Pobierz NEWSLETTER z dnia 6 kwietnia 2016 r.

NEWSLETTER PODATKOWY
NOWE PRAWO PODATKOWE
1. Import|OdmajawchodziwżycienowyKodeksCelny
Celem zmian przepisów jest zarówno uproszczenie i przyspieszenie
operacji celnych, jak i uszczelnienie systemu. Jego pełna unifikacja ma
pozwolić na szybki przepływ informacji między państwami UE.
W praktyce oznacza to, że dla części przedsiębiorców wejście w życie
Unijnego Kodeksu Celnego będzie oznacza
ułatwienia, ale dla innych może wiązać się z komplikacjami i zwiększonymi
kosztami. Wśród tych ostatnich będą firmy nieposiadające statusu
tzw. upoważnionego przedsiębiorcy (AEO) i korzystające z procedury
uszlachetniania czynnego, na które – co do zasady – zostanie nałożony
obowiązek ustanowienia zabezpieczenia, np. gwarancji bankowej.
Zmiany obejmą także składy celne oraz zasady ustalania wartości celnej
w przypadku transakcji zawieranych między podmiotami powiązanymi.
Po 30 kwietnia 2016 r. – co do zasady – będzie można korzystać
z dotychczasowych pozwoleń. Z kolei, pozwolenia dotyczące
likwidowanych instytucji mają być traktowane jako pozwolenia na nowe,
zbliżone do uchylonych, procedury. W praktyce oznacza to, że w okresie
przejściowym z pewnością wystąpią różne komplikacje i wątpliwości.
Co istotne, zmiany nie powodują wzrostu stawek celnych.
INTERPRETACJE I WYROKI
1. VAT|Kiedypowstajeobowiązek
podatkowyodusługbudowlanych
Za datę wykonania usługi budowlanej lub budowlano-montażowej należy
przyjąć dzień faktycznego zakończenia prac. Decyduje zatem moment,
gdy w opinii wykonawcy usługa lub jej część jest gotowa do przyjęcia przez
nabywcę. Bez znaczenia jest natomiast data podpisania protokołu zdawczo
– odbiorczego.
Tak wynika z interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 1 kwietnia 2016 r.
(PT3.8101.41.2015.AEW.2016.AMT.141)
1
Oznacza to, że jeśli usługa jest oddawana w całości, to za moment
jej wykonania należy uznać dzień, w którym wykonawca w związku
z wykonaniem całości określonej umową usługi zgłosił ją nabywcy do
odbioru. Natomiast, gdy zgodnie z umową usługa jest przyjmowana
etapami (np. przewidziane są cykliczne zapłaty po wykonaniu kolejnych
prac), to za moment wykonania części usługi należy uznać dzień, w którym
wykonawca faktycznie wykonał określoną umową część usługi. Także
w tym przypadku decyduje zatem moment faktycznego zakończenia prac
(związanych z danym etapem).
Minister odniósł się również do usługi o charakterze ciągłym, czyli sytuacji,
gdy ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń.
Wyjaśnił, że taką usługę uznaje się za wykonaną z upływem każdego
okresu, do którego odnoszą się płatności lub rozliczenia. Jeśli usługa
jest świadczona w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok i w danym
roku nie upływają żadne terminy płatności lub rozliczeń, to uznaje się
ją za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego (do momentu
zakończenia świadczenia tej usługi).
Minister wskazał, że jeśli odbiorca usługi nie jest podatnikiem VAT, to
obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej wykonania. Jeżeli natomiast
nabywca działa w charakterze podatnika, to obowiązek podatkowy
powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a ustawy o VAT, czyli z chwilą
wystawienia faktury. Taka faktura powinna zostać wystawiona nie później
niż 30. dnia od dnia wykonania usługi i nie wcześniej niż 30. dnia przed tym
dniem.
Jeśli podatnik nie wystawi faktury w terminie, to obowiązek podatkowy
i tak powstanie – w momencie, gdy faktura powinna zostać wystawiona
(czyli 30. dnia od dnia wykonania usługi).
2. Podatek bankowy | Ministerstwo Finansów
wyjaśnia nieprecyzyjne przepisy
Udzielenie pożyczki pracownikom nie powoduje, że firma staje się
instytucją pożyczkową, która podlega podatkowi od niektórych instytucji
finansowych.
Taki wniosek wynika z interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 3 marca
2016 r. (PK1.8201.1.2016). Wskazano w niej również, że przy ustalaniu
podstawy opodatkowania należy uwzględnić wartości aktywów ustaloną
na podstawie sald wszystkich kont.
Ponadto Minister wyjaśnił sposób rozliczania tzw. kwoty wolnej od podatku
między podmiotami powiązanymi. Wskazał, że zasadne jest przyjęcie, że
kwota wolna od podatku powinna być przypisana i rozliczana pomiędzy
tymi podmiotami proporcjonalnie do posiadanych przez nie aktywów,
składających się na łączną podstawę opodatkowania (po uwzględnieniu
proporcjonalnego udziału aktywów każdego z podatników w ogólnej
kwocie aktywów do opodatkowania).
2
W powyższej interpretacji Minister odwołał się m.in. do intencji
ustawodawcy. Powoduje to, że można mieć poważne wątpliwości, czy nie
ma ona charakteru prawotwórczego.
3. PIT/CIT | Warunkiem zaliczenia VAT do kosztów
jest brak możliwości jego odliczenia
Podmiot, który nie skorzystał z przysługującego mu prawa do odliczenia
kwoty VAT nie ma prawa zaliczyć jej do kosztów uzyskania przychodów.
Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 10 marca 2016 r. (II
FSK 3065/13). Wyjaśnił, że VAT naliczony jest kosztem uzyskania przychodu
tylko, gdy nie może zostać odliczony od podatku należnego lub zwrócony.
Wynika to wprost z brzmienia art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a tiret drugie ustawy
o CIT. Zgodnie z tym przepisem: „nie uważa się za koszty uzyskania
przychodów (…) podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania
przychodów (…) w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od
towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot
różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów
i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej
i prawnej”.
Taka sama zasada obowiązuje w podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wynika ona z art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a tiret drugie ustawy o PIT.
W ocenie NSA, nieskorzystanie z prawa do odliczenia VAT nie może być
uznane za brak takiego praw. W konsekwencji, jeśli podatnik nie skorzystał
z przysługującego mu prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, to
nie może jej uznać za koszt uzyskania przychodów.
4. VAT | Kiedy powstaje obowiązek podatkowy
od refakturowanych usług
Podmiot, który refakturuje usługę nie wykonuje żadnego dodatkowego
świadczenia. Oznacza to, że moment wykonania usługi na rzecz
ostatecznego beneficjenta jest tożsamy z momentem wykonania usługi
przez pierwotnego usługodawcę.
Tak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie
z 7 marca 2016 r. (III SA/Wa 961/15).
Sprawa dotyczyła wniosku o interpretację. Wystąpiła z nim spółka, która
funkcjonuje w ramach międzynarodowej grupy kapitałowej. Spełnia ona
funkcję tzw. krajowej spółki sprzedażowej. Spółka zajmuje się zatem
wspieraniem dealerów w kraju. W ramach tych zadań spółka oferuje
dealerom szereg towarów (przede wszystkim akcesoriów marketingowych),
usług szkoleniowych oraz usług związanych z utrzymaniem systemów
informatycznych i prowadzeniem działań marketingowych. Zasadnicza
3
część usług jest nabywana przez spółkę od spółek działających w ramach
grupy i w dalszej kolejności odsprzedawana poszczególnym dealerom.
Niektóre usługi rozliczane są w okresach rozliczeniowych (miesięcznych,
kwartalnych). Spółka zapytała, kiedy powinna wykazać obowiązek
podatkowy od refakturowanych usług.
Zarówno organ podatkowy, jak i WSA w Warszawie uznał, że zastosowanie
znajdą zasady ogólne. Sąd zauważył, że refakturujący działa w pierwszym
etapie we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej. Przyjmuje się, że
refakturujący najpierw nabywa usługę, a następnie tę usługę przenosi na
osobę trzecią, na rzecz której wcześniej działał. Przy refakturowaniu nie ma
jednak żadnej wartości dodanej do świadczenia.
Oznacza to, że obowiązek podatkowy powstaje w tym samym momencie,
co obowiązek podatkowy pierwszego wykonawcy usługi. Co prawda spółka
wskazywała, że w momencie, nabycia usług jeszcze nie wie, czy będzie je
refakturowała i w jakim zakresie. W ocenie sądu ten argument jest chybiony.
Należałoby się bowiem zastanowić, czy w takiej sytuacji w ogóle dochodzi
do refakturowania. Skoro bowiem spółka w momencie nabywania usług
od pierwotnego wykonawcy nie wie, czy działa na rzecz osoby trzeciej, to
nie jest spełniony jeden z istotnych elementów refakturowania, tj. zamiar
działania na rzecz innego podmiotu. Sąd podkreślił, że podnoszone przez
spółkę kwestie terminów nie są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Spółka
powinna bowiem tak zorganizować system fakturowania, aby dokumenty
sprzedaży wystawiane były bez opóźnień.
5. VAT | Prawo UE nie przewiduje
zwolnienia dla likwidacji szkód
Dyrektywa VAT zwalnia z opodatkowania działalność polegającą na
wyszukiwaniu klientów i kontaktowaniu ich z ubezpieczycielem. Przepis
ten nie obejmuje usług związanych z obsługą ubezpieczonych, którzy
ponieśli szkodę.
Tak uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu
z 17 marca 2016 r. w sprawie polskiego podatnika Aspiro (C‑40/15).
Należy jednak podkreślić, że TSUE dokonywał jedynie oceny art. 135
ust. 1 lit. a Dyrektywy VAT. Przepis ten brzmi: „państwa członkowskie
zwalniają następujące transakcje (…) transakcje ubezpieczeniowe
i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez
brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych”.
TSUE uznał, że pojęcie usług świadczonych przez „brokerów
ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych” nie obejmuje likwidacji
szkód. Bez znaczenia jest przy tym, czy podmiot świadczący usługi ma status
brokera lub agenta. To dlatego, że świadcząc usługi związane z likwidacją
szkód nie działa w takim charakterze.
4
Bardzo istotne będzie, w jaki sposób wyrok TSUE wpłynie na orzecznictwo
polskich sądów administracyjnych. Mogą one bowiem uznać, że co
prawda Dyrektywa nie pozwala na zastosowanie zwolnienia, ale polskie
przepisy w tym zakresie są z nią niezgodne. To by oznaczało, że stosowanie
zwolnienia nadal jest możliwe – do momentu nowelizacji ustawy o VAT.
Jest też druga możliwość. Sądy administracyjne mogą uznać, że polskie
przepisy są nieprecyzyjne, ale możliwa jest ich wykładnia zgodna
z Dyrektywą. Taki kierunek orzecznictwa byłby dużo bardziej niekorzystny
dla firm zajmujących się likwidacją szkód. Oznaczałby to bowiem, że
świadczone przez nie usługi są obciążone 23 proc. stawką. W konsekwencji
podatnicy stosujący zwolnienie mają zaległości podatkowe za ostatnie 5 lat
(chyba, że uzyskali dającą im ochronę interpretację indywidualną).
W razie Państwa pytań prosimy o kontakt z:
Michał Dec
partner, doradca podatkowy
email: [email protected]
tel. + 22 826 00 62
Konrad Piłat
doradca podatkowy
e-mail: [email protected]
tel. +22 826 00 62
lub Państwa doradcą ze strony naszej Kancelarii
KNDP Kolibski, Nikończyk, Dec & Partnerzy
ul. Miodowa 1, 00-080 Warszawa, tel.: +48 22 826 00 62; www.kndp.pl
Niniejszy dokument nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Nie ponosimy odpowiedzialności za wykorzystanie informacji zawartych
w komunikacie bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii doradców prawnych lub podatkowych.
5