Załącznik
Transkrypt
Załącznik
Spis treści Wprowadzenie���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 9 Część I. Wybrane zagadnienia teoretyczne i metodologiczne������������������������������������������������ 15 Rozdział 1. Zdrowie w procesach ekonomicznych���������������������������������������������������������������������� 17 1.1. Zdrowie jako element kapitału ludzkiego��������������������������������������������������������������������������������� 17 1.2. Potencjalne kanały wpływu zdrowia na efekty ekonomiczne – rozważania teoretyczne��������� 20 1.3. Makro- i mikroekonomiczne koszty złego stanu zdrowia�������������������������������������������������������� 22 1.3.1. Stan zdrowia osób pracujących i jego konsekwencje ekonomiczne������������������������������� 23 1.3.2. Obciążenie budżetów gospodarstw domowych wydatkami na ochronę zdrowia����������� 27 1.4. Rola sektora ochrony zdrowia w gospodarce��������������������������������������������������������������������������� 28 1.5. Wybrane problemy analiz empirycznych nad znaczeniem zdrowia dla rozwoju ekonomicznego������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 29 1.5.1. Pomiar stanu zdrowia na potrzeby badań empirycznych������������������������������������������������ 30 1.5.1.1. Obiektywne mierniki stanu zdrowia����������������������������������������������������������������� 31 1.5.1.2. Subiektywne oceny stanu zdrowia�������������������������������������������������������������������� 35 1.5.1.3. Indeksy stanu zdrowia��������������������������������������������������������������������������������������� 36 1.5.2. Złożoność relacji pomiędzy stanem zdrowia a rozwojem ekonomicznym��������������������� 37 1.6. Wpływ stanu zdrowia na rozwój ekonomiczny – przegląd badań światowych������������������������ 37 1.6.1. Analizy makroekonomiczne�������������������������������������������������������������������������������������������� 38 1.6.1.1. Stan zdrowia w modelach wzrostu gospodarczego������������������������������������������� 38 1.6.1.2. Stan zdrowia w modelach łącznej produktywności czynników produkcji������� 46 1.7. Znaczenie zdrowia dla gospodarek regionalnych��������������������������������������������������������������������� 47 1.8. Zdrowie a efekty ekonomiczne w badaniach mikroekonomicznych���������������������������������������� 48 1.8.1. Zdrowie a osiągane dochody z pracy������������������������������������������������������������������������������ 49 1.8.2. Zdrowie a podaż pracy���������������������������������������������������������������������������������������������������� 51 1.8.3. Absencja chorobowa������������������������������������������������������������������������������������������������������� 52 1.9. Stan badań w Polsce������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 52 1.10. Przyczyny polaryzacji wyników badań���������������������������������������������������������������������������������� 53 1.11. Podsumowanie������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 55 Rozdział 2. Teoretyczne i metodologiczne aspekty badań nad determinantami stanu zdrowia�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 57 2.1. Uwagi wprowadzające�������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 57 2.2. Dynamiczna funkcja produkcji zdrowia����������������������������������������������������������������������������������� 58 2.3. Dane panelowe w empirycznych aplikacjach funkcji produkcji zdrowia�������������������������������� 60 6 2.3.1. Dynamiczne modele panelowe. Wybrane zagadnienia��������������������������������������������������� 62 2.3.1.1. GMM pierwszych różnic Arellano-Bonda�������������������������������������������������������� 63 2.3.1.2. Systemowy estymator Blundella-Bonda (GMM-SYS)������������������������������������� 65 2.3.2. Weryfikacja statystyczna dynamicznych modeli panelowych���������������������������������������� 67 2.3.2.1. Test Arellano-Bonda i test Sargana������������������������������������������������������������������� 67 2.3.2.2. Testy pierwiastka jednostkowego dla danych panelowych������������������������������� 68 2.4. Funkcja produkcji zdrowia z uwzględnieniem zależności przestrzennych – modele regresji przestrzennej���������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 68 2.5. Modele zmiennych jakościowych w analizach indywidualnego stanu zdrowia����������������������� 71 2.6. Pozostałe koncepcje modelowania stanu zdrowia�������������������������������������������������������������������� 73 2.7. Makroekonomiczne determinanty i uwarunkowania stanu zdrowia���������������������������������������� 74 2.7.1. Rola systemu ochrony zdrowia w kształtowaniu stanu zdrowia społeczeństwa������������ 76 2.7.2. Wpływ dostępności usług zdrowotnych na stan zdrowia����������������������������������������������� 77 2.7.3. Wybrane metody pomiaru dostępności usług zdrowotnych������������������������������������������� 80 2.7.3.1. Klasyczne miary dostępności���������������������������������������������������������������������������� 80 2.7.3.2. Modele grawitacji���������������������������������������������������������������������������������������������� 80 2.8. Mikroekonomiczne determinanty stanu zdrowia���������������������������������������������������������������������� 82 2.9. Podsumowanie�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 83 Rozdział 3. Istota i problem pomiaru nierówności w zdrowiu�������������������������������������������������� 85 3.1. Wprowadzenie�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 85 3.2. Nierówności w zdrowiu jako element nierówności społecznych��������������������������������������������� 86 3.3. Pomiar nierówności������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 89 3.3.1. Metodologia pomiaru nierówności��������������������������������������������������������������������������������� 90 3.3.1.1. Krzywa Lorenza i miary wywodzące się od niej���������������������������������������������� 92 3.3.1.2. Pomiar społeczno-ekonomicznych nierówności w zdrowiu����������������������������� 93 3.3.1.2.1. Krzywe koncentracji�������������������������������������������������������������������������� 94 3.3.1.2.2. Indeksy koncentracji�������������������������������������������������������������������������� 95 3.4. Nierówność nie do uniknięcia i nierówność, której można uniknąć. Standaryzacja demograficzna indeksu koncentracji����������������������������������������������������������������������������������������� 99 3.5. Dekompozycja indeksu koncentracji�������������������������������������������������������������������������������������� 101 3.5.1. Dekompozycja zmian w indeksie koncentracji������������������������������������������������������������� 102 3.5.2. Dekompozycja indeksu koncentracji dla nieliniowych modeli stanu zdrowia������������� 103 3.6. Indeksy koncentracji dla danych panelowych������������������������������������������������������������������������ 104 3.7. Z badań światowych nad nierównościami w zdrowiu������������������������������������������������������������ 104 3.8. Nierówności w wykorzystaniu świadczeń zdrowotnych i ich pomiar������������������������������������ 109 3.9. Z badań nad społeczno-ekonomicznymi nierównościami w wykorzystaniu świadczeń zdrowotnych���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 113 3.10. Podsumowanie���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 117 Część II. Wyniki analiz empirycznych dla Polski������������������������������������������������������������������� 119 Rozdział 4. Mikroekonomiczne determinanty stanu i nierówności zdrowia w Polsce. Rezultaty analiz empirycznych��������������������������������������������������������������������������������������������������� 121 4.1. Wprowadzenie������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 121 4.2. Metodologia badań i materiał statystyczny����������������������������������������������������������������������������� 122 7 4.3. Wpływ pozycji ekonomicznej na indywidualne oceny stanu zdrowia – wyniki regresji logistycznej����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 127 4.4. Związek stanu zdrowia z dochodami w wybranych subpopulacjach������������������������������������� 135 4.5. Ocena skali związanych z dochodami nierówności w zdrowiu z wykorzystaniem indeksów i krzywych koncentracji������������������������������������������������������������������������������������������ 137 4.6. Dekompozycja indeksu koncentracji stanu zdrowia��������������������������������������������������������������� 141 4.7. Nierówności a wiek����������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 143 4.8. Regionalne zróżnicowanie związanych z dochodami nierówności w zdrowiu���������������������� 145 4.9. Związane z dochodami nierówności w wykorzystaniu świadczeń zdrowotnych������������������� 147 4.10. Skala nierówności w Polsce na tle nierówności w innych krajach��������������������������������������� 154 4.11. Rola polityki społecznej w niwelowaniu nierówności w zdrowiu���������������������������������������� 154 4.12. Podsumowanie���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 157 Rozdział 5. Stan zdrowia w ujęciu przestrzennym – nierówności, uwarunkowania������������� 159 5.1. Wprowadzenie������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 159 5.2. Przestrzenne zróżnicowanie stanu zdrowia w Polsce w latach 1999–2008���������������������������� 160 5.2.1. Stan zdrowia populacji w wieku produkcyjnym����������������������������������������������������������� 161 5.2.2. Syntetyczny miernik stanu zdrowia HSI����������������������������������������������������������������������� 162 5.3. Przestrzenne nierówności w zdrowiu w okresie 1999–2008�������������������������������������������������� 164 5.4. Determinanty regionalnego zróżnicowania stanu zdrowia – weryfikacja empiryczna z zastosowaniem dynamicznej funkcji produkcji zdrowia����������������������������������������������������� 166 5.4.1. Metodologia badań�������������������������������������������������������������������������������������������������������� 166 5.4.2. Dostępność świadczeń zdrowotnych i jej zróżnicowanie regionalne��������������������������� 168 5.4.3. Pozostałe ekonomiczne i społeczne determinanty stanu zdrowia��������������������������������� 172 5.4.4. Rezultaty analizy empirycznej�������������������������������������������������������������������������������������� 172 5.5. Wpływ dostępności świadczeń na przestrzenne nierówności stanu zdrowia������������������������� 177 5.6. Wpływ poprawy dostępności świadczeń zdrowotnych na stan zdrowia osób w wieku produkcyjnym – analiza scenariuszowa���������������������������������������������������������������������������������� 180 5.7. Podsumowanie������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 184 Rozdział 6. Ekonomiczne implikacje stanu zdrowia – rezultaty analiz empirycznych dla Polski��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 185 6.1. Wprowadzenie������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 185 6.2. Mikroekonomiczne implikacje stanu zdrowia������������������������������������������������������������������������ 187 6.2.1. Zdrowie a osiągane dochody – oszacowania poszerzonego modelu Mincera�������������� 187 6.2.2. Stan zdrowia a aktywność zawodowa osób w wieku produkcyjnym��������������������������� 193 6.3. Zdrowie jako potencjalny czynnik rozwoju regionalnego – wyniki regresji wzrostu z wykorzystaniem dynamicznych modeli panelowych����������������������������������������������������������� 196 6.4. Podsumowanie������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 205 Zakończenie���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 207 Bibliografia����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 211 Spis tabel��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 225 Spis rysunków������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 227 Spis wykresów������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 229 Od Redakcji���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 231