ŚWIAT WSPÓŁCZESNY – MISCELLANEA

ŚWIAT WSPÓŁCZESNY – MISCELLANEA
Polska na szóstym miejscu w Unii Europejskiej
W 2008 r. liczba mieszkańców 27 krajów należących do Unii Europejskiej zbliżyła się do pół miliarda
(497,5 mln). Najliczniejsze były Niemcy (82,2 mln),
dalej Francja (63,8 mln), Wielka Brytania (61,2 mln),
Włochy (59,6 mln) i Hiszpania (45,3 mln). Na szóstym
miejscu plasowała się Polska (38,1 mln). Również
szóste miejsce zajmowała Polska w statystyce wielkości powierzchni liczonej w tys. km2. Tutaj pierwsze
miejsce zajmowała Francja (632,8), następnie Hiszpania (506,0), Szwecja (441,4), Niemcy (357,1), Finlandia (338,4) i Polska (312,7). Ogólna powierzchnia
krajów Unii Europejskiej wynosi 4403,4 tys. km2.
Źródło: Polska w liczbach, GUS, Warszawa 2009, s. 38–39.
Płaca minimalna i kryterium dochodowe w 2010 r.
Ustalono, że płaca minimalna od 1 stycznia 2010 r.
wzrośnie o 41 zł i wynosić będzie 1317 zł brutto, czyli
41,8% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Z rządowych szacunków wynika, że płacę minimalną
albo niższe wynagrodzenie otrzymuje obecnie około
16% zatrudnionych, przy czym 6% zarabia mniej niż
połowę płacy minimalnej, czyli 638 zł miesięcznie.
Przeciętna płaca w całej gospodarce ma wynieść
w 2010 r. 3150 zł brutto.
Kryterium dochodowe upoważniające do świadczeń pomocy społecznej dla osoby samotnie gospodarującej utrzymuje się na poziomie 477 zł, dla osoby
w rodzinie – 351 zł, zaś zasiłek stały nadal będzie
wynosić maksymalnie 444 zł miesięcznie.
Źródło: „Rzeczpospolita” z 14 VII 2009 r.
Praca tymczasowa
Stowarzyszenie Agencji Zatrudnienia, zajmujące
się pracą tymczasową, informuje o znacznym spadku zapotrzebowania na pracowników tymczasowych
przy równoczesnym wzroście liczby chętnych do jej
podejmowania. Średnie wynagrodzenie pracownika
tymczasowego utrzymuje się na poziomie 9,30 zł za
godzinę pracy. Najwyższe jest w Małopolsce (11,39
zł), a najniższe w województwie kujawsko-pomorskim
(7,98 zł). Przewiduje się, że w znowelizowanej ustawie o zatrudnieniu tymczasowym wydłuży się okres
zatrudnienia u jednego pracodawcy-użytkownika z 12
do 18 miesięcy.
Źródło: „Rzeczpospolita” z 14 VII 2009 r.
Zakres i struktura pomocy społecznej w 2008 r.
W 2008 r. rzeczywista liczba osób objętych pomocą
społeczną wyniosła 2101 tys. należących do 1305 tys.
rodzin liczących łącznie 3834 tys. osób. Najczęstszym powodem przyznania świadczeń było ubóstwo
30
(695 tys.), bezrobocie (567 tys.), niepełnosprawność
(398 tys.), ciężka choroba (394 tys.) i bezradność
(259 tys.). Prawie 88 tys. rodzin przyznano świadczenia w związku z alkoholizmem. Najwięcej osób
korzystało z przyznanych posiłków (960 tys.), 946 tys.
otrzymywało zasiłki celowe i w naturze, 445 tys. skorzystało z zasiłków okresowych, a z zasiłków stałych
– 183 tys. osób. Tak zwana interwencja kryzysowa
objęła w 2008 r. 31 tys. rodzin.
Źródło: Sprawozdanie roczne z udzielanych świadczeń pomocy społecznej pieniężnych, w naturze i usługach w 2008 r., MPiPS
2009, s. III–X.
Struktura rodzin objętych pomocą społeczną
Wśród prawie półtora miliona rodzin objętych różnymi formami pomocy społecznej ponad 650 tys.
mieszkało na wsi, 227 tys. zaliczało się do kategorii
rodzin niepełnych, a 242 tys. – do wielodzietnych (troje i więcej dzieci). Liczba rodzin emerytów i rencistów
wyniosła łącznie nieco powyżej 315 tys.
W 2008 r. zarejestrowano 44,4 tys. rodzin zastępczych z liczbą 65,6 tys. dzieci, w tym 35,9 tys. rodzin
spokrewnionych obejmujących 48,1 tys. dzieci. Ogólna kwota świadczeń przekazanych rodzinom zastępczym wyniosła 506,5 mln zł.
Źródło: Sprawozdanie roczne z udzielanych świadczeń pomocy społecznej pieniężnych, w naturze i usługach w 2008 r., MPiPS
2009, s. V i XI.
Posiłki dla dzieci w 2008 r.
W 2008 r., w ramach zadań własnych gmin, przyznano 856 tys. dzieci świadczenia socjalne w postaci
posiłków. Dzieci te pochodziły z 451 tys. rodzin. Ogólna liczba wydanych posiłków wyniosła 114,4 mln,
a ich koszt był bliski 336 mln zł, a zatem na jeden
posiłek wydawano średnio około trzech złotych.
Źródło: Sprawozdanie roczne z udzielanych świadczeń pomocy społecznej pieniężnych, w naturze i usługach w 2008 r., MPiPS
2009, s. 23.
Zatrudnienie w jednostkach publicznej pomocy społecznej
W 2008 r. w jednostkach organizacyjnych pomocy
społecznej w Polsce pracowało ogółem 123,6 tys.
osób, w tym: w domach pomocy społecznej – 50,3 tys.,
w ośrodkach pomocy społecznej – prawie 50 tys.,
w placówkach opiekuńczo-wychowawczych – 13,4 tys.,
w ośrodkach wsparcia – 8,2 tys., w powiatowych centrach pomocy rodzinie – 4,8 tys. Najwięcej zatrudniano w woj. śląskim (14,7 tys.) i w woj. mazowieckim
(14,1 tys.), najmniej w woj.: opolskim (3,4 tys.), lubuskim oraz podlaskim (po 3,6 tys.).
Źródło: Sprawozdanie roczne z udzielanych świadczeń pomocy społecznej pieniężnych, w naturze i usługach w 2008 r., MPiPS
2009, s. 1–6.
Polityka Społeczna nr 1/2010
Zatrudnianie osób o niepełnej sprawności
Przepisy prawne dotyczące osób niepełnosprawnych stanowią, że w zakładach pracy zatrudniających
powyżej 25 osób powinno pracować przynajmniej
6% niepełnosprawnych. W przypadku niedotrzymania
wspomnianej normy wpłaca się odpowiednie składki
na Państwowy Fundusz Rehabilitacyjny Osób Niepełnosprawnych. Z danych resortu pracy wynika, że aż
4,8 tys. instytucji publicznych obciążonych jest tym
obowiązkiem, a składka roczna sięga średnio dla każdego z nich 192 tys. zł. Najwięcej płaci Poczta Polska.
Szacuje się, że w 2008 r. pracowało około 200 tys.
inwalidów wobec ponad 700 tys. w latach 70. (w tym
około 170 tys. w spółdzielczości inwalidzkiej).
Źródło: „Gazeta Wyborcza” z 22 VI 2009 r.
Chorobowe zwolnienia od pracy w Polsce
Z roku na rok wzrasta liczba dni zwolnień lekarskich od pracy. W 2006 r. obejmowały one 161,3 mln
dni, a w 2007 r. – 169,3 mln, zaś w 2008 r. – 194,4 mln.
W tym czasie wzrosły też wypłaty wynagrodzeń chorobowego od pracodawcy (odpowiednio: 2,9 – 3,4 –
4,3 mln zł rocznie) i zasiłku chorobowego z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (odpowiednio: 3,7 – 3,98
– 4,9 mln zł rocznie). Przewiduje się, że w 2009 r.
nastąpi dalszy wzrost wypłat z tytułu zwolnień lekarskich ze strony ZUS do 6,6 mld zł i pracodawców – do
5,6 mld zł; łącznie około 12,2 mld zł wobec 9,2 mld zł
w 2008 r. Wzrost liczby zwolnień lekarskich tłumaczy
się wzmożoną obawą o utratę pracy.
Źródło: „Rzeczpospolita” z 26 VI 2009 r.
Badania nad terapią medyczną
Z międzynarodowych badań nad terapią medyczną, w których bierze udział Uniwersytet Medyczny
w Łodzi, wynika, że w Polsce około 60% pacjentów
rezygnuje z leczenia, bierze leki nieregularnie albo nie
kończy terapii. Straty wynikające z tych zaniechań szacuje się na 6 mld zł rocznie. Około 27% badanych wyznało, że zataja dane o stanie swojego zdrowia przed
lekarzem, a 51% przyznało, że nie zawsze przestrzega
zaleceń lekarzy. Konkluzja badaczy: pacjenci z różnych powodów nie wykorzystują możliwości leczenia.
Źródło: „Rzeczpospolita” z 20 VII 2009 r.
Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE) w 2008 r.
W 2008 r. w ramach OFE działało 14 Powszechnych Towarzystw Emerytalnych (PTE), prowadzących
rachunki dla 13 824 tys. ubezpieczonych, zaś wartość
ich aktywów netto wyniosła 138 261 mln zł. PTE zatrudniały łącznie około 14 tys. osób. Najwięcej ubezpieczonych (prawie 2860 tys.) skupiało PTE Aviva (d. Commercial Union), najmniej PTE Polsat (około 328 tys.).
Źródło: „Gazeta Wyborcza” z 26 VI 2009 r.
Spory zbiorowe w Polsce
Z publicznych danych statystycznych wynika, że
w ostatnich latach rośnie liczba sporów zbiorowych.
O ile w 2006 r. zgłoszono 659 sporów z 1206 żądaniami, to w 2007 r. 2869 z 8832 żądaniami, a w 2008 już
5433 z 11 441 żądaniami. Natomiast liczba zawartych
porozumień utrzymuje się na nader niskim poziomie
i na dość ustabilizowanym poziomie. Było ich 179
Polityka Społeczna nr 1/2010
w 2006 r., 201 w 2007 r. i 184 w 2008 r. Obecnie obowiązujące przepisy nie określają żadnych terminów
zakończenia sporów.
Źródło: „Rzeczpospolita” z 22 VI 2009 r.
Abonament radiowo-telewizyjny w Polsce
W ostatnich latach, z roku na rok, spadały wpływy
z abonamentu na rzecz radia i telewizji. O ile w 2006 r.
wyniosły prawie 889 mln zł, to w 2008 r. – 726 mln zł.
Z tego TVP otrzymała 417 mln zł, Polskie Radio –
160 mln zł oraz 17 rozgłośni regionalnych – 148 mln zł.
W 2009 r. opłata miesięczna za radio wynosiła 5,30 zł,
zaś za radio i telewizję – 17 zł. Szacuje się, że 2009 r.
ogólne wpłaty abonamentowe będą niższe o co najmniej 100 mln zł w porównaniu z rokiem poprzednim.
Źródło: „Rzeczpospolita” z 24 VI 2009 r.
Śmierć w wypadkach drogowych w Polsce i w innych krajach
Z publicznych danych statystycznych wynika, że
W Polsce w 2008 r. zginęło w wypadkach drogowych
5437 osób, tj. 143 na milion mieszkańców. W Unii Europejskiej ustępujemy jedynie Litwie, gdzie współczynnik ten wyniósł 145. Taki też był w Polsce w 2001 r., ale
spadek w ciągu ostatnich 7 lat okazuje się nader nieznaczny w porównaniu z innymi krajami europejskimi
(np. we Francji obniżył się ze 134 do 69, we Włoszech
ze 125 do 79, na Węgrzech ze 121 do 99 czy w Wielkiej
Brytanii z 91 do 44 itd.).
W 2008 r. na drogach krajów Unii Europejskiej
zginęło aż 39 tys. osób, co stanowi 69 osób na milion
mieszkańców.
Źródło: „Gazeta Wyborcza” z 23 VI 2009 r.
Rodzina – religia – społeczeństwo 2009
Takim tytułem opatrzono badania Instytutu Socjologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
w Warszawie. Z zebranych wypowiedzi wynika, że
choć 65% uznaje małżeństwo za najlepszą formę życia, to 21% wypowiada się za małżeństwem poprzedzonym związkiem nieformalnym Za główną przyczynę rezygnacji lub odkładania decyzji o małżeństwie
80% uznaje trudności mieszkaniowe, a 78% – trudności ze znalezieniem pracy. Prawie 48% ankietowanych
jest za łączeniem świąt narodowych z ceremoniami
religijnymi. Wśród odpowiadających pozytywnie na to
pytanie większość stanowiły osoby powyżej 40. roku
życia.
Źródło: „Rzeczpospolita” z 13 VII 2009 r.
Pielgrzymki do Częstochowy
Na Jasnej Górze prowadzi się szczegółową statystykę liczebności corocznych pielgrzymek do Częstochowy w okresie od 30 maja do 14 sierpnia. I tak doliczono się w 2009 r. 101 tys. 176 pielgrzymów.
W 2000 r. było ich jednak 145 tys. 548 osób, w 2002 r.
– 128 tys., w 2005 r. – 118 tys., zaś w 2006 r. – 107 tys.
A zatem z roku na rok spada liczba pielgrzymujących.
O ile pielgrzymka krakowska utrzymuje się na poziomie 8,5 tys., o tyle warszawska obniżyła się z prawie
14 tys. w 2000 r. do około 8 tys. w 2009 r.
Druga fala pielgrzymek w końcu sierpnia również
zmniejszyła się z 50 tys. w 2000 r. do 35 tys. w 2008 r.
Źródło: „Gazeta Wyborcza” z 20 VIII 2009 r.
31