RYNEK GAZU WE FRANCJI Bogdan Pilch
Transkrypt
RYNEK GAZU WE FRANCJI Bogdan Pilch
RYNEK GAZU WE FRANCJI Bogdan Pilch Grupa Gaz de France należy do największych Zgodnie z wymogami drugiej dyrektywy europejzintegrowanych grup gazowniczych w Europie, i jedną skiej Dyrektywy Gazowej 2003/55/EC z 26.06.2003 z większych firm tego typu na świecie. Gaz de France roku Gaz de France dokonała rozdzielenia działalności rozwija na świecie działania w sektorze gazowniczym w obszarach czysto konkurencyjnych od działalności oraz świadczy związane z nim usługi w sektorze enerw obszarach regulowanych. Z tych względów obecna getycznym. W sektorze gazownictwa Gaz de France struktura Grupy i jej działalność została zorganizowana stara się kontrolować cały łańcuch gazu ziemnego wokół dwóch obszarów : od odwiertu do odbiorcy końcowego uczestnicząc w po- — Obszar „dostaw energii i usług” obejmuje wszystkie szukiwaniach i wydobyciu gazu ziemnego, jego przesydziedziny związane z działalnością handlową, od prole, magazynowaniu, dystrybucji oraz zajmując się jego dukcji aż po usługi finalne świadczone klientom. Dzięki obrotem. Dużo uwagi firma poświęca użytkowaniu gazu swojej działalności z zakresu dostaw, Gaz de France zwłaszcza w nowych jego formach takich jak – kogestał się jednym z najważniejszych aktorów europejneracja, , trigeneracja, klimatyzacja, napęd pojazdów skiego rynku zakupów gazu ziemnego i importu LNG. mechanicznych. Poza posiadaniem solidnego i jednego z najbardziej Grupa Gaz de France jest liderem w dziedzinie zróżnicowanych w Europie (patrz schemat 1) portfetechnologii skroplonego gazu ziemnego, jego magazynola kierunków dostaw gazu , firma zaangażowała się wania i dystrybucji.Działając na wszystkich kontynentach, również w tworzenie portfolio z zakresu energii elekGaz de France realizuje w ten sposób strategię współpratrycznej, głownie poprzez zakup istniejących wytwórcy i partnerstwa, w całym łańcuchu gazowym. ców energii elektrycznej oraz budowę nowych mocy Grupa powstała po drugiej wojnie światowej wytwórczych w oparciu o gaz jako paliwo. Poprzez w oparciu o ustawę z 8 kwietnia 1946 jako Państwowe stworzenie czterech marek produktowych dla wyPrzedsiębiorstwo Użyteczności Publicznej. W okresie branych grup klientów, obszar ten obejmuje również poprzedzającym ten akt prawny, francuski przemysł produkty i usługi mające na celu zdobycie nowych gazowniczy był bardzo rozdrobniony – w 1946 r. na tei utrzymanie dotychczasowych klientów. rytorium Francji istniało około 600 gazowni węglowych — Obszar „Infrastruktury” grupuje głównie działalności dostarczających gaz do na ogół miejskich sieci dystryregulowane, takie jak transport, regazyfikacja, magabucyjnych. Gaz de France zintegrowało te lokalne sieci zynowanie oraz dystrybucja gazu ziemnego. gazownicze w jeden krajowy system. Ustawa z 9 sierpWskutek otwarcia rynku gazowego we Francji nia 2004 zadecydowała o przekształceniu firmy w Spół- Gaz de France utraciła znaczną część swojego udziału kę Akcyjną, jednocześnie umożliwiając bardzo udany wśród odbiorców uprawnionych. Na dzień 1 stycznia 2007 debiut Grupy Gaz de France na giełdzie w Paryżu w dniu 8 lipca 2005. Grupa Gaz de France otworzyła swój Francuski rynek gazu w 2005 kapitał poprzez jednoczesną sprzedaż części akcji przez Rząd Francu• Zuycie gazu 49,3 mld m3 ski jak i podniesienie kapitału akcyj• Przesy : 2 operatorów GRTgaz; TIGF(Total) nego spółki. Obecnie akcjonariusze indywidualni i instytucjonalni posia• Dystrybucja: Gaz de France Distribution, 25 Lokalnych Spóek Dystrybucyjnych dają 17,47% akcji spółki, pracownicy, którzy kupowali akcje na warunkach • dwa istniejce i jeden w budowie terminale LNG: preferencyjnych są w posiadaniu -Fos – 5,5 mld m3, Montoir –10 mld m3, Fos Cavaou – 8,25 mld m3 3,08%, reszta akcji jest własnością • 16 magazynów gazu ziemnego – 11,5 mld m3 (14 Gaz de France; 2 rządu francuskiego. Dzięki otwarciu Total); 25% rocznego importu, 86 dni redniego zuycia kapitału, Gaz de France pozyskała znaczące środki na swój dalszy roz• Udzia gazu jako procent cakowitego zuycia noników energetycznych – 14,5% wój zarówno we Francji jak i zagranicą. Kapitalizacja spółki po bardzo • redni wskanik wzrostu zuycia gazu w roku 2005 : 3,3% udanym debiucie giełdowym wynosi • Niewielkie iloci gazu uywane do produkcji energii elektr. – 3% obecnie około 35 mld €. 12 rurociagi 1_2007e.indd 12 RUROCIĄGI Nr 1/47/2007 2007-04-18 21:50:41 płowni Wybrzeże S.A.. Gaz de France pragnie znacząco zwiększyć swoja obecność w Polsce, w drodze współpracy ze z lokalnymi partnerami, w tym głownie z PGNiG S.A poprzez opracoUITHUIZEN • Znaczca liczba punktów dostaw gazu wywanie wspólnych nowych projektów HILVARENBEEK EMDEN oraz poprzez udział w prywatyzacji ZEEBRUGGE LEHRINGEN spółek energetycznych i ciepłowniczych. Spośród obecnie rozpatrywanych przez ISLE OF GRAIN WAIDHAUS Grupę projektów najbardziej zaawansoBACTON wane i możliwe do realizacji w opinii Gaz BARROW de France są następujące projekty: — projekt konstrukcji terminala THEDDLETHORPE BAUMGARTEN LNG na wybrzeżu Morza Bałtyckiego – dzięki wielkiemu doświadczeniu Gaz DUNKERQUE de France w dziedzinie LNG Grupa TAISNIÈRES OBERGAILBACH jest postrzegana jako jeden z najpoMONTOIR-DE-BRETAGNE ważniejszych partnerów w rozwoju FOS-TONKIN tego typu projektów. HUELVA FOS-CAVAOU — Projekty rozbudowy podziemnych GELA CARTHAGENE magazynów gazu. BARCELONE — Projekty w energetyce i ciepłownictwie we współpracy ze swoja spółką zależną COFATHEC Gaz de France widzi możliwość wykorzystania udział Gaz de France w tym obszarze wynosił średnio ok. w Polsce swoich kompetencji i doświadczeń, traktując 80%. Przewidując możliwość utraty części swego rynku jednocześnie polski sektor energetyczny, jako jeden we Francji, Gaz de France w celu zrekompensowania utraty przychodów od kilku lat rozwija swoją działalność rów- z najbardziej perspektywicznych i obiecujących obszarów do rozwinięcia swej działalności za granicą. nież poza Francją. W chwili obecnej Grupa posiada udziały w strategicznych gazociągach zaopatrujących Zachodnią Europę oraz w filiach dystrybucji i obrotu w Europie (Niemcy, Austria, Węgry, Rumunia, Portugalia, Włochy, Belgia, Szwecja) oraz Ameryce (Kanada, Argentyna, Urugwaj, Meksyk). Mimo, że jeszcze do niedawna SICAE Oise Strasbourg firma w 100 % była własnością SkarGDS EDS bu Państwa, od zawsze rządziła się 200 000 450 000 Dreux rynkowymi prawami i osiągała doMetz skonałe wyniki. W roku 2006 przyPays Chartrain (UEM) chody Grupy Gaz de France wyniosły 150 000 Colmar (VIALIS) 27 642 mln € obrotu, a jej dochód netDeuxto wyniósł 2 298 mln € w porównaniu Vienne 35 000 + 25 000 Sèvres do 22 872 mln € i 1 782 mln € w roku 125 000 125 000 2005. Warto podkreślić, że przychody Grupy z tytułu działalności poza granicami Francji stanowią obecnie 36 % Grenoble (GEG) Bordeaux całkowitych przychodów. 100 000 + 50 000 GDS W Polsce Gaz de France obecny Energia elektryczna 200 000 jest od 1967 roku, kiedy to miał miejsce Gaz podpisanie umowy o współpracy z ówczesnym Zjednoczeniem Przemysłu GaE+G zowniczego. Obecnie Grupa posiada jedynie 22,3 % udziałów w Elektrocie- Dywersyfikacja i bezpieczestwo dostaw gazu – strategia Gaz de France FRANCJA: Spóki dystrybucyjne RUROCIĄGI Nr 1/47/2007 rurociagi 1_2007e.indd 13 13 2007-04-18 21:50:41 miczny. Dlatego też obydwaj partnerzy podpisali Dywersyfikacja i bezpieczestwo dostaw gazu we 16 grudnia 1991 r. nową umowę zwaną KonwenFrancji – rosncy udzia LNG w imporcie cją o współpracy naukowo-technicznej. RówNORWAY 2007 nolegle, w tym samym Gaz de France zakada, e dniu, z zastosowaniem LNG bdzie stanowi ok. tej Konwencji, podpisa30% udzia w cakowitym no protokół intencyjny dotyczący współpracy imporcie gazu w roku 2007 długoterminowej dla zaMONTOIR-DE-BRETAGNE pewnienia zadowalająFRANCE Gaz de France jest PANIGAGLIA cych z punktu widzenia FOS najwikszym importerem rentowności, wydajności LNG w Europie i realiów rynku warunSPAIN ków dla wspólnej działaldo USA z Bl. Wschodu ności. BETHIOUASKIKDA Współpraca Gaz do Azji ARZEW de France z polskim gazownictwem znalazła ALGERIA EGYPT NIGERIA swoje odbicie w konkretnych projektach dotyczących różnych poziomów łańcucha gazowego. W dziedzinie poszukiwań DŁUGOLETNIA WSPÓŁPRACA GAZ DE FRANCE i produkcji wykonano business plany dotyczące gazu Z POLSKIM PRZEMYSŁEM GAZOWNICZYM węglowego (przy udziale spółki węglowej w Jastrzębiu Gaz de France nie czekał na upadek muru berlińi Charbonnages de France). W dziedzinie magazynowaskiego, by zainteresować się Polską. Już 21 lipca 1966 r. nia, Gaz de France, poprzez swoją inżynieryjną filię Sozostała podpisana umowa o współpracy naukowo-techfregaz, prowadzi znaczące działania wykonując opraconicznej pomiędzy Gaz de France i PGNiG (wówczas było wania dla niedawno powstałych magazynów w Mogilnie to jeszcze ZPG – Zjednoczenie Przemysłu Gazowniczei w Wierzchowicach. Nie zapomniano również o sferze go). Protokól ten otworzył drogę do ustalenia dwuletniedystrybucji, choć rozwinięto ją na niewielką skalę, pogo programu współpracy, obejmującego wizyty specjalinieważ obejmuje ona wykonanie i zarządzanie małą siestów w Polsce i we Francji, zwiedzanie licznych obiektów cią dystrybucji gazu dla miasta Zakopanego, w oparciu i spotkania ekspertów. Dzisiaj „grupy robocze” mają o opracowanie sporządzone przez Sofregaz. już więc swoją ustaloną tradycję współpracy pomiędzy Od lipca 1995 r. Gaz de France jest członkiem fundwoma przedsiębiorstwami. Wspólne prace koncentrudacji Ekogaz. Fundacja ta stawia sobie za cel promocję ją się obecnie na trzech punktach, jakimi są : szkolenie, gazu ziemnego w Polsce. Gaz de France współpracuje bezpieczeństwo i marketing. PGNiG dysponuje aktualnie w tym samym duchu z innymi ważnymi przedsiębiorstwadoskonale wyposażonym centrum szkolenia w Warszami gazowniczymi jak Ruhrgas czy British Gas. wie (warsztat, sale wykładowe i konferencyjne, laboratoWiadomo, że przewidywane zwiększenie zużycia rium) i licznymi jego oddziałami regionalnymi. Współpragazu w Polsce w ciągu najbliższych 10-15 lat stworzy ca ze służbami szkolenia zawodowego Gaz de France nowe możliwości na polskim rynku. Gaz de France gotoma zatem na celu poszerzenie obecnej oferty centrum wy jest z nich skorzystać, czego dowodzi jego uczestnic(głównie technicznej) o inne dziedziny, takie jak organitwo w przetargu dotyczącym sprzedaży części udziałów zacja, zarządzanie i marketing. w gdańskim EC Wybrzeże. Wzrost zużycia gazu w Polsce, Współpraca Gaz de France z polskim gazownicbędzie w sposób nieunikniony, tak jak we Francji, zwiątwem podlegała oczywiście zmianom, jakie miały miejsce zany z modernizacją i udoskonaleniem istniejących sieci w przeciągu blisko 40 lat. Jest ona obecnie skierowana gazowych oraz ze stworzeniem nowych sieci zaopatrująna aktualne potrzeby polskiego gazownictwa. Obejmują cych te miasta i te zakłady przemysłowe, które jeszcze one zwłaszcza problematykę jakości i bezpieczeństwa, obnie są zaopatrywane. Możliwości te interesują również sługę klientów oraz zarządzanie zgodne z regułami rynku. Gaz de France dysponujący doskonałymi umiejętnościaPo roku 1989 Gaz de France i PGNiG zapragnęły nadać mi w tym względzie. swej współpracy charakter bardziej handlowy i ekono- 14 rurociagi 1_2007e.indd 14 RUROCIĄGI Nr 1/47/2007 2007-04-18 21:50:41 Z MYŚLĄ O PRZYSZŁOŚCI Świadomy znaczenia badań w jego rozwoju, Gaz de France stworzył jeden z najważniejszych na świecie ośrodków badawczo-rozwojowych w dziedzinie gazu ziemnego. W nowoczesnych budynkach Dyrekcji d/s Badań w Saint-Denis koło Paryża 400 badaczy rozwija stan wiedzy na rozległe tematy takie jak ocena złóż czy rozwój nowych technologii i zastosowań gazu ziemnego. By osiągać postęp w badaniach potrzebna jest otwarta wymiana myśli. Dlatego też w Ośrodku Badawczym Gaz de France 80% projektów opracowuje się w ścisłej współpracy z najważniejszymi dyrekcjami operacyjnymi i z filiami Grupy oraz z partnerami zewnętrznymi : ośrodkami badań, przedsiębiorstwami energetycznymi i przemysłowymi. Ośrodek Badawczy Gaz de France jest również szeroko otwarty na współpracę z zagranicą : działa w Europie, w Ameryce Północnej (szczególnie w Quebéc wraz Ośrodkiem technologii gazu ziemnego w Montrealu), w Ameryce Łacińskiej i w Azji. KLUCZOWE POJĘCIA Jakość, bezpieczeństwo, koszty, znajomość sieci, współpraca z zagranicą Dla zapewnienia większej wygody użytkowników, Dyrekcja d/s Badań Gaz de France prowadzi liczne projekty szczególnie w dziedzinie urządzeń domowych i odczytu gazomierzy na odległość. Jej działalność skierowana jest również do przedsiębiorstw przemysłowych w celu zwiększenia ich konkurencyjności, poprzez optymalizację przeróbki odpadów i oczyszczania spalin dzięki nowym technikom wykorzystującym gaz ziemny. Jedną z tych metod jest dopalanie spalin (reburning gaz). Gaz de France rozwinął tu technologię, która zmniejsza zanieczyszczenie spalinami pochodzącymi ze spalarni odpadów komunalnych. To dopalanie polega na ponownym spalaniu niepożądanych substancji obecnych w spalinach przy użyciu gazu ziemnego. Przy tej metodzie, gaz ziemny działa jako czynnik zapewniający niską emisję substancji zanieczyszczających środowisko, zapobiegając powstawaniu tlenków azotu, głównych sprawców zanieczyszczenia fotochemicznego. Dyrekcja d/s Badań jest jedną z najbardziej nowatorskich w dziedzinie polepszenia bezpieczeństwa instalacji tak w górnej jak i w dolnej części łańcucha gazowego (w stosunku do gazomierza). Świadczą o tym w szczególności próby przeprowadzone dla polepszenia bezpieczeństwa gazociągów w przypadku „agresji” ze strony maszyn budowlanych. W dolnej części łańcucha gazowego, po stronie klientów, Ośrodek Badawczy koncentruje się głównie na nowych urzą- RUROCIĄGI Nr 1/47/2007 rurociagi 1_2007e.indd 15 dzeniach do wykrywania gazu przeznaczonych dla użytkowników. Badania pozwalają zresztą na ciągły i nieustający wysiłek na rzecz redukcji kosztów całego łańcucha gazowego. W dziedzinie gazu płynnego, gdzie można jeszcze osiągnąć duże oszczędności, nawiązano partnerską współpracę w z przedsiębiorstwem Total i z Francuskim Instytutem Nafty (Institut Français du Pétrole) w celu budowy pilotażowej instalacji, która zmniejszy koszty skraplania gazu o 20%. W dziedzinie przesyłu gazu ziemnego drogą lądową bada się zastosowanie nowych materiałów i nowych metod układania rurociągów gazowych dla zredukowania kosztów wielkiego przesyłu. W dziedzinie magazynowania, Francuski Instytut Nafty i Ośrodek Badawczy Gaz de France opracowały wspólnie i opatentowały technikę kontroli powstawania pęcherza gazu magazynowanego (!). Technika ta mogłaby znacznie się rozwinąć zarówno w gazownictwie, jak i w przemyśle naftowym. Badania pozwalają również odpowiedzieć na zapotrzebowanie Gaz de France na arenie międzynarodowej poprzez dostosowanie urządzeń do wszelkich typów środowiska, jak to było w przypadku zastosowania polietylenu w niskich temperaturach. Należy również podkreślić rolę Forum Inżynierii Informatycznej Ośrodka Badawczego w dziedzinie gazownictwa. Forum to opracowuje głównie oprogramowanie wspomagające podejmowanie decyzji dla sieci dystrybucji gazu, które pozwala zoptymalizować rozmiary sieci i wspomaga decyzje w dziedzinie eksploatacji sieci. Oprogramowanie to zostało już upowszechnione w zagranicznych towarzystwach gazowniczych. Forum Inżynierii Informatycznej pracuje również nad zastosowaniem nowych technologii informatycznych z dziedziny obliczeń naukowych w symulacji zachowania się podziemnych magazynów gazu, w dziedzinie płynnego gazu ziemnego, w mechanice struktur i w mechanice płynów. Wreszcie, w ramach stosowania informatyki w projektach gazowniczych, nasi badacze przeprowadzają studia porównawcze w szczególności dla wykorzystania informatyki gazowniczej do otwarcia na konkurencję, dla oceny technik, narzędzi i metod informatyczncyh takich jak informatyka przemysłowa, rozpoznawanie głosu, multimedia, nowe technologie w dziedzinie informacji i komunikowania. Gaz de France przeznacza jedną trzecią swojego budżetu na badania i rozwój zastosowań gazu ziemnego takich jak jednoczesne wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej oraz klimatyzacja. Tematy badań określa się biorąc pod uwagę nowe potrzeby użytkowników gazu ziemnego: klientów indywidualnych i przemysłu, przedsiębiorstw gazowniczych, para-gazowniczych i energetycznych. Rosnące zainteresowa- 15 2007-04-18 21:50:42 nie ochroną środowiska oraz międzynarodowy wymiar polityki prowadzonej w tym względzie stwarzają korzystny klimat dla rozwoju najmniej zanieczyszczających środowisko żródeł energii. Jak wiemy pod tym względem gaz ziemny posiada porządane walory ekologiczne. Jeśli chodzi o wykorzystanie gazu ziemnego, to Ośrodek Badawczy bardzo przyczynił się do rozwoju tzw kogeneracji i inżynierii cieplnej. Kogeneracja to technika pozwalająca na wytwarzanie z gazu ziemnego jednocześnie energii elektrycznej i cieplnej przy uzyskaniu znacznie wyższej wydajności ogólnej niż przy osobnym wytwarzaniu tych rodzajów energii. Oszczędność uzyskiwana przy użyciu tej metody waha się od 30% do 50% jeśli chodzi o zużycie energii wyjściowej w stosunku do tradycyjnie stosowanych rozwiązań. Technika ta obecnie bardzo silnie rozwija się na świecie. W tej dziedzinie Gaz de France działa na arenie międzynarodowej bezpośrednio oraz poprzez swoje filie Sofregaz i Cofathec. I tak na przykład firma Sofregaz utworzyła filię wyspecjalizowaną w „ko-generacji” i „tri-generacji” (tj jednoczesnym wytwarzaniu energii elektrycznej, ciepła i zimna).W Portugalii Gaz de France wraz z Elyo (Suez-Lyonnaise des Eaux) objął udziały w firmie Climaespaço w celu rozprowadzania siecią zimna i ciepła na terenie wystawy światowej w Lizbonie. Ten zakład „trigeneracji” został zainaugurowany w 1998 r. Inne znaczące i warte wspomnienia osiągnięcia, w których uczestniczyła grupa to urządzenia do „kogeneracji” lotniska Charles de Gaulle w Roissy pod Paryżem, Zakładów Chevron Chemical w Gonfreville-l’Orcher i Michelin w Bassens. MEG International, filia należąca w połowie do Gaz de France i w połowie do Hydro-Québec, podpisała w Stanach Zjednoczonych kontrakt na budowę elektrociepłowni na gaz ziemny dla grupy papierniczej Champion w Bucksport w stanie Maine. Jej uruchomienie przewidziano na rok 2000. Wreszcie, dla wspomagania rozwoju małych instalacji (poniżej 1 Mwe), Gaz de France opracował tzw. „moduł kogeneracji”. Jest to izolowany akustycznie « package » - zespół urządzeń, na który składają się wszystkie części składowe instalacji do „kogeneracji” (silnik, prądnica, wymiennik…). Inną dziedziną zastosowań gazu ziemnego, rozwijaną przez Gaz de France jest inżynieria cieplna. Zalety klimatyzacji na gaz – takie jak poszanowanie środowiska naturalnego, nieobecność związków freonu (CFC i HCFC) szkodliwych dla warstwy ozonowej, których wykorzystywanie jest od niedawna zabronione – są coraz bardziej doceniane. Klimatyzacja na gaz ziemny zapewnia dodatkowo tak pożądany komfort akustyczny, długotrwałą niezawodność, oszczędność w eksploatacji i optymalizację poczynionych inwestycji (każde urządzenie wytwarza cie- 16 rurociagi 1_2007e.indd 16 pło i zimno, w związku z czym nie ma konieczności inwestowania w ciężką i kosztowną infrastrukturę elektryczną). W ramach filii Cofathec, Gaz de France utworzył strukturę specjalizującą się w ogrzewaniu, klimatyzacji, kontroli atmosfery i zarządzaniu instalacjami. Cofathec zrealizował na przykład urządzenia klimatyzacyjne hotelu Atrium w Pradze. Grupa Gaz de France zaopatruje obecnie 170 klientów, co odpowiada ok. 200.000 m² powierzchni klimatyzowanej przy użyciu gazu i przewiduje w roku 2000 – 350 klientów i obsługę 420.000 m². Pomieszczeniami, w których zastosowanie klimatyzacji gazowej jest najbardziej uzasadnione są kompleksy biurowe, osiedla gminne, hotele, baseny i kompleksy rozrywkowo-kulturalne. Przyszłość hotelarstwa, tak w Polsce, jak i w innych krajach, wymaga modernizacji istniejących placówek. Klimatyzacja na gaz ziemny jest w tej sytuacji istotnym atutem handlowym. Przykłady zastosowania klimatyzacji gazowej — Stadion STADE DE FRANCE — ELYO CENTRE OUEST — HOLIDAY INN PARIS – VAL DE BIEVRE, koło miasteczka studenckiego Wyższej Szkoły Handlowej HEC — UNILEVER FRANCE BIOGAZ – TECHNOLOGIA JUTRA Pod koniec 1996 r. Dyrekcja d/s Badań Gaz de France rozpoczęła program badań nad biogazem. Od 1 pażdziernika 1997 r. specjalna umowa o współpracy połączyła Ademe (Agencję d/s ochrony środowiska i poszanowania energii) i Gaz de France. Biogaz to palny gaz powstający podczas rozkładu odpadów organicznych w środowisku rozrzedzonego powietrza. Fermentacja ta jest wynikiem naturalnego bądź kontrolowanego działania bakterii. Z tego też powodu biogaz zaliczany jest do kategorii energii odnawialnych. Wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej są najbardziej rozpowszechnionymi jej zastosowaniami, występującymi niekiedy jednocześnie. Zastosowanie biogazu jako paliwa do pojazdów jest we Francji przedmiotem projektów pilotażowych; ma to miejsce na przykład w Lille czy w Chambéry. W Québec, elektrownia (w) Gazmont zasilana jest biogazem pochodzącym z zakładu sortowania i usuwania odpadów w Montrealu. Została ona zbudowana przez firmę Novergaz (47% Gaz de France), uczestniczącą również w jej eksploatacji. Na koniec wreszcie, Gaz de France wspomaga eksperymentalne zatłaczanie biogazu do sieci gazu ziemnego w Montech, koło Montauban w południowo-zachodniej części Francji. GNV – „ZIELONY” GAZ ZIEMNY Ruch samochodowy stanowi obecnie w wielu krajach główną przyczynę zanieczyszczenia powietrza RUROCIĄGI Nr 1/47/2007 2007-04-18 21:50:42 Natural gas: transmission system, storage facilities and LNG terminals in France January 2006 Gaz de France aquifer storage TIGF* aquifer storage Gaz de France salt cavity storage Gaz de France planned storage Total natural gas deposit Gaz de France planned LNG receiving terminal Gaz de France landfall GRTgaz pipeline GRTgaz planned pipeline TIGF* pipeline TIGF* planned pipeline Arrival of natural gas by pipeline Arrival of natural gas by LNG tanker * Total Infrastructures Gaz France (TIGF) is a subsidiary of the Total group. Gaz de France - S.A., capital of 983,871,988 euros - 542 102 651 RCS Paris rurociagi 1_2007d.indd 17 This map is the property of Gaz de France. It may not be distributed or reproduced without authorization. Gaz de France LNG receiving terminal 2007-04-17 19:47:01 Major European natural gas pipelines Pipelines: 1,000 mm Pipelines: 500 mm 1,000 mm Planned pipelines Pipelines owned by GRTgaz Pipelines in which the Group is a shareholder Shipping by LNG tankers (long-term contracts) Planned shipping by LNG tankers Natural gas deposit Liquefaction plant Planned liquefaction plant LNG receiving terminal Planned LNG receiving terminal rurociagi 1_2007d.indd 18 2007-04-17 19:47:04 th i ti t d ith d t b di t ib t d It d F fG t i th rurociagi 1_2007d.indd 19 2007-04-17 19:47:09 Dostawy gazu we Francji w 2006 r. Dostawy gazu w 2006 r. Struktura dostaw Kontrakty długoterminowe 5% 1%1% 5% 30% 3% 16% 7% 18% 81% kontrakty dugoterminowe kontrakty krótkoterminowe zasoby wasne Norwegia 23% Rosja Algieria Holandia Wielka Brytania Egipt Libia Nigeria Rosnący udział LNG 2004 Netherlands 20% 2006 United Kingdom France 3% 2% Nigeria 2% Norway 31% 2004 2008 United Libya Nether- Kingdom 3% 2% lands 17% LNG LNG 2008 Algeria 19% Algeria 17% Norway 27% Russia 25% rurociagi 1_2007d.indd 20 Egypt 9% Nigeria 1% Snohvit 1% Russia 21% 2007-04-17 19:47:10 i hałasu, szczególnie w dużych i średnich miastach. Ten kosztowny, z punktu widzenia ochrony zdrowia, finansów i środowiska, stan rzeczy skłania szczególnie samorządy lokalne do podejmowania działań na rzecz wspierania komunikacji miejskiej z jednej strony, a z drugiej do promowania nowej generacji pojazdów wykorzystujących paliwa zastępcze. Dzięki właściwościom pozwalającym zapewnić sprawność silników, poszanowanie środowiska, niezawodność i konkurencyjność, samochodowy gaz ziemny GNV (Gaz Naturel Véhicules) – stanowi właściwą odpowiedź na nowe potrzeby miast, ich mieszkańców i przedsiębiorstw. GNV to nowe paliwo, w 100% złożone z gazu ziemnego, nieszkodliwego dla zdrowia. Ze względu na ekologiczne zalety, w wielu krajach odnotowuje się jego rosnące zużycie. W przypadku zanieczyszczonych spalinami miast zalety GNV są niepodważalne : nie zawiera on ani siarki, ani ołowiu, ani węglowodorów (takich jak benzen czy butadien, uważanych za rakotwórcze). Przy spalaniu GNV poziom emisji tlenku azotu, tlenku i dwutlenku węgla jest niższy aniżeli dopuszczalny poziom określony normami europejskimi. Poza proekologicznym charakterem, silniki na gaz ziemny wykazują niski poziom drgań i są cichsze od tradycyjnych. W związku z tym zużywają się wolniej zapewniając pasażerowi większy komfort. W miastach nowej generacji, które mają zaoferować swoim mieszkańcom lepszą jakość życia, pojazdy napędzane GNV mają już zapewnione miejsce! Autobus pionierem ulicy Symbolem tego „nowego miasta” stał się autobus - pierwszy pojazd przeznaczony do wyłącznego stosowania paliwa GNV. Większość europejskich producentów umieszcza w swych katalogach autobusy wykorzystujące w 100% gaz ziemny. We Francji przeanalizowano około setki projektów i zamówiono już blisko 700 autobusów na GNV. GNV przeżywa prawdziwy rozkwit w wielu krajach i popyt nań rośnie. Entuzjazm co do rozwiązań stosujących GNV potwierdził się w skali światowej : w Europie jeździ 1500 autobusów na GNV, na świecie 5000 przy tendencji wzrostowej. Czyni to z GNV czołowe paliwo alternatywne dla komunikacji miejskiej. We Francji na przykład popyt ze strony miast wciąż rośnie. Wsród licznych metropolii regionalnych, które zdecydowały się wzbogacić swój tabor o autobusy na GNV, można wymienić Aix-en-Provence, Besançon, Bordeaux, Colmar, Dunkerque, Le Mans, Nancy, Nantes, Niceę, Paryż, Poitiers, Strasbourg. Liczba autobusów wykorzystujących GNV waha się od 11 do 115 pojazdów w zależności RUROCIĄGI Nr 1/47/2007 rurociagi 1_2007e.indd 21 od miasta. Stanowi to obecnie średnio 30%, a w niektórych miastach nawet 50% taboru, By sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu w tej dziedzinie, przedsiębiorstwo Gaz de France utworzyło w 1998 r. „GNVert”, firmę dystrybucyjno-handlową dla GNV. Jej działalność zorientowana jest na zaopatrzenie w GNV samorządów lokalnych, służb komunalnych eksploatujących park samochodowy (komunikacja miejska, oczyszczanie miast) oraz przedsiębiorstw. GNVert oferuje swoim klientom cały wachlarz usług obejmujących sferę związaną z GNV (business plany, analizy opłacalności, opracowanie projektów, realizację techniczną, zaopatrzenie w gaz, utrzymanie i konserwację, 24-godzinny serwis) i proponuje rozwiązania „pod klucz” dostosowane do każdego przypadku. Zaopatrując począwszy od 20 ciężkich pojazdów (w okresie trzech lat), przedsiębiorstwo zobowiązuje się do zapewnienia konkurencyjnej ceny za kilometr w stosunku do paliw tradycyjnych. W praktyce, użytkownicy GNV korzystają z możliwie największej elastyczności w sferze zarządzania. Mogą sami zbudować i eksploatować swoją stację GNV lub zdecydować się na opcję zindywidualizowanej usługi paliwowej „pod klucz”. GNVert może zaprojektować i zbudować stację oraz zaproponować niezbędne wyposażenie. GNVert może również podjąć się pełnego sfinansowania urządzeń do dystrybucji, zapewnić eksploatację stacji i jej pełne utrzymanie wraz z konserwacją przez cały okres wykorzystywania pojazdów. Ponadto, podczas uruchomienia stacji, GNVert zapewnia szkolenie personelu stacji. Zaangażowanie Gaz de France na rzecz GNV znajduje równiez odbicie w ekspertyzach dotyczących projektowania obwodów wysokociśnieniowych do pojazdów na GNV, a w szczególności w pomocy przedsiębiorstwom przemysłowym przy wytwarzaniu zbiorników. Ponadto Gaz de France jest partnerem doradcą francuskich i europejskich instytucji opracowujących przepisy w tej dziedzinie. Pierwszy w świecie program dystrubucji samochodowego gazu ziemnego przeprowadzono w Meksyku poprzez MEG International (firmę joint-venture należącą w połowie do Gaz de France a w połowie do kanadyjskiej firmy elektro-energetycznej Hydro-Québec). Przewidywał on przystosowanie 1000 mikrobusów do użytkowania GNV i wybudowanie stacji napełniania. W wyniku przetargu grupa Gaz de France zaangażowała się również w budowę i eksploatację dwóch stacji przeznaczonych do zaopatrywania w paliwo pojazdów policji. 21 2007-04-18 21:51:04