Strategia 2012[1] poprawiona
Transkrypt
Strategia 2012[1] poprawiona
Załącznik do Uchwały Nr ………….... Rady Miejskiej w Tolkmicku z dnia …………………... 2012 roku STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH MIASTA I GMINY TOLKMICKO na lata 2012 - 2015 Tolkmicko 2012 SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI ..................................................................................................... 2 I. Cel i proces tworzenia strategii................................................................... 4 II. Charakterystyka Miasta i Gminy Tolkmicko ............................................... 6 1. Podstawowe informacje o gminie ........................................................... 6 a. Położenie geograficzne ...................................................................... 6 b. Demografia......................................................................................... 8 c. Dominująca aktywność gospodarcza w Gminie Tolkmicko ................ 11 2. Strategiczne kierunki rozwoju gminy .................................................... 14 3. System pomocy społecznej.................................................................... 15 a. Instytucje zajmujące się pomocą społeczną..................................... 15 b. Charakterystyka grup objętych pomocą społeczną ......................... 19 c. Dotychczasowe formy pomocy i świadczeń ........................................ 24 d. Współpraca z innymi podmiotami ................................................... 28 4. Źródła podstawowych problemów społecznych i ich identyfikacja ...... 29 a. Analiza obszarów polityki społecznej............................................... 29 a.a Gospodarka mieszkaniowa ........................................................... 29 b.a system opieki zdrowotnej ............................................................. 31 c.a edukacja i opieka nad dzieckiem .................................................. 33 d.a system opieki nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi ....... 40 e.a Rynek pracy, zatrudnienie i bezrobocie ........................................ 44 f.a b. . bezpieczeństwo publiczne i patologie społeczne ........................ 55 Katalog zidentyfikowanych problemów społecznych gminy ........... 61 5. Kapitał społeczny gminy ........................................................................ 62 III. Kierunki rozwoju gminy ............................................................................ 76 1. Wizja rozwoju społecznego ................................................................... 76 2. Cele główne i szczegółowe .................................................................... 77 3. Organizacja i przebieg zadań ................................................................. 79 VI. Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym dzieci i młodzieży ........ 85 VII. Hierarchia celów rozwoju.................................................................... 87 IV. Zarządzanie realizacją Strategii ............................................................. 80 1. Koordynacja realizacji Strategii ............................................................. 80 2. Sposoby i częstotliwość dokonywania oceny stopnia realizacji Strategii 80 3. Aktualizacja strategii ................................................................................ 81 SPIS TABEL ....................................................................................................... 82 I. Cel i proces tworzenia strategii Polityka społeczna państwa ma na celu: bezpieczeństwo socjalne, które obejmuje zapewnienie dochodów i usług w sytuacji wystąpienia ryzyka socjalnego; inwestycje w człowieka, a więc tworzenie równych szans rozwoju ludzi, kształtowanie młodego pokolenia; ład społeczny, który jest podstawą stabilizacji życiowej ludzi, współpracy w osiąganiu celów, tolerancji różnic między ludźmi; życie rodzinne, powrót do wartości związków między ludźmi i poczucia bezpieczeństwa na podstawie więzi emocjonalnych i uczuciowych. Samorząd terytorialny odpowiedzialny jest za realizację wskazanych celów polityki społecznej. W związku z powyższym konieczne jest strategiczne rozwiązywanie problemów społecznych zarówno osób, rodzin, jak i grup społecznych. Opracowując i realizując Strategię należy wziąć pod uwagę, że problemy społeczne są związane ze sferą ekonomiczną, edukacyjną, zdrowotną i mieszkaniową naszej gminy. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych to tyle, co względnie trwałe wzory interwencji społecznych podejmowanych w celu poprawy czy też zmiany negatywnych zjawisk społecznych. Obowiązek opracowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych wynika wprost z art. 17 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej. Strategię opracowano na podstawie analizy i oceny zasobów gminy w sferze polityki społecznej. Utworzony został zarys potrzeb i problemów społecznych, z jakimi mamy do czynienia na terenie całej gminy. Grupa zadaniowa podczas dwóch dni pracy zorganizowanej w formie warsztatów dokonała analizy, polegającej przede wszystkim na posegregowaniu posiadanej wiedzy oraz informacji uzyskanych ze środowiska lokalnego odnośnie istniejących problemów społecznych w Gminie Tolkmicko. Zebrane i usystematyzowane tą drogą wnioski zostały przedstawione w dalszej części niniejszego dokumentu, jako obszary problemowe i zaplanowane w stosunku do nich działania i zadania. Określono wizję, cel strategiczny oraz cele priorytetowe, a także sposoby realizacji celów. Podczas trwania warsztatów określono realizatorów poszczególnych zadań, mierniki realizacji zadań i harmonogram. Projekt strategii poddany został konsultacjom społecznym. Powyższe działania podejmowano przy współpracy z: - Przedstawicielami organizacji pozarządowych, - Przedstawicielami środowisk lokalnych, - Urzędem Miasta i Gminy w Tolkmicku, - Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, - Przedstawicielami Rady Miejskiej w Tolkmicku, - Pedagogiem szkolnym Gimnazjum w Tolkmicku, - Posterunkiem Policji Miejskiej w Tolkmicku, - Powiatowym Urzędem Pracy w Elblągu, - Przedszkolem Miejskim w Tolkmicku, - Biblioteką Publiczną Miasta i Gminy Tolkmicko, - Szkołami Podstawowymi z terenu Miasta i Gminy Tolkmicko. Opracowując Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych wysoce przydatne stały się istniejące i realizowane już w Gminie Tolkmicko programy takie jak: Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 20102015, Gminny System Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną Miasta i Gminy Tolkmicko na lata 2010-2016, Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Miasta i Gminy Tolkmicko na 2012r., Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2017 oraz Strategia Zrównoważonego Rozwoju Miasta i Gminy Tolkmicko. Strategia została przyjęta, jako dokument przez Radę Miejską w Tolkmicku dnia 27 września 2006 roku. Niniejszy dokument jest jej aktualizacją opracowaną na lata 2012 – 2015, przyjętą przez Radę Miejską w Tolkmicku w dniu 26 kwietnia 2012roku. II. Charakterystyka Miasta i Gminy Tolkmicko 1. Podstawowe informacje o gminie a. Położenie geograficzne Miasto i Gmina Tolkmicko położona jest w północnej części powiatu elbląskiego, z w gminami: województwie Frombork w warmińsko powiecie – mazurskim. braniewskim, Elbląg, Graniczy Milejewo i Młynary w powiecie elbląskim oraz miastem Elbląg, stanowiącym powiat miejski. Granica wodna na Zalewie Wiślanym graniczy z obszarami położonymi w województwie pomorskim (powiat nowodworski). Na obszar gminy składają się: miasto Tolkmicko stanowiące ośrodek administracyjny i usługowy oraz dziesięć obrębów wiejskich: Brzezina, Chojnowo, Kadyny, Kamionek Wielki, Łęcze, Pagórki, Nowinka, Pogrodzie, Przybyłowo, Suchacz. W obrębie Kadyny wyróżniają się poza samą wsią Kadyny osiedla: Ostrogóra (Ostrobrzeg), Lipnik (Kikoły) i Janówek, w obrębie Suchacz – wieś Suchacz i osiedla: Pęklewo, Bogdaniec, Połoniny i Nadbrzeże, zaś w obrębie Kamionek Wielki można wyróżnić Rangóry z Domem Pomocy Społecznej. Pod względem fizyczno – geograficznym gmina Tolkmicko leży na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, zajmując jej nachylone w kierunku Zalewu Wiślanego północne i północno-zachodnie stoki oraz północną część wierzchowiny. Tylko małą część gminy stanowi wąski pas równiny nadzalewowej wraz z tak zwaną terasą kadyńską. Znaczną część powierzchni gminy – ponad połowę – stanowią wody Zalewu Wiślanego. Powierzchnia ogólna gminy – w granicach administracyjnych wynosi 22.536ha. Po wyłączeniu obszaru wód Zalewu Wiślanego, która stanowi 12.078ha, część lądowa gminy wynosi 10.458ha, na co składa się 226ha powierzchni miasta i 10.232ha terenów wiejskich. W części lądowej 4.282 ha (40,9%) stanowią użytki rolne, a niemal połowę lasy – 5.150 ha (49,2 %). Tereny osiedleńcze, na które składają się tereny zabudowy mieszkaniowej, przemysłowej i rolniczej, a także usług i zieleni zajmują w gminie 271 ha, co stanowi zaledwie 2,6 % jej powierzchni. Warunki naturalne w zasadniczym stopniu wpłynęły na rozmieszczenie na obszarze gminy ludności oraz funkcji gospodarczych. Wyróżniają się tu trzy strefy: • pierwszą stanowią tereny przyzalewowe, obejmujące niską terasę nadzalewową oraz niższe, wylesione partie Wysoczyzny. Tu zamieszkuje ponad 70% ludności gminy, tu też są zlokalizowane niemal wszystkie pozarolnicze funkcje gminy (przemysł, rybołówstwo, większość usług, rekreacja). Rolnictwo na tych terenach, to gospodarstwa o bardzo rozdrobnionej strukturze, wielkości niezapewniającej samowystarczalność, z dużym udziałem upraw sadowniczych i warzywniczych. Podstawą utrzymania ludności są zajęcia pozarolnicze. Komunikacyjną oś tej strefy stanowi droga wojewódzka nr 503 Elbląg – Suchacz – Tolkmicko – Pogrodzie. • drugą strefę stanowią tereny leśne, które zajmują środkową i północną część gminy, z nielicznym, rozproszonym osadnictwem, w większości związanym z gospodarką leśną, stanowiącą jedną z funkcji gospodarczych tych terenów; • trzecia strefa obejmuje tereny rolnicze położone w płaskiej, wierzchowinowej części Wysoczyzny. Funkcja gospodarcza tej strefy to rolnictwo. Osadnictwo grupuje się w pięciu zespołach: Wieś Pogrodzie z otaczającymi ją mniejszymi wsiami (Chojnowo, Nowinka, Przybyłowo, Wodynia i Brzezina); Wieś Łęcze z Pagórkami; Wieś Suchacz z Pęklewem, Połoninami, Nadbrzeżem i Bogdańcem; Wieś Kamionek Wielki z Rangórami; Wieś Kadyny z Ostrogórą, Białą Leśniczówką, Wysokim Borem, Kikołami i Janówkiem. Pogrodzie, Łęcze i Suchacz to dość duże wsie o zwartej zabudowie, posiadające szkołę, kościół, sklepy. b. Demografia Demografia to przede wszystkim opis życia, powstania i przemijania społeczności ludzkiej, w równej mierze zawiera także opis liczbowy (przyrost naturalny, migracje), strukturę (wieku, płci, zawodową, narodowościową, wyznaniową), jak również rozmieszczenie przestrzenne i dalsze czynniki, w szczególności społeczne i socjologiczne, które wpływają na zmiany demograficzne. Tabela 1. Ludność miasta i gminy Tolkmicko Rok 2008 Miasto Gmina Łącznie Ludność ogółem 2520 3566 6086 Mężczyźni 1203 1785 2988 Kobiety 1317 1781 3098 Urodzenia żywe 30 47 77 Zgony 31 47 78 Miasto Gmina Łącznie Ludność ogółem 2600 3702 6302 Mężczyźni 1243 1863 3106 Kobiety 1357 1839 3196 Urodzenia żywe 34 55 89 Zgony 46 26 72 Miasto Gmina Łącznie Ludność ogółem 2700 3839 6539 Mężczyźni 1297 1924 3221 Kobiety 1403 1915 3318 Urodzenia żywe 32 83 115 Zgony 29 51 80 Miasto Gmina Łącznie Ludność ogółem 2768 3966 6734 Mężczyźni 1327 1993 3320 Kobiety 1441 1973 3414 Urodzenia żywe 27 51 78 Zgony 32 44 76 Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011 Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku Tabela 2. Ludność wg płci i wieku Ludność 2008 rok Miasto Gmina 2009 rok Miasto Gmina 2010 rok Miasto Gmina 2011 rok Miasto Gmina Przedprodukcyjny Produkcyjny 20-60 kobieta Poprodukcyjny powyżej do lat 19 i 20-65 mężczyzna 60 lat kobieta i 65 lat mężczyzna Ogółem Kobieta 355 827 170 1352 Mężczyzna 363 867 117 1347 Kobieta 559 1148 406 2113 Mężczyzna 570 1309 125 2004 Kobieta 323 825 278 1426 Mężczyzna 341 880 125 1346 Kobieta 545 1245 343 2133 Mężczyzna 544 1327 134 2005 Kobieta 308 824 317 1449 Mężczyzna 303 894 126 1323 Kobieta 495 1158 354 2007 Mężczyzna 502 1349 148 1999 Kobieta 307 821 313 1441 Mężczyzna 294 909 124 1327 Kobieta 479 1141 353 1973 Mężczyzna 497 1350 146 1993 Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku. c. Dominująca aktywność gospodarcza w Gminie Tolkmicko Korzystne warunki agroekologiczne, duże obszary leśne i Zalew Wiślany powodują, że główne funkcje gospodarcze gminy to: 1. rolnictwo, w znacznej części rodzinne, choć występują także gospodarstwa wielkoobszarowe; 2. leśnictwo; 3. usługi; 4. rybołówstwo grupujące się w trzech portach: Tolkmicko, Suchacz i Kamionek Wielki. Licznie reprezentowany niegdyś przemysł ceramiczny utracił bazę surowcową i w gospodarce gminy nie odgrywa niemal żadnej roli. Turystyka i rekreacja, choć mają świetne warunki rozwoju, nie wykorzystują dotychczas swej szansy. Analizując lata 2008-2011 należy podkreślić, że maleje liczba przedsiębiorców wpisanych do ewidencji działalności gospodarczej z terenu miasta i gminy Tolkmicko, co obrazuje tabela 3. Tabela 3. Przedsiębiorcy wpisani do ewidencji działalności gospodarczej z terenu miasta i gminy Tolkmicko Działalność handlowa Działalność Gospodarstwo usługowa agroturystyczne Razem Miasto i Gmina Tolkmicko Miasto Tolkmicko 19 22 37 6 84 11 11 19 0 41 2008 rok Działalność produkcyjna Gmina Tolkmicko 8 11 18 6 43 200 Przedsiębiorcy Miasto i Gmina Tolkmicko 20 18 25 8 71 2010 rok 2011 rok Miasto Tolkmicko 14 6 5 0 25 Gmina Tolkmicko 6 12 20 8 46 Miasto i Gmina Tolkmicko Miasto Tolkmicko 8 12 30 8 58 4 5 7 0 16 Gmina Tolkmicko 4 7 23 8 42 Miasto i Gmina Tolkmicko Miasto Tolkmicko 8 13 20 1 42 4 5 10 1 20 Gmina Tolkmicko 4 8 10 0 22 Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku. Maleje również liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na terenie miasta i gminy Tolkmicko. Sytuację tą obrazuje tabela 4. 2011 rok 2010 rok 2009 rok 2008 rok Tabela 4. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą z terenu miasta i gminy Tolkmicko według wybranych sekcji w latach 2008-2011 Przedsiębiorcy Przetwórstwo przemysłowe Budownictwo Inne Razem Miasto i Gmina Tolkmicko Miasto Tolkmicko 20 14 17 0 1 26 78 11 8 9 0 0 10 38 Gmina Tolkmicko 9 6 8 0 1 16 40 Miasto i Gmina Tolkmicko Miasto Tolkmicko 15 9 18 3 5 13 63 12 4 3 1 0 3 23 Gmina Tolkmicko 3 5 15 2 5 10 40 Miasto i Gmina Tolkmicko Miasto Tolkmicko 5 5 10 3 6 21 50 2 2 4 1 1 7 17 Gmina Tolkmicko 3 3 6 2 5 14 33 Miasto i Gmina Tolkmicko Miasto Tolkmicko 0 7 11 0 1 23 42 0 2 4 0 0 14 20 Gmina Tolkmicko 0 7 0 1 9 22 Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku. 5 Handel i naprawy Hotele Transport, gospodarka i restauracje magazynowa 2. Strategiczne kierunki rozwoju gminy Strategia Zrównoważonego Rozwoju Miasta i Gminy Tolkmicko została opracowana i przyjęta w roku 2005, jako dokument określający cele strategiczne i programy operacyjne, których realizacja przyniesie pożądane i konieczne przeobrażenia gminy oraz zapewni jej właściwy rozwój. Dokument ten umożliwia zwiększenie spójności społeczno-ekonomicznej i konkurencyjności gminy Tolkmicko poprzez stworzenie warunków do pełniejszego wykorzystania jej potencjału. Pozwala ponadto spojrzeć na gminę miejsko-wiejską całościowo, ukierunkować jej rozwój w perspektywie kilkunastu lat. Umożliwia planowanie poszczególnych przedsięwzięć i inwestycji, a także pozyskiwanie zewnętrznych środków na realizację poszczególnych zadań. W Strategii Zrównoważonego Rozwoju Miasta i Gminy Tolkmicko zostały określone cztery cele strategiczne: I. Zachowanie i odnowienie zasobów środowiska naturalnego. II. Rozwój gospodarczy – zapewnienie miejsc pracy. III. Poprawa jakości życia mieszkańców gminy. IV. Uzyskanie nowoczesnej infrastruktury przestrzennej i technicznej gminy. Zrównoważony rozwój to rozwój społeczno – gospodarczy zharmonizowany ze środowiskiem, czyli taki w którym granicą podejmowanych działań jest trwałość zasobów środowiska. 3. System pomocy społecznej a. Instytucje zajmujące się pomocą społeczną Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracują w tym zakresie z organizacjami społecznymi, kościołami, fundacjami i stowarzyszeniami, pracodawcami oraz osobami fizycznymi i prawnymi. Działania z zakresu pomocy społecznej z mocy ustawy wykonują organy administracji rządowej i samorządowej. Na terenie miasta i gminy Tolkmicko instytucją zajmującą się pomocą społeczną jest Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Tolkmicku. Ośrodek ten realizuje zadania wynikające między innymi z ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej, ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych, ustawy z dnia 7 września 2007r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o dodatkach mieszkaniowych. Od 1972 roku na w/w terenie znajduje się Dom Pomocy Społecznej, który zapewnia mieszkańcom - osobom dorosłym, niepełnosprawnym warunki do bezpiecznego i godnego życia, intymności, wolności oraz umożliwia rozwój osobowości. Dom Pomocy Społecznej opiera się na pracy wykwalifikowanego i doświadczonego personelu, który gwarantuje sumienność i uczciwość realizacji obowiązków wynikających z opieki nad osobami starszymi (tabela 5). Tabela 5. Schemat organizacyjny Domu Pomocy Społecznej DYREKTOR DZIAŁ OPIEKUŃCZO TERAPEUTYCZNY DZIAŁ ADMINISTRACJI DZIAŁ GOSPODARCZY I OBSŁUGI specjalista pracy socjalnej, kierownik działu, informatyk, psycholog archiwista, pracownik socjalny zaopatrzeniowiec, starsza pielęgniarka, starszy magazynier, kierowca samochodu osobowego, pielęgniarka, opiekun kwalifikowany, instruktor ds. kulturalno oświatowych, portier, główny księgowy, kadrowy robotnik. KUCHNIA kierownik kuchni, starsza pokojowa, dietetyk, pokojowa. kucharz, ZESPÓŁ ds. REHABILITACJI PRALNIA praczka, technik fizjoterapii, szwaczka, masażysta. prasowaczka. STANOWISKA SAMODZIELNE kapelan, Dom jest jednostką zapewniającą mieszkańcom opiekę całodobową oraz zaspokojenie niezbędnych potrzeb bytowych, opiekuńczych, społecznych i religijnych w formach i zakresie wynikających z indywidualnych potrzeb na poziomie obowiązującego standardu. Do głównych zadań należy: 1. zapewnienie mieszkańcom stałej całodobowej opieki i pielęgnacji; 2. umożliwienie mieszkańcom korzystania z przysługujących im świadczeń zdrowotnych; 3. zapewnienie czystości i porządku w pomieszczeniach mieszkańców; 4. udzielanie mieszkańcom pomocy w rozwiązywaniu ich problemów życiowych; 5. wypracowanie najwłaściwszych metod opiekuńczych dla poszczególnych mieszkańców oraz wdrażanie nowych koncepcji pracy pedagogicznej; 6. prowadzenie badań i terapii psychologicznej; 7. udzielanie świadczeń konsultacyjnych w trudnych diagnostycznie i terapeutycznie przypadkach; 8. tworzenie właściwej atmosfery wśród mieszkańców oraz pobudzanie ich do funkcji psychofizycznych; 9. organizowanie i prowadzenie zajęć kulturalno – oświatowych 10. organizowanie i prowadzenie zajęć sprawnościowych i sportowych oraz gier i zabaw; 11. organizowanie programów rozrywkowych; 12. pomaganie w utrzymaniu kontaktów z rodzinami; 13. ustalanie i realizacja programów zajęć terapeutycznych z uwzględnieniem potrzeb i możliwości mieszkańców; 14. analiza zachowań mieszkańców i wykazywanie ich w ustalonych programach; 15. stworzenie właściwych warunków przystosowawczych do przebywania w Domu; 16. wykonywanie zabiegów rehabilitacyjnych; 17. prowadzenie punktu bibliotecznego dla mieszkańców; 18. informowanie mieszkańców o możliwości bezpiecznego przechowywania w depozycie środków pieniężnych i przedmiotów wartościowych; 19. prowadzenie dokumentacji dotyczącej mieszkańców; 20. rozliczanie mieszkańców za pobyt w Domu; 21. przeprowadzenie okresowych szkoleń dla średniego personelu medycznego; 22. prowadzenie wymaganej dokumentacji medycznej. Przy Domu Pomocy Społecznej w Tolkmicku działają Warsztaty Terapii Zajęciowej, które przedmiotową działalność terapeutyczną prowadzą w następujących pracowniach: • plastycznej • sztuki użytkowej • krawieckiej • życia codziennego • ogrodniczej • fotograficzno - filmowej • pralniczo - gospodarczej • opiekuńczo - terapeutycznej • komputerowo - poligraficznej • konserwatorsko - technicznej • fryzjersko – kosmetycznej Zadaniami z zakresu pomocy społecznej zajmuje się również Parafia Świętego Jakuba Apostoła w Tolkmicku. Systematycznie organizowane są spotkania Grupy AA zarówno zamknięte jak i otwarte. Przy Parafii działa również Parafialny Zespół Caritas, do zadań którego należy m.in. prowadzenie działalności charytatywno – opiekuńczej, systematyzowanie jej form i podejmowanie działań na rzecz szerokiego zakresu potrzebujących, a w szczególności niepełnosprawnych, rodziny, chorych, dzieci, seniorów, młodzieży, samotnych uzależnionych, matek, bezdomnych, bezrobotnych, ofiar przemocy, klęsk żywiołowych itp. Caritas parafialny zajmuje się również wypoczynkiem dzieci i młodzieży, przeciwdziałaniem patologiom społecznym, promocją i organizacją wolontariatu. Ponadto realizację zadań z zakresu pomocy społecznej wspomagają: • cztery świetlice wiejskie znajdujące się w miejscowości Łęcze, Suchacz oraz Kadyny, • trzy świetlice środowiskowe działające w miejscowościach Tolkmicko, Kamionek Wielki oraz Pogrodzie, • zespół interdyscyplinarny złożony z przedstawicieli instytucji działających na terenie tj. Posterunku Policji, Szkól Podstawowych, Gimnazjum, Ośrodków Zdrowia, Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz MiejskoGminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. b. Charakterystyka grup objętych pomocą społeczną Pomocą społeczną w mieście i gminie Tolkmicko objęto w 2008 roku 564 rodziny, gdzie liczba osób w rodzinach wyniosła 1506. Sytuacja w roku 2009 przedstawia się następująco: pomoc otrzymało 576 rodzin, zaś osób w tych rodzinach odnotowano 1447. W roku 2010 z pomocy Ośrodka skorzystało 569 rodzin o liczbie 1369 osób w tych rodzinach. W roku 2011 nadal występuje zmniejszenie liczby rodzin korzystających z pomocy do 563, gdzie osób w tych rodzinach jest 1336. Tabela 6. Liczba osób i rodzin korzystających z pomocy społecznej Rok Liczba rodzin Liczba osób w rodzinach 564 1506 576 1447 569 1369 2008 2007 2010 563 1336 2011 Źródło: M-GOPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok. Największą grupę osób w latach 2008 -2011 stanowią osoby samotnie gospodarujące. Następne miejsce w tej klasyfikacji zajmują rodziny 2-osobowe. Najmniejszą ilość rodzin objętych pomocą stanowią rodziny 6 i więcej osobowe. Dane ilustruje tabela 7. Tabela 7. Rodziny pełne objęte pomocą Rodziny objęte pomocą (o liczbie osób w rodzinie) Liczba rodzin 2008 Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin 2009 Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin 2010 Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin 2011 Liczba osób w rodzinie 1 2 3 4 5 6 i więcej Ogółem 244 73 83 67 64 39 570 244 146 249 268 320 300 1527 257 85 65 78 55 36 576 257 170 15 312 275 236 1445 276 77 62 74 48 32 569 276 154 186 296 240 217 1369 279 71 71 69 45 31 566 279 142 213 276 225 210 1345 Źródło: M-G OPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok Rodziny niepełne objęte pomocą społeczną w latach 2008 - 2011 zostały przedstawione w tabeli 8. Dane podzielono ze względu na liczbę dzieci występujących w tych rodzinach. Tabela 8. Rodziny niepełne objęte pomocą Rodziny niepełne o liczbie dzieci Liczba rodzin Ogółem 1 42 2 31 3 10 4 i więcej 14 97 Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin 87 104 46 79 316 50 29 8 15 102 Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin 109 95 33 84 321 45 17 5 14 81 Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin 93 52 21 80 246 45 34 3 10 92 Liczba osób w rodzinie 98 121 13 62 294 2008 2009 2010 2011 Źródło: M-G OPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok W roku 2010 i 2011 nastąpiło zmniejszenie liczby rodzin emerytów i rencistów korzystających ze wsparcia ośrodka pomocy społecznej, co ilustruje tabela 9. Tabela 9. Rodziny emerytów i rencistów objęte pomocą Rodziny emerytów i rencistów o liczbie osób Liczba rodzin 2008 Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin 2009 Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin 2010 Liczba osób w rodzinie 1 2 3 4 i więcej Ogółem 47 24 11 17 99 47 48 33 96 224 50 28 4 20 102 50 56 12 103 221 36 14 8 9 67 36 28 24 50 138 Liczba rodzin 38 8 7 13 66 Liczba osób w rodzinie 38 16 21 66 141 2011 Źródło: M-G OPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok Najczęściej występującym powodem przyznania pomocy w latach 20082011 według danych zawartych w tabeli 10 jest bezrobocie. Z powodu braku zatrudnienia w roku 2008 zostało objętych pomocą 346 rodzin, a w 2009 roku podobnie, bo 352 rodziny, w roku 2010 i 2011 po 361 rodzin. Za kolejną przyczynę udzielenia pomocy wskazujemy ubóstwo, gdzie liczba rodzin od roku 2008 wzrastała i w roku 2011 wyniosła 334 rodziny. Na kolejnym miejscu, jako powód przyznania pomocy należy wskazać niepełnosprawność. Pełny obraz danych przedstawia niżej zamieszczona tabela. Tabela 10. Powody przyznania pomocy 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok Powody przyznania pomocy Liczba rodzin Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin Ubóstwo 163 555 232 703 328 930 334 913 Bezdomność 12 12 17 19 14 14 16 16 Bezrobocie 346 1136 352 1062 361 1043 361 1004 Niepełnosprawność 275 521 257 480 249 461 230 400 Długotrwała lub ciężka choroba 32 91 20 59 30 65 36 70 105 397 95 311 72 226 54 173 3 3 7 7 6 6 8 8 Alkoholizm lub narkomania 10 14 17 23 20 24 22 25 Zdarzenie losowe 1 5 0 0 13 39 10 29 Bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego zwłaszcza w rodzinach niepełnych i wielodzietnych Trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego Źródło: M-G OPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok Liczba Liczba Liczba osób rodzin osób w rodzinie w rodzinie c. Dotychczasowe formy pomocy i świadczeń Zgodnie z art.36 Ustawy o pomocy społecznej świadczenia dzielimy na świadczenia pieniężne i niepieniężne. Formy pomocy oraz rodzaj realizowanych świadczeń w latach 2008 - 2011 przez Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wskazują niżej przedstawione tabele. Tabela 11. Świadczenia pieniężne pomocy społecznej Świadczenia pieniężne Zasiłek Zasiłek stały okresowy Zasiłek Zasiłek celowy specjalny celowy Zasiłek celowy – klęska żywiołowa lub ekologiczna Liczba rodzin 180 315 282 47 0 Składki na ubezpieczenie zdrowotne za osobę niepełnosprawną 165 Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin 262 950 887 97 0 - 166 313 331 53 11 150 Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin 252 849 867 108 24 - 173 319 371 27 0 150 Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin 260 836 924 73 0 - 165 320 454 33 0 161 Liczba osób w rodzinie 241 817 1055 78 0 - 2008 2009 2010 2011 Źródło: M-G OPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok Na przestrzeni lat 2008 – 2011 zmniejszyła się liczba rodzin pobierających zasiłek stały. Minimalne wzrosła liczba rodzin pobierających zasiłek okresowy, natomiast największe zmiany odnotowano przy wzroście rodzin korzystających z zasiłku celowego. Sytuację przedstawia tabela 12. Tabela 12. Świadczenia niepieniężne pomocy społecznej Świadczenia niepieniężne 2008 2009 2010 2011 Liczba rodzin Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin Liczba osób w rodzinie Liczba rodzin Liczba osób w rodzinie Posiłki 409 Schronienia osób Usług Domy Sprawienie Praca socjalna, bezdomnych, opiekuńcze pomocy pogrzebu poradnictwo interwencja społecznej specjalistyczne kryzysowa 11 20 15 3 14 903 12 24 15 3 49 359 6 17 14 1 63 839 6 19 14 1 103 399 11 18 15 2 251 819 20 20 15 9 419 478 15 18 16 0 265 847 21 19 16 0 395 Źródło: M-G OPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok Liczba osób korzystająca z pomocy niepieniężnej w formie usług opiekuńczych i umieszczeniu w domach pomocy społecznej w latach 2008 – 2011 nie uległa znacznemu zwiększeniu i występuje na podobnym poziomie. Pomoc w formie posiłków między rokiem 2009 a rokiem 2011 wzrosła z 395 rodzin do 478 rodzin korzystających z tej formy pomocy. Duży wzrost nastąpił w pracy socjalnej i poradnictwie specjalistycznym: w 2008 roku tą formą wsparcia objęto 14 rodzin, 53 rodziny w roku 2009, w 2010 roku 251 rodzin, zaś w 2011 roku było tych rodzin 265. Pomocy niepieniężnej w formie żywności udziela Stowarzyszenie Miłośników Suchacza i Okolicy w Suchaczu realizując program „Dostarczanie żywności dla najuboższej ludności Unii Europejskiej” przy współpracy z Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Tolkmicku. Liczbę osób objętych w/w pomocą w latach 2008 - 2011 obrazuje niżej przedstawiona tabela. Tabela 13. Liczba rodzin i osób objętych pomocą w ramach programu „Dostarczanie żywności dla najuboższej ludności Unii Europejskiej” Rok 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok Liczba rodzin 475 472 564 588 Liczba osób objęta pomocą 1211 1291 1440 1472 Źródło: Sprawozdanie Stowarzyszenia Miłośników Suchacza i Okolicy z realizacji programu „Dostarczanie żywności dla najuboższej ludności Unii Europejskiej” Od stycznia 2007 roku Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Tolkmicku prowadzi Dział Świadczeń Rodzinnych. W latach 2008 – 2011 nastąpiła tendencja spadkowa dotycząca przyznanych świadczeń takich jak: zasiłek rodzinny, dodatki do zasiłku rodzinnego. Stały poziom liczby świadczeń w analizowanych latach utrzymuje się przy świadczeniu jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka. Znaczący wzrost świadczeń pojawia się przy zasiłku pielęgnacyjnym, a szczególnie w świadczeniu pielęgnacyjnym a co za tym idzie również w składkach zdrowotnych i emerytalno rentowych. Powyższy stan obrazuje tabela 14. Tabela 14. Liczba świadczeń rodzinnych realizowanych w Dziale Świadczeń Rodzinnych 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok Liczba świadczeń Liczba świadczeń Liczba świadczeń Liczba świadczeń Zasiłek rodzinny 11368 9795 8955 8399 Dodatek do zasiłku rodzinnego, w tym: 6035 5390 4771 4558 Urodzenie dziecka 47 47 37 31 Opieka nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego Samotnego wychowywania dziecka 261 273 258 197 536 587 499 498 Kształcenia i rehabilitacji dziecka 811 727 618 566 Rozpoczęcia roku szkolnego 608 579 528 500 Podjęcia przez dziecka nauki w szkole poza miejscem zamieszkania Wychowywanie dziecka w rodzinie wielodzietnej 1756 1355 1176 1181 216 1822 1655 1585 Zasiłek pielęgnacyjny 3255 3485 3739 4022 Świadczenie pielęgnacyjne 220 226 518 840 Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka Fundusz alimentacyjny 70 84 72 72 261 676 1247 1243 Składki zdrowotne 220 225 496 817 Składki emerytalne i rentowe 220 225 416 660 Rodzaj świadczenia Źródło: M-GOPS Sprawozdanie roczne Dział Świadczeń Rodzinnych d. Współpraca z innymi podmiotami Współpraca w zakresie pomocy społecznej prowadzona jest z organizacjami społecznymi, Kościołem Katolickim, innymi Kościołami, związkami wyznaniowymi, fundacjami, stowarzyszeniami, pracodawcami oraz osobami fizycznymi i prawnymi. Podmioty, z którymi współpracują Ośrodki Pomocy Społecznej to między innymi: • Rada Miejska w Tolkmicku • Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku • Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Elblągu • Miejsko - Gminny Ośrodek Kultury w Tolkmicku • Zespół Obsługi Szkół w Tolkmicku • Szkoły Podstawowe z terenu gminy • Organizacje pozarządowe • Gminne Centrum Informacji • Parafie z terenu gminy • Komenda Miejska Policji w Elblągu • Posterunek Policji w Tolkmicku • Sąd Rejonowy w Elblągu • Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Tolkmicku • Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Tolkmicko • Przedszkole Miejskie w Tolkmicku • Dom Pomocy Społecznej w Tolkmicku • Dom Pomocy społecznej w Rangórach • Warsztaty Terapii Zajęciowej w Tolkmicku • Zakład Aktywności Zawodowej w Kamionku Wielkim 4. Źródła podstawowych problemów społecznych i ich identyfikacja a. Analiza obszarów polityki społecznej a.a Gospodarka mieszkaniowa Zasoby mieszkaniowe miasta i gminy Tolkmicko w latach 2008 - 2011 charakteryzuje niżej zamieszczona tabela. Tabela 15. Zasoby mieszkaniowe w latach 2008 - 2011 Rok Miasto Liczba lokali Gmina Powierzchnia (m2) Liczba lokali 114 W tym lokale socjalne 1 Powierzchnia (m2) 72 W tym lokale socjalne 0 4.791 104 1 4.434 68 0 2.947 101 1 4.116 68 0 2.802 91 1 3.716 62 0 2.562 3.237 2008 2009 2010 2011 Źródło: Urząd Miasta i Gminy Tolkmicko, Sprawozdanie do Urzędu Statystycznego za lata 2008 - 2011 Liczba zasobów mieszkaniowych miasta i gminy Tolkmicko zmniejsza się z roku na rok. Powyższy fakt spowodowany jest zakupem mieszkań przez ich najemców. Na przydział lokalu mieszkalnego w mieście i gminie Tolkmicko oczekują 52 rodziny. Pomimo tego, że spełniają one kryteria przydziału lokalu to na jego uzyskanie muszą czekać od kilku do kilkunastu lat. Główną przyczyną powyższej sytuacji jest brak środków finansowych w gminie na budownictwo komunalne i socjalne. Szansę uzyskania mieszkania daje jedynie odzysk lokalu komunalnego w chwili zgonu jego głównego najemcy, który był osobą samotną. Mieszkańcy miasta i gminy Tolkmicko korzystają ze świadczenia pieniężnego w formie dodatku mieszkaniowego, który przyznawany jest w celu dofinansowania wydatków poniesionych w związku z zajmowanym lokalem mieszkalnym. Sytuację przyznanych dodatków przedstawia tabela 16. Tabela 16. Dodatki mieszkaniowe w latach 2008 - 2011 Dodatek mieszkaniowy w zasobie gminnym spółdzielczym 2008 rok wspólnot mieszkaniowych prywatnym innym razem gminnym spółdzielczym 2009 rok wspólnot mieszkaniowych prywatnym innym razem gminnym spółdzielczym 2010 rok wspólnot mieszkaniowych prywatnym innym razem gminnym spółdzielczym 2011 rok wspólnot mieszkaniowych prywatnym innym razem Źródło: Sprawozdanie GUS za lata 2008 - 2011 Miasto 621 29 147 163 6 966 593 31 142 37 2 805 505 41 143 44 12 745 298 45 337 94 14 788 Gmina 368 173 102 59 702 313 86 107 60 566 346 81 100 53 580 245 176 132 46 599 b.a system opieki zdrowotnej System opieki zdrowotnej w Polsce to zespół osób i instytucji mających za zadanie zapewnić opiekę zdrowotną ludności. Polski system opieki zdrowotnej oparty jest na modelu ubezpieczeniowym. System opieki zdrowotnej w Polsce od wielu lat przeżywa poważne trudności, które obecnie objawiają się poprzez: utrudniony dostęp do lecznictwa specjalistycznego (w szczególności szpitalnego) i długie kolejki oczekujących na świadczenia, niezadowalającą jakość udzielanych świadczeń zdrowotnych, niskie płace w sektorze opieki zdrowotnej i masowe emigracje specjalistycznych kadr medycznych do pozostałych krajów Unii Europejskiej, oraz zadłużanie się publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Opieka zdrowotna na terenie miasta i gminy Tolkmicko, jest świadczona przez Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „TOL-VITA” w Tolkmicku z przychodniami w Tolkmicku, Łęczu, Suchaczu i Pogrodziu. Zasoby kadrowe Zakładu Opieki Zdrowotnej są następujące: dwóch lekarzy specjalistów medycyny rodzinnej, lekarz pediatra, lekarz ginekolog, lekarz stomatolog, położna, pięć pielęgniarek środowiskowo – rodzinnych oraz jedna pielęgniarka w środowisku nauczania i wychowania. Problemy zdrowotne z jakimi borykają się mieszkańcy miasta i gminy Tolkmicko to choroby układu krążenia (zawały mięśnia sercowego, udary mózgu, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca), cukrzyca, choroby nowotworowe, zaburzenia przemiany lipidów, choroby narządu ruchu (reumatoidalne zapalenie stawów), choroby psychiczne, uzależnienia od alkoholu i nikotyny wady postawy i wzroku u dzieci. Na terenie miast i gminy Tolkmicko realizowana jest profilaktyka zdrowotna dzieci i młodzieży poprzez szczepienia ochronne obowiązkowe i zalecane a także poprzez bilans dzieci i młodzieży. Tabela zamieszczona niżej przedstawia świadczenia medyczne zrealizowane w roku 2011 w czterech przychodniach funkcjonujących na terenie miasta i gminy Tolkmicko. Tabela 17. Świadczenia medyczne zrealizowane w 2011 roku na terenie Miasta i Gminy Tolkmicko Przychodnie na terenie Gminy Tolkmicko (Suchacz, Pogrodzie, Łęcze) Przychodnia na terenie Miasta Tolkmicko Porada lekarska 10089 13490 Wizyta domowa 636 685 Patronaż lekarski 13 23 Badania bilansowe 146 184 Porady pielęgniarskie Świadczenia medyczne w roku 2011 Wizyty patronażowe w domu Wizyty domowe 13 51 231 358 Wizyty w gabinecie 891 14166 Badania profilaktyczne 63 1092 Badania lecznicze 216 583 Tabela 18. Świadczenia medyczne skierowane do dzieci zamieszkujących na terenie Miasta i Gminy Tolkmicko Medycyna szkolno-profilaktyczna miasta i gminy Tolkmicko Liczba testów przesiewowych do bilansu zdrowia dzieci w wieku 1784 6, 10, 14 lat Liczba testów przesiewowych w pozostałych rocznikach 1146 Liczba uczniów u których wykonano testy 555 Profilaktyka (kontrole higieny, oświata zdrowotna, pierwsza 907 pomoc) Liczba świadczeń medycznych wykonanych na zlecenie lekarskie 29 Liczba wykonanych fluoryzacji 2697 Liczba wykonanych szczepień u dzieci w wieku 5-6 roku życia 12 Liczba wykonanych szczepień u dzieci w wieku 7-19 roku życia 247 c.a Od 1 edukacja i opieka nad dzieckiem stycznia 1996 roku zarządzanie oświatą samorządową z mocy prawa zostało przypisane gminom. Przejęcie szkół przez samorządy lokalne było jedną z najistotniejszych ustrojowych reform, jakie dokonały się w polskim systemie oświaty. W gminie Tolkmicko funkcjonują 4 szkoły podstawowe: • Szkoła Podstawowa w Tolkmicku, • Szkoła Podstawowa w Pogrodziu, • Szkoła Podstawowa w Łęczu, • Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Suchaczu z Oddziałem Przedszkolnym, prowadzona przez Stowarzyszenie Miłośników Suchacza i Okolicy. • Szkoła Podstawowa i Gimnazjum przy Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Kamionku Wielkim Ponadto Publiczne Gimnazjum w Tolkmicku i Przedszkole Miejskie w Tolkmicku. Edukacja przedszkolna Według art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty przedszkolem publicznym jest przedszkole, które: 1) prowadzi bezpłatne nauczanie i wychowanie w zakresie, co najmniej podstawy programowej wychowania przedszkolnego; 2) przeprowadza rekrutację dzieci w oparciu o zasadę powszechnej dostępności; 3) zatrudnia nauczycieli posiadających kwalifikacje określone w odrębnych przepisach. Do Przedszkola Miejskiego w Tolkmicku uczęszczają dzieci w wieku 3 do 6 lat podzielone na trzy grupy. Organizacja pracy przedszkola jest zgodna z ustaleniami statutu. Swoją działalność organizuje w sposób dostosowany do potrzeb i możliwości rozwojowych dziecka, pozostając w kontakcie z rodzicami i otaczającym środowiskiem. Systematycznie prowadzone są diagnozy osiągnięć dydaktycznych dzieci w zakresach wynikających z planu nadzoru pedagogicznego i zadań rocznego planu działań. Podejmowane są także działania w zakresie wspomagania dzieci o różnych potrzebach edukacyjnych. Organizowane są również wybrane formy pomocy psychologiczno- pedagogicznej - praca indywidualna w zakresie zaburzonych funkcji dziecka bądź w zakresie rozwijania uzdolnień. Wyposażenie placówki zapewnia właściwe warunki do organizowania procesu wychowania dydaktyczno opiekuńczego. Przedszkole Miejskie w Tolkmicku poza podstawą programową proponuje maluchom zajęcia dodatkowe takie jak: nauka języka angielskiego, rytmika, warsztaty plastyczno-muzyczne, warsztaty integracyjno-badawcze, warsztaty teatralne i komputerowe. Poza godzinami pracy przedszkola organizowane są wyjazdy na basen oraz zajęcia judo. Wszystkie zatrudnione nauczycielki posiadają przygotowanie pedagogiczne i kwalifikacje do pracy w przedszkolu. Doskonalenie zawodowe nauczycieli jest skuteczne. Wiedza i umiejętności nabyte w toku doskonalenia wykorzystywane są w pracy z dziećmi, także we współdziałaniu z rodzicami i środowiskiem lokalnym. W szkołach podstawowych w Pogrodziu, Tolkmicku, Łęczu oraz Suchaczu działają oddziały przedszkolne. W oddziałach tych realizowana jest podstawa programowa dla 5 i 6 – latków. Oddział Przedszkolny w Suchaczu opieką otacza również dzieci 3 i 4 letnie. Tabela 19. Edukacja przedszkolna w latach 2008 - 2011 Edukacja przedszkolna Rok szkolny 2008/2009 Rok szkolny 2009/2010 Rok szkolny 2010/2011 Rok szkolny 2011/2012 75 75 75 75 - - - 25 11 9 29 30 11 17 16 17 20 19 18 23 Liczba dzieci w Przedszkolu Miejskim w Tolkmicku Liczba dzieci w Oddziale przedszkolnym w Tolkmicku Liczba dzieci w Oddziale przedszkolnym w Pogrodziu Liczba dzieci w Oddziale przedszkolnym w Łęczu Liczba dzieci w Oddziale przedszkolnym w Suchaczu Źródło: Urząd Miasta i Gminy Tolkmicko W oddziale przedszkolnym w Suchaczu prowadzone są również zajęcia poza podstawą programową, takie jak: rytmika i język angielski. Szkoły Szkoła realizuje cele i zadania określone w ustawie o systemie oświaty oraz w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie, koncentrując się na prowadzeniu działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej. Nadrzędnym celem szkoły jest wszechstronny rozwój osobowości uczniów, uwzględniający indywidualne zainteresowania i predyspozycje psychofizyczne, przygotowanie do życia w społeczeństwie, przedsiębiorczości w działalności zawodowej oraz zapewnienie bezpieczeństwa psychicznego, fizycznego i socjalnego w czasie pobytu w szkole. Proces nauczania w szkołach podstawowych jest podzielony na dwa etapy: • klasy O - III, • klasy IV - VI. Zamieszczona niżej tabela 20 przedstawia liczbę dzieci uczęszczających do szkół na terenie gminy. Tabela 20. Edukacja dzieci w latach 2008 – 2011 Edukacja dzieci Rok szkolny 2008/2009 Rok szkolny 2009/2010 Rok szkolny 2010/2011 Rok szkolny 2011/2012 238 216 205 186 102 88 77 77 72 75 66 65 45 48 50 48 198 206 209 198 Liczba dzieci w Szkole Podstawowej w Tolkmicku Liczba dzieci w Szkole Podstawowej w Łęczu Liczba dzieci w Szkole Podstawowej w Pogrodziu Liczba dzieci w Niepublicznej Szkole Podstawowej w Suchaczu Liczba dzieci w Gimnazjum w Tolkmicku Źródło: Urząd Miasta i Gminy Tolkmicko W szkołach prowadzone są zajęcia pozalekcyjne w formie kół zainteresowań. W Szkole Podstawowej w Tolkmicku prowadzone są zajęcia informatyczne, przedmiotowe, komunikacyjne. Realizowane są również zajęcia dla dzieci ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu w tym także zagrożonych ryzykiem dyslekcji, zajęcia dla dzieci z trudnościami w zdobywaniu umiejętności matematycznych, zajęcia logopedyczne dla dzieci z zaburzeniami rozwoju mowy, zajęcia socjoterapeutyczne i psychoedukacyjne dla dzieci z zaburzeniami komunikacji społecznej, gimnastyka korekcyjna dla dzieci z wadami postawy oraz zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów szczególnie uzdolnionych. W Szkole Podstawowej w Łączu dla dzieci poza podstawą programową oferowane są koła zainteresowań: historyczne, przyrodnicze i muzyczne. Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Suchaczu kierując ofertę zająć pozalekcyjnych dla dzieci proponuje koło języka niemieckiego, języka angielskiego, koło informatyczne, teatralne, czytelnicze i plastyczne. Gimnazjum w Tolkmicku organizuje również zajęcia pozalekcyjne takie jak: koło internetowe, teatralne, ekologiczno-biologiczne, matematyczne, chemiczne, filmoznawcze i SKS. Realizowane są także zajęcia wyrównawcze z przedmiotów: język polski, matematyka, fizyka, biologia, język angielski. W każdej ze szkół znajdują się biblioteki, w tym multimedialne oraz pracownie komputerowe. Ponadto w miarę możliwości szkoły wyposażone są w podstawowe pomoce do nauki. Kadrę pedagogiczną zajmującą się edukacją dzieci w szkołach na terenie miasta i gminy Tolkmicko przedstawia tabela 21. Tabela 21. Kadra pedagogiczna w szkołach na terenie miasta i gminy Tolkmicko Kadra pedagogiczna Szkoła Podstawowa w Tolkmicku Szkoła Podstawowa w Łęczu Szkoła Podstawowa w Pogrodziu Niepubliczna Szkoła Podstawowej w Suchaczu Gimnazjum w Tolkmicku Nauczyciel dyplomowany 12 Nauczyciel mianowany 3 Nauczyciel kontraktowy 5 Nauczyciel stażysta 3 8 4 1 - 7 3 1 - 6 3 4 1 12 6 3 - Źródło: Urząd Miasta i Gminy Tolkmicko Nauczyciele zatrudnieni są zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami lub na podstawie zgody Warmińsko – Mazurskiego Kuratora Oświaty. Istniejąca baza szkolna w chwili obecnej zabezpiecza prawidłowy cykl nauczania dzieci w gminie. W każdym budynku szkolnym na bieżąco przeprowadzane są prace remontowe, często przy współpracy z rodzicami dzieci i sponsorami. Środki niezbędne na realizację zadań oświatowych, w tym na wynagrodzenia nauczycieli oraz utrzymanie szkół i placówek, zagwarantowane są w dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Nakład finansowy na oświatę w latach 2008 - 2010 przedstawia tabela 18. Tabela 22. Wielkość nakładów finansowych na oświatę Nakłady finansowe Placówka Przedszkole Miejskie w Tolkmicku Szkoły 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok 510.093 571.744 614.376 654.357 4.216.609 4.936.687 5.222.729 5.844.330 Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku Obsługą finansową szkół zajmuje się Zespół Obsługi Szkół w Tolkmicku oraz biuro rachunkowe. Świetlice Na terenie miasta i gminy Tolkmicko funkcjonują trzy świetlice wiejskie, które znajdują się w Łęczu, Suchaczu i Kadynach oraz trzy świetlice środowiskowe w Kamionku Wielkim, Pogrodziu i Tolkmicku. Działalność świetlic wiejskich nadzoruje Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Tolkmicku, zaś środowiskowych Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Tolkmicku. Podstawowym zadaniem jest zapewnienie dzieciom dodatkowego posiłku, stworzenie warunków fizycznego, psychofizycznego i poznawczego rozwoju, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa, uczenie nawiązania więzi uczuciowych oraz związków interpersonalnych, uczenie organizowania czasu wolnego w tym uczestniczenia w zajęciach edukacyjnych, kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych, przygotowanie do podejmowania odpowiedzialności za własne postępowanie oraz uczenie samodzielności w życiu. Ponadto wyrównywanie deficytów rozwojowych, kształtowanie nawyków i uczenie zachowań prozdrowotnych. Atrakcyjną ofertę dla dzieci i młodzieży przedstawia Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury. Prowadzi sekcje zainteresowań tj.: • sekcja taneczna dla osób w wieku 6-18 lat, nauka tańca nowoczesnego, dyskotekowego i innych tańców ruchowych; • sekcja wokalna dla osób w wieku 6-18 lat, nauka śpiewu, występu przy mikrofonie; • sekcja muzyczno - gitarowa dla osób w wieku 6-18 lat, nauka podstaw gry na gitarze akustycznej, elektrycznej oraz bębnach afrykańskich; • sekcja modelarska zajmuje się modelarstwem łodzi wyczynowych zdalnie sterowanych; • sekcja plastyczna zajmuje się różnymi technikami malarstwa; • sekcja Conter Strike dla młodzieży pasjonującej się grą komputerową – popularnej strzelanki; • prowadzony jest również zespół młodzieżowy. Opieka nad dzieckiem i rodziną Piecza zastępcza organizowana jest na podstawie postanowienia sądu. Postanowienia sądu w sprawach umieszczenia w rodzinie zastępczej, czy całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej realizuje Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Elblągu. Tabela 19 przedstawia dane dotyczące realizacji pieczy zastępczej na terenie miasta i gminy Tolkmicko w latach 2008 – 2011, gdzie w tym czasie nie wystąpiły umieszczenia w całodobowych palcówkach opiekuńczo - wychowawczych. W roku 2008 i 2011 umieszczono po jednym dziecku w rodzinie zastępczej, w roku 2009 troje dzieci, zaś w roku 2010 do rodzin zastępczych trafiło dwoje dzieci. Do adopcji z terenu miasta i gminy Tolkmicko zgłoszono w roku 2010 czworo dzieci. Tabela 19 Piecza zastępcza nad dzieckiem z terenu miasta i gminy Tolkmicko w latach 2008-2011 Wyszczególnienie 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok Liczba dzieci umieszczonych w całodobowych placówkach opiekuńczo- wychowawczych Liczba dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych Liczba dzieci zgłoszonych do adopcji 0 0 0 0 1 3 2 1 0 0 4 0 Źródło: Dane Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Elblągu d.a system opieki i niepełnosprawnymi nad osobami starszymi Problemy osób starszych i obłożnie chorych Starość ma różne oblicza. Określana jest, jako stan, w którym człowiek jest już w podeszłym wieku, ale zachowuje jeszcze dobrą formę fizyczną i psychiczną. Cieszy się ogromnym szacunkiem w społeczeństwie ze względu na posiadaną mądrość życiową. Inne oblicze ukazuje człowieka, jako osobę zniedołężniałą i niezdolną do samodzielnego zajmowania się sobą. Jakie wówczas jest jego miejsce w rodzinie? Rodzina pełni szczególną i ważną rolę. W rodzinie każdy wzrasta i kształtuje swoją osobowość, wychowuje swoje dzieci, kształtuje swój świat uczuć. Rodzina stanowi, zatem naturalne środowisko człowieka, gdzie oczekuje się wzajemnego oparcia materialnego, fizycznego a przede wszystkim duchowego. Człowiek starszy jest często odpychany i pozostawiony samemu sobie. Coraz częściej sytuacje wskazują obojętność rodzin, a przede wszystkim dzieci na starość ich rodziców, uchylając się od zapewnienia opieki, pomocy i wsparcia. Wobec powyższego konieczne jest zapewnienie opieki, usług czy umieszczenia w domu pomocy społecznej w ramach zadań pomocy społecznej. Tabela 23 zawiera informacje dotyczące usług opiekuńczych oraz umieszczeń w domu pomocy społecznej w latach 2008 - 2011. Liczba osób potrzebujących wsparcia w formie usług opiekuńczych w ciągu ostatnich czterech lat jest do siebie zbliżona i nie przekracza 20 osób. Liczba osób umieszczonych w domach pomocy społecznej z terenu miasta i gminy Tolkmicko również nie ulega znacznemu zwiększeniu. Tabela 23. Pomoc osobom starszym i niepełnosprawnym Zadanie pomocy społecznej 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok Liczba osób Liczba osób w rodzinie Liczba osób Liczba osób w rodzinie Liczba osób Usługi opiekuńcze 20 24 17 19 18 20 18 19 Domy pomocy społecznej 15 15 14 14 15 15 16 16 Źródło: M-G OPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok Liczba Liczba Liczba osób osób osób w rodzinie w rodzinie Niepełnosprawność Każdy człowiek jest inny, są jednak wśród nas osoby, których odmienność da się zauważyć nieco wyraźniej. Niepełnosprawność u człowieka często utrudnia wywiązywanie się z zadań, jakie stawia przed nim życie codzienne, szkoła, praca zawodowa i czas wolny. Człowiek nie w pełni sprawny w ciągu swojego życia jest narażony na różnego rodzaju zagrożenia rozwojowe. Jedne odnoszą się do ograniczeń związanych z niepełnosprawnością, inne do zaburzonych relacji z otoczeniem społecznym. Ograniczenia te można pokonać i przezwyciężyć, jednak wymaga to woli walki, a także wsparcia innych ludzi. Należy, zatem wskazać możliwości zaangażowania chorego w życie społeczne, powodujące tym samym aktywne uczestnictwo w codziennym funkcjonowaniu. Przedstawiamy problem niepełnosprawności na podstawie danych Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tolkmicku. Dane dotyczące osób uprawnionych do zasiłku stałego ilustruje tabela 21, która wskazuje że w ciągu ostatnich czterech lat zmniejszyła się liczba osób korzystających ze wskazanej formy wsparcia. Tabela 24. Osoby niepełnosprawne korzystające ze wsparcia ośrodka pomocy społecznej w formie zasiłku stałego Rok 2008 2009 2010 2011 Liczba osób, którym decyzją przyznano świadczenie w formie zasiłku stałego 180 166 173 165 Źródło: M-G OPS sprawozdania roczne MPiPS 2008, 2009, 2010 i 2011 rok Z tytułu niepełnosprawności realizowane są również świadczenia w formie zasiłku pielęgnacyjnego, które pogrupowane są następująco: • zasiłek pielęgnacyjny z tytułu niepełnosprawności dla osób powyżej 16 roku życia dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności i dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności; • zasiłek pielęgnacyjny z tytułu niepełnosprawności dla osób poniżej 16 roku życia; • zasiłek pielęgnacyjny z tytułu ukończenia 75 roku życia. Dane dotyczące liczby osób korzystających z zasiłku pielęgnacyjnego w latach 2008 – 2011 prezentują niżej zamieszczone tabele. Tabela 25. Zasiłek pielęgnacyjny z tytułu niepełnosprawności powyżej 16 roku życia Liczba świadczeń Zasiłek pielęgnacyjny Znaczny stopień niepełnosprawności Umiarkowany stopień niepełnosprawności Ogółem 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok 1436 1576 1817 2105 158 107 75 75 1594 1683 1892 2180 Źródło: M-GOPS Sprawozdanie roczne Dział Świadczeń Rodzinnych Tabela 26. Zasiłek pielęgnacyjny z tytułu niepełnosprawności poniżej 16 roku życia Zasiłek pielęgnacyjny poniżej 16 r.ż. Liczba świadczeń 2008 2009 2010 2011 780 789 763 691 Źródło: M-GOPS Sprawozdanie roczne Dział Świadczeń Rodzinnych Tabela 27. Zasiłek pielęgnacyjny z tytułu ukończenia 75 roku życia Zasiłek pielęgnacyjny powyżej 75 r.ż. 2008 2009 2010 2011 Liczba świadczeń 881 1013 1084 1151 Źródło: M-GOPS Sprawozdanie roczne Dział Świadczeń Rodzinnych e.a Rynek pracy, zatrudnienie i bezrobocie Zasoby rynku pracy na terenie miasta i gminy Tolkmicko Na terenie miasta i gminy Tolkmicko prowadzą swoją działalność jednostki samorządowe jak również prywatne firmy i przedsiębiorstwa. Niżej przedstawione zostały instytucje dające zatrudnienie: • Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku • Posterunek Policji w Tolkmicku • Urząd Pocztowy w Tolkmicku • Bank Spółdzielczy w Malborku O/Tolkmicko • Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Tolkmicku • Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Tolkmicko • Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Tolkmicku • Zakład Gospodarki Wodno-Ściekowej w Tolkmicku • Zakład Obsługi Budynków i Lokali w Tolkmicku • Zespół Obsługi Szkół w Tolkmicku • Przedszkole w Tolkmicku • Szkoła Podstawowa w Tolkmicku • Szkoła Podstawowa w Pogrodziu • Szkoła Podstawowa w Łęczu • Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Suchaczu • Gimnazjum w Tolkmicku • Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Kamionku Wielkim • Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Tolkmicku • Dom Pomocy Społecznej w Tolkmicku • Zarządzanie Nieruchomościami w Tolkmicku przy ul. Mazurskiej • Apteka w Tolkmicku przy ul. Świętojańskiej • Leśnictwo Kadyny, Buczyna, Nowy Wiek, Wysoki Bór, Górki • Stadnina Koni w Kadynach • „ Pagórki” Spółka z o.o. w Pagórkach • Gospodarstwo C. Olsen w Ostrogórze • „ Mastfrost” Spółka z o.o. w Tolkmicku • Piekarnia w Tolkmicku • Zakład Produkcji Materiałów Budowlanych i Ceramicznych – PHU „Kamil” w Tolkmicku • PHU „ STANA” w Tolkmicku • Zakład Produkcji Kotłów Centralnego Ogrzewania PHU „ Esko” w Suchaczu • Zakłady Stolarskie w Łęczu, Chojnowie i Pogrodziu • Zakład Ślusarski PPHU „ Martex” w Suchaczu • Zakład Mechaniki Pojazdowej w Janówku • Stacja Paliw w Tolkmicku • Hotel „ Kadyny Country Club” w Kadynach • Restauracja „Oberża Cesarska” w Kadynach • Gościniec „Pod Srebrnym Dzwonem” restauracja i hotel w Kadynach • „Sami Swoi” – usługi gastronomiczno hotelowe w Tolkmicku • Bar „Warsztat” przy ulicy Ogrodowej w Tolkmicku • Restauracja „Aspazja” przy ul. Ceramicznej w Tolkmicku • „TOLINVEST” przy ul. Morskiej w Tolkmicku Ponadto sklepy, rzemiosło usługowe i punkty gastronomiczne zlokalizowane w Tolkmicku, Kadynach, Suchaczu, Kamionku Wielkim, Łęczu, Pagórkach, Pogrodziu i Chojnowie. Gospodarstwa w Tolkmicku, Kadynach, Kamionku Wielkim i Nadbrzeżu. Agroturystyczne Bezrobocie Bezrobotny, to osoba pozostająca bez pracy, nieucząca się, gotowa do jej podjęcia i zarejestrowana we właściwym dla miejsca zamieszkania urzędzie pracy, która ukończyła 18 lat oraz nie nabyła prawa do emerytury. Długotrwale bezrobotnym jest osoba, która pozostaje trwale bez pracy przez rok lub dłużej. Bezrobocie może mieć charakter sezonowy. Wyróżnia się również bezrobocie dobrowolne i przymusowe. Bezrobocie dobrowolne to pozostawanie bez pracy osób, które nie podejmują pracy ze względu na stawki płac, które ich zdaniem są zbyt niskie na rynku pracy. Bezrobocie przymusowe natomiast jest to pozostawanie bez pracy osób, które podjęłyby pracę za obowiązujące na rynku pracy stawki, ale nie ma dla nich wolnych miejsc pracy. Na podstawie informacji Powiatowego Urzędu Pracy w Elblągu przedstawiamy dane statystyczne dotyczące osób bezrobotnych z miasta i gminy Tolkmicko zarejestrowanych w Urzędzie Pracy w latach 2008 - 2011. Tabela 28. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2008 Bezrobotni ogółem Ogółem 443 Bezrobotni z prawem do zasiłku 78 Kobiety 263 38 225 Mężczyźni 180 40 140 Ogółem 152 19 133 Kobiety 89 13 76 Mężczyźni 63 6 57 Ogółem 291 59 232 Kobiety 174 25 149 Mężczyźni 117 34 83 2008 rok Miasto i Gmina Tolkmicko Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu Bezrobotni bez prawa do zasiłku 365 Tabela 29. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2009 Bezrobotni ogółem Ogółem 578 Bezrobotni z prawem do zasiłku 124 Kobiety 296 60 236 Mężczyźni 282 64 218 Ogółem 186 34 152 Kobiety 97 20 77 Mężczyźni 89 14 75 Ogółem 392 90 302 Kobiety 199 40 159 Mężczyźni 193 50 143 2009 rok Miasto i Gmina Tolkmicko Miasto Tolkmick Gmina Tolkmicko Bezrobotni bez prawa do zasiłku 454 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu Tabela 30. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2010 Bezrobotni ogółem Ogółem 597 Bezrobotni Bezrobotni z prawem do bez prawa zasiłku do zasiłku 116 481 Kobiety 284 53 231 Mężczyźni 313 63 250 Ogółem 211 40 171 Kobiety 96 21 75 Mężczyźni 115 19 96 Ogółem 386 76 310 Kobiety 188 32 156 Mężczyźni 198 44 154 2010 rok Miasto i Gmina Tolkmicko Miasto Tolkmick Gmina Tolkmicko Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu Tabela 31. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2011 Bezrobotni ogółem Ogółem 622 Bezrobotni z prawem do zasiłku 135 Kobiety 326 77 249 Mężczyźni 296 58 238 Ogółem 236 51 185 Kobiety 129 36 93 Mężczyźni 107 15 92 Ogółem 386 84 302 Kobiety 197 41 156 Mężczyźni 189 43 146 2011 rok Miasto i Gmina Tolkmicko Miasto Tolkmick Gmina Tolkmicko Bezrobotni bez prawa do zasiłku 487 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu Analizując przedstawione wyżej tabele dotyczące bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Elblągu w okresie czterech ostatnich lat należy zwrócić szczególną uwagę na fakt, iż liczba osób bezrobotnych z terenu miasta i gminy Tolkmicko z roku na rok wzrasta. Między rokiem 2008 a rokiem 2011 liczba osób bezrobotnych zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wzrosła o 179 osób Największa liczba bezrobotnych występuje w przedziale wiekowym 25-34 lat. Kolejna grupa osób bezrobotnych stanowi wiek 18-24 lat. Powyższe dane wskazują, iż najmłodsza grupa osób w wieku produkcyjnym pozostaje bez zatrudnienia. Tabela 32. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2008 wg wieku Bezrobotni wg wieku 25-34 lat 136 35-44 lat 92 45-54 lat 90 55-59 lat 19 60-65 lat 3 Razem Ogółem 18-24 lat 103 Kobiety 66 96 50 45 6 0 263 Mężczyźni 37 40 42 45 13 3 180 Ogółem 37 46 32 29 6 2 152 Kobiety 24 33 18 11 3 0 89 Mężczyźni 13 13 14 18 3 2 63 Ogółem 66 90 60 61 13 1 291 Kobiety 42 63 32 34 3 0 174 Mężczyźni 24 27 28 27 10 1 117 Miasto i Gmina Tolkmicko 2008 rok Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko 443 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu Tabela 33. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2009 wg wieku Bezrobotni wg wieku Miasto i Gmina Tolkmicko 2009 rok Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko 25-34 lat 190 35-44 lat 103 45-54 lat 109 55-59 lat 38 60-65 lat 5 Razem Ogółem 18-24 lat 133 Kobiety 70 11 60 42 13 0 296 Mężczyźni 63 99 43 67 25 5 282 Ogółem 54 61 34 25 10 2 186 Kobiety 27 39 18 9 4 0 97 Mężczyźni 27 22 16 16 6 2 89 Ogółem 79 129 69 84 28 3 392 Kobiety 43 72 42 33 9 0 199 Mężczyźni 36 57 27 51 19 3 193 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu 578 Tabela 34. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2010 wg wieku Bezrobotni wg wieku Miasto i Gmina Tolkmicko 2010 rok Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko 25-34 lat 189 35-44 lat 108 45-54 lat 114 55-59 lat 47 60-65 lat 5 Razem Ogółem 18-24 lat 134 Kobiety 66 107 49 50 12 0 284 Mężczyźni 68 82 59 64 35 5 313 Ogółem 59 62 38 34 17 1 211 Kobiety 26 32 19 16 3 0 96 Mężczyźni 33 30 19 18 14 1 115 Ogółem 75 127 70 80 30 4 386 Kobiety 40 75 30 34 9 0 188 Mężczyźni 35 52 40 46 21 4 198 597 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu Tabela 35. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w 2011 roku wg wieku Bezrobotni wg wieku Miasto i Gmina Tolkmicko 2011 rok Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko 25-34 lat 202 35-44 lat 122 45-54 lat 109 55-59 lat 54 60-65 lat 4 Razem Ogółem 18-24 lat 131 Kobiety 66 126 65 55 14 0 326 Mężczyźni 65 76 57 54 40 4 296 Ogółem 59 77 41 43 15 1 236 Kobiety 29 44 25 27 4 0 129 Mężczyźni 30 33 16 16 11 1 107 Ogółem 72 125 81 66 39 3 386 Kobiety 37 82 40 28 10 0 197 Mężczyźni 35 43 41 38 29 3 189 622 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu Zamieszczone niżej tabele prezentują osoby bezrobotne z terenu miasta i gminy Tolkmicko ze względu na wykształcenie. Największa liczba osób bezrobotnych występuje z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niepełnym podstawowym. Kolejną grupę bezrobotnych stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Na następnym miejscu usytuowana jest grupa osób z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym. Czwartą grupę stanowią bezrobotni z wykształceniem średnim ogólnokształcącym, zaś najmniejsza grupa należy do osób z wykształceniem wyższym. Tabela 36. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2008 wg wykształcenia Bezrobotni wg wykształcenia Miasto i Gmina Tolkmicko 2008 rok Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko Wyższe Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Ogółem 18 93 34 135 Gimnazjalne podstawowe i niepełne podstawowe 163 Kobiety 15 57 27 73 91 Mężczyźni 3 36 7 62 72 Ogółem 11 35 11 39 56 Kobiety 9 24 9 20 27 Mężczyźni 2 11 2 19 29 Ogółem 7 58 23 96 107 Kobiety 6 33 18 53 64 Mężczyźni 1 25 5 43 43 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu Tabela 37. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2009 wg wykształcenia Bezrobotni wg wykształcenia Miasto i Gmina Tolkmicko 2009 rok Miasto Tolkmicko Wyższe Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Ogółem 24 115 51 166 Gimnazjalne podstawowe i niepełne podstawowe 222 Kobiety 17 75 31 68 105 Mężczyźni 7 40 20 98 117 Ogółem 11 43 25 46 61 Kobiety 8 28 13 19 29 Gmina Tolkmicko Mężczyźni 3 15 12 27 32 Ogółem 13 72 26 120 161 Kobiety 9 47 18 49 76 Mężczyźni 4 25 8 71 85 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu Tabela 38. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2010 wg wykształcenia Bezrobotni wg wykształcenia Miasto i Gmina Tolkmicko 2010 rok Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko Wyższe Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Ogółem 27 94 64 178 Gimnazjalne podstawowe i niepełne podstawowe 234 Kobiety 17 59 39 74 95 Mężczyźni 10 35 25 104 139 Ogółem 12 35 34 56 74 Kobiety 8 22 17 23 26 Mężczyźni 4 13 17 33 48 Ogółem 15 59 30 122 160 Kobiety 9 37 22 51 69 Mężczyźni 6 22 8 71 91 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu Tabela 39. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2011 wg wykształcenia Bezrobotni wg wykształcenia Miasto i Gmina Tolkmicko 2011 rok Wyższe Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Ogółem 41 107 55 182 Gimnazjalne podstawowe i niepełne podstawowe 237 Kobiety 28 73 34 88 103 Mężczyźni 13 34 21 94 134 Ogółem 17 37 32 71 79 Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko Kobiety 10 25 20 38 36 Mężczyźni 7 12 12 33 43 Ogółem 24 70 23 111 158 Kobiety 18 48 14 50 67 Mężczyźni 6 22 9 61 91 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu Dane przedstawione w kolejnych tabelach przedstawiają bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowy Urzędzie Pracy według czasu pozostawania bez pracy. Tabela 40. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wg czasu pozostawania bez pracy w roku 2008 Bezrobotni wg czasu pozostawania bez pracy Miasto i Gmina Tolkmicko 2008 rok Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko Do 1 m-ca 1–3 m-cy 3–6 m-cy 6 – 12 m-cy 12 – 24 m-cy Powyżej 24 m-cy Razem Ogółem 76 128 61 52 48 78 443 Kobiety 30 71 36 34 33 59 263 Mężczyźni 46 57 25 18 15 19 180 Ogółem 28 38 22 19 19 26 152 Kobiety 15 18 12 14 13 17 89 Mężczyźni 13 20 10 5 6 9 63 Ogółem 48 90 39 33 29 52 291 Kobiety 15 53 24 20 20 42 174 Mężczyźni 33 37 15 13 9 10 117 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu Tabela 41. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wg czasu pozostawania bez pracy w roku 2009 Bezrobotni wg czasu pozostawania bez pracy Miasto i Gmina Tolkmicko 2009 rok Do 1 m-ca 1–3 m-cy 3–6 m-cy 6 – 12 m-cy 12 – 24 m-cy Powyżej 24 m-cy Razem Ogółem 41 143 139 123 76 56 578 Kobiety 19 77 59 62 36 43 296 Mężczyźni 22 66 80 61 40 13 282 Ogółem 13 54 48 39 20 12 186 Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko Kobiety 6 25 22 26 9 9 97 Mężczyźni 7 29 26 13 11 3 89 Ogółem 28 89 91 84 56 44 392 Kobiety 13 52 37 36 27 34 199 Mężczyźni 15 37 54 48 29 10 193 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu Tabela 42. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wg czasu pozostawania bez pracy w roku 2010 Bezrobotni wg czasu pozostawania bez pracy Miasto i Gmina Tolkmicko 2010 rok Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko Do 1 m-ca 1–3 m-cy 3–6 m-cy 6 – 12 m-cy 12 – 24 m-cy Powyżej 24 m-cy Razem Ogółem 65 166 105 101 108 52 597 Kobiety 19 83 46 49 56 31 284 Mężczyźni 46 83 59 52 52 21 313 Ogółem 18 58 51 38 37 9 211 Kobiety 7 30 19 15 21 4 96 Mężczyźni 11 28 32 23 16 5 115 Ogółem 47 108 54 63 71 43 386 Kobiety 12 53 27 34 35 27 188 Mężczyźni 35 55 27 29 36 16 198 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu Tabela 43. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wg czasu pozostawania bez pracy w roku 2011 Bezrobotni wg czasu pozostawania bez pracy Miasto i Gmina Tolkmicko Do 1 m-ca 1–3 m-cy 3–6 m-cy 6 – 12 m-cy 12 – 24 m-cy Powyżej 24 m-cy Razem Ogółem 69 127 107 116 129 74 622 Kobiety 42 59 60 55 63 47 326 Mężczyźni 27 68 47 61 66 27 296 2011 rok Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko Ogółem 32 50 39 46 50 19 236 Kobiety 25 23 22 22 24 13 129 Mężczyźni 7 27 17 24 26 6 107 Ogółem 37 77 68 70 79 55 386 Kobiety 17 36 38 33 39 34 197 Mężczyźni 20 41 30 37 40 21 189 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu f.a . bezpieczeństwo publiczne i patologie społeczne Bezpieczeństwo publiczne Na podstawie informacji uzyskanych z Posterunku Policji w Tolkmicku wynika, że skala przestępczości na terenie miasta i gminy Tolkmicko nieznacznie maleje. Niżej przedstawiona tabela prezentuje przestępstwa stwierdzone przez Posterunek Policji w Tolkmicku w latach 2008 - 2011. Tabela 44. Przestępstwa stwierdzone na terenie działania Posterunku Policji w Tolkmicku w latach 2008 - 2011 Kategoria przestępstwa Przestępstwa stwierdzone 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok Gospodarcze 3 5 3 2 Narkotykowe 1 1 1 0 Uszkodzenia mienia 28 26 13 5 Kradzieże rzeczy cudzej 24 35 25 33 Kradzieże samochodów 0 1 0 0 Kradzieże z włamaniami 21 26 26 13 Bójki i pobicia 6 4 5 1 Rozboje i wymuszenia rozbójnicze Inne 6 4 5 2 61 49 85 91 Ogółem 150 151 163 147 Źródło: Dane Posterunku Policji w Tolkmicku Teren działania Posterunku Policji w Tolkmicku obejmuje gminę Tolkmicko i Milejewo, zatem posiadane dane statystyczne nie obrazują w pełni skali problemu w mieście i gminie Tolkmicko. Przemoc w rodzinie Własnymi decyzjami i zachowaniami wchodzimy na drogę życia i szczęścia lub na drogę śmierci i nieszczęścia. Wchodzenie wbrew własnej woli na drogę śmierci i nieszczęścia wynika zarówno z tego, iż człowiek jest zagrożony z zewnątrz na skutek negatywnego wpływu środowiska, jak i z tego, że jest zagrożony od środka z powodu wewnętrznych konfliktów i słabości, naiwności i ignorancji, na skutek lekceważenia podstawowych norm moralnych oraz ignorowania podstawowych wartości. Skrajnie niebezpieczna sytuacja pojawia się wtedy, gdy w życiu człowieka następuje drastyczne zubożenie lub wręcz zupełne uśmiercenie pragnień i aspiracji. Chodzi wtedy jedynie o zaspokojenie potrzeb typu: głód, odpoczynek, doraźna poprawa nastroju, zapomnienie o niepokojących trudnościach bądź odreagowanie przeżywanych napięć. Uzależnienie staje się stopniowo obsesją i niepodzielnym władcą ludzkiego życia. Uzależnienie zaburza nie tylko zdrowie i sytuację życiową człowieka uzależnionego. Powoduje bolesne trudności psychiczne i społeczne także u innych ludzi, począwszy od osób z jego najbliższego otoczenia. Jest rzeczą oczywistą, że najbardziej drastyczne konsekwencje dotykają osobę, która żyje na co dzień w bezpośrednim, niezwykle stresującym kontakcie fizycznym i emocjonalnym z uzależnionym. Częstym zjawiskiem towarzyszącym uzależnieniom jest przemoc w rodzinie, która jest działaniem zamierzonym i skierowanym przeciw członkowi rodziny wykorzystując przewagę sił, naruszając prawa i dobra osobiste, powodując cierpienie i szkody. Przemoc fizyczna – stosowanie przymusu z użyciem przewagi fizycznej do podejmowania decyzji i działań niewygodnych i krzywdzących w odczuciu ofiary. Przemoc psychiczna – poniżanie i upokarzanie. Pozbawianie ofiary osobistej mocy, izolowanie i narzucanie własnych sądów, pozbawianie środków służących do właściwego funkcjonowania psychicznego i fizycznego. Przemoc seksualna – nadużycie i wykorzystanie seksualne, gwałt. Zaniedbanie fizyczne – brak należytej opieki, w tym lekarskiej. Wszelkie zaniedbania fizyczne ofiary. Zaniedbanie psychiczne – różnego rodzaju formy odrzucenia, obojętność, nieokazywanie pozytywnych uczuć, lekceważenie emocjonalne, lekceważenie psychicznych potrzeb ofiary. Zarówno uzależnienie jak i występująca przemoc w rodzinie stanowią sekret wewnątrz rodziny jak i na zewnątrz. Ukrywając problemy udają, że wszystko jest normalne i próbują unikać sytuacji, w której prawda mogłaby zostać odkryta. Na podstawie informacji Posterunku Policji w Tolkmicku przedstawiamy dane dotyczące rodzin objętych nadzorem w ramach procedury „Niebieska Karta” - przemoc domowa w latach 2008 - 2011. Przedstawiona tabela 45 obrazuje wzrost przemocy domowej w ciągu czterech ostatnich lat. Tabela 45. „Niebieska Karta” – przemoc domowa Rok „Niebieska Karta” – przemoc domowa 2008 Liczba ofiar przemocy 4 Liczba sprawców przemocy 4 w tym pod wpływem alkoholu 4 2009 6 6 6 2010 6 6 6 2011 10 10 9 Źródło: Dane Posterunku Policji w Tolkmicku Pracownicy socjalni Miejsko – Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tolkmicku również realizują procedurę „Niebieskiej Karty” w przypadku uzyskania informacji o wystąpieniu przemocy domowej. W roku 2009 założono 1 „Niebieską Kartę”, w roku 2010 pracownicy socjalni otrzymali informację o 4 rodzinach, gdzie rozpoczęto procedurę dotycząca przemocy w rodzinie, zaś w roku 2011 pracownicy socjalni założyli 2 „Niebieskie Karty”. W roku 2011 powstał zespół interdyscyplinarny, którego zadaniem jest diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie, podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą. Zespół opracowuje i realizuje indywidualny plan pomocy oraz inicjuje działania w stosunku do osób stosujących przemoc, a następnie monitoruje sytuację w tych rodzinach. Zespół składa się z przedstawicieli takich instytucji jak: Policji, Ośrodka Pomocy Społecznej, Zakładu Opieki Zdrowotnej, Szkół, przedstawiciela Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Uzależnienia Przedstawiając problem społeczny uzależnienia od alkoholu, należy zaznaczyć, iż w siedzibie Urzędu Miejskiego w Tolkmicku funkcjonuje Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Czynności podejmowane przez komisje względem osób i rodzin z problemami uzależnienia: • przeprowadzanie rozmów profilaktycznych z osobami nadużywającymi alkoholu; • kierowanie osób uzależnionych do Centrum Odwykowo – Terapeutycznego w Elblągu w celu zdiagnozowania w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i podjęcia zaleceń terapeuty dla wskazanego uczestnika postępowania; • kierowanie osób uzależnionych do Sądu w celu podjęcia leczenia; • organizowanie spektakli terapeutycznych i pogadanek dla dzieci i ich rodzin z psychologiem; • udzielenie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychologicznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. Ważną kwestię stanowią wnioski skierowane do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w sprawie leczenia uzależnionego członka rodziny oraz przedstawienie sytuacji dotyczącej podjęcia leczenia. Tabela zamieszczona niżej przedstawia, iż w ostatnich czterech latach wzrósł problem uzależnień w rodzinie. W roku 2008 do Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wpłynęło 15 wniosków w sprawie leczenia uzależnionego członka rodziny z Tereni miasta i gminy Tolkmicko, zaś w roku 2011 było tych wniosków 32. Tabela 46. Wnioski w sprawie leczenia uzależnionego członka rodziny Ilość wniosków Rok Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko 2008 7 8 Miasto i Gmina Tolkmicko 15 2009 9 9 18 2010 5 16 21 2011 7 25 32 Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku Problem uzależnień od alkoholu nasila się, natomiast liczba osób, która podjęła decyzję o leczeniu ulega zmniejszeniu, co prezentuje niżej zamieszczona tabela. W roku 2008 leczenie podjęło 6 osób z terenu miasta i gminy Tolkmicko, w roku 2009 i 2010 na leczenie zdecydowało się po 5 osób natomiast w roku 2011 tylko 2 osoby. Zaprezentowaną sytuację obrazuje tabela 47. Tabela 47. Osoby, które podjęły leczenie Ilość osób Rok Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko 2008 3 3 Miasto i Gmina Tolkmicko 6 2009 2 3 5 2010 2 3 5 2011 1 1 2 Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku Tabela przedstawiona niżej zawiera informacje o punktach sprzedaży alkoholu na terenie miasta i gminy Tolkmicko w latach 2008 - 2011. Tabela 48. Punkty sprzedaży alkoholu Punkty sprzedaży alkoholu Sklepy Miasto i Gmina Tolkmicko 2008 rok Razem 27 7 2 2 11 10 3 3 16 17 6 5 28 7 3 26 12 10 3 3 16 18 6 6 30 7 3 2 12 11 3 4 18 20 10 5 35 8 5 1 14 12 5 4 21 Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko Miasto i Gmina Tolkmicko 2009 rok 17 Punkty gastronomiczne Restauracje i bary i kawiarnie 5 5 Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko Miasto i Gmina Tolkmicko 2010 rok Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko Miasto i Gmina Tolkmicko 2011 rok Miasto Tolkmicko Gmina Tolkmicko Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Tolkmicku W ostatnich czterech latach wzrosła liczba punktów sprzedaży alkoholu. W roku 2008 punktów tych na terenie miasta i gminy Tolkmicko było 27, zaś w roku 2011 liczba wzrosła do 35. b. Katalog zidentyfikowanych problemów społecznych gminy Podczas warsztatów nad aktualizacją Strategii dokonano identyfikacji problemów społecznych w oparciu o wyżej przedstawiona analizę obszarów polityki społecznej. Dokonano hierarchizacji problemów społecznych uznanych za dominujące: 1. Bierność społeczna i zawodowa 2. Uzależnienie i przemoc w rodzinie 3. Osoby starsze i niepełnosprawne 4. Agresywne zachowania dzieci i młodzieży 5. Kapitał społeczny gminy Organizacje pozarządowe Stowarzyszenie Polski Związek Katolicko-Społeczny zakres działania: • organizowanie różnych form pracy wychowawczo informacyjnej wśród członków a także w innych środowiskach ze szczególnym uwzględnieniem młodego pokolenia, • udział w organizowaniu pomocy społecznej dla potrzebujących, w tym dla emerytów i rencistów, niepełnych rodzin, chorych, niepełnosprawnych i bezdomnych oraz ofiar klęsk żywiołowych i epidemii, • organizowanie zebrań, odczytów, poradnictwa, imprez, kolonii, obozów, świetlic, • podejmowanie i popieranie inicjatyw społecznych, • wspieranie samorządności lokalnej i uczestnictwo w jej strukturach. Stowarzyszenie Ochotniczej Straży Pożarnej zakres działania: • organizowanie swoich członków do działalności na rzecz ochrony przeciwpożarowej i ochrony ludności, • organizowanie spośród swoich członków zwyczajnych zespołu ratownictwa, • organizowanie młodzieżowych i kobiecych drużyn pożarniczych, • organizowanie zespołów świetlicowych, bibliotek, orkiestr, teatrów amatorskich, chórów, sekcji sportowych i innych form pracy społecznowychowawczej oraz kulturalnej i oświatowej, • organizowanie zawodów sportowych i imprez propagujących kulturę fizyczną, • organizowanie imprez dochodowych, pokazów, wynajmu sprzętu, • świadczenie odpłatnie usług dla ludności i osób prywatnych. Stowarzyszenie Salezjańska Organizacja Sportowa „SALOS” zakres działania: • rozwijanie wychowawczych, kulturalnych i społecznych aspektów sportu w ramach uznanego wzoru człowieka i społeczeństwa wyraźnie inspirowanych wizją chrześcijańską, • krzewienie kultury fizycznej wśród dzieci i młodzieży, rozwijanie zainteresowań sportowych i podnoszenie na wyższy poziom stanu zdrowia i sprawności fizycznej, • współpraca i i sportowymi. kontakty z organizacjami oświatowo-wychowawczymi Stowarzyszenie Polski Związek Emerytów Rencistów i Inwalidów zakres działania: • uczestnictwo w życiu społecznym przez współdziałanie z organami władzy i administracji publicznej, samorządowej, ze związkami zawodowymi oraz innymi organizacjami społecznymi, gospodarczymi i spółdzielczymi, • organizowanie życia kulturalnego emerytów, rencistów i inwalidów, • organizowanie i prowadzenie bibliotek, czytelni, świetlic, klubów i zespołów artystycznych oraz współdziałanie w ich prowadzeniu, • współdziałanie z organami władzy, administracji publicznej i samorządowej oraz z instytucjami i organizacjami społecznymi. Stowarzyszenie Miłośników Suchacza i Okolic zakres działania: • rozwój kultury oraz propagowanie korzystania z dóbr kultury, • współdziałanie i pomoc w rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich, • prowadzenie działań promocyjnych, • prowadzenie działań edukacyjnych, • inicjowanie działań dla aktywizacji regionu, • wspieranie inicjatyw społecznych w działaniach na rzecz dobra publicznego a w szczególności opieki społecznej, ochrony zdrowia, walki z bezrobociem, bezpieczeństwa publicznego i ochrony środowiska naturalnego, • ożywienie społeczno-gospodarcze, kulturalne, oświatowe, sportowe, turystyczne Suchacza i okolicy, • udzielanie wsparcia organizacyjnego i finansowego inicjatywom społecznym. Stowarzyszenie Klub Sportowy „Barkas” w Tolkmicku zakres działania: • propagowanie oraz stwarzanie warunków i rozwijanie sportu masowego i wyczynowego na terenie miasta i gminy Tolkmicko, • powoływanie i organizowanie sekcji poszczególnych dyscyplin sportu, • organizowanie szkoleń sportowych w postaci treningów, kursów, wykładów itp., • organizowanie zawodów i imprez sportowych, a także udział w imprezach organizowanych przez inne powołane do tego organizacje, • prowadzenie pracy wychowawczej wśród swoich członków oraz propagowanie wychowania fizycznego i sportu wśród społeczeństwa. Stowarzyszenie Pogrodzie dla Przyszłości zakres działania: • wspieranie i kreowanie społeczno-kulturalnych inicjatyw wiejskich, gminnych regionalnych mających służyć dzieciom, młodzieży oraz całej społeczności lokalnej, • rozwój kultury oraz propagowanie korzystania z dóbr kultury, • pozyskiwanie, udostępnianie informacji na rzecz rozwoju społecznogospodarczego Pogrodzia i okolicy, • zapewnienie dostępności do edukacji na poziomie szkolnictwa podstawowego dzieciom ze wsi i okolicy, • pomoc materialna, techniczna i merytoryczna w zdobyciu wykształcenia na poziomie szkół średnich i wyższych, • inicjowanie działań dla aktywizacji regionu, • wspieranie inicjatyw społecznych w działaniach na rzecz dobra publicznego, w szczególności opieki społecznej, ochrony zdrowia, walki z bezrobociem, bezpieczeństwa publicznego i ochrony środowiska naturalnego, • ożywienie społeczno-gospodarcze, kulturalne, oświatowe, sportowe, turystyczne Pogrodzia i okolicy, • udzielanie wsparcia organizacyjnego i finansowego inicjatywom społecznym. Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Kamionek Wielki „Wielki Kamień” zakres działania: • integracja mieszkańców wsi i okolic, • estetyzacja wsi, • przeciwdziałanie patologiom, a w szczególności alkoholizmowi i narkomanii, • rozwój działalności gospodarczej, • promowanie idei kształcenia ustawicznego mieszkańców wsi, • ograniczenie bezrobocia, • pomoc społeczna i działalność charytatywno – opiekuńcza, • pomoc rodzinom wielodzietnym, patologicznym, osobom samotnym, bezdomnym, chorym, bezrobotnym, • poprawa bezpieczeństwa publicznego i ograniczenie przestępczości, • ochrona zdrowia, rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych, • umożliwianie zdobywania wykształcenia dzieciom i młodzieży, • rozwój kultury i oświaty we wsi, • upowszechnianie aktywnego wypoczynku i zdrowego stylu życia, • upowszechnianie kultury fizycznej i sportu, szczególnie dzieci i młodzieży. • przeciwdziałanie ubóstwu, • wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz infrastruktury wsi, • pielęgnowanie i propagowanie tradycji i dziedzictwa kulturowego, • organizowanie profilaktyki i socjoterapii dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych i patologicznych, • ochrona środowiska naturalnego, • kształtowanie postaw obywatelskich mieszkańców. Stowarzyszenie Łęcze – Wieś z perspektywą zakres działania: • aktywizacja społeczno – zawodowa mieszkańców Łęcza, • poprawa wizerunku wsi, • rozwój kultury, oświaty, sportu i rekreacji, • rozwój infrastruktury, • zwiększenie atrakcyjności turystycznej wsi, • zachowanie dziedzictwa kulturowego, • przeciwdziałanie patologiom społecznym, • rozwój zainteresowań mieszkańców, • promocja zdrowego stylu życia, • integracja społeczności wsi, • wspieranie przedsiębiorczości mieszkańców, • ochrona krajobrazu i środowiska naturalnego, • współpraca z innymi stowarzyszeniami i instytucjami, • ograniczanie bezrobocia, • poprawa bezpieczeństwa publicznego i ograniczanie przestępczości, • umożliwianie zdobycia wykształcenia dzieciom i młodzieży, • wspieranie różnych form rozwoju i wypoczynku dzieci i młodzieży, w tym organizacja czasu wolnego, zajęć rekreacyjnych, dodatkowych zajęć pozalekcyjnych, • organizowanie profilaktyki i socjoterapii dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych i patologicznych, • wspieranie wzrostu aktywności osób starszych. Stowarzyszenie „ORATORIUM” im. Św. Jana Bosko w Tolkmicku zakres działania: • działalność w zakresie nauki, edukacji, oświaty i wychowania, • pomoc społeczna, w tym pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywanie szans tych rodzin i osób, • działalność charytatywna, • podtrzymywanie tradycji narodowej, pielęgnowanie polskości oraz rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej, • działalność w zakresie ochrony i promocji zdrowia, • działalność w zakresie krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieży, • działalność w zakresie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji, • upowszechnienie kultury fizycznej i sportu, • przeciwdziałanie patologiom społecznym, • promocja i organizowanie wolontariatu. Stowarzyszenie „Suchacz Taka wieś” zakres działania: • krzewienie wśród mieszkańców i ludzi związanych z miejscowością troski o jej sprawy współczesne i przyszły rozwój, • inicjowanie przedsięwzięć lokalnych na rzecz rozwoju wsi, • podejmowanie działań służących ochronie środowiska naturalnego, organizowanie szkoleń, i okolicznościowych, imprez kulturalnych, rozrywkowych • wzbogacanie osobowości i integracja mieszkańców i sympatyków wsi, • działania na rzecz zwiększania szans życiowych mieszkańców wsi, zwłaszcza młodych ludzi, • promocja aktywnego trybu życia, sportu, turystyki, • kształtowanie postaw odpowiedzialności za wspólne przedsięwzięcia, • kreowanie i rozwój produktów regionalnych, • działania na rzecz promocji wsi i okolic, • utrzymywanie kontaktów z innymi organizacjami o podobnych celach, • promocja dziedzictwa kulturowego, • ochrona i podkreślenie walorów przyrodniczych wsi. Stowarzyszenie Kadyny • wspieranie rozwoju miejscowości tematycznej „Cesarskie Kadyny” w partnerstwie z miejscowościami tematycznymi w ramach partnerstwa „Miejsca z Duszą”, • promocja walorów rekreacyjnych miejscowości oraz pielęgnowanie dziedzictwa kulturowego, • wspomaganie rozwoju oświaty oraz turystyki i sportu, • promocja i wsparcie różnych form amatorskiej aktywności sportowej, • działanie na rzecz rozwoju gospodarczego i infrastruktury lokalnej, • ochrona środowiska naturalnego, dbanie o estetykę miejscowości, • integracja mieszkańców Kadyn, wspieranie lokalnych inicjatyw społecznych, • pomoc osobom i rodzinom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywanie szans tych osób, • organizowanie wypoczynku dzieci i młodzieży, • rozwój twórczości i kreatywności społeczeństwa, • rehabilitacja społeczna i zawodowa mieszkańców, • udzielanie doradztwa i pomocy w rehabilitacji ruchowej osobom chorym, • prowadzenie działalności informacyjno – promocyjnej i edukacyjno – szkoleniowej, • przeciwdziałanie bezrobociu, uzależnieniom, ubóstwu i patologiom społecznym, • reprezentowanie i ochrona interesów społeczności lokalnej, • współpraca z samorządem i organizacjami lokalnymi, • współpraca z innymi stowarzyszeniami i instytucjami w kraju i zagranicą działającymi na rzecz Kadyn, bądź realizującymi zbliżone cele społeczne. Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Tolkmickiej „LANZANIA” • integracja mieszkańców miasta i okolic, • rozwój turystyki, • estetyzacja miasta, • promocja miasta, • rozwój działalności gospodarczej, • rozwój kultury i oświaty, • ochrona dziedzictwa kulturowego, • upowszechnianie aktywnego wypoczynku i zdrowego trybu życia, • upowszechnienie kultury fizycznej i sportu, • upowszechnienie wiedzy o historii, kulturze i tradycjach miasta, • propagowanie rozwoju turystyki motocyklowej wśród osób dorosłych i młodzieży, • propagowanie wędkarstwa rekreacyjnego i sportowego oraz etyki wędkarskiej, • propagowanie działań zmierzających do pozyskania inwestorów do miasta i tworzenie dodatkowych miejsc pracy, • ograniczenie bezrobocia, • pomoc społeczna i działalność charytatywna, • pomoc rodzinom wielodzietnym, patologicznym, osobom samotnym, bezdomnym, chorym, bezrobotnym, • poprawa bezpieczeństwa publicznego, • ochrona zdrowia, rehabilitacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych, • przeciwdziałanie ubóstwu, • umożliwienie zdobycia wykształcenia dzieciom i młodzieży, • wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz infrastruktury miasta, • ochrona środowiska naturalnego, • organizowanie profilaktyki oraz socjoterapii dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych i patologicznych, • kształtowanie postaw obywatelskich mieszkańców, • rozwijanie współpracy zagranicznej, zwłaszcza z krajami Unii Europejskiej, • przeciwdziałanie patologiom a w szczególności alkoholizmowi, • promowanie idei kształcenia ustawicznego mieszkańców miasta, • działalność wydawnicza. Pozostałe stowarzyszenia: Stowarzyszenie Przyjaciół Kadyn i Okolic Stowarzyszenie „Rybak” w Tolkmicku Stowarzyszenie UKS „Barkas” w Tolkmicku Stowarzyszenie „Cesarskie Kadyny” Stowarzyszenie „Naprzód Pagórki” Pozostałe podmioty: Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury zakres działania: • krzewienie kultury wśród dzieci i młodzieży, • rozpoznawanie i koordynacja inicjatyw kulturalnych, • organizowanie różnorodnych form edukacji kulturalnej, • prowadzenie świetlic wiejskich, • opieka nad sekcjami kulturalno-oświatowymi oraz kołami zainteresowań (taneczna, teatralna, wokalna, modelarska, motocyklowa, wędkarska, Koło Gospodyń Wiejskich, Koło Emerytów i Rencistów, nauka języka angielskiego, Koło przyjaciół miasta Tolkmicko), • organizacja i prowadzenie imprez okolicznościowych, dyskotek i zabaw dla dzieci i młodzieży, • prowadzenie Gminnego Centrum Informacji Turystycznej oraz punktu Informacji turystycznej, obsługa turystów odwiedzających Gminę, • opieka nad zespołami muzycznymi (Wesoła Ferajna, Tolkmiczanki, Marki), • opieka nad Stowarzyszeniem Rybaków Morskich oraz nad Stowarzyszeniem Rybak. Przedszkole Miejskie w Tolkmicku zakres działania: • kształtowanie i rozwijanie aktywności twórczej dziecka w zakresie twórczości plastycznej, muzycznej, ruchowej, werbalnej, • umożliwienie dziecku poznanie i rozumienie siebie oraz otaczającego go świata, • stworzenie dziecku warunków umożliwiających mu nabywanie umiejętności poprzez działanie, m.in. odkrywanie i badanie, • wspomaganie w odnajdywaniu przez dziecko swojego miejsca w grupie rówieśniczej i wspólnocie, • budowanie systemu wartości, • prowadzenie działalności diagnostycznej w zakresie rozwoju wychowanków, • ukierunkowanie rozwoju dziecka w oparciu o jego indywidualne możliwości rozwojowe, • umożliwienie dzieciom nauki zachowań społecznych, • organizowanie procesu wychowawczo – dydaktycznego i opiekuńczego z uwzględnieniem i przestrzeganiem praw dziecka, • integracja dzieci zdrowych i niepełnosprawnych, • uzgadnianie i ujednolicanie z rodzicami kierunków oddziaływań, • stworzenie miejsca, w którym dzieci i dorośli czują się dobrze, • budzenie wrażliwości emocjonalnej i świadomości moralnej, • wzmacnianie więzi uczuciowej z rodziną, • pomoc rodzicom w opiece nad dziećmi w czasie ich pracy, • uznanie prawa rodziców do wychowania religijnego ich dzieci, do korzystania z nauki religii w przedszkolu, • zapewnienie zachowania odrębności religijnej dzieci na wniosek rodzica. Gminne Centrum Informacji zakres działania: • umożliwienie ogólnego dostępu do Internetu, • świadczenie i realizacja usług związanych z teleinformatyką, • umożliwienie skorzystania z najnowszych zdobyczy technologicznych, • promocja turystycznych terenów wiejskich. Szkoły Podstawowe i Gimnazjum z terenu Miasta i Gminy Tolkmicko zakres działania: • umożliwienie zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do uzyskania świadectwa ukończenia szkoły, • pomoc absolwentom szkoły w świadomym wyborze kierunków dalszego kształcenia, • kształtowanie środowiska wychowawczego sprzyjającego realizowaniu celów i zasad określonych w ustawie, stosownie do warunków szkoły i wieku uczniów, • sprawowanie opieki nad uczniami odpowiednio do ich potrzeb i możliwości szkoły, • wskazywanie alternatywy dla zagrożeń społecznych młodego człowieka; upowszechnianie zasady tolerancji, wolności sumienia i poczucia sprawiedliwości, • kształtowanie postaw dojrzałej osobowości, odznaczającej się otwartością na innych ludzi, życzliwością wobec innych oraz odpowiedzialnością za drugiego człowieka, • rozwijanie wrażliwości na krzywdę innych ludzi, dążenie do budowania więzi miedzy pokoleniami, • pogłębianie miłości i szacunku do Ojczyzny, • wdrażanie dyscypliny i szacunku do pracy, • poszanowanie indywidualności uczniów i ich prawa do własnej oceny rzeczywistości, • umożliwianie rozwijania zainteresowań uczniów, • udzielanie uczniom pomocy psychologicznej i pedagogicznej. Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Tolkmicko zakres działania: • udostępnianie książek, czasopism i innych materiałów bibliotecznych, • upowszechnianie czytelnictwa poprzez różnorodne formy pracy z książką i czytelnikiem, • prowadzenie działalności informacyjnej, kulturalnej, • sprawowanie nadzoru organizacyjnego nad siecią podległych placówek bibliotecznych, udzielanie im pomocy merytorycznej, • planowanie zakupu książek, czasopism i innych materiałów bibliotecznych, • opracowanie i udostępnianie zbiorów zgodnie z obowiązującymi normami, • prowadzenie sprawozdawczości i statystyki bibliotecznej. Miejsko –Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej zakres działania: • wspieranie osób i rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka, • zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym, których osoby i rodziny nie są w stanie samodzielnie pokonać przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia tych osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem, • przyznawanie i wypłacanie przewidzianych ustawą świadczeń, • praca socjalna, • prowadzenie i rozwój niezbędnej infrastruktury socjalnej, • analizowanie i ocenianie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej, • realizowanie zadań wynikających z rozszerzonych potrzeb społecznych, • rozwijanie nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb. III.Kierunki rozwoju gminy Osiągnięcie stanu przedstawionego w wizji rozwoju wymaga sprecyzowania obszarów działań w ramach, których realizowane będą poszczególne zamierzenia. Usystematyzowaniem sposobu realizacji wizji rozwoju jest określenie celów i kierunków rozwoju gminy. 1. Wizja rozwoju społecznego Trwały i wszechstronny rozwój miasta i gminy Tolkmicko służący stworzeniu przyjaznego środowiska dla mieszkańców oraz podniesienie poziomu ich życia poprzez utworzenie sprawnego systemu umożliwiającego ich aktywność społeczną i zawodową. Na terenie miasta i gminy Tolkmicko działa zintegrowany i spójny system realizacji polityki społecznej, dzięki któremu podejmowane są wspólne działania administracji samorządowej, partnerów społecznych i gospodarczych. Gmina Tolkmicko jest zamożna, rozwinięta gospodarczo w oparciu przede wszystkim o turystykę. Mieszkańcy są coraz lepiej wykształceni, zamożni, aktywni społecznie i zawodowo, potrafiący zagospodarować swój wolny czas. Problemy społeczne są znikome. W mieście funkcjonuje sprawny system pomocy społecznej zaspokajający rzeczywiste problemy społeczne, uniemożliwiający wyłudzanie świadczeń, pomagający osobom i rodzinom w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia. Funkcjonuje rozwinięte, dostępne, przyjazne poradnictwo rodzinne i specjalistyczne. Ilość osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej jest minimalna. Gmina jest bezpieczna, a mieszkańcy czują bezpieczeństwo socjalne i możliwość rozwoju przy własnym aktywnym uczestnictwie. Funkcjonują prężne, współpracujące ze sobą, sprawne instytucje działające na rzecz rozwoju społecznego, dysponując bogatą ofertą usług społecznych. W Strategii Zrównoważonego Rozwoju Miasta i Gminy Tolkmicko za cel główny wskazany w sferze społecznej uznano poprawę jakości życia mieszkańców gminy. Jednocześnie wskazany cel stał się celem głównym w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta i Gminy Tolkmicko, co stwarza szersze możliwości do działania w rozwiązywaniu istniejących problemów społecznych. 2. Cele główne i szczegółowe CEL GŁÓWNY: Podniesienie poziomu aktywności społecznej i zawodowej mieszkańców Miasta i Gminy Tolkmicko Obszar problemowy – Bierność społeczna i zawodowa Cel główny: Zmniejszenie poziomu bierności społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym Cele szczegółowe: 1. Aktywizacja środowiska lokalnego 2. Wspieranie inicjatyw lokalnych i organizacji pozarządowych 3. Aktywizacja zawodowa i społeczna osób długotrwale bezrobotnych 4. Rozwój samozatrudnienia i przedsiębiorczości Obszar problemowy - Uzależnienia i przemoc w rodzinie Cel główny: Zapobieganie i ograniczanie uzależnień i przemocy w rodzinie Cele szczegółowe: 1. Rozwój poradnictwa specjalistycznego 2. Profilaktyka i ograniczanie zjawisk alkoholizmu, narkomanii i przemocy w rodzinie Obszar problemowy - Osoby starsze i niepełnosprawne Cel główny: Rozszerzanie wsparcia dla osób starszych i niepełnosprawnych Cele szczegółowe: 1. Wsparcie osób starszych 2. Rozwój wolontariatu na rzecz osób starszych 3. Aktywizacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych Obszar problemowy – agresywne zachowania dzieci i młodzieży Cel główny: Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym dzieci i młodzieży Cele szczegółowe: 1. Rozwój oferty spędzania czasu wolnego dzieci i młodzieży 2. Wsparcie edukacyjne dzieci, młodzieży i ich rodzin 3. Organizacja i przebieg zadań III. Zmniejszenie poziomu bierności społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym Aktywizacja środowiska lokalnego Zadanie 1. 2. 3. 4. Organizacja festynów rodzinnych, spotkań integracyjnych i historycznych Działania zmierzające do ożywienia czytelnictwa wśród dorosłych, dzieci i młodzieży Organizacja spotkań dla mieszkańców ze znanymi ludźmi sztuki, kultury i polityki Aktywizacja społeczna poprzez wykorzystywania zasobów natury Termin realizacji 2012 praca ciągła Instytucje odpowiedzialne za realizację zadania Jednostki samorządowe, organizacje pozarządowe, sołectwa Mierniki Źródło finansowania Liczba festynów, liczba spotkań integracyjnych Budżet gminy, fundusze zewnętrzne 2012 praca ciągła Biblioteka, świetlice środowiskowe i wiejskie szkoły, organizacje pozarządowe Liczba spotkań lub innych działań, rodzaj działań Budżet gminy, fundusze zewnętrzne 2012 praca ciągła Biblioteka, Ośrodek kultury, organizacje pozarządowe Liczba spotkań Budżet gminy, fundusze zewnętrzne 2012 praca ciągła Ośrodek Pomocy Społecznej Liczba zaadaptowanych ogrodów przydomowych Budżet gminy Wspieranie inicjatyw lokalnych i organizacji pozarządowych Zadanie 1. Termin realizacji Instytucje odpowiedzialne za realizację zadania Organizowanie, co roku spotkań dla organizacji pozarządowych Wsparcie tworzenia i funkcjonowania organizacji poprzez programy grantowe, doradztwo 2012 Praca ciągła Urząd Miasta i Gminy 2012 Praca ciągła Urząd Miasta i Gminy 3. Wsparcie finansowe inicjatyw lokalnych 2012 Praca ciągła Urząd Miasta i Gminy 4. Współorganizowanie festynów i imprez lokalnych 2012 Praca ciągła Jednostki samorządowe, organizacje pozarządowe 2. Mierniki Źródło finansowania Liczba organizacji pozarządowych biorących udział w konferencji Liczba programów grantowych, oraz liczba organizacji pozarządowych, którym udzielono porady Liczba inicjatyw wspartych finansowo Budżet gminy Liczba imprez, liczba festynów Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Aktywizacja zawodowa i społeczna osób długotrwale bezrobotnych Zadanie Termin realizacji 1. Organizacja warsztatów aktywizujących, kursów i szkoleń podnoszących kwalifikacje osób bezrobotnych 2013 2. Inicjowanie tworzenia grup samopomocowych 2012 praca ciągła 3. Pomoc w poszukiwaniu ofert pracy oraz zatrudnienia 2012 praca ciągłą 4. Organizacja prac społecznie – 2012 praca Instytucje odpowiedzialne za realizację zadania Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Miasta i Gminy, organizacje pozarządowe Ośrodek Pomocy Społecznej, organizacje pozarządowe Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Miasta i Gminy, organizacje pozarządowe Urząd Miasta i Gminy, Ośrodek Pomocy Mierniki Źródło finansowania Liczba osób korzystających z usług, liczba organizowanych kursów, szkoleń, warsztatów aktywizujących Liczba powstałych grup Liczba spotkań w grupach Liczba osób, którym przedstawiono ofertę pracy, liczba osób zatrudnionych Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Liczba osób realizujących prace Budżet gminy, fundusze Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Budżet gminy, fundusze zewnętrzne użytecznych ciągła Społecznej 5. Organizacja prac interwencyjnych, stażu, przygotowania zawodowego, robót publicznych 2012 praca ciągła Jednostki samorządowe 6. Funkcjonowanie Gminnego Centrum Informacji 2012 praca ciągła Gminne Centrum Informacji przy Ośrodku kultury społecznie użyteczne Liczba osób podejmujących zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych stażu, przygotowania zawodowego, robót publicznych, liczba jednostek realizujących wskazane formy zatrudnienia Liczba osób korzystających z usług zewnętrzne Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Rozwój samozatrudnienia i przedsiębiorczości Zadanie 1. 2. 3. 4. Szkolenia, warsztaty, doradztwo z zakresu tworzenia i prowadzenia małych przedsiębiorstw, przedsiębiorstw społecznych, agroturystyki i turystyki Wprowadzenie ulg podatkowych dla przedsiębiorców tworzących nowe miejsca pracy Tworzenia wsi tematycznych oraz ich działania Promowanie tworzenia ekonomii społecznej Termin realizacji 2013 Praca ciągła Instytucje odpowiedzialne za realizację zadania Urząd Miasta i Gminy, organizacje pozarządowe, osoby fizyczne Mierniki Źródło finansowania Liczba osób korzystających z usług, liczba szkoleń, warsztatów Fundusze zewnętrzne 2013 Praca ciągła Urząd Miasta i Gminy Rada Miejska Liczba osób, które skorzystały z ulg podatkowych Budżet gminy 2012 Praca ciągła 2014 Organizacje pozarządowe Liczba wsi tematycznych, rodzaje działań Liczba spotkań promocyjnych Fundusze zewnętrzne Organizacje pozarządowe Fundusze zewnętrzne IV. Zapobieganie i ograniczanie uzależnień i przemocy w rodzinie Rozwój poradnictwa specjalistycznego Zadanie Termin realizacji Instytucje odpowiedzialne za realizację zadania Mierniki Źródło finansowania 1. Działania zespołu interdyscyplinarnego złożonego z przedstawicieli instytucji zajmujących się problematyką przemocy w rodzinie 2. Doradztwo w zakresie psychologicznym, pedagogicznym, terapeutycznym 2012 praca ciągła Urząd Miasta i Gminy Tolkmicko, Ośrodek Pomocy Społecznej, Posterunek Policji, Szkoły, Ośrodek Zdrowia Liczba osób objętych działaniem zespołu Budżet gminy 2012 praca ciągła Liczba osób korzystających z usług Budżet gminy, fundusze zewnętrzne 3. Prowadzenie zajęć socjoterapeutycznych dla dzieci korzystających z zajęć w świetlicach środowiskowych i wiejskich 4. Upowszechnienie informacji o możliwości uzyskania wsparcia w sytuacji występowania przemocy 2013 praca ciągła Ośrodek Pomocy Społecznej przy współpracy z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Jednostki samorządowe, organizacje pozarządowe Liczba zajęć oraz liczba dzieci korzystających z tych usług Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Miasta i Gminy, Ośrodek zdrowia Liczba ulotek Budżet gminy, fundusze zewnętrzne 2012 praca ciągła Profilaktyka i ograniczanie zjawisk alkoholizmu, narkomanii i przemocy w rodzinie Zadanie 1. Organizowanie warsztatów przeciwdziałania przemocy w rodzinie i uzależnień 2. Upowszechnienie informacji na temat zakresu wsparcia ze strony Gminnej Komisji Termin realizacji 2013 praca ciągła 2012 praca ciągła Instytucje odpowiedzialne za realizację zadania Ośrodek Pomocy Społecznej Urząd Miasta i Gminy, Ośrodek Pomocy Społecznej Mierniki Liczba warsztatów, liczba uczestników warsztatów Liczba ogłoszeń, praca socjalna Źródło finansowania Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Budżet gminy Rozwiązywania Problemów Alkoholowych m.in. poprzez rozmieszczenie informacji na tablicach ogłoszeń 3. Promowanie zdrowego stylu życia 4. Organizowanie grup wsparcia, m.in. klubów AA, ofiar przemocy w rodzinie 5. Organizowanie imprez okolicznościowych o tematyce m.in. profilaktycznej 2013 praca ciągła 2013 Praca ciągła 2013 Praca ciągła Jednostki samorządowe, organizacje pozarządowe, ośrodek zdrowia Ośrodek Pomocy Społecznej, organizacje pozarządowe Jednostki samorządowe, organizacje pozarządowe Liczba organizowanych akcji Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Liczba grup wsparcia, liczba uczestników grup wsparcia Liczba organizowanych imprez Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Budżet gminy, fundusze zewnętrzne V. Rozszerzenie wsparcia dla osób starszych i niepełnosprawnych Wsparcie osób starszych Zadanie Termin realizacji Instytucje odpowiedzialne za realizację zadania Mierniki Liczba spotkań z mieszkańcami, liczba wydanych ulotek informacyjnych, praca socjalna Liczba zorganizowanych spotkań, festynów, imprez, grup, liczba osób biorących udział w usługach Liczba przeprowadzony ch akcji, liczba uczestników 1. Propagowanie wzajemnej pomocy sąsiedzkiej – ulotki, rozmowy z mieszkańcami 2012 praca ciągła Jednostki samorządowe, organizacje pozarządowe, sołectwa 2. Zapewnienie aktywnego uczestnictwa osób starszych w życiu społeczności lokalnej 2012 praca ciągła Ośrodek Kultury, sołectwa, organizacje pozarządowe 3. Propagowanie aktywnego i zdrowego stylu życia – imprezy, szkolenia, spotkania z lekarzami, organizowanie grup pieszych 2013 praca ciągła Jednostki samorządowe Ośrodek zdrowia, organizacje pozarządowe Źródło finansowania Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Budżet gminy, fundusze zewnętrzne 4. Rozwój oferty kulturalnej adresowanej do osób w podeszłym wieku w celu ich aktywizacji. 5. Współpraca z rodziną osób starszych celem jak najdłuższego zatrzymania ich w środowisku 2014 praca ciągła Organizacje pozarządowe, Ośrodek Kultury, sołectwa 2012 praca ciągła Ośrodek Pomocy Społecznej, Ośrodek zdrowia Rodzaje i liczba oferty, liczba osób biorących udział w tego typu usługach Liczba spotkań z rodzinami Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Rozwój wolontariatu na rzecz osób starszych Zadanie Termin realizacji 1. Wolontariat na rzecz osób starszych 2014 praca ciągła 2. Wspieranie akcji i działań wolontarystycznych 2014 Praca ciągła Instytucje odpowiedzialne za realizację zadania Jednostki samorządowe, organizacje pozarządowe Jednostki samorządowe, organizacje pozarządowe Mierniki Źródło finansowania Liczba Budżet gminy wolontariuszy, liczba osób starszych, na rzecz których podjęto działania Liczba wydarzeń Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Aktywizacja społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych Zadanie Termin realizacji Instytucje odpowiedzialne za realizację zadania Ośrodek Pomocy Społecznej, Warsztaty Terapii Zajęciowej działające przy DPS, Zakład Aktywności Zawodowej Organizacje pozarządowe 1. Prowadzenie przekwalifikowań zawodowych osób niepełnosprawnych 2014 Praca ciągła 2. Włączenie osób niepełnosprawnych do pracy w organizacjach pozarządowych 2013 Praca ciągłą 3. Tworzenie klas i grup integracyjnych w placówkach oświaty 2012 Praca ciągła Urząd Miasta i Gminy, Szkoły 4. Umożliwienie dostępu dzieci do edukacji poprzez dowóz do szkół specjalnych Praca ciągła Urząd Miasta i Gminy Mierniki Źródło finansowania Liczba osób przekwalifikowa nych, liczba szkoleń, kursów Fundusze zewnętrzne Liczba osób niepełnosprawny ch pozyskanych do organizacji pozarządowych Liczba klas integracyjnych, liczba dzieci w klasach integracyjnych Ilość przewożonych dzieci Fundusze zewnętrzne Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Budżet gminy VI. Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym dzieci i młodzieży Rozwój oferty spędzania czasu wolnego dzieci i młodzieży Zadanie Termin realizacji 1. Tworzenie klubów młodzieżowych czy kół zainteresowań w ramach świetlic, rozszerzenie oferty programowej świetlic , zajęcia pozalekcyjne w szkołach, zajęcia sportowe 2012 Praca ciągła Instytucje odpowiedzialne za realizację zadania Świetlice, MiejskoGminny Ośrodek Kultury, Organizacje pozarządowe, szkoły z terenu miasta i gminy Tolkmicko 2. Tworzenie boisk sportowych we wsiach 2012 2015 Organizacje pozarządowe Urząd Miasta i Gminy 3. Budowa i remonty świetlic 2012 2015 Urząd Miasta i Gminy Mierniki Liczba utworzonych klubów młodzieżowych czy kół zainteresowań, liczba osób uczestniczących w klubie czy kołach zainteresowań, liczba uczestników świetlic, rodzaj oraz ilość ofert spędzania czasu wolnego kierowanych do dzieci i młodzieży Liczba utworzonych boisk sportowych Liczba osób korzystających Liczba wybudowanych lub wyremontowanych obiektów Źródło finansowania Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Budżet gminy, fundusze zewnętrzne Wsparcie edukacyjne dzieci, młodzieży i ich rodzin Zadanie 1 Organizowanie zajęć pozalekcyjnych i wyrównawczych dla młodzieży przez placówki kulturalnooświatowe Termin realizacji 2012 Praca ciągła Instytucje odpowiedzialne za realizację zadania Szkoły z terenu miasta i gminy Tolkmicko, Biblioteka, Świetlice, Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, Organizacje pozarządowe Mierniki Liczba dzieci i młodzieży biorących udział w zajęciach, liczba zajęć Źródło finansowania Budżet gminy, fundusze zewnętrzne 2 Organizowanie warsztatów radzenia sobie z problemami dorastającej młodzieży dla dzieci i ich rodziców 2013 Praca ciągła Szkoły z terenu miasta i gminy Tolkmicko, Biblioteka, Świetlice, Organizacje pozarządowe Liczba warsztatów i liczba osób biorących w nich udział Budżet gminy, fundusze zewnętrzne VII. Hierarchia celów rozwoju Trwały i wszechstronny rozwój miasta i gminy Tolkmicko służący stworzeniu przyjaznego środowiska dla mieszkańców oraz podniesienie poziomu ich życia poprzez utworzenie sprawnego systemu umożliwiającego ich aktywność społeczną i zawodową CEL GŁÓWNY Podniesienie poziomu aktywności społecznej i zawodowej mieszkańców miast i gminy Tolkmicko Zmniejszenie poziomu bierności społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym Zapobieganie i ograniczanie uzależnień i przemocy w rodzinie Rozszerzenie wsparcia dla osób starszych i niepełnosprawnych Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym dzieci i młodzieży IV. Zarządzanie realizacją Strategii Aktualizację Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych miasta i gminy Tolkmicko, zakończone podjęciem Uchwały Rady Miejskiej o przyjęciu dokumentu Strategii i przystąpieniu do jej realizacji, stawia przed władzami gminy konieczność ustalenia sposobów zarządzania realizacją Strategii. 1. Koordynacja realizacji Strategii Ważne jest, aby wskazać zespół i koordynatora realizacji Strategii. Zespół ten musi posiadać wystarczająco silną pozycję kompetencyjną, aby móc wprowadzić w życie Strategię. Koordynatorem realizacji niniejszej Strategii będzie Kierownik MiejskoGminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tolkmicku. Koordynator Strategii będzie dokonywał monitoringu realizowanych zadań w danych obszarach problemowych przy współpracy z Zespołem realizującym Strategię powołanym przez Burmistrza Tolkmicka. 2. Sposoby i częstotliwość dokonywania oceny stopnia realizacji Strategii Należy prowadzić stały monitoring realizacji Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych miasta i gminy Tolkmicko. Monitoring obejmuje systematyczną obserwację i ocenianie skuteczności Strategii oraz warunków zewnętrznych i wewnętrznych, w tym zwłaszcza specjalnie dobranych elementów i aspektów życia społecznego. Służyć powinien on do: • rozpoznania, jak postępuje rozwój społeczny • ustalenia sytuacji, wymagającej podjęcia decyzji o korekcie Strategii, • oceny stopnia realizacji poszczególnych celów strategicznych. Monitoringu dokonywać będzie Zespół realizujący Strategię. Proces monitorowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych miasta i gminy Tolkmicko pozwoli na jakościowe zmiany w społeczeństwie - w tym stopień społecznej satysfakcji z realizacji celów wyznaczonych przez Strategię. Raz w roku będzie dokonywany monitoring Strategii. 3. Aktualizacja strategii Ze względu na długookresowy charakter planowania Strategii należy uwzględnić system jej aktualizacji. Aktualizacji Strategii będzie dokonywał Koordynator wraz z Zespołem realizującym Strategię przeprowadzając konsultacje społeczne. Potrzeba aktualizacji Strategii wynikać będzie ze zmian zachodzących w środowisku lokalnym, modyfikacji działań i zadań na rzecz tego środowiska, jak również z nowo powstałych potrzeb społecznych. Aktualizacja Strategii będzie dokonywana nie rzadziej niż raz na 3 lata. 4. Wskaźniki monitorowania strategii Wskaźnikami oceny monitorowania Strategii będą mierniki wskazane w tabelach zadań. SPIS TABEL Tabela 1. Ludność miasta i gminy Tolkmicko ...................................................... 9 Tabela 2. Ludność wg płci i wieku ..................................................................... 10 Tabela 3. Przedsiębiorcy wpisani do ewidencji działalności gospodarczej z terenu miasta i gminy Tolkmicko ............................................................... 11 Tabela 4. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą z terenu miasta i gminy Tolkmicko według wybranych sekcji w latach 2008-2011 ............... 13 Tabela 5. Schemat organizacyjny Domu Pomocy Społecznej ............................ 16 Tabela 6. Liczba osób i rodzin korzystających z pomocy społecznej ................. 20 Tabela 7. Rodziny pełne objęte pomocą ........................................................... 20 Tabela 8. Rodziny niepełne objęte pomocą ...................................................... 21 Tabela 9. Rodziny emerytów i rencistów objęte pomocą ................................. 21 Tabela 10. Powody przyznania pomocy............................................................ 23 Tabela 11. Świadczenia pieniężne pomocy społecznej ..................................... 24 Tabela 12. Świadczenia niepieniężne pomocy społecznej ................................ 25 Tabela 13. Liczba rodzin i osób objętych pomocą w ramach programu „Dostarczanie żywności dla najuboższej ludności Unii Europejskiej” ......... 26 Tabela 14. Liczba świadczeń rodzinnych realizowanych w Dziale Świadczeń Rodzinnych ................................................................................................ 27 Tabela 15. Zasoby mieszkaniowe w latach 2008 - 2011 .................................... 29 Tabela 16. Dodatki mieszkaniowe w latach 2008 - 2011 .................................. 30 Tabela 17. Świadczenia medyczne zrealizowane w 2011 roku na terenie Miasta i Gminy Tolkmicko ....................................................................................... 32 Tabela 18. Świadczenia medyczne skierowane do dzieci zamieszkujących na terenie Miasta i Gminy Tolkmicko ............................................................. 32 Tabela 19. Edukacja przedszkolna w latach 2008 - 2011 .................................. 35 Tabela 20. Edukacja dzieci w latach 2008 – 2011 ............................................. 36 Tabela 21. Kadra pedagogiczna w szkołach na terenie miasta i gminy Tolkmicko .................................................................................................................. 37 Tabela 22. Wielkość nakładów finansowych na oświatę .................................. 38 Tabela 23. Pomoc osobom starszym i niepełnosprawnym ............................... 41 Tabela 24. Osoby niepełnosprawne korzystające ze wsparcia ośrodka pomocy społecznej w formie zasiłku stałego .......................................................... 42 Tabela 25. Zasiłek pielęgnacyjny z tytułu niepełnosprawności powyżej 16 roku życia .......................................................................................................... 43 Tabela 26. Zasiłek pielęgnacyjny z tytułu niepełnosprawności poniżej 16 roku życia .......................................................................................................... 43 Tabela 27. Zasiłek pielęgnacyjny z tytułu ukończenia 75 roku życia.................. 43 Tabela 28. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2008 .......................................................................................................... 46 Tabela 29. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2009 .......................................................................................................... 47 Tabela 30. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2010 .......................................................................................................... 47 Tabela 31. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2011 .......................................................................................................... 48 Tabela 32. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2008 wg wieku .......................................................................................... 49 Tabela 33. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2009 wg wieku .......................................................................................... 49 Tabela 34. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2010 wg wieku .......................................................................................... 50 Tabela 35. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w 2011 roku wg wieku ........................................................................................... 50 Tabela 36. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2008 wg wykształcenia .............................................................................. 51 Tabela 37. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2009 wg wykształcenia .............................................................................. 51 Tabela 38. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2010 wg wykształcenia .............................................................................. 52 Tabela 39. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2011 wg wykształcenia .............................................................................. 52 Tabela 40. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wg czasu pozostawania bez pracy w roku 2008 ........................................................ 53 Tabela 41. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wg czasu pozostawania bez pracy w roku 2009 ........................................................ 53 Tabela 42. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wg czasu pozostawania bez pracy w roku 2010 ........................................................ 54 Tabela 43. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy wg czasu pozostawania bez pracy w roku 2011 ........................................................ 54 Tabela 44. Przestępstwa stwierdzone na terenie działania Posterunku Policji w Tolkmicku w latach 2008 - 2011 ................................................................ 55 Tabela 45. „Niebieska Karta” – przemoc domowa............................................ 58 Tabela 46. Wnioski w sprawie leczenia uzależnionego członka rodziny............ 60 Tabela 47. Osoby, które podjęły leczenie ......................................................... 60 Tabela 48. Punkty sprzedaży alkoholu .............................................................. 61