Antystatyzowana tkanina techniczna w klasie VTM-0

Antystatyzowana tkanina techniczna w klasie VTM-0

N o w o c zesne te c h n o l o gie | T k a n i n y t e c h n i c z n e
Antystatyzowana tkanina techniczna
w klasie VTM-0
Wyładowania elektrostatyczne są jedną z najczęściej występujących przyczyn zapłonu mieszanin palnych i wybuchowych. Wybuch lub pożar w podziemnych korytarzach kopalni węgla jest poważ-nym zagrożeniem zdrowia i życia pracujących tam górników. Do działań profilaktycznych, których celem jest eliminowanie niekorzystnych zjawisk, wynikających z migracji gazów zrobowych uwolnionych na skutek ingerencji w górotwór, należą
min. prace izolacyjno-uszczelniające z wykorzystaniem tkanin technicznych
Andrzej Ziółkowski ([email protected]) jest
dyrektorem ds. badań i jakości, a Piotr Pyrzyna
([email protected]) menedżerem produktu
w firmie Art Plast, 95-030 Rzgów, ul Pabianicka 68D,
www.artplastpet.pl
W
Polsce tkaniny techniczne zaczęto
stosować w kopalniach węgla kamiennego już kilkadziesiąt lat temu.
Początkowo do podsadzki oraz uszczelnień
używano tkaniny jutowej. Tkanina ta charakteryzowała się dużym ciężarem i grubością, niedostatecznymi możliwościami formowania, podatnością na degradację w wyniku oddziaływania stosowanych spoiw
chemicznych i mineralnych oraz niskimi parametrami wytrzymałościowymi. Z tego też
powodu została wyparta przez odpowiednio
modyfikowane tkaniny z tworzyw syntetycznych wolnych od tych wad.
Tkaniny używane obecnie do podsadzki
hydraulicznej są wykonane z modyfikowanego polipropylenu o indeksie tlenowym
IO>21%. Charakteryzują się przemijającymi
właściwościami antystatycznymi. Takie parametry tkaniny są wystarczające przy tamowaniu w tamach czołowych oraz wszędzie
tam, gdzie tkanina będzie zabudowna w ciągu 48 godzin od jej sprowadzenia do wyrobiska. Ograniczenie to wynika z zastosowania powierzchniowych środków antystatycznych do impregnowania tkaniny. Środki te
na skutek kontaktu z wodą wykorzystywaną
jako medium ruchome są wymywane, a sama tkanina traci swoje właściwości antystatyczne. Tkaniny antystatyzowane powierzchniowo mogą być używane tylko i wyłącznie
do zastosowań podsadzkowych i nie mogą
mieć innego przeznaczenia.
Zastosowanie tkanin technicznych rozpraszających ładunek elektrostatyczny
do wszelkiego rodzaju przepierzeń wentylacyjnych poprawiających bezpieczeństwo wentylacyjno-pożarowe,
do wykładania ociosów (tzw. oganianki) w celu wypełniania wygrodzonej przestrzeni spoiwami,
do wykonywania przegród i przesłon, na które nakładane są spoiwa izolacyjno-uszczelniające,
do wykonywania tam podsadzkowych, w tym: tamy czołowej, bocznej, ryglowej oraz progów, jak również tam przestawnych,
do wykonywania tam wentylacyjnych z zastosowanie uszczelnień,
przy procesach izolacyjno-uszczelniających z użyciem środków chemicznych i/lub mineralnych, w tym również wszelkiego rodzaju tworzyw, pian formaldehydowo-mocznikowych, fenolowych,
uu do szycia worków do transportu narzędzi, próbek węgla itp.,
uu do wykonywania pojemników kontenerowych (big-bag) z lub bez zaworów zwrotnych wykorzystywanych w budowie
pasów izolacyjno-podporowych budowanych w ścianach chodników utrzymywanych za frontem,
uu do wykonywania szczelnych pojemników – worków z lub bez zaworu zwrotnego do wykładki mechanicznej za odrzwiami obudowy chodnikowej podczas drążenia wyrobisk korytarzowych i innych,
uu jako okładzina w siatkach zgrzewanych okładzinowo-osłonowych (typoszereg siatek „KAMA” lub inne).
uu
uu
uu
uu
uu
uu
42
MM Magazyn Przemysłowy 12 (113)/2011
źródło: Art Plast
Andrzej Ziółkowski, Piotr Pyrzyna
ppIlustracja 1: Gotowe uszczelnienie chodnika
z użyciem tkaniny ArtiTEX PAS FR25
Klasa palności VTM-0
Tkaniny, które mogą być używane w przestrzeniach zagrożonych wybuchem muszą
charakteryzować się trudnopalnością w klasie palności VTM-0 lub równoważną oraz
nieprzemijającymi właściwościami antyelektrostatycznymi. W przypadku stosowania
tkanin w podziemnych zakładach górniczych
ich rezystancja powierzchniowa musi osiągać
wartości poniżej 109 Ω. Pisząc o używaniu
tkanin w przestrzeniach zagrożonych wybuchem bez jakichkolwiek ograniczeń, trzeba
mieć na względzie również i to, że nie mogą
one wymagać uziemiania, co jest bardzo
uciążliwe lub wręcz niemożliwe do wykonania w warunkach kopalnianych.
Wymagania takie spełniają tkaniny z materiałów antyelektrostatycznych rozpraszających ładunek elektrostatyczny o rezystancji
powierzchniowej poniżej 109 Ω, ale powyżej
106 Ω. Wartości rezystancji powierzchniowej
poniżej 106 Ω charakteryzują tkaniny antyelektrostatyczne przewodzące, które mogą
być stosowane w przestrzeniach zagrożonych
wybuchem, pod warunkiem ich skutecznego
i trwałego uziemienia.
Tkaniny antyelektrostatyczne przewodzące
składają się zazwyczaj z trudnopalnej tkaniny
T k a n i n y t e c h n i c z n e | N owoczesne technolo g ie
qqTabela 1: Zestawienie parametrów technicznych tkanin technicznych ArtiTEX PAS FR25
FIZYCZNE
Masa powierzchniowa
MECHANICZNE
Wytrzymałość na rozciąganie
Wytrzymałość na rozrywanie
ANTYSTATYKA
Opór powierzchniowy
Opór skrośny
Opór między punktami
PALNOŚĆ
Wskaźnik tlenowy
Klasa palności
PN-EN ISO 9773:2003/A1:2005
Metoda badania
Wartość
Jednostka miary
PN-88/P-04626
160 +/-15
g/m2
PN-EN ISO 13934-1:2002
PN-EN ISO 13937-2:2002
>900
>350
N
N
PN-EN 61340-2-3:2002 / PN-EN 13463-1:2010
PN-EN 61340-2-3:2002 / PN-EN 13463-1:2010
PN-EN 61340-2-3:2002 / PN-EN 13463-1:2010
1*107-6,5*108
1*107-6,5*108
1*107-6,5*108
Ω
Ω
Ω
PN-EN ISO 4589-2:2006
PN-EN ISO 9773:2003
VTM-0
>26,9
%
polipropylenowej o właściwościach izolacyjnych i siatki metalowej mechanicznie wplecionej w strukturę tkaniny bazowej. Rezystancja
powierzchniowa w przypadku takich tkanin
osiąga poziom poniżej103 Ω i jest charakterystyczna nie dla materiałów rozpraszających ładunek elektrostatyczny, lecz dla materiałów
przewodzących, które bezwzględnie należy skutecznie i trwale uziemiać. Ponadto czynnikiem
uniemożliwiającym odprowadzenie ładunków
może być np. farba, rdza czy warstwy brudu.
Z uwagi na charakter eksploatacji tkaniny
w podziemnych kopalniach tkanina ta, a także znajdująca się w niej nitka, będzie narażona na przecinanie, rozrywanie i może ulegać
korozji chemicznej. To wszystko może spowodować znaczny wzrost zagrożenia występowania samoistnych wyładowań elektrostatycznych. Zastosowana siatka metalowa ma
za zadanie ekranowanie tkaniny wykonanej
z dielektryka oraz zbieranie i odprowadzanie
nadmiarowego ładunku elektrycznego. Nie
ma innej możliwości odprowadzenia nadmiarowego ładunku z przewodników jak tylko
skuteczne i trwałe ich uziemnienie.
Tkanina techniczna, rozpraszająca ładunek
elektrostatyczny
Przykładem nowoczesnej, trudnopalnej w klasie palności VTM-0 tkaniny technicznej, która
rozprasza ładunek elektrostatyczny, jest tkanina ArtiTEX PAS FR25. Tkanina ta produkowana jest na bazie modyfikowanego polipropylenu ArtPYLEN HP PAS FR, który opracowany został w firmie Art Plast i został zgłoszony do ochrony w Urzędzie Patentowym.
Wspomniana tkanina łączy w sobie dwie cechy:
trwałą antystatyzację w masie oraz trudnopalność w klasie VTM-0.
Trwała w czasie antystatyzacja tkaniny zapewnia jej bezpieczne użytkowanie bez konieczności jej uziemiania. Ładunek elektrostatyczny jest rozpraszany na jej powierzchni i nie
klasa
uu Ilustracja 2: Proces zabudowy tkaniny technicznej
podczas budowy uszczelnienia tzw. oganianki
ma potrzeby jego odprowadzania. Tkanina
charakteryzuje się również wysoką odpornością chemiczną na działanie kwasów, zasad
i soli oraz rozpuszczalników organicznych. Jest
też bezpieczna podczas jej stosowania zarówno dla osób mających kontakt z płótnem,
jaknowe logo do druku.pdf
Maciek Rosler
też dla środowiska naturalnego.
Trwale antystatyzowane, trudnopalne tworzywo
ArtPYLEN HP PAS
FR może mieć szersze zastosowanie
niż tylko do produkcji tkanin technicznych wykorzystywanych kopalniach węgla, w strefach zagrożonych
wybuchem. Można
z niego produkować różne elementy
maszyn górniczych,
obudowy, skrzynki,
a zwłaszcza wszelkiego rodzaju opakowania, kanistry,
w których transportowane i przechowywane
są
komponenty do
wytwarzania spoiw
i powłok izolacyjno-uszczelniających, kleje organiczne, oleje hydrauliczne,
czy
środki do impregnacji
drewna
lub farby. MM
źródło: Art Plast
Właściwości
11/21/2011 4:27:57 PM
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
MM Magazyn Przemysłowy 12 (113)/2011
43