HISTORIA.org.pl - Muzeum Wsi Kieleckiej

WIADOMOŚCI
ARTYKUŁY
PUBLICYSTYKA
RECENZJE
PROJEKTY
szukaj...
KONKURSY
RSS Feed
REDAKCJA
Skansen w Tokarni. Poczuj się jak
mieszkaniec kieleckiej wsi sprzed wieków
34
wykop
WOJTEK DUCH | 8 PAŹDZIERNIKA 2012
21:00
Poleć
17
Wyślij
Muzeum Wsi Kieleckiej – Park Etnograficzny w Tokarni utworzono w 1976 r., a zaczęło funkcjonować w 1977 r. Jest
realizacją założeń etnografa i znawcy tradycyjnej kultury ludowej profesora Romana Reinfussa. Jego zamierzeniem,
które skutecznie zrealizowano było odtworzenie typowego układu osadniczego wiosek z różnych subregionów
Kielecczyzny.
Muzeum zostało podzielone na pięć różnych części. Każda z nich jest osobną wioską z odmienną charakterystyką. Łączy je
jednak pochodzenie z Kielecczyzny. Skansen zajmuje sporą powierzchnię i nie ma wyznaczonych ścieżek, trudno
oczekiwać chodnika na XIX w. wsi. Dlatego przed wyjazdem do Tokarni polecam spoglądnąć na prognozę pogody, gdyż w
trakcie deszczu zwiedzanie będzie znacznie mniej przyjemne.
Na lewo od kas znajduje się pierwsza część skansenu,
czyli Zespół Budownictwa Małomiasteczkowego zawiera
zabudowania charakterystyczne niewielkich miasteczek
dawnej Kielecczyzny. Obok obiektów mieszkalnych
zrekonstruowano warsztaty rzemieślnicze, punkty usługowe, a
także zabytki architektury sakralnej.
Chałupa z Wąchocka (1863 r.). Ekspozycja wnętrz
małomiasteczkowego sklepiku z lat 30. XX wieku (wnętrza)
Uwagę od razu przykuwa barokowy kościół pw. Matki Bożej
Pocieszenia z Rogowa n. Wisłą z 1763 r., który wraz z drewnianą
dzwonnicą z Kazimierzy Wielkiej pochodzącą z 1848 r. stanowi
centrum miasteczka. Dom organisty z Bielin z kurnikiem oraz
Plebania z Goźlic k. Klimontowa, wzniesiona w 1768 r.
domykają sakralną część miasteczka.
Apteka z małego miasteczka z przełomu XIX/XX w. była akurat w trakcie remontu, ale pobliski sklepik odtworzony na wzór
międzywojennej Polski rekompensuje w części tę niedogodność. Udało się w nim odtworzyć dawny klimat. Jednak
największą atrakcją, zwłaszcza dla najmłodszych gości jest wiatrak rolkowy – tzw. paltrak – z Grzmucina, do którego wnętrza
można wejść. Z najwyższej kondygnacji rozpościera się wspaniały widok na całą okolicę. Wiatrak z Grzmucina
wybudowano w 1921 r., na zamówienie młynarza Józefa Jaszewskiego. Pracował do 1950 r. i jest jedynym zachowanym
wiatrakiem rolkowym na Kielecczyźnie.
Kolejny etap wizyty to Zespół Budownictwa Wyżynnego. Usytuowane w zespole budownictwa wyżynnego zagrody
odwzorowują wieś typu ulicówka z terenu Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Charakteryzuje się ona zamożnością i solidną
konstrukcją. Budynki kryto wysokimi czterospadowymi dachami krytymi słomą, zaś pomieszczenia części mieszkalnej i
gospodarczej są rozdzielone sienią.
W obrębach tej części znajduje się m.in. zagroda z Bukowskiej Woli, która została wzniesiona w 1875 r. W jej skład
wchodzą chałupa z chlewikiem, stodoła, wozownia i murowana stajnia. Tutaj umieszczono także dwa wiatraki.
I tak trafiamy do Zespół Budownictwa DworskoFolwarcznego przedstawiającego ziemiański tryb życia
szlachty charakterystyczny dla rezydencji średnioszlacheckiej.
W jej skład wchodzi zespół budynków pomocniczych i
gospodarczych niezbędnych dla zapewnienia codziennego
funkcjonowania jego mieszkańcom.
Dwór z Suchedniowa pochodzący z początku XIX w. od razu
przykuwa uwagę. Budynek został wzniesiony na planie
podkowy z dwoma tylnymi alkierzami. Dwór nakryto dachem
naczółkowym, poszytym podwójną warstwą jodłowego gontu.
Przed frontowym wejściem znajduje się kolumnowy ganek z
dwupołaciowym daszkiem z powałą. Przed gankiem
Popularne lokalizacje i tagi:
Warszawa | Kraków | Poznań | Wrocław |
Lublin | Katowice | Łódź | Gdańsk | aktualne
konkursy | wystawy | muzea
Historia.org.pl - Polski portal historyczny
Dwór z Suchedniowa pochodzi z początku XIX w.
Lubię to!
converted by Web2PDFConvert.com
postawiono piękne agawy, które jednak z historycznego punktu widzenia średnio pasują1.
Liczba osób, które lubią Historia.org.pl - Polski portal historyczn
Obok znajduje się ogromny Spichlerz ze Złotej wzniesiono w 1719 r. w Rogowie nad Wisłą, skąd przeniesiono go do Złotej
Pińczowskiej. Należy on do najbardziej interesujących i wyjątkowo pięknych XVIII-wiecznych obiektów gospodarczych, nie
tylko na Kielecczyźnie, ale i w całym kraju.
A leksandra
Szy mon
Maciej
A rsha
A nna
Kolejny przystanek to Zespół Budownictwa Świętokrzyskiego,
który przedstawia wieś rzędówkę, wzorowaną na XIX-wiecznych Radkowicach,
leżących na północnych stokach Gór Świętokrzyskich. Wieś osadzona jest
przy gruntowej, krętej drodze, która opada stromo w dół. Zagrody zaś
zlokalizowane są z obu stron na zboczu. Jest ich kilka.
Rekomendacje
Zagroda z Sukowa ze stajnią i oborą przeniesioną z Sierżawy. Główna zaś
budowla – chałupa włościańska rodziny Galińskich pochodząca z 1774 r. to
jeden z nielicznych obiektów tego typu ocalałych na Kielecczyźnie. Konstrukcja
domu została posadowiona na niskiej podmurówce z kamienia polnego,
wiązanego gliną. Szczególną uwagę zwracają węgły chałupy, które mają
nieregularną długość i różne kąty cięcia ostatków belek.
Chałupa z Bronkowic. Chata zielarki wiejskiej
(koniec XVIII w.)
Dalej znajduje się zamożna chałupa z wielką izbą i obszerną sienią
wzniesiona w 1789 r. w Bielinach. Według tradycji miała zostać zbudowana
przez dwór dla rzemieślnika dworskiego, zajmującego się łupaniem gontów.
Rejestracja
Utwórz konto lub zaloguj się
Brytyjski browar wprowadził piwo „Wojtek”
63 osoby recommended to.
D-Day Hel 2012 – reportaż
Liczba osób, które to polecają: 23
Program telewizyjny dla historyków (24-30 września
Jedna osoba recommended to.
W Kijowie odsłonięto pomnik Juliusza Słowackiego
Liczba osób, które to polecają: 77
Natomiast chałupie ze Słupi Starej zaaranżowano małą wiejską szkołę z okresu 20-lecia międzywojennego. Wyposażona
jest w oryginale ławki, kącik czystości oraz pomoce naukowe z tamtych lat.
Na końcu wsi, pod lasem postawiono samotną ubogą chałupę wiejskiej zielarki, specjalistki ludowej medycyny, znawczyni
uroków i magii.
Wtyczka społecznościowa Facebooka
Ostatnim miejscem spaceru, nieco oddalonym od pozostałych jest Zespół
Budownictwa Terenów Lessowych wzorowany jest na wielodrożnicy o
zwartej zabudowie, jaką w XIX w. była wieś Świątniki k. Sandomierza. Z tego
miejsca skansenu widać pobliski Zamek w Chęcinach.
Unikatową budowlą jest Kieratowa studnia z Gór Pińczowskich. Jest jedną z
czterech studni, jakie musieli wybudować mieszkańcy Gór Pińczowskich i
sąsiedniego Polichna ze względu na warunki hydrograficzne wsi. Nie
drążono indywidualnych studni, gdyż wodę trzeba było dobywać z głębokości
80 m, co zmusiło do zastosowania nietypowego mechanizmu
umożliwiającego jej czerpanie – dwukonnego kieratu, napędzającego
kołowrót z linami na blokach, na których zawieszono wielkie klepkowe
wiadra. Studnia dworska z Gór Pińczowskich jest przykładem
niespotykanego w budownictwie wiejskim połączenia ośmioboku z
czworobokiem, nakrytych wspólnym dachem z gontu.
Jest też wiatrak typu holenderskiego z Pacanowa i chałupa ze Świątnik,
która jest jednym z najstarszych obiektów na terenie skansenu.
Wiatrak typu holenderskiego z Pacanowa
(1913 r.)
Rozbudowa muzeum
Cieszy, że trwa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej rozbudowa Muzeum Wsi Kieleckiej – Parku
Etnograficznego w Tokarni w celu zachowania dziedzictwa kulturowego – podniesienia atrakcyjności turystycznej regionu. W
ramach zamówienia wykonanych zostanie, aż 30 nowych obiektów, takich jak zagroda z Kaliny Małej, chałupa z Ćmielowa,
piec garncarski, młyn z Piasku, czy spichlerz ze Staszowa2. Całkowita wartość projektu wynosi 17 066 580.00 z czego 8 999
123.70 pochodzi ze środków UE. Planowane zakończenie inwestycji ma nastąpić w grudniu 2013 r.
Wrażenia z wizyty
Skansen to na pewno ogromna atrakcja turystyczna
Województwa Świętokrzyskiego. Park Etnograficzny doskonale
chroni dziedzictwo dawnej Kielecczyzny, a jego waloru
edukacyjnego trudno nie docenić. W trakcie wizyty spotkałem
wielu przyjaznych pracowników skansenu, którzy bezpłatnie
dzielili się wiedzą i odpowiadali na moje pytania oprowadzając
po okolicy. Nie mniej pewne elementy mi się nie spodobały.
Świętokrzyska wieś
Po pierwsze regulamin zabrania wykonywania zdjęć bez
uiszczenia dodatkowej opłaty. Tego typu zakazy w polskich
muzeach nie przestają mnie dziwić, bo będąc w paryskim Luwr,
converted by Web2PDFConvert.com
czy w Muzeum Watykańskim nie tylko fotografowanie było dozwolone, to jeszcze nie wnosiło się żadnych opłat dodatkowych.
Przed “Mona Lisą” była przynajmniej kilkadziesiąt osób z aparatami i nikt nie robił z tego problemu. Jedyny zakaz
obowiązywał w Kaplicy Sykstyńskiej, ale nikt go nie respektował, a obecni strażnicy nie oponowali. Takie obostrzenia
powinny obowiązywać tylko w przypadku komercyjnego wykorzystania zdjęć (np. sesja ślubna, kalendarz).
Druga sprawa to tabliczki informujące o historii danego obiektu. Są one liczne i w moim przekonaniu wyczerpująco
przedstawiają wiadomości. Niestety, ale tylko te napisane w języku polskim są ładnie wydrukowane i czasem umieszczone
w drewnianych ramkach. Tabliczki w pozostałych językach są napisane na maszynie, co może razić obcokrajowca. To detal,
dlatego tym bardziej należałoby go poprawić. Zwłaszcza, że są to groszowe koszty.
Nie mniej mogę z całą pewnością powiedzieć, że jest to miejsce, które po prostu trzeba zobaczyć. Na zwiedzanie należy
przeznaczyć ok. 2 godzin, w trakcie których możemy się poczuć jak dawny mieszkaniec kieleckiej wsi. Park Etnograficzny, to
atrakcja zarówno dla starszych osób, które niejednokrotnie pamiętają dachy kryte strzechom jak i dla dzieci, które być może
pierwszy raz w życiu zobaczą zagrodę i drewniany młyn.
Będąc w skansenie grzechem byłoby niepodjechanie do pobliskiego zamku w Chęcinach. Co prawda są to ruiny, ale warto
tam wejść chociażby dla samego widoku z wieży, z której można zobaczyć nawet Tatry.
Jak dojechać?
Dojazd do skanseny nie jest trudny, gdyż znajduj się zaraz przy ważnej drodze Kraków-Kielce-Warszawa (E-77). Jadą od
Krakowa najpierw zobaczymy charakterystyczne wieże zamku w Chęcinach. Skansen znajduje się 5 km przed zamkiem, po
lewej stronie drogi. O zbliżaniu się do niego informują odpowiednie znaki informacyjne. Przed skansenem jest ogromny
bezpłatny parking. Bilet normalny kosztuje 10 zł, a ulgowy 5 zł.
Więcej zdjęć w fotogalerii: Part Etnograficzny (skansen) w Tokarni [foto].
Wspomagałem się materiałami umieszczonymi na stronie Muzeum Wsi Kieleckiej – mwk.com.pl.
Podziel się na:
1. Chyba, że się nie znam i w XIX w. takie rośliny stawiano przed dworami [↩ ]
2. Część obiektów jest już wykonana [↩ ]
TAGI: PART ETNOGRAFICZNY W TOKARNI, TOKARNIA, WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE
1 komentarz
Swietokrzyski
9 października 2012 o 13:33
Polecam, magiczne miejsce.
ODPOWIEDZ
Zostaw własny komentarz
Imię (wymagane)
Adres e-mail (nie zostanie opublikowany) (wymagane)
Witryna
DODAJ KOMENTARZ
Rozwiąż równanie. Sprawdzamy czy jesteś człowiekiem :)
4−3=
converted by Web2PDFConvert.com
Regulamin | O nas | Redakcja | Media o nas | Newsletter | Reklama | Zgłoś błąd/literówkę | Kontakt
Copyright © 2004-2012 — Historia.org.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone. ISSN 2083-2265.
Redakcja "historia.org.pl" nie ponosi odpowiedzialności za publikowane komentarze. Korzystając z portalu akceptujesz Regulamin.
converted by Web2PDFConvert.com