnieniami związanymi z takimi zjawiskami społecznymi jak: współczesne, nowe typy zachowań aspołecznych i antyspołecznych przejawiane przez społeczeństwo przełomu XX i XXI wieku, a w szczególności przez młodzież i dzieci; zmiany w funkcjonowaniu współczesnej rodziny jako podłoże demoralizacji, niedostosowania lub nieprzystosowania społecznego jej członków, w pełnionych rolach społecznych; postawy bierności i wykluczania społecznego dzieci i młodzieży oraz osób niewydolnych społecznie ze względu na status ekonomiczny i zawodowy; nowe podejście do systemu probacji i kurateli sądowej. Treści przedmiotu obejmują także zagadnienia z obszaru twórczych metod pracy resocjalizacyjnej i terapeutycznej. Celem procesu kształcenia jest: poznanie przez studentów rozszerzonych i zagadnień, pojęć i kategorii teoretycznych w obszarze współczesnych koncepcji resocjalizacji instytucjonalnej i pozainstytucjonalnej; poznanie najnowszych badań, opinii o zagadnieniach prawnych, społecznych i metodycznych w zakresie teorii i praktyki resocjalizacyjnej w pracy wychowawczej z dziećmi i młodzieżą, kształtowanie refleksyjnej i profesjonalnej postawy wychowawczej wobec dzieci i młodzieży, których sytuację życiową określa się jako dysfunkcjonalną lub patologiczną, przede wszystkim zdeterminowaną negatywnymi społecznie warunkami środowiskowymi, a także zależną od predyspozycji i społecznego poziomu funkcjonowania jednostek, które zaliczane są do grupy wykluczanych społecznie. Tematyka zajęć: 1. Postawy współczesnej młodzieży a relatywizm i permisywizm moralny. 2. Zjawiska nowych anomii okresu transformacji ustrojowej. 3. Standardy etyczne we współczesnych relacjach ekonomicznych i społecznych. 4. Współczesne rozwiązania w profilaktyce zapobiegania wykolejeniu społecznemu i przestępczości. 5. Systemy resocjalizacji nieletnich w współczesnej Europie. 6. Istota twórczej resocjalizacji w teoriach psychologicznych i rozwiązaniach pedagogicznych – zarys zagadnienia. 7. Dewiacyjne zachowania w świetle nowych interpretacji teoretycznych i badawczych. 8. Kształtowanie się orientacji i świadomości nowego pokolenia młodzieży w kontekście nowych form zagrożeń i nowe zjawisk społecznych w okresie transformacji ustrojowej i kształtowania się społeczeństwa polskiego po 1990 roku. 9. Twórcza resocjalizacja – założenia metodyczne, procedury i strategie. 10. Dysfunkcjonalność młodzieży dzieci i młodzieży obraz nowych zachowań z pogranicza patologii społecznych. 11. Sytuacja dziecka wiejskiego w kontekście oddziaływań niekorzystnych sytuacji moralno – obyczajowych współczesne. 1. Urban B., Agresja młodzieży i odrzucenie rówieśnicze, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012. 2. Konopczyński M., Metody twórczej resocjalizacji, Wydaw. Nauk PWN Pedagogium, Warszawa 2007. 3. Wycisk J., Ziółkowska B., Młodzież przeciwko sobie. Zaburzenia odżywiania i samouszkodzenia - jak pomóc nastolatkom w szkole, Wydaw. Difin, Warszawa 2010. 4. Diagnostyka resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia, red. A Wojnarowska, Wydaw. UMCS, Lublin 2010. 5. Iłendo-MilewskaI., Dysfunkcjo-nalność uczniów gimnazjum, Difin, Warszawa 2009. 6. Prejs B., Subkultury młodzieżowe. Bunt nie przemija, Wydaw KOS, Katowice 2005. 7. Czasopisma pedagogiczne, prawne, społeczne. Elektroniczne bazy naukowe Uniwersytetu Opolskiego: PEDAGOG, ERIC, ProQuest Education Journals, ProQuest Science Journals, ProQuest Social Science Journals, SocINDEX with Full Text. . Szczęsny W., Zarys resocjalizacji z elementami patologii społecznej i profilaktyki, Wydaw. Akademickie Żak”, Warszawa 2003. 2. Urban B, Stanik J. M. (red.), Resocjalizacja t 1 i 2, Wydaw. Nauk. PWN Pedagogium, Warszawa 2007. 3. J –M Abgrall, Sekty. Manipulacja psychologiczna. Terapia ofiar – charyzma guru - techniki uzależniania, GWP, Gdańsk 2005. 4.From E., Zdrowe społeczeństwo, Wydaw. vis –à –vis/Etiuda, Kraków 2012. 5. Bauman Z., Etyka ponowoczesna, Wydaw. Aletheia, Warszawa 2012. 6. Akty prawne – aktualne dotyczące kurateli, rodziny, nieletnich, pomocy psychologiczno-peadgogicznej Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu DIAGNOZOWANIE OSÓB O SPECJALNYCH POTRZEBACH EDUKACYJNCYH Prowadzący: dr Stanisława Włoch Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład/ konwersatoria II Semestr: sem. 3 ETCS:6 Liczba godzin wg planu studiów: 15/15 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Zapoznanie studentów z określonymi potrzebami i deficytami uczniów- nabywanie wiedzy o rodzajach zdolności. Opanowanie kompetencji diagnostycznych dzieci z problemami i zdolnościami. Treści merytoryczne przedmiotu Pojęcie i rodzaje diagnozy. Typologia mikrouszkodzeń uczniów i dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Zdolności i ich rodzaje. Dominanta inteligencji. Metody rozpoznawania mikrouszkodzeń i ich przyczyn. Diagnozowanie dzieci zdolnych. Diagnozowanie rodzaju dominanty inteligencji. Diagnozowanie dojrzałości szkolnej. Opracowanie diagnozy indywidualnego przypadku. Dobór metod i sposoby ich wykorzystania. Umiejętności nauczycieli w diagnozowaniu dzieci i uczniów klas początkowych. Literatura podstawowa 1.Diagnoza i terapia psychopedagogiczna w edukacji dziecka, red. E. Marek i J. Łuczak, Piotrków Trybunalski 2010, 2. Poznawanie ucznia, rozdział 18 [w:] Pedagogika wczesnoszkolna, red. D. Klus- Stańska, Warszawa 2009, 3. E. Jarosz, E. Wysocka, Diagnoza psychopedagogiczna podstawowe problemy i rozwiązania, wyd. Żak, Warszawa 2006, 4. S. Włoch, A. Włoch Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, wyd. Żak, Warszawa 2009 5. Andreas Salcher, Utalentowany uczeń i jego wrogowie, Rzeszów 2009, 6. Horward Gardner, Inteligencje wielorakie, Nowe horyzonty w teorii i praktyce, Warszawa Literatura uzupełniająca 1.E. Jarosz, E. Wysocka, Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego, Katowice 2001, 2. Lanna Nakone, Każde dziecko myśli inaczej. Jak rozpoznawać i rozwijać wrodzone zdolności dziecka, Warszawa 2008, 3. A. Kopik, M. Zatorska, Wielorakie podróże- edukacja dla dziecka, Kielce 2010, 4. A. Włoch, S. Włoch, Diagnozowanie dzieci zdolnych, w: red. Ewa Smak, Tatiana Kłosińska, Iwona Konopnicka, Edukacja wczesnoszkolna „w teorii i praktyce, Opole 2013. Specjalność: Kształcenie wczesnoszkolne z wychowaniem przedszkolnym (II stopień) Nazwa przedmiotu WSPÓŁCZESNE TENDENCJE W KSZTAŁCENIU I WYCHOWANIU Prowadzący: dr hab. Gabriela Kapica, prof. UO, dr Małgorzata Drost-Rudnicka Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład/ ćwiczenia II Semestr: sem. 3 ETCS: 6 Liczba godzin wg planu studiów: 15/15 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Zadaniem tego przedmiotu jest wzbogacenie i ugruntowanie wiedzy teoretycznej niezbędnej do skutecznego kierowania procesem edukacji dziecka, zdobytej przez studentów w ramach studiów licencjackich, a także zintegrowanie jej z wiedzą z innych subdyscyplin i dyscyplin naukowych. Inne zadania: wdrażanie studentów do samokształcenia, do refleksyjnego, krytycznego i twórczego stosunku do zdobywanej wiedzy i kompetencji, pogłębienie zainteresowań pedagogicznych, ukształtowanie właściwych postaw emocjonalnych i społeczno- zawodowych. Treści merytoryczne przedmiotu Współczesne konteksty edukacji wczesnoszkolnej. Zjawisko analfabetyzmu funkcjonalnego- etapy powstawania, przyczyny, skutki, przezwyciężanie. Kompetencje językowe uczniów a ich kariera edukacyjna i życiowa. Modernizacja procesu nabywania wiedzy przez dziecko. Organizowanie środowiska informacyjnego. Wdrażanie uczniów do propedeutycznego samokształcenia. Główne słabości współczesnej edukacji wczesnoszkolnej, zaniedbane jej obszary. Optymalizacja i intensyfikacja systemu. Udział sfery emocjonalno- motywacyjnej nauczyciela i uczniów w procesie edukacji. Edukacja wczesnoszkolna w procesie budowania społeczeństwa obywatelskiego- wdrażanie uczniów do współbycia i współdziałania. Literatura podstawowa 1.Klus- Stańska D., Szczepska- Pustkowska M., Pedagogika wczesnoszkolna, Warszawa 2009, Wyd. Akademickie i Profesjonalne. 2. Podstawa programowa kształcenia zintegrowanego, Warszawa 2008, MEN, 3. Klus- Stańska D., Nowicka M., Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej, Warszawa 2005, WSiP, 4. Sowińska H. (red.) Dziecko w szkolnej rzeczywistości, Poznań 2011, Wyd. Naukowe UAM, 5. Klus- Stańska D., Bronk D., Malenda A. (red.), Pedagogika wczesnej edukacji, Warszawa 2011, Wyd. Akademickie Żak, 6. Sowińska H., Michalak R., (red.) Edukacja elementarna jako strategia zmian rozwojowych dziecka, Kraków 2004, Impuls, 7. Szmidt K., J., Pedagogika twórczości, Gdańsk 2007, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 8. Kapica G., (red.) Edukacja do współbycia i współdziałania, Racibórz 2010, Wyd. PWSZ, 9. Nikitorowcz J., Edukacja międzykulturowa. Kreowanie tożsamości dziecka, Gdańśk 2008, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 10. Segiet K., Dziecko i jego dzieciństwo w perspektywie naukowego poznania i doświadczania rzeczywistości, Poznań 2011, wyd. Naukowe UAM. Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu 1.Włoch S. (red.) Wczesna edukacja dziecka- perspektywy i zagrożenia, Opole 2009, Wyd. Uo, 2. Smak E. (red.) Nauczyciel wczesnej edukacji, Opole 2009, Wyd. UO, 3. Smak E., Włoch S., Ku integralności edukacji wczesnoszkolnej, Opole 2010, Wyd. NOWIK. METODYKA PRACY W KLASACH ZINTEGROWANYCH Prowadzący: dr Mariusz Garbiec Studia: Forma zajęć: Wykład/ konwersatoria stacjonarne i niestacjonarne Rok II Semestr: sem. 4 ETCS: 2 Liczba godzin wg planu studiów: 15/15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Głównym zadaniem realizacji przedmiotu jest wyposażenie studenta w podstawową wiedzę teoretyczną i praktyczną z zakresu metodyki pracy w klasach integracyjnych a więc dotycząca zasad, form, metod dydaktycznych i wspierających oraz zajęć rewalidacyjnych z dziećmi i młodzieżą w integracyjnych oddział ach szkolnych. Treści merytoryczne przedmiotu Sytuacja jednostek o specjalnych potrzebach edukacyjnych w szkole masowej. Placówki specjalne wychowawczo- edukacyjne o charakterze segregacyjnym i integracyjnym. Idea integracji społecznej w kontekście edukacyjnym. Cele i zadania edukacji integracyjnej. Uwarunkowania efektywności kształcenia integracyjnego. Konstruowanie indywidualnego programu nauczania dla dziecka o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Struktura zajęć dydaktycznych w oddziałach integracyjnych. Kontrola i ocena osiągnięć ucznia o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Literatura podstawowa 1.Bogucka J., Kościelska M., Wychowanie i nauczanie integracyjne, Warszawa 1996, 2. Fintan J., O’Regan, Jak pracować z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych, Warszawa 2005, 3. Popławska J., Sierpińska B., Zacznijmy razem. Dzieci specjalnej troski w szkole podstawowej. Poradnik dla nauczycieli klas integracyjnych, Warszawa 2001, 4. Rozenbajgier M., Powodzenie edukacyjne uczniów niepełnosprawnych kształconych w systemie integracyjnym, Kraków 2006. 5. Szczygieł B., Jak pracować z dzieckiem niepełnosprawnym? Konstruowanie programu zajęć. Organizowanie klasy integracyjnej. Konspekty zajęć, Kraków 2007 Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu 1.Chodkowska M., Socjopedagogiczne problemy eduakcji integracyjnej dzieci z obciążeniami biologicznymi i środowiskowymi, Warszawa 2004, 2. Kazanowski Z., Osik- Chudowska D. (red.) Integracja osób niepełnosprawnych w edukacji i interakcjach społecznych, Lublin 2003. WSPÓŁCZESNE TENDENCJE W KSZTAŁCENIU MATEMATYCZNYM Prowadzący: dr Renata Reclik Studia: Forma zajęć: Wykład/ konwersatoria stacjonarne i niestacjonarne Rok II Semestr: sem. 3 ETCS: 6 Liczba godzin wg planu studió w: 15/15 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Zapoznanie studentów z najnowszymi tendencjami w kształceniu matematycznym. Zapoznanie z psychodydaktycznymi uwarunkowaniami rozwoju i kształtowania pojęć matematycznych na poziomie wczesnoszkolnym. Specyficznymi trudnościami w nauce matematyki, możliwościami ich diagnozy i zapobiegania. Treści merytoryczne przedmiotu „Filozofia” nauczania matematyki we współczesnej szkole; rozwój koncepcji nauczania początkowego matematyki; idee przewodnie współczesnych reform nauczania matematyki w przedszkolu i klasach początkowych. Społeczne, psychologiczne i pedagogiczne przesłanki reform. Sposoby kierowania myśleniem uczniów w nauczaniu matematyki. Indukcja, dedukcja i analogia w nauczaniu matematyki. Rola schematów w nauczaniu matematyki na poziomie kształcenia wczesnoszkolnego. Rodzaje aktywności matematycznej uczniów i sposoby ich rozwijania. Metody aktywizujące w nauczaniu początkowym matematyki. Specyficzne trudności w uczeniu się matematyki- przyczyny i możliwości zapobiegania im . Literatura podstawowa 1.Hanisz J., Matematyka w kształceniu zintegrowanym, WSiP, Warszawa 2002, 2. Klus- Stańska D., Kalinowska A., Rozwijanie myślenia matematycznego młodszych uczniów, Wyd. Akademickie Żak, Warszawa 2004 3. Krygowska Z., Zarys dydaktyki matematyki, cz. 1-3, WSiP, Warszawa 1995 4. Nowik J., Kształcenie matematyczne w edukacji wczesnoszkolnej, Wyd. Nowik, Opole 2009, 5. Semadeni Z., (red.) Naucznie początkowe matematyki, t. 1 (1980), II , III i IV, Warszawa WSiP, 6. Siwek H., Kształcenie zintegrowane na etapie wczesnoszkolnym. Rola edukacji matematycznej, Kraków 2004. 1.Filip J., Rams T., Dziecko w świecie matematyki, Kraków 2000, Oficyna Wydawnicza Impuls, 2. Gruszczyk- Kolczyńska E., Zielińska E., Dziecięca matematyka. Książka dla rodziców i nauczycieli, Warszawa 2009, WSiP, 3. Gruszczyk- Kolczyńska E., Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. Przyczyny, diagnoza, zajęcia korekcyjno- wyrównawcze, Warszawa 2008, WSiP, 4. Oszwa U., Zaburzenia rozwoju umiejętności arytmetycznych. Problem diagnozy i terapii, Kraków 2005, Oficyna Wydawnicza Impuls. Literatura uzupełniając Nazwa przedmiotu SZTUKA W EDUKACJI ELEMENTARNEJ- MUZYKA Prowadzący: dr Marian Biliński Studia: Forma zajęć: Warsztaty stacjonarne i niestacjonarne Rok I Semestr: sem. 1 ETCS: 3 Liczba godzin wg planu studiów: 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Studenci mają nabyć umiejętności nauczania muzyki w klasach IIII, prowadzenia zajęć umuzykalnienia w przedszkolu oraz przygotowanie ich do samokształcenia i samokontroli. Na zajęciach zostaną pogłębione i poszerzone ich indywidualne kompetencje w zakresie posługiwania się rozmaitymi technikami muzycznymi oraz ich wiedza metodyczna niezbędna do pracy w szkole i przedszkolu. Treści merytoryczne przedmiotu Prowadzenie zajęć muzycznych w przedszkolu i szkole wymaga od nauczycielek znajomości wielu dyscyplin. Gra na instrumentach, poprawne śpiewanie, prowadzenie zajęć muzyczno-ruchowych, teoria muzyki itp. W związku z tym program nie może być jednolity. Musi się składać z szeregu przedmiotów ściśle ze sobą zintegrowanych. Dyscypliną przewodnią jest tu metodyka muzyki, gdyż do jej realizacji potrzebne są pozostałe i są jej ściśle podporządkowane. Czas nauki i studiów należy wykorzystać na opanowanie gry na instrumencie przydatnym do akompaniamentu do śpiewu. Może to być fortepian, gitara lub elektroniczny instrument klawiszowy. Natomiast wszystkich studentów powinna obowiązywać nauka gry na flecie prostym oraz dziecięcych instrumentach perkusyjnych. Literatura podstawowa 1.Eduakcja muzyczna, Tożsamość i praktyka, red. A. Białkowski, Wyd. UMCS Lublin 2006, 2. Socha J., Nasze myszkowanie, WSiP Warszawa 2005, 3. Przychodzińska M., Dziecko i muzyka, Nasza Księgarnia wyd. II 1989, 4. Przychodzińska M., Muzyka i wychowanie WSiP Warszawa 1989, 5. Lewandowska K., Rozwój zdolności muzycznych WSiP, Warszawa 1999. 1.Kamosa A.: Nowe piosenki dla dzieci dużych i małych. Kraków Impuls 2002, 2. Nowe trendy w redakcji muzycznej, red. Białkowski A., Wyd. UMCS Lublin 2005, 3. Kisiel M.: Media w edukacji muzycznej uczniów szkoły ogólnokształcącej, GWSP Mysłowice 2003, 4. Sacher W., Wczesnoszkolna edukacja muzyczna, Kraków Universitas 2003. Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu SZTUKA W EDUKACJI ELEMENTARNEJ- PLASTYKA Prowadzący: mgr Barbara Klimczyk Studia: Forma zajęć: Warsztaty stacjonarne i niestacjonarne Rok I Semestr: sem. 1 ETCS: 3 Liczba godzin wg planu studió w: 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Studenci zostaną wyposażeni w wiedzę i umiejętności związane z edukacją artystyczna w systemie edukacyjnym. Zostaną poszerzone i pogłębione ich indywidualne kompetencje w zakresie posługiwania się rozmaitymi technikami plastycznymi w pracy z dziećmi, jak i związane z plastyką kompetencje metodyczne, niezbędne do pracy w szkole. Treści merytoryczne przedmiotu Studenci poznają różne aspekty wychowania plastycznego i wykorzystywania plastyki w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Przedmiot obejmuje m.in. problematykę znaczenia i miejsca sztuki w wychowaniu, zagadnienia organizacyjne, problematykę kryteriów oceny prac dziecięcych, zagadnienia związane z integracyjną i terapeutyczną rolą aktywności plastycznej. Istotna część zajęć w ramach przedmiotu poświęcona jest prowadzeniu zajęć edukacyjnych w różnych placówkach oświatowych i kulturalnych, w pracowni i w plenerze. Literatura podstawowa 1.Bojrakowska- Przeniosło A., Kwiaty i bukiety z bibuły, Łódź 2010, 2. Dymara B., Dziecko w świecie sztuki, Kraków 1996 3. Ingarden R., Przeżycie, dzieło, czas, Warszawa 1988 4. Limont W., Synektyka a zdolności twórcze, Toruń 1994, 5. Musolesi D., Sarti M., Szkoła wyobraźni, Warszawa 2000, 6. Popek S., Twórczość artystyczna w wychowaniu dzieci i młodzieży, Warszawa 1985, 7. Trojanowska A., Dziecko i plastyka, Warszawa 1988. Literatura uzupełniająca 1.Adler H., Inteligencja kreatywna, Warszawa 2003, 2. Handford O., Karolak ., Mandala w arteterapii, Łódź 2008 3. Popek S., Barwy i psychika, Lublin 2001, 7. Popek S., Aktywność twórcza dzieci i młodzieży, Warszawa 1998. Nazwa przedmiotu DIAGNOZOWANIE OSÓB O SPECJALNYCH POTRZEBACH EDUKACYJNCYH Prowadzący: dr Stanisława Włoch Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład/ konwersatoria II Semestr: sem. 3 ETCS:6 Liczba godzin wg planu studiów: 15/15 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Zapoznanie studentów z określonymi potrzebami i deficytami uczniów- nabywanie wiedzy o rodzajach zdolności. Opanowanie kompetencji diagnostycznych dzieci z problemami i zdolnościami. Treści merytoryczne przedmiotu Pojęcie i rodzaje diagnozy. Typologia mikrouszkodzeń uczniów i dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Zdolności i ich rodzaje. Dominanta inteligencji. Metody rozpoznawania mikrouszkodzeń i ich przyczyn. Diagnozowanie dzieci zdolnych. Diagnozowanie rodzaju dominanty inteligencji. Diagnozowanie dojrzałości szkolnej. Opracowanie diagnozy indywidualnego przypadku. Dobór metod i sposoby ich wykorzystania. Umiejętności nauczycieli w diagnozowaniu dzieci i uczniów klas początkowych. Literatura podstawowa 1.Diagnoza i terapia psychopedagogiczna w edukacji dziecka, red. E. Marek i J. Łuczak, Piotrków Trybunalski 2010, 2. Poznawanie ucznia, rozdział 18 [w:] Pedagogika wczesnoszkolna, red. D. Klus- Stańska, Warszawa 2009, 3. E. Jarosz, E. Wysocka, Diagnoza psychopedagogiczna podstawowe problemy i rozwiązania, wyd. Żak, Warszawa 2006, 4. S. Włoch, A. Włoch Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, wyd. Żak, Warszawa 2009 5. Andreas Salcher, Utalentowany uczeń i jego wrogowie, Rzeszów 2009, 6. Horward Gardner, Inteligencje wielorakie, Nowe horyzonty w teorii i praktyce, Warszawa Literatura uzupełniająca 1.E. Jarosz, E. Wysocka, Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego, Katowice 2001, 2. Lanna Nakone, Każde dziecko myśli inaczej. Jak rozpoznawać i rozwijać wrodzone zdolności dziecka, Warszawa 2008, 3. A. Kopik, M. Zatorska, Wielorakie podróże- edukacja dla dziecka, Kielce 2010, 4. A. Włoch, S. Włoch, Diagnozowanie dzieci zdolnych, w: red. Ewa Smak, Tatiana Kłosińska, Iwona Konopnicka, Edukacja wczesnoszkolna „w teorii i praktyce, Opole 2013. Nazwa przedmiotu WSPÓŁCZESNE TENDENCJE W EDUKACJI POLONISTYCZNEJ Prowadzący: dr Tatiana Kłosińska Studia: Forma zajęć: Wykład/ konwersatoria stacjonarne i niestacjonarne Rok II Semestr: sem. 4 ETCS:5 Liczba godzin wg planu studió w: 15/15 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Przyswajanie wiedzy dotyczącej nowych tendencji i koncepcji kształcenia polonistycznego oraz umiejętności zastosowania nowoczesnych technologii oraz edukacyjnych programów multimedialnych wspierających proces edukacji polonistycznej. Wskazanie możliwości efektywnego nauczania. Rozwijanie myślenia metaforycznego. Wyposażenie studentów umiejętności optymalnego i konstruktywnego wykorzystania nabytej wiedzy. Podejmowanie i rozwiązywanie problemów metodycznoorganizacyjnych. Treści merytoryczne przedmiotu Determinanty kształcenia polonistycznego. Uwarunkowania działalności innowacyjnej nauczycieli. Innowacje polonistyczne w edukacji. Rola mass mediów w edukacji polonistycznej. Nowe tendencje w e wczesnoszkolnej edukacji literackiej. Projektowanie edukacyjne. Model konstruowania wiedzy o szkole. Model organizacji zajęć twórczych. Model planowania bloku tematycznego i jednostki tematycznej. Literatura podstawowa 1.Adamek I., Projektowanie i modelowanie edukacji, AP Kraków 2002, 2. Gołębniak, Metoda projektu; T. Kłosińska, Droga do twórczości, Kraków 2000, 3. D. Klus- Stańska, W nauczaniu początkowym inaczej, Kraków 1999, 4. Michalak R., Edukacja elementarna jako strategia zmian rozwojowych dziecka, Impuls, Kraków 2004. Literatura uzupełniająca 1.Cieszyńska J. Kocham uczyć, czytać. Poradnik dla rodziców i nauczycieli, wyd. edukacyjne, Kraków 2008, 2. G. Kapica, Rozrywki umysłowe w nauczaniu początkowym, Warszawa 1986, 3. A. Jakubowicz, Zabawy i gry ortograficzne w edukacji wczesnoszkolnej, Acanus, Bydgoszcz 2000, 4. E. Szefler, M. Sobieszczyk, Z działalności innowacyjnej nauczycieli klas młodszych, WSP Bydgoszcz 2000. Nazwa przedmiotu EDUKACJA EKOLOGICZNA Prowadzący: dr Iwona Konopnicka Studia: Forma zajęć: Wykład/ konwersatoria stacjonarne i niestacjonarne Rok II Semestr: sem. 4 ETCS:2 Liczba godzin wg planu studiów: 15/15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Wyposażenie studentów w wiedzę i kompetencje z zakresu edukacji ekologicznej, której rolą jest doprowadzenie jej uczestników do zdobycia wiadomości, umiejętności, kompetencji praktycznych, koniecznych do odpowiedzialnego uczestnictwa w samodzielnym rozwiązywaniu problemów ekologicznych. Ukazanie studentom struktury procesów ekologicznych oraz związków młodego pokolenia z otaczającym je środowiskiem w kontekście elementów składowych środowiska życia człowieka jako struktury wzajemnych powiązań i wartości. Treści merytoryczne przedmiotu Edukacja ekologiczna jest procesem zdobywania wiedzy, rozwijania umiejętności i zachowań niezbędnych do zrozumienia, akceptacji wzajemnych relacji pomiędzy dzieckiem, jego środowiskiem naturalnym i kulturowym. Ma przygotować do poznania struktury, powiązań i funkcjonowania przyrody w rozumieniu, że człowiek jest jej częścią. Oraz ma uczyć praktycznego podejmowania samodzielnych decyzji i sposobów zachowań ekologicznych. Literatura podstawowa 1.Banaszak J., Wiśniewski H., Podstawy ekologii, Bydgoszcz 1999, 2. Bogucka B., Edukacja ekologiczna w klasach I-III, Jelenia Góra 2001, 3. Domka L., Kryzys środowiska a edukacja dla ekorozwoju, Poznań 1998, 4. Kulasiewicz J., Głęboka ekologia Arne Naessa, Bielsko Biała 1993, 5. Sobczyk W., Edukacja ekologiczna i prozdrowotna, Kraków 2003, 6. Tuszyńska L., Edukacja ekologiczna dla nauczycieli i studentów, Warszawa 2006. Literatura uzupełniająca 1.Kulik R., Jak kształtować postawy proekologiczne, Katowice 2001, 2. Karolak W., Warsztaty twórcze, warsztaty artystyczne, wyd. Jedność 2005, 3. Skolimowski H., Filozofia żyjąca jako Drzewo Życia, Pusty Obłok, Warszawa 1996, 4. Strzałko J., Mossor- Pietraszewska, Kompendium wiedzy o ekologii, WN PWN Warszawa 2005. Nazwa przedmiotu TEORETYCZNE PODSTAWY KSZTAŁCENIA ZINTEGROWANEGO Prowadzący: dr Anna Malec Studia: Forma zajęć: Wykład/ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne Rok Semestr: I 2 ETCS: 6 Liczba godzin wg planu studiów: 15/15 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Celem przedmiotu jest poznanie istoty kształcenia zintegrowanego jako modelu pracy z dziećmi w klasach I-III w różnych płaszczyznach tj. treściowej, poznawczej, społecznej. Ważnym elementem rozważań studentów jest określenie kompetencji nauczycielskich w systemie kształcenia zintegrowanego. Istotne jest także uświadomienie słuchaczom zarówno szans, jak i zagrożeń kształcenia zintegrowanego. Przedmiot obejmuje prezentację teoretycznych podstaw kształcenia zintegrowanego. Uwzględnia wątki historyczne, w tym nauczanie całościowe, podstawy psychologiczne i metodologiczne, w szczególności zaś współczesne rozwiązania metodyczne. Treści merytoryczne przedmiotu Treści przedmiotu obejmują następujące zagadnienia: Historyczne uwarunkowania współczesnego kształcenia zintegrowanego Istota i fenomen integralności, jako wielowymiarowa koncepcja kształcenia Psychologiczne, socjologiczne i pedagogiczne podstawy kształcenia zintegrowanego Wartości dodane do idei zintegrowanej edukacji Konstruktywizm jako teoria wiedzy, poznania, uczenia Style działań edukacyjnych nauczycieli klas początkowych Adamek I., Projektowanie i modelowanie edukacji zintegrowanej, Kraków 2002 Adamek I. Nauczyciel i uczeń w edukacji zintegrowanej, Kraków 2001. Andrukowicz W., Edukacja integralna, Kraków 2001 Bałachowicz J., Style działań edukacyjnych nauczycieli klas początkowych Między uprzedmiotowieniem a podmiotowością, Warszawa 2009 Literatura podstawowa Czelakowska D., Twórczość a kształcenie języka dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Kraków 1996 Duraj-Nowakowa K., Integrowanie edukacji wczesnoszkolnej, Kraków 1998 Jaroni E., Dylematy integrowanej edukacji wczesnoszkolnej, Kraków 2008 Klus- Stańska D., Nowicka M., Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej, Warszawa 2005 Klus-Stańska., Konstruowanie wiedzy w szkole, Olsztyn 2000. Klus-Stańska D., Szatan E., Bronk D., Wczesna edukacja. Między schematyzmem a poszukiwaniem nowoczesnych ujęć teoretycznobadawczych, Gdańsk 2007. Misiorna E., Ziętkiewicz E., Zintegrowana edukacja w klasach IIII, Warszawa 1999. Nowak-Łojewska A., Zintegrowane zadania w edukacji wczesnoszkolnej, Kraków 2001. Żytko M., Kształcenie zintegrowane. Problemy teorii i praktyki, Warszawa 2002 Moroz H., Edukacja zintegrowana w reformowanej szkole, Kraków 2001 Andrukowicz., Edukacja integralna, Kraków 2001. Gribble D., Edukacja w wolności, W poszukiwaniu idealnego systemu kształcenia Kubiczek B., Metody aktywizujące Jak nauczyć uczniów uczenia się? Opole 2005 Kowalik – Olubińska M., Uczymy inaczej, Toruń 1998 Kwiatkowska H., Lewowicki T., Dylak T., Współczesność a kształcenie nauczycieli, Warszawa 2000. Gnitecki J., Konstruowanie programu kształceni stymulującego i wspierającego rozwój, Poznań2000. Mikina A., Zając B., Jak wdrażać metodę projektów? Kraków 2001 Sowińska H., Michalak R., Edukacja elementarna jako strategia zmian rozwojowych dziecka, Kraków 2004. Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu PEDAGOGIKA PRZEDSZKOLNA Prowadzący: dr Jolanta Olkusz, dr Stanisława Włoch Studia: Forma zajęć: Wykład/ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 7 Rok Semestr: Liczba godzin wg planu studiów: I 2 15/30 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Zapoznanie studentów z teorią pedagogiki przedszkolnej- historią myśli wychowania przedszkolnego. Współczesnymi systemami edukacji przedszkolnej w Polsce i za granicą. Aspektami rozwojowymi dzieci w wieku przedszkolnym. Treści merytoryczne przedmiotu Myśl historyczna wychowania przedszkolnego i ich przedstawiciele: - Jan Jakub Rosseau, - August Froebel, - Owidiusz Decroly, - Maria Montasorii, - Stanisław Karpowicz. Systemy wychowania przedszkolnego w wybranych krajach UE. Współczesne tendencje w edukacji przedszkolnej. Środowisko a rozwój dzieci w wieku przedszkolnym. Podmiotowość w edukacji przedszkolnej. Innowacyjne metody w pracy przedszkola. Współpraca ze środowiskiem lokalnym. 1.Danuta Waloszek. Pedagogika przedszkolna, Kraków UP. 2. Rozwój i edukacja dziecka- szanse i zagrożenia, red. S. Guz, UMCS Lublin 2005, 3. Dziecko- uczeń a wczesna edukacja, red. I. Adamek i Z. Zbróg, Kraków 2001 UP, Literatura podstawowa 4. Edukacja przedszkolna, red. Paweł Swaniewicz, W-wa 2012, UW, 5. B. Śliwerski, Pedagogika dziecka- Studium pajdocentryczne, GWP, Gdańsk 2007, 6. Wybrane artykuły z czasopism pedagogicznych. Literatura uzupełniająca 1. Hanna Pac Meijer, Brytyjski system edukacji dzieci do lat 7, wyd. Żak, W-wa 2012, 2.Edukacja wczesnoszkolna i przedszkolna w warunkach przemian początku XXI wieku, red. A. Jakubowicz- Bryx, Bydgoszcz 2004, UKW, 3. Dawid Wodo, Jak dzieci uczą się i myślą, UJ Kraków 2006. Nazwa przedmiotu INNOWACJE PEDAGOGICZNE Prowadzący: dr hab. Ewa Smak, prof. UO Studia: Forma zajęć: Wykład/ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne ETCS:2 Rok Semestr: Liczba godzin wg planu studiów: II 3 15/15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Zapoznanie studentów z innowacjami pedagogicznymi nauczycieli. Ukazanie potrzeby tworzenia własnych programów autorskich oraz sposoby wykorzystania w praktyce. Treści merytoryczne przedmiotu Istota i podstawy działalności twórczej. Innowacje i nowatorstwo pedagogiczne. Uwarunkowania i obszary działalności innowacyjnej nauczycieli. Programy autorskie- zastosowanie w praktyce. Rodzaje i kryteria innowacji pedagogicznych. 1.Ewa Smak, Z zagadnień innowatyki pedagogicznej, Opole 1997 UO 2. Palka S., Innowacje dydaktyczne jako czynnik rozwoju aktywności twórczej uczniów w: Aktywność twórcza dzieci i młodzieży, red. Stanisław Popek, Warszawa 1998, 3. Palka S., Nauczycielskie nowatorstwo w odczuciach i opiniach nauczycieli, w: Prace z innowatyki pedagogicznej, red. Schulz, Warszawa 1989, 4. Schulz R., Studia z innowatyki pedagogicznej, Toruń 1996. Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca 1. Schulz R., Teoretyczne podstawy twórczości pedagogicznej, Warszawa 1990, 2. Smak E., Nauczyciel wobec współczesnych przemian edukacyjnych w: Edukacja i rozwój, red. A. Jopkiewicz, Kielce 1995. Specjalność: Edukacja kreatywna z medialną Studia stacjonarne II stopnia Nazwa przedmiotu WSPÓŁCZESNE TENDENCJE W PEDAGOGICE KREATWYNEJ Prowadzący: dr Tomasz Michalewski Studia: Forma zajęć: Wykład/ćwiczenia stacjonarne i niestacjonarne Rok Semestr: I 2 ETCS:6 Liczba godzin wg planu studiów: 15/15 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Celem przedmiotu jest opanowanie zasadniczych kwestii związanych z twórczością jako istotnym elementem aktywności życiowej współczesnego człowieka. Zdobyta wiedza umożliwi studentowi pełnienie takich funkcji jak: diagnozowanie uczniów o ponadprzeciętnych zdolnościach twórczych, rozwijanie i kultywowanie zdolności, wartościowanie nowości (i nowinek pedagogicznych) oraz umiejętności twórczego rozwiązywania dylematów pedagogicznych. 1. Fazy rozwoju myślenia i działań twórczych dzieci i młodzieży. 2. Niekonwencjonalne myślenie. 3. Kształtowanie postawy twórczej. 4. Podstawowe metody twórczego rozwiązywania problemów. 5. Modele rozwijania twórczości w reformowanej szkole. 6. Współczesne tendencje występujące na gruncie twórczości. 7. Rady na twórczą drogę. 1. Góralski A. Być nowatorem. Poradnik twórczego myślenia. Warszawa 1990. 2. Limont W. Synektyka a zdolności twórcze. Toruń 1994. 3. Nęcka E. Proces twórczy i jego ograniczenia. Kraków 1995. 4. Nęcka E. Psychologia twórczości. Gdańsk 2002. 5. Schulz R. Studia z innowatyki pedagogicznej. Toruń 1996. 6. Stasiak M. K. Metodyka pracy nad rozwojem podmiotu. Łódź 2003. 7. Szymański M. S. Twórczość i style poznawcze uczniów. Warszawa 1987. 8. Szmidt. K. J. Elementarz twórczego życia. Warszawa 1997. 9. Szmidt K. J. Porządek i przygoda. Lekcje twórczości. Warszawa 1997. 10. Szmidt K. J. Piotrkowski K. J. (red.) Nowe teorie twórczości. Nowe metody pomocy w tworzeniu. Kraków 2005. 11. Szmidt K. J. Pedagogika twórczości. Gdańsk 2007. 12. Szmidt K. J. ABC kreatywności. Warszawa 2010. 1. Adair J. Sztuka twórczego myślenia. Źródła innowacji i świetnych pomysłów. Warszawa 2008. 2. Limont W. Pedagogika twórczości, czyli edukacja ku twórczości. (w:) Pedagogika. Subdyscypliny i dziedziny wiedzy o edukacji. T. 4, red. Śliwerski B. Gdańsk 2010. 3. Sajdak A. Edukacja kreatywna. Kraków 2008. 4. Stasiak M. K. Metodyka pracy nad rozwojem podmiotu. Łódź 2003. 5. Sołowiej J. Psychologia twórczości. Gdańsk 1997. 6. Strzałecki A. Wybrane zagadnienia z psychologii twórczości. Warszawa 1969. 7. Szmidt K. J. Szkice do pedagogiki twórczości. Kraków 2001. Nazwa przedmiotu EDUKACJA PLASTYCZNA MŁODZIEŻY Prowadzący: mgr Marian Wojewoda Studia: Forma zajęć: Warsztaty stacjonarne i niestacjonarne Rok I Semestr: sem. 1 ETCS:3 Liczba godzin wg planu studió w: 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca W ramach przedmiotu „Edukacja plastyczna młodzieży” studenci specjalności Edukacja kreatywna z medialną, zostaną wyposażeni w wiedzę na temat roli i miejsca sztuki, twórczości plastycznej i wychowania plastycznego w rozwoju osobowości i w systemie edukacyjnym. Zostaną poszerzone i pogłębione ich indywidualne kompetencje w zakresie posługiwania się technikami plastycznymi, jak i związane z plastyką kompetencje metodyczne, niezbędne do pracy w szkole W ramach przedmiotu studenci poznają różne aspekty wychowania plastycznego i wykorzystania sztuki w edukacji. Przedmiot obejmuje m.in. problematyką znaczenia i miejsca sztuki w wychowaniu, zagadnienia organizacyjne (organizacja pracowni, planowanie pracy, organizacja warsztatów plastycznych, organizowanie ekspozycji), problematykę odbioru i oceny dzieł i wytworów plastycznych, zagadnienia arteterapeutyczne i integracyjne. Istotna część zajęć w ramach przedmiotu poświęcona jest również poszerzeniu i pogłębieniu indywidualnych kompetencji warsztatowych studentów – szczególnie ważnych dla tej specjalności – na bazie doświadczeń, zdobytych na I stopniu studiów. - Dymara B. Dziecko w świecie sztuki. Kraków 1996. - Kościelecki S. Współczesna koncepcja wychowania plastycznego. Warszawa 1985. - Musolesi D. Sarti M. Szkoła wyobraźni. Warszawa 2000. - Popek R. (red.) Zajęcia plastyczne w placówkach wychowania pozaszkolnego. Warszawa 1988. - Popek S. Twórczość artystyczna w wychowaniu dzieci i młodzieży. Warszawa 1985. - Szmidt K.J. Piotrowski K.P. (red.) Nowe teorie twórczości. Nowe metody pomocy w tworzeniu. Kraków 2002. - Fincher S. F. Kreatywna mandala. Poznawanie i uzdrawianie siebie poprzez autoekspresję. Łódź 1994. - Karolak W. Moje portrety. Częstochowa 2002. - Knapik M. (red.) Spotkania ze sztuką. Katowice 2005. - Maly Z. Techniki graficzne dla każdego. Warszawa 2007. - Olinkiewicz E. Repsch E. (red.) Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Warsztaty edukacji twórczej. Wrocław 2001. - Popek S. Barwy i psychika. Lublin 2001. - Popek S. Tarasiuk R. (red.) W kręgu teorii i praktyki edukacji plastycznej. Lublin 1995. - Read H. Sens sztuki. Warszawa 1994. - Sabard V. Geneslay V. Rébéna L. Kaligrafia łacińska. Warszawa 1994. - Smith R. Tajemnice warsztatu artysty. Warszawa 1994. - Winner E. Simmons S. Arts propel: A Handbook for Visual Arts. Educational Testing Service of Harvard College. 1992. Nazwa przedmiotu EDUKACJA MUZYCZNA MŁODZIEŻY Prowadzący: mgr Marian Biliński Studia: Forma zajęć: Warsztaty stacjonarne i niestacjonarne Rok I Semestr: sem. 1 ETCS:3 Liczba godzin wg planu studió w: 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa W ramach przedmiotu „Muzyka w edukacji” studenci specjalności Edukacja Kreatywna z Medialną zostaną wyposażeni w wiedzę i umiejętności nauczania różnych form zajęć muzycznych w przedszkolach, świetlicach szkolnych i placówkach zajęć pozaszkolnych oraz przygotowanie ich do samokształcenia i samokontroli. Zostaną pogłębione ich indywidualne kompetencje w zakresie posługiwania się rozmaitą wiedzą i umiejętnościami muzycznymi niezbędnymi do pracy z dziećmi i młodzieżą a także do pracy w rozmaitych mediach. Prowadzenie zajęć muzycznych wymaga od nauczycieli i instruktorów znajomości wielu dyscyplin muzycznych. Gra na instrumentach, poprawne śpiewanie, prowadzenie zajęć muzyczno-ruchowych, teoria muzyki itp. W związku z tym program nie może być jednolity. Musi składać się z szeregu przedmiotów ściśle ze sobą zintegrowanych. Dyscypliną przewodnią jest tu metodyka muzyki, gdyż do jej realizacji potrzebne są pozostałe i są jej ściśle podporządkowane. Czas nauki i studiów należy wykorzystać na opanowanie gry na instrumencie przydatnym do akompaniamentu do śpiewu. Może to być fortepian, gitara lub elektroniczny instrument klawiszowy. Natomiast wszystkich powinna obowiązywać nauka gry na flecie prostym oraz dziecięcych instrumentach perkusyjnych. W trakcie studiów studenci powinni również zapoznać się z innymi możliwościami edukowania muzycznego dzieci poprzez Internet, multimedia, placówki kształcenia pozaszkolnego i placówki kulturalne.. 1. Kurkowski Z. Podstawy akompaniamentu fortepianowego. WSiP Warszawa 1991. 2. Lasocki J. K. Podstawowe wiadomości z nauki o muzyce. PWM Kraków 1988. 3. Malko D. Metodyka wychowania muzycznego w przedszkolu. WSiP Warszawa 1988. 4. Ciechan Z. Nauczyciel i twórczość muzyczna uczniów. WSiP Warszawa 1990. 5. Burowska Z. Współczesne systemy wychowania muzycznego. 6. Lipska E. Muzyka klasa II. Przewodnik metodyczny. WSiP Warszawa 1987. 7. Socha J. Nasze muzykowanie. Podręcznik dla klas I – III, WSiP Warszawa 1997. 8. Gummerson Thord. Miał raz Tata grata fiata. WSiP Warszawa 1987. 9 Reichel G, Rabenstein R. Thanhoffer M. Grupa i ruch. Centrum Animacji Kultury 1997. 10. Przychodzińska M. Dziecko i muzyka. Nasza Księgarnia. Warszawa. Wyd. II 1989. 11. Przychodzińska M. Muzyka i wychowanie. WSiP Warszawa 1989. 12. Lewandowska K. Rozwój zdolności muzycznych. WSiP Warszawa 1999. Podręczniki i przewodniki muzyczne. 1. Kamosa A. Nowe piosenki dla dzieci dużych i małych. Kraków. Impuls 2002. 2. Nowe trendy w edukacji muzycznej. Red. Białkowski A. Wydawnictwo UMCS Lublin 2005. 3. Kisiel M. Media w edukacji muzycznej uczniów szkoły ogólnokształcącej. GWSP Mysłowice 2003. Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu WARSZTATY MEDIALNE Prowadzący: mgr Jan Nowara Studia: Forma zajęć: Warsztaty stacjonarne i niestacjonarne Rok II Semestr: sem. 4 ETCS:3 Liczba godzin wg planu studió w: 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Cele przedmiotu Celem zajęć jest stworzenie krótkiego dzieła audiowizualnego, a następnie jego publiczna prezentacja, poprzedzona kampanią reklamowo-promocyjną.Jest to realizacja interdyscyplinarnego projektu, w ramach którego studenci najpierw gromadzą informacje na temat poszczególnych elementów dzieła filmowego (scenariusz, scenografia, kostiumy, reżyseria, oprawa muzyczna, montaż) – podczas spotkań warsztatowych z twórcami i realizatorami TWP Opole. A następnie tworzą krótki film, podzieleni na zespoły. Potem przygotowują materiał promujący projekt. Wreszcie na koniec organizują projekcję premierową.. Treści merytoryczne przedmiotu 1. Zapoznanie studentów z metodą produkcji telewizyjnej (opisanie poszczególnych funkcji osób uczestniczących przy produkcji materiału audiowizualnego; zapoznanie studentów ze sprzętem nagrywającym, studiem telewizyjnym, metodami montażu cyfrowego). 2. Administrowanie i koordynacja produkcji filmowych i telewizyjnych – spotkanie z kierownikiem produkcji TVP Opole. 3. Pokaz krótkometrażowych filmów amatorskich, omówienie nowoczesnych technik amatorskich tworzenia dzieła audiowizualnego. 4. Stworzenie scenariusza produkcji audiowizualnej, podział na osoby odpowiedzialne za poszczególne działy, omówienie metod pracy. 5. Zapis materiału audiowideo – spotkanie z operatorem TVP Opole. 6. Metoda montażu wideo i dźwięku – spotkanie z montażystą TVP Opole. 7. Zapis materiału audiowizualnego na podstawie stworzonego scenariusza, obróbka i montaż sfilmowanego materiału. 8. Prezentacja stworzonego materiału. 1. Block B. Opowiadanie obrazem. Tworzenie wizualnej struktury w filmie, telewizji i mediach filmowych. Wyd. Wojciech Marzec. Warszawa 2010. 2. Kluszczyński R. Film, wideo, multimedia. Sztuka ruchomego obrazu w erze elektronicznej. Instytut Kultury, Warszawa 1999. 3. Manovich L. Język nowych mediów. Wyd. WA i P Warszawa 2006. 4. Murch W. W mgnieniu oka. Sztuka montażu filmowego. Wyd. W. Marzec. Warszawa 2006. 5. Płażewski J. Język filmu. Wyd. K i W. Warszawa 2008. 6. Przylipiak M. Kino stylu zerowego. Wyd. GWP Gdańsk 1994. 7. Reisz K. Technika montażu filmowego. Wyd. WA i F, Warszawa 1967. 1. Helman A. Przedmiot i metody filmoznawstwa. Łódź 1985. 2. Helman A. Miczka T. (red.) Analizy i interpretacje: film polski. Katowice 1984. 3. Helman A. (red.) Analizy I interpretacje: film zagraniczny. Katowice 1986. 4. Hendrykowska M. (red.) Widziane po latach. Analizy i interpretacje filmu polskiego. Poznań 2000. 5. Płażewski J. Język filmu. Warszawa 1982. Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu Współczesne tendencje w pedagogice medialnej Prowadzący: dr Andrzej Mamroł Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład/ ćwiczenia I Semestr: sem. 2 ETCS:6 Liczba godzin wg planu studiów: 15/15 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Zajęcia mają na celu poszerzenie wiedzy studentów na temat środków masowego przekazui zjawisk powstałych pod ich wpływem. W szczególności: • wyposażenie studentów w wiedzę dotyczącą działalności perswazyjnej środków masowej komunikacji, • zapoznanie ze specyfiką i mechanizmami powstawania zjawisk społecznych generowanych przez środki masowego przekazu, • zapoznanie z cechami charakterystycznymi kultury popularnej, • poszerzenie wiedzy studentów na temat wykorzystania mediów w pracy edukacyjnej, w tym wśród osób niepełnosprawnych, • poszerzenie wiedzy studentów na temat zagrożeń wynikających z korzystania z mediów. Treści merytoryczne przedmiotu 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 1. B. Siemieniecki (red.), Pedagogika medialna, tom 1. i 2., Warszawa 2007, PWN. 2. 1. D. Kubicka, A. Kołodziejczyk, Psychologia wpływu mediów, Kraków 2007, Impuls. 3. M. Ejsmond, B. Kosmalska, Media, wartości, wychowanie, Kraków 2008, Impuls. 2. D. Lemish, Dzieci i telewizja, Kraków 2008, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 3. W. Godzic, Telewizja i jej gatunki, Kraków 2004, Universitas. 4. T. Feibel, Zabójca w dziecinnym pokoju, Warszawa 2006, PAX. 5. W. Tuszyńska-Bogucka, Media – przyjaciel czy wróg dziecka, Poznań 2006, eMPi². 6. B. Siemieniecki (red.), Manipulacja. Edukacja medialna, Toruń 2007, Wydawnictwo Adam Marszałek. 7. A. Nowak (red.), K. Winkowska-Nowak (red.), L. Rygielska (red.), Szkoła w dobie Internetu, Warszawa 2009, PWN. Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu Pojęcie, cele i przedmiot pedagogiki medialnej Komunikacja a społeczeństwo Człowiek w świecie mediów Kultura popularna i rola mass mediów w jej tworzeniu Funkcje środków masowego przekazu Ekshibicjonizm w mass mediach Szkoła w społeczeństwie informacyjnym Mass media a wychowanie Media a patologie Edukacja medialna w polskich szkołach Gry komputerowe – zagrożenie czy stymulator rozwoju Mass media w życiu osób niepełnosprawnych Internet w najnowszych badaniach Telewizja publiczna i niepubliczna – czego chcą ludzie? Kognitywistyczna teoria w edukacji wspieranej mediami Dydaktyka edukacji medialnej w gimnazjum Prowadzący: dr Andrzej Mamroł Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład/ ćwiczenia II Semestr: sem. 3 ETCS:5 Liczba godzin wg planu studiów: 15/30 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Zapoznanie studentów z istotą i uwarunkowaniami procesu dydaktycznego w edukacji medialnej w gimnazjum. Zapoznanie z celami, treściami i osiągnięciami z zakresu edukacji medialnej w gimnazjum. Zapoznanie z Podstawą programową kształcenia ogólnego, programami przedmiotówi podręcznikami pod kątem obecności treści edukacji medialnej realizowanej w gimnazjum. Zapoznanie ze złożonością zjawisk powstałych na skutek Treści merytoryczne przedmiotu oddziaływania mediów. Wskazanie możliwości zastosowania mediów w procesie dydaktyczno-wychowawczym w gimnazjum. Wskazanie roli nauczyciela – realizatora edukacji medialnej w gimnazjum. 1. Edukacja medialna w szkołach gimnazjalnych – istota i główne założenia 2. Proces dydaktyczny w edukacji medialnej – podstawowe elementy, determinanty realizacji 3. Wpływ mediów na człowieka – podstawowe teorie oddziaływania 4. Cele, treści i osiągnięcia uczniów z zakresu edukacji medialnej w gimnazjum – Podstawa programowa kształcenia ogólnego 5. Treści edukacji medialnej w podręcznikach i programach nauczania w gimnazjum 6. Rodzaje i formy komunikatów medialnych 7. Istota i zastosowanie programów komputerowych w procesie dydaktycznym w edukacji medialnej 8. Istota i zastosowanie gier komputerowych w edukacji medialnej 9. Charakterystyka Internetu i jego wykorzystanie w edukacji medialnej 10. Wykorzystanie mediów, mass mediów i hipermediów w edukacji medialnej w gimnazjum 11. Nauczyciel i jego rola w procesie kształcenia uczniów z zakresu edukacji medialnej 12. Czynniki zwiększające i zmniejszające efektywność realizacji edukacji medialnej w gimnazjum 13. Stan badań dotyczących realizacji edukacji medialnej w gimnazjum 14. Kognitywistyczna teoria edukacji wspieranej mediami Literatura podstawowa 1. A. Mamroł, Stan i możliwości edukacji medialnej w gimnazjach Ślaska Opolskiego, Opole 2010, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego 2. A. Nowak (red.), K. Winkowska-Nowak (red.), L. Rygielska (red.), Szkoła w dobie Internetu, Warszawa 2009, PWN. 3. M. Ejsmond, B. Kosmalska, Media, wartości, wychowanie, Kraków 2008, Impuls. 4. B. Siemieniecki (red.), Pedagogika medialna, tom 1. i 2., Warszawa 2007, PWN. 5. T. Feibel, Zabójca w dziecinnym pokoju, Warszawa 2006, PAX. 1. D. Lemish, Dzieci i telewizja, Kraków 2008, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. 2. B. Siemieniecki (red.), Manipulacja. Edukacja medialna, Toruń 2007, Wydawnictwo Adam Marszałek. Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu Metodyka teatru młodzieżowego Prowadzący: dr Agnieszka Włoch Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Semestr: Wykład/ ćwiczenia I sem. 2 ETCS:3 Liczba godzin wg planu studió w: 15/30 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu Cele ogólne: Pogłębienie wiadomości i umiejętności z zakresu sztuki teatralnej oraz praktycznego wykorzystania metod teatralnych i elementów edukacji teatralnej w procesie kształcenia i wychowania młodzieży. Cele szczegółowe: Student: - potrafi zdefiniować pojęcie oraz „edukacja teatralna”, „teatr szkolny”, - zna historię teatru szkolnego (teatru dzieci i młodzieży), - zna różne odmiany teatru (teatr lalek, teatr ruchu, teatr cieni, teatr przedmiotu, teatr poezji, teatr dramatyczny itd.) i potrafi je wykorzystać w kreowaniu spektaklu teatralnego, - zna wybitnych twórców teatru, - zna zasady pracy teatralnej z młodzieżą, - potrafi przeprowadzić zajęcia teatralne z młodzieżą, - potrafi napisać program nauczania z zakresu edukacji teatralnej i zastosować jego założenia w praktyce, - potrafi zrealizować spektakl teatralny, - uczestniczy w kulturze teatralnej. Program treści realizowanych w ramach wykładów: 1. Edukacja teatralna i jej składniki. 2. Historia teatru szkolnego. 3. Odmiany teatru i ich przydatność na gruncie szkolnym. 4. Wybitni twórcy teatru. 5. Zasady tworzenia spektaklu młodzieżowego. 6. Metody dydaktyczne w edukacji teatralnej. Program treści realizowanych w ramach ćwiczeń: 1. Ćwiczenia z zakresu artykulacji i dykcji. 2. Elementy ruchu scenicznego i pantomimy. 3. Znak w teatrze – tworzenie etiud z wykorzystaniem wybranych znaków teatralnych. 4. Edukacja teatralna w dokumentach formalnych. 5. Konstruowanie programów nauczania z zakresu edukacji teatralnej. Braun K., Wprowadzenie do reżyserii, Warszawa 1997.. Hausbrandt A., Elementy wiedzy o teatrze, Warszawa 1990. Jurkowski H., Teatr lalek. Zagadnienia metodyczne. Z historii teatru lalek, Warszawa 1979. Jurkowski H., Szkice o teatrze lalek, Wyd. „DiG”, Warszawa 1993. Kowzan T., Znak w teatrze, [w:] Problemy teorii teatru i dramatu, red. J. Degler, tom 2, Wrocław 2003. Michalska I., Michalski G., Wychowanie przez teatr szkolny w II Rzeczypospolitej, Warszawa 1994. Olszewska-Gniadek, Teatr młodzieży w świetle badań na terenie Krakowa, Kraków 2009. Samulczyk-Pawluk T., Edukacja teatralna w szkole podstawowej, Kraków 2005. Włoch A., Kształcenie i wychowanie teatralne młodzieży w procesie edukacji kulturalnej – założenia ogólnopedagogiczne a praktyka szkolna, [w:] Pedagogika ogólna a teoria i praktyka dydaktyczna, red. M. Myszkowska-Litwa, Kraków 2011, s. 245-264. Żardecki W., Teatr w refleksji i praktyce edukacyjnej. Ku pedagogice teatru, Lublin 2012. Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Nazwa przedmiotu Grześczak M., Trzeci wiersz – przypadki teatru poezji, Warszawa 1973. Hannowa A., Młodzież i teatr, PWN, Warszawa-Wrocław 1990. Taranienko Z., Teatr bez dramatu, Warszawa 1979. Włoch A., Teatr metaforyczny w kształtowaniu dyspozycji twórczych dzieci i młodzieży. W poszukiwaniu koncepcji kreatywnej edukacji. [w:] Edukacja jutra, red. K. Zaton, T. Koszczyc i M. Sołtysik, Wrocław 2007, s. 69-74. Diagnozowanie dzieci zdolnych Prowadzący: dr Agnieszka Włoch Studia: stacjonarne i niestacjonarne Forma zajęć: Rok Wykład/ ćwiczenia II Semestr: sem. 3 ETCS:6 Liczba godzin wg planu studiów: 15/30 Forma zaliczenia: Egzamin Cele przedmiotu Cele ogólne: Zgromadzenie wiadomości na temat zdolności dziecka i sposobów ich rozpoznawania oraz wyposażenie w praktyczne umiejętności z zakresu wykorzystania metod diagnozowania dzieci zdolnych w praktyce pedagogicznej. Cele szczegółowe: Student: - potrafi zdefiniować pojęcia: „zdolności”, „uzdolnienia specjalne”, „talent”, „geniusz”; - zna historyczne i współczesne modele uzdolnień; - zna rodzaje uzdolnień; - zna klasyczne i współczesne modele inteligencji; - potrafi dokonać charakterystyki dziecka zdolnego; - zna metody i techniki rozpoznawania dziecka zdolnego. Treści merytoryczne przedmiotu Literatura podstawowa Literatura uzupełniająca Wykłady: 1. Podstawowe pojęcia: „zdolności”, „uzdolnienia specjalne”, „talent”, „geniusz”. 2. Historyczne i współczesne modele uzdolnień. 3. Rodzaje uzdolnień specjalnych i ich charakterystyka. 4. Klasyczne i współczesne modele inteligencji. 5. Inteligencja emocjonalna, społeczna, intuicyjna. 6. Metody i techniki rozpoznawania dziecka zdolnego. 7. Metody i strategie pracy z uczniem zdolnym. Ćwiczenia: 1. Zabawy i ćwiczenia rozwijające różne rodzaje zdolności. 2. Przejawy uzdolnień w okresie dzieciństwa w biografiach geniuszy oraz analiza środowisk wychowawczych osób genialnych. 3. Charakterystyka dziecka zdolnego. 4. Inteligencje wielorakie w teorii H. Gardnera i podstawowe założenia gardnerowskiej koncepcji edukacji. 5. Rola środowisk wychowawczych w rozwijaniu zdolności dziecka. 6. Konstruowanie narzędzi diagnozowania dziecka zdolnego. 7. Projektowanie strategii pracy i scenariuszy zajęć dla dzieci zdolnych. Diagnoza holistyczna jednostki zdolnej. Bates J., Munday S., Dzieci zdolne, ambitne i utalentowane, Warszawa 2005. Czaja-Chudyba I., Jak rozwijać zdolności dziecka?, WSiP, Warszawa 2009. Gardner H., Inteligencje wielorakie. Teoria w praktyce, Wyd. Media Rodzina, Poznań 2002. Hornowski B., Rozwój inteligencji i uzdolnień specjalnych, WSiP, Warszawa 1986. Karwowski M., Konstelacje zdolności. Typy inteligencji a kreatywność, Wyd. „Impuls”, Kraków 2005. Lewis D., Jak wychowywać zdolne dziecko, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1988. Lewowicki T., Kształcenie uczniów zdolnych, WSiP, Warszawa 1980. Limont W., Uczeń zdolny. Jak go rozpoznać i jak z nim pracować, GWP, Gdańsk 2005. Popek S., Człowiek jako jednostka twórcza, Wyd. UMCS, Lublin 2003. Chruszczewski M. H., Profile uzdolnień. Intelektualne i osobowościowe składniki uzdolnień plastycznych i muzycznych, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2009. Goleman D., Inteligencja emocjonalna, Wyd. Media Rodzina, Poznań 1997. Goleman D., Inteligencja społeczna, Dom Wyd. Rebis, Poznań 2007. Karwowski M., Konstelacje zdolności. Typy inteligencji a kreatywność, Wyd. „Impuls”, Kraków 2005. Zdolności. Talent. Twórczość, W. Limont, J. Cieślikowska, J. Dreszer (red.), Wydawnictwa Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2008, t 1 i 2. Puślecki W., Wspieranie elementarnych zdolności twórczych uczniów, Wyd. „Impuls”, Kraków 1999