VI.2.a. Potrafisz korzystać z podstawowych poleceń w trybie tekstowym

VI.2.a. Potrafisz korzystać z podstawowych poleceń
w trybie tekstowym
poziom wymagań
cykl kształcenia
N
2
3
4
–
D
P
Środowisko systemów operacyjnych pozwala ci na korzystanie z interfejsów graficznych,
które, trzeba przyznać, znacznie upraszczają pracę. Musisz jednak zwrócić uwagę na model
funkcjonowania systemu. Środowisko Windows charakteryzuje się scentralizowaną bazą
danych, na której operacje nie są jawne. Wykonuje je system za pośrednictwem odpowiednich
programów. Polecenia zapisane w plikach tekstowych mają mniejsze znaczenie, choć
korzystają z nich aplikacje zapisujące w nich własne parametry konfiguracyjne. Zestaw
poleceń moŜesz równieŜ zapisywać w plikach postaci *.bat.
Inaczej jest w systemie LINUX. Konfiguracja programów, a zwłaszcza usług oferowanych
przez system, wymaga odpowiednich zapisów w plikach tekstowych. WiąŜe się to często ze
Ŝmudnymi poszukiwaniami lokalizacji i organizacji takich plików. Podobnie wygląda sprawa
poleceń systemu. Mają one określoną składnię i moŜna je wykorzystać jako podstawowy
sposób pracy w systemie. Oczywiście, mogą być wspomagane środowiskiem graficznym,
jednak nie jest to konieczne. Paradoksalnie, osoby dobrze znające tajniki systemu LINUX
często świadomie wybierają komunikację za pośrednictwem poleceń tekstowych, rezygnując
z uruchamiania środowiska graficznego. Pamiętaj, Ŝe do takich decyzji dochodzi się Ŝmudną
pracą. Nie jest naszym zamiarem zmuszanie cię do takich metod pracy. Warto jednak poznać
polecenia, których działanie moŜesz wypróbować w specjalnym programie zwanym
Terminalem.
Spróbuj zatem wybrać kilka poleceń i zobaczyć skutki ich wykonania. Składnia kaŜdego
polecenia jest następująca:
nazwa_polecenia lista_parametrów.
Parametry oddziela się spacją. Jeśli nie wiesz, jaka lista parametrów jest dostępna, moŜesz
skorzystać z pomocy, stosując schemat:
nazwa_polecenia - - help
Oto lista podstawowych poleceń, z którą warto się zapoznać:
ln
– wykonywanie dowiązania plików, mount – montowanie systemu plików,
ls
– pokazywanie katalogów,
umount – odmontowanie systemu plików,
mkdir – tworzenie katalogów,
chown – zmiana właściciela plików,
rmdir – kasowanie katalogów,
su
– zmiana uŜytkownika
cd
– zmiana katalogu,
(chwilowa),
rm
– usuwanie plików,
login
– logowanie do systemu,
cp
– kopiowanie plików,
logout
– wylogowanie,
chmod – zmiana atrybutów (praw dostępu) passwd – zmiana hasła.
Warto wiedzieć
W systemie LINUX nieco inaczej reprezentowane są pliki tekstowe. Wynika to z innej
interpretacji znaku końca wiersza. Nie jest to jednak powaŜny problem, poniewaŜ programy
przenoszące pliki same mogą dokonać prostej konwersji.
Warto wiedzieć
Ciekawą cechą zapisu plików w systemie LINUX jest moŜliwość tworzenia dwóch rodzajów
dowiązań: symbolicznych i twardych. Dowiązania symboliczne to pliki zapamiętujące
parametry innych plików, co przypomina skróty w środowisku Windows. Dowiązania twarde
pozwalają nadawać kilka nazw tej samej lokalizacji zapisu danych. Jeśli taki plik chcesz
skasować, musisz usunąć wszystkie dowiązania.
Wszystkie proponowane cele dotyczące systemu LINUX mają charakter podstawowy
i zakres ich prezentacji naleŜy traktować jako wskazanie tego, co warto osiągnąć w pierwszej
kolejności. Poruszanie się w tym systemie nie jest wcale łatwe, ale ma wiele zalet. Przede
wszystkim wymusza rozumienie ogólnych mechanizmów budowy i konfiguracji
poszczególnych komponentów. Poza tym, poznając system LINUX, przekonasz się, jak często
będziesz wykorzystywać technologię informacyjną do znajdowania materiałów pochodzących
z róŜnych źródeł. Bez nich trudno jest bowiem rozwiązać wiele problemów, na które prędzej
Technologia informacyjna nie tylko dla uczniów
Wydawnictwo Szkolne PWN
1
E. Krawczyński, Z. Talaga, M. Wilk
czy później natrafisz. Oto kilka propozycji źródeł, które są ci znane, jednak warto je
przypomnieć:
czasopisma lub ich wydania specjalne poświęcone systemowi LINUX,
strony www poświęcone systemowi LINUX, w tym strony w domenie org.pl,
aktywne uczestnictwo w grupach dyskusyjnych poświęconych systemowi LINUX,
ksiąŜki omawiające róŜne zagadnienia systemu, w tym pozyskiwane ze szkolnej biblioteki,
wspólna praca w zespole o podobnych zainteresowaniach, w ramach na przykład
szkolnych kół zainteresowań.
Sprawdź, czy potrafisz
? Napisz w wybranym programie w systemie LINUX dowolny tekst, zapisz go na dyskietkę,
a następnie odczytaj w odpowiednim programie w środowisku Windows.
? Znajdź materiały dotyczące konfiguracji serwera Apache i skonfiguruj serwer według
podanych wskazówek.
Technologia informacyjna nie tylko dla uczniów
Wydawnictwo Szkolne PWN
2
E. Krawczyński, Z. Talaga, M. Wilk