klasa IV

Wymagania na poszczegółne oceny szkolne do działów programowych
przyrody w klasie IV.
DZIAŁ PROGRAMU: Przyroda i jej elementy.
Poziom wymagań.
Konieczny – K
Podstawowy – P
Stopień dopuszczający – 2
Stopień dostateczny – 3
Uczeń potrafi:
Uczeń potrafi:
• wymieniać niektóre składniki pogody,
• wymieniać naturalne i przekształcone
składniki przyrody,
• wymieniać nazwy kierunków głównych oraz
• wymieniać nazwy kierunków głównych
ich polskie skróty,
i pośrednich oraz podać oznaczenia
• obserwować przedmioty na widnokręgu,
międzynarodowe,
• wymienić kilka elementów pogody,
• wskazać kierunek północny na podstawie
• przyporządkować składniki pogody przyrzą –
znaków w przyrodzie,
dom do ich pomiaru,
•
wyjaśnić pojęcie widnokręgu,
• wymienić pory roku,
• opisać krajobraz w poszczególnych porach
• wyjaśnić zmiany zachodzące w przyrodzie
roku,
w różnych porach roku,
• wymienić składniki pogody i przyrządy do ich
• bezpiecznie obserwować różne substancje,
pomiaru,
• podać różne przykłady środowisk wodnych,
• odczytać temperaturę powietrza,
• wymieniać podstawowe gatunki roślin
• wymienić stany skupienia materii,
uprawnych i zwierząt hodowlanych,
• wymienić obserwacje jako podstawową metodę • wymienić hodowlę jako prosty sposób
poznawania świata istot żywych.
poznawania przyrody.
Rozszerzający – R
Dopełniający – D
Stopień dobry - 4
Stopień bardzo dobry – 5
Uczeń potrafi:
Uczeń potrafi:
• wskazać składniki naturalne i przekształcone
• podać przykłady zmian spowodowanych
w najbliższym środowisku,
przez człowieka w środowisku naturalnym,
• określić przy użyciu przyrządów (kompas,
• wyznaczać kilkoma sposobami kierunki
gnomon) kierunki główne na widnokręgu,
główne i pośrednie oraz podać ich oznaczenia
międzynarodowe,
• wyjaśnić zależność między miejscem
obserwacji a wielkością widnokręgu,
• sprawnie posługiwać się przyrządami do
obserwacji przyrody (lupa, mikroskop,
• wymienić obiekty które można obserwować za
lornetka)
pomocą lupy, lornetki,
• zaobserwować zmiany wysokości Słońca nad
• wyjaśnić zależnośći między długością cienia
widnokręgiem w poszczególnych porach roku,
a wysokością Słońca,
• podać jednostki pomiaru elementów pogody,
• wymienić przyrządy do pomiaru składników
• opisać aktualną pogodę z użyciem fachowej
pogody,
terminologii,
• określić kierunek wiatru,
• wyjaśnić pojęcie „pogoda”,
• rozpoznać 3 główne rodzaje chmur,
• rozróżniać opady i osady atmosferyczne,
• określić stopień zachmurzenia nieba,
• podać przykłady substancji w różnych stanach • wyjaśniać wpływ wysokośći ciśnienia na
samopoczucie człowieka,
skupienia,
• określić właściwości substancji,
• wyjaśnić, z czego zbudowane są wszystkie
składniki środowiska przyrodniczego, używając • doprowadzić wodę do wrzenia, zamrożenia
i topnienia z zachowaniem bezpieczeństwa,
pojęć: atom, cząsteczka,
• wyjaśnić , który ze stanów skupienia wody
• bezpiecznie badać właściwości różnych
jest najważniejszy dla istnienia organizmów,
substancji,
• planować i zakładać hodowle roślinne
• wyjaśnić korzyśći z uprawy roślin i hodowli
i zwierzęce oraz prowadzić zielnik
zwierząt.
DZIAŁ PROGRAMU: Budowa i czynności życiowe organizmów
Poziom wymagań
Konieczny – K
Podstawowy – P
Stopień dopuszczający – 2
Stopień dostateczny – 3
Uczeń potrafi:
Uczeń potrafi:
• wyjaśnić, z czego zbudowane są wszystkie
• wyjaśnić pojęcie „komórka”,
organizmy żywe,
• rozróżniać kształty komórek roślinnych
• wyróznić organizmy jednokomórkowe
i zwierzęcych,
i wielokomórkowe,
• wyjaśnić, że organizmy wielokomórkowe
• wymienić po jednym przykładzie narządów
zbudowane są z tkanek i narządów,
i układów narządów zwierzęcych,
• zaobserwować kształty komórek pod
• podać dwie podstawowe czynnośći życiowe
mikroskopem,
organizmów,
• wskazać na roślinie podstawowe organy,
• na różnych okazach rozpoznać roślinożercę
• wymienić podstawowe czynności życiowe
i drapieżcę,
organizmów,
• z podanych przykładów wybrać organizmy
• ułożyć z podanych przykładów prosty łańcuch
samożywne i cudzożywne,
pokarmowy,
• wyjaśnić, że wszystkie organizmy oddychają,
• podać przykłady ruchu w świecie roślin
• wymienić sposoby rozmnażania,
i zwierząt,
• wyjaśnić, że rozmnażanie jest procesem
• podać przykłady organizmów rozmnażających
życiowym warunkującym istnienie organizmów
się płciowo i bezpłciowo.
Rozszerzający – R
Dopełniający – D
Stopień dobry – 4
Stopień bardzo dobry - 5
Uczeń potrafi:
Uczeń potrafi:
• wyjaśnić, dlaczego komórki jednego
• zdefiniować pojęcie „komórka”,
organizmu mają różną budowę,
• wymienić po jednym przykładzie organizmu
•
podać więcej przykładów organizmów
jednokomórkowego i wielokomórkowego,
jednokomórkowych i wielokomórkowych,
• podać definicję „tkanka”, „narząd”,
• wyjaśnić pojęcia „tkanka”, „narząd”, „układ
• pokazać na modelu lub tablicy przykłady
narządów”,
narządów człowieka,
•
wykonać schematyczny rysunek kształtów
• omówić czynności życiowe wybranej rośliny
komórek spod mikroskopu,
lub zwierzęcia,
• wyjaśnić proces samożywnośći i cudzożywno – • wykonać modele komórek z plasteliny lub
innego materiału,
ści,
•
ocenić wpływ roślin i zwierząt na zawartość
• wskazać charakterystyczne cechy wyróżniające
dwutlenku wegla i tlenu w atmosferze,
drapieżcę i roślinożercę,
• wyjaśnić znaczenie zwierząt jako
• wyjaśnić, że podczas oddychania wyzwalana
konsumentów,
jest energia.
• wyjaśnić, dlaczego rośliny stanowią pierwsze
ogniwo łańcucha pokarmowego,
• wyjaśnić, jak rośliny bronią się przed
wrogami,
• omówić istniejące zależności między
organizmami oraz wyjaśnić je na schemacie,
• wyjaśnić istotę wymiany gazowej.
DZIAŁ PROGRAMU: Człowiek i środowisko
Poziom wymagań
Konieczny - K
Podstawowy – P
Stopień dopuszczający - 2
Stopień dostateczny – 3
Uczeń potrafi:
Uczeń potrafi:
• ułożyć plan dnia,
• podać nazwy kilku narządów człowieka
i rozpoznać je na ilustracjach,
• podać podstawowe czynności człowieka,
• wymienić etapy rozwojowe człowieka,
• stosować podstawowe zasady higieny
otoczenia czlowieka,
• określić bierne i czynne wypoczywanie,
• właściwie zachowywać się w ruchu
• zachować się w przypadku konieczności
drogowym,
udzielenia pierwszej pomocy przy drobnych
urazach,
• wykonać samodzielnie sałatkę jarzynową,
• wymienić podstawowe składniki pokarmowe,
• wyjaśnić rolę świeżych warzyw i owoców,
• wyjaśnić, od czego zależą potrzeby
• zastosować zasady estetyki spożywania
pokarmowe człowieka,
posiłków,
• określić różnice biologiczne chłopca
• wymienić prawa i obowiązki członków
i dziewczynki,
rodziny,
•
przestrzegać zasad higieny intymnej,
• wyjaśnić istotę rozmnażania,
• omówić, dlaczego należy oszczędzać surowce • podać rodzaje zanieczyszczeń środowiska
i jego wpływ na życie człowieka,
wtórne,
•
wyjaśnić ujemny wpływ hałasu na organizm
• rozrózniać objawy choroby (katar, kaszel,
ludzki,
gorączka, ból gardła),
• wykonać prosty opatrunek z zachowaniem
• wymienic środki chemiczne stosowane
zasad higieny,
w gospodarstwie domowym,
•
zabezpieczyć żywność przed zepsuciem
• wskazać źródło zanieczyszczeń powietrza,
(mrożenie, kiszenie, pasteryzowanie).
wody, gleby, w najbliższym otoczeniu,
• okazywać szacunek rodzicom
i kolegom,
• akceptować zmiany zachodzące w organiźmie
podczas dojrzewania,
• uzasadnić, że styl życia wpływa na stan
zdrowia.
Rozszerzający – R
Dopelniający – D
Stopień dobry - 4
Stopień bardzo dobry – 5
Uczeń potrafi:
Uczeń potrafi:
• wyjaśnić związek między narządami
• opisać budowę i rolę funkcjonowania
i czynnościami człowieka,
narządów człowieka w układach narządów,
• wymienić wszystkie czynności człowieka,
• podać źródła występowania składników
pokarmowych,
• wymienić rolę składników pokarmowych
• wykonać schemat drzewa genealogicznego
w życiu człowieka,
swojej rodziny,
• wymienić narzady rozrodcze męskie i żeńskie,
• anlizować etapy rozwoju płciowego
• rozróżniać żeńską i męską komórkę
człowieka,
rozrodczą,
• planować codziennie działania zmierzające do
• wyjaśnić sposoby ochrony środowiska,
poprawy swojego środowiska,
• wyjaśnić pojęcie choroby zakaźnej,
•
wyjaśnić zagrożenia wynikające
• wskazać zanieczyszczenia środowiska
z nieprawidłowego stosowania środków
najbliższej okolicy,
chemicznych.
• omówić zmiany zachodzące u płci w okresie
dojrzewania,
• stosować zasady profilaktyki zdrowotnej
(szczepionki, izolacja)
DZIAŁ PROGRAMU: Poznajemy nasze otoczenie
Poziom wymagań
Konieczny – K
Podstawowy – P
Stopień dopuszczający - 2
Stopień dostateczny – 3
Uczeń potrafi:
Uczeń potrafi:
• rozróżniać podstawowe elementy krajobrazu: • opisać podstawowe formy krajobrazu,
niziny, wyżyny, góry,
• wymienić typową skałę i glebę najbliższej
• wyjaśnić, że występują różne rodzaje skał,
okolicy,
• wymienić 3 elementy krajobrazu
• rozrózniać elementy krajobrazu naturalnego
przekształconego przez człowieka,
i przekształconego przekształconego przez
człowieka,
• określić środowiska życia organizmów,
• zastosować podstawowe przyrządy do
• rozróżniać mapę i plan,
obserwacji przyrodniczych,
• określic co to jest poziomica,
•
narysować plan dowolnego przedmiotu
• uzasadnić konieczność ochrony przyrody.
w wybranej przez siebie skali,
• wymienić podstawowe formy ochrony
przyrody.
Rozszerzający – R
Dopełniający – D
Stopień dobry - 4
Stopień bardzo dobry – 5
Uczeń potrafi:
Uczeń potrafi:
• wyjaśnić fakt występowania różnych skał,
• wyjaśnić zależności pomiędzy
występowaniem skał a glebami,
• rozróżniać rózne formy terenu,
• scharakteryzować formy ochrony przyrody,
• wyjaśnić konieczność przekształcania
• oznaczyć według klucza wybrane przykłady
środowiska,
roślin i zwierząt w najbliższej okolicy,
• wyjaśnić potrzebę ochrony przyrody,
•
posługiwać się planem i mapą w terenie,
• zna cechy przystosowawcze organizmów do
życia na lądzie i w wodzie,
• wyjaśnić różnicę pomiędzy wysokością
względną i bezwzględną,
• odczytać znaki topograficzne z mapy,
•
ocenić zależności pomiędzy działalnością
• odczytywać rysunki poziomicowe,
człowieka a stanem środowiska i odwrotnie –
• ocenić stan czystośći środowiska w swojej
wpływem środowiska na człowieka.
okolicy na podstawie wskaźników
naturalnych.
Poziom wymagań wykraczający – W (ocena celująca – 6) obejmujący całość programu
nauczania uzupełniony o:
• treści znacznie wykraczające poza program nauczania przyrody w szkole podstawowej,
• samodzielne i twórcze rozwijanie własnych uzdolnień,
• biegłe posługiwanie się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych
i praktycznych,
• propozycje rozwiązań nietypowych,
• udział (z powodzeniem) w konkursach przyrodniczych.
• samodzielne wyszukiwnie oraz przygotowanie informacji przyrodniczych niezbędnych do
realizacji zajęć koła ekologicznego,
• aktywny udział na zajęciach koła ekologicznego.