Strategia 2012[1] poprawiona

Transkrypt

Strategia 2012[1] poprawiona
Załącznik do Uchwały Nr …………....
Rady Miejskiej w Tolkmicku
z dnia …………………... 2012 roku
STRATEGIA
ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
MIASTA I GMINY TOLKMICKO
na lata 2012 - 2015
Tolkmicko 2012
SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI ..................................................................................................... 2
I.
Cel i proces tworzenia strategii................................................................... 4
II. Charakterystyka Miasta i Gminy Tolkmicko ............................................... 6
1. Podstawowe informacje o gminie ........................................................... 6
a.
Położenie geograficzne ...................................................................... 6
b.
Demografia......................................................................................... 8
c. Dominująca aktywność gospodarcza w Gminie Tolkmicko ................ 11
2. Strategiczne kierunki rozwoju gminy .................................................... 14
3. System pomocy społecznej.................................................................... 15
a.
Instytucje zajmujące się pomocą społeczną..................................... 15
b.
Charakterystyka grup objętych pomocą społeczną ......................... 19
c. Dotychczasowe formy pomocy i świadczeń ........................................ 24
d.
Współpraca z innymi podmiotami ................................................... 28
4. Źródła podstawowych problemów społecznych i ich identyfikacja ...... 29
a.
Analiza obszarów polityki społecznej............................................... 29
a.a Gospodarka mieszkaniowa ........................................................... 29
b.a system opieki zdrowotnej ............................................................. 31
c.a edukacja i opieka nad dzieckiem .................................................. 33
d.a system opieki nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi ....... 40
e.a Rynek pracy, zatrudnienie i bezrobocie ........................................ 44
f.a
b.
. bezpieczeństwo publiczne i patologie społeczne ........................ 55
Katalog zidentyfikowanych problemów społecznych gminy ........... 61
5. Kapitał społeczny gminy ........................................................................ 62
III. Kierunki rozwoju gminy ............................................................................ 76
1. Wizja rozwoju społecznego ................................................................... 76
2. Cele główne i szczegółowe .................................................................... 77
3. Organizacja i przebieg zadań ................................................................. 79
VI.
Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym dzieci i młodzieży ........ 85
VII. Hierarchia celów rozwoju.................................................................... 87
IV.
Zarządzanie realizacją Strategii ............................................................. 80
1. Koordynacja realizacji Strategii ............................................................. 80
2. Sposoby i częstotliwość dokonywania oceny stopnia realizacji Strategii
80
3. Aktualizacja strategii ................................................................................ 81
SPIS TABEL ....................................................................................................... 82
I. Cel i proces tworzenia strategii
Polityka społeczna państwa ma na celu: bezpieczeństwo socjalne, które
obejmuje zapewnienie dochodów i usług w sytuacji wystąpienia ryzyka
socjalnego; inwestycje w człowieka, a więc tworzenie równych szans rozwoju
ludzi, kształtowanie młodego pokolenia; ład społeczny, który jest podstawą
stabilizacji życiowej ludzi, współpracy w osiąganiu celów, tolerancji różnic
między ludźmi; życie rodzinne, powrót do wartości związków między ludźmi
i poczucia bezpieczeństwa na podstawie więzi emocjonalnych i uczuciowych.
Samorząd terytorialny odpowiedzialny jest za realizację wskazanych celów
polityki społecznej.
W związku z powyższym konieczne jest strategiczne rozwiązywanie problemów
społecznych zarówno osób, rodzin, jak i grup społecznych.
Opracowując i realizując Strategię należy wziąć pod uwagę, że problemy
społeczne są związane ze sferą ekonomiczną, edukacyjną, zdrowotną
i mieszkaniową naszej gminy. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych
to tyle, co względnie trwałe wzory interwencji społecznych podejmowanych
w celu poprawy czy też zmiany negatywnych zjawisk społecznych.
Obowiązek
opracowania
Strategii
Rozwiązywania
Problemów
Społecznych wynika wprost z art. 17 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r.
o pomocy społecznej.
Strategię opracowano na podstawie analizy i oceny zasobów gminy w
sferze polityki społecznej. Utworzony został zarys potrzeb i problemów
społecznych,
z jakimi mamy do czynienia na terenie całej gminy.
Grupa zadaniowa podczas dwóch dni pracy zorganizowanej w formie
warsztatów
dokonała
analizy,
polegającej
przede
wszystkim
na
posegregowaniu posiadanej wiedzy oraz informacji uzyskanych ze środowiska
lokalnego odnośnie istniejących problemów społecznych w Gminie Tolkmicko.
Zebrane i usystematyzowane tą drogą wnioski zostały przedstawione w dalszej
części niniejszego dokumentu, jako obszary problemowe i zaplanowane
w stosunku do nich działania i zadania.
Określono wizję, cel strategiczny oraz cele priorytetowe, a także sposoby
realizacji celów. Podczas trwania warsztatów określono realizatorów
poszczególnych zadań, mierniki realizacji zadań i harmonogram. Projekt
strategii poddany został konsultacjom społecznym.
Powyższe działania podejmowano przy współpracy z:
- Przedstawicielami organizacji pozarządowych,
- Przedstawicielami środowisk lokalnych,
- Urzędem Miasta i Gminy w Tolkmicku,
- Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
- Przedstawicielami Rady Miejskiej w Tolkmicku,
- Pedagogiem szkolnym Gimnazjum w Tolkmicku,
- Posterunkiem Policji Miejskiej w Tolkmicku,
- Powiatowym Urzędem Pracy w Elblągu,
- Przedszkolem Miejskim w Tolkmicku,
- Biblioteką Publiczną Miasta i Gminy Tolkmicko,
- Szkołami Podstawowymi z terenu Miasta i Gminy Tolkmicko.
Opracowując Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych wysoce
przydatne stały się istniejące i realizowane już w Gminie Tolkmicko programy
takie jak: Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 20102015, Gminny System Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną Miasta i
Gminy Tolkmicko na lata 2010-2016, Program Profilaktyki i Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych Miasta i Gminy Tolkmicko na 2012r., Gminny
Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2017
oraz Strategia
Zrównoważonego Rozwoju Miasta i Gminy Tolkmicko.
Strategia została przyjęta, jako dokument przez Radę Miejską
w Tolkmicku dnia 27 września 2006 roku. Niniejszy dokument jest jej
aktualizacją opracowaną na lata 2012 – 2015, przyjętą przez Radę Miejską
w Tolkmicku w dniu 26 kwietnia 2012roku.
II. Charakterystyka Miasta i Gminy Tolkmicko
1. Podstawowe informacje o gminie
a. Położenie geograficzne
Miasto i Gmina Tolkmicko położona jest w północnej części powiatu
elbląskiego,
z
w
gminami:
województwie
Frombork
w
warmińsko
powiecie
–
mazurskim.
braniewskim,
Elbląg,
Graniczy
Milejewo
i Młynary w powiecie elbląskim oraz miastem Elbląg, stanowiącym powiat
miejski.
Granica
wodna
na
Zalewie
Wiślanym
graniczy
z obszarami położonymi w województwie pomorskim (powiat nowodworski).
Na obszar gminy składają się: miasto Tolkmicko stanowiące ośrodek
administracyjny i usługowy oraz dziesięć obrębów wiejskich: Brzezina,
Chojnowo, Kadyny, Kamionek Wielki, Łęcze, Pagórki, Nowinka, Pogrodzie,
Przybyłowo, Suchacz.
W obrębie Kadyny wyróżniają się poza samą wsią Kadyny osiedla:
Ostrogóra (Ostrobrzeg), Lipnik (Kikoły) i Janówek, w obrębie Suchacz – wieś
Suchacz i osiedla: Pęklewo, Bogdaniec, Połoniny i Nadbrzeże, zaś w obrębie
Kamionek Wielki można wyróżnić Rangóry z Domem Pomocy Społecznej.
Pod względem fizyczno – geograficznym gmina Tolkmicko leży na
obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, zajmując jej nachylone w kierunku Zalewu
Wiślanego północne i północno-zachodnie stoki oraz północną część
wierzchowiny. Tylko małą część gminy stanowi wąski pas równiny
nadzalewowej wraz z tak zwaną terasą kadyńską. Znaczną część powierzchni
gminy – ponad połowę – stanowią wody Zalewu Wiślanego.
Powierzchnia ogólna gminy – w granicach administracyjnych wynosi
22.536ha. Po wyłączeniu obszaru wód Zalewu Wiślanego, która stanowi
12.078ha, część lądowa gminy wynosi 10.458ha, na co składa się 226ha
powierzchni miasta i 10.232ha terenów wiejskich.
W
części
lądowej
4.282
ha
(40,9%)
stanowią
użytki
rolne,
a niemal połowę lasy – 5.150 ha (49,2 %). Tereny osiedleńcze, na które składają
się
tereny
zabudowy
mieszkaniowej,
przemysłowej
i
rolniczej,
a także usług i zieleni zajmują w gminie 271 ha, co stanowi zaledwie
2,6 % jej powierzchni.
Warunki naturalne w zasadniczym stopniu wpłynęły na rozmieszczenie na
obszarze gminy ludności oraz funkcji gospodarczych. Wyróżniają się tu trzy
strefy:
• pierwszą stanowią tereny przyzalewowe, obejmujące niską terasę
nadzalewową oraz niższe, wylesione partie Wysoczyzny. Tu zamieszkuje
ponad 70% ludności gminy, tu też są zlokalizowane niemal wszystkie
pozarolnicze funkcje gminy (przemysł, rybołówstwo, większość usług,
rekreacja). Rolnictwo na tych terenach, to gospodarstwa o bardzo
rozdrobnionej strukturze, wielkości niezapewniającej samowystarczalność,
z dużym udziałem upraw sadowniczych i warzywniczych. Podstawą
utrzymania ludności są zajęcia pozarolnicze. Komunikacyjną oś tej strefy
stanowi droga wojewódzka nr 503 Elbląg – Suchacz – Tolkmicko – Pogrodzie.
• drugą
strefę
stanowią
tereny
leśne,
które
zajmują
środkową
i północną część gminy, z nielicznym, rozproszonym osadnictwem,
w
większości
związanym
z
gospodarką
leśną,
stanowiącą
jedną
z funkcji gospodarczych tych terenów;
• trzecia
strefa
obejmuje
tereny
rolnicze
położone
w
płaskiej,
wierzchowinowej części Wysoczyzny. Funkcja gospodarcza tej strefy to
rolnictwo.
Osadnictwo grupuje się w pięciu zespołach:
Wieś Pogrodzie z otaczającymi ją mniejszymi wsiami (Chojnowo,
Nowinka, Przybyłowo, Wodynia i Brzezina);
Wieś Łęcze z Pagórkami;
Wieś Suchacz z Pęklewem, Połoninami, Nadbrzeżem i Bogdańcem;
Wieś Kamionek Wielki z Rangórami;
Wieś Kadyny z Ostrogórą, Białą Leśniczówką, Wysokim Borem,
Kikołami i Janówkiem.
Pogrodzie, Łęcze i Suchacz to dość duże wsie o zwartej zabudowie,
posiadające szkołę, kościół, sklepy.
b. Demografia
Demografia to przede wszystkim opis życia, powstania i przemijania
społeczności ludzkiej, w równej mierze zawiera także opis liczbowy (przyrost
naturalny, migracje), strukturę (wieku, płci, zawodową, narodowościową,
wyznaniową), jak również rozmieszczenie przestrzenne i dalsze czynniki,
w szczególności społeczne i socjologiczne, które wpływają na zmiany
demograficzne.
Tabela 1. Ludność miasta i gminy Tolkmicko
Rok 2008
Miasto
Gmina
Łącznie
Ludność ogółem
2520
3566
6086
Mężczyźni
1203
1785
2988
Kobiety
1317
1781
3098
Urodzenia żywe
30
47
77
Zgony
31
47
78
Miasto
Gmina
Łącznie
Ludność ogółem
2600
3702
6302
Mężczyźni
1243
1863
3106
Kobiety
1357
1839
3196
Urodzenia żywe
34
55
89
Zgony
46
26
72
Miasto
Gmina
Łącznie
Ludność ogółem
2700
3839
6539
Mężczyźni
1297
1924
3221
Kobiety
1403
1915
3318
Urodzenia żywe
32
83
115
Zgony
29
51
80
Miasto
Gmina
Łącznie
Ludność ogółem
2768
3966
6734
Mężczyźni
1327
1993
3320
Kobiety
1441
1973
3414
Urodzenia żywe
27
51
78
Zgony
32
44
76
Rok 2009
Rok 2010
Rok 2011
Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku
Tabela 2. Ludność wg płci i wieku
Ludność
2008 rok
Miasto
Gmina
2009 rok
Miasto
Gmina
2010 rok
Miasto
Gmina
2011 rok
Miasto
Gmina
Przedprodukcyjny
Produkcyjny 20-60 kobieta Poprodukcyjny powyżej
do lat 19
i 20-65 mężczyzna
60 lat kobieta i 65 lat mężczyzna Ogółem
Kobieta
355
827
170
1352
Mężczyzna
363
867
117
1347
Kobieta
559
1148
406
2113
Mężczyzna
570
1309
125
2004
Kobieta
323
825
278
1426
Mężczyzna
341
880
125
1346
Kobieta
545
1245
343
2133
Mężczyzna
544
1327
134
2005
Kobieta
308
824
317
1449
Mężczyzna
303
894
126
1323
Kobieta
495
1158
354
2007
Mężczyzna
502
1349
148
1999
Kobieta
307
821
313
1441
Mężczyzna
294
909
124
1327
Kobieta
479
1141
353
1973
Mężczyzna
497
1350
146
1993
Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku.
c. Dominująca aktywność gospodarcza w Gminie Tolkmicko
Korzystne warunki agroekologiczne, duże obszary leśne i Zalew Wiślany
powodują, że główne funkcje gospodarcze gminy to:
1. rolnictwo, w znacznej części rodzinne, choć występują także gospodarstwa
wielkoobszarowe;
2. leśnictwo;
3. usługi;
4. rybołówstwo grupujące się w trzech portach: Tolkmicko, Suchacz
i Kamionek Wielki.
Licznie reprezentowany niegdyś przemysł ceramiczny utracił bazę
surowcową i w gospodarce gminy nie odgrywa niemal żadnej roli. Turystyka
i rekreacja, choć mają świetne warunki rozwoju, nie wykorzystują dotychczas
swej szansy.
Analizując lata 2008-2011 należy podkreślić, że maleje liczba
przedsiębiorców wpisanych do ewidencji działalności gospodarczej z terenu
miasta i gminy Tolkmicko, co obrazuje tabela 3.
Tabela 3. Przedsiębiorcy wpisani do ewidencji działalności gospodarczej z terenu miasta
i gminy Tolkmicko
Działalność
handlowa
Działalność Gospodarstwo
usługowa agroturystyczne
Razem
Miasto i Gmina
Tolkmicko
Miasto Tolkmicko
19
22
37
6
84
11
11
19
0
41
2008 rok
Działalność
produkcyjna
Gmina Tolkmicko
8
11
18
6
43
200
Przedsiębiorcy
Miasto i Gmina
Tolkmicko
20
18
25
8
71
2010 rok
2011 rok
Miasto Tolkmicko
14
6
5
0
25
Gmina Tolkmicko
6
12
20
8
46
Miasto i Gmina
Tolkmicko
Miasto Tolkmicko
8
12
30
8
58
4
5
7
0
16
Gmina Tolkmicko
4
7
23
8
42
Miasto i Gmina
Tolkmicko
Miasto Tolkmicko
8
13
20
1
42
4
5
10
1
20
Gmina Tolkmicko
4
8
10
0
22
Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku.
Maleje również liczba osób fizycznych prowadzących działalność
gospodarczą na terenie miasta i gminy Tolkmicko. Sytuację tą obrazuje tabela 4.
2011 rok
2010 rok
2009 rok
2008 rok
Tabela 4. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą z terenu miasta i gminy Tolkmicko według wybranych sekcji w latach 2008-2011
Przedsiębiorcy
Przetwórstwo
przemysłowe
Budownictwo
Inne
Razem
Miasto i Gmina
Tolkmicko
Miasto Tolkmicko
20
14
17
0
1
26
78
11
8
9
0
0
10
38
Gmina Tolkmicko
9
6
8
0
1
16
40
Miasto i Gmina
Tolkmicko
Miasto Tolkmicko
15
9
18
3
5
13
63
12
4
3
1
0
3
23
Gmina Tolkmicko
3
5
15
2
5
10
40
Miasto i Gmina
Tolkmicko
Miasto Tolkmicko
5
5
10
3
6
21
50
2
2
4
1
1
7
17
Gmina Tolkmicko
3
3
6
2
5
14
33
Miasto i Gmina
Tolkmicko
Miasto Tolkmicko
0
7
11
0
1
23
42
0
2
4
0
0
14
20
Gmina Tolkmicko
0
7
0
1
9
22
Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku.
5
Handel
i naprawy
Hotele
Transport, gospodarka
i restauracje
magazynowa
2. Strategiczne kierunki rozwoju gminy
Strategia Zrównoważonego Rozwoju Miasta i Gminy Tolkmicko została
opracowana i przyjęta w roku 2005, jako dokument określający cele
strategiczne i programy operacyjne, których realizacja przyniesie pożądane
i konieczne przeobrażenia gminy oraz zapewni jej właściwy rozwój. Dokument
ten
umożliwia
zwiększenie
spójności
społeczno-ekonomicznej
i konkurencyjności gminy Tolkmicko poprzez stworzenie warunków do
pełniejszego wykorzystania jej potencjału. Pozwala ponadto spojrzeć na gminę
miejsko-wiejską całościowo, ukierunkować jej rozwój w perspektywie
kilkunastu
lat.
Umożliwia
planowanie
poszczególnych
przedsięwzięć
i inwestycji, a także pozyskiwanie zewnętrznych środków na realizację
poszczególnych zadań.
W Strategii Zrównoważonego Rozwoju Miasta i Gminy Tolkmicko zostały
określone cztery cele strategiczne:
I. Zachowanie i odnowienie zasobów środowiska naturalnego.
II. Rozwój gospodarczy – zapewnienie miejsc pracy.
III. Poprawa jakości życia mieszkańców gminy.
IV. Uzyskanie
nowoczesnej
infrastruktury
przestrzennej
i technicznej gminy.
Zrównoważony
rozwój
to
rozwój
społeczno
–
gospodarczy
zharmonizowany ze środowiskiem, czyli taki w którym granicą podejmowanych
działań jest trwałość zasobów środowiska.
3. System pomocy społecznej
a. Instytucje zajmujące się pomocą społeczną
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa mającą na
celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji
życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne
uprawnienia, zasoby i możliwości
Pomoc
społeczną
organizują
organy
administracji
rządowej
i samorządowej, współpracują w tym zakresie z organizacjami społecznymi,
kościołami, fundacjami i stowarzyszeniami, pracodawcami oraz osobami
fizycznymi i prawnymi. Działania z zakresu pomocy społecznej z mocy ustawy
wykonują organy administracji rządowej i samorządowej.
Na terenie miasta i gminy Tolkmicko instytucją zajmującą się pomocą
społeczną jest Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Tolkmicku.
Ośrodek ten realizuje zadania wynikające między innymi z ustawy z dnia 12
marca 2004r. o pomocy społecznej, ustawy z dnia 28 listopada 2003r.
o świadczeniach rodzinnych, ustawy z dnia 7 września 2007r. o pomocy
osobom uprawnionym do alimentów, ustawy z dnia 21 czerwca 2001r.
o dodatkach mieszkaniowych.
Od 1972 roku na w/w terenie znajduje się Dom Pomocy Społecznej, który
zapewnia mieszkańcom - osobom dorosłym, niepełnosprawnym warunki do
bezpiecznego i godnego życia, intymności, wolności oraz umożliwia rozwój
osobowości. Dom Pomocy Społecznej opiera się na pracy wykwalifikowanego
i doświadczonego personelu, który gwarantuje sumienność i uczciwość
realizacji obowiązków wynikających z opieki nad osobami starszymi (tabela 5).
Tabela 5. Schemat organizacyjny Domu Pomocy Społecznej
DYREKTOR
DZIAŁ OPIEKUŃCZO TERAPEUTYCZNY
DZIAŁ
ADMINISTRACJI
DZIAŁ GOSPODARCZY
I OBSŁUGI
specjalista pracy
socjalnej,
kierownik działu,
informatyk,
psycholog
archiwista,
pracownik
socjalny
zaopatrzeniowiec,
starsza
pielęgniarka,
starszy magazynier,
kierowca samochodu
osobowego,
pielęgniarka,
opiekun
kwalifikowany,
instruktor ds.
kulturalno oświatowych,
portier,
główny
księgowy,
kadrowy
robotnik.
KUCHNIA
kierownik kuchni,
starsza
pokojowa,
dietetyk,
pokojowa.
kucharz,
ZESPÓŁ ds.
REHABILITACJI
PRALNIA
praczka,
technik
fizjoterapii,
szwaczka,
masażysta.
prasowaczka.
STANOWISKA SAMODZIELNE
kapelan,
Dom jest jednostką zapewniającą mieszkańcom opiekę całodobową oraz
zaspokojenie niezbędnych potrzeb bytowych, opiekuńczych, społecznych
i religijnych w formach i zakresie wynikających z indywidualnych potrzeb na
poziomie obowiązującego standardu. Do głównych zadań należy:
1.
zapewnienie mieszkańcom stałej całodobowej opieki i pielęgnacji;
2.
umożliwienie mieszkańcom korzystania z przysługujących im świadczeń
zdrowotnych;
3.
zapewnienie czystości i porządku w pomieszczeniach mieszkańców;
4.
udzielanie mieszkańcom pomocy w rozwiązywaniu ich problemów
życiowych;
5.
wypracowanie najwłaściwszych metod opiekuńczych dla poszczególnych
mieszkańców oraz wdrażanie nowych koncepcji pracy pedagogicznej;
6.
prowadzenie badań i terapii psychologicznej;
7.
udzielanie
świadczeń
konsultacyjnych
w
trudnych
diagnostycznie
i terapeutycznie przypadkach;
8.
tworzenie właściwej atmosfery wśród mieszkańców oraz pobudzanie ich
do funkcji psychofizycznych;
9.
organizowanie i prowadzenie zajęć kulturalno – oświatowych
10. organizowanie i prowadzenie zajęć sprawnościowych i sportowych oraz
gier i zabaw;
11. organizowanie programów rozrywkowych;
12. pomaganie w utrzymaniu kontaktów z rodzinami;
13. ustalanie i realizacja programów zajęć terapeutycznych z uwzględnieniem
potrzeb i możliwości mieszkańców;
14. analiza zachowań mieszkańców i wykazywanie ich w ustalonych
programach;
15. stworzenie właściwych warunków przystosowawczych do przebywania
w Domu;
16. wykonywanie zabiegów rehabilitacyjnych;
17. prowadzenie punktu bibliotecznego dla mieszkańców;
18. informowanie mieszkańców o możliwości bezpiecznego przechowywania
w depozycie środków pieniężnych i przedmiotów wartościowych;
19. prowadzenie dokumentacji dotyczącej mieszkańców;
20. rozliczanie mieszkańców za pobyt w Domu;
21. przeprowadzenie
okresowych
szkoleń
dla
średniego
personelu
medycznego;
22. prowadzenie wymaganej dokumentacji medycznej.
Przy Domu Pomocy Społecznej w Tolkmicku działają Warsztaty Terapii
Zajęciowej,
które
przedmiotową
działalność
terapeutyczną
prowadzą
w następujących pracowniach:
• plastycznej
• sztuki użytkowej
• krawieckiej
• życia codziennego
• ogrodniczej
• fotograficzno - filmowej
• pralniczo - gospodarczej
• opiekuńczo - terapeutycznej
• komputerowo - poligraficznej
• konserwatorsko - technicznej
• fryzjersko – kosmetycznej
Zadaniami z zakresu pomocy społecznej zajmuje się również Parafia
Świętego Jakuba Apostoła w Tolkmicku. Systematycznie organizowane są
spotkania Grupy AA zarówno zamknięte jak i otwarte. Przy Parafii działa
również Parafialny Zespół Caritas, do zadań którego należy m.in. prowadzenie
działalności charytatywno – opiekuńczej, systematyzowanie jej form
i podejmowanie działań na rzecz szerokiego zakresu potrzebujących,
a
w
szczególności
niepełnosprawnych,
rodziny,
chorych,
dzieci,
seniorów,
młodzieży,
samotnych
uzależnionych,
matek,
bezdomnych,
bezrobotnych, ofiar przemocy, klęsk żywiołowych itp. Caritas parafialny
zajmuje się również wypoczynkiem dzieci i młodzieży, przeciwdziałaniem
patologiom społecznym, promocją i organizacją wolontariatu.
Ponadto realizację zadań z zakresu pomocy społecznej wspomagają:
• cztery świetlice wiejskie znajdujące się w miejscowości Łęcze, Suchacz oraz
Kadyny,
• trzy świetlice środowiskowe działające w miejscowościach Tolkmicko,
Kamionek Wielki oraz Pogrodzie,
• zespół interdyscyplinarny złożony z przedstawicieli instytucji działających na
terenie tj. Posterunku Policji, Szkól Podstawowych, Gimnazjum, Ośrodków
Zdrowia, Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz MiejskoGminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.
b. Charakterystyka grup objętych pomocą społeczną
Pomocą społeczną w mieście i gminie Tolkmicko objęto w 2008 roku 564
rodziny, gdzie liczba osób w rodzinach wyniosła 1506. Sytuacja w roku 2009
przedstawia się następująco: pomoc otrzymało 576 rodzin, zaś osób w tych
rodzinach odnotowano 1447. W roku 2010 z pomocy Ośrodka skorzystało 569
rodzin o liczbie 1369 osób w tych rodzinach. W roku 2011 nadal występuje
zmniejszenie liczby rodzin korzystających z pomocy do 563, gdzie osób w tych
rodzinach jest 1336.
Tabela 6. Liczba osób i rodzin korzystających z pomocy społecznej
Rok
Liczba rodzin
Liczba osób w rodzinach
564
1506
576
1447
569
1369
2008
2007
2010
563
1336
2011
Źródło: M-GOPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok.
Największą grupę osób w latach 2008 -2011 stanowią osoby samotnie
gospodarujące. Następne miejsce w tej klasyfikacji zajmują rodziny 2-osobowe.
Najmniejszą ilość rodzin objętych pomocą stanowią rodziny 6 i więcej osobowe.
Dane ilustruje tabela 7.
Tabela 7. Rodziny pełne objęte pomocą
Rodziny objęte
pomocą (o liczbie osób
w rodzinie)
Liczba rodzin
2008
Liczba osób
w rodzinie
Liczba rodzin
2009
Liczba osób
w rodzinie
Liczba rodzin
2010
Liczba osób
w rodzinie
Liczba rodzin
2011
Liczba osób
w rodzinie
1
2
3
4
5
6 i więcej
Ogółem
244
73
83
67
64
39
570
244
146
249
268
320
300
1527
257
85
65
78
55
36
576
257
170
15
312
275
236
1445
276
77
62
74
48
32
569
276
154
186
296
240
217
1369
279
71
71
69
45
31
566
279
142
213
276
225
210
1345
Źródło: M-G OPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok
Rodziny niepełne objęte pomocą społeczną w latach 2008 - 2011 zostały
przedstawione w tabeli 8. Dane podzielono ze względu na liczbę dzieci
występujących w tych rodzinach.
Tabela 8. Rodziny niepełne objęte pomocą
Rodziny niepełne
o liczbie dzieci
Liczba rodzin
Ogółem
1
42
2
31
3
10
4 i więcej
14
97
Liczba osób
w rodzinie
Liczba rodzin
87
104
46
79
316
50
29
8
15
102
Liczba osób
w rodzinie
Liczba rodzin
109
95
33
84
321
45
17
5
14
81
Liczba osób
w rodzinie
Liczba rodzin
93
52
21
80
246
45
34
3
10
92
Liczba osób
w rodzinie
98
121
13
62
294
2008
2009
2010
2011
Źródło: M-G OPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok
W roku 2010 i 2011 nastąpiło zmniejszenie liczby rodzin emerytów
i rencistów korzystających ze wsparcia ośrodka pomocy społecznej, co ilustruje
tabela 9.
Tabela 9. Rodziny emerytów i rencistów objęte pomocą
Rodziny emerytów
i rencistów o liczbie osób
Liczba rodzin
2008
Liczba osób
w rodzinie
Liczba rodzin
2009
Liczba osób
w rodzinie
Liczba rodzin
2010
Liczba osób
w rodzinie
1
2
3
4 i więcej
Ogółem
47
24
11
17
99
47
48
33
96
224
50
28
4
20
102
50
56
12
103
221
36
14
8
9
67
36
28
24
50
138
Liczba rodzin
38
8
7
13
66
Liczba osób
w rodzinie
38
16
21
66
141
2011
Źródło: M-G OPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok
Najczęściej występującym powodem przyznania pomocy w latach 20082011 według danych zawartych w tabeli 10 jest bezrobocie. Z powodu braku
zatrudnienia w roku 2008 zostało objętych pomocą 346 rodzin, a w 2009 roku
podobnie, bo 352 rodziny, w roku 2010 i 2011 po 361 rodzin. Za kolejną
przyczynę udzielenia pomocy wskazujemy ubóstwo, gdzie liczba rodzin od roku
2008 wzrastała i w roku 2011 wyniosła 334 rodziny. Na kolejnym miejscu, jako
powód przyznania pomocy należy wskazać niepełnosprawność. Pełny obraz
danych przedstawia niżej zamieszczona tabela.
Tabela 10. Powody przyznania pomocy
2008 rok
2009 rok
2010 rok
2011 rok
Powody
przyznania pomocy
Liczba
rodzin
Liczba
osób
w rodzinie
Liczba
rodzin
Liczba
osób
w rodzinie
Liczba
rodzin
Ubóstwo
163
555
232
703
328
930
334
913
Bezdomność
12
12
17
19
14
14
16
16
Bezrobocie
346
1136
352
1062
361
1043
361
1004
Niepełnosprawność
275
521
257
480
249
461
230
400
Długotrwała lub ciężka choroba
32
91
20
59
30
65
36
70
105
397
95
311
72
226
54
173
3
3
7
7
6
6
8
8
Alkoholizm lub narkomania
10
14
17
23
20
24
22
25
Zdarzenie losowe
1
5
0
0
13
39
10
29
Bezradność w sprawach opiekuńczo –
wychowawczych
i prowadzeniu gospodarstwa domowego
zwłaszcza w rodzinach niepełnych
i wielodzietnych
Trudności
w przystosowaniu do życia po zwolnieniu
z zakładu karnego
Źródło: M-G OPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok
Liczba
Liczba
Liczba
osób
rodzin
osób
w rodzinie
w rodzinie
c. Dotychczasowe formy pomocy i świadczeń
Zgodnie z art.36 Ustawy o pomocy społecznej świadczenia dzielimy na
świadczenia pieniężne i niepieniężne. Formy pomocy oraz rodzaj realizowanych
świadczeń w latach 2008 - 2011 przez Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy
Społecznej wskazują niżej przedstawione tabele.
Tabela 11. Świadczenia pieniężne pomocy społecznej
Świadczenia
pieniężne
Zasiłek Zasiłek
stały
okresowy
Zasiłek Zasiłek
celowy specjalny
celowy
Zasiłek celowy –
klęska żywiołowa
lub ekologiczna
Liczba rodzin
180
315
282
47
0
Składki na
ubezpieczenie
zdrowotne za
osobę
niepełnosprawną
165
Liczba osób
w rodzinie
Liczba rodzin
262
950
887
97
0
-
166
313
331
53
11
150
Liczba osób
w rodzinie
Liczba rodzin
252
849
867
108
24
-
173
319
371
27
0
150
Liczba osób
w rodzinie
Liczba rodzin
260
836
924
73
0
-
165
320
454
33
0
161
Liczba osób
w rodzinie
241
817
1055
78
0
-
2008
2009
2010
2011
Źródło: M-G OPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok
Na przestrzeni lat 2008 – 2011 zmniejszyła się liczba rodzin pobierających
zasiłek stały. Minimalne wzrosła liczba rodzin pobierających zasiłek okresowy,
natomiast największe zmiany odnotowano przy wzroście rodzin korzystających
z zasiłku celowego. Sytuację przedstawia tabela 12.
Tabela 12. Świadczenia niepieniężne pomocy społecznej
Świadczenia
niepieniężne
2008
2009
2010
2011
Liczba
rodzin
Liczba osób
w rodzinie
Liczba
rodzin
Liczba osób
w rodzinie
Liczba
rodzin
Liczba osób
w rodzinie
Liczba
rodzin
Liczba osób
w rodzinie
Posiłki
409
Schronienia osób Usług
Domy
Sprawienie Praca socjalna,
bezdomnych,
opiekuńcze pomocy
pogrzebu
poradnictwo
interwencja
społecznej
specjalistyczne
kryzysowa
11
20
15
3
14
903
12
24
15
3
49
359
6
17
14
1
63
839
6
19
14
1
103
399
11
18
15
2
251
819
20
20
15
9
419
478
15
18
16
0
265
847
21
19
16
0
395
Źródło: M-G OPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok
Liczba osób korzystająca z pomocy niepieniężnej w formie usług
opiekuńczych i umieszczeniu w domach pomocy społecznej w latach 2008 –
2011 nie uległa znacznemu zwiększeniu i występuje na podobnym poziomie.
Pomoc w formie posiłków między rokiem 2009 a rokiem 2011 wzrosła z 395
rodzin do 478 rodzin korzystających z tej formy pomocy.
Duży wzrost nastąpił w pracy socjalnej i poradnictwie specjalistycznym:
w 2008 roku tą formą wsparcia objęto 14 rodzin, 53 rodziny w roku 2009,
w 2010 roku 251 rodzin, zaś w 2011 roku było tych rodzin 265.
Pomocy niepieniężnej w formie żywności udziela Stowarzyszenie
Miłośników Suchacza i Okolicy w Suchaczu realizując program „Dostarczanie
żywności dla najuboższej ludności Unii Europejskiej” przy współpracy
z Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Tolkmicku.
Liczbę osób objętych w/w pomocą w latach 2008 - 2011 obrazuje niżej
przedstawiona tabela.
Tabela 13. Liczba rodzin i osób objętych pomocą w ramach programu „Dostarczanie
żywności dla najuboższej ludności Unii Europejskiej”
Rok
2008 rok
2009 rok
2010 rok
2011 rok
Liczba rodzin
475
472
564
588
Liczba osób objęta
pomocą
1211
1291
1440
1472
Źródło: Sprawozdanie Stowarzyszenia Miłośników Suchacza i Okolicy z realizacji programu „Dostarczanie
żywności dla najuboższej ludności Unii Europejskiej”
Od stycznia 2007 roku Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
w Tolkmicku prowadzi Dział Świadczeń Rodzinnych. W latach 2008 – 2011
nastąpiła tendencja spadkowa dotycząca przyznanych świadczeń takich jak:
zasiłek rodzinny, dodatki do zasiłku rodzinnego. Stały poziom liczby świadczeń
w analizowanych latach utrzymuje się przy świadczeniu jednorazowej zapomogi
z tytułu urodzenia dziecka. Znaczący wzrost świadczeń pojawia się przy zasiłku
pielęgnacyjnym, a szczególnie w świadczeniu pielęgnacyjnym a co za tym idzie
również w składkach zdrowotnych i emerytalno rentowych. Powyższy stan
obrazuje tabela 14.
Tabela 14. Liczba świadczeń rodzinnych realizowanych w Dziale Świadczeń Rodzinnych
2008 rok
2009 rok
2010 rok
2011 rok
Liczba świadczeń
Liczba świadczeń
Liczba świadczeń
Liczba świadczeń
Zasiłek rodzinny
11368
9795
8955
8399
Dodatek do zasiłku rodzinnego, w tym:
6035
5390
4771
4558
Urodzenie dziecka
47
47
37
31
Opieka nad dzieckiem w okresie korzystania
z urlopu wychowawczego
Samotnego wychowywania dziecka
261
273
258
197
536
587
499
498
Kształcenia i rehabilitacji dziecka
811
727
618
566
Rozpoczęcia roku szkolnego
608
579
528
500
Podjęcia przez dziecka nauki w szkole poza
miejscem zamieszkania
Wychowywanie dziecka w rodzinie wielodzietnej
1756
1355
1176
1181
216
1822
1655
1585
Zasiłek pielęgnacyjny
3255
3485
3739
4022
Świadczenie pielęgnacyjne
220
226
518
840
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia
dziecka
Fundusz alimentacyjny
70
84
72
72
261
676
1247
1243
Składki zdrowotne
220
225
496
817
Składki emerytalne i rentowe
220
225
416
660
Rodzaj świadczenia
Źródło: M-GOPS Sprawozdanie roczne Dział Świadczeń Rodzinnych
d. Współpraca z innymi podmiotami
Współpraca
w
zakresie
pomocy
społecznej
prowadzona
jest
z organizacjami społecznymi, Kościołem Katolickim, innymi Kościołami,
związkami wyznaniowymi, fundacjami, stowarzyszeniami, pracodawcami oraz
osobami fizycznymi i prawnymi.
Podmioty, z którymi współpracują Ośrodki Pomocy Społecznej to między
innymi:
• Rada Miejska w Tolkmicku
• Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku
• Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Elblągu
• Miejsko - Gminny Ośrodek Kultury w Tolkmicku
• Zespół Obsługi Szkół w Tolkmicku
• Szkoły Podstawowe z terenu gminy
• Organizacje pozarządowe
• Gminne Centrum Informacji
• Parafie z terenu gminy
• Komenda Miejska Policji w Elblągu
• Posterunek Policji w Tolkmicku
• Sąd Rejonowy w Elblągu
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Tolkmicku
• Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Tolkmicko
• Przedszkole Miejskie w Tolkmicku
• Dom Pomocy Społecznej w Tolkmicku
• Dom Pomocy społecznej w Rangórach
• Warsztaty Terapii Zajęciowej w Tolkmicku
• Zakład Aktywności Zawodowej w Kamionku Wielkim
4. Źródła
podstawowych
problemów
społecznych
i
ich
identyfikacja
a. Analiza obszarów polityki społecznej
a.a
Gospodarka mieszkaniowa
Zasoby mieszkaniowe miasta i gminy Tolkmicko w latach 2008 - 2011
charakteryzuje niżej zamieszczona tabela.
Tabela 15. Zasoby mieszkaniowe w latach 2008 - 2011
Rok
Miasto
Liczba
lokali
Gmina
Powierzchnia
(m2)
Liczba
lokali
114
W tym
lokale
socjalne
1
Powierzchnia
(m2)
72
W tym
lokale
socjalne
0
4.791
104
1
4.434
68
0
2.947
101
1
4.116
68
0
2.802
91
1
3.716
62
0
2.562
3.237
2008
2009
2010
2011
Źródło: Urząd Miasta i Gminy Tolkmicko, Sprawozdanie do Urzędu Statystycznego za lata 2008 - 2011
Liczba zasobów mieszkaniowych miasta i gminy Tolkmicko zmniejsza się
z roku na rok. Powyższy fakt spowodowany jest zakupem mieszkań przez ich
najemców.
Na przydział lokalu mieszkalnego w mieście i gminie Tolkmicko oczekują
52 rodziny. Pomimo tego, że spełniają one kryteria przydziału lokalu to na jego
uzyskanie muszą czekać od kilku do kilkunastu lat. Główną przyczyną powyższej
sytuacji jest brak środków finansowych w gminie na budownictwo komunalne
i socjalne. Szansę uzyskania mieszkania daje jedynie odzysk lokalu
komunalnego w chwili zgonu jego głównego najemcy, który był osobą samotną.
Mieszkańcy miasta i gminy Tolkmicko korzystają ze świadczenia
pieniężnego w formie dodatku mieszkaniowego, który przyznawany jest w celu
dofinansowania wydatków poniesionych w związku z zajmowanym lokalem
mieszkalnym. Sytuację przyznanych dodatków przedstawia tabela 16.
Tabela 16. Dodatki mieszkaniowe w latach 2008 - 2011
Dodatek mieszkaniowy w zasobie
gminnym
spółdzielczym
2008 rok wspólnot mieszkaniowych
prywatnym
innym
razem
gminnym
spółdzielczym
2009 rok wspólnot mieszkaniowych
prywatnym
innym
razem
gminnym
spółdzielczym
2010 rok wspólnot mieszkaniowych
prywatnym
innym
razem
gminnym
spółdzielczym
2011 rok wspólnot mieszkaniowych
prywatnym
innym
razem
Źródło: Sprawozdanie GUS za lata 2008 - 2011
Miasto
621
29
147
163
6
966
593
31
142
37
2
805
505
41
143
44
12
745
298
45
337
94
14
788
Gmina
368
173
102
59
702
313
86
107
60
566
346
81
100
53
580
245
176
132
46
599
b.a
system opieki zdrowotnej
System opieki zdrowotnej w Polsce to zespół osób i instytucji mających za
zadanie zapewnić opiekę zdrowotną ludności. Polski system opieki zdrowotnej
oparty jest na modelu ubezpieczeniowym. System opieki zdrowotnej w Polsce
od wielu lat przeżywa poważne trudności, które obecnie objawiają się poprzez:
utrudniony
dostęp
do
lecznictwa
specjalistycznego
(w
szczególności
szpitalnego) i długie kolejki oczekujących na świadczenia, niezadowalającą
jakość udzielanych świadczeń zdrowotnych, niskie płace w sektorze opieki
zdrowotnej i masowe emigracje specjalistycznych kadr medycznych do
pozostałych krajów Unii Europejskiej, oraz zadłużanie się publicznych zakładów
opieki zdrowotnej.
Opieka zdrowotna na terenie miasta i gminy Tolkmicko, jest świadczona
przez Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „TOL-VITA” w Tolkmicku
z przychodniami w Tolkmicku, Łęczu, Suchaczu i Pogrodziu.
Zasoby kadrowe Zakładu Opieki Zdrowotnej są następujące: dwóch lekarzy
specjalistów medycyny rodzinnej, lekarz pediatra, lekarz ginekolog, lekarz
stomatolog, położna, pięć pielęgniarek środowiskowo – rodzinnych oraz jedna
pielęgniarka w środowisku nauczania i wychowania.
Problemy zdrowotne z jakimi borykają się mieszkańcy miasta i gminy
Tolkmicko to choroby układu krążenia (zawały mięśnia sercowego, udary
mózgu, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca), cukrzyca, choroby nowotworowe,
zaburzenia przemiany lipidów, choroby narządu ruchu (reumatoidalne
zapalenie stawów), choroby psychiczne, uzależnienia od alkoholu i nikotyny
wady postawy i wzroku u dzieci.
Na terenie miast i gminy Tolkmicko realizowana jest profilaktyka zdrowotna
dzieci i młodzieży poprzez szczepienia ochronne obowiązkowe i zalecane
a także poprzez bilans dzieci i młodzieży.
Tabela zamieszczona niżej przedstawia świadczenia medyczne zrealizowane
w roku 2011 w czterech przychodniach funkcjonujących na terenie miasta
i gminy Tolkmicko.
Tabela 17. Świadczenia medyczne zrealizowane w 2011 roku na terenie Miasta i Gminy
Tolkmicko
Przychodnie na terenie
Gminy Tolkmicko
(Suchacz, Pogrodzie, Łęcze)
Przychodnia na terenie
Miasta Tolkmicko
Porada lekarska
10089
13490
Wizyta domowa
636
685
Patronaż lekarski
13
23
Badania bilansowe
146
184
Porady pielęgniarskie
Świadczenia medyczne
w roku 2011
Wizyty patronażowe
w domu
Wizyty domowe
13
51
231
358
Wizyty w gabinecie
891
14166
Badania profilaktyczne
63
1092
Badania lecznicze
216
583
Tabela 18. Świadczenia medyczne skierowane do dzieci zamieszkujących na terenie Miasta
i Gminy Tolkmicko
Medycyna szkolno-profilaktyczna miasta i gminy Tolkmicko
Liczba testów przesiewowych do bilansu zdrowia dzieci w wieku
1784
6, 10, 14 lat
Liczba testów przesiewowych w pozostałych rocznikach
1146
Liczba uczniów u których wykonano testy
555
Profilaktyka (kontrole higieny, oświata zdrowotna, pierwsza
907
pomoc)
Liczba świadczeń medycznych wykonanych na zlecenie lekarskie
29
Liczba wykonanych fluoryzacji
2697
Liczba wykonanych szczepień u dzieci w wieku 5-6 roku życia
12
Liczba wykonanych szczepień u dzieci w wieku 7-19 roku życia
247
c.a
Od
1
edukacja i opieka nad dzieckiem
stycznia
1996
roku
zarządzanie
oświatą
samorządową
z mocy prawa zostało przypisane gminom. Przejęcie szkół przez samorządy
lokalne było jedną z najistotniejszych ustrojowych reform, jakie dokonały się
w polskim systemie oświaty.
W gminie Tolkmicko funkcjonują 4 szkoły podstawowe:
• Szkoła Podstawowa w Tolkmicku,
• Szkoła Podstawowa w Pogrodziu,
• Szkoła Podstawowa w Łęczu,
• Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Suchaczu z Oddziałem Przedszkolnym,
prowadzona przez Stowarzyszenie Miłośników Suchacza i Okolicy.
• Szkoła
Podstawowa
i
Gimnazjum
przy
Młodzieżowym
Ośrodku
Wychowawczym w Kamionku Wielkim
Ponadto
Publiczne
Gimnazjum
w
Tolkmicku
i
Przedszkole
Miejskie
w Tolkmicku.
Edukacja przedszkolna
Według art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty
przedszkolem publicznym jest przedszkole, które:
1) prowadzi bezpłatne nauczanie i wychowanie w zakresie, co najmniej
podstawy programowej wychowania przedszkolnego;
2) przeprowadza rekrutację dzieci w oparciu o zasadę powszechnej
dostępności;
3) zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych
przepisach.
Do Przedszkola Miejskiego w Tolkmicku uczęszczają dzieci w wieku 3 do 6
lat podzielone na trzy grupy. Organizacja pracy przedszkola jest zgodna
z ustaleniami statutu. Swoją działalność organizuje w sposób dostosowany do
potrzeb i możliwości rozwojowych dziecka, pozostając w kontakcie z rodzicami
i otaczającym środowiskiem. Systematycznie prowadzone są diagnozy osiągnięć
dydaktycznych
dzieci
w
zakresach
wynikających
z
planu
nadzoru
pedagogicznego i zadań rocznego planu działań. Podejmowane są także
działania w zakresie wspomagania dzieci o różnych potrzebach edukacyjnych.
Organizowane
są
również
wybrane
formy
pomocy
psychologiczno-
pedagogicznej - praca indywidualna w zakresie zaburzonych funkcji dziecka
bądź w zakresie rozwijania uzdolnień. Wyposażenie placówki zapewnia
właściwe warunki do organizowania procesu wychowania dydaktyczno opiekuńczego.
Przedszkole Miejskie w Tolkmicku poza podstawą programową
proponuje maluchom zajęcia dodatkowe takie jak: nauka języka angielskiego,
rytmika, warsztaty plastyczno-muzyczne, warsztaty integracyjno-badawcze,
warsztaty teatralne i komputerowe. Poza godzinami pracy przedszkola
organizowane są wyjazdy na basen oraz zajęcia judo.
Wszystkie
zatrudnione
nauczycielki
posiadają
przygotowanie
pedagogiczne i kwalifikacje do pracy w przedszkolu. Doskonalenie zawodowe
nauczycieli jest skuteczne. Wiedza i umiejętności nabyte w toku doskonalenia
wykorzystywane są w pracy z dziećmi, także we współdziałaniu z rodzicami
i środowiskiem lokalnym.
W szkołach podstawowych w Pogrodziu, Tolkmicku, Łęczu oraz Suchaczu
działają oddziały przedszkolne. W oddziałach tych realizowana jest podstawa
programowa dla 5 i 6 – latków. Oddział Przedszkolny w Suchaczu opieką otacza
również dzieci 3 i 4 letnie.
Tabela 19. Edukacja przedszkolna w latach 2008 - 2011
Edukacja przedszkolna
Rok szkolny
2008/2009
Rok szkolny
2009/2010
Rok szkolny
2010/2011
Rok szkolny
2011/2012
75
75
75
75
-
-
-
25
11
9
29
30
11
17
16
17
20
19
18
23
Liczba dzieci
w Przedszkolu Miejskim
w Tolkmicku
Liczba dzieci
w Oddziale przedszkolnym
w Tolkmicku
Liczba dzieci
w Oddziale przedszkolnym
w Pogrodziu
Liczba dzieci
w Oddziale przedszkolnym
w Łęczu
Liczba dzieci
w Oddziale przedszkolnym
w Suchaczu
Źródło: Urząd Miasta i Gminy Tolkmicko
W oddziale przedszkolnym w Suchaczu prowadzone są również zajęcia
poza podstawą programową, takie jak: rytmika i język angielski.
Szkoły
Szkoła realizuje cele i zadania określone w ustawie o systemie oświaty
oraz w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie, koncentrując się
na prowadzeniu działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej.
Nadrzędnym celem szkoły jest wszechstronny rozwój osobowości uczniów,
uwzględniający indywidualne zainteresowania i predyspozycje psychofizyczne,
przygotowanie do życia w społeczeństwie, przedsiębiorczości w działalności
zawodowej oraz zapewnienie bezpieczeństwa psychicznego, fizycznego
i socjalnego w czasie pobytu w szkole.
Proces nauczania w szkołach podstawowych jest podzielony na dwa
etapy:
• klasy O - III,
• klasy IV - VI.
Zamieszczona niżej tabela 20 przedstawia liczbę dzieci uczęszczających
do szkół na terenie gminy.
Tabela 20. Edukacja dzieci w latach 2008 – 2011
Edukacja dzieci
Rok szkolny
2008/2009
Rok szkolny
2009/2010
Rok szkolny
2010/2011
Rok szkolny
2011/2012
238
216
205
186
102
88
77
77
72
75
66
65
45
48
50
48
198
206
209
198
Liczba dzieci
w Szkole Podstawowej
w Tolkmicku
Liczba dzieci
w Szkole Podstawowej
w Łęczu
Liczba dzieci
w Szkole Podstawowej
w Pogrodziu
Liczba dzieci
w Niepublicznej Szkole
Podstawowej w Suchaczu
Liczba dzieci
w Gimnazjum w Tolkmicku
Źródło: Urząd Miasta i Gminy Tolkmicko
W szkołach prowadzone są zajęcia pozalekcyjne w formie kół
zainteresowań.
W
Szkole
Podstawowej
w
Tolkmicku
prowadzone
są
zajęcia
informatyczne, przedmiotowe, komunikacyjne. Realizowane są również zajęcia
dla dzieci ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu w tym także
zagrożonych ryzykiem dyslekcji, zajęcia dla dzieci z trudnościami w zdobywaniu
umiejętności matematycznych, zajęcia logopedyczne dla dzieci z zaburzeniami
rozwoju mowy, zajęcia socjoterapeutyczne i psychoedukacyjne dla dzieci
z zaburzeniami komunikacji społecznej, gimnastyka korekcyjna dla dzieci
z wadami postawy oraz zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów
szczególnie uzdolnionych.
W Szkole Podstawowej w Łączu dla dzieci poza podstawą programową
oferowane są koła zainteresowań: historyczne, przyrodnicze i muzyczne.
Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Suchaczu kierując ofertę zająć
pozalekcyjnych dla dzieci proponuje koło języka niemieckiego, języka
angielskiego, koło informatyczne, teatralne, czytelnicze i plastyczne.
Gimnazjum w Tolkmicku organizuje również zajęcia pozalekcyjne takie
jak: koło internetowe, teatralne, ekologiczno-biologiczne, matematyczne,
chemiczne, filmoznawcze i SKS. Realizowane są także zajęcia wyrównawcze
z przedmiotów: język polski, matematyka, fizyka, biologia, język angielski.
W każdej ze szkół znajdują się biblioteki, w tym multimedialne oraz
pracownie komputerowe. Ponadto w miarę możliwości szkoły wyposażone są
w podstawowe pomoce do nauki.
Kadrę pedagogiczną zajmującą się edukacją dzieci w szkołach na terenie
miasta i gminy Tolkmicko przedstawia tabela 21.
Tabela 21. Kadra pedagogiczna w szkołach na terenie miasta i gminy Tolkmicko
Kadra pedagogiczna
Szkoła Podstawowa
w Tolkmicku
Szkoła Podstawowa
w Łęczu
Szkoła Podstawowa
w Pogrodziu
Niepubliczna Szkoła
Podstawowej w Suchaczu
Gimnazjum
w Tolkmicku
Nauczyciel
dyplomowany
12
Nauczyciel
mianowany
3
Nauczyciel
kontraktowy
5
Nauczyciel
stażysta
3
8
4
1
-
7
3
1
-
6
3
4
1
12
6
3
-
Źródło: Urząd Miasta i Gminy Tolkmicko
Nauczyciele zatrudnieni są zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami lub na
podstawie zgody Warmińsko – Mazurskiego Kuratora Oświaty.
Istniejąca baza szkolna w chwili obecnej zabezpiecza prawidłowy cykl
nauczania dzieci w gminie. W każdym budynku szkolnym na bieżąco
przeprowadzane są prace remontowe, często przy współpracy z rodzicami
dzieci i sponsorami.
Środki niezbędne na realizację zadań oświatowych, w tym na
wynagrodzenia nauczycieli oraz utrzymanie szkół i placówek, zagwarantowane
są w dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
Nakład finansowy na oświatę w latach 2008 - 2010 przedstawia tabela 18.
Tabela 22. Wielkość nakładów finansowych na oświatę
Nakłady finansowe
Placówka
Przedszkole Miejskie
w Tolkmicku
Szkoły
2008 rok
2009 rok
2010 rok
2011 rok
510.093
571.744
614.376
654.357
4.216.609
4.936.687
5.222.729
5.844.330
Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku
Obsługą finansową szkół zajmuje się Zespół Obsługi Szkół w Tolkmicku oraz
biuro rachunkowe.
Świetlice
Na terenie miasta i gminy Tolkmicko funkcjonują trzy świetlice wiejskie,
które znajdują się w Łęczu, Suchaczu i Kadynach oraz trzy świetlice
środowiskowe w Kamionku Wielkim, Pogrodziu i Tolkmicku. Działalność świetlic
wiejskich nadzoruje Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Tolkmicku, zaś
środowiskowych Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Tolkmicku.
Podstawowym zadaniem jest zapewnienie dzieciom dodatkowego posiłku,
stworzenie warunków fizycznego, psychofizycznego i poznawczego rozwoju,
zapewnienie poczucia bezpieczeństwa, uczenie nawiązania więzi uczuciowych
oraz związków interpersonalnych, uczenie organizowania czasu wolnego w tym
uczestniczenia
w
zajęciach
edukacyjnych,
kulturalnych,
rekreacyjnych
i sportowych, przygotowanie do podejmowania odpowiedzialności za własne
postępowanie oraz uczenie samodzielności w życiu. Ponadto wyrównywanie
deficytów rozwojowych, kształtowanie nawyków i uczenie zachowań
prozdrowotnych.
Atrakcyjną ofertę dla dzieci i młodzieży przedstawia Miejsko-Gminny
Ośrodek Kultury. Prowadzi sekcje zainteresowań tj.:
• sekcja taneczna dla osób w wieku 6-18 lat, nauka tańca nowoczesnego,
dyskotekowego i innych tańców ruchowych;
• sekcja wokalna dla osób w wieku 6-18 lat, nauka śpiewu, występu przy
mikrofonie;
• sekcja muzyczno - gitarowa dla osób w wieku 6-18 lat, nauka podstaw gry
na gitarze akustycznej, elektrycznej oraz bębnach afrykańskich;
• sekcja modelarska zajmuje się modelarstwem łodzi wyczynowych zdalnie
sterowanych;
• sekcja plastyczna zajmuje się różnymi technikami malarstwa;
• sekcja Conter Strike dla młodzieży pasjonującej się grą komputerową –
popularnej strzelanki;
• prowadzony jest również zespół młodzieżowy.
Opieka nad dzieckiem i rodziną
Piecza zastępcza organizowana jest na podstawie postanowienia sądu.
Postanowienia sądu w sprawach umieszczenia w rodzinie zastępczej, czy
całodobowej
placówce
opiekuńczo-wychowawczej
realizuje
Powiatowe
Centrum Pomocy Rodzinie w Elblągu.
Tabela 19 przedstawia dane dotyczące realizacji pieczy zastępczej na
terenie miasta i gminy Tolkmicko w latach 2008 – 2011, gdzie w tym czasie nie
wystąpiły
umieszczenia
w
całodobowych
palcówkach
opiekuńczo
-
wychowawczych. W roku 2008 i 2011 umieszczono po jednym dziecku
w rodzinie zastępczej, w roku 2009 troje dzieci, zaś w roku 2010 do rodzin
zastępczych trafiło dwoje dzieci.
Do adopcji z terenu miasta i gminy Tolkmicko zgłoszono w roku 2010 czworo
dzieci.
Tabela 19 Piecza zastępcza nad dzieckiem z terenu miasta i gminy Tolkmicko w latach
2008-2011
Wyszczególnienie
2008 rok
2009 rok
2010 rok
2011 rok
Liczba dzieci umieszczonych
w całodobowych placówkach
opiekuńczo- wychowawczych
Liczba dzieci umieszczonych
w rodzinach zastępczych
Liczba dzieci zgłoszonych do adopcji
0
0
0
0
1
3
2
1
0
0
4
0
Źródło: Dane Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Elblągu
d.a system
opieki
i niepełnosprawnymi
nad
osobami
starszymi
Problemy osób starszych i obłożnie chorych
Starość ma różne oblicza. Określana jest, jako stan, w którym człowiek jest
już w podeszłym wieku, ale zachowuje jeszcze dobrą formę fizyczną
i psychiczną. Cieszy się ogromnym szacunkiem w społeczeństwie ze względu na
posiadaną mądrość życiową.
Inne oblicze ukazuje człowieka, jako osobę zniedołężniałą i niezdolną do
samodzielnego zajmowania się sobą. Jakie wówczas jest jego miejsce
w rodzinie?
Rodzina pełni szczególną i ważną rolę. W rodzinie każdy wzrasta
i kształtuje swoją osobowość, wychowuje swoje dzieci, kształtuje swój świat
uczuć. Rodzina stanowi, zatem naturalne środowisko człowieka, gdzie oczekuje
się wzajemnego oparcia materialnego, fizycznego a przede wszystkim
duchowego.
Człowiek starszy jest często odpychany i pozostawiony samemu sobie.
Coraz częściej sytuacje wskazują obojętność rodzin, a przede wszystkim dzieci
na starość ich rodziców, uchylając się od zapewnienia opieki, pomocy
i wsparcia. Wobec powyższego konieczne jest zapewnienie opieki, usług czy
umieszczenia w domu pomocy społecznej w ramach zadań pomocy społecznej.
Tabela 23 zawiera informacje dotyczące usług opiekuńczych oraz
umieszczeń w domu pomocy społecznej w latach 2008 - 2011.
Liczba osób potrzebujących wsparcia w formie usług opiekuńczych w ciągu
ostatnich czterech lat jest do siebie zbliżona i nie przekracza 20 osób.
Liczba osób umieszczonych w domach pomocy społecznej z terenu miasta
i gminy Tolkmicko również nie ulega znacznemu zwiększeniu.
Tabela 23. Pomoc osobom starszym i niepełnosprawnym
Zadanie
pomocy
społecznej
2008 rok
2009 rok
2010 rok
2011 rok
Liczba
osób
Liczba
osób
w rodzinie
Liczba
osób
Liczba
osób
w rodzinie
Liczba
osób
Usługi
opiekuńcze
20
24
17
19
18
20
18
19
Domy
pomocy
społecznej
15
15
14
14
15
15
16
16
Źródło: M-G OPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok
Liczba
Liczba
Liczba
osób
osób
osób
w rodzinie
w rodzinie
Niepełnosprawność
Każdy człowiek jest inny, są jednak wśród nas osoby, których odmienność
da się zauważyć nieco wyraźniej.
Niepełnosprawność u człowieka często utrudnia wywiązywanie się z zadań,
jakie stawia przed nim życie codzienne, szkoła, praca zawodowa i czas wolny.
Człowiek nie w pełni sprawny w ciągu swojego życia jest narażony na
różnego rodzaju zagrożenia rozwojowe. Jedne odnoszą się do ograniczeń
związanych z niepełnosprawnością, inne do zaburzonych relacji z otoczeniem
społecznym. Ograniczenia te można pokonać i przezwyciężyć, jednak wymaga
to woli walki, a także wsparcia innych ludzi. Należy, zatem wskazać możliwości
zaangażowania chorego w życie społeczne, powodujące tym samym aktywne
uczestnictwo w codziennym funkcjonowaniu.
Przedstawiamy problem niepełnosprawności na podstawie danych
Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tolkmicku. Dane dotyczące
osób uprawnionych do zasiłku stałego ilustruje tabela 21, która wskazuje że w
ciągu ostatnich czterech lat zmniejszyła się liczba osób korzystających ze
wskazanej formy wsparcia.
Tabela 24. Osoby niepełnosprawne korzystające ze wsparcia ośrodka pomocy społecznej
w formie zasiłku stałego
Rok
2008
2009
2010
2011
Liczba osób, którym decyzją
przyznano świadczenie w formie
zasiłku stałego
180
166
173
165
Źródło: M-G OPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok
Z tytułu niepełnosprawności realizowane są również świadczenia
w formie zasiłku pielęgnacyjnego, które pogrupowane są następująco:
• zasiłek pielęgnacyjny z tytułu niepełnosprawności dla osób powyżej 16
roku życia dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności i dla osób
z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności;
•
zasiłek pielęgnacyjny z tytułu niepełnosprawności dla osób poniżej 16
roku życia;
• zasiłek pielęgnacyjny z tytułu ukończenia 75 roku życia.
Dane dotyczące liczby osób korzystających z zasiłku pielęgnacyjnego
w latach 2008 – 2011 prezentują niżej zamieszczone tabele.
Tabela 25. Zasiłek pielęgnacyjny z tytułu niepełnosprawności powyżej 16 roku życia
Liczba świadczeń
Zasiłek pielęgnacyjny
Znaczny stopień
niepełnosprawności
Umiarkowany stopień
niepełnosprawności
Ogółem
2008 rok
2009 rok
2010 rok
2011 rok
1436
1576
1817
2105
158
107
75
75
1594
1683
1892
2180
Źródło: M-GOPS Sprawozdanie roczne Dział Świadczeń Rodzinnych
Tabela 26. Zasiłek pielęgnacyjny z tytułu niepełnosprawności poniżej 16 roku życia
Zasiłek pielęgnacyjny
poniżej 16 r.ż.
Liczba świadczeń
2008
2009
2010
2011
780
789
763
691
Źródło: M-GOPS Sprawozdanie roczne Dział Świadczeń Rodzinnych
Tabela 27. Zasiłek pielęgnacyjny z tytułu ukończenia 75 roku życia
Zasiłek pielęgnacyjny
powyżej 75 r.ż.
2008
2009
2010
2011
Liczba świadczeń
881
1013
1084
1151
Źródło: M-GOPS Sprawozdanie roczne Dział Świadczeń Rodzinnych
e.a Rynek pracy, zatrudnienie i bezrobocie
Zasoby rynku pracy na terenie miasta i gminy Tolkmicko
Na terenie miasta i gminy Tolkmicko prowadzą swoją działalność
jednostki samorządowe jak również prywatne firmy i przedsiębiorstwa. Niżej
przedstawione zostały instytucje dające zatrudnienie:
• Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku
• Posterunek Policji w Tolkmicku
• Urząd Pocztowy w Tolkmicku
• Bank Spółdzielczy w Malborku O/Tolkmicko
• Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Tolkmicku
• Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Tolkmicko
• Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Tolkmicku
• Zakład Gospodarki Wodno-Ściekowej w Tolkmicku
• Zakład Obsługi Budynków i Lokali w Tolkmicku
• Zespół Obsługi Szkół w Tolkmicku
• Przedszkole w Tolkmicku
• Szkoła Podstawowa w Tolkmicku
• Szkoła Podstawowa w Pogrodziu
• Szkoła Podstawowa w Łęczu
• Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Suchaczu
• Gimnazjum w Tolkmicku
• Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Kamionku Wielkim
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Tolkmicku
• Dom Pomocy Społecznej w Tolkmicku
• Zarządzanie Nieruchomościami w Tolkmicku przy ul. Mazurskiej
• Apteka w Tolkmicku przy ul. Świętojańskiej
• Leśnictwo Kadyny, Buczyna, Nowy Wiek, Wysoki Bór, Górki
• Stadnina Koni w Kadynach
• „ Pagórki” Spółka z o.o. w Pagórkach
• Gospodarstwo C. Olsen w Ostrogórze
• „ Mastfrost” Spółka z o.o. w Tolkmicku
• Piekarnia w Tolkmicku
• Zakład Produkcji Materiałów Budowlanych i Ceramicznych – PHU „Kamil”
w Tolkmicku
• PHU „ STANA” w Tolkmicku
• Zakład Produkcji Kotłów Centralnego Ogrzewania PHU „ Esko”
w Suchaczu
• Zakłady Stolarskie w Łęczu, Chojnowie i Pogrodziu
• Zakład Ślusarski PPHU „ Martex” w Suchaczu
• Zakład Mechaniki Pojazdowej w Janówku
• Stacja Paliw w Tolkmicku
• Hotel „ Kadyny Country Club” w Kadynach
• Restauracja „Oberża Cesarska” w Kadynach
• Gościniec „Pod Srebrnym Dzwonem” restauracja i hotel w Kadynach
• „Sami Swoi” – usługi gastronomiczno hotelowe w Tolkmicku
• Bar „Warsztat” przy ulicy Ogrodowej w Tolkmicku
• Restauracja „Aspazja” przy ul. Ceramicznej w Tolkmicku
•
„TOLINVEST” przy ul. Morskiej w Tolkmicku
Ponadto
sklepy,
rzemiosło
usługowe
i
punkty
gastronomiczne
zlokalizowane w Tolkmicku, Kadynach, Suchaczu, Kamionku Wielkim, Łęczu,
Pagórkach,
Pogrodziu
i
Chojnowie.
Gospodarstwa
w Tolkmicku, Kadynach, Kamionku Wielkim i Nadbrzeżu.
Agroturystyczne
Bezrobocie
Bezrobotny, to osoba pozostająca bez pracy, nieucząca się, gotowa do jej
podjęcia i zarejestrowana we właściwym dla miejsca zamieszkania urzędzie
pracy, która ukończyła 18 lat oraz nie nabyła prawa do emerytury.
Długotrwale bezrobotnym jest osoba, która pozostaje trwale bez pracy przez
rok lub dłużej. Bezrobocie może mieć charakter sezonowy. Wyróżnia się
również bezrobocie dobrowolne i przymusowe. Bezrobocie dobrowolne to
pozostawanie bez pracy osób, które nie podejmują pracy ze względu na stawki
płac, które ich zdaniem są zbyt niskie na rynku pracy. Bezrobocie przymusowe
natomiast jest to pozostawanie bez pracy osób, które podjęłyby pracę za
obowiązujące na rynku pracy stawki, ale nie ma dla nich wolnych miejsc pracy.
Na podstawie informacji Powiatowego Urzędu Pracy w Elblągu
przedstawiamy dane statystyczne dotyczące osób bezrobotnych z miasta
i gminy Tolkmicko zarejestrowanych w Urzędzie Pracy w latach 2008 - 2011.
Tabela 28. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2008
Bezrobotni
ogółem
Ogółem
443
Bezrobotni
z prawem do
zasiłku
78
Kobiety
263
38
225
Mężczyźni
180
40
140
Ogółem
152
19
133
Kobiety
89
13
76
Mężczyźni
63
6
57
Ogółem
291
59
232
Kobiety
174
25
149
Mężczyźni
117
34
83
2008 rok
Miasto
i Gmina Tolkmicko
Miasto Tolkmicko
Gmina Tolkmicko
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
Bezrobotni
bez prawa
do zasiłku
365
Tabela 29. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2009
Bezrobotni
ogółem
Ogółem
578
Bezrobotni
z prawem do
zasiłku
124
Kobiety
296
60
236
Mężczyźni
282
64
218
Ogółem
186
34
152
Kobiety
97
20
77
Mężczyźni
89
14
75
Ogółem
392
90
302
Kobiety
199
40
159
Mężczyźni
193
50
143
2009 rok
Miasto
i Gmina Tolkmicko
Miasto Tolkmick
Gmina Tolkmicko
Bezrobotni
bez prawa
do zasiłku
454
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
Tabela 30. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2010
Bezrobotni
ogółem
Ogółem
597
Bezrobotni
Bezrobotni
z prawem do
bez prawa
zasiłku
do zasiłku
116
481
Kobiety
284
53
231
Mężczyźni
313
63
250
Ogółem
211
40
171
Kobiety
96
21
75
Mężczyźni
115
19
96
Ogółem
386
76
310
Kobiety
188
32
156
Mężczyźni
198
44
154
2010 rok
Miasto
i Gmina Tolkmicko
Miasto Tolkmick
Gmina Tolkmicko
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
Tabela 31. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2011
Bezrobotni
ogółem
Ogółem
622
Bezrobotni
z prawem do
zasiłku
135
Kobiety
326
77
249
Mężczyźni
296
58
238
Ogółem
236
51
185
Kobiety
129
36
93
Mężczyźni
107
15
92
Ogółem
386
84
302
Kobiety
197
41
156
Mężczyźni
189
43
146
2011 rok
Miasto
i Gmina Tolkmicko
Miasto Tolkmick
Gmina Tolkmicko
Bezrobotni
bez prawa
do zasiłku
487
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
Analizując
przedstawione
wyżej
tabele
dotyczące
bezrobotnych
zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Elblągu w okresie czterech
ostatnich lat należy zwrócić szczególną uwagę na fakt, iż liczba osób
bezrobotnych z terenu miasta i gminy Tolkmicko z roku na rok wzrasta.
Między rokiem 2008 a rokiem 2011 liczba osób bezrobotnych zarejestrowani w
Powiatowym Urzędzie Pracy wzrosła o 179 osób
Największa liczba bezrobotnych występuje w przedziale wiekowym 25-34
lat. Kolejna grupa osób bezrobotnych stanowi wiek 18-24 lat. Powyższe dane
wskazują, iż najmłodsza grupa osób w wieku produkcyjnym pozostaje bez
zatrudnienia.
Tabela 32. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2008 wg
wieku
Bezrobotni wg wieku
25-34
lat
136
35-44
lat
92
45-54
lat
90
55-59
lat
19
60-65
lat
3
Razem
Ogółem
18-24
lat
103
Kobiety
66
96
50
45
6
0
263
Mężczyźni
37
40
42
45
13
3
180
Ogółem
37
46
32
29
6
2
152
Kobiety
24
33
18
11
3
0
89
Mężczyźni
13
13
14
18
3
2
63
Ogółem
66
90
60
61
13
1
291
Kobiety
42
63
32
34
3
0
174
Mężczyźni
24
27
28
27
10
1
117
Miasto i
Gmina
Tolkmicko
2008
rok
Miasto
Tolkmicko
Gmina
Tolkmicko
443
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
Tabela 33. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2009 wg
wieku
Bezrobotni wg wieku
Miasto i
Gmina
Tolkmicko
2009
rok
Miasto
Tolkmicko
Gmina
Tolkmicko
25-34
lat
190
35-44
lat
103
45-54
lat
109
55-59
lat
38
60-65
lat
5
Razem
Ogółem
18-24
lat
133
Kobiety
70
11
60
42
13
0
296
Mężczyźni
63
99
43
67
25
5
282
Ogółem
54
61
34
25
10
2
186
Kobiety
27
39
18
9
4
0
97
Mężczyźni
27
22
16
16
6
2
89
Ogółem
79
129
69
84
28
3
392
Kobiety
43
72
42
33
9
0
199
Mężczyźni
36
57
27
51
19
3
193
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
578
Tabela 34. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2010 wg
wieku
Bezrobotni wg wieku
Miasto i
Gmina
Tolkmicko
2010
rok
Miasto
Tolkmicko
Gmina
Tolkmicko
25-34
lat
189
35-44
lat
108
45-54
lat
114
55-59
lat
47
60-65
lat
5
Razem
Ogółem
18-24
lat
134
Kobiety
66
107
49
50
12
0
284
Mężczyźni
68
82
59
64
35
5
313
Ogółem
59
62
38
34
17
1
211
Kobiety
26
32
19
16
3
0
96
Mężczyźni
33
30
19
18
14
1
115
Ogółem
75
127
70
80
30
4
386
Kobiety
40
75
30
34
9
0
188
Mężczyźni
35
52
40
46
21
4
198
597
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
Tabela 35. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w 2011 roku wg
wieku
Bezrobotni wg wieku
Miasto i
Gmina
Tolkmicko
2011
rok
Miasto
Tolkmicko
Gmina
Tolkmicko
25-34
lat
202
35-44
lat
122
45-54
lat
109
55-59
lat
54
60-65
lat
4
Razem
Ogółem
18-24
lat
131
Kobiety
66
126
65
55
14
0
326
Mężczyźni
65
76
57
54
40
4
296
Ogółem
59
77
41
43
15
1
236
Kobiety
29
44
25
27
4
0
129
Mężczyźni
30
33
16
16
11
1
107
Ogółem
72
125
81
66
39
3
386
Kobiety
37
82
40
28
10
0
197
Mężczyźni
35
43
41
38
29
3
189
622
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
Zamieszczone niżej tabele prezentują osoby bezrobotne z terenu miasta
i gminy Tolkmicko ze względu na wykształcenie. Największa liczba osób
bezrobotnych występuje z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym
i niepełnym podstawowym. Kolejną grupę bezrobotnych stanowią osoby
z
wykształceniem
zasadniczym
zawodowym.
Na
następnym
miejscu
usytuowana jest grupa osób z wykształceniem policealnym i średnim
zawodowym. Czwartą grupę stanowią bezrobotni z wykształceniem średnim
ogólnokształcącym, zaś najmniejsza grupa należy do osób z wykształceniem
wyższym.
Tabela 36. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2008 wg
wykształcenia
Bezrobotni wg wykształcenia
Miasto
i Gmina
Tolkmicko
2008
rok
Miasto
Tolkmicko
Gmina
Tolkmicko
Wyższe
Policealne
i średnie
zawodowe
Średnie
ogólnokształcące
Zasadnicze
zawodowe
Ogółem
18
93
34
135
Gimnazjalne
podstawowe
i niepełne
podstawowe
163
Kobiety
15
57
27
73
91
Mężczyźni
3
36
7
62
72
Ogółem
11
35
11
39
56
Kobiety
9
24
9
20
27
Mężczyźni
2
11
2
19
29
Ogółem
7
58
23
96
107
Kobiety
6
33
18
53
64
Mężczyźni
1
25
5
43
43
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
Tabela 37. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2009 wg
wykształcenia
Bezrobotni wg wykształcenia
Miasto
i Gmina
Tolkmicko
2009
rok
Miasto
Tolkmicko
Wyższe
Policealne
i średnie
zawodowe
Średnie
ogólnokształcące
Zasadnicze
zawodowe
Ogółem
24
115
51
166
Gimnazjalne
podstawowe
i niepełne
podstawowe
222
Kobiety
17
75
31
68
105
Mężczyźni
7
40
20
98
117
Ogółem
11
43
25
46
61
Kobiety
8
28
13
19
29
Gmina
Tolkmicko
Mężczyźni
3
15
12
27
32
Ogółem
13
72
26
120
161
Kobiety
9
47
18
49
76
Mężczyźni
4
25
8
71
85
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
Tabela 38. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2010 wg
wykształcenia
Bezrobotni wg wykształcenia
Miasto
i Gmina
Tolkmicko
2010
rok
Miasto
Tolkmicko
Gmina
Tolkmicko
Wyższe
Policealne
i średnie
zawodowe
Średnie
ogólnokształcące
Zasadnicze
zawodowe
Ogółem
27
94
64
178
Gimnazjalne
podstawowe
i niepełne
podstawowe
234
Kobiety
17
59
39
74
95
Mężczyźni
10
35
25
104
139
Ogółem
12
35
34
56
74
Kobiety
8
22
17
23
26
Mężczyźni
4
13
17
33
48
Ogółem
15
59
30
122
160
Kobiety
9
37
22
51
69
Mężczyźni
6
22
8
71
91
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
Tabela 39. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2011 wg
wykształcenia
Bezrobotni wg wykształcenia
Miasto
i Gmina
Tolkmicko
2011
rok
Wyższe
Policealne
i średnie
zawodowe
Średnie
ogólnokształcące
Zasadnicze
zawodowe
Ogółem
41
107
55
182
Gimnazjalne
podstawowe
i niepełne
podstawowe
237
Kobiety
28
73
34
88
103
Mężczyźni
13
34
21
94
134
Ogółem
17
37
32
71
79
Miasto
Tolkmicko
Gmina
Tolkmicko
Kobiety
10
25
20
38
36
Mężczyźni
7
12
12
33
43
Ogółem
24
70
23
111
158
Kobiety
18
48
14
50
67
Mężczyźni
6
22
9
61
91
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
Dane przedstawione w kolejnych tabelach przedstawiają bezrobotnych
zarejestrowanych w Powiatowy Urzędzie Pracy według czasu pozostawania bez
pracy.
Tabela 40. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wg czasu
pozostawania bez pracy w roku 2008
Bezrobotni wg czasu
pozostawania bez pracy
Miasto
i Gmina
Tolkmicko
2008
rok
Miasto
Tolkmicko
Gmina
Tolkmicko
Do
1 m-ca
1–3
m-cy
3–6
m-cy
6 – 12
m-cy
12 – 24
m-cy
Powyżej
24 m-cy
Razem
Ogółem
76
128
61
52
48
78
443
Kobiety
30
71
36
34
33
59
263
Mężczyźni
46
57
25
18
15
19
180
Ogółem
28
38
22
19
19
26
152
Kobiety
15
18
12
14
13
17
89
Mężczyźni
13
20
10
5
6
9
63
Ogółem
48
90
39
33
29
52
291
Kobiety
15
53
24
20
20
42
174
Mężczyźni
33
37
15
13
9
10
117
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
Tabela 41. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wg czasu
pozostawania bez pracy w roku 2009
Bezrobotni wg czasu
pozostawania bez pracy
Miasto
i Gmina
Tolkmicko
2009
rok
Do
1 m-ca
1–3
m-cy
3–6
m-cy
6 – 12
m-cy
12 – 24
m-cy
Powyżej
24 m-cy
Razem
Ogółem
41
143
139
123
76
56
578
Kobiety
19
77
59
62
36
43
296
Mężczyźni
22
66
80
61
40
13
282
Ogółem
13
54
48
39
20
12
186
Miasto
Tolkmicko
Gmina
Tolkmicko
Kobiety
6
25
22
26
9
9
97
Mężczyźni
7
29
26
13
11
3
89
Ogółem
28
89
91
84
56
44
392
Kobiety
13
52
37
36
27
34
199
Mężczyźni
15
37
54
48
29
10
193
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
Tabela 42. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wg czasu
pozostawania bez pracy w roku 2010
Bezrobotni wg czasu
pozostawania bez pracy
Miasto
i Gmina
Tolkmicko
2010
rok
Miasto
Tolkmicko
Gmina
Tolkmicko
Do
1 m-ca
1–3
m-cy
3–6
m-cy
6 – 12
m-cy
12 – 24
m-cy
Powyżej
24 m-cy
Razem
Ogółem
65
166
105
101
108
52
597
Kobiety
19
83
46
49
56
31
284
Mężczyźni
46
83
59
52
52
21
313
Ogółem
18
58
51
38
37
9
211
Kobiety
7
30
19
15
21
4
96
Mężczyźni
11
28
32
23
16
5
115
Ogółem
47
108
54
63
71
43
386
Kobiety
12
53
27
34
35
27
188
Mężczyźni
35
55
27
29
36
16
198
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
Tabela 43. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wg czasu
pozostawania bez pracy w roku 2011
Bezrobotni wg czasu
pozostawania bez pracy
Miasto
i Gmina
Tolkmicko
Do
1 m-ca
1–3
m-cy
3–6
m-cy
6 – 12
m-cy
12 – 24
m-cy
Powyżej
24 m-cy
Razem
Ogółem
69
127
107
116
129
74
622
Kobiety
42
59
60
55
63
47
326
Mężczyźni
27
68
47
61
66
27
296
2011
rok Miasto
Tolkmicko
Gmina
Tolkmicko
Ogółem
32
50
39
46
50
19
236
Kobiety
25
23
22
22
24
13
129
Mężczyźni
7
27
17
24
26
6
107
Ogółem
37
77
68
70
79
55
386
Kobiety
17
36
38
33
39
34
197
Mężczyźni
20
41
30
37
40
21
189
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
f.a . bezpieczeństwo publiczne i patologie społeczne
Bezpieczeństwo publiczne
Na podstawie informacji uzyskanych z Posterunku Policji w Tolkmicku
wynika, że skala przestępczości na terenie miasta i gminy Tolkmicko
nieznacznie maleje.
Niżej przedstawiona tabela prezentuje przestępstwa stwierdzone przez
Posterunek Policji w Tolkmicku w latach 2008 - 2011.
Tabela 44. Przestępstwa stwierdzone na terenie działania Posterunku Policji w Tolkmicku
w latach 2008 - 2011
Kategoria przestępstwa
Przestępstwa stwierdzone
2008 rok
2009 rok
2010 rok
2011 rok
Gospodarcze
3
5
3
2
Narkotykowe
1
1
1
0
Uszkodzenia mienia
28
26
13
5
Kradzieże rzeczy cudzej
24
35
25
33
Kradzieże samochodów
0
1
0
0
Kradzieże z włamaniami
21
26
26
13
Bójki i pobicia
6
4
5
1
Rozboje i wymuszenia
rozbójnicze
Inne
6
4
5
2
61
49
85
91
Ogółem
150
151
163
147
Źródło: Dane Posterunku Policji w Tolkmicku
Teren działania Posterunku Policji w Tolkmicku obejmuje gminę
Tolkmicko i Milejewo, zatem posiadane dane statystyczne nie obrazują w pełni
skali problemu w mieście i gminie Tolkmicko.
Przemoc w rodzinie
Własnymi decyzjami i zachowaniami wchodzimy na drogę życia
i szczęścia lub na drogę śmierci i nieszczęścia. Wchodzenie wbrew własnej woli
na drogę śmierci i nieszczęścia wynika zarówno z tego, iż człowiek jest
zagrożony z zewnątrz na skutek negatywnego wpływu środowiska, jak i z tego,
że jest zagrożony od środka z powodu wewnętrznych konfliktów i słabości,
naiwności i ignorancji, na skutek lekceważenia podstawowych norm moralnych
oraz ignorowania podstawowych wartości.
Skrajnie niebezpieczna sytuacja pojawia się wtedy, gdy w życiu człowieka
następuje drastyczne zubożenie lub wręcz zupełne uśmiercenie pragnień
i aspiracji. Chodzi wtedy jedynie o zaspokojenie potrzeb typu: głód,
odpoczynek, doraźna poprawa nastroju, zapomnienie o niepokojących
trudnościach bądź odreagowanie przeżywanych napięć. Uzależnienie staje się
stopniowo obsesją i niepodzielnym władcą ludzkiego życia.
Uzależnienie zaburza nie tylko zdrowie i sytuację życiową człowieka
uzależnionego. Powoduje bolesne trudności psychiczne i społeczne także
u innych ludzi, począwszy od osób z jego najbliższego otoczenia.
Jest rzeczą oczywistą, że najbardziej drastyczne konsekwencje dotykają osobę,
która żyje na co dzień w bezpośrednim, niezwykle stresującym kontakcie
fizycznym i emocjonalnym z uzależnionym.
Częstym zjawiskiem towarzyszącym uzależnieniom jest przemoc
w rodzinie, która jest działaniem zamierzonym i skierowanym przeciw
członkowi rodziny wykorzystując przewagę sił, naruszając prawa i dobra
osobiste, powodując cierpienie i szkody.
Przemoc fizyczna – stosowanie przymusu z użyciem przewagi fizycznej do
podejmowania decyzji i działań niewygodnych i krzywdzących w odczuciu
ofiary.
Przemoc psychiczna – poniżanie i upokarzanie. Pozbawianie ofiary
osobistej mocy, izolowanie i narzucanie własnych sądów, pozbawianie środków
służących do właściwego funkcjonowania psychicznego i fizycznego.
Przemoc seksualna – nadużycie i wykorzystanie seksualne, gwałt.
Zaniedbanie fizyczne – brak należytej opieki, w tym lekarskiej. Wszelkie
zaniedbania fizyczne ofiary.
Zaniedbanie psychiczne – różnego rodzaju formy odrzucenia, obojętność,
nieokazywanie pozytywnych uczuć, lekceważenie emocjonalne, lekceważenie
psychicznych potrzeb ofiary.
Zarówno uzależnienie jak i występująca przemoc w rodzinie stanowią
sekret wewnątrz rodziny jak i na zewnątrz.
Ukrywając problemy udają, że wszystko jest normalne i próbują unikać sytuacji,
w której prawda mogłaby zostać odkryta.
Na podstawie informacji Posterunku Policji w Tolkmicku przedstawiamy
dane dotyczące rodzin objętych nadzorem w ramach procedury „Niebieska
Karta” - przemoc domowa w latach 2008 - 2011. Przedstawiona tabela 45
obrazuje wzrost przemocy domowej w ciągu czterech ostatnich lat.
Tabela 45. „Niebieska Karta” – przemoc domowa
Rok
„Niebieska Karta” – przemoc domowa
2008
Liczba ofiar
przemocy
4
Liczba sprawców
przemocy
4
w tym pod
wpływem alkoholu
4
2009
6
6
6
2010
6
6
6
2011
10
10
9
Źródło: Dane Posterunku Policji w Tolkmicku
Pracownicy socjalni Miejsko – Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Tolkmicku również realizują procedurę „Niebieskiej Karty” w przypadku
uzyskania informacji o wystąpieniu przemocy domowej.
W roku 2009 założono 1 „Niebieską Kartę”, w roku 2010 pracownicy
socjalni otrzymali informację o 4 rodzinach, gdzie rozpoczęto procedurę
dotycząca przemocy w rodzinie, zaś w roku 2011 pracownicy socjalni założyli 2
„Niebieskie Karty”.
W roku 2011 powstał zespół interdyscyplinarny, którego zadaniem jest
diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie, podejmowanie działań
w środowisku zagrożonym przemocą. Zespół opracowuje i realizuje
indywidualny plan pomocy oraz inicjuje działania w stosunku do osób
stosujących przemoc, a następnie monitoruje sytuację w tych rodzinach. Zespół
składa się z przedstawicieli takich instytucji jak: Policji, Ośrodka Pomocy
Społecznej, Zakładu Opieki Zdrowotnej, Szkół, przedstawiciela Gminnej Komisji
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Uzależnienia
Przedstawiając problem społeczny uzależnienia od alkoholu, należy
zaznaczyć, iż w siedzibie Urzędu Miejskiego w Tolkmicku funkcjonuje Gminna
Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Czynności
podejmowane
przez
komisje
względem
osób
i
rodzin
z problemami uzależnienia:
• przeprowadzanie rozmów profilaktycznych z osobami nadużywającymi
alkoholu;
• kierowanie
osób
uzależnionych
do
Centrum
Odwykowo
–
Terapeutycznego w Elblągu w celu zdiagnozowania w przedmiocie
uzależnienia od alkoholu i podjęcia zaleceń terapeuty dla wskazanego
uczestnika postępowania;
• kierowanie osób uzależnionych do Sądu w celu podjęcia leczenia;
• organizowanie spektakli terapeutycznych i pogadanek dla dzieci i ich
rodzin z psychologiem;
• udzielenie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy
psychologicznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą
w rodzinie.
Ważną kwestię stanowią wnioski skierowane do Gminnej Komisji
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w sprawie leczenia uzależnionego
członka rodziny oraz przedstawienie sytuacji dotyczącej podjęcia leczenia.
Tabela zamieszczona niżej przedstawia, iż w ostatnich czterech latach wzrósł
problem uzależnień w rodzinie. W roku 2008 do Komisji Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych wpłynęło 15 wniosków w sprawie leczenia
uzależnionego członka rodziny z Tereni miasta i gminy Tolkmicko, zaś w roku
2011 było tych wniosków 32.
Tabela 46. Wnioski w sprawie leczenia uzależnionego członka rodziny
Ilość wniosków
Rok
Miasto Tolkmicko
Gmina Tolkmicko
2008
7
8
Miasto i Gmina
Tolkmicko
15
2009
9
9
18
2010
5
16
21
2011
7
25
32
Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku
Problem uzależnień od alkoholu nasila się, natomiast liczba osób, która
podjęła decyzję o leczeniu ulega zmniejszeniu, co prezentuje niżej
zamieszczona tabela. W roku 2008 leczenie podjęło 6 osób z terenu miasta i
gminy Tolkmicko, w roku 2009 i 2010 na leczenie zdecydowało się po 5 osób
natomiast w roku 2011 tylko 2 osoby. Zaprezentowaną sytuację obrazuje
tabela 47.
Tabela 47. Osoby, które podjęły leczenie
Ilość osób
Rok
Miasto Tolkmicko
Gmina Tolkmicko
2008
3
3
Miasto i Gmina
Tolkmicko
6
2009
2
3
5
2010
2
3
5
2011
1
1
2
Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku
Tabela przedstawiona niżej zawiera informacje o punktach sprzedaży
alkoholu na terenie miasta i gminy Tolkmicko w latach 2008 - 2011.
Tabela 48. Punkty sprzedaży alkoholu
Punkty sprzedaży alkoholu
Sklepy
Miasto i Gmina
Tolkmicko
2008 rok
Razem
27
7
2
2
11
10
3
3
16
17
6
5
28
7
3
26
12
10
3
3
16
18
6
6
30
7
3
2
12
11
3
4
18
20
10
5
35
8
5
1
14
12
5
4
21
Miasto Tolkmicko
Gmina Tolkmicko
Miasto i Gmina
Tolkmicko
2009
rok
17
Punkty
gastronomiczne Restauracje
i bary
i kawiarnie
5
5
Miasto Tolkmicko
Gmina Tolkmicko
Miasto i Gmina
Tolkmicko
2010 rok
Miasto Tolkmicko
Gmina Tolkmicko
Miasto i Gmina
Tolkmicko
2011
rok
Miasto Tolkmicko
Gmina Tolkmicko
Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku
W ostatnich czterech latach wzrosła liczba punktów sprzedaży alkoholu.
W roku 2008 punktów tych na terenie miasta i gminy Tolkmicko było 27, zaś w
roku 2011 liczba wzrosła do 35.
b. Katalog zidentyfikowanych problemów społecznych gminy
Podczas warsztatów nad aktualizacją Strategii dokonano identyfikacji
problemów społecznych w oparciu o wyżej przedstawiona analizę obszarów
polityki społecznej.
Dokonano hierarchizacji problemów społecznych uznanych za dominujące:
1. Bierność społeczna i zawodowa
2. Uzależnienie i przemoc w rodzinie
3. Osoby starsze i niepełnosprawne
4. Agresywne zachowania dzieci i młodzieży
5.
Kapitał społeczny gminy
Organizacje pozarządowe
Stowarzyszenie Polski Związek Katolicko-Społeczny
zakres działania:
• organizowanie różnych form pracy wychowawczo informacyjnej wśród
członków a także w innych środowiskach ze szczególnym uwzględnieniem
młodego pokolenia,
• udział w organizowaniu pomocy społecznej dla potrzebujących, w tym dla
emerytów i rencistów, niepełnych rodzin, chorych, niepełnosprawnych
i bezdomnych oraz ofiar klęsk żywiołowych i epidemii,
• organizowanie zebrań, odczytów, poradnictwa, imprez, kolonii, obozów,
świetlic,
• podejmowanie i popieranie inicjatyw społecznych,
• wspieranie samorządności lokalnej i uczestnictwo w jej strukturach.
Stowarzyszenie Ochotniczej Straży Pożarnej
zakres działania:
• organizowanie swoich członków do działalności na rzecz ochrony
przeciwpożarowej i ochrony ludności,
• organizowanie spośród swoich członków zwyczajnych zespołu ratownictwa,
• organizowanie młodzieżowych i kobiecych drużyn pożarniczych,
• organizowanie zespołów świetlicowych, bibliotek, orkiestr, teatrów
amatorskich, chórów, sekcji sportowych i innych form pracy społecznowychowawczej oraz kulturalnej i oświatowej,
• organizowanie zawodów sportowych i imprez propagujących kulturę
fizyczną,
• organizowanie imprez dochodowych, pokazów, wynajmu sprzętu,
• świadczenie odpłatnie usług dla ludności i osób prywatnych.
Stowarzyszenie Salezjańska Organizacja Sportowa „SALOS”
zakres działania:
• rozwijanie wychowawczych, kulturalnych i społecznych aspektów sportu
w
ramach
uznanego
wzoru
człowieka
i
społeczeństwa
wyraźnie
inspirowanych wizją chrześcijańską,
• krzewienie kultury fizycznej wśród dzieci i młodzieży, rozwijanie
zainteresowań sportowych i podnoszenie na wyższy poziom stanu zdrowia
i sprawności fizycznej,
• współpraca i
i sportowymi.
kontakty
z organizacjami
oświatowo-wychowawczymi
Stowarzyszenie Polski Związek Emerytów Rencistów i Inwalidów
zakres działania:
• uczestnictwo w życiu społecznym przez współdziałanie z organami władzy
i administracji publicznej, samorządowej, ze związkami zawodowymi oraz
innymi organizacjami społecznymi, gospodarczymi i spółdzielczymi,
• organizowanie życia kulturalnego emerytów, rencistów i inwalidów,
• organizowanie
i
prowadzenie
bibliotek,
czytelni,
świetlic,
klubów
i zespołów artystycznych oraz współdziałanie w ich prowadzeniu,
• współdziałanie z organami władzy, administracji publicznej i samorządowej
oraz z instytucjami i organizacjami społecznymi.
Stowarzyszenie Miłośników Suchacza i Okolic
zakres działania:
• rozwój kultury oraz propagowanie korzystania z dóbr kultury,
• współdziałanie i pomoc w rozwoju przedsiębiorczości na obszarach
wiejskich,
• prowadzenie działań promocyjnych,
• prowadzenie działań edukacyjnych,
• inicjowanie działań dla aktywizacji regionu,
• wspieranie inicjatyw społecznych w działaniach na rzecz dobra publicznego
a w szczególności opieki społecznej, ochrony zdrowia, walki z bezrobociem,
bezpieczeństwa publicznego i ochrony środowiska naturalnego,
• ożywienie
społeczno-gospodarcze,
kulturalne,
oświatowe,
sportowe,
turystyczne Suchacza i okolicy,
• udzielanie wsparcia organizacyjnego i finansowego inicjatywom społecznym.
Stowarzyszenie Klub Sportowy „Barkas” w Tolkmicku
zakres działania:
• propagowanie oraz stwarzanie warunków i rozwijanie sportu masowego
i wyczynowego na terenie miasta i gminy Tolkmicko,
• powoływanie i organizowanie sekcji poszczególnych dyscyplin sportu,
• organizowanie szkoleń sportowych w postaci treningów, kursów, wykładów
itp.,
• organizowanie zawodów i imprez sportowych, a także udział w imprezach
organizowanych przez inne powołane do tego organizacje,
• prowadzenie
pracy
wychowawczej
wśród
swoich
członków
oraz
propagowanie wychowania fizycznego i sportu wśród społeczeństwa.
Stowarzyszenie Pogrodzie dla Przyszłości
zakres działania:
• wspieranie
i
kreowanie
społeczno-kulturalnych
inicjatyw
wiejskich,
gminnych regionalnych mających służyć dzieciom, młodzieży oraz całej
społeczności lokalnej,
• rozwój kultury oraz propagowanie korzystania z dóbr kultury,
• pozyskiwanie, udostępnianie informacji na rzecz rozwoju społecznogospodarczego Pogrodzia i okolicy,
• zapewnienie
dostępności
do
edukacji
na
poziomie
szkolnictwa
podstawowego dzieciom ze wsi i okolicy,
• pomoc materialna, techniczna i merytoryczna w zdobyciu wykształcenia na
poziomie szkół średnich i wyższych,
• inicjowanie działań dla aktywizacji regionu,
• wspieranie inicjatyw społecznych w działaniach na rzecz dobra publicznego,
w
szczególności
opieki
społecznej,
ochrony
zdrowia,
walki
z bezrobociem, bezpieczeństwa publicznego i ochrony środowiska
naturalnego,
• ożywienie
społeczno-gospodarcze,
kulturalne,
oświatowe,
sportowe,
turystyczne Pogrodzia i okolicy,
• udzielanie wsparcia organizacyjnego i finansowego inicjatywom społecznym.
Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Kamionek Wielki „Wielki Kamień”
zakres działania:
• integracja mieszkańców wsi i okolic,
• estetyzacja wsi,
• przeciwdziałanie
patologiom,
a
w
szczególności
alkoholizmowi
i narkomanii,
• rozwój działalności gospodarczej,
• promowanie idei kształcenia ustawicznego mieszkańców wsi,
• ograniczenie bezrobocia,
• pomoc społeczna i działalność charytatywno – opiekuńcza,
• pomoc rodzinom wielodzietnym, patologicznym, osobom samotnym,
bezdomnym, chorym, bezrobotnym,
• poprawa bezpieczeństwa publicznego i ograniczenie przestępczości,
• ochrona
zdrowia,
rehabilitacja
zawodowa
i
społeczna
osób
niepełnosprawnych,
• umożliwianie zdobywania wykształcenia dzieciom i młodzieży,
• rozwój kultury i oświaty we wsi,
• upowszechnianie aktywnego wypoczynku i zdrowego stylu życia,
• upowszechnianie kultury fizycznej i sportu, szczególnie dzieci i młodzieży.
• przeciwdziałanie ubóstwu,
• wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz infrastruktury wsi,
• pielęgnowanie i propagowanie tradycji i dziedzictwa kulturowego,
• organizowanie profilaktyki i socjoterapii dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych
i patologicznych,
• ochrona środowiska naturalnego,
• kształtowanie postaw obywatelskich mieszkańców.
Stowarzyszenie Łęcze – Wieś z perspektywą
zakres działania:
• aktywizacja społeczno – zawodowa mieszkańców Łęcza,
• poprawa wizerunku wsi,
• rozwój kultury, oświaty, sportu i rekreacji,
• rozwój infrastruktury,
• zwiększenie atrakcyjności turystycznej wsi,
• zachowanie dziedzictwa kulturowego,
• przeciwdziałanie patologiom społecznym,
• rozwój zainteresowań mieszkańców,
• promocja zdrowego stylu życia,
• integracja społeczności wsi,
• wspieranie przedsiębiorczości mieszkańców,
• ochrona krajobrazu i środowiska naturalnego,
• współpraca z innymi stowarzyszeniami i instytucjami,
• ograniczanie bezrobocia,
• poprawa bezpieczeństwa publicznego i ograniczanie przestępczości,
• umożliwianie zdobycia wykształcenia dzieciom i młodzieży,
• wspieranie różnych form rozwoju i wypoczynku dzieci i młodzieży,
w tym organizacja czasu wolnego, zajęć rekreacyjnych, dodatkowych zajęć
pozalekcyjnych,
• organizowanie profilaktyki i socjoterapii dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych
i patologicznych,
• wspieranie wzrostu aktywności osób starszych.
Stowarzyszenie „ORATORIUM” im. Św. Jana Bosko w Tolkmicku
zakres działania:
• działalność w zakresie nauki, edukacji, oświaty i wychowania,
• pomoc społeczna, w tym pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji
życiowej oraz wyrównywanie szans tych rodzin i osób,
• działalność charytatywna,
• podtrzymywanie tradycji narodowej, pielęgnowanie polskości oraz rozwój
świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej,
• działalność w zakresie ochrony i promocji zdrowia,
• działalność w zakresie krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieży,
• działalność w zakresie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji,
• upowszechnienie kultury fizycznej i sportu,
• przeciwdziałanie patologiom społecznym,
• promocja i organizowanie wolontariatu.
Stowarzyszenie „Suchacz Taka wieś”
zakres działania:
• krzewienie wśród mieszkańców i ludzi związanych z miejscowością troski o
jej sprawy współczesne i przyszły rozwój,
• inicjowanie przedsięwzięć lokalnych na rzecz rozwoju wsi,
• podejmowanie działań służących ochronie środowiska naturalnego,
organizowanie
szkoleń,
i okolicznościowych,
imprez
kulturalnych,
rozrywkowych
• wzbogacanie osobowości i integracja mieszkańców i sympatyków wsi,
• działania na rzecz zwiększania szans życiowych mieszkańców wsi, zwłaszcza
młodych ludzi,
• promocja aktywnego trybu życia, sportu, turystyki,
• kształtowanie postaw odpowiedzialności za wspólne przedsięwzięcia,
• kreowanie i rozwój produktów regionalnych,
• działania na rzecz promocji wsi i okolic,
• utrzymywanie kontaktów z innymi organizacjami o podobnych celach,
• promocja dziedzictwa kulturowego,
• ochrona i podkreślenie walorów przyrodniczych wsi.
Stowarzyszenie Kadyny
• wspieranie
rozwoju
miejscowości
tematycznej
„Cesarskie
Kadyny”
w partnerstwie z miejscowościami tematycznymi w ramach partnerstwa
„Miejsca z Duszą”,
• promocja walorów rekreacyjnych miejscowości oraz pielęgnowanie
dziedzictwa kulturowego,
• wspomaganie rozwoju oświaty oraz turystyki i sportu,
• promocja i wsparcie różnych form amatorskiej aktywności sportowej,
• działanie na rzecz rozwoju gospodarczego i infrastruktury lokalnej,
• ochrona środowiska naturalnego, dbanie o estetykę miejscowości,
• integracja mieszkańców Kadyn, wspieranie lokalnych inicjatyw społecznych,
• pomoc osobom i rodzinom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywanie
szans tych osób,
• organizowanie wypoczynku dzieci i młodzieży,
• rozwój twórczości i kreatywności społeczeństwa,
• rehabilitacja społeczna i zawodowa mieszkańców,
• udzielanie doradztwa i pomocy w rehabilitacji ruchowej osobom chorym,
• prowadzenie działalności informacyjno – promocyjnej i edukacyjno –
szkoleniowej,
• przeciwdziałanie
bezrobociu,
uzależnieniom,
ubóstwu
i
patologiom
społecznym,
• reprezentowanie i ochrona interesów społeczności lokalnej,
• współpraca z samorządem i organizacjami lokalnymi,
• współpraca z innymi stowarzyszeniami i instytucjami w kraju i zagranicą
działającymi na rzecz Kadyn, bądź realizującymi zbliżone cele społeczne.
Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Tolkmickiej „LANZANIA”
• integracja mieszkańców miasta i okolic,
• rozwój turystyki,
• estetyzacja miasta,
• promocja miasta,
• rozwój działalności gospodarczej,
• rozwój kultury i oświaty,
• ochrona dziedzictwa kulturowego,
• upowszechnianie aktywnego wypoczynku i zdrowego trybu życia,
• upowszechnienie kultury fizycznej i sportu,
• upowszechnienie wiedzy o historii, kulturze i tradycjach miasta,
• propagowanie rozwoju turystyki motocyklowej wśród osób dorosłych
i młodzieży,
• propagowanie wędkarstwa rekreacyjnego i sportowego oraz etyki
wędkarskiej,
• propagowanie działań zmierzających do pozyskania inwestorów do miasta
i tworzenie dodatkowych miejsc pracy,
• ograniczenie bezrobocia,
• pomoc społeczna i działalność charytatywna,
• pomoc rodzinom wielodzietnym, patologicznym, osobom samotnym,
bezdomnym, chorym, bezrobotnym,
• poprawa bezpieczeństwa publicznego,
• ochrona
zdrowia,
rehabilitacja
społeczna
i
zawodowa
osób
niepełnosprawnych,
• przeciwdziałanie ubóstwu,
• umożliwienie zdobycia wykształcenia dzieciom i młodzieży,
• wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz infrastruktury miasta,
• ochrona środowiska naturalnego,
• organizowanie
profilaktyki
oraz
socjoterapii
dla
dzieci
z
rodzin
dysfunkcyjnych i patologicznych,
• kształtowanie postaw obywatelskich mieszkańców,
• rozwijanie współpracy zagranicznej, zwłaszcza z krajami Unii Europejskiej,
• przeciwdziałanie patologiom a w szczególności alkoholizmowi,
• promowanie idei kształcenia ustawicznego mieszkańców miasta,
• działalność wydawnicza.
Pozostałe stowarzyszenia:
Stowarzyszenie Przyjaciół Kadyn i Okolic
Stowarzyszenie „Rybak” w Tolkmicku
Stowarzyszenie UKS „Barkas” w Tolkmicku
Stowarzyszenie „Cesarskie Kadyny”
Stowarzyszenie „Naprzód Pagórki”
Pozostałe podmioty:
Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury
zakres działania:
• krzewienie kultury wśród dzieci i młodzieży,
• rozpoznawanie i koordynacja inicjatyw kulturalnych,
• organizowanie różnorodnych form edukacji kulturalnej,
• prowadzenie świetlic wiejskich,
• opieka nad sekcjami kulturalno-oświatowymi oraz kołami zainteresowań
(taneczna, teatralna, wokalna, modelarska, motocyklowa, wędkarska, Koło
Gospodyń Wiejskich, Koło Emerytów i Rencistów, nauka języka angielskiego,
Koło przyjaciół miasta Tolkmicko),
• organizacja i prowadzenie imprez okolicznościowych, dyskotek i zabaw dla
dzieci i młodzieży,
• prowadzenie Gminnego Centrum Informacji Turystycznej oraz punktu
Informacji turystycznej, obsługa turystów odwiedzających Gminę,
• opieka nad zespołami muzycznymi (Wesoła Ferajna, Tolkmiczanki, Marki),
• opieka nad Stowarzyszeniem Rybaków Morskich oraz nad Stowarzyszeniem
Rybak.
Przedszkole Miejskie w Tolkmicku
zakres działania:
• kształtowanie i rozwijanie aktywności twórczej dziecka w zakresie
twórczości plastycznej, muzycznej, ruchowej, werbalnej,
• umożliwienie dziecku poznanie i rozumienie siebie oraz otaczającego go
świata,
• stworzenie dziecku warunków umożliwiających mu nabywanie umiejętności
poprzez działanie, m.in. odkrywanie i badanie,
• wspomaganie w odnajdywaniu przez dziecko swojego miejsca w grupie
rówieśniczej i wspólnocie,
• budowanie systemu wartości,
• prowadzenie działalności diagnostycznej w zakresie rozwoju wychowanków,
• ukierunkowanie rozwoju dziecka w oparciu o jego indywidualne możliwości
rozwojowe,
• umożliwienie dzieciom nauki zachowań społecznych,
• organizowanie procesu wychowawczo – dydaktycznego i opiekuńczego
z uwzględnieniem i przestrzeganiem praw dziecka,
• integracja dzieci zdrowych i niepełnosprawnych,
• uzgadnianie i ujednolicanie z rodzicami kierunków oddziaływań,
• stworzenie miejsca, w którym dzieci i dorośli czują się dobrze,
• budzenie wrażliwości emocjonalnej i świadomości moralnej,
• wzmacnianie więzi uczuciowej z rodziną,
• pomoc rodzicom w opiece nad dziećmi w czasie ich pracy,
• uznanie prawa rodziców do wychowania religijnego ich dzieci, do
korzystania z nauki religii w przedszkolu,
• zapewnienie zachowania odrębności religijnej dzieci na wniosek rodzica.
Gminne Centrum Informacji
zakres działania:
• umożliwienie ogólnego dostępu do Internetu,
• świadczenie i realizacja usług związanych z teleinformatyką,
• umożliwienie skorzystania z najnowszych zdobyczy technologicznych,
• promocja turystycznych terenów wiejskich.
Szkoły Podstawowe i Gimnazjum z terenu Miasta i Gminy Tolkmicko
zakres działania:
• umożliwienie zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do uzyskania
świadectwa ukończenia szkoły,
• pomoc absolwentom szkoły w świadomym wyborze kierunków dalszego
kształcenia,
• kształtowanie środowiska wychowawczego sprzyjającego realizowaniu
celów i zasad określonych w ustawie, stosownie do warunków szkoły i wieku
uczniów,
• sprawowanie opieki nad uczniami odpowiednio do ich potrzeb i możliwości
szkoły,
• wskazywanie alternatywy dla zagrożeń społecznych młodego człowieka;
upowszechnianie
zasady
tolerancji,
wolności
sumienia
i
poczucia
sprawiedliwości,
• kształtowanie postaw dojrzałej osobowości, odznaczającej się otwartością
na innych ludzi, życzliwością wobec innych oraz odpowiedzialnością za
drugiego człowieka,
• rozwijanie wrażliwości na krzywdę innych ludzi, dążenie do budowania więzi
miedzy pokoleniami,
• pogłębianie miłości i szacunku do Ojczyzny,
• wdrażanie dyscypliny i szacunku do pracy,
• poszanowanie indywidualności uczniów i ich prawa do własnej oceny
rzeczywistości,
• umożliwianie rozwijania zainteresowań uczniów,
• udzielanie uczniom pomocy psychologicznej i pedagogicznej.
Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Tolkmicko
zakres działania:
• udostępnianie książek, czasopism i innych materiałów bibliotecznych,
• upowszechnianie czytelnictwa poprzez różnorodne formy pracy z książką
i czytelnikiem,
• prowadzenie działalności informacyjnej, kulturalnej,
• sprawowanie nadzoru organizacyjnego nad siecią podległych placówek
bibliotecznych, udzielanie im pomocy merytorycznej,
• planowanie
zakupu
książek,
czasopism
i
innych
materiałów
bibliotecznych,
• opracowanie i udostępnianie zbiorów zgodnie z obowiązującymi
normami,
• prowadzenie sprawozdawczości i statystyki bibliotecznej.
Miejsko –Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
zakres działania:
• wspieranie osób i rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia
niezbędnych
potrzeb
i
umożliwienie
im
życia
w
warunkach
odpowiadających godności człowieka,
• zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym, których osoby i rodziny nie
są w stanie samodzielnie pokonać przez podejmowanie działań
zmierzających do życiowego usamodzielnienia tych osób i rodzin oraz ich
integracji ze środowiskiem,
• przyznawanie i wypłacanie przewidzianych ustawą świadczeń,
• praca socjalna,
• prowadzenie i rozwój niezbędnej infrastruktury socjalnej,
• analizowanie i ocenianie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na
świadczenia z pomocy społecznej,
• realizowanie zadań wynikających z rozszerzonych potrzeb społecznych,
• rozwijanie nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach
zidentyfikowanych potrzeb.
III.Kierunki rozwoju gminy
Osiągnięcie
stanu
przedstawionego
w
wizji
rozwoju
wymaga
sprecyzowania obszarów działań w ramach, których realizowane będą
poszczególne zamierzenia. Usystematyzowaniem sposobu realizacji wizji
rozwoju jest określenie celów i kierunków rozwoju gminy.
1. Wizja rozwoju społecznego
Trwały i wszechstronny rozwój miasta i gminy Tolkmicko
służący stworzeniu przyjaznego środowiska dla mieszkańców oraz
podniesienie poziomu ich życia poprzez utworzenie sprawnego
systemu umożliwiającego ich aktywność społeczną i zawodową.
Na terenie miasta i gminy Tolkmicko działa zintegrowany i spójny system
realizacji polityki społecznej, dzięki któremu podejmowane są wspólne
działania administracji samorządowej, partnerów społecznych i gospodarczych.
Gmina Tolkmicko jest zamożna, rozwinięta gospodarczo w oparciu
przede wszystkim o turystykę.
Mieszkańcy są coraz lepiej wykształceni, zamożni, aktywni społecznie
i zawodowo, potrafiący zagospodarować swój wolny czas.
Problemy społeczne są znikome. W mieście funkcjonuje sprawny system
pomocy
społecznej
zaspokajający
rzeczywiste
problemy
społeczne,
uniemożliwiający wyłudzanie świadczeń, pomagający osobom i rodzinom
w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie
pokonać, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia. Funkcjonuje
rozwinięte, dostępne, przyjazne poradnictwo rodzinne i specjalistyczne.
Ilość osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej jest minimalna.
Gmina jest bezpieczna, a mieszkańcy czują bezpieczeństwo socjalne
i możliwość rozwoju przy własnym aktywnym uczestnictwie. Funkcjonują
prężne, współpracujące ze sobą, sprawne instytucje działające na rzecz rozwoju
społecznego, dysponując bogatą ofertą usług społecznych.
W Strategii Zrównoważonego Rozwoju Miasta i Gminy Tolkmicko za cel
główny wskazany w sferze społecznej uznano poprawę jakości życia
mieszkańców gminy. Jednocześnie wskazany cel stał się celem głównym
w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta i Gminy Tolkmicko,
co stwarza szersze możliwości do działania w rozwiązywaniu istniejących
problemów społecznych.
2. Cele główne i szczegółowe
CEL GŁÓWNY:
Podniesienie poziomu aktywności społecznej i zawodowej
mieszkańców Miasta i Gminy Tolkmicko
Obszar problemowy – Bierność społeczna i zawodowa
Cel główny: Zmniejszenie poziomu bierności społecznej i zawodowej osób
zagrożonych wykluczeniem społecznym
Cele szczegółowe:
1. Aktywizacja środowiska lokalnego
2. Wspieranie inicjatyw lokalnych i organizacji pozarządowych
3. Aktywizacja zawodowa i społeczna osób długotrwale bezrobotnych
4. Rozwój samozatrudnienia i przedsiębiorczości
Obszar problemowy - Uzależnienia i przemoc w rodzinie
Cel główny: Zapobieganie i ograniczanie uzależnień i przemocy w rodzinie
Cele szczegółowe:
1. Rozwój poradnictwa specjalistycznego
2. Profilaktyka
i
ograniczanie
zjawisk
alkoholizmu,
narkomanii
i przemocy w rodzinie
Obszar problemowy - Osoby starsze i niepełnosprawne
Cel główny: Rozszerzanie wsparcia dla osób starszych i niepełnosprawnych
Cele szczegółowe:
1. Wsparcie osób starszych
2. Rozwój wolontariatu na rzecz osób starszych
3. Aktywizacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych
Obszar problemowy – agresywne zachowania dzieci i młodzieży
Cel główny: Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym dzieci i młodzieży
Cele szczegółowe:
1. Rozwój oferty spędzania czasu wolnego dzieci i młodzieży
2. Wsparcie edukacyjne dzieci, młodzieży i ich rodzin
3. Organizacja i przebieg zadań
III. Zmniejszenie poziomu bierności społecznej i zawodowej osób
zagrożonych wykluczeniem społecznym
Aktywizacja środowiska lokalnego
Zadanie
1.
2.
3.
4.
Organizacja festynów
rodzinnych, spotkań
integracyjnych
i historycznych
Działania zmierzające
do ożywienia
czytelnictwa wśród
dorosłych, dzieci i
młodzieży
Organizacja spotkań
dla mieszkańców ze
znanymi ludźmi
sztuki, kultury i
polityki
Aktywizacja społeczna
poprzez
wykorzystywania
zasobów natury
Termin
realizacji
2012
praca
ciągła
Instytucje
odpowiedzialne za
realizację zadania
Jednostki samorządowe,
organizacje
pozarządowe, sołectwa
Mierniki
Źródło
finansowania
Liczba festynów,
liczba spotkań
integracyjnych
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
2012
praca
ciągła
Biblioteka, świetlice
środowiskowe
i wiejskie szkoły,
organizacje pozarządowe
Liczba spotkań
lub innych
działań, rodzaj
działań
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
2012
praca
ciągła
Biblioteka, Ośrodek
kultury, organizacje
pozarządowe
Liczba spotkań
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
2012
praca
ciągła
Ośrodek Pomocy
Społecznej
Liczba
zaadaptowanych
ogrodów
przydomowych
Budżet gminy
Wspieranie inicjatyw lokalnych i organizacji pozarządowych
Zadanie
1.
Termin
realizacji
Instytucje
odpowiedzialne za
realizację zadania
Organizowanie, co
roku spotkań dla
organizacji
pozarządowych
Wsparcie tworzenia i
funkcjonowania
organizacji poprzez
programy grantowe,
doradztwo
2012
Praca
ciągła
Urząd Miasta i Gminy
2012
Praca
ciągła
Urząd Miasta i Gminy
3.
Wsparcie finansowe
inicjatyw lokalnych
2012
Praca
ciągła
Urząd Miasta i Gminy
4.
Współorganizowanie
festynów i imprez
lokalnych
2012
Praca
ciągła
Jednostki samorządowe,
organizacje pozarządowe
2.
Mierniki
Źródło
finansowania
Liczba organizacji
pozarządowych
biorących udział
w konferencji
Liczba
programów
grantowych, oraz
liczba organizacji
pozarządowych,
którym
udzielono
porady
Liczba inicjatyw
wspartych
finansowo
Budżet gminy
Liczba imprez,
liczba festynów
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Aktywizacja zawodowa i społeczna osób długotrwale bezrobotnych
Zadanie
Termin
realizacji
1.
Organizacja
warsztatów
aktywizujących,
kursów i szkoleń
podnoszących
kwalifikacje osób
bezrobotnych
2013
2.
Inicjowanie
tworzenia grup
samopomocowych
2012
praca
ciągła
3.
Pomoc w
poszukiwaniu ofert
pracy oraz
zatrudnienia
2012
praca
ciągłą
4.
Organizacja prac
społecznie –
2012
praca
Instytucje
odpowiedzialne za
realizację zadania
Ośrodek Pomocy
Społecznej, Urząd
Miasta i Gminy,
organizacje
pozarządowe
Ośrodek Pomocy
Społecznej,
organizacje
pozarządowe
Ośrodek Pomocy
Społecznej,
Urząd Miasta i Gminy,
organizacje
pozarządowe
Urząd Miasta i Gminy,
Ośrodek Pomocy
Mierniki
Źródło
finansowania
Liczba osób
korzystających
z usług,
liczba
organizowanych
kursów, szkoleń,
warsztatów
aktywizujących
Liczba powstałych
grup
Liczba spotkań w
grupach
Liczba osób, którym
przedstawiono
ofertę pracy, liczba
osób zatrudnionych
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Liczba osób
realizujących prace
Budżet gminy,
fundusze
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
użytecznych
ciągła
Społecznej
5.
Organizacja prac
interwencyjnych,
stażu, przygotowania
zawodowego, robót
publicznych
2012
praca
ciągła
Jednostki
samorządowe
6.
Funkcjonowanie
Gminnego Centrum
Informacji
2012
praca
ciągła
Gminne Centrum
Informacji przy
Ośrodku kultury
społecznie
użyteczne
Liczba osób
podejmujących
zatrudnienie w
ramach prac
interwencyjnych
stażu,
przygotowania
zawodowego, robót
publicznych, liczba
jednostek
realizujących
wskazane formy
zatrudnienia
Liczba osób
korzystających
z usług
zewnętrzne
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Rozwój samozatrudnienia i przedsiębiorczości
Zadanie
1.
2.
3.
4.
Szkolenia, warsztaty,
doradztwo
z zakresu tworzenia
i prowadzenia
małych
przedsiębiorstw,
przedsiębiorstw
społecznych,
agroturystyki i
turystyki
Wprowadzenie ulg
podatkowych dla
przedsiębiorców
tworzących nowe
miejsca pracy
Tworzenia wsi
tematycznych oraz
ich działania
Promowanie
tworzenia ekonomii
społecznej
Termin
realizacji
2013
Praca
ciągła
Instytucje
odpowiedzialne za
realizację zadania
Urząd Miasta i Gminy,
organizacje
pozarządowe, osoby
fizyczne
Mierniki
Źródło
finansowania
Liczba osób
korzystających
z usług, liczba
szkoleń,
warsztatów
Fundusze
zewnętrzne
2013
Praca
ciągła
Urząd Miasta i Gminy
Rada Miejska
Liczba osób,
które skorzystały
z ulg
podatkowych
Budżet gminy
2012
Praca
ciągła
2014
Organizacje pozarządowe
Liczba wsi
tematycznych,
rodzaje działań
Liczba spotkań
promocyjnych
Fundusze
zewnętrzne
Organizacje pozarządowe
Fundusze
zewnętrzne
IV.
Zapobieganie i ograniczanie uzależnień i przemocy w rodzinie
Rozwój poradnictwa specjalistycznego
Zadanie
Termin
realizacji
Instytucje
odpowiedzialne za
realizację zadania
Mierniki
Źródło
finansowania
1. Działania zespołu
interdyscyplinarnego
złożonego
z przedstawicieli
instytucji zajmujących
się problematyką
przemocy w rodzinie
2. Doradztwo w zakresie
psychologicznym,
pedagogicznym,
terapeutycznym
2012
praca
ciągła
Urząd Miasta i Gminy
Tolkmicko, Ośrodek
Pomocy Społecznej,
Posterunek Policji,
Szkoły, Ośrodek Zdrowia
Liczba osób
objętych
działaniem
zespołu
Budżet gminy
2012
praca
ciągła
Liczba osób
korzystających
z usług
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
3. Prowadzenie zajęć
socjoterapeutycznych
dla dzieci
korzystających z zajęć
w świetlicach
środowiskowych i
wiejskich
4. Upowszechnienie
informacji
o możliwości uzyskania
wsparcia
w sytuacji
występowania
przemocy
2013
praca
ciągła
Ośrodek Pomocy
Społecznej przy
współpracy z Gminną
Komisją Rozwiązywania
Problemów
Alkoholowych
Jednostki samorządowe,
organizacje pozarządowe
Liczba zajęć oraz
liczba dzieci
korzystających z
tych usług
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Ośrodek Pomocy
Społecznej,
Urząd Miasta i Gminy,
Ośrodek zdrowia
Liczba ulotek
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
2012
praca
ciągła
Profilaktyka i ograniczanie zjawisk alkoholizmu, narkomanii
i przemocy w rodzinie
Zadanie
1. Organizowanie
warsztatów
przeciwdziałania
przemocy w rodzinie i
uzależnień
2. Upowszechnienie
informacji na temat
zakresu wsparcia ze
strony Gminnej Komisji
Termin
realizacji
2013
praca
ciągła
2012
praca
ciągła
Instytucje
odpowiedzialne za
realizację zadania
Ośrodek Pomocy
Społecznej
Urząd Miasta i Gminy,
Ośrodek Pomocy
Społecznej
Mierniki
Liczba
warsztatów,
liczba
uczestników
warsztatów
Liczba ogłoszeń,
praca socjalna
Źródło
finansowania
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Budżet gminy
Rozwiązywania
Problemów
Alkoholowych m.in.
poprzez rozmieszczenie
informacji na tablicach
ogłoszeń
3. Promowanie zdrowego
stylu życia
4. Organizowanie grup
wsparcia, m.in. klubów
AA, ofiar przemocy w
rodzinie
5. Organizowanie imprez
okolicznościowych o
tematyce m.in.
profilaktycznej
2013
praca
ciągła
2013
Praca
ciągła
2013
Praca
ciągła
Jednostki samorządowe,
organizacje
pozarządowe, ośrodek
zdrowia
Ośrodek Pomocy
Społecznej, organizacje
pozarządowe
Jednostki samorządowe,
organizacje pozarządowe
Liczba
organizowanych
akcji
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Liczba grup
wsparcia, liczba
uczestników
grup wsparcia
Liczba
organizowanych
imprez
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
V. Rozszerzenie wsparcia dla osób starszych i niepełnosprawnych
Wsparcie osób starszych
Zadanie
Termin
realizacji
Instytucje
odpowiedzialne za
realizację zadania
Mierniki
Liczba spotkań
z mieszkańcami,
liczba wydanych
ulotek
informacyjnych,
praca socjalna
Liczba
zorganizowanych
spotkań,
festynów,
imprez, grup,
liczba osób
biorących udział
w usługach
Liczba
przeprowadzony
ch akcji, liczba
uczestników
1. Propagowanie
wzajemnej pomocy
sąsiedzkiej – ulotki,
rozmowy
z mieszkańcami
2012
praca
ciągła
Jednostki samorządowe,
organizacje
pozarządowe, sołectwa
2. Zapewnienie
aktywnego
uczestnictwa osób
starszych w życiu
społeczności lokalnej
2012
praca
ciągła
Ośrodek Kultury,
sołectwa, organizacje
pozarządowe
3. Propagowanie
aktywnego i zdrowego
stylu życia – imprezy,
szkolenia, spotkania z
lekarzami,
organizowanie grup
pieszych
2013
praca
ciągła
Jednostki samorządowe
Ośrodek zdrowia,
organizacje pozarządowe
Źródło
finansowania
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
4. Rozwój oferty
kulturalnej
adresowanej do osób
w podeszłym wieku w
celu ich aktywizacji.
5. Współpraca z rodziną
osób starszych celem
jak najdłuższego
zatrzymania ich w
środowisku
2014
praca
ciągła
Organizacje
pozarządowe,
Ośrodek Kultury,
sołectwa
2012
praca
ciągła
Ośrodek Pomocy
Społecznej, Ośrodek
zdrowia
Rodzaje i liczba
oferty, liczba
osób biorących
udział w tego
typu usługach
Liczba spotkań
z rodzinami
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Rozwój wolontariatu na rzecz osób starszych
Zadanie
Termin
realizacji
1. Wolontariat na rzecz
osób starszych
2014
praca
ciągła
2. Wspieranie akcji i
działań
wolontarystycznych
2014
Praca
ciągła
Instytucje
odpowiedzialne za
realizację zadania
Jednostki samorządowe,
organizacje pozarządowe
Jednostki samorządowe,
organizacje pozarządowe
Mierniki
Źródło
finansowania
Liczba
Budżet gminy
wolontariuszy,
liczba osób
starszych, na
rzecz których
podjęto działania
Liczba wydarzeń Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Aktywizacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych
Zadanie
Termin
realizacji
Instytucje
odpowiedzialne za
realizację zadania
Ośrodek Pomocy
Społecznej, Warsztaty
Terapii Zajęciowej
działające przy DPS,
Zakład Aktywności
Zawodowej
Organizacje pozarządowe
1. Prowadzenie
przekwalifikowań
zawodowych osób
niepełnosprawnych
2014
Praca
ciągła
2. Włączenie osób
niepełnosprawnych do
pracy w organizacjach
pozarządowych
2013
Praca
ciągłą
3. Tworzenie klas i grup
integracyjnych w
placówkach oświaty
2012
Praca
ciągła
Urząd Miasta i Gminy,
Szkoły
4. Umożliwienie dostępu
dzieci do edukacji
poprzez dowóz do
szkół specjalnych
Praca
ciągła
Urząd Miasta i Gminy
Mierniki
Źródło
finansowania
Liczba osób
przekwalifikowa
nych, liczba
szkoleń, kursów
Fundusze
zewnętrzne
Liczba osób
niepełnosprawny
ch pozyskanych
do organizacji
pozarządowych
Liczba klas
integracyjnych,
liczba dzieci w
klasach
integracyjnych
Ilość
przewożonych
dzieci
Fundusze
zewnętrzne
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Budżet gminy
VI.
Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym dzieci i młodzieży
Rozwój oferty spędzania czasu wolnego dzieci i młodzieży
Zadanie
Termin
realizacji
1. Tworzenie klubów
młodzieżowych czy kół
zainteresowań w
ramach świetlic,
rozszerzenie oferty
programowej świetlic ,
zajęcia pozalekcyjne w
szkołach, zajęcia
sportowe
2012
Praca
ciągła
Instytucje
odpowiedzialne za
realizację zadania
Świetlice, MiejskoGminny Ośrodek Kultury,
Organizacje
pozarządowe, szkoły z
terenu miasta i gminy
Tolkmicko
2. Tworzenie boisk
sportowych we wsiach
2012
2015
Organizacje pozarządowe
Urząd Miasta i Gminy
3. Budowa i remonty
świetlic
2012
2015
Urząd Miasta i Gminy
Mierniki
Liczba
utworzonych
klubów
młodzieżowych
czy kół
zainteresowań,
liczba osób
uczestniczących
w klubie czy
kołach
zainteresowań,
liczba
uczestników
świetlic, rodzaj
oraz ilość ofert
spędzania czasu
wolnego
kierowanych do
dzieci i młodzieży
Liczba
utworzonych
boisk
sportowych
Liczba osób
korzystających
Liczba
wybudowanych
lub wyremontowanych
obiektów
Źródło
finansowania
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
Wsparcie edukacyjne dzieci, młodzieży i ich rodzin
Zadanie
1 Organizowanie zajęć
pozalekcyjnych i
wyrównawczych dla
młodzieży przez
placówki kulturalnooświatowe
Termin
realizacji
2012
Praca
ciągła
Instytucje
odpowiedzialne za
realizację zadania
Szkoły z terenu miasta i
gminy Tolkmicko,
Biblioteka, Świetlice,
Miejsko-Gminny Ośrodek
Kultury, Organizacje
pozarządowe
Mierniki
Liczba dzieci i
młodzieży
biorących udział
w zajęciach,
liczba zajęć
Źródło
finansowania
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
2 Organizowanie
warsztatów radzenia
sobie z problemami
dorastającej młodzieży
dla dzieci i ich rodziców
2013
Praca
ciągła
Szkoły z terenu miasta i
gminy Tolkmicko,
Biblioteka,
Świetlice, Organizacje
pozarządowe
Liczba
warsztatów i
liczba osób
biorących w nich
udział
Budżet gminy,
fundusze
zewnętrzne
VII.
Hierarchia celów rozwoju
Trwały i wszechstronny rozwój miasta i gminy Tolkmicko służący
stworzeniu przyjaznego
środowiska dla mieszkańców oraz podniesienie poziomu ich
życia poprzez utworzenie sprawnego systemu
umożliwiającego ich aktywność społeczną i zawodową
CEL GŁÓWNY
Podniesienie poziomu aktywności społecznej i
zawodowej
mieszkańców miast i gminy Tolkmicko
Zmniejszenie poziomu bierności społecznej i
zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem
społecznym
Zapobieganie i ograniczanie uzależnień
i przemocy w rodzinie
Rozszerzenie wsparcia dla osób starszych i
niepełnosprawnych
Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym
dzieci i młodzieży
IV.
Zarządzanie realizacją Strategii
Aktualizację Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych miasta
i gminy Tolkmicko, zakończone podjęciem Uchwały Rady Miejskiej o przyjęciu
dokumentu Strategii i przystąpieniu do jej realizacji, stawia przed władzami
gminy konieczność ustalenia sposobów zarządzania realizacją Strategii.
1. Koordynacja realizacji Strategii
Ważne jest, aby wskazać zespół i koordynatora realizacji Strategii. Zespół
ten musi posiadać wystarczająco silną pozycję kompetencyjną, aby móc
wprowadzić w życie Strategię.
Koordynatorem realizacji niniejszej Strategii będzie Kierownik MiejskoGminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tolkmicku.
Koordynator Strategii będzie dokonywał monitoringu realizowanych zadań
w danych obszarach problemowych przy współpracy z Zespołem realizującym
Strategię powołanym przez Burmistrza Tolkmicka.
2. Sposoby i częstotliwość dokonywania oceny stopnia realizacji Strategii
Należy prowadzić stały monitoring realizacji Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych miasta i gminy Tolkmicko. Monitoring obejmuje
systematyczną obserwację i ocenianie skuteczności Strategii oraz warunków
zewnętrznych i wewnętrznych, w tym zwłaszcza specjalnie dobranych
elementów i aspektów życia społecznego.
Służyć powinien on do:
• rozpoznania, jak postępuje rozwój społeczny
• ustalenia sytuacji, wymagającej podjęcia decyzji o korekcie Strategii,
• oceny stopnia realizacji poszczególnych celów strategicznych.
Monitoringu dokonywać będzie Zespół realizujący Strategię. Proces
monitorowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych miasta
i gminy Tolkmicko pozwoli na jakościowe zmiany w społeczeństwie - w tym
stopień społecznej satysfakcji z realizacji celów wyznaczonych przez Strategię.
Raz w roku będzie dokonywany monitoring Strategii.
3. Aktualizacja strategii
Ze względu na długookresowy charakter planowania Strategii należy
uwzględnić system jej aktualizacji.
Aktualizacji Strategii będzie dokonywał Koordynator wraz z Zespołem
realizującym Strategię przeprowadzając konsultacje społeczne.
Potrzeba aktualizacji Strategii wynikać będzie ze zmian zachodzących
w środowisku lokalnym, modyfikacji działań i zadań na rzecz tego środowiska,
jak również z nowo powstałych potrzeb społecznych.
Aktualizacja Strategii będzie dokonywana nie rzadziej niż raz na 3 lata.
4. Wskaźniki monitorowania strategii
Wskaźnikami oceny monitorowania Strategii będą mierniki wskazane
w tabelach zadań.
SPIS TABEL
Tabela 1. Ludność miasta i gminy Tolkmicko ...................................................... 9
Tabela 2. Ludność wg płci i wieku ..................................................................... 10
Tabela 3. Przedsiębiorcy wpisani do ewidencji działalności gospodarczej z
terenu miasta i gminy Tolkmicko ............................................................... 11
Tabela 4. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą z terenu miasta i
gminy Tolkmicko według wybranych sekcji w latach 2008-2011 ............... 13
Tabela 5. Schemat organizacyjny Domu Pomocy Społecznej ............................ 16
Tabela 6. Liczba osób i rodzin korzystających z pomocy społecznej ................. 20
Tabela 7. Rodziny pełne objęte pomocą ........................................................... 20
Tabela 8. Rodziny niepełne objęte pomocą ...................................................... 21
Tabela 9. Rodziny emerytów i rencistów objęte pomocą ................................. 21
Tabela 10. Powody przyznania pomocy............................................................ 23
Tabela 11. Świadczenia pieniężne pomocy społecznej ..................................... 24
Tabela 12. Świadczenia niepieniężne pomocy społecznej ................................ 25
Tabela 13. Liczba rodzin i osób objętych pomocą w ramach programu
„Dostarczanie żywności dla najuboższej ludności Unii Europejskiej” ......... 26
Tabela 14. Liczba świadczeń rodzinnych realizowanych w Dziale Świadczeń
Rodzinnych ................................................................................................ 27
Tabela 15. Zasoby mieszkaniowe w latach 2008 - 2011 .................................... 29
Tabela 16. Dodatki mieszkaniowe w latach 2008 - 2011 .................................. 30
Tabela 17. Świadczenia medyczne zrealizowane w 2011 roku na terenie Miasta i
Gminy Tolkmicko ....................................................................................... 32
Tabela 18. Świadczenia medyczne skierowane do dzieci zamieszkujących na
terenie Miasta i Gminy Tolkmicko ............................................................. 32
Tabela 19. Edukacja przedszkolna w latach 2008 - 2011 .................................. 35
Tabela 20. Edukacja dzieci w latach 2008 – 2011 ............................................. 36
Tabela 21. Kadra pedagogiczna w szkołach na terenie miasta i gminy Tolkmicko
.................................................................................................................. 37
Tabela 22. Wielkość nakładów finansowych na oświatę .................................. 38
Tabela 23. Pomoc osobom starszym i niepełnosprawnym ............................... 41
Tabela 24. Osoby niepełnosprawne korzystające ze wsparcia ośrodka pomocy
społecznej w formie zasiłku stałego .......................................................... 42
Tabela 25. Zasiłek pielęgnacyjny z tytułu niepełnosprawności powyżej 16 roku
życia .......................................................................................................... 43
Tabela 26. Zasiłek pielęgnacyjny z tytułu niepełnosprawności poniżej 16 roku
życia .......................................................................................................... 43
Tabela 27. Zasiłek pielęgnacyjny z tytułu ukończenia 75 roku życia.................. 43
Tabela 28. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku
2008 .......................................................................................................... 46
Tabela 29. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku
2009 .......................................................................................................... 47
Tabela 30. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku
2010 .......................................................................................................... 47
Tabela 31. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku
2011 .......................................................................................................... 48
Tabela 32. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku
2008 wg wieku .......................................................................................... 49
Tabela 33. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku
2009 wg wieku .......................................................................................... 49
Tabela 34. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku
2010 wg wieku .......................................................................................... 50
Tabela 35. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w 2011
roku wg wieku ........................................................................................... 50
Tabela 36. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku
2008 wg wykształcenia .............................................................................. 51
Tabela 37. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku
2009 wg wykształcenia .............................................................................. 51
Tabela 38. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku
2010 wg wykształcenia .............................................................................. 52
Tabela 39. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku
2011 wg wykształcenia .............................................................................. 52
Tabela 40. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wg czasu
pozostawania bez pracy w roku 2008 ........................................................ 53
Tabela 41. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wg czasu
pozostawania bez pracy w roku 2009 ........................................................ 53
Tabela 42. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wg czasu
pozostawania bez pracy w roku 2010 ........................................................ 54
Tabela 43. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wg czasu
pozostawania bez pracy w roku 2011 ........................................................ 54
Tabela 44. Przestępstwa stwierdzone na terenie działania Posterunku Policji w
Tolkmicku w latach 2008 - 2011 ................................................................ 55
Tabela 45. „Niebieska Karta” – przemoc domowa............................................ 58
Tabela 46. Wnioski w sprawie leczenia uzależnionego członka rodziny............ 60
Tabela 47. Osoby, które podjęły leczenie ......................................................... 60
Tabela 48. Punkty sprzedaży alkoholu .............................................................. 61

Podobne dokumenty