Stan sanitarny powiatu głubczyckiego
Transkrypt
Stan sanitarny powiatu głubczyckiego
PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W GŁUBCZYCACH Stan sanitarny powiatu głubczyckiego w roku 2012 – Głubczyce luty 2013 – Spis treści Wstęp str. 3 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych str. 6 II. Jakość wody przeznaczonej do spożycia str. 25 III. Zapobiegawczy nadzór sanitarny str. 29 IV. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej str. 31 V. Stan sanitarny zakładów opieki zdrowotnej str. 34 VI. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy str. 41 VII. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych oraz warunki pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach str. 49 VII. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku str. 54 IX. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia str. 62 stan sanitarny powiatu w roku 2012 WSTĘP 1. Główny cel działalności Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Głubczycach Głównym celem działalności na terenie powiatu głubczyckiego jest promowanie zdrowotnego stylu życia, czuwanie nad bezpieczeństwem żywności, żywienia oraz zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej. Stacja nasza realizowała działania zgodnie z Planem Zasadniczych Przedsięwzięć, obejmującym główne kierunki działania, zasadnicze zamierzenia oraz harmonogram nadzoru nad obiektami. Ponadto przeprowadzono szereg kontroli ponadplanowych, na podstawie otrzymywanych wytycznych, zawiadomień i zgłoszeń. W celu oceny realnych i potencjalnych zagrożeń mogących wpływać na stan warunków zdrowotnych ludności m.in. nadzorowano i monitorowano: sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych jakość wody przeznaczonej do spożycia jakość wody w basenach bezpieczeństwo żywności, żywienia i przedmiotu użytku środowisko pracy, w którym występowały czynniki szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia wprowadzanie substancji i preparatów chemicznych, w tym produktów biobójczych do obrotu oraz stosowania ich w działalności zawodowej stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych, zakładów opieki zdrowotnej, placówek nauczania i wychowania, obiektów turystyczno-wypoczynkowych i innych obiektów użyteczności publicznej Skala realnych i potencjalnych zagrożeń decyduje o tym, jakie czynniki środowiskowe powinny być przedmiotem systematycznego nadzoru i wynikających z nich działań represyjnych i interwencyjnych. Dla oceny warunków zdrowotnych ludności znaczenie mają te elementy otoczenia, które związane są z masową i długotrwałą ekspozycją na czynniki patogenne, jak. np.: żywność, której zanieczyszczenia chemiczne i mikrobiologiczne implikują istotne skutki zdrowotne; Strona | 3 stan sanitarny powiatu w roku 2012 woda przeznaczona do spożycia przez ludzi, która może być źródłem groźnych zakażeń lub zatruć; środowisko pracy, w którym występują czynniki szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia; stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych, zakładów opieki zdrowotnej, placówek nauczania i wychowania i innych obiektów użyteczności publicznej. 2. Działalność kontrolno-represyjna Liczba Liczba Liczba decyzji postanowień mandatów płatniczych Rok Liczba kontroli Liczba decyzji merytorycznych Kwota mandatów 2011 1326 203 185 18 49 10 650 2012 1248 233 124 12 34 7600 3. Zestawienie kontroli obiektów przez jednostki PIS – powiat Głubczyce Rok Nadzór sanitarny Liczba obiektów ujęta w wykazie Liczba obiektów poddanych kontroli/wizytacji Liczba obiektów, w których stwierdzono nieprawidłowości 2011 Ogółem 1124 1098 166 2012 Ogółem 1058 987 108 4. Działalność laboratoryjna Rok Liczba badań Liczba wykonanyc h oznaczeń fizycznych Liczba pobranych próbek Próbki wody Próbki żywności Próbki kału 2011 30 981 673 426 197 47 2012 9 386 607 313 208 86 W zakresie urzędowej kontroli żywności, monitoringu jakości wody oraz prowadzonego nadzoru epidemiologicznego chorób zakaźnych pobrano 607 próbek do badań. Strona | 4 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Systematyczny nadzór nad obiektami oraz analiza sprawozdań z badań pobranych próbek pozwoliły na ujawnienie nieprawidłowości i zagrożeń oraz w efekcie na ich likwidację. Przedstawiony „Stan sanitarny powiatu w roku 2012” opracowano na podstawie informacji i materiałów zebranych w rocznych sprawozdaniach opisowych z działalności poszczególnych komórek organizacyjnych stacji. Prezentowane dane pochodzą ze sprawozdań statystycznych za rok 2012 jak również z systemu monitoringu PIS. Niniejsze opracowanie przedstawia stan sanitarny powiatu głubczyckiego na dzień 31 grudnia 2012r. i stanowi porównanie ze stanem na koniec 2011r. Strona | 5 stan sanitarny powiatu w roku 2012 I. OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Działania podejmowane w zakresie zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych wynikają z ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawy z dnia 05 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Polegają one na wdrażaniu, realizacji i monitorowaniu programów zapobiegania oraz zwalczania chorób zakaźnych i pasożytniczych, między innymi poprzez: 1. nadzór nad warunkami higieniczno - sanitarnymi, jakie powinni spełniać pracownicy medyczni, sprzęt i pomieszczenia, w których udzielane są świadczenia zdrowotne, 2. nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych, 3. przeprowadzanie wywiadów i dochodzeń epidemiologicznych, których celem jest wykrywanie przyczyn, źródeł i mechanizmów szerzenia się chorób zakaźnych, 4. dokonywanie analiz i ocen epidemiologicznych zachorowań na choroby zakaźne i zakażenia, 5. doskonalenie procedur mających na celu zapobieganie i zwalczanie skutków ewentualnego ataku terrorystycznego z użyciem czynników biologicznych. Sytuacja w zakresie wybranych chorób zakaźnych Celem nadzoru epidemiologicznego było monitorowanie sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych oraz wczesne wykrywanie zagrożeń, w celu ich skutecznego zwalczania. Strona | 6 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Tabela 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych w powiecie głubczyckim w latach 2011 – 2012. 2011 2012 Lp Jednostka chorobowa Powiat głubczycki Liczba zachorowań Zapadalność na 100tys. Powiat głubczycki Liczba zachorowań Zapadalność na 100 tys. 1. Dur brzuszny 0 0 0 0 2. Dury rzekome ABC 0 0 0 0 3. Salmonelozy- zatrucia pokarmowe 5 10,19 9 18,72 4. Gronkowcowe zatrucia pokarmowe 1 2,04 0 0 5. Czerwonka bakteryjna 0 0 0 0 6. Zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 25 50,93 32 66,57 7. Biegunki wywołane przez rotawirusy 29 59,07 43 89,46 8. Biegunki o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu 100 203,7 120 249,65 9. Krztusiec 8 16,3 8 16,6 10. Tężec 0 0 0 0 11. Odra 0 0 0 0 12. Różyczka 2 4,07 1 2,08 13. Ospa wietrzna 352 717,04 291 605,4 14. Świnka 5 10,4 1 2,08 15. Wirusowe zapalenie wątroby typu A 0 0 0 0 16. Wirusowe zapalenie wątroby typu B 1 2,04 0 0 17. Wirusowe zapalenie wątroby typu C 1 2,04 4 8,32 18. Borelioza 26 52,96 19 39,53 19. Styczność i narażenie na wściekliznę 4 8,15 6 12,48 20. Kleszczowe zapalenie mózgu 0 0 2 4,16 21. Płonica 3 6,11 6 12,48 22. Róża 24 48,89 19 39,53 23. Zapalenie opon mózgowych 2 4,08 3 6,24 24. Grypa 0 0 4 8,32 25. Lamblioza 2 4,07 3 6,24 26. Gruźlica 9 18,72 6 12,48 * Dane dot. zachorowań na choroby zakaźne przedstawione zostały na podstawie zgłoszeń dokonanych przez lekarzy z placówek Ochrony Zdrowia wg stanu na dzień 31.12.2012r. Strona | 7 stan sanitarny powiatu w roku 2012 W 2012r. w porównaniu z rokiem 2011r. sytuacja epidemiologiczna powiatu głubczyckiego w zakresie chorób zakaźnych kształtowała się na podobnym poziomie jak w latach ubiegłych. Odnotowano wzrost zapadalności na 100 tys. mieszkańców następujących jednostek chorobowych: zatrucia pokarmowe wywołane przez pałeczki Salmonella – (2012r. - 18,7; 2011r. - 10,2) wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy – (2012r. - 89,5; 2011r. - 59,1) biegunka i zapalenie żołądkowo – jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu (2012r. - 249,6; 2011r. – 203,7); wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 (2012r. - 66,6; 2011r. - 50,9) kleszczowe zapalenie mózgu (2012r. - 4,2; 2011r. - 0) wirusowe zapalenie wątroby typu C – (2012r. - 8,3; 2011r. 2,0) Wykres nr 1. Wzrost zapadalności na wybrane choroby zakaźne w latach 2011 – 2012 Spadek zapadalności/ 100 tys. mieszkańców odnotowano w następujących jednostkach chorobowych: Róża (2012r. - 39,53; 2011r. - 48,9); Ospa wietrzna (2012r. - 605,4; 2011r. - 717,0); Borelioza z Lyme (2012r. - 39,53; 2011r. - 52,96); Strona | 8 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Świnka (2012r. - 2,08; 2011r. - 10,2) Wykres nr 2. Spadek zapadalności na wybrane choroby zakaźne w latach 2011 – 2012 W porównaniu z ubiegłym rokiem nie odnotowano zachorowań na – wirusowe zapalenie wątroby typu B, jerisiniozę pozajelitową, bakteryjne zapalenie opon mózgowych oraz posocznicę wywołaną przez Streptococcus pneumoniae (w 2011r. zapadalność/100 tys. na te choroby wynosiła 2,04). W przypadku pozostałych jednostek chorobowych współczynnik zapadalności kształtował się na zbliżonym poziomie jak w roku ubiegłym. Analiza wybranych jednostek chorobowych. Zatrucia i zakażenia pokarmowe Do chorób szerzących się drogą pokarmową należały między innymi: salmonelozy, zatrucia enterotoksyną gronkowcową, zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2, biegunki wywołane przez Strona | 9 stan sanitarny powiatu w roku 2012 rotawirusy i biegunki o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu. Występowanie tych chorób, zwanych „chorobami brudnych rąk”, zależy w dużym stopniu od stanu sanitarnego, poziomu świadomości i higieny osób. Wskaźniki tych chorób są czułymi miernikami poziomu higieny przygotowania posiłków w zakładach żywienia zbiorowego i środowiskach domowych. W 2012r. w powiecie głubczyckim obserwowano wzrost liczby bakteryjnych zatruć i zakażeń pokarmowych. Wśród przyczyn zatruć nadal najczęstszą było zatrucie pokarmowe wywołane pałeczkami Salmonella. W 2012r. zarejestrowano 9 przypadków salmoneloz (wsp. zapad./100tys. 18,7), podczas gdy w 2011r. zarejestrowano 5 przypadków (wsp. zapad./100tys. 10,19). W roku sprawozdawczy zarejestrowano również wystąpienie 2 ognisk zbiorowych zatruć pokarmowych. Ogniska wystąpiły w mieszkaniach prywatnych, w obu przypadkach przyczyną zatrucia pokarmowego była pałeczka Salmonella. W roku 2011 nie odnotowano zbiorowych zatruć pokarmowych. Tabela 2. Charakterystyka liczbowa zbiorowych zatruć pokarmowych w 2012r. Rok Liczba ognisk Liczba osób narażonych/w tym dzieci do lat 14 2012 2 11/5 Liczba osób chorych/w tym dzieci do lat 14 Liczba osób hospitalizowanych/w tym dzieci do lat 14 6/4 6/4 Wirusowe zakażenia jelitowe Wykrywanie zakażeń o etiologii wirusowej świadczy o wciąż poprawiającej się diagnostyce laboratoryjnej pozwalającej na ustalenie czynnika etiologicznego odpowiedzialnego za wystąpienie zakażenia oraz wynika z rzetelnego powiadamiania PIS w tym zakresie. Ogółem w roku sprawozdawczym zarejestrowano 58 przypadków wirusowych zakażeń jelitowych wywołanych przez rotawirusy oraz inne zakażenia określone i nieokreślone (współczynnik zapadalności wyniósł 120,7). W porównaniu z 2011r. liczba zachorowań odrobinę wzrosła, odnotowano wówczas 45 przypadków (wsp. zapadalności 91,6). W roku sprawozdawczym zaobserwowano również niewielki wzrost ilości zachorowań na wirusowe zakażenie jelitowe u dzieci do lat 2. W 2012r. odnotowano 32 przypadki (wsp. zapadalności 66,6) natomiast w 2011r. 25 przypadków (wsp. zapadalności 50,9). Czynnikiem etiologicznym Strona | 10 stan sanitarny powiatu w roku 2012 wywołującym zachorowania w 74,1% przypadków był Rotawirus. Zakażenia rotawirusami stanowią najczęstszą przyczynę ciężkiej biegunki u niemowląt i małych dzieci. Aby uniknąć zakażeń można poddać dziecko szczepieniom ochronnym. Szczepienie dotyczy niemowląt od 6 – 24 tygodnia życia. W porównaniu z rokiem ubiegłym zmalała liczba dzieci zaszczepionych p/rotawirusom. Tabela 3. Stan zaszczepienia p/rotavirusom. Ilość dzieci zaszczepionych p/rotawirusom 45 29 Rok 2011 2012 Analizując sytuację epidemiologiczną w latach 2011 – 2012 w powiecie głubczyckim można zauważyć wzrost zachorowań na choroby zakaźne przenoszone drogą pokarmową, dominują głównie biegunki i zapalenie żołądkowo – jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu, wirusowe zakażenie jelitowe wywołane przez rotawirusy oraz salmonellozy. Wzrost tych zachorowań nie ma jednak istotnego wpływu na ogólną sytuację epidemiologiczną i zdrowotną w powiecie, a wynika z prowadzenia wzmożonego nadzoru nad zgłaszalnością chorób zakaźnych, egzekwowania tego obowiązku wobec lekarzy, a także wykonywania/zlecania przez lekarzy większej liczny badań diagnostycznych. Choroby zakaźne wieku dziecięcego Do tej grupy chorób zalicza się między innymi: nagminne zapalenie przyusznic (świnkę), ospę wietrzną, krztusiec, odrę i różyczkę, czyli choroby, które przenoszone są drogą kropelkową. W zakresie chorób wieku dziecięcego, przeciwko którym prowadzi się obowiązkowe szczepienia ochronne sytuacja w 2012r. była korzystna. Nie odnotowano zachorowań na odrę, tężec, błonicę oraz poliomyelitis. W odniesieniu do pozostałych chorób wieku dziecięcego, odnotowano spadek liczby zachorowań na świnkę i ospę wietrzną. W 2012r. zgłoszono 1 przypadek zachorowania na świnkę (wsp. zapadalności 2,08) w 2011r. – 5 przypadków (wsp. zapadalności 10,19) oraz 291 przypadków zachorowań na ospę wietrzną (wsp. zapadalności 605,4), w 2011r. - 352 przypadków (wsp. zapadalności 717,04). W 2012r podobnie jak roku ubiegłym zgłoszono 8 przypadków krztuśca (wsp. zapadalności 16,6). Jeśli chodzi o zachorowania na różyczkę to w 2012r. zgłoszono 1 przypadek, natomiast w roku ubiegłym 2 przypadki. Strona | 11 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Tabela 4. Zapadalność na wybrane choroby wieku dziecięcego w latach 2011-2012. Wybrane choroby zakaźne 2011 Zapadalność/100 tys. 2012 Zapadalność/100 tys. Krztusiec 8 16,3 8 16,6 Różyczka 2 4,07 1 2,08 Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) 5 10,19 1 2,08 Ospa wietrzna 352 717,04 291 605,4 W roku 2012 w porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano spadek liczby zachorowań na ospę wietrzną. Ilość zachorowań na ospę wietrzną utrzymuje się corocznie na wysokim poziomie, bowiem sytuacja epidemiologiczna tej choroby nie jest kształtowana przez masowe szczepienia ochronne. Zapadalność na ospę wietrzną podlega cyklicznym wzrostom w odstępach kilkuletnich, wówczas gdy wzrasta populacja dzieci nieuodpornionych w sposób naturalny przez przechorowanie. Od roku 2008 do kalendarza szczepień wprowadzono szczepienia p/ospie wietrznej u dzieci z grup ryzyka, stan zaszczepienia p/ospie wietrznej przedstawiono w tabeli 12. Tabela 5. Stan zaszczepienia p/ospie wietrznej. Rok 2011 2012 Przedział wiekowy 20-29 lat 30 lat i powyżej 3 0 13 0 Razem 3 13 Wzrost a następnie spadek liczby zachorowań na choroby wieku dziecięcego, w tym m.in. na różyczkę i świnkę jest cechą charakterystyczną dla epidemiologii wszystkich chorób zakaźnych wieku dziecięcego. Choroby inwazyjne Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego obligują organy Inspekcji Sanitarnej do szczególnego nadzoru nad przypadkami inwazyjnych chorób określanych jako posocznice, Strona | 12 stan sanitarny powiatu w roku 2012 zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych lub zapalenie mózgu wywołanych przez N. meningitidis, S. pneumonia i Haemophilus Influenzae typ B. W bieżącym roku sprawozdawczym podobnie jak w roku ubiegłym w powiecie nie wystąpiły przypadki inwazyjnej choroby meningokokowej, choroby wywołanej przez streptococcus pneumoniae i haemophilus influenzae. W 2012 roku zarejestrowano: 2 przypadki kleszczowego zapalenia mózgu 3 przypadki zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych o nieokreślonej etiologii. Brak zachorowań na choroby inwazyjne wynika zapewne z większego dostępu do szczepień ochronnych. W ramach Programu Szczepień Ochronnych dla dzieci z grup ryzyka istnieje możliwości skorzystania z bezpłatnej szczepionki p/pneumokokom. W roku 2012 p/pneumokokom zaszczepiono 48 dzieci (w 2011r. - 44). W powszechnym dostępie znajdują się także szczepionki p/meningokokom z grupy C, które zalecane są corocznie przez Ministra Zdrowia w ramach Programu Szczepień Ochronnych. Szczepionki skoniugowane p/meningokokom zalecane są dla dzieci, młodzieży i osób dorosłych. W porównaniu z ubiegłym rokiem w 2012r. obniżył się poziom zaszczepienia dzieci przeciwko chorobie meningokokowej, zaszczepiono zaledwie 8 dzieci (w 2011r. - 35). Spadek ten spowodowany jest prawdopodobnie faktem odpłatności za szczepienie. Tabela 6. Stan zaszczepienia p/Neisseria Meningitidis i p/streptococcus pneumoniae. Rodzaj szczepienia Rok 2011 Rok 2012 Szczepienie p/meningokokom 35 8 Szczepienie p/pneumokokom 44 48 Zakażenia krwiopochodne Wirusowe Zapalenie Wątroby typu B Od chwili wprowadzenia obowiązkowych szczepień przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, obserwuje się z każdym rokiem obniżenie zachorowalności. W okresie Strona | 13 stan sanitarny powiatu w roku 2012 sprawozdawczym na terenie powiatu nie odnotowano zachorowań na WZW typu B. W roku 2011 odnotowano 1 przypadek wirusowego zapalenia wątroby typu B o przewlekłym przebiegu. Z uwagi na dostęp i powszechność szczepień ochronnych zauważalny jest fakt obniżenia zachorowań na WZW B w populacji objętej obowiązkowymi szczepieniami. W przypadku bezobjawowego nosicielstwa antygenu Hbs odnotowano porównywalną ilość zgłoszeń jak w roku poprzednim. W 2012r. zarejestrowano 7 nowo wykrytych nosicieli wirusa HBV. Nosicielstwo wykryto u 4 mężczyzn i 3 kobiet. Biorąc pod uwagę powyższe dane oraz obowiązek wprowadzenia obowiązkowych szczepień p/WZW typu B nadal istotnym działaniem w zapobieganiu zakażeniom wirusem HBV jest informowanie społeczeństwa o możliwości podejmowania działań profilaktycznych w postaci szczepień ochronnych. Wirusowe Zapalenie Wątroby typu C Zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu C należą do zachorowań szerzących się drogą krwi oraz poprzez naruszenie ciągłości tkanek skórnych. W porównaniu z ubiegłym rokiem zaobserwowano wzrost ilości zachorowań. W 2012r. odnotowano 4 przypadki zachorowania na WZW typu C (współczynnik zapadalności wyniósł 8,3) natomiast w 2011r. 1 przypadek ( współczynnik zapadalności wyniósł 2,04). Narastającym problemem staje się nosicielstwo bezobjawowe wirusa żółtaczki typu C. W okresie sprawozdawczym podobnie jak w roku ubiegłym zarejestrowano 3 nosicieli. Z uwagi na brak swoistych metod zapobiegania zakażeniom HCV, np. w drodze szczepień ochronnych, jedynie działania nieswoiste, polegające na wdrażaniu i utrzymywaniu wysokich standardów higieniczno- sanitarnych wykonywania świadczeń medycznych oraz innych zabiegów przebiegających z naruszeniem ciągłości tkanek, mogą zapobiec nowym zakażeniom oraz szerzeniu się zachorowań na WZW typu C. Choroby odzwierzęce (zoonozy) Zgodnie z definicją Komitetu Ekspertów WHO/FAO choroba odzwierzęca (zoonoza) to choroba zakaźna lub zakażenie, które w warunkach naturalnych może być przenoszona na ludzi ze zwierząt kręgowych. Tak jak w latach ubiegłych w ramach współpracy z Państwową Inspekcją Weterynaryjną prowadzono monitoring nad występowaniem zoonoz. Strona | 14 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Pokąsania W porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano spadek przypadków pokąsań przez zwierzęta – 59 (w 2011r. - 69). Odnotowano 3 przypadki pogryzienia przez kota, 1 przez lisa oraz 1 przez pytona. W 6 przypadkach konieczne było zastosowanie u ludzi szczepień p/wściekliźnie (w 2011r. – 4). Większość pogryzień spowodowana była przez zwierzęta, których właściciele wypuszczali je bez nadzoru, smyczy i kagańców. Poważnym problemem w sprawowaniu nadzoru epidemiologicznego nad osobami narażonymi/pokąsanymi w dalszym ciągu jest brak szczepienia psów p/wściekliźnie oraz niechęć właścicieli zwierząt, do poddawania ich obserwacji weterynaryjnej w przypadku pogryzienia. Borelioza W roku sprawozdawczym zarejestrowano mniejszą ilość zachorowań na boreliozę. Odnotowano 19 przypadków Boreliozy (wsp. zapadalności wyniósł 39,5), natomiast w 2011r. 26 przypadków (wsp. zapadalności 52,9). W większości przypadków głównym objawem zachorowania był rumień na skórze. Do zakażenia dochodziło w trakcie pobytów w lesie, podczas wykonywania prac w ogródkach przydomowych lub na działkach rekreacyjnych. Istotnym problemem, który potęguje problem i uniemożliwia szybkie jego opanowanie, jest brak szczepionki przeciwko tej chorobie. Dlatego niezwykle ważna jest wczesna diagnostyka oraz edukacja społeczeństwa na temat nieswoistych metod zapobiegania zakażeniom. Choroby przenoszone drogą powietrzno – kropelkową Gruźlica Gruźlica jest jedną z najstarszych chorób towarzyszących człowiekowi i wciąż pozostaje istotnym problemem zdrowotnym w skali globalnej. Obecnie szacuje się, że trzecia część populacji ludzkiej zakażona jest prątkiem gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis). W 2012r. odnotowano mniejszą ilość zachorowań na gruźlicę jak w roku ubiegłym. Zarejestrowano 6 przypadków gruźlicy, natomiast w 2011r. odnotowano 9 przypadków. W bieżącym okresie sprawozdawczym zachorowania statystycznie częściej występowały u mężczyzn niż u kobiet. Najwięcej przypadków odnotowano w dużych skupiskach ludzkich tj. domy pomocy społecznej. Strona | 15 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Tabela 7. Zachorowania na gruźlicę w latach 2011 – 2012 wg wieku Rok Przedział wiekowy Razem do 30r.ż. Od 31 -50 r.ż. od 51 -60 r.ż Pow. 60 r.ż 2011 1 1 2 5 9 2012 1 0 2 3 6 Zapadalność na gruźlicę częściej występowała u osób powyżej 60 roku życia. Grypa i infekcje grypopodobne Rejestracja przypadków zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne odbywa się na podstawie zgłoszeń dokonywanych przez lekarzy wykazywanych w meldunku MZ -55. Zgodnie z definicją przyjętą na potrzeby nadzoru nad chorobami zakaźnymi w krajach Unii Europejskiej (Dz.U. L 159 z 18.06.2008) w meldunku MZ-55 wykazuje się grypę (rozpoznaną klinicznie i/lub laboratoryjnie) oraz wszystkie rozpoznane klinicznie zachorowania grypopodobne i ostre zakażenia dróg oddechowych. W 2012r. liczba zarejestrowanych zachorowań i podejrzeń na grypę kształtowała się na podobnym poziomie jak w roku ubiegłym. W 2012 roku odnotowano 3286 zachorowań grypopodobnych (w 2011r. - 3184), zarejestrowano 4 potwierdzone przypadki zachorowań na grypę. Tabela 8. Liczba zachorowań oraz podejrzeń zachorowań na grypę/ infekcje grypopodobne w poszczególnych kwartałach 2012r. Grupy wiekowe Liczba zachorowań oraz podejrzeń zachorowań I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał 0-4 175 95 31 214 5 - 14 184 109 58 278 15 - 64 654 324 186 582 65 i więcej 131 94 27 144 Razem 1144 622 302 1218 Podobnie jak w latach ubiegłych w sezonie 2011/2012 kontynuowano nadzór epidemiologiczny i wirusologiczny nad grypą oparty na systemie SENTINEL. Strona | 16 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Program SENTINEL jest systemem zintegrowanego nadzoru epidemiologicznego i wirusologicznego nad grypą. W programie uczestniczyły dwie placówki POZ, w których oprócz rejestracji przypadków grypy, pobierano od chorych materiał do badań wirusologicznych (wymazy z gardła i nosa). W sezonie 2011/2012 na terenie powiatu pobrano 6 próbek materiału biologicznego od pacjentów w kierunku diagnostyki wirusa grypy. W czterech przypadkach wyniki były dodatnie. Wykres nr 3. Zachorowania i podejrzenia zachorowań na grypę w latach 2011-2012 Zgodnie z zaleceniami ekspertów najskuteczniejszym sposobem ochrony przed grypą oprócz unikania dużych skupisk ludzkich oraz utrzymania właściwego poziomu higieny osobistej i środowiska jest poddawanie się szczepieniom ochronnym. Tabela 9. Szczepienia przeciwko grypie w latach 2011– 2012 Rok 2011 2012 0-4 lat 12 9 Przedział wiekowy 5-14 lat 15-64 lat 46 825 41 547 65 lat i < 672 525 Razem 1545 1123 W roku sprawozdawczym nie zaobserwowano większego zainteresowania szczepieniami p/ grypie. Strona | 17 stan sanitarny powiatu w roku 2012 W porównaniu z rokiem ubiegłym ilość osób zaszczepionych przeciwko grypie zmalała, być może wynika to z faktu niekorzystnej sytuacji finansowej oraz zubożenia społeczeństwa. Wśród osób poddających się szczepieniom ochronnym p/grypie dominowały tak jak w ubiegłym roku osoby w przedziale wiekowym 15 – 64 lat. II. Zakażenia szpitalne Zapobieganie zakażeniom szpitalnym jest głównym zadaniem Zespołów i Komitetów ds. Kontroli Zakażeń Zakładowych. Zadania te są realizowane poprzez stałe nadzorowanie sytuacji epidemiologicznej w szpitalach, opracowywanie i przestrzeganie procedur zapewniających ochronę przed zakażeniami, analizowanie występujących zakażeń, opracowywanie okresowych raportów oraz szkolenia personelu w zakresie zasad, praktyki i metod kontroli zakażeń zakładowych. Wszystkie placówki, w których udzielane są całodobowe świadczenia zdrowotne, prowadzą rejestry zakażeń zakładowych. W 2012r. podobnie jak w roku ubiegłym w żadnym ze szpitali znajdujących się w powiecie głubczyckim nie rejestrowano występowania ognisk epidemicznych. Analiza „Raportów rocznych o zakażeniach zakładowych i drobnoustrojach alarmowych” w porównaniu z ubiegłym rokiem wykazała mniejszą liczbę wykonywanych badań mikrobiologicznych przypadających na 1 łóżko w ciągu roku. Zmniejszenie liczby badań wynika z faktu, iż od roku 2012r. do liczby badań mikrobiologicznych wykazywanych w raporcie nie wlicza się badań serologicznych, które przeważają w znacznej mierze we wszystkich szpitalach powiatu. W 2012r. liczba badań mikrobiologicznych/ na łóżko/ na rok w szpitalach wynosiła 0,69 badań (w 2011r. - 1,7). Tabela 10. Liczba wykonanych badań na łóżko w roku 2012r. w szpitalach powiatu głubczyckiego Nazwa placówki Liczba łóżek Liczba hospitalizacji Liczba badań mikrobiologicznych* Liczba badań/ łóżko/rok SPZOZ Szpital Powiatowy w Głubczycach 234 5494 508 2,2 Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Branicach Regionalny Ośrodek Psychiatrii Sądowej w Branicach Stacja Dializ Diaverum w Głubczycach 492 3772 4 0,008 75 96 4 0,05 15 7058 46 3,07 *Od roku 2012r. do liczby badań wlicza się badania bakteriologiczne, wirusologiczne oraz mykologiczne. Nie wlicza się badań serologicznych. Strona | 18 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Jeśli chodzi o liczbę wykonanych badań w Szpitalu Powiatowym w Głubczycach w roku 2012r. to sytuacja przedstawia się następująco: oddział wewnętrzny - na 1843 hospitalizacje wykonano zaledwie 108 badań mikrobiologicznych, (liczba badań/łóżko/na rok – 3,1 badań), w 2011 -0,9 badań; oddział chirurgiczny - na 1204 hospitalizacje wykonano 33 badań laboratoryjnych (liczba badań/łóżko/na rok 1,1 badań), w 2011r. - 0,9 badań; oddział dziecięcy - na 537 hospitalizacje wykonano 360 badań laboratoryjnych (liczba badań/łóżko/na rok – 16,4 badań), w 2011 -11,6 badań; oddział położniczo – ginekologiczny – na 887 hospitalizacje wykonano 7 badań laboratoryjnych (liczba badań/łóżko/na rok – 0,2 badań), w 2011-wykonano 0,2 badań. Na oddziale noworodkowym, oddziale neurologicznym oraz zakładzie opiekuńczo - leczniczym w 2012r. nie wykonywano badań mikrobiologicznych. Najczęściej występującymi drobnoustrojami alarmowymi w szpitalu powiatowym w Głubczycach w 2012r. był Rotawirus oraz Stahylococcus aureus MRSA (gronkowiec złocisty oporny na Metcylinę) Sytuacja w zakresie wykonywanych badań mikrobiologicznych w szpitalu powiatowym w Głubczycach w porównaniu z ubiegłym rokiem wygląda znacznie lepiej. Zaobserwowano zwiększenie liczby badań/na łóżko/na rok szczególnie w oddziale dziecięcym oraz oddziale chorób wewnętrznych. III. Szczepienia ochronne W powiecie głubczyckim w 2012r., szczepieniom ochronnym w ramach realizacji Programu Szczepień Ochronnych podlegało 8 403 dzieci i młodzieży w wieku do 19 roku życia. Szczepienia przeprowadzano w 16 punktach szczepień. Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży utrzymywał się na poziomie lat poprzednich i wynosił średnio około 93%, co przedstawiono w poniższej tabeli. Strona | 19 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Tabela 11. Stan wyszczepienia dzieci i młodzieży (wg MZ-54 za 2012r.) Lp. Rodzaj szczepienia Odsetek (%) wyszczepienia dzieci i młodzieży w wieku do 19 lat. 1. Przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi 94,2% 2. Przeciwko poliomyelitis 92,2% 3. Przeciwko odrze, śwince i różyczce 93,1% 4. Przeciwko błonicy i tężcowi 94,2% 6. Stan zaszczepienia w 2012r. Średnio: 93,4% Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży podlegających obowiązkowym szczepieniom w roku 2012 w porównaniu z ubiegłym rokiem, nieznacznie się obniżył (2011r.- 96,2%). Jednak w dalszym ciągu oscyluje na wysokim poziomie powyżej 90% wyszczepialności. Biorąc pod uwagę wszelkie ruchy antyszczepionkowe, które każdego roku mają coraz więcej zwolenników, sytuacja w zakresie szczepień ochronnych wygląda bardzo dobrze. Ponadto w roku 2012 uzupełniono zaległe szczepienia z 2011r. osiągając stopień zaszczepienia na poziomie 97,5% . Tabela 12. Stan uzupełnienia szczepienia dzieci i młodzieży z 2011r. (wg MZ-54 za 2012r.) Lp. Rodzaj szczepienia Odsetek (%) wyszczepienia dzieci i młodzieży w wieku do 19 lat. 1. Przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi 99,2% 2. Przeciwko poliomyelitis 99,2% 3. Przeciwko odrze, śwince i różyczce 92,2% 4. Przeciwko błonicy i tężcowi 99,4% 5. Stan zaszczepienia w 2012r. Średnio: 97,5% W porównaniu z ubiegłym rokiem odnotowano niewielki wzrost zaszczepienia dzieci w 14 roku życia - I dawkę przypominającą przeciwko błonicy i tężcowi otrzymało – 96,7% (w 2011r. 95,7%) oraz w 10 roku życia przeciwko odrze, śwince i różyczce – 93,1% (88,5%). Niewielki spadek w porównaniu z ubiegłym rokiem odnotowano w szczepieniu dzieci w 6 roku życia przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi i polio – 92,2% (93,4%) oraz szczepieniu młodzieży w 19 roku życia, przeciwko błonicy i tężcowi – 99,2% (w 2011r. - 99,6%). Strona | 20 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Wykres nr 4. Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w latach 2011-2012 W 2012r., wszystkie noworodki, które nie miały przeciwwskazań do szczepień, zostały zaszczepione przeciwko gruźlicy. Na 320 noworodków nie zaszczepiono 2 dzieci z powodu przeciwwskazań co stanowiło 0,6% nie uodpornionych, w stosunku do liczby urodzonych. W 2012r. zarejestrowano 1 przypadek niepożądanego odczynu poszczepiennego NOP (w 2011r. - 0). Niepożądany odczyn poszczepienny wystąpił po szczepieniu przeciwko odrze, śwince i różyczce i został zakwalifikowany jako odczyn łagodny. Dziecko było hospitalizowane na oddziale pediatrycznym. Stan zaszczepienia osób dorosłych W porównaniu z rokiem ubiegłym, w 2012r. odnotowano mniejszą ilość szczepień osób dorosłych p/tężcowi. Szczepienia te były wykonywane szczególnie u osób narażonych z powodu uszkodzenia skóry (skaleczenia, rany, nieszczęśliwe wypadki, pokąsania przez psy i inne zwierzęta). Strona | 21 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Tabela 13. Stan zaszczepienia p/tężcowi Rok 2011 2012 Przedział wiekowy 20-29 lat 30 lat i powyżej 138 134 Razem 849 995 793 927 Szczepienia zalecane W związku z faktem, iż szczepienia zalecane są odpłatne i często bardzo drogie, pacjenci z nich rezygnują. Szczepionki zakupywane są przeważnie wtedy gdy występuje konieczność ich podania, z powodu choroby, wykonywanej pracy i innych. W porównaniu z rokiem 2011 wyszczepialność szczepionkami zalecanymi wygląda podobnie. Tabela 14. Stan zaszczepienia p/zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego HPV Rok 2011 2012 Przedział wiekowy 15-19 lat 20 lat i powyżej 2 0 2 2 Razem 2 4 Tabela 15. Stan zaszczepienia p/wirusowe zapalenie wątroby typu A Rok 2011 2012 Przedział wiekowy 0-19 lat 20 lat i powyżej 1 0 0 1 Razem 1 1 Tabela 16. Stan zaszczepienia p/kleszczowe zapalenie mózgu Rok 2011 2012 Przedział wiekowy 20-29 lat 30 lat i powyżej 8 7 2 5 Razem 15 7 Strona | 22 stan sanitarny powiatu w roku 2012 IV. Działalność kontrolna i nadzorowa Zgodnie ze sprawozdaniem MZ-45 w roku 2012 przeprowadzono 191 kontroli . Dla nowo powstających gabinetów lekarskich oraz zakładów opieki zdrowotnej wydano 6 decyzji dot. spełnienia wymagań sanitarno-technicznych. Nałożono 1 mandat w wysokości 100,00 złotych. W ramach prowadzenia nadzoru nad chorobami zakaźnymi przeprowadzono 118 wywiadów epidemiologicznch (w 2011r. - 142) oraz 4 dochodzenia epidemiologiczne w związku ze zgłoszeniem zbiorowych ognisk zachorowań. W zakresie realizacji szczepień ochronnych przeprowadzono 32 wizytacje w środowiskach domowych osób uchylających się od obowiązku szczepień (w 2011r. - 46). Zwiększano świadomość rodziców dzieci w środowiskach domowych nt. istotności szczepień ochronnych i ich roli w życiu dziecka i całego społeczeństwa. W ciągu całego roku na bieżąco prowadzono działania dotyczące profilaktyki i zapobiegania chorobom zakaźnym. Do badań mikrobiologicznych pobrano łącznie 1283 próbki materiału do badań laboratoryjnych (w 2011r. -1198), w tym od osób zdrowych – 1197 (w 2011r. -1151) oraz 86 prób od osób podejrzanych o nosicielstwo, chorych na salmonellozy, ozdrowieńców oraz osób zdrowych ze styczności z chorym (w 2011r. - 47). Tak jak w latach poprzednich nadzorowano przebieg powszechnej akcji deratyzacyjnej. W tym zakresie przeprowadzono 4 kontrole w wybranych obiektach i posesjach należących do spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych (w 2011r. - 5), skontrolowano 90 klatek schodowych i pomieszczeń piwnicznych (w 2011r. - 129). Powszechne akcje deratyzacyjne przeprowadzane były 2 razy w roku (wiosną i jesienią). Zabiegi przeprowadzane były przez specjalistyczne zakłady zajmujące się deratyzacją, bądź też samodzielnie przez właścicieli obiektów). W ramach działalności informacyjno – edukacyjnej zorganizowano 6 szkoleń (w 2011r. 4), w tym 3 szkolenia dla pracowników medycznych ze Szpitala Powiatowego w Głubczycach, pracowników ROPS w Branicach oraz członków Zespołu Zarządzania Kryzysowego przy Starostwie Powiatowym w Głubczycach. Kontynuowano współpracę z lokalnymi mediami. Strona | 23 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Podsumowanie 1. W roku 2012 nie odnotowano znaczących zmian w zakresie występowania chorób zakaźnych, a obecną sytuację można ocenić jako korzystną. Zapadalność na większość chorób zakaźnych kształtowała się na poziomie zbliżonym do roku poprzedniego. 2. W dalszym ciągu obserwuje się wysoki odsetek stanu zaszczepienia dzieci i młodzieży oscylujący na poziomie 93%. Niezwykle istotne jest podejmowanie szeregu działań w celu utrzymania wysokiego odsetka wszczepialności w rocznikach podlegających szczepieniom w danym roku kalendarzowym. 3. Bardzo korzystnie wygląda sytuacja w zakresie poprawy stanu sanitarnego placówek ochrony zdrowia. Właściciele placówek wykonują w terminie zalecenia pokontrolne oraz nakazy decyzji. Sukcesywnie prowadzone remonty i modernizacje korzystnie wpływają na estetykę obiektów oraz ich funkcjonalność. 4. Analiza raportów rocznych o zakażeniach zakładowych wykazała wzrost liczby badań mikrobiologicznych wykonywanych w placówkach lecznictwa zamkniętego. Większą liczbę badań/na łóżko/na rok zaobserwowano szczególnie w oddziale dziecięcym oraz chorób wewnętrznych. 5. Niepokojącym sygnałem jest pojawianie się większej ilości patogenów alarmowych w lecznictwie zamkniętym. W 2012r. w szpitalu powiatowym zarejestrowano 15 przypadków zakażenia gronkowcem złocistym MRSA. Strona | 24 stan sanitarny powiatu w roku 2012 II. JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA 2.1. Wstęp Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi sprawowany jest na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej i ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz w oparciu o rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Woda wykorzystywana do zbiorowego zaopatrzenia ludności pochodzi z ujęć podziemnych. Na terenie powiatu w 2012 roku w ewidencji stacji było zarejestrowanych 35 wodociągów w tym: 25 wodociągów o produkcji poniżej 100 m3/dobę, 8 wodociągów o produkcji od 100 do 1 000 m3 wody na dobę 2 wodociągi o produkcji od 1 000 do 10 000 m3 wody na dobę. W ramach prowadzonego monitoringu jakości wody pobrano 170 próbek do badań fizykochemicznych i 182 do badań mikrobiologicznych. Przeprowadzono 26 kontroli stanu sanitarno-technicznego urządzeń wodociągowych oraz 135 kontroli związanych z poborem próbek wody do badań. W celu poprawy jakości wody do spożycia przez ludzi Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Głubczycach wydał na przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjne: 9 decyzji nakazujących poprawę jakości wody pitnej, 10 decyzji opłatowych w związku ze stwierdzeniem nieodpowiedniej jakości wody, 1 decyzję prolongującą termin doprowadzenia jakości wody do obowiązujących wymagań prawnych. Podział wodociągów ze względu na wielkość produkcji wody 6 % 23 % 71 % wodociągi produkujące poniżej 100 m3 wody na dobę wodociągi produkujące od 100 do 1000 m3 wody na dobę wodociągi produkujące od 1000 do 10000 m3 wody na dobę Strona | 25 stan sanitarny powiatu w roku 2012 2.2 Infrastruktura zaopatrzenia ludności w wodę Możliwość korzystania z wody wodociągowej posiadają mieszkańcy wszystkich miejscowości położonych na terenie powiatu (ok. 47 800). Nadzorem sanitarnym Państwowej Inspekcji Sanitarnej objęte są zbiorowe systemy zaopatrzenia w wodę. Cześć mieszkańców dobrowolnie korzysta z wody pochodzącej ze studni przydomowych. Brak jest informacji dotyczących liczby takich gospodarstw. W okresie sprawozdawczym wodę spełniającą wymagania Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi dostarczało 31 wodociągów czyli 89% skontrolowanych. Odsetek ludności korzystającej z odpowiedniej jakości wody na terenie powiatu wynosił 92 % mieszkańców (w 2011r. 84%) i kształtował się następująco w poszczególny gminach: 1. Głubczyce: 99,99 % (w 2011r. 97%), 2. Kietrz: 87% (w 2011r. 39%), 3. Baborów: 100% (w 2011r. 99%), 4. Branice: 65% (w 2011r. 100%). Wodę nieodpowiadającą wymaganiom produkowały 4 wodociągi (w 2011r. - 4), co stanowiło 12% skontrolowanych (w 2011r. 11%). Wodociągi te zaopatrywały 8% mieszkańców powiatu (2011r. 16%). Jakość wody kwestionowano przede wszystkim ze względu na przekroczone stężenia: manganu, żelaza, amoniaku i mętności. Liczba odbiorców wody przeznaczonej do spożycia na terenie powiatu w 2011 roku 7 800 (16%) Liczba osób spożywających wodę warunkowo dopuszczoną do spożycia przez ludzi 40 000 (84%)Liczba osób spożywających wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi Strona | 26 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Liczba odbiorców wody przeznaczonej do spożyciana na trenie powiatu w 2012r. 3 800 (8%) Liczba osób spożywających wodę warunkowo dopuszczoną do spożycia przez ludzi 44 000 (92%) Liczba osób spożywających wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi 2.3. Analiza przekroczeń wskaźników mikrobiologicznych W roku 2012 krótkotrwałe zanieczyszczenia wody bakteriami grupy coli wykryto w 3 wodociągach. Czas trwania zanieczyszczeń oraz ilość mikroorganizmów nie stanowiła bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi. Obecność bakterii Legionella sp. wykazano w wodzie ciepłej w obiekcie świadczącym usługi noclegowe, w Domu Pomocy Społecznej oraz w podmiocie leczniczym. W każdym przypadku wykrycia przekroczeń wydawano decyzje nakazujące eliminację bakterii z wody. 2.4. Analiza przekroczeń parametrów fizykochemicznych W 2012 roku wodociągi w Branicach, Jędrychowicach, Nasiedlu i Klisinie rozprowadzały wodę warunkowo dopuszczoną do spożycia. Warunkowa przydatność wody dotyczyła ponadnormatywnej zawartości manganu, żelaza, amoniaku oraz mętności. W powyższym okresie nie wydawano odstępstw dotyczących parametrów chemicznych wymienionych w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Strona | 27 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Ilość wodociągów, których woda zawierała ponadnormatywne wskaźniki 5 4 3 2 1 0 1 Mangan 2 Żelazo Amoniak/ mętność Bakterie grupy coli Bakterie 5 Legionella Strona | 28 stan sanitarny powiatu w roku 2012 III. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY Zapobiegawczy nadzór sanitarny w roku 2012 realizował zadania, których celem było zapewnienie właściwego stanu sanitarno-zdrowotnego w nadzorowanych obiektach, takich jak placówki służby zdrowia, obiekty żywieniowo-żywnościowe, zakłady pracy, a także zagwarantowanie, aby projektowane obiekty, a w szczególności obiekty przemysłowe nie oddziaływały szkodliwe i w sposób uciążliwy na ludzi zamieszkałych i przebywających w ich sąsiedztwie oraz na otaczające je środowisko przyrodnicze. Zapobiegawczy nadzór sanitarny był realizowany w szczególności poprzez opiniowanie lub uzgadnianie pod względem sanitarno-higienicznym: warunków realizacji przedsięwzięć, dokumentacji projektowych inwestycji, w szczególności projektów budowlanych, wniosków dotyczących konieczności wykonania raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko i jego zakresu na etapie środowiskowych uwarunkowań, projektów planów zagospodarowania przestrzennego. Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej uczestniczyły w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych jak również stwierdzały spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych w obiektach, które nie wymagały uzyskania pozwolenia na użytkowanie. Do inwestycji opiniowanych, czy uzgadnianych w 2012 r. pod względem sanitarnozdrowotnym lub oddawanych do użytkowania na terenie naszego powiatu przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej należały m.in.: obiekty handlowe, obiekty przemysłowe, budowle rolnicze, sieci kanalizacji wodociągowej, sanitarnej, deszczowej, obiekty ochrony zdrowia (przychodnie, pomieszczenia indywidualnej praktyki lekarskiej, stacje dializ), obiekty usługowe, obiekty gastronomiczne, Mając na uwadze konieczność zapewnienia ludziom zdrowych warunków życia w miejscu ich zamieszkania i pobytu, przy uzgadnianiu warunków realizacji inwestycji lub modernizacji istniejących obiektów, Państwowa Inspekcja Sanitarna zwracała także uwagę na projektowane Strona | 29 stan sanitarny powiatu w roku 2012 rozwiązania techniczne w aspekcie: zabezpieczenia ludzi przed uciążliwością związaną z hałasem poprzez zastosowanie odpowiednich rozwiązań technicznych, zabezpieczenia ludzi przed wpływem zanieczyszczonego powietrza emitowanego przez zakłady przemysłowe poprzez zastosowanie odpowiednich urządzeń, zagwarantowania odpowiednich zdrowotnych warunków pobytu ludzi w budynkach poprzez zastosowanie m.in. materiałów budowlanych, a także zapewnienia prawidłowej funkcji oraz programu pomieszczeń z punktu widzenia wymagań sanitarno-higienicznych. Zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko, Państwowa Inspekcja Sanitarna uzgadniała warunki realizacji dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. W 2012 r. wydano 5 opinii przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a także 21 opinii, co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby, co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. W procesie inwestycyjnym, na etapie uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zmiany sposobu użytkowania organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej opiniowały na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, projekty budowlane związane z realizacją nowych inwestycji lub modernizacją istniejących obiektów; w zakresie tym wydano 2 opinie sanitarne, w tym pozytywnych 2. W trakcie uzgadniania lub opiniowania dokumentacji budowlanej zwracano szczególną uwagę na takie zagadnienia, jak zapewnienie właściwych warunków sanitarno-zdrowotnych w miejscach pobytu ludzi (zamieszkania i przebywania), a także zapewnienie odpowiednich warunków pracy osobom zatrudnionym w zakładach pracy. W roku 2012 pion zapobiegawczego nadzoru sanitarnego uczestniczył w oddawaniu do użytku obiektów budowlanych, działając w oparciu o ustawę z dnia 7 lipca 1994r. - Prawo budowlane, wydając w tym zakresie 13 stosownych decyzji, w tym 13 pozytywnych. Ponadto uczestniczył w 6 kontrolach dot. stwierdzenia wymagań higienicznych i zdrowotnych w obiektach, które nie wymagały uzyskania pozwolenia na użytkowanie. Strona | 30 stan sanitarny powiatu w roku 2012 IV. STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Wprowadzenie W roku 2012 skontrolowano 119 obiekty użyteczności publicznej, co stanowi 55% obiektów będących w ewidencji. Obiekty te stanowią różnorodną grupę, co powoduje zróżnicowanie wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać obiekty należące do poszczególnych kategorii. Kontrole objęły: zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej oraz zakłady świadczące kompleksowo ww. usługi, obiekty świadczące usługi hotelarskie, domy pomocy społecznej, ustęp publiczny, zakłady pogrzebowe, cmentarze, tereny rekreacyjne, inne obiekty użyteczności publicznej: domy pogrzebowe, domy kultury, hala sportowa, boiska i stadiony, stacje paliw, zakład karny. W obiektach tych przeprowadzono ogółem 110 kontroli sanitarnych. W porównaniu do 2011 roku nastąpiła poprawa stanu sanitarno- technicznego obiektów użyteczności publicznej. Kontrole obiektów nie wykazały nieprawidłowości zagrażających bezpośrednio życiu i zdrowiu ludzi. Na koniec roku 2012 do placówek o nieprawidłowym stanie sanitarno- technicznym zakwalifikowano 1,4% obiektów (w 2011 - 2%). Strona | 31 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Liczba obiektów skontrolowanych w 2012 w stosunku do liczby obiektów zewidencjonowanych Obiekty w ewidencji Obiekty skontrolowane 70 60 50 40 30 20 10 Inne obiekty Tereny rekreacyjne Zakłady pogrzebowe Cmentarze Baseny Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne Ustęp publiczny Domy pomocy społecznej 0 Stan sanitarny wybranych obiektów. Stan sanitarno-techniczny zakładów fryzjerskich, kosmetycznych i odnowy biologicznej w porównaniu do roku ubiegłego uległ poprawie. Kontrole sanitarne nie wykazały nieprawidłowości. Podczas kontroli zwracano szczególną uwagę na stosowanie procedur oraz środków dezynfekcyjnych w celu zapobiegania zakażeniom podczas naruszenia ciągłości tkanek. Ściany, sufity i wyposażenie ustępu publicznego w Głubczycach doprowadzono do odpowiedniego stanu sanitarno- technicznego. Odnowienie elewacji zewnętrznej budynku planowane jest w 2013 roku. Nadzór nad domami pomocy społecznej oraz obiektami noclegowymi nie budził zastrzeżeń. Pomieszczenia i urządzenia placówek utrzymane były w dobrym stanie sanitarnym. W obiektach przeprowadzano liczne remonty. Standard świadczonych usług utrzymany był na wysokim poziomie. Wszystkie obiekty z grupy tereny rekreacyjne tj. ogólnodostępne place zabaw, skwery, i parki utrzymane były we właściwym stanie porządkowym. Obiekty z tej grupy zostały ocenione pozytywnie. Strona | 32 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Z grupy innych obiektów użyteczności publicznej (domy pogrzebowe, domy kultury, hala sportowa, boiska i stadiony, stacje paliw, targowisko, zakład karny) skontrolowane 56% obiektów. W obiektach tych nie stwierdzono nieprawidłowości zagrażających bezpieczeństwu osób w nich przebywających. Stan sanitarny terenów cmentarzy oraz warunki świadczenia usług w zakładach pogrzebowych nie budził zastrzeżeń. Stan sanitarny kąpielisk i basenów Kąpielisko Nadzór sanitarny nad kąpieliskiem ma na celu eliminowanie zagrożeń dla zdrowia użytkowników, jakie mogą wynikać z nieodpowiedniej jakości wody oraz z niewłaściwego stanu sanitarnego obiektu wraz z otoczeniem. Monitoring jakości wody nad kąpieliskiem w Pietrowicach prowadzony był w oparciu o ustawę z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011r. w sprawie nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli. Jakość wody w trakcie całego sezonu kąpielowego spełniała obowiązujące wymagania zdrowotne. Stan sanitarny zalewu, zaplecza higienicznego oraz otoczenia kąpieliska nie budził zastrzeżeń. Baseny Państwowa Inspekcja Sanitarna mając na względzie bezpieczeństwo osób kąpiących się w basenach, nadzoruje jakość wody basenowej. Obecnie brak jest aktów prawnych wyznaczających dopuszczalny poziom parametrów mikrobiologicznych i fizykochemicznych w wodzie basenowej. Nadzór nad basenami kąpielowymi prowadzony jest w oparciu o ustawę z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawę z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych. W ewidencji stacji znajdują się 2 kryte pływalnie w Głubczycach i Kietrzu oraz 2 baseny kąpielowe otwarte w Głubczycach i Branicach. Próbki wody pobierano regularnie co dwa tygodnie z basenów odkrytych oraz raz w miesiącu z basenów krytych. W analizowanym okresie nie wykryto trwałych zanieczyszczeń mikrobiologicznych wody. Stan sanitarno- techniczny obiektów nie budził zastrzeżeń. Strona | 33 stan sanitarny powiatu w roku 2012 V. STAN SANITARNY ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ Podmioty wykonujące działalność leczniczą można podzielić na dwie zasadnicze grupy: podmioty lecznicze, w których udzielane są stacjonarne, całodobowe, ambulatoryjne świadczenia zdrowotne oraz praktyki zawodowe. W 2012 roku kontrolę stanu sanitarnego przeprowadzono w 51 placówkach służby zdrowia, co stanowi prawie 60% obiektów ujętych w ewidencji Stacji. Podczas kontroli sanitarnych szczególną uwagę zwracano na czystość oraz stan sanitarno- techniczny placówek. Zakres nadzoru nad obiektami obejmował: przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki, ocenę procedur sterylizacyjnych z uwzględnieniem przyjętych rozwiązań, zaopatrzenie w materiały sterylne w tym prawidłowość przygotowania do sterylizacji, skuteczność procesów sterylizacyjnych oraz właściwego postępowania ze sprzętem medycznym po sterylizacji, ocenę procedur dezynfekcyjnych z uwzględnieniem prawidłowości doboru środków dezynfekcyjnych, przygotowania roztworów i sposobu przechowywania preparatów stężonych, opracowania i stosowania procedur higienicznych, postępowanie z bielizna zakładową, postępowanie z odpadami pochodzenia medycznego. Podczas kontroli zwracano uwagę na zaopatrzenie w środki ochrony osobistej oraz ich stosowanie na stanowisku odpowiednio do zagrożenia. Strona | 34 stan sanitarny powiatu w roku 2012 LICZBA PODMIOTÓW LECZNICZYCH W POWIECIE GŁUBCZYCKIM W 2012r. 5.1. Stan sanitarny zakładów opieki zdrowotnej Szpitale Na terenie powiatu głubczyckiego mamy 3 Szpitale, w których udzielane są świadczenia zdrowotne w warunkach zamkniętych. Wszystkie placówki zostały skontrolowane. Stan porządkowy skontrolowanych obiektów nie budził zastrzeżeń. Czystość bieżąca była zachowana. Samodzielny Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Branicach Stan sanitarno-techniczny pomieszczeń i wyposażenia Samodzielnego Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Branicach z roku na rok się poprawia. Podobnie jak w latach poprzednich prowadzone były liczne remonty. Obiekt został zakwalifikowany do nieodpowiednich pod względem technicznym z uwagi na niezrealizowane nakazy decyzji wydane w latach 2003 i 2007, które dotyczyły nieodpowiedniego stanu sanitarno-technicznego podłóg, stolarki okiennej i drzwiowej na oddziałach K2 i K3. Termin realizacji nakazów został przesunięty do 31.03.2013r. i 31.12.2013r. Regionalny Ośrodek Psychiatrii Sądowej w Branicach W związku z wydanymi w roku sprawozdawczym zaleceniami pokontrolnymi doprowadzono do odpowiedniego stanu sanitarno- technicznego pomieszczenie podręcznej pralni Strona | 35 stan sanitarny powiatu w roku 2012 oraz przewody kanalizacyjne w pomieszczeniu higieniczno- sanitarnym. W czterech zespołach pobrano próbki wody ciepłej w kierunku oznaczenia obecności bakterii Legionella Sp. Wszystkie zawierały ponadnormatywne ilości bakterii. Wydano decyzję nakazującą doprowadzenie jakości wody od obowiązujących wymagań. Decyzja została wykonana. Jakość wody aktualnie spełnia wymagania sanitarne. Szpital Powiatowy w Głubczycach W 2012r. w Szpitalu Powiatowym w Głubczycach przeprowadzono kontrolę sprawdzająca, podczas której stwierdzono wykonanie nakazów zawartych w decyzji Opolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z 2011r.: pokój zabiegowy na Izbie Przyjęć wyposażono w blaty robocze zapewniające zachowanie cyklu technologicznego przygotowania narzędzi do ponownego ich użycia, naprawiono uszkodzoną tapicerkę wózków do przewożenia pacjentów. w Punkcie Sterylizacji zorganizowano blat roboczy służący m.in. do przechowywania dostarczanych przez oddziały szpitalne gotowych pakietów sterylizacyjnych, przygotowywania wsadów do sterylizacji oraz zgrzewania pakietów. na oddziale ZOL sprzęt sanitarny (baseny, kaczki) wielorazowego użytku zastąpiono sprzętem jednorazowym, wydzielono osobne pojemniki do dezynfekcji misek do utrzymania higieny pacjentów i sprzętu porządkowego. Nie wykonano natomiast nakazu dotyczącego wyposażenia pokoi łóżkowych w Zakładzie Opiekuńczo – Leczniczym w meble o powierzchniach gładkich zapewniających właściwe ich mycie i dezynfekcję (prolongata terminu wykonania tego obowiązku została ustalona do 31.12.2013r.). Ponadto w 2012r. skontrolowano Poradnie Specjalistyczne: Ginekologiczno – Położniczą i Otolaryngologiczną. Podczas kontroli stwierdzono w poradni Otolaryngologicznej brak dogodnych warunków umożliwiających zachowanie cyklu technologicznego przy przygotowaniu narzędzi wielokrotnego użytku do sterylizacji (brak blatów roboczych, małe pomieszczenia). Zgodnie z opracowaną koncepcja funkcjonalno – przestrzenną Szpitala Powiatowego w Głubczycach, planowane jest przeniesienie wszystkich Poradni Specjalistycznych na parter budynku. Zamierzenia te z uwagi na trudności finansowe ZOZ, nie zostały zrealizowane. Strona | 36 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Kietrzu W roku 2012r. Opolski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny przedłużył do dnia 31.07.2012 r. decyzję z roku 2011 wydaną na Zakład Opiekuńczo Leczniczy w Kietrzu dotyczącą odmalowania ścian i sufitów w pomieszczeniach higieniczno – sanitarnych, pokoju pielęgniarek, salach chorych, toalecie, w ciągu komunikacyjnym, wyłożenia ścian w gabinecie zabiegowym materiałem zmywalnym, zapewnienia wentylacji mechanicznej wyciągowej w brudowniku. W 2012r. odstąpiono od kontroli sanitarnej obiektu, z uwagi na trwające w tym budynku prace remontowe mające na celu przeniesienie Zakładu Opiekuńczo – Leczniczego w Kietrzu do pomieszczeń Szpitala Powiatowego w Głubczycach (III piętro). Przewidywany termin realizacji przedsięwzięcia to koniec sierpnia 2013 roku. 5.2. Przychodnie, Poradnie, Ośrodki Zdrowia. W roku 2012 skontrolowano wszystkie obiekty będące w ewidencji Stacji (100%). W placówkach tych udzielane są przede wszystkim świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, usługi stomatologiczne, dializy. Obiektem, w którym stan sanitarny uległ poprawie w stosunku do roku ubiegłego jest podległy Gminnemu Zespołowi Lecznictwa Otwartego w Kietrzu - Wiejski Ośrodek Zdrowia w Pilszczu. W placówce tej przeprowadzono remont. Odnowiono powłoki malarskie ścian, w oknach zamontowano żaluzje, wymieniono meble, kozetki pokryto nową zmywalną tapicerką, w składziku zamontowano zlew porządkowy z bieżąca wodą. Czystość bieżąca przychodni, poradni i ośrodków zdrowia w 2012r. nie budziła zastrzeżeń. Wszystkie placówki posiadają wydzielone pomieszczenia lub miejsca do przechowywania sprzętu porządkowego i środków czystości i wyposażone są w wystarczający dla potrzeb zapas środków Strona | 37 stan sanitarny powiatu w roku 2012 myjących, higienicznych i dezynfekcyjnych. Sprzątaniem pomieszczeń zajmuje się zatrudniony personel: pielęgniarki, sprzątaczki. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie właściwego postępowania z odpadami pochodzenia medycznego i bielizną zakładową. W porównaniu do roku poprzedniego stan sanitarno- techniczny obiektów poprawił się. Wyjątek stanowi Wiejski Ośrodek Zdrowia w Lisięcicach. Podczas kontroli stwierdzono uchybienia dotyczące: braku pomieszczenia porządkowego spełniającego obowiązujące wymagania, zniszczoną wykładzinę podłogową w gabinetach i pomieszczeniach administracyjnych, braku ciepłej wody w gabinecie zabiegowym, przechowywania w szafach dużej ilości zbędnych druków, sprzętu, materiałów, niestarannego sprzątania pomieszczeń sanitarno – higienicznych. W związku z powyższym wszczęto postępowanie administracyjne, wydano decyzje finansową i nakazową. W miesiącu październiku SPZOZ w Głubczycach powiadomił Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego o likwidacji Wiejskiego Ośrodka Zdrowia w Lisięcicach. 5.3. INNE PLACÓWKI ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ Do obiektów tej grupy zaliczono takie podmioty jak: stacje opieki Caritas, gabinety rehabilitacyjne, medyczne laboratoria diagnostyczne, gabinety medycyny szkolnej, placówki udzielające świadczeń z zakresu pielęgniarskiej opieki długoterminowej. W roku 2012 skontrolowano 43% obiektów będących w ewidencji Stacji. Stan porządkowy obiektów w porównaniu do roku poprzedniego nie zmienił się. Placówki utrzymane w odpowiedniej czystości. Postępowanie z bielizna zakładową i odpadami medycznymi prawidłowe. Strona | 38 stan sanitarny powiatu w roku 2012 5.4. PRAKTYKA ZAWODOWA Prywatne praktyki lekarskie i pielęgniarskie stanowiły największą grupę placówek udzielających świadczeń zdrowotnych. Praktyki lekarskie i lekarzy dentystów stanowią 87%, pozostałe 13% to praktyki pielęgniarskie. W roku 2012 skontrolowano 22 obiekty, co stanowi 48% obiektów ujętych w ewidencji stacji. Wszystkie utrzymane były w odpowiednim stanie sanitarno- porządkowym. W obiektach sprzątaniem zajmują się osoby zatrudnione w placówce (sprzątaczki, pomoce stomatologiczne) bądź sami lekarze. Nieprawidłowości dot. nieodpowiedniego stanu porządkowego otoczenia obiektów i pomieszczeń nie stwierdzono. W prywatnych gabinetach lekarskich zużyty sprzęt jednorazowego użytku umieszcza się w pojemnikach przeznaczonych do tego celu, prawidłowo opisanych. Odpady na miejscu wytwarzania przechowywane zgodnie z obowiązującymi wymaganiami prawnymi. Do czasu odbioru przez firmę, magazynowane w przeznaczonych do tego celu lodówkach wyposażonych w termometry. Placówki posiadają opracowane instrukcje postępowania z odpadami pochodzenia medycznego. Wszystkie posiadają informację o gospodarowaniu odpadami W prywatnych gabinetach lekarskich stosowana jest bielizna jednorazowego użytku. Czysta bielizna gromadzona jest w przeznaczonych do tego celu szafkach. Zapas bielizny był odpowiedni dla potrzeb. W obiektach praktyk zawodowych stan sanitarno- porządkowy i techniczny w stosunku do roku poprzedniego nie zmienił się. Strona | 39 stan sanitarny powiatu w roku 2012 5.5. PODSUMOWANIE W roku 2012 negatywnie oceniono 4% ogółu skontrolowanych obiektów. W 2011r. był to 1% obiektów. Główną przyczyną zakwalifikowania obiektów do niewłaściwych pod względem sanitarno- technicznym był zły stan sanitarno-techniczny ścian, sufitów, stolarki okiennej, drzwiowej. W ramach prowadzonego nadzoru bieżącego w obiektach służby zdrowia wydano 2 decyzje nakazowe, 4 decyzje opłatowe, 2 decyzje prolongujące, nałożono mandat karny na kwotę 100zł. Strona | 40 stan sanitarny powiatu w roku 2012 VI. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY 6.1. Wprowadzenie Oddział higieny pracy Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Głubczycach w roku 2011 posiadał w ewidencji 142 zakłady pracy, z czego nadzorem objęto 94 zakłady. Oceniano stan sanitarny stanowisk pracy, gospodarkę substancjami i mieszaninami chemicznymi oraz zakłady zajmujące się usuwaniem i utylizacją materiałów zawierających azbest. Przeprowadzono ogółem 113 kontroli sanitarnych, podczas których promowano bezpieczne warunki pracy oraz zwracano uwagę na zagrożenia mające źródło w czynnikach biologicznych ze szczególnym uwzględnieniem zakładów służby zdrowia oraz laboratoriów analitycznych. Prowadzono również kontrole w zakładach mechaniki pojazdowej, które ujęto w założeniach na rok 2012. 6.2. Działalność kontrolna Spośród objętych nadzorem zakładów 84 zatrudnia poniżej 100 pracowników. Największy odsetek zakładów, to zakłady niewielkie, zatrudniające do 50 pracowników. Struktura podmiotów gospodarczych objętych ewidencją oddziału higieny pracy według liczby zatrudnionych przedstawiała się w roku 2012 w następujący sposób: Liczba zatrudnionych w zakładzie pracy do 5 6 – 20 21 – 50 51 – 100 101 – 250 powyżej 251 Liczba zakładów pozostających w ewidencji 46 48 22 16 6 4 Odsetek całkowitej liczby zakładów nadzorowanych 32,4 33,8 15,5 11,3 4,2 2,8 Strona | 41 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Wykres nr 1. Struktura zakładów pracy w ewidencji pionu higieny pracy w roku 2012 według liczby zakładów pracy Wykres nr 2. Struktura liczby zakładów z zależności od klasyfikacji wg Polskiej Klasyfikacji Działalności w powiecie głubczyckim Strona | 42 stan sanitarny powiatu w roku 2012 PKD01 – Uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt, łowiectwo, włączając działalność usługową PKD10 – Przetwarzanie i konserwowanie mięsa, z wyłączeniem mięsa z drobiu PKD13 – Produkcja wyrobów tekstylnych PKD16 – Produkcja wyrobów z drewna oraz korka, z wyłączeniem mebli; produkcja wyrobów ze słomy i materiałów używanych do wyplatania PKD21 – Produkcja leków i pozostałych wyrobów farmaceutycznych PKD23 – Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych PKD27 – Produkcja urządzeń elektrycznych PKD31 – Produkcja mebli PKD32 – Pozostała produkcja wyrobów PKD33 – Naprawa, konserwacja i instalowanie maszyn i urządzeń PKD36 – Pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody PKD41 – Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD43 – Roboty budowlane specjalistyczne PKD45 – Handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi; naprawa pojazdów samochodowych PKD46 – Handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi PKD47 – Handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi PKD85 – Edukacja PKD86 – Opieka Zdrowotna Inne – pojedyncze zakłady o różnych PKD W skontrolowanych obiektach zatrudnionych jest ogółem 4124 osób. Najliczniejszą grupę zakładów zarówno pod względem ich ilości, jak również zatrudnionych osób stanowią zakłady rolnicze (PKD 01). Spowodowane jest to położeniem geograficznym i rodzajem gruntów znajdujących się na ternie powiatu. 6.3. Czynniki szkodliwe w środowisku pracy Podczas prowadzonych kontroli dokonywano przeglądu stanowisk pracy pod kątem narażenia pracowników na czynniki szkodliwe ze szczególnym uwzględnieniem najczęściej występujących czynników fizycznych (hałas, wibracje, pyły). Pomimo, ze wyniki pomiarów wykazały większą liczbę osób narażonych na ponadnormatywny hałas, w porównaniu do roku poprzedniego nastąpiła dalsza poprawa w zakresie narażenia pracowników na szkodliwe czynniki występujące w środowisku pracy. Fakt ten wynika z większej liczby badań wykonanych w roku 2012. W kontrolowanych zakładach nadal wprowadzano nowe technologie, co wydatnie zmniejszyło liczbę stanowisk, na których pracownicy byli dotychczas Strona | 43 stan sanitarny powiatu w roku 2012 narażeni na przekroczenia normatywów. W kilku przypadkach zmieniono rozkład stanowisk pracy w taki sposób, że urządzenia emitujące ponadnormatywne narażenie zostały umieszczone w jednej hali lub też powiększono powierzchnię hal produkcyjnych, co ograniczyło liczbę narażonych pracowników. Podobnie, jak w roku poprzednim w zakresie narażenia na pyły przemysłowe nie odnotowano przekroczeń, wszystkie wartości mieściły się poniżej jednej krotności. Nadal najczęściej występującymi w środowisku pracy pyłami są pyły przemysłowe, w tym zawierające wolną (krystaliczną) krzemionkę. W dalszym ciągu czynnikiem występującym w przekroczeniach, na który narażonych jest najwięcej pracowników jest hałas. Dla tego czynnika stwierdzono przekroczenie NDN w 117 przypadkach. Podkreślić należy, że największy odsetek pracujących w przekroczeniach pracowało w zakładach od PKD27 (produkcja urządzeń elektrycznych). Najbardziej ograniczono liczbę narażonych poprzez zastosowanie odpowiedniej organizacji ogólnej i stanowiskowej. Przekroczenia normatywów stwierdzono również w przypadku drgań (wibracji), na które narażonych jest 8 osób. Należy podkreślić fakt, że nie jest możliwa eliminacja tego czynnika ze środowiska pracy ze względu na wykorzystywaną technologię. Wszystkie narażone osoby, to pracownicy zatrudnieni w zakładach betoniarskich, a źródłem ponadnormatywnych drgań są stoły wibracyjne do zagęszczania mas betonowych i formowania elementów. W roku 2012, w 5 przypadkach wydano decyzje z nakazem przeprowadzenia pomiarów czynników szkodliwych na stanowiskach pracy. Podobnie jak w roku poprzednim nie prowadzono postępowania w sprawie obniżenie natężeń i stężeń czynników szkodliwych. Trudności w bieżącej analizie narażenia w dalszym ciągu stanowi fakt, że pracodawcy nie mają obowiązku przesyłania wyników pomiarów środowiskowych PPIS. Wyniki pomiarów są jednak na bieżąco analizowane podczas prowadzonych kontroli. Badania środowiskowe prowadzone w obiektach objętych nadzorem pokazały realne narażenie pracowników wykonujących prace na konkretnych stanowiskach. W ramach nadzoru nad substancjami i preparatami chemicznymi przeprowadzono ogółem 41 kontroli, podczas których nadal stwierdzano nieprawidłowości, związane głównie z brakiem kompletu kart charakterystyki dla substancji i mieszanin wykorzystywanych podczas pracy jak również brakiem lub nieaktualnym spisem substancji i mieszanin chemicznych. Ponadto w kilku przypadkach stwierdzono nieprawidłowe oznakowanie produktów chemicznych. W zakresie prowadzonego nadzoru nad wprowadzaniem do obrotu produktów biobójczych. Strona | 44 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Ogółem przeprowadzono 13 kontroli w tym zakresie. W rozpatrywanym okresie przeprowadzono 61 kontroli w zakresie narażenia pracowników na czynniki biologiczne występujące w środowisku pracy i stwierdzono, że największe narażenie na wyżej wymienione czynniki istnieje w zakładach służby zdrowia, gdzie w zależności od profilu pracy zakładu zmienia się narażenie wśród mężczyzn i kobiet. Prowadzone kontrole wykazały, że pracodawcy mają świadomość obowiązków nałożonych przepisami, uzupełniają ocenę ryzyka zawodowego, a w razie potrzeby przygotowują i uzupełniają odpowiednie rejestry. W roku 2012 wydano dwie decyzje administracyjne w związku z czynnikami biologicznymi. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano ogółem 36 decyzji. Najczęściej stwierdzano nieprawidłowości w zakresie: substancji chemicznych i ich mieszanin – 16 nakazów; substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy – 3 nakazy; czynników biologicznych – 2 nakazy; badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy – 15 nakazów; braku lub nieprawidłowej oceny ryzyka zawodowego – 10 nakazów; spełnienia wymogów Kodeksu Pracy i rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy – 5 nakazów; poprawy warunków pracy – 6 nakazów W roku 2012 wydano jedną decyzję w zakresie narażenia pracowników na czynniki rakotwórcze z nakazem przekazania w odpowiednim terminie informacji o wystąpieniu w środowisku pracy narażenia na czynnik o działaniu rakotwórczym (WZW) do Opolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Strona | 45 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Wykres nr 3. Struktura najistotniejszych uchybień stwierdzonych w skontrolowanych zakładach pracy w roku 2012. 16 – nakazy w zakresie substancji chemicznych i ich mieszanin 3 – nakazy w zakresie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy 2 – nakazy w zakresie czynników biologicznych 15 – nakazy w zakresie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy 10 – nakazy w zakresie braku lub nieprawidłowej oceny ryzyka zawodowego 5 – nakazy w zakresie spełnienia wymogów Kodeksu Pracy i rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy 6 – nakazy w zakresie poprawy warunków pracy 6.4. Choroby zawodowe W roku 2012 do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Głubczycach wpłynęły trzy wnioski dotyczące podejrzenia choroby zawodowej. Zgłoszenia dotyczyły chorób Strona | 46 stan sanitarny powiatu w roku 2012 wymienionych w pozycjach z wykazu chorób zawodowych nr: 7 (zewnątrzpochodne zapalenie pęcherzyków płucnych), 20.4 (uszkodzenie nerwu strzałkowego wspólnego u osób wykonujących pracę w pozycji kucznej) 22.2 (zespół wibracyjny postać kostno-stawowa) Wydano decyzję stwierdzającą chorobę zawodową wymienioną w pozycji 15.3 wykazu chorób zawodowych (niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią) oraz decyzję umarzającą postępowanie ze względu na brak odpowiedniej dokumentacji jednostki orzeczniczej. Podejrzenie dotyczyło choroby wymienionej w pozycji 7 wykazu chorób zawodowych (zewnątrzpochodne zapalenie pęcherzyków płucnych). W związku z odwołaniem strony sprawa nadal jest w toku. W porównaniu z latami poprzednimi wzrosła liczba zgłoszeń oraz zmniejszenie zainteresowania chorobami zawodowymi wśród nauczycieli, którzy stanowili w przeszłości jedną z największych grup zgłaszających podejrzenia. Nie odnotowano przypadku podejrzenia choroby zawodowej u pracowników zakładów służby zdrowia. Wykres nr 4. Liczba chorób zawodowych stwierdzonych w latach 2006-2012 Strona | 47 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Wszystkie stwierdzone w latach poprzednich choroby po uprawomocnieniu na bieżąco zgłaszane są do Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych przy Instytucie Medycyny Pracy im. Prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi. Podsumowanie Jako ważny należy odnotować fakt dalszej poprawy warunków pracy w zakładach, w których pracownicy byli w największym stopniu narażeni na obecność czynników szkodliwych przekraczających przewidziane normy. Poprawę uzyskano głównie poprzez zastosowanie nowych technologii (w tym zakup nowoczesnego, często w pełni zautomatyzowanego parku maszynowego), instalację odpowiednich zabezpieczeń zbiorowych, wyposażenie maszyn i urządzeń w osłony i elementy tłumiące. W kilku przypadkach powiększono powierzchnię hal produkcyjnych, co pozwoliło na luźniejsze usytuowanie stanowisk pracy, a w konsekwencji zmniejszenie narażenia na ponadnormatywny hałas. Wprowadzenie odpowiedniej organizacji pracy pomogło poprawić warunki pracy. Ponadto rozpoczęto również nowe inwestycje polegające na budowie hal produkcyjnych. Na stanowiskach pracy, gdzie proces technologiczny nie pozwalał na obniżenie natężenia hałasu i zapylenia, wprowadzono rotację pracowników. Strona | 48 stan sanitarny powiatu w roku 2012 VII. WARUNKI SANITARNE W SZKOŁACH I INNYCH PLACÓWKACH OŚWIATOWO - WYCHOWAWCZYCH ORAZ WARUNKI POBYTU DZIECI I MŁODZIEŻY W TYCH PLACÓWKACH W roku 2012r. w ramach nadzoru nad warunkami pobytu dzieci i młodzieży w placówkach nauczania i wychowania oraz wypoczynku zimowego i letniego skontrolowano 94,44% (52) placówek stałych i 13 sezonowych. Spośród skontrolowanych obiektów 33,96% (18) stanowiły przedszkola, 8,69% - 2 Żłobki, 49,05% (26) różnego rodzaju szkoły w tym: 10 Szkół Podstawowych, 4 Gimnazja, 9 Zespołów Szkół Ogólnokształcących, 3 Zespoły Szkół Ponadgimnazjalnych. W w/w placówkach uczyło się ogółem 6,070 uczniów, natomiast w Przedszkolach przebywało 1000 dzieci. 2018 33 obiekty skontrolowane Szkoły Średnie 54 Obiekty w ewidencji 99 Zespoły Szkół Szkoły Podstawowe 22 Gimnazja 1010 Przedszkola 25 20 15 10 5 0 Żlobki liczba obiektów Placówki nauczania i wychowania powiatu głubczyckiego rodzaj placówek Strona | 49 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Poprawa stanu sanitarnego placówek nauczania i wychowania nastąpiła w wyniku sprawowanego nadzoru, prowadzonego postępowania administracyjnego oraz współpracy z dyrektorami placówek i samorządami terytorialnymi. Podczas przeprowadzonych kontroli w placówkach nauczania i wychowania nie stwierdzono budynków nieprzystosowanych, w złym stanie technicznym. 41,5% (22) placówek usytuowanych na terenach wiejskich nie posiada podłączenia do sieci kanalizacyjnej - stosowane są zbiorniki na nieczystości ciekłe (szamba). W 2012 roku przeprowadzono ogółem 88 kontroli sanitarnych w placówkach nauczania i wychowania, wydano 9 decyzji administracyjnych oraz 9 finansowych, które dotyczyły poprawy stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń oraz otoczenia. Postępowania mandatowego nie prowadzono. 7.1. Ergonomia w szkołach i rozkłady zajęć lekcyjnych Na właściwy rozwój ucznia wpływa m.in. organizacja procesu nauczania i wychowania w szkołach, zwłaszcza zaś planowanie nauki i wypoczynku. W zakresie użytkowania mebli szkolnych dostosowanych do wzrostu dzieci i młodzieży stwierdzono, iż szkoły z roku na rok nabywają umiejętności w prawidłowym dostosowaniu mebli do wysokości uczniów. Przeprowadzono ocenę dostosowania mebli szkolnych i przedszkolnych do wzrostu uczniów oraz analizę rozkładów lekcji. Skontrolowano rozkłady zajęć lekcyjnych w 227 oddziałach w 24 placówkach, niezgodności w ocenianym zakresie nie stwierdzono. W dalszym ciągu trudności z ułożeniem w w/w placówkach higienicznego rozkładu zajęć związane są z dowożenia dzieci do szkoły oraz z brakiem zatrudnionej w pełnym wymiarze kadry pedagogicznej. Ocenę dostosowania mebli szkolnych i przedszkolnych do wymagań ergonomii przeprowadzono w 11 oddziałach szkolnych i przedszkolnych w 4 placówkach. Zmierzone dzieci siedziały przy meblach dostosowanych do ich wzrostu, czyli zgodnie z zasadami ergonomii. W porównaniu z rokiem ubiegłym stwierdzono znaczną poprawę w tym zakresie, ponad 50% placówek posiada meble z certyfikatami. Strona | 50 stan sanitarny powiatu w roku 2012 7.2. Dożywianie dzieci i młodzieży W placówkach oświatowo-wychowawczych prowadzone były następujące formy żywienia: obiady jedno lub dwudaniowe przygotowywane w stołówkach szkolnych; obiady dostarczane w systemie cateringowym; tzw. drugie śniadania ( pieczywo cukiernicze, napój). W skontrolowanych szkołach podstawowych, gimnazjach oraz zespołach szkół pod kątem prowadzonego dożywiania dzieci i młodzieży ustalono, że na 6,070 uczniów z ciepłego posiłku korzysta 1,482 dzieci, co stanowi 24,41% dzieci w szkołach. W porównaniu z rokiem 2011 to o 221 posiłków mniej. W kontrolowanych placówkach sporządza się śniadania tylko w 4 placówkach dla 2,43% (123) dzieci. W 19 placówkach dla 42,73% (2163) dzieci podawane jest mleko w ramach programu „Szklanka mleka”, porównując z rokiem ubiegłym to o 2 placówki więcej. Mając na uwadze, że duża liczba dzieci nie ma zapewnionego w domu obiadu a także nie spożywa przed wyjściem do szkoły śniadania należy zwracać uwagę, aby jak najwięcej dzieci mogło korzystać w szkołach i przedszkolach z ciepłych posiłków, ponieważ dzieci i młodzież powinny spożywać regularnie 5 posiłków w ciągu dnia. Dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, w tym układu nerwowego konieczne jest zdrowe odżywianie. Organizmowi trzeba dostarczyć dobrej jakości białek, węglowodanów i tłuszczów oraz minerałów, witamin i wody. Należy zadbać, żeby w sklepiku szkolnym sprzedawano produkty sprzyjające zdrowiu. Dyrektorzy placówek powinni zwracać większą uwagę na asortyment artykułów spożywczych oferowanych przez kioski spożywcze działające na terenie szkół. Nie powinno tam zabraknąć warzyw i owoców sezonowych. Żywności typu fast-food nie powinna znajdować się w asortymencie sklepików szkolnych. Dobrze jest zastąpić ją kanapkami z dużą ilością świeżych warzyw. 7.3. Wypoczynek dzieci i młodzieży W 2012r. skontrolowano 13 placówek wypoczynku dzieci i młodzieży, w których wypoczywało 638 uczestników. W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba dzieci wypoczywających na terenie powiatu głubczyckiego zwiększyła się o 119 osób. Wypoczynek organizowany był Strona | 51 stan sanitarny powiatu w roku 2012 zarówno w miejscu zamieszkania, jak i w postaci różnego rodzaju form wyjazdowych. Wypoczynek w miejscu zamieszkania organizowany był na bazie Świetlic Szkolnych, Świetlicy Środowiskowej w Baborowie, Ratusza Miejskiego w Głubczycach,. Formy wyjazdowe wypoczynku zorganizowane były w Stanicy Harcerskiej w Ściborzycach Małych. Pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej celem zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu dzieci i młodzieży przeprowadzili 13 kontroli wypoczynku, w tym 3 kontrole wypoczynku zimowego oraz 10 kontroli wypoczynku letniego. Podczas kontroli oceniano m.in.: warunki zdrowotne w zakresie stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń i otoczenia oraz bloków żywienia, stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń sanitarnych, warunki do uprawiania sportu i rekreacji, zapewnienie opieki medycznej, Wypoczynek zimowy jak i letni przebiegał bez zastrzeżeń. Placówki wypoczynku były zarejestrowane w elektronicznej bazie wypoczynku, a organizatorzy zapewnili uczestnikom bezpieczne i higieniczne warunki wypoczynku. Przedstawiciele PIS powiatu głubczyckiego podczas kontroli wypoczynku dzieci i młodzieży podejmowali szereg działań edukacyjnych mających na celu podniesienie świadomości uczestników wypoczynku przede wszystkim w zakresie profilaktyki grypy, zdrowego stylu życia oraz bezpieczeństwa podczas ferii czy wakacji. Podsumowanie Przeprowadzane corocznie kontrole placówek nauczania i wychowania pozwalają wyciągnąć następujące wnioski: Stan sanitarno-higieniczny nadzorowanych obiektów był zadowalający. W wyniku przeprowadzonych kontroli, w żadnej z placówek nie stwierdzono łamania zakazu palenia tytoniu. Sukcesywnej poprawie ulega stan sanitarno - techniczny placówek. We wszystkich placówkach prace konserwatorskie odbywają się stale, co przyczynia się do podnoszenia ich standardu. Wypoczynek dzieci i młodzieży został zorganizowany prawidłowo i nie budził Strona | 52 stan sanitarny powiatu w roku 2012 zastrzeżeń. Do negatywnych zjawisk należy zaliczyć praktyki polegające na przeprowadzaniu różnego rodzaju prac remontowych w ciągu roku szkolnego, co stanowi istotny problem i przeszkodę w zapewnieniu bezpiecznego pobytu dzieci w placówkach oświatowo-wychowawczych. Podobnie jak w latach ubiegłych obowiązki nakładane na stronę w związku ze stwierdzonymi podczas kontroli nieprawidłowościami – nie są realizowane w terminie. Taka sytuacja wpływa negatywnie na stan sanitarny obiektów. W roku 2012 na terenie powiatu głubczyckiego utworzono nowe placówki: Gminny Żłobek w Branicach. Świetlice Środowiskową „ Ziarenko” w Branicach. Oddział przedszkolny przy Szkole Podstawowej w Grobnikach. Decyzją Rady Miejskiej w Kietrzu włączono do Zespołu Szkół w Kietrzu Publiczne Gimnazjum w Kietrzu. Strona | 53 stan sanitarny powiatu w roku 2012 8. STAN SANITARNY PLACÓWEK ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA 8.1. Zakres nadzoru sanitarnego Do podstawowych zadań oddziału Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku w 2012r. należał: nadzór nad bezpieczeństwem zdrowotnym żywności i żywienia na wszystkich etapach produkcji i obrotu, podejmowanie działań w ramach systemu RASFF, w celu właściwego identyfikowania i szacowania zagrożeń ze strony żywności o niewłaściwej jakości zdrowotnej, kontrola nadzorowanych obiektów pod względem realizacji systemu kontroli wewnętrznej, w tym prawidłowości stosowania zasad Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) i systemu HACCP, nadzór nad suplementami diety, środkami specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz środkami spożywczymi wzbogaconymi witaminami lub składnikami mineralnymi. Liczba obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku objętych nadzorem PIS w latach 2011 - 2012 Wyszczególnienie 2011r. 2012r. Ogólna liczba zarejestrowanych obiektów żywnościowo-żywieniowych 414 407 276 267 121 87 43,8 32,6 Lp. 1. 2. Liczba skontrolowanych obiektów 3. 4. Liczba obiektów o niewłaściwym stanie sanitarnym % obiektów o niewłaściwym stanie sanitarnym w odniesieniu do liczby obiektów skontrolowanych Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w związku z naruszeniem wymagań higienicznych i zdrowotnych to: niewłaściwy stan techniczny zakładów (brudne zawilgocone ściany, sufity, podłogi z ubytkami), Strona | 54 stan sanitarny powiatu w roku 2012 niewłaściwy stan techniczny wyposażenia, urządzeń i sprzętu będącego w kontakcie z żywnością, brak czystości i porządku w pomieszczeniach produkcji i obrotu żywnością, brak segregacji wyrobów gotowych, półproduktów i surowców w urządzeniach chłodniczych, oferowanie do sprzedaży artykułów spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia lub po upływie daty minimalnej trwałości, brak identyfikowalności surowców i produktów, brak wdrożonego systemu HACCP brak prowadzenia zapisów dot. stosowania zasad GHP, GMP. W ramach prowadzonej działalności represyjnej w 2012r.: wydano 139 decyzji administracyjnych i 79 decyzji płatniczych, winnych zaniedbań ukarano 32 mandatami karnymi na kwotę 7400,00 PLN. Stan sanitarny i techniczny w nadzorowanych obiektach oceniany był przez organy PIS zgodnie z jednolitymi procedurami urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością a także poboru próbek, uwzględniającymi przepisy w zakresie wymagań sanitarno-higienicznych, które zostały opracowane i wprowadzone do stosowania na podstawie zarządzeń Głównego Inspektora Sanitarnego. Prowadzony jest jednolity system kontroli, zgodnie z obowiązującymi przepisami wychodząc naprzeciw wymaganiom normalizacyjnym Unii Europejskiej. Oprócz działalności kontrolno-represyjnej prowadzona jest także działalność edukacyjna wśród podmiotów działających w branży spożywczej, związana z udzielaniem informacji przedsiębiorcom o ich podstawowych obowiązkach wynikających z nowego prawa żywnościowego krajowego i unijnego po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Kontrole przeprowadzano zgodnie z przyjętym na 2012r. harmonogramem kontroli. Wykonywano także kontrole pozaplanowe w każdym przypadku podejrzenia lub uzyskania informacji o uchybieniach sanitarnych zagrażających zdrowiu lub życiu konsumentów oraz kontrole związane z rejestracją i zatwierdzaniem zakładów spożywczych. Kontrole interwencyjne podejmowano również w związku z otrzymywanymi zgłoszeniami w ramach systemu RASFF (system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach) i RAPEX (system ostrzegania dotyczący kosmetyków). Strona | 55 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie prawa żywnościowego całkowitą odpowiedzialność za bezpieczeństwo żywności oraz za warunki sanitarno-higieniczne w produkcji i obrocie żywnością ponosi przedsiębiorca produkujący lub wprowadzający żywność do obrotu a zasady tej odpowiedzialności określają przepisy Kodeksu Cywilnego. 8.2. Ogólna ocena obiektów żywności i żywienia Sytuacja w obszarze bezpieczeństwa produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności jest zadawalająca. Zmniejsza się liczba stwierdzanych nieprawidłowości sanitarno-technicznych i higienicznych w obiektach produkcji i obrotu żywnością. Działania podejmowane przez inspekcję sanitarną oraz konkurencja na rynku żywnościowym spowodowała wzrost świadomości konsumentów i przedsiębiorców, a tym samym wymusiła na podmiotach prowadzących zakłady poprawę warunków sanitarno-technicznych obiektów oraz wzrost higieny produkcji i obrotu środków spożywczych. Właściciele zakładów modernizują je w miarę swoich możliwości finansowych i usuwają na bieżąco niezgodności. W ramach opracowanych i wdrożonych systemów GHP i GMP zapewniają, by produkowana i wprowadzana do obrotu żywność była bezpieczna. W trakcie kontroli sanitarnych zwracana jest uwaga na obowiązek opracowania i wdrożenia zasad systemu HACCP zapewniającego bezpieczeństwo produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności. Każdorazowo w sytuacji stwierdzenia uchybień prowadzone jest postępowanie administracyjne. Wydane decyzje dotyczyły: doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń zakładów, sprzętu produkcyjnego, zapewnienia prawidłowych sposobów przechowywania surowców i półproduktów, opracowania i wdrożenia zasad GHP (Dobrej Praktyki Higienicznej) i GMP (Dobrej Praktyki Produkcyjnej) 8.3. Stan sanitarny środków transportu żywności W 2012 r. przeprowadzono 7 kontroli sanitarnych środków transportu w związku z wydaniem decyzji dopuszczającej samochody do przewozu żywności. Wszystkie środki transportu oceniono jako zgodne z wymaganiami higieniczno-sanitarnymi. Strona | 56 stan sanitarny powiatu w roku 2012 8.4. Jakość zdrowotna środków spożywczych W porównaniu do roku 2011 jakość zdrowotna środków spożywczych wprowadzanych do obrotu utrzymywała się na tym samym poziomie. Podobnie jak w ubiegłych latach realizowano roczny plan działań kontrolnych i poboru próbek do badań w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu. W 2012r. pobrano do badań 203 próbki żywności i materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością oraz 5 próbek kosmetyków do badań w kierunku zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Zakwestionowano 2 próbki żywności co stanowi 0,96 % ogółu pobranych próbek. W 2011r. zakwestionowano 1,50 % ogółu pobranych próbek. Tabela: Jakość zdrowotna środków spożywczych pobranych i zbadanych w powiecie głubczyckim w latach 2010 – 2012. 2010 Liczba próbek środków spożywczych pobranych i zbadanych laboratoryjnie 153 2011 186 2 1,07 2012 196 3 1,53 Rok 8.5. Liczba próbek środków spożywczych zakwestionowanych % próbek zakwestionowanych środków spożywczych 1 0.65 System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach RASFF Państwowa Inspekcja Sanitarna podejmuje działania w ramach Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach - RASFF, w celu właściwego identyfikowania i szacowania zagrożeń ze strony żywności o niewłaściwej jakości zdrowotnej. W ramach systemu RASFF na bieżąco otrzymujemy informacje o produktach, które nie spełniają wymagań prawnych i stanowią równocześnie potencjalne zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów. Są to powiadomienia krajowe i powiadomienia przesyłane przez Komisję Europejską. Podejmowane są również działania związane z ogólnym bezpieczeństwem produktu na podstawie informacji Strona | 57 stan sanitarny powiatu w roku 2012 umieszczanych w ramach unijnego Systemu Ostrzegania o Produktach Niebezpiecznych RAPEX. Działania te polegają na ograniczeniu wprowadzania na rynek lub zmuszaniu do wycofywania z rynku żywności i produktów stanowiących zagrożenie dla zdrowia konsumentów. W 2012r. otrzymano 34 powiadomienia w ramach Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach – RASFF, w tym w 15 przypadkach kwestionowane produkty występowały na terenie powiatu głubczyckiego. Przeprowadzono 31 kontroli w 23 obiektach obrotu żywnością oraz materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością (w sklepach AGD). Najwięcej zgłoszeń dotyczyło nieprawidłowej jakości materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością (czajniki bezprzewodowe, szklanki dekorowane w obszarze obrzeża) pochodzących z Chin. Dla porównania w roku 2011r. otrzymano 47 powiadomień w ramach Systemu Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach – RASFF, w tym w 15 przypadkach kwestionowane produkty występowały na terenie powiatu głubczyckiego. Przeprowadzono 40 kontroli w 17 obiektach obrotu żywnością oraz materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością (w sklepach AGD). W 2012r. podejmowano szereg innych dodatkowych działań nadzorowych związanych m.in. z: zastosowaniem w produkcji środków spożywczych soli technicznej jako soli spożywczej, nadzorowanej produkcji proszku jajecznego, wydaniem przez GIS decyzji dotyczącej wstrzymania wytwarzania, wprowadzania do obrotu i wycofania z obrotu na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres 18 miesięcy suplementów diety pn. „Be MAN” oraz „NoEnd” zafałszowanymi substancjami farmakologicznymi i wykazującymi potencjalne ryzyko dla zdrowia konsumentów, wydaniem przez GIS decyzji dotyczącej wstrzymania wprowadzania do obrotu na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres 1 miesiąca, napojów alkoholowych o zawartości powyżej 20 % alkoholu wyprodukowanych na terytorium Republiki Czeskiej. EURO 2012: W 2012r. jak również w latach wcześniejszych w obiektach będących pod nadzorem nie stwierdzono przypadków obrotu produktami zastępczymi tzw. dopalaczami. Strona | 58 stan sanitarny powiatu w roku 2012 8.6. Jakość zdrowotna materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz kosmetyków Nadzór prowadzony jest w trakcie bieżących kontroli sanitarnych w zakładach produkujących środki spożywcze, w zakładach gastronomicznych i punktach sprzedaży detalicznej. Podczas kontroli pracownicy zwracają uwagę, aby stosowane materiały i wyroby z tworzyw sztucznych przeznaczone do kontaktu z żywnością posiadały właściwe oznakowanie. W 2012r. pobrano do badań laboratoryjnych 7 próbek materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością: kubki dekorowane na obrzeżu, salaterki wykonane z melaminy, kubki do pakowania produktów nabiałowych /4 próbki/, czajnik bezprzewodowy. Próbki badano w kierunku: migracji globalnej, migracji specyficznej formaldehydu, migracji ołowiu i kadmu oraz organoleptyki. Nie zakwestionowano żadnej z próbek. Do badań laboratoryjnych w kierunku zanieczyszczeń mikrobiologicznych pobrano 5 próbek kosmetyków wyprodukowanych przez firmę PPH „Kosmed” Zbigniew Leżański. Próbki nie zostały zakwestionowane. Tabela: Jakość zdrowotna materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością pobranych i zbadanych w powiecie głubczyckim w latach 2010 – 2011. 2010 Liczba próbek środków spożywczych pobranych i zbadanych laboratoryjnie 7 2011 9 1 11,1 2012 7 - - Rok Liczba próbek środków spożywczych zakwestionowanych % próbek zakwestionowanych 1 14.3 Wszystkie zakwestionowane próbki były pochodzenia chińskiego. Strona | 59 stan sanitarny powiatu w roku 2012 8.7. Ocena sposobu żywienia W 2012r. w 21 placówkach przeprowadzono kontrole sanitarne, w trakcie których dokonano analizy 21 jadłospisów sprawdzając sposób żywienia dzieci i młodzieży. W trakcie kontroli przeanalizowano: 13 jadłospisów dekadowych w 13 placówkach szkolnych, 5 jadłospisów dekadowych w 5 placówkach przedszkolnych, jadłospis dekadowy w Domu Pomocy Społecznej w Kietrzu, jadłospis dekadowy w Internacie Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego w Głubczycach, jadłospis dekadowy w Samodzielnym Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Branicach. Analizując teoretycznie przedstawione jadłospisy stwierdzono, że serwowane posiłki były urozmaicone. Nie występowała powtarzalność zestawów obiadowych i zawierały dodatki produktów sezonowych Ponadto pracownicy Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Opolu przeprowadzili kontrole sanitarne, w trakcie których dokonano teoretycznej oceny jadłospisów za okres 10 dni w następujących obiektach: bloku żywienia przy internacie Zespołu Szkół Mechanicznych w Głubczycach, Samodzielnym Publicznym Zespole Opieki Zdrowotnej w Głubczycach (posiłki przygotowuje i dostarcza firma cateringowa P.P.H.U. „JOL-MARK” Marek Krzysiak ul. Kamienna 7, 43-350 Węgierska Górka, Samodzielnym Publicznym Zespole Opieki Zdrowotnej w Głubczycach – kuchnia Niemowlęca, Domu Pomocy Społecznej „Kombatant” w Głubczycach, Domu Pomocy Społecznej „Klisino” – filia w Radyni, Domu Pomocy Społecznej „Pod Klonami” w Dzbańcach, Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Wielofunkcyjnej Domu Dziecka w Krasnym Polu, Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Wielofunkcyjnej Domu Dziecka w Krasnym Polu, filia Placówka Interwencyjna „Gniazdo” w Głubczycach. W wyniku przeprowadzonej oceny jadłospisów wniesiono stosowne uwagi, które przedstawiono w trakcie kontroli sanitarnej. Strona | 60 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Podsumowanie Obecnie obowiązujące regulacje prawne przyczyniają się do usprawnienia systemu nadzoru nad bezpieczeństwem żywności i w konsekwencji zmniejszenia ryzyka zagrożenia zdrowia ludności wynikającego ze spożywania żywności niewłaściwej jakości zdrowotnej. 1. Prowadząc nadzór sanitarny możemy stwierdzić, że stan sanitarny kontrolowanych obiektów żywności w 2012r. w stosunku do roku 2011 i lat wcześniejszych uległ poprawie szczególnie w zakresie modernizacji obiektów oraz wprowadzania systemów zapewnienia jakości. W 2012r. w porównaniu do wcześniejszego okresu nastąpiło zmniejszenie liczby zakładów wykazujących brak wiedzy i zainteresowania wdrażaniem systemów jakości, w związku z czym w coraz większej liczbie obiektów wdrażane i skutecznie stosowane są systemy kontroli wewnętrznej – zasady Dobrej Praktyki Higienicznej GHP, Dobrej Praktyki Produkcyjnej GMP oraz systemu HACCP wraz z niezbędną dokumentacją. Wzrosła też liczba zakładów, w których system HACCP jest wdrożony i stosowany. 2. W porównaniu do lat wcześniejszych zaobserwowano większą świadomość przedsiębiorców w zakresie obowiązku śledzenia drogi surowców i produktów zgodnie z zasadą „krok w tył – krok w przód”. Coraz częściej operatorzy żywności posiadają wdrożone procedury i systemy pozwalające na identyfikacje pochodzenia wykorzystywanych surowców i miejsc dostarczenia swoich produktów. 3. W celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności w dalszym ciągu będzie kontynuowany nadzór sanitarny szczególnie w zakresie: wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej – zasad GHP i GMP oraz systemu HACCP wraz z niezbędną dokumentacją, poprawy funkcjonalności obiektów, zachowania higieny osobistej i higieny miejsca pracy, stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji, identyfikowalności surowców i produktów, zachowania łańcucha chłodniczego na całej drodze od surowca do gotowego produktu wydawanego konsumentom, co ma szczególne znaczenie w przypadku artykułów spożywczych łatwopsujacych się. Strona | 61 stan sanitarny powiatu w roku 2012 IX. DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE OŚWIATY ZDROWOTNEJ I PROMOCJI ZDROWIA 9.1. Wprowadzenie Działania podejmowane w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej w roku 2012r. dotyczyły realizacji interwencji programowych i nieprogramowych. Zadania podejmowano w ramach współpracy lokalnej z realizatorami programów edukacyjnych oraz przedsięwzięć prozdrowotnych poprzez: organizowanie szkoleń i narad, udostępnianie materiałów, udzielanie pomocy merytorycznej i metodycznej, publikacje w środkach masowego przekazu. Tematyka działalności oświatowo-zdrowotnej i promocji zdrowia dotyczyła głównie profilaktyki chorób wynikających z palenia tytoniu a co za tym idzie promowania zdrowego stylu życia w tym zbilansowanej diety i aktywności fizycznej. Ponadto podejmowano działania dotyczące profilaktyki HIV/AIDS. 9.2. Realizacja zagadnień problemowych W roku 2012 działania oświatowo-zdrowotne skierowane były do środowisk : rodziców i opiekunów dzieci, dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, nauczycieli, wychowawców i pedagogów szkolnych, kobiet w wieku rozrodczym, personelu i pacjentów zakładów opieki zdrowotnej, społeczności lokalnej Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce. Jednym z głównych zadań w zakresie poprawy i umacniania zdrowia Polaków jest profilaktyka chorób odtytoniowych poprzez ograniczenie palenia tytoniu. Przez cały rok prowadzony jest monitoring aktualnej sytuacji w zakresie przestrzegania zakazu palenia tytoniu oraz podejmowane są działania organizowane w ramach akcji „Światowy Dzień bez Tytoniu” w dniu 31 maja 2012 r. obchodów „Światowego Dnia Rzucania Palenia” 15 listopada 2012 r. mają na celu: Strona | 62 stan sanitarny powiatu w roku 2012 podniesienie wiedzy o szkodliwości palenia i upowszechnianie mody na niepalenie upowszechnianie idei wolnych od dymu tytoniowego miejsc publicznych ochrona przed wymuszonym biernym paleniem „Czyste Powietrze Wokół Nas” program edukacji antytytoniowej Program skierowany jest do dzieci przedszkolnych w wieku 5-6 lat, ich rodziców i opiekunów Cele główne programu: to wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy oraz zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń. Zajęcia mają charakter warsztatowy. Taka forma dostarcza dzieciom najwięcej okazji do uczenia się przez doświadczenie i zgodnie z zasadami nowoczesnej edukacji zdrowotnej. Zasięg programu w roku szkolnym 2011/2012 objął 20 przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w powiecie głubczyckim. Edukacją objęto 414 dzieci i 549 rodziców. We współpracy z Wydziałem Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w Głubczycach zorganizowano powiatowy konkurs plastyczny dla dzieci uczestniczących w programie. Autorzy najciekawszych prac otrzymali nagrody rzeczowe i dyplomy. Wręczenie dyplomów i nagród laureatom konkursu w Przedszkolu we Włodzieninie. „Nie Pal Przy Mnie Proszę” program edukacji antytytoniowej dla uczniów klas I-III szkół podstawowych Celem głównym programu jest zmniejszenie narażenia dzieci na bierne palenie tytoniu. Ponadto ma za zadanie podnoszenie wiedzy na temat skutków zdrowotnych palenia tytoniu oraz uświadamiania rodzicom i innym osobom z najbliższego otoczenia dzieci konsekwencji biernego Strona | 63 stan sanitarny powiatu w roku 2012 palenia. Adresatami są uczniowie młodszych klas szkół podstawowych i ich rodzice. W realizacji uczestniczyło 13 szkół podstawowych, zasięgiem objęto 520 uczniów, 105 rodziców. Program został dobrze oceniony przez nauczycieli, uczniów i rodziców. Pomoce dydaktyczne są dobrze przygotowane, propozycje scenariuszy zajęć, które umieszczono w poradniku dla nauczyciela są atrakcyjne i dobrze dostosowane do wieku odbiorców. „Znajdź właściwe rozwiązanie” program profilaktyki palenia tytoniu dla uczniów starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjum. Celem programu jest zapobieganie paleniu tytoniu wśród uczniów starszych klas szkół podstawowych i gimnazjum poprzez zwiększenie wiedzy w zakresie szkodliwości dymu tytoniowego i kształtowanie umiejętności dbania o zdrowie własne i swoich bliskich. Ponadto kształtowanie postaw asertywnych związanych z unikaniem czynnego i biernego palenia. Realizacja programu profilaktyki palenia tytoniu odbywa się metodą warsztatową. W powiecie głubczyckim program zrealizowany został w 14 szkołach (podstawowych gimnazjach). Objął swoim zasięgiem 1050 uczniów. Program dotyczący odżywiania i aktywności fizycznej: „Trzymaj Formę!”: Program realizowany jest we współpracy z „Polską Federacją Producentów Żywności”. Głównym jego celem jest kształtowanie postaw i zachowań w zakresie prawidłowego żywienia i uprawiania aktywności fizycznej wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety. Program przeznaczony jest dla uczniów szkół gimnazjalnych i starszych klas szkół podstawowych w roku szkolnym realizowany był w 8 gimnazjach i 5 szkołach podstawowych, ogólna liczba uczniów biorących udział w programie to 1382 osób. Strona | 64 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Zajęcia edukacyjne we współpracy z Agencją Rynku Rolnego w Szkołach Podstawowych w Głubczycach. W ramach programu „Trzymaj Formę” w bieżącym roku już po raz V zorganizowano powiatowe rozgrywki międzyszkolne o PUCHAR ZDROWIA zorganizowane przez PSSE w Głubczycach na hali sportowej Zarządu Oświaty Kultury i Sportu w Głubczycach. Poza rozgrywkami sprawnościowymi rozegrany został konkurs wiedzy na temat zdrowego stylu życia i konkurs na wartościowy plakat promujący zdrowe odżywianie i aktywność fizyczną. Nagrodę główną w zawodach stanowił „Puchar Zdrowia” ufundowany przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Głubczycach, zdobyty w tym roku przez uczniów Gimnazjum nr.2 w Głubczycach. Wszyscy zawodnicy otrzymali drobne upominki i zdrowy poczęstunek przekazany przez lokalnych sponsorów. (wodę mineralną, jogurty, serki, bułeczki) Program „Trzymaj Formę” stanowi duże wyzwanie dla realizatorów, jest atrakcyjny i spotyka się z bardzo dobrym przyjęciem ze strony uczniów uczestniczących w zajęciach. Nagłośnienie tematyki przez uczniów w środowisku domowym sprzyja promocji zdrowego stylu życia w rodzinie i w społeczeństwie lokalnym. „Moje Dziecko Idzie Do Szkoły” Program skierowany jest do dzieci i rodziców dzieci w wieku 6-7 lat, które przygotowują się do rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej. Jego celem jest dostarczenie i uporządkowanie podstawowej wiedzy na temat przygotowań do rozpoczęcia nauki w szkole czyli zainteresowanie się stanem zdrowia, kondycją psycho-fizyczną dziecka. Porusza temat żywienia dziecka w wieku szkolnym, higieny wzroku, prawidłowego rozwoju mowy, zabezpieczenia higienicznych i Strona | 65 stan sanitarny powiatu w roku 2012 bezpiecznych warunków pracy ucznia w szkole i w domu. We współpracy z doradcą metodycznym wychowania przedszkolnego Powiatowego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli i Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego w Głubczycach, dnia 17 kwietnia zorganizowano konferencję metodyczną dla wychowawców przedszkolnych i nauczycieli wychowania przedszkolnego. Przedstawienie założeń programowych nastąpiło w trakcie Konferencji pt. „Rozwijanie kompetencji uczenia się”. W konferencji uczestniczyło 33 osoby. Program został dobrze przyjęty przez realizatorów i uczestników. Ciekawe opracowanie broszury dla rodziców dostarcza podstawowej wiedzy na temat przygotowań do rozpoczęcia nauki w szkole przez ich dziecko. Zapobieganie chorobom zakaźnym: ZAPOBIEGANIE HIV/AIDS Kampania „Zrób test na HIV” Kampania zachęca do wykonania bezpłatnego, anonimowego testu w kierunku zakażenia wirusem HIV, który można wykonać w Punktach Konsultacyjno – Diagnostycznych w całym kraju. Głównym zadaniem Kampanii społecznej jest podniesienie poziomu wiedzy na temat problemu zakażeń HIV i zachorowań na AIDS. W zakresie edukacji zorganizowano 2 warsztaty szkoleniowe w Zespole Szkół Mechanicznych i Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Głubczycach. Prowadzenie warsztatów przez Panią Annę Włodarczyk psychologa/ terapeutę uzależnień. Grupę docelową stanowili uczniowie (80 osób). Partnerem w realizacji edukacji w zakresie profilaktyki HIV/AIDS był Opolski Urząd Wojewódzki Wydział Polityki Społecznej. W ramach działań zorganizowano Powiatowy Konkursu Wiedzy o HIV/AIDS pt. „Warto wiedzieć. Plus czy minus”. Organizatorem konkursu była Powiatowa Stacja SanitarnoEpidemiologiczna w Głubczycach. Czas trwania konkursu od września do grudnia 2012r. Do konkursu przystąpiło 70 uczniów z 4 szkół ponadgimnazjalnych powiatu głubczyckiego. Etap powiatowy konkursu zorganizowano 10 grudnia w ramach Obchodów Światowego Dnia AIDS w Starostwie Powiatowym w Głubczycach gdzie rywalizowało ze sobą 12 laureatów etapu Strona | 66 stan sanitarny powiatu w roku 2012 szkolnego. Uroczystość podsumowania konkursu uświetnił występ przygotowany przez uczniów i nauczycieli Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. Ignacego Jana Paderewskiego w Głubczycach. Ważną część spotkania stanowiły wystąpienia zaproszonego gościa Pana Mieczysława Wojtaszka Pełnomocnika Wojewody ds. Narodowego Programu Zdrowia. Laureaci konkursu z jego rak otrzymali nagrody rzeczowe w postaci odtwarzaczy MP3 i MP4, ufundowane przez Opolski Urząd Wojewódzki oraz dyplomy od Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Głubczycach. Ponadto uczestnicy otrzymali drobne upominki przekazane przez Krajowe Centrum ds. AIDS. Laureaci i goście Powiatowego Konkursu Wiedzy o AIDS „Warto wiedzieć. Plus czy minus” dn.10.12.2012r. 3. Realizacja akcji i kampanii prozdrowotnych - Interwencje nieprogramowe Kampania zdrowotna pt. „Bezpieczne wakacje” Tematyka spotkań i prezentacji dotyczyła dbałości o zdrowie i bezpieczeństwo dzieci w okresie wakacji a w szczególności: profilaktyka zatruć pokarmowych profilaktyka zatruć grzybami pierwsza pomoc w użądleniu przez owady choroby przenoszone przez kleszcze choroby odzwierzęce Strona | 67 stan sanitarny powiatu w roku 2012 profilaktyka grypy pierwsza pomoc w nagłych wypadkach W okresie od czerwca do września 2012r. ogółem edukacją w ramach interwencji „Bezpieczne Wakacje” objęto 51 dzieci uczestniczących w zorganizowanych formach wypoczynku letniego na terenie powiatu. Zorganizowano 2 prelekcje wykorzystując prezentację multimedialną, zakończone warsztatami aktywizującymi. Zajęcia te zorganizowano we współpracy z Komendą Powiatową Policji w Głubczycach, poszerzając je o pokaz sprzętu policyjnego w Zespole SzkolnoPrzedszkolnym w Pilszczu. W Gminnym Ośrodku Kultury w Baborowie zorganizowano pokaz i ćwiczenia z zakresu udzielania I pomocy z wykorzystaniem fantomu. Dzieci angażowały się w zajęcia, odgrywając scenki sytuacyjne. Wszystkie podjęte działania edukacyjne miały na celu zapewnienie dzieciom i młodzieży bezpieczeństwa podczas wypoczynku letniego. W Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Pilszczu. Strona | 68 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Projekt „Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT (Tobacco free Cities) Celem projektu jest wzmocnienie przestrzegania realizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. W ramach współpracy zawarto lokalne koalicje z Komendą Powiatową Policji w Głubczycach i ze Strażą Miejską w Głubczycach oraz w Kietrzu. W roku 2012 wspólnie prowadzono stały monitoring przestrzegania ustawy w tym oznakowania miejsc objętych zakazem oraz przestrzeganiem zakazu palenia w zakładach pracy, placówkach służby zdrowia, placówkach oświatowo-wychowawczych, lokalach gastronomicznych, pomieszczeniach użytku publicznego, na przystankach i na terenach placów zabaw. Profilaktyka grypy Tematem działań była profilaktyka grypy oraz podniesienie poziomu wiedzy i świadomości na temat zachowania podstawowych zasad higieny. Do szkół wszystkich typów, przedszkoli i innych placówek oświatowo-wychowawczych, zakładów opieki zdrowotnej przekazywano wszelkie informacje, prezentacje, ulotki na temat grypy z prośbą o wykorzystanie na terenie obiektów . Umieszczono informację na stronie internetowej Starostwa Powiatowego oraz PSSE w Głubczycach. Temat został przedstawiony na łamach lokalnych mediów. Strona | 69 stan sanitarny powiatu w roku 2012 Podsumowanie W roku 2012 wszelkie działania interwencyjne programowe i nieprogramowe podejmowane były na rzecz społeczeństwa powiatu, przy zaangażowaniu placówek samorządu terytorialnego, placówek oświatowo-wychowawczych, zakładów opieki zdrowotnej, we współpracy z poszczególnymi komórkami PSSE. Działania oświatowo-zdrowotne i promujące zdrowie realizowane poprzez profilaktycznoedukacyjne programy i akcje przyczyniły się do poprawy kultury zdrowotnej społeczności powiatu i wzrostu bezpieczeństwa sanitarnego. Strona | 70