Planowanie centrów dystrybucyjnych

centra logistyczne | transport wewnętrzny i magazynowanie
Michał Świąć, Miebach Consulting
Planowanie
centrów dystrybucyjnych
Drogę do optymalizacji logistyki powinna rozpoczynać dogłębna analiza i określenie efektywnej strategii zaopatrzenia rynku. Sukces gwarantuje tylko odpowiednie połączenie infrastruktury magazynowej, zmotywowanego
personelu, sprawnych procesów planistycznych i operacyjnych oraz struktury organizacyjnej.
R
obiąc w sklepie codzienne zakupy, często nie zastanawiamy się,
jaką długą i kosztowną drogę
przeszedł towar, zanim trafił do sklepu.
Proces ten obejmował co najmniej kilka
etapów łańcucha dostaw: pozyskanie
surowców, ich przetwarzanie, dostawę
materiałów i podzespołów, montaż i produkcję wyrobów gotowych oraz dystrybucję i sprzedaż klientowi końcowemu.
Etapy te generują przepływy towarów
pomiędzy poszczególnymi ogniwami
łańcucha dostaw. W związku z występowaniem różnego rodzaju zakłóceń i opóźnień w transporcie pomiędzy poszczególnymi ogniwami łańcucha konieczne
jest utrzymywanie zapasów, do których
przechowywania potrzebne są magazyny. Zapewnia to dostępność wyrobów
gotowych na rynku, co ma skutkować
zadowoleniem klientów i umocnieniem
pozycji rynkowej firmy.
Często spotykanym rozwiązaniem kwestii poprawy efektywności logistyki jest
budowa nowych magazynów lub reorganizacja istniejących. Podejście to jest
w zasadzie słuszne, lecz ogranicza możliwości optymalizacji. Zalecane jest kompleksowe podejście do optymalizacji
całego łańcucha, a nie jedynie jego poszczególnych ogniw, gdyż prawidłowa
konfiguracja łańcucha dostaw niejednokrotnie decyduje o konkurencyjności
firmy na rynku.
Ogarnąć całość
Kompleksowe podejście polega na spojrzeniu z góry na wszystkie obecnie dostępne ogniwa łańcucha, w tym i magazyny,
oraz na postawieniu sobie prostych pytań:
Dlaczego?
Dlaczego nasze magazyny istnieją w obecnej strukturze? Dlaczego posiadamy 5 magazynów lub zakładów produkcyjnych,
a nie np. 3? Dlaczego pełnią one określoną
funkcję, np. utrzymują zapas, a nie są jedynie punktami przeładunkowymi (cross
dock)? Dlaczego ogniwa są zlokalizowane
w obecnych lokalizacjach geograficznych?
Dlaczego średni czas dostawy surowców
i półproduktów jest taki długi?
15
transport wewnętrzny i magazynowanie
| centra logistyczne
Odpowiedzi na wyżej postawione pytania będą wymagały dokonania analizy
procesów zachodzących w łańcuchu dostaw. Struktury sieci w postaci magazynów są środkiem służącym do realizacji
celu. W pierwszej kolejności należałoby
opracować optymalny proces przepływu
dóbr w łańcuchu: od dostawy surowców
do fabryki, poprzez produkcję, aż po dostawy gotowych wyrobów do klienta
końcowego. Następnie trzeba zastanowić się, jakie środki będą konieczne
do wdrożenia tak opracowanego procesu. Nierzadko w wyniku przeprowadzonej analizy pewne ogniwa łańcucha
są wykluczane, a innym nadaje się nowe
funkcje.
Akcja: projekt
Warto sformalizować działania optymalizacyjne w zakresie łańcucha dostaw
i nadać im status projektu, np. supply management audit. Umożliwi to uzyskanie
zaangażowania niezbędnych komórek
organizacyjnych oraz wsparcie kadry zarządzającej. Prawidłowo przeprowadzony
projekt optymalizacyjny uwzględnia kompleksowość łańcucha i prognozowany
rozwój firmy. Główne elementy takiego
projektu to:
• mapowanie obecnego łańcucha wartości,
• analiza „wąskich gardeł” i propozycji
rozwiązań,
• opracowanie kilku wariantów zoptymalizowanej struktury łańcucha dostaw
niezależnych od historycznych
uwarunkowań,
16
• porównanie i ocena poszczególnych
wariantów z uwzględnieniem wszystkich pozycji jakościowych, kosztowych
i analizą ryzyka,
• analiza wrażliwości rozpatrywanych wariantów na możliwe zmiany na rynku
(np. wzrost stawek transportowych, rozdrobnienie zamówień, rozwój nowych
rynków, itp.),
• uwzględnienie w analizie najlepszych
praktyk, zarówno w zakresie kształtowania struktur logistycznych, jak i planowania magazynów i organizacji procesów,
• integracja w ramach projektu analizy
strategicznej, planowania technicznego
i organizacji przepływu informacji,
• utworzenie koncepcji przejścia na nową organizację wraz z planem terminowym.
Projekt optymalizacji łańcucha dostaw
najlepiej przeprowadzić ze wsparciem
niezależnego doradcy. Oprócz obiektywnego spojrzenia i braku przywiązania
do struktur historycznych firmy doradca
zapewnia fachową wiedzę logistyczną
i doświadczenie praktyczne wyniesione
z wielu projektów. Klient z kolei dysponuje gruntowną znajomością specyfiki
własnego przedsiębiorstwa, procesów
biznesowych oraz otoczenia rynkowego.
Połączenie atutów każdej ze stron umożliwia współpracę przy projekcie na partnerskich zasadach. Doradca, prowadząc
projekt własnymi zasobami, nie wymaga
znacznego zaangażowania zasobów osobowych klien-
ta. Doradca pełni funkcję moderatora
i przewodnika oraz przekazuje najnowszą
wiedzę, doświadczenie z branży, narzędzia obliczeniowe i benchmarki. Klient
nadzoruje projekt, dostarcza niezbędne
dane i informacje oraz podejmuje ostateczne decyzje na podstawie obiektywnych analiz przeprowadzonych przez
doradcę.
Od pomysłu do wdrożenia
Wynikiem opisanej powyżej analizy strategicznej powinien być zaakceptowany wariant nowej organizacji łańcucha
dostaw. Kolejny etap to jego wdrożenie,
poprzez dokonanie koniecznych zmian
w poszczególnych ogniwach łańcucha
(np. w magazynach). Analiza na poziomie
magazynu powinna rozpocząć się również
od opisu procesu istniejącego, jego analizy
i zdefiniowania procesu docelowego, a następnie doboru odpowiednich środków
technicznych.
Planując sposób organizacji i wyposażenia magazynu, warto wziąć pod uwagę
kilka czynników, przede wszystkim funkcję pełnioną przez magazyn w łańcuchu
dostaw, wielkości i częstotliwości dostaw
towarów od producentów (uzupełnień
zapasu), strukturę zamówień klientów
końcowych i wymagania odnośnie
do serwisu dostaw, cechy charakterystyczne składowanych artykułów: ilości,
wymiary, wagi, wymagania specjalne
co do składowania i kompletacji (chłodnia, ADR, zmienna waga itd.), charakterystykę jednostek ładunkowych (palety,
skrzynie, kartony, kosze itp.),
a także dostępność
i koszty
zasobów, takich jak np. personel, infrastruktura itd. Docelowy
wygląd magazynu powinien uwzględniać opisane powyżej
kryteria i stanowić kompromisowe rozwiązanie pomiędzy możliwymi alternatywami.
Przykładowo w przypadku dużej liczby pozycji zamówieniowych
kompletowanych w magazynie w ciągu doby oraz wymaganych
krótkich czasów dostawy konieczne jest zastosowanie bardzo
wydajnych technik kompletacji, takich jak np. kompletacja szeregowa z systemem Pick-by-Light lub systemy kompletacji szeregowej albo metoda goods-to-man połączoną z automatycznym
magazynem typu miniload.
W przypadku składowania dużej ilości zapasu na paletach oraz
wysokich kosztów gruntu lub jego ograniczonej dostępności
racjonalnym rozwiązaniem jest zastosowanie technik zapewniających duże zagęszczenie towaru na małej powierzchni jak np.
wykorzystanie magazynu automatycznego do palet.
To tylko przykłady możliwych do zastosowania technik. Ich dobór
powinien zostać dokonany na podstawie kompleksowej analizy
powyższych parametrów związanych ze specyfiką pracy magazynu, uwzględniając kryteria jakościowe i kosztowe w dłuższym
okresie (nakłady i koszty eksploatacji). W rezultacie zastosowania
takiego podejścia uzyskujemy poparte wyliczeniami argumenty
przemawiające za jedną z analizowanych alternatyw. Stanowi
to podstawę podjęcia odpowiedzialnej decyzji w zakresie inwestycji w projekt logistyczny.
reklama
centra logistyczne | transport wewnętrzny i magazynowanie
Co do optymalizacji?
Główne obszary wymagające optymalizacji w zakresie zarządzania
łańcuchem dostaw w branży FMCG to:
• planowanie: niskiej jakości planowanie dostaw i wysyłek, brak
koordynacji i przepływu informacji pomiędzy działami zaangażowanymi w proces planowania, prostota narzędzi wykorzystywanych do planowania,
• zapasy: wysokie zapasy artykułów nierotujących od dłuższego
czasu, nieoptymalna alokacja zapasu w poszczególnych lokalizacjach,
• infrastruktura magazynowa: niedostosowanie wyposażenia logistycznego do procesów i składowanych artykułów,
wykorzystywanie wyposażenia niezgodnie z przeznaczeniem,
niekorzystne rozmieszczenie poszczególnych stref funkcyjnych, niewykorzystanie powierzchni magazynu,
• personel: brak szkoleń pracowników i systemów motywacyjnych opartych o wydajność pracy,
• procesy: częste oczekiwania i zbędne etapy w procesach, brak
koordynacji i przepływu informacji pomiędzy procesami.
Podsumowując, w obecnej sytuacji rynkowej efektywna logistyka stanowi istotny czynnik przewagi konkurencyjnej firmy. Droga
do optymalizacji logistyki powinna rozpocząć się od określenia
efektywnej strategii zaopatrzenia rynku na podstawie dogłębnej analizy procesów. Skuteczne i szybkie wdrożenie strategii
niejednokrotnie wymaga wiedzy eksperckiej oferowanej przez
niezależne firmy doradcze, gdyż efektywna logistyka to coś
więcej niż 4 ściany magazynów. O sukcesie stanowi dopiero
połączenie infrastruktury magazynowej, zmotywowanego personelu, sprawnych procesów planistycznych i operacyjnych oraz
struktury organizacyjnej.
q
17