docinnowacje w dydaktyce akademickiej
download 
Reklamacja Transkrypt
innowacje w dydaktyce akademickiej
Księga abstraktów INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 Spis treści WYKŁADY PLENARNE.................................................................................................................... 4 ADAM ROSÓŁ ......................................................................................................................................... 4 ANNA TURULA ........................................................................................................................................ 4 DOMINIK KUBICKI .................................................................................................................................... 5 OBRADY W SEKCJACH ................................................................................................................... 6 MAGDALENA ANDRZEJEWSKA .................................................................................................................... 6 LESZEK BĘDKOWSKI .................................................................................................................................. 6 MAGDALENA BIAŁEK ................................................................................................................................ 7 MARZENA BOGUS.................................................................................................................................... 8 RENATA CZAPLIKOWSKA ........................................................................................................................... 9 DOMINIKA DWORAKOWSKA ...................................................................................................................... 9 E. DZIURZYŃSKA, A. ENGLERT – BATOR, A. WOŁPIUK – OCHOCIŃSKA ............................................................ 10 PRZEMYSŁAW FLORCZAK ......................................................................................................................... 10 MONIKA FRANIA ................................................................................................................................... 11 WIOLA FRIEDRICH, JAGODA SIKORA .......................................................................................................... 12 GABRIELA GORĄCA-SAWCZYK .................................................................................................................. 12 GRZEGORZ GWÓŹDŹ .............................................................................................................................. 13 ANNA IRASIAK ....................................................................................................................................... 13 OLGA JAKUBIAK ..................................................................................................................................... 13 SUSAN JOHNSON ................................................................................................................................... 14 HANNA KACZMAREK .............................................................................................................................. 14 AGNIESZKA KANIA, EWELINA STRAWA-KĘSEK ............................................................................................. 15 MARZANNA KAROLCZUK ......................................................................................................................... 16 MONIKA KAŹMIERCZAK .......................................................................................................................... 17 MAŁGORZATA KLISOWSKA ...................................................................................................................... 17 ZBIGNIEW KOPEĆ................................................................................................................................... 17 ELŻBIETA KORNACKA-SKWARA ................................................................................................................. 18 JAROSŁAW KRAJKA, PAWEŁ KOZŁOWSKI .................................................................................................... 19 AGNIESZKA KULIG – WARSZTAT ................................................................................................................ 20 MAŁGORZATA KUREK ............................................................................................................................. 20 MIROSŁAW ŁAPOT ................................................................................................................................. 21 ANNA MAJKIEWICZ ................................................................................................................................ 22 BARBARA MAJ-MALINOWSKA ................................................................................................................. 22 KATARZYNA MAZUR-KAJTA, AGNIESZKA PATERSKA-KUBACKA ....................................................................... 23 KAROL MOTYL ...................................................................................................................................... 23 MAŁGORZATA NIEMIEC-KNAŚ.................................................................................................................. 24 JOANNA OLECHNO-WASILUK................................................................................................................... 24 JOANNA ORZECHOWSKA ......................................................................................................................... 25 ELŻBIETA PAWLIKOWSKA-ASENDRYCH....................................................................................................... 26 KAZIMIERZ RĘDZIŃSKI ............................................................................................................................. 26 JULIA ROGUSKA, OLGA JAKUBIAK ............................................................................................................. 27 KATARZYNA ROKOSZEWSKA ..................................................................................................................... 28 BEATA RUSEK – WARSZTAT...................................................................................................................... 28 ANNA SKOWRON – WARSZTAT ................................................................................................................. 29 ANDRZEJ SKWARA ................................................................................................................................. 29 JOANNA SZCZĘK, MARCELINA KAŁASZNIK................................................................................................... 30 JOANNA SZCZĘK, MARCELINA KAŁASZNIK................................................................................................... 31 2 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 TOMASZ WALASEK, ZYGMUNT KUCHARCZYK .............................................................................................. 31 KATARZYNA WĘDRYCHOWICZ .................................................................................................................. 32 MARIA ZAJĄC........................................................................................................................................ 32 KATARZYNA ZALAS ................................................................................................................................. 33 PAWEŁ ZIELIŃSKI ................................................................................................................................... 33 3 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 WYKŁADY PLENARNE Adam Rosół Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Jak badać i kształtować jakość kształcenia w szkole wyższej? Problem jakości kształcenia w szkołach wyższych jest problemem palącym i niewiele wskazuje na szanse jego szybkiego rozwiązania. W przypadku Polski, na skali problemu zaważyło umasowienie kształcenia na poziomie studiów wyższych, które wygenerowało olbrzymią podaż miejsc na uczelniach, zanik popytu, w związku z wchodzeniem na rynek edukacyjny roczników niżu demograficznego, spowodował duże trudności z naborem kandydatów przez uczelnie i dążenie do ich pozyskania i utrzymania za wszelką cenę, kosztem poziomu kształcenia. Dodatkowym czynnikiem, w moim przekonaniu, okazało się wprowadzanie rekomendacji wynikających ze strategii bolońskiej. Wprowadzenie systemy studiów trzy plus dwa, znanych w Polsce przede wszystkim w postaci studiów nauczycielskich i inżynierskich, prawie dla wszystkich kierunków akademickich spowodowało spory bałagan i brak koncepcji na ustalenie sensownych relacji pomiędzy tymi poziomami kształcenia. Do tego wprowadzenie koncepcji Krajowych Ram Kwalifikacji i formalnych procedur sprawdzania efektów kształcenia doprowadziło do absurdalnej skali zbiurokratyzowania całego systemu badania jakości kształcenia. Sprawa ma jednak duże znaczenie dla przyszłości kształcenia w szkołach wyższych a tym samym dla możliwości cywilizacyjnego i kulturowego rozwoju Polski. Anna Turula Akademia Pedagogiczna w Krakowie Cienkie ściany uniwersytetu XXI w. W swoim wystąpieniu przedstawię rozważania dotyczące problemu modernizacji polskiej szkoły w kontekście zmian społecznych zachodzących po nowoczesności. Jako element wspomnianej modernizacji zaproponuję model sali wykładowej o cienkich ścianach: akademickiego środowiska edukacyjnego opartego na filozofii współuczenia się oraz współdzielenia kapitału symbolicznego i społecznego. Przedstawię możliwości stworzenia takiego otwartego audytorium na przykładach: seminarium magisterskiego prowadzonego w chmurze; międzykulturowych wymian online; odwróconych ćwiczeń; 4 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 oraz tandemowego uczenia się języka obcego na przykładzie portalu społecznościowym italki.com, służącego do wymian „język za język”. Słowa kluczowe: usieciowiona uczelnia, tandem językowy, język-za-język, edukacja społecznościowa, edukacja po nowoczesności Dominik Kubicki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Summaria wyników badawczych z różnych dyscyplin nauki inspiracją nowego oglądu dotychczasowego stanu badań określonej dyscypliny i samej wiedzy oraz projektowania innowacyjnego interdyscyplinarnego spojrzenia badawczego Jako badacze jednoznacznie zdefiniowanych dyscyplin badawczych pozostajemy metodologicznie (i także merytorycznie) zamknięci w granicach badania materialnego bądź aspektowego wycinka Physis rzeczywistości. Czy pozostajemy zatem skazani na odkrywanie wyłącznie głębi świata rzeczy i człowieka w Physis rzeczywistości w sensie makro- i mikroskopijności, czyli coraz bardziej mikroskopijnych jej poziomów bądź coraz większej jej złożoności – bądź też wyłącznie „teoretycznego” rozprawiania o niej lub „teoretycznych” treściach debaty naukowej? Czy też wobec tego nieodwracalnego i nieprzezwyciężalnego zniewolenia niemożnością innego naukowego spojrzenia na Physis rzeczywistości, jak jedynie poprzez jej wycinek stanowiący obiekt i przedmiot badawczy określonej dyscypliny, innowacyjne spojrzenie interdyscyplinarne jest w stanie wyprowadzić badania poszczególnych dyscyplin w perspektywę pełniejszego, bardziej dogłębnego, szerszego i zarazem całkowitego oraz jednocześnie moralnie twórczego rozumienia Physis rzeczywistości? Prelegent podejmie próbę ukazania, jak summaria wyników badawczych z różnych dyscyplin mogą stanowić inspiracją nowego oglądu Physis rzeczywistości na podstawie dotychczasowego stanu badań określonej dyscypliny, a także, jak przyczyniają się do projektowania innowacyjnego interdyscyplinarnego spojrzenia badawczego, otwierającego nowe przestrzenie dla dalszego rozwoju nauki. Zwróci także uwagę na zjawisko odwróconej kolejności postrzegania badawczego: wpierw personalnego, kulturowego, społecznego, a w zwieńczeniu – cywilizacyjnego. 5 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 OBRADY W SEKCJACH Magdalena Andrzejewska Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie Wybrane aspekty nauczania algorytmiki i podstaw programowania na studiach informatycznych W artykule przedstawione zostaną wybrane zagadnienia związane z nauczaniem programowania i algorytmiki w ramach wstępnych kursów realizowanych na studiach informatycznych. Przedmioty te są uważane, zarówno przez studentów jak i ich nauczycieli, za jedne z trudniejszych w całym cyklu kształcenia. Tematyka artykułu ma bardzo szeroki kontekst - od wielu lat jest przedmiotem zainteresowania badaczy z wielu dziedzin w tym dydaktyki informatyki, kognitywistyki czy psychologii. Badania pokazują, że nabywanie umiejętności programowania jest skomplikowanym procesem, powiązanym między innymi ze zdolnościami matematycznymi i rozwojem logicznego myślenia. Złożoność tego procesu implikuje wiele wyzwań dla metodyki nauczania. Ważne wydają się również kwestie takie jak dobór treści kształcenia, zgodnych z profilem studiów i efektami kształcenia czy zapotrzebowaniem rynku pracy, wkomponowanych odpowiednio w pełny cykl kształcenia. Kluczowe wybory dotyczą paradygmatu i języka programowania, środowiska programistycznego czy aplikacji wspomagających służących na przykład do graficznej prezentacji algorytmów lub wizualizacji struktur danych i dedykowanych im operacji algorytmicznych. Przedmiotowa problematyka omówiona zostanie w oparciu o przegląd literatury (badań) oraz doświadczenie autora artykułu, związane między innymi z wdrażaniem w ramach zajęć z podstaw programowania innowacji dydaktycznych takich jak grywalizacja czy tzw. nauczanie na błędach. Leszek Będkowski Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Kształcenie nauczycieli (języka polskiego) w kontekście teorii i praktyki indywidualizacji nauczania – uczenia się oraz stosowania metod i technik aktywizujących Artykuł jest próbą krytycznej refleksji nad dwoma aspektami kształcenia w zawodzie nauczyciela (języka polskiego), ujmowanymi w kontekście potrzeby stosowania 6 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 indywidualizacji działań dydaktycznych i aktywizowania osób uczących się. Pierwszym są działania uczelni zmierzające do zapewnienia jakości kształcenia, w tym do osiągnięcia efektów z zakresu wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, zgodnych z wymaganiami Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego i przyjętych na danym kierunku studiów. Drugim jest przygotowanie przyszłych nauczycieli do stosowania indywidualizacji oraz metod aktywizujących w ich codziennej pracy z uczniami, łączące się z rozpoznaniem potrzeb, warunków oraz praktyki edukacji szkolnej, a także wskazań dydaktyki języka polskiego. Wyznaczone w ten sposób obszary refleksji, dotyczące przepisów, rozwiązań organizacyjnych i postaw (praktyk), ukazane zostały jako pozostające ze sobą w związku, opartym zarówno na zależności, jak i na wspólnych lub analogicznych uwarunkowaniach dydaktyki akademickiej i szkolnej. Podjęte rozważania po części obejmują także namysł nad zasadnością niektórych rozwiązań szczegółowych przyjmowanych w szkołach wyższych w ramach funkcjonowania KRK oraz systemu zapewnienia jakości kształcenia. Magdalena Białek Uniwersytet Wrocławki Student jako ucząca się osoba dorosła - implikacje andragogiczne w kształceniu nauczycieli języków obcych Zadania przed którymi staje współczesny nauczyciel oraz rosnące oczekiwania społeczne względem tej grupy zawodowej sprawiają, że kształcenie kadr nauczycielskich musi być stale dostosowywane do złożoności ról, które pełni współczesny nauczyciel, tak aby wyposażyć go w kompetencje adekwatne do potrzeb i oczekiwań społecznych. Rozumiejąc kształcenie nauczycieli jako dynamiczny proces i dostrzegając konieczność jego dostosowania do określonej czasoprzestrzeni, w niniejszym artykule poddaje się pod dyskusję tezę, która głosi, iż student realizujący kształcenie przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela jest uczącą się osobą dorosłą, w związku z czym uwzględnienie implikacji andragogicznych w tymże kształceniu wydaje się być uzasadnione. W artykule podejmuje się ponadto próbę analizy głównych założeń andragogicznej teorii uczenia się pod kątem możliwości ich wykorzystania w kształceniu nauczycieli (na przykładzie nauczycieli języka niemieckiego). 7 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 Marzena Bogus Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Czy Sokrates uczyłby on-line? Pod nieco prowokacyjnym tytułem, chcemy zastanowić się podczas swojego wystąpienia na konferencji nad zaproponowanymi przez organizatorów obszarami, które obejmą kilka płaszczyzn: aktywizację studentów, kształcenie kompetencji społecznych, pedagogiczne implikacje, metody zadaniowe oraz metody projektów. Szczególnie zaś podkreślić aktywizację, podczas działań warsztatowych, polegającą na wzajemnym spotkaniu nauczyciela akademickiego, studenta i dziecka. Wobec trendu edukacyjnego, związanego z kształceniem w trybie e-learningu, chcemy zadać kilka pytań o potrzebę bezpośrednich relacji międzyludzkich w XXI wieku. Przecież konieczność spotkania jest nieodzowna, a hasła związane z nauczaniem on-line nie sprawdzają się w dotykaniu najsubtelniejszych płaszczyzn edukacyjnych: budzeniu emocji, pokazywaniu pasji, reagowaniu na każdą wątpliwość, dawaniu przykładu. W takim trybie kształcenia nie ma właściwie możliwości na podejście twórcze, gdzie istnieje nieskończona liczba rozwiązań, gdzie ważne jest dochodzenie do celu, a nie sam cel i wynik. Nauczanie przy pomocy e-learningu ma w pewien sposób „ułatwić” dostęp do wiedzy i może się sprawdzić w wielu dziedzinach, jednak są takie kierunki, gdzie relacja twarzą w twarz jest nie do zastąpienia. W kształceniu pedagogów, ważne jest osobiste zaangażowanie społeczne i pedagogiczne obycie. Niestety dydaktyka oparta o warsztaty i laboratorium doświadczania jest kosztochłonna, a obecnie największy nacisk kładzie się na ekonomię edukacji. Jeśli nawet nauczanie warsztatowe generuje większe koszty, to nauczyciel z pasją nie może zostać zastąpiony platformą e-learningową, bowiem edukacja nie polega na izolacji. Najlepsze efekty z naszej obserwacji daje praca w grupie, kiedy wspólnie angażują się wszystkie strony triady (wykładowca ,student, dziecko). Czy bowiem można poczuć się tak naprawdę częścią społeczności nauczycieli, animatorów czy wreszcie edukatorów sztuki siedząc samemu przed komputerem i rozwiązując zadania na poprawność metodologiczną konspektu lekcji? O tym aspekcie oraz o zaletach metody kształcenia warsztatowego/praktycznego i ograniczeniach związanych z e-learningiem w kształceniu akademickim krótko opowiedzą Adrianna Zawadzka i Klaudia Piątek- studentki II stopnia Edukacji artystycznej w zakresie sztuk plastycznych. 8 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 Renata Czaplikowska Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie Wspomagane narzędziami TIK badanie w działaniu (action research) jako metoda kształcenia nauczycieli języka obcego Głównym zagadnieniem referatu jest dyskusja nad możliwością zastosowania wspomaganego narzędziami technologii informacyjno-komunikacyjnej (TIK) badania w działaniu jako projektu poszukiwawczego w kształceniu nauczycieli języka niemieckiego. Zaprezentowane zostaną przy tym teoretyczne założenia metody oraz wybrane przykłady praktycznej realizacji. Dominika Dworakowska Uniwersytet Łódzki Krótka historia odczytań kilku utworów scenicznych na gruncie akademickim Choć nasz performance w nieznacznym stopniu nawiązuje do artystycznych działań lat 70. XX wieku, przecież organizujemy ze Studentami całkowicie nową rzeczywistość, nasyconą gwałtownymi emocjami, dość często pogodnym nastrojem. Nasze „bycie” wespół z młodzieżą w utworach scenicznych polskich dramaturgów (m. in. Rydla, Szaniawskiego i Herberta) staje się metaforą.1 Jako zjawisko - przede wszyskim semantyczne2 - umożliwia nam ona zbliżenie się do świata bohaterów, ich sprzecznych uczuć i rozczarowań. Nie uprawiamy jednak ani teatru ekspresjonistycznego, ani teatru psychologicznego, ale staramy się realizować jego edukacyjną i terapeutyczną funkcję, którą intensyfikuje podjęta w sztukach problematyka. 1 G. Dziamski, Performance - tradycje, źródła, obce i rodzime przejawy. Rozpoznanie zjawiska, [w:] Performance. Wybór tekstów G. Dziamski i in., Warszawa 1984, s. 21. 2 Hasło: metafora, [w:] Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław-Warszawa-Kraków 1976, s. 233. 9 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 E. Dziurzyńska, A. Englert – Bator, A. Wołpiuk – Ochocińska Uniwersytet Rzeszowski Wybrane psychologiczne uwarunkowania nieuczciwości akademickiej u młodzieży szkół średnich i wyższych Nieuczciwość akademicka okazuje się być zjawiskiem powszechnym w polskiej rzeczywistości edukacyjnej, ale, jak wskazują badania zagraniczne, nie dotyczy tylko naszego systemu edukacji, co więcej dotyczy ona właściwie każdego stopnia edukacji począwszy od szkoły podstawowej na studiach wyższych i studiach podyplomowych kończąc. Nieuczciwość akademicka przyjmuje różne formy od ściągania na egzaminach po wykorzystywanie gotowych prac zaliczeniowych ściągniętych z Internetu. Priorytetem okazuje się poznanie uwarunkowań psychologicznych, społecznych i kulturowych tego zjawiska. W badaniach uczestniczyło 383 uczniów ze szkół średnich i studentów szkół wyższych. w wieku 16 – 20 lat. Zostali oni przebadani kwestionariuszem Nieuczciwości Akademickiej i Kwestionariuszem Motywacji Osiągnięć. Wyniki badań wskazują, że niektóre wymiary motywacji osiągnięć wiążą się z mniejszą tendencją młodych ludzi do oszukiwania na zajęciach szkolnych. W praktyce dydaktycznej niezbędne jest więc rozwijanie tych wymiarów motywacji osiągnięć, m.in. wytrwałości i elastyczności. Przemysław Florczak Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie Partycypacja absolwentów w projektowaniu treści kształcenia na poziomie akademickim Artykuł podejmuje temat szans, moż liwoś ci, warunkó w oraz form postulowanego udziału absolwentó w uczelni wyż szych w projektowaniu i aktualizacji treś ci kształcenia na poziomie akademickim. Zagadnienie ukazane jest w szerokim kontekś cie uwzględniającym między innymi wymogi stawiane przez Krajowe Ramy Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyż szego, perspektywę zewnętrznej efektywnoś ci kształcenia oraz jego trafnoś ci , a takż e – jak się wydaje – koniecznoś d podejmowania szerokiej wspó łpracy przez uniwersytety, akademie i szkoły wyż sze z otoczeniem, któ rego niedocenianym w wystarczającym stopniu elementem są takż e absolwenci. 10 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 Tekst odnosi się takż e do przykładó w dobrych praktyk i stosowanych już rozwiązao, wykorzystujących potencjał byłych studentó w - aktualnie realizujących się zawodowo – do optymalizacji procesu kształcenia na okreś lonych kierunkach i specjalnoś ciach studió w. Monika Frania Uniwersytet Śląski/Uniwersytet w Splicie Nowe technologie i media w kształceniu akademickim przyszłych pedagogów oraz nauczycieli w Polsce i Chorwacji – wybrane aspekty Zarówno media, jak i technologie są wykorzystywane w procesie edukacji niemal od zawsze. Nieustannie zmienia się jednak instrumentarium wykorzystywane w toku nauczania i uczenia się oraz spektrum zjawisk – zarówno pozytywnych, jak i negatywnych - związanych z obecnością mediów w procesie dydaktycznym. Możliwości i chęci sięgnięcia po nowe narzędzia zależą od wielu czynników. Niniejsze wystąpienie dotyczyć będzie obecności i sposobu wykorzystywania nowych technologii i narzędzi medialnych w kształceniu akademickim przyszłych pedagogów, z uwzględnieniem różnic w tym zakresie w Polsce i Chorwacji, na przykładzie dwóch wybranych instytucji kształcenia akademickiego w tych krajach. Będzie ono próbą nakreślenia kontekstu formalnego programowych ram kształcenia oraz przedstawieniem opinii studentów na temat obecności nowych technologii w edukacji oraz potrzeb i wyzwań z tym związanych. W prezentacji wskazane zostaną również praktyczne przykłady narzędzi medialnych wspomagających proces dydaktyczny. The research leading to these results has received funding from the European Union Seventh Framework Programme (FP7 2007-2013) under grant agreement n° 291823 Marie Curie FP7-PEOPLE-2011-COFUND (The new International Fellowship Mobility Programme for Experienced Researchers in Croatia – NEWFELPRO). This paper has been written as a part of a project "The Role of Media and New Technologies in Teacher Education in the Digital Era - Selected Challenges in the Context of an Innovative Future (MaNTinEdu)" which has received funding through NEWFELPRO project under grant agreement n° 76 11 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 Wiola Friedrich, Jagoda Sikora Uniwersytet Śląski Wspieranie krytycznego myślenia jako cel w edukacji specjalistycznej z zakresu psychologii klinicznej i sądowej. Nauka krytyczne myślenia znajduje coraz większą rzeszę zwolenników, choć przez część dydaktyków akademickich nie jest wykorzystywana. Co więcej, wspieranie rozwoju i nauki myślenia krytycznego na uczelniach wyższych stanowi wyzwanie. Nauczyciele nie są do tego przygotowani ( w toku ich kształcenia również nie kładziono nacisku na przedstawienie metod pracy kształtujących te kompetencje) dodatkowo brakuje odpowiednich podręczników i narzędzi, które odpowiednio przygotowane z pewnością znalazłby odpowiednią rzeszę zwolenników (Kalbarczyk, 2014). Mimo słabej dostępności metod, część nauczycieli stara się wplatać ćwiczenia służące rozwojowi krytycznego myślenia w toku kształcenia. Pomocne w temacie są materiały i metody stosowane w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Podczas referatu przedstawione zostaną przykładowe ćwiczenia wykorzystywane w toku kształcenia psychologii klinicznej i sądowej, a także porównanie przeprowadzonego testu krytycznego myślenia wśród studentów psychologii znajdujących się na różnym etapie kształcenia. Gabriela Gorąca-Sawczyk Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Rozwój umiejętności językowych studentów lingwistyki stosowanej „poza planem” Wystąpienie będzie dotyczyło autonomicznej pracy studentów lingwistyki stosowanej nad rozwijaniem swoich umiejętności językowych i komunikacyjnych poza zajęciami oferowanymi na uczelni. Rozważania będą związane także z rolą wykładowców we wspieraniu samodzielności studentów. Ponadto autorka przedstawi, które sprawności i umiejętności językowe i komunikacyjne studenci rozwijają samodzielnie oraz jakie stosują przy tym metody i środki. 12 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 Grzegorz Gwóźdź Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Przekład a rozwijanie kompetencji interkulturowej w nauczaniu języka obcego. Koncepcja niniejszego artykułu oparta została na definicji przekładu Bronisława Malinowskiego – legendy polskiej antropologii, który uważał, że przekład polega na „umieszczaniu symboli lingwistycznych w kontekście wybranego społeczeństwa, a nie znajdowaniu ich odpowiedników w innym języku”. Celem artykułu jest zaprezentowanie sposobu w jaki nauczyciele języka obcego mogą wykorzystać istniejące już tłumaczenia zarówno utworów literackich jak i przekładów audiowizualnych, ale także przekładów tekstów użytkowych w podnoszeniu kompetencji interkulturowej w procesie nauczania języka obcego. Anna Irasiak Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Zastosowanie technologii informacyjno-komunikacyjnej w nauczaniu polskiego języka migowego jako języka obcego Celem wystąpienia jest przedstawienie doświadczeń związanych z wykorzystywaniem technologii informacyjno-komunikacyjnej w kształceniu akademickim, w tym również w nauczaniu polskiego języka migowego jako języka obcego. Zaprezentowane zostaną wybrane narzędzia TIK wraz z przykładami ich zastosowania w procesie kształcenia. Omówione rozwiązania wykorzystania narzędzi TIK sprzyjają rozwijaniu kompetencji interkulturowej na zajęciach z przedmiotu Podstawy języka migowego. Olga Jakubiak Uniwersytet Warszawski Ups and downs of Problem-Based Learning and the traditional teaching methods Throughout human history teachers have been trying to find more and more effective ways of passing their knowledge. The 19th century, especially its second half, witnessed 13 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 rapid changes in teaching and development of new methods and approaches. One of them was called Problem-Based Learning. Like many others, it raised out of the disappointment with old, traditional methods and the pursuit of more effective ways of teaching. The new method revisited the whole teaching process and the roles of its key members: the student and the teacher. It virtually turned the process upside down. New ways of presenting material and checking the knowledge acquisition were also developed. It is therefore said that PBL better prepares students for the modern living conditions and especially for their future job requirements and the challenges they may come across at their workplace. But is it really so? The traditional approach to teaching had proved its efficiency for so many years. Can it be dismissed so easily then? What are the advantages and the disadvantages of both, traditional methods and PBL? This paper discusses this question in detail pointing out the differences between PBL and traditional methods as well as good and bad points of both of them. Susan Johnson Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Play and Learn at Any Age In second language learning playing can be an essential element in the mechanics of helping students of all ages acquire new vocabulary and become proficient at using it appropriately. The paper explores the value of play with a variety of ages from three year olds to those past seventy. Play increases learners' tolerance for drills and rote learning and allows each learner to experience success in language acquisition without stress. A playful teacher creates an environment that encourages learning without fear. Hanna Kaczmarek Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie łowniki tradycyjne w kształceniu językowym na poziomie akademickim. Wzywanie czy dobra praktyka? W myśl założeń leksykograficznych słownik powinien być jednym z ważniejszych elementów układu dydaktycznego. Nowoczesny słownik, a w szczególności ten, który przeznaczony jest do użytku przez obcojęzycznego odbiorcę, to znacznie więcej niż tylko opracowanie o charakterze encyklopedyczno – poprawnościowym. Ich wszechstronność i bogactwo informacji powinny stawiać słowniki w pierwszym rzędzie pomocy 14 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 dydaktycznych, po które sięga student. Tak się jednak nie dzieje, a słowniki nadal, podobnie jak przed laty, wzbudzają niechęć wśród potencjalnych użytkowników. Wydaje się, że w dobie cyfryzacji słowniki tradycyjne przegrywają w konfrontacji ze słownikiem elektronicznym. Praca ze słownikiem ogranicza się bowiem głównie do konsultacji punktualnej w momencie pojawiania się określonego problemu natury leksykalnej. W konsekwencji technika pracy ze słownikiem pozostaje studentowi obca, a przecież umiejętność wyszukiwania w słowniku, leksykonie czy encyklopedii potrzebnych informacji, powinna stanowić jedną z kluczowych kompetencji każdego użytkownika języka. Celem referatu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy tradycyjne słowniki mają rację bytu w kształceniu akademickim zarówno na poziomie lektoratu języka obcego, jak i w kształceniu przyszłych germanistów oraz jak wdrażać studentów do pracy ze słownikiem, także tym tradycyjnym. Agnieszka Kania, Ewelina Strawa-Kęsek Uniwersytet Jagielloński Uczyć inaczej, by uczyli inaczej. Przykłady dobrych praktyk w kształceniu nauczycieli Stan szkolnictwa wyższego w Polsce w kontekście przygotowania studentów do pogłębiania wiedzy i umiejętności oraz wobec wymagań społecznych i rynku pracy jest dość dobrze zdiagnozowany (m. in raporty KRASP-u, IBE). Przedstawiwszy najważniejsze ustalenia tej diagnozy oraz postulowane rozwiązania – także w perspektywie wyzwań stojących przed edukacją szkolną XXI wieku – chcemy zaprezentować przykłady dobrych praktyk, które stosujemy w pracy ze studentami Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego – przyszłymi nauczycielami języka polskiego. Próby wprowadzenia zmian systemowych zwykle przychodzą za późno i kończą się porażką, czego wiele przykładów dostarcza system edukacji od przedszkola do matury. Najlepsze są zaś inicjatywy oddolne – wynikające z obserwacji potrzeb studentów tu i teraz, oparte na analizie wymagań pracodawców i, w przypadku nauczycieli, oczekiwań dzieci i młodzieży. Uznawany w dużej mierze za skostniały, system klasowo-lekcyjny w polskiej szkole może ulec zmianom tylko wtedy, kiedy młodzi nauczyciele przestaną powtarzać w swojej pracy praktyki stosowane przez ich własnych nauczycieli i odejdą od utrwalania edukacyjnych schematów. Aby tak się mogło stać, zajęcia z dydaktyki na uczelni także muszą być – przynajmniej częściowo – prowadzone w inny niż dotychczas sposób, z zachowaniem najlepszej tradycji, ale i ze znacznie większą dozą innowacyjności i motywacji do szukania nowych rozwiązań. 15 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 Do znakomicie się sprawdzających i bardzo potrzebnych działań w dydaktyce przedmiotu zaliczamy m.in.: opracowanie biografii edukacyjnej i własnej filozofii nauczania oraz gromadzenie materiałów w specjalnym portfolio, a ponadto prace pisemne – refleksje nad zapisami podstawy programowej. Natomiast na zajęciach z technologii informacyjnej w pracy nauczyciela będzie to: poznanie stron, aplikacji ułatwiających samokształcenie i planowanie pracy, umiejętność korzystania z otwartych zasobów edukacyjnych oraz internetowych narzędzi do tworzenia np. infografik, komiksów, e-gazetek, plakatów interaktywnych, nowoczesnych prezentacji, zyskanie wiedzy na temat etykiety e-mailowej (dzięki której studenci skuteczniej i pewniej komunikują się ze sobą nawzajem oraz osobami prowadzącymi zajęcia), opracowanie własnych narzędzi dydaktycznych. Zaprezentowane w referacie rozwiązania są możliwe do zastosowania w pracy z przyszłymi nauczycielami wszystkich przedmiotów. Marzanna Karolczuk Uniwersytet w Białymstoku E-learning na studiach filologicznych – wady i zalety Podczas studiów studenci powinni nabyć różne umiejętności, a wśród nich takie, które są bezpośrednio związane z kierunkiem studiów oraz takie, które pozwolą im stać się jednostkami samoregulującymi, czyli samodzielnie kierującymi swoją edukacją w czasie nauki oraz w przyszłym życiu zawodowym. Jednym z narzędzi wspomagających rozwój młodzieży są nowe technologie, w tym e-learning, który zdaniem wielu badaczy wspiera rozwój umiejętności przygotowujących do uczenia się przez całe życie: myślenie refleksyjne, analityczne, krytyczne, umiejętność współpracy. Celem wystąpienia jest przyjrzenie się wadom i zaletom e-learningu oraz skonfrontowanie teoretycznych założeń z wynikami badania, przeprowadzonego wśród studentów filologii rosyjskiej na temat zastosowania wirtualnego środowiska nauczania i uczenia się. 16 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 Monika Kaźmierczak Uniwersytet Łódzki Świadomość celu w diagnozie i terapii pacjenta z zaburzeniami głosu. Ujęcie logopedyczne W przypadku pacjentów z zaburzeniami głosu interwencja logopedyczna nierzadko podejmowana jest równolegle z leczeniem foniatrycznym. Głównymi zadaniami logopedy w trakcie diagnozy i terapii jest identyfikowanie nieprawidłowości oraz (re)edukacja, mająca doprowadzić do opanowania i zautomatyzowania właściwego sposobu tworzenia głosu, uzyskania głosu eufonicznego bądź najbardziej do niego zbliżonego. Praca korekcyjna wymaga nie tylko cierpliwości z obu stron, samodyscypliny pacjenta czy kontrolowania przez niego czynności wszystkich angażowanych narządów, ale również aktywnego udziału w procesie diagnostycznoterapeutycznym. Popularyzowane w praktyce logopedycznej, ale również w dydaktyce akademickiej holistyczne podejście do pacjentów z zaburzeniami głosu, uwypukla złożoność człowieka jako jednostki biopsychospołecznej, która wchodzi w interakcje ze światem zewnętrznym, interioryzując odbierane bodźce jako przeżycia budujące indywidualną i społeczną tożsamość. Świadomość celu nie tylko pomaga w określeniu potrzebnych badań specjalistycznych czy warunkuje dobór odpowiednich procedur, metod i strategii postępowania logopedycznego. W holistycznym postępowaniu diagnostycznoterapeutycznym wykorzystuje się wyniki samooceny pacjenta z zaburzeniami głosu oraz wiedzę o jego potrzebach psycho-społecznych, co w efekcie prowadzić ma do podniesienia „jakości życia” (Quality of Life) chorego. Małgorzata Klisowska Uniwersytet Rzeszowki Zbigniew Kopeć Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie The Relevance of Metaphoric Competence for Language Pedagogy Metaphor viewed as a cognitive process lies at the heart of human thought and communication. The paper argues that recent developments in Conceptual Metaphor Theory suggest a number of contributions to make to foreign language learning and teaching. First and foremost, by showing the extent to which languages are motivated 17 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 and positing that there are different motivations in different languages, the cognitive theory of metaphor yields a substantial amount of explanatory power in the foreign language classroom. The author claims that by drawing learners’ attention to the metaphorically motivated nature of language, teachers can encourage deeper cognitive processing, which leads to more effective learning, longer retention, and by the same token the more successful interpretation and production of metaphors in foreign languages, in other words, the development of metaphoric competence in the target language. Most recently, in addition to its conceptual and linguistic dimension, metaphor has been investigated in its communicative dimension, which means that it is equally important for teachers to promote an awareness of discourse constraints. Learners need to acquire appropriate skills that will allow them to understand new metaphorical meanings in different discourse contexts. Key words: conceptual / linguistic metaphor, communication, discourse, metaphoric competence, semantic / pragmatic motivation, second / foreign / target language, cognitive processing References: Dancygier, B. and Sweetser, E. 2014. Figurative Language. Cambridge University Press. Elżbieta Kornacka-Skwara Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Wykorzystanie narzędzi coachingowych do kształcenia kompetencji społecznych studenta Coaching to narzędzie pomocne we wprowadzaniu zmian w obecnym sposobie życia lub ścieżce kariery. Służy on doskonaleniu kompetencji oraz przygotowuje do pełnienia nowych ról zawodowych lub sprawniejszego funkcjonowania w dotychczasowej roli. P. Smółka (2009), używa rozróżnienia, w którym odwołuje się do trzech „specjalności coachingu”: a. coaching umiejętności, b. coaching efektywności i c. coaching rozwoju osobistego - przy czym dwie pierwsze specjalności czyli coaching umiejętności i efektywności definiuje jako sprzyjanie pełniejszemu wypełnianiu dotychczasowych lub nowych ról zawodowych, natomiast coaching rozwoju osobistego jako szansę na przemianę w zakresie dotychczasowej aktywności wartości i dążeń. Coach nie dostarcza odpowiedzi, ale zadaje pytania i zaprasza do samodzielnego odkrywania odpowiedzi (Starr, 2011). 18 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 J. Whitmore szukając istoty coachigu sytuuje ją w korzyściach jakie przynosi klientowi: „Coaching uwalnia ludzki potencjał maksymalizowania własnej efektywności”, jednocześnie Whitmore podkreśla, że budowanie świadomości i odpowiedzialności klienta to istota dobrego coachingu. Korzyści z coachingu, najczęściej wymieniane przez klientów indywidualnych, to wyrabianie nawyku systematycznej pracy nad sobą, nabieranie pewności siebie, umacnianie pozycji zawodowej, rozwiązywanie konfliktów międzyludzkich, zwiększenie klarowności celów, wzmocnienie poczucia skupienia, spójności myślenia, przełamanie lęków i barier w zachowaniu oraz ustalenie odpowiedniej hierarchii wartości”. Nauczanie nie jest równoznaczne z coachingiem, jednak narzędzia stosowane w pracy coacha pozwalają studentowi nie tylko na rozwój własny, ale również na kształtowanie sprawności nazywanych kompetencjami społecznymi. Kompetencje społeczne wg Matczak, (2007, s.7) jako złożone umiejętności warunkujące efektywność radzenia sobie w określonego typu sytuacjach społecznych, nabywane przez jednostkę w toku treningu społecznego. Kompetencje takie jak umiejętność dostrzegania problemu, formułowania celów, generowania opcji i strategii rozwiązania problemu, werbalizacji myśli i uczuć, umiejętność komunikowania w tym aktywnego słuchania i zadawania pytań – to sprawności które można kształcić z wykorzystaniem podejścia coachingowego. Coach stwarza sytuację modelowania bądź poprzez umiejętność stawiania pytań rozwija myślenie i sprawności studenta. Celem artykułu jest przedstawienie tych narzędzi coachingowych, które wspierają nabywanie kompetencji społecznych studentów. Jarosław Krajka, Paweł Kozłowski Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Innowacje w kształceniu tłumaczy w erze cyfrowej – pomiędzy uczelnią a rynkiem pracy Pogodzenie ze sobą teorii i praktyki to wyzwanie, przed którym od zawsze stała dydaktyka akademicka. W przypadku wysoko wyspecjalizowanych zawodów takich jak tłumacz konferencyjny, przysięgły czy audiowizualny, zapewnienie kształcenia praktycznego o odpowiednio wysokiej jakości oraz integracja praktyki i kształcenia kompetencji językowych i zawodowych podczas zajęć to główne zadania, z którymi zmagają się neofilologie realizujące specjalizacje translatoryczne. Tematem wystąpienia będzie prezentacja organizacji kształcenia praktycznego oraz integracji przygotowania zawodowego realizowanego w czasie studiów na zajęciach oraz na rynku pracy na kierunku „lingwistyka stosowana” prowadzonym na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Ukazane zostaną rozwiązania 19 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 praktyczne umożliwiające efektywne funkcjonowanie praktykantów na rynku pracy, ze szczególnym uwzględnieniem technologii społeczeństwa informacyjnego. Agnieszka Kulig – warsztat Uniwersytet Jagielloński Nowoczesna praca z tekstem. Metoda dramy online w dydaktyce akademickiej Warsztaty poświęcone będą przybliżeniu obecnym teoretycznych założeń metody oraz podzieleniu się doświadczeniem w zakresie planowania i przeprowadzania zajęć ze studentami z wykorzystaniem cyfrowej odmiany dramy (wstęp), a następnie ćwiczeniom praktycznym na podstawie przygotowanych fragmentów tekstów (część główna). Uczestnicy, w ramach literacko - internetowej symulacji, wcielą się w konkretnych bohaterów i stworzą multimedialną narrację na trzech stronach: Facebooku, Twitterze i przeznaczonym dla edukatorów portalu społecznościowym – Edmodo. Podczas pokazu zostaną zaprezentowane prace autorstwa studentów filologii polskiej specjalności nauczycielskiej UJ oraz krakowskich licealistów, natomiast spotkanie zakończone będzie sformułowaniem uwag o uniwersalnym, ponadprzedmiotowym charakterze. Uczestnicy otrzymają komplet materiałów dydaktycznych m. in. kryteria oceny działań dramowych w cyberprzestrzeni. Małgorzata Kurek Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Uczeń „społecznościowy“ – kształtowanie nawyków uczenia się w środowisku online. Nieustannie rozwijające się środowisko elektroniczne umożliwia uczącym się nieograniczony dostęp do informacji oraz stwarza równie nieograniczone możliwości komunikowania się, współpracy oraz tworzenia, stając się w ten sposób środowiskiem o ogromnym potencjale edukacyjnym. Sprzyja ono jednak uczącemu się wtedy, gdy spełnione są co najmniej dwa warunki: posiada on szeroki wachlarz potrzebnych ku temu kompetencji oraz 2) jest on zaangażowany w celowe i adekwatne do jego możliwości i zainteresowań działania. W niniejszej prezentacji zaproponuję Państwu spojrzenie na to, w jaki sposób korzystanie z mediów cyfrowych wpływa na cechy osobowościowe i potencjał poznawczy uczniów. Coraz liczniejsze badania pokazują, że nie są to zmiany korzystne 20 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 (Moor, 2010; McBride, 2009; Carr, 2008; Thorne &Payne, 2005). Pokażę zatem, w jaki sposób nauczyciel może takie postawy kształtować poprzez odpowiednią konstrukcję zadań dydaktycznych. Rozważania te będą przyczynkiem do prezentacji modelu dydaktycznego, w którym uczeń, pracując w środowisku cyfrowym, przechodzi od etapu świadomego odbioru treści (informed reception), poprzez aktywny udział (participation) do etapu twórczego wkładu własnego (creative contribution). Mirosław Łapot Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Innowacje pedagogiczne w szkolnictwie żydowskim we Lwowie (1918-1939) Lwów był miastem wielokulturowym. W okresie międzywojennym mniejszość żydowska stanowiła w nim ponad 30% mieszkańców. Dzieci i młodzież żydowska korzystali ze szkół publicznych, bez przeszkód rozwijały się także żydowskie szkoły prywatne. Szczególnie szkolnictwo prywatne sprzyjało podejmowaniu nowatorskich rozwiązań dydaktycznych. Referat przybliża wkład środowiska Żydów lwowskich w recepcję i upowszechnianie na gruncie polskim innowacji pedagogicznych, zaliczanych do nurtu nowego wychowania. Kilka interesujących rozwiązań, takich jak plan daltoński, nauczanie pod kierunkiem oraz metoda projektów wdrożono w Gimnazjum Męskiego Żydowskiego Towarzystwa Szkół Ludowych i Średnich we Lwowie i szkoły powszechnej, prowadzonej prze owe towarzystwo. Elementy szkoły pracy wprowadzono również w szkole wyznaniowej im. Abrahama Kohna, utrzymywanej przez miejscową gminę żydowską. Informacje te są istotne, ponieważ znacząco uzupełniają dotychczasowy stan badań. Owe szkoły nie zostały bowiem odnotowane w opracowaniach Henryka Rowida, Rafała Taubenszlaga, Wincentego Okonia, Leonarda Grochowskiego, Stanisława Dobrowolskiego, Tadeusza Nowackiego, Franciszka Bereźnickiego oraz publikacji Eksperymenty pedagogiczne w Polsce w latach 1900–1939, które – jak się wydaje – dawały pełny obraz praktycznej realizacji zasad nowego wychowania w Polsce. Poszukiwanie rozwiązań zwiększających efektywność nauczania było stałym elementem pracy dydaktycznej szkół żydowskich we Lwowie. Przedstawione w referacie doświadczenia w zakresie innowacji pedagogicznych są cennym świadectwem wysiłków pedagogów międzywojennych wdrażających najnowsze rozwiązania dydaktyczne pedagogiki światowej. Przekonują one także o tym, iż środowisko żydowskie pilnie śledziło najnowsze trendy dydaktyczne i włączyło się czynnie w upowszechnianie założeń nowego wychowania w szkole polskiej. 21 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 Tekst powstał na podstawie dokumentów źródłowych przechowywanych w archiwach i bibliotekach lwowskich. Anna Majkiewicz Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Kształcenie kompetencji interkulturowej w edukacji akademickiej – szanse i zagrożenia Autorka podejmie próbę odpowiedzi na pytanie o możliwe sposoby kształcenia na polskiej uczelni kompetencji interkulturowej - obecnie w Niemczech uznawanej za kluczową umiejętność wymaganą przez pracodawców w różnych dziedzinach życia zawodowego. W tym celu analizie poddane zostaną m.in. wybrane treningi akademickie (również crash courses) w zakresie kształcenia interkulturowego oferowane na rynku niemieckim. Barbara Maj-Malinowska Politechnika Świętokrzyska Dobre wychowanie, jako przedmiot akademicki – modny trend czy standard XXI w.? Znaczące zmiany we współczesnej rzeczywistości zrodziły potrzebę ponownego przeanalizowania celów kształcenia na poziomie akademickim i wytyczenia nowych ścieżekpotencjalnego rozwoju. W pracy podjęto próbę opisania istotnych dla XXI w. zmian w relacjach społecznych ze szczególnym uwzględnieniem środowiska akademickiego. Nowe zjawiska definiowane jako Generacja Y, popularna kultura szybkostrzelna oraz umiejętności miękkie rozpatrywane są w kontekście współczesnej misji uczelni wyższych. Przedstawione w pracy obserwacje pokazują, że w segmencie szkolnictwa wyższego konieczne jest wprowadzenie istotnychzmian. Okazuje się bowiem, że w nowych opartych na wiedzy społeczeństwach, dalszy rozwój możliwy jest wyłącznie wówczas, gdy w procesie kształcenia wyższego oprócz przekazywania wiedzy fachowej, pobudzone i rozwinięte zostaną także wysokie kompetencje społeczne przyszłych absolwentów. Konieczne zatem okazuje się wprowadzenie do programów nauczania nowych przedmiotów, takich jak tytułowe akademickie dobre wychowanie, które może w zasadniczy sposób pozytywnie wpłynąć na kształt i charakter nowych społeczeństw. 22 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 Celem prezentacji jest omówienie założeń programowych wskazanego w tytule przedmiotu, który jest realizowany od roku akademickiego 2013/14 na Politechnice Świętokrzyskiej w Kielcach jako obowiązkowy przedmiot na pierwszym i trzecim roku studiów stacjonarnych oraz pierwszym i czwartym roku studiów niestacjonarnych. Tło moich rozważań stanowią szeroka perspektywa kulturowo-społeczna oraz wymagania i potrzeby kształcenia akademickiego w zmieniającej się rzeczywistości. Katarzyna Mazur-Kajta, Agnieszka Paterska-Kubacka Politechnika Opolska Ekonomiczny wymiar nauczania języka chińskiego Jedną z definicji innowacji jest interpretowanie jej jako każdą zmianę, która coś ulepsza i daje nową jakość. Z uwagi na powyższe w artykule podjęto próbę naświetlenia wymiarów ekonomicznych nauczania języka chińskiego w Polsce omawiając kolejno: proces dążenia do zmniejszenie nakładu sił niezbędnych do opanowania języka chińskiego (m.in.: rozwój stylów kaligraficznych, uproszenia ilości kresek w obrębie znaków, systemy fonetyczne transkrypcji znaków chińskich, międzynarodowy Program Nauki Języka Chińskiego, zmiany w obrębie egzaminów HSK testujących poziom znajomości języka chińskiego) oraz współczesny popyt i podaż nauki tego języka. Celem naszego referatu jest przedstawienie tego rozwiązania w oparciu o programy kształcenia na kierunku filologia germańska dla początkujących na studiach filologicznych w polskich uniwersytetach i uczelniach wyższych oraz próba stworzenia na tej podstawie syntezy rozwiązań programowych. W wystąpieniu zostaną też omówione konsekwencje wprowadzanych zmian. Karol Motyl Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Transakcyjne pozycje życiowe studentów - próba charakterystyki z wykorzystaniem teorii analizy transakcyjnej Celem wystąpienia będzie charakterystyka postaw transakcyjnych studentów z dwóch ośrodków akademickich w Polsce: Poznania i Częstochowy. Podstawą teoretyczną rozważań jest teoria analizy transakcyjnej a prezentowane wyniki stanowią integralną część rozległego projektu o zasięgu międzynarodowym. 23 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 Małgorzata Niemiec-Knaś Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Jakie kompetencje powinien posiadać student uczący się języków specjalistycznych w języku obcym? Über welche Kompetenzen sollten Studenten verfügen, die am Fachsprachenunterricht teilnehmen? W dzisiejszym świecie znajomość języków obcych stała się zjawiskiem oczywistym. Nie można bez nich swobodnie funkcjonować. Ale porozumienie się w języku obcym na płaszczyźnie dnia codziennego jest niewystarczające. Trzeba posiadać również umiejętność posługiwania się tzw. językami specjalistycznymi. Aby móc poruszać się w obrębie różnych obszarów wiedzy, student powinien dysponować określonymi kompetencjami. Bez wypracowania określonych umiejętności posługiwanie się językami specjalistycznymi jest znacznie utrudnione. Joanna Olechno-Wasiluk Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Artykuł hasłowy słowników lingwokulturologicznych jako przykład tekstu kulturoznawczego na zajęciach z języka obcego (na przykładzie języka rosyjskiego). We współczesnej glottodydaktyce dominuje hasło: nauczanie języka poprzez kulturę i kultury poprzez język. W procesie nauczania uczącego się należy wyposażyć w narzędzia, które pozwolą mu na użycie języka, zgodne z obowiązującym sposobem interpretowania świata, funkcjonującym u typowego reprezentanta danej kultury. Wspomnianymi narzędziami mogą być najnowsze opracowania leksykograficzne – słowniki lingwokulturologiczne, w których artykuły hasłowe zawierają ważne kulturowo informacje, wyrażają historyczno-kulturowe wartości narodu, opisują obiekty kultury, tradycje i obrzędy danego narodu itp., - spełniają więc wszelkie kryteria tekstu kulturoznawczego i z powodzeniem mogą być wykorzystywane na zajęciach praktycznych z języka obcego. 24 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 Joanna Orzechowska Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie O roli słownika asocjacyjnego w rozwijaniu kompetencji interkulturowej Kształtowanie kompetencji językowej na poziomie zawansowanym nie jest możliwe bez kształtowania kompetencji interkulturowej. Teksty w języku obcym (literatura piękna, anegdoty, reklamy, piosenki) nie są zrozumiałe bez zorientowania w kontekście kultowym. Jednym z narzędzi, które umożliwia zapoznanie z konotacjami kulturowymi danego słowa jest słownik asocjacyjny. Polscy studenci, uczący się języka rosyjskiego, mają możliwość dowiedzenia się, jakie są związki skojarzeniowe Rosjan ze "Słownika Asocjacyjny Języka Rosyjskiego". Dzięki niemu możliwe jest odtworzenie takiego samego systemu skojarzeń w świadomości językowej polskich studentów, jaki funkcjonuje w świadomości Rosjan. Związki asocjacyjne rodzą się w mowie i działalności jednostki. Powstają one w świadomości człowieka w dzieciństwie, ale uzupełniane są i rozbudowywane w ciągu całego życia podczas przyswajania języka ojczystego i operowania tym językiem. Proces tworzenia się złożonej struktury wzajemnych powiązań asocjacyjnych jest jednym z elementów przyswajania kultury. Autorzy nowych podręczników i nauczyciele, tworzący scenariusze zajęć autorskich stoją więc przed zadaniem umiejętnego doboru tekstów, które pozwolą studentowi przejść przyspieszony kurs kultury rosyjskiej w okrojonej formie i dadzą odpowiedź na pytanie: jak myślą współcześni Rosjanie. W artykule omówiono sposoby wykorzystania danych słownika asocjacyjnego w projektowaniu zajęć, kształtujących kompetencje interkulturowe. 25 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 Elżbieta Pawlikowska-Asendrych Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Semantyka kognitywna w nauczaniu języków obcych. Studium przypadku na przykładzie języka niemieckiego Przedmiotem referatu jest zastosowanie założeń semantyki kognitywnej w efektywnym nauczaniu języka niemieckiego wśród Polaków uczących się języka niemieckiego na poziomie podstawowym i średniozaawansowanym (A1 – B2). Punktem wyjścia jest rozpoznanie przyczyn popełniania błędów językowych w tworzeniu prostych zdań niemieckich (A1 –A2) oraz użycia zwrotów idiomatycznych (B1 – B2) przez polskich studentów w komunikacji. Te wnioski prowadzą do głębszej analizy przetwarzania wiedzy językowej na płaszczyźnie semantycznej oraz do wypracowania nowych metod nauczania języka niemieckiego przy szczególnym uwzględnieniu czynników sytuacyjnych, kontekstowych oraz interakcyjnych. Analiza zostaje przeprowadzona na podstawie materiału własnego zebranego podczas pracy ze studentami oraz współczesnych słowników języka niemieckiego i słowników polsko-niemieckich. Kazimierz Rędziński Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Żydowskie organizacje studenckie we Lwowie (1918-1939) Studenci żydowscy na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie stanowili znaczną grupę słuchaczy. Ludność żydowska, licząca 31,9% mieszkańców miasta, mimo że stanowiła integralną część wielonarodowej i wielokulturowej stolicy Galicji, żyła własnym odrębnym życiem. W środowisku studenckim wynikały poważne konflikty a nawet okresowo walki. Jednym z powodów było w latach 1918-1922 ograniczenie zapisów na studia w związku z walkami o Lwów i Galicję Wschodnią oraz wojna polsko-bolszewicka. Przyjmowano jedynie osoby w celu dokończenia studiów na IV i V roku po spełnieniu obowiązku obrony kraju. Wykluczano Ukraińców i Żydów, którzy nie spełniali owego warunku. Innym punktem zapalnym była od 1922 roku akcja studentów polskich, związanych politycznie z Endecją, w sprawie wprowadzenia na wyższych uczelniach numerus clausus, to jest ograniczenia przyjmowania liczby studentów mniejszości narodowych do określonego odsetka tej ludności w kraju. Na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku pretekstem do wywołania niepokojów na uczelniach były projekty i uchwalona ustawa o szkolnictwie wyższym, 26 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 ograniczenie autonomii uczelni, podwyżki opłat czesnego. Okolicznością sprzyjającą zaburzeniom wśród studentów były negatywne następstwa kryzysu gospodarczego. Między studentami polskimi i żydowskimi dochodziło do bójek w murach uczelni i bitew na ulicach. W rezultacie na ulicy Szajnochy doszło do zabójstwa studenta polskiego Jana Grodkowskiego. W odwecie zaś studenci polscy zabili w budynku uczelni trzech studentów Żydów: Karola Lenenmayera – studenta farmacji UJK w dniu 24.11.1938 r. oraz na Wydziale Chemicznym Politechniki w dniu 24.05.1939 r. studentów: Markusa Landesberga oraz Samuela Prewellera. Żydowskie organizacje studenckie znacznie rozwinęło się po zakończeniu I wojny światowej. Wznowiło działalność Towarzystwo Rygorozantów (założone w 1866 roku) oraz Towarzystwo Akademickie Żydów „Ognisko” istniejące od 1908 roku. Powstały nowe organizacje: Towarzystwo Medyków i Filozofów oraz Towarzystwo Żydowskich Słuchaczów Prawa. Na Politechnice reaktywowano Związek Żydowskich Studentów (założony w 1909 roku), w Akademii Medycyny Weterynaryjnej Sekcję Żydowską oraz w Wyższej Szkole Handlu Zagranicznego Towarzystwo Wzajemnej Pomocy Studentów. Od 1924 r. istniała środowiskowa Żydowska Świetlica Akademicka o charakterze kulturalno-oświatowym. Znaczące wpływy miały również kręgi młodzieży żydowskiej zasymilowanej do kultury polskiej skupionej w Towarzystwie Akademickim „Zjednoczenie”. Oprócz organizacji samopomocowych coraz większą rolę odgrywały stowarzyszenia ideowo-wychowawcze syjonistyczne. Działało stowarzyszenie Har-Hacofime, następnie Jardenia, Gordonia, Hasmonea, Makabea, Barissia, Zelotia, Galijah, Judea, Emunah. W życiu studenckim zbyt silnie jednak uczestniczyła polityka. Coraz pełniej ujawniały się rozbieżności postaw ideowych i politycznych. Julia Roguska, Olga Jakubiak Uniwersytet Warszawski Katedra Ukrainistyki w Uniwersytecie Warszawskim w obliczu nowych wyzwań w nauczaniu języka rosyjskiego. W Katedrze Ukrainistyki kształcą się głównie polscy i ukraińscy studenci, ci ostatni stanowią obecnie coraz liczniejszą grupę. Zarówno jedni, jak i drudzy odznaczają się bardzo zróżnicowanym poziomem znajomości języka rosyjskiego, co stanowi wyzwanie dla wykładowców przedmiotów w tym języku. Problem ten jest o tyle istotny iż w roku akademickim 2012/2013 Katedra Ukrainistyki Uniwersytetu Warszawskiego włączyła do programu dydaktycznego studiów licencjackich i magisterskich język rosyjski i angielski jako języki kierunkowe. 27 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 W niniejszym artykule autorki poruszają problem studentów z Ukrainy, ich motywacji do studiowania w Polce, zróżnicowania ich znajomości języka rosyjskiego ze względu na różne aspekty. Skupiają się również na różnicach w interferencji w języku rosyjskim pomiędzy polskimi a ukraińskimi studentami na poziomach: ortografii, fonetyki, gramatyki oraz leksyki. Poszukują metod pracy nad zniwelowaniem opisywanego zjawiska. Katarzyna Rokoszewska Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Strategie uczenia się wymowy stosowane przez studentów osiągających dobre i słabe wyniki w nauce wymowy języka angielskiego. W masowej edukacji akademickiej, autonomia studenta i wiążące się z nią efektywne użycie strategii uczenia się stanowi jedno z głównych wyzwań w procesie uczenia się i nauczania języka obcego. Od czasu tzw. badań nad dobrym uczeniem w nauce języka obcego, różne klasyfikacje strategii zostały zaproponowane. Strategie te dotyczą nie tylko bardziej ogólnych procesów uczenia i komunikowania się, ale też nabywania wiedzy z poszczegółowych obszarów językowych takich jak słownictwo, gramatyka i wymowa oraz rozwijania takich umiejętności językowych jak słuchanie, czytanie, mówienie i pisanie. Niniejsza prezentacja poświęcona jest strategiom uczenia się wymowy, a jej celem jest przedstawienie wyników badań na temat strategii stosowanych przez studentów, którzy osiągają dobre i słabe wyniki w przyswajaniu wymowy języka angielskiego. Beata Rusek – warsztat Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Aktywny student – wybrane metody aktywizujące Jak powszechnie wiadomo warunkiem efektywności procesu uczenia się jest indywidualna aktywność każdego uczącego się. Tylko świadome zaangażowanie się daje szansę trwałego nabywania nowej wiedzy i nowych umiejętności. Wprawdzie aktywność studentów podczas zajęć zależy w dużej mierze od nich samych (osobowość, poziom intelektualny, zdolności, przygotowanie do zajęć), jednak osobą odpowiedzialną za wspieranie i rozwój ich aktywności jest nauczyciel akademicki. Dlatego każdy przygotowując zajęcia, powinien zadać sobie pytanie: Co mogę zrobić, jak poprowadzić 28 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 zajęcia, aby studenci nie pozostali biernymi odbiorcami? Jak wyrwać ich z postawy konsumpcyjnej, nastawionej na odbiór i zachęcić ich do wysiłku intelektualnego? Wiedza z zakresu rodzajów aktywności oraz różne sposoby jej prowokowania i podtrzymywania powinna znaleźć się w centrum zainteresowania każdego wykładowcy. W trakcie warsztatów zostaną przedstawione wybrane strategie i techniki aktywizujące (np. jigsaw, world cafe czy think – pair – share), które z jednej strony wymagają zaangażowania każdego studenta osobiście, z drugiej strony uczą pracy w zespole oraz ułatwiają wypowiadanie się na forum całej grupy. Anna Skowron – warsztat Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Otwarte Zasoby Edukacyjne Możliwości jakie niesie ze sobą wykorzystanie Internetu i komputerów w pracy nauczyciela są nieograniczone. Nigdy wcześniej znalezienie odpowiednich materiałów nie było takie proste. Przy niezliczonej ilości materiałów gotowych do wykorzystania, nasuwają się jednak pytania: czy każdy odnaleziony zasób można swobodnie wykorzystać, zmieniać, łączyć z innym i następnie udostępniać, aby inni mogli z niego korzystać? Odpowiedzi postaram się udzielić w czasie prowadzonych przeze mnie warsztatów. Skierowane są one do wszystkich osób, które pragną dowiedzieć się, czym tak naprawdę są Otwarte Zasoby Edukacyjne (OZE) oraz „wolne licencje”; jak wyszukiwać materiały, z których można dowolnie korzystać; jak adaptować znalezione materiały do własnych potrzeb; jak łączyć ze sobą otwarte zasoby oraz jak dokonać odpowiedniej atrybucji autora. Andrzej Skwara Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Co ma łożysko do garnka, czyli o wykorzystaniu zasobów internetowych w kształceniu tłumaczy tekstów technicznych. Teksty techniczne i przemysłowe wchodzą w zakres teksów specjalistycznych. O ile ustalenie jednej definicji języka specjalistycznego okazuje się być problematyczne, o tyle badacze są zgodni, że w tego typu tekstach najważniejszymi elementami tłumaczenia są pojęcia, oddawane przez terminy. W związku z tym w tekstach technicznych o wiele częściej i naturalniej stosuje się technikę ekwiwalencji formalnej. Tym bardziej, że w 29 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 świecie globalizacji przemysł dąży do posługiwania się tymi samymi narzędziami oraz tymi samymi lub podobnymi procesami i procedurami. Z natury rzeczy termin będzie więc odnosił się w obydwu językach do tego samego urządzenia, jego części składowej, zasady funkcjonowania lub parametrów technicznych. Największą więc trudnością w przekładzie tekstów technicznych – oprócz rzecz oczywista biegłej znajomości obydwu języków – jest poprawne zrozumienie terminu w języku źródłowym i znalezienie jego odpowiednika w języku docelowym. W kształceniu tłumaczy bodaj najważniejszą kompetencją, w którą należy wyposażyć przyszłego adepta tej sztuki jest otwartość umysłu na przyswajanie nowej wiedzy i umiejętność szybkiego dotarcia do literatury wzorcowej w obydwu językach. Trudno jest bowiem wyobrazić sobie, że tłumacz jest fachowcem – i to jeszcze w dwóch językach – w każdej dziedzinie, z zakresu której przyjdzie mu się zmierzyć z tłumaczeniem tekstów. Konieczność fachowego zainteresowania tłumacza przekładanym tekstem spowoduje w sposób naturalny coraz lepszą znajomość terminologii i samego meritum danej dziedziny. Celem artykułu jest przedstawienie, na przykładzie tłumaczenia z języka polskiego na język francuski fragmentu specyfikacji technicznej budowy odcinka autostrady, w jaki sposób tłumacz poszukujący ekwiwalentu technicznego może wykorzystać zasoby internetowe, zwłaszcza w przypadku, gdy słowniki zawodzą i nie nadążają za rozwijającym się przemysłem. Joanna Szczęk, Marcelina Kałasznik Uniwersytet Wrocławki Europejski System Opisu Kształcenia Językowego (ESOKJ) w kształceniu językowym na poziomie akademickim – innowacja czy niepowodzenie? Próba oceny Integralną częścią Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego (ESOKJ) jest sześciostopniowa skala opisu biegłości językowej (A1-C2), która powinna stanowić pewną podstawę do określania poziomu znajomości każdego nowożytnego języka obcego. Każdy z wyróżnionych sześciu poziomów znajomości języka obcego charakteryzowany jest przy pomocy sformułowań, pozwalających określić umiejętności w zakresie czterech sprawności: czytania i słuchania oraz pisania i mówienia. Uznaje się, że opisy poziomów biegłości językowej zawarte w ESOKJ są na tyle dokładne, że mogą stanowić podstawę do tworzenia programów nauczania, certyfikowanych egzaminów językowych oraz materiałów dydaktycznych. ESOKJ jest zatem nieodłączną częścią w kształceniu językowym na wszystkich etapach nauczania, w tym także w nauczaniu akademickim. Zakłada się bowiem, że studenci filologii obcych rozpoczynają studia z danym poziomem wyjściowym i poszerzają swoje umiejętności w trakcie nauki. 30 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 Nasze wystąpienie to próba refleksji nad stosowaniem zapisów ESOKJ w nauczaniu akademickim w konfrontacji z rzeczywistością. Punktem wyjścia dla naszych rozważań będą wyniki ankiety, przeprowadzonej przez nas w roku akademickim 2014/2015 wśród studentów pierwszego roku studiów licencjackich na kierunku Filologia Germańska na Uniwersytecie Wrocławskim. Ankieta dotyczyła deklarowanej znajomości języków obcych. Wyniki ankiety zestawimy z testem diagnostycznym przeprowadzonym wśród tej samej grupy studentów, co pozwoli wyciągnąć wnioski na temat skuteczności wprowadzania zapisów ESOKJ na różnych etapach edukacji. Joanna Szczęk, Marcelina Kałasznik Uniwersytet Wrocławski Germanistyka od podstaw – wymuszona czy pożądana innowacja na studiach filologicznych? Od wielu lat zauważalny jest stopniowy, ale systematyczny spadek zainteresowania językiem niemieckim. Na wszystkich etapach kształcenia język niemiecki jest traktowany jako język drugi lub trzeci, nieobowiązkowy, dodatkowy – niepotrzebny. Świadczą o tym statystyki dotyczące wyboru języka obcego jako języka pierwszego – tu język niemiecki zdecydowanie przegrywa z językiem angielskim. Konsekwencją tego jest coraz niższy, faktyczny poziom znajomości języka niemieckiego, mimo że zapisy podstawy programowej oraz te dotyczące egzaminów językowych (egzamin gimnazjalny i maturalny) precyzują poziomy znajomości języka niemieckiego. Rzeczywistość wygląda nieco inaczej, co zauważalne jest na najwyższym etapie kształcenia – w kształceniu akademickim na studiach filologicznych – i ma to bezpośrednie przełożenie na znajomość języka niemieckiego wśród studentów rozpoczynających studia na kierunku filologia germańska. Niski poziom znajomości języka niemieckiego wymusił bowiem konieczność utworzenia na wielu uczelniach kierunku germanistyka „od zera”. Tomasz Walasek, Zygmunt Kucharczyk Politechnika Częstochowska Model kształcenia na odległość na przykładzie politechniki częstochowskiej W artykule przedstawiono model kształcenia na odległość przyjęty aktualnie w Politechnice Częstochowskiej. Przedstawiono kolejne etapy wprowadzania e-learningu w uczelni, w tym doświadczenia związane z przygotowaniem uczelni do realizacji e31 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 zajęć. Omówiono ramy organizacyjne, formalne i metodologiczne przyjętego modelu kształcenia komplementarnego, szczególny nacisk kładąc na dokumentację związaną z przygotowaniem e-kursów. Jako platformę e-learningową wybrano Open Source CMS Moodle. Katarzyna Wędrychowicz PWSTE Jarosław Niemiecki język specjalistyczny w akcji – co i jak uczyć? Nauczanie języka profesjonalnego jest wielkim wyzwaniem dla lektora. Lektorzy języków obcych mają twardy orzech do zgryzienia. Lektor języka obcego oprócz tego ,że sam musi bardzo dobrze znać język obcy powinien, także posiadać umiejętności przekazywania swojej wiedzy innym. Tym bardziej nauczanie kogoś posługiwania się fachowymi zwrotami oraz terminami w języku obcym nie należy do łatwych zadań. W artykule starano się przedstawić zarówno trudności w nauce języków obcych studentów, jak również problemy wynikające z nauczania języka fachowego . Jako przykłady języka specjalistycznego wybrano język medyczny oraz język z dziedziny zarządzania. Podkreślono także wagę i rolę języka specjalistycznego na rynku pracy oraz starano się także przedstawić sylwetkę skutecznego lektora języka obcego. Maria Zając Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie (Nie)cyfrowe kompetencje w cyfrowym świecie Obecność różnorodnych technologii w naszym życiu codziennym stała się niezaprzeczalnym faktem. Kto nie nauczył się korzystać z telefonu komórkowego, poczty elektronicznej i internetu – niezależnie od tego czy nie chciał czy nie mógł - skazany jest na tzw. wykluczenie cyfrowe, które znacznie ogranicza funkcjonowanie w dzisiejszym świecie. Nowoczesne technologie obecne są także w szkole i na uczelni – w każdym razie „w kieszeni” lub plecaku ucznia, studenta i nauczyciela. Pytanie czy są obecne w procesie kształcenia? W wystąpieniu zostaną poruszone kwestie przydatności technologii informacyjnych w dydaktyce akademickiej – będzie ono próbą skłonienia słuchaczy do refleksji oraz dyskusji na temat tego, czy istnieje realna potrzeba włączania tych technologii w proces nauczania i uczenia się, czy mogą one wnieść nową wartość czy stanowią bardziej czynnik rozpraszający. Pomocą w tych rozważaniach będzie lista 63 umiejętności, które 32 INNOWACJE W DYDAKTYCE AKADEMICKIEJ- DOBRE PRAKTYKI I WYZWANIA Częstochowa, 7-8 kwietnia 2016 powinien posiadać każdy student, aby móc skutecznie funkcjonować w cyfrowym świecie, opublikowana przez Terry’ego Heicka w serwisie TeachThought. W oparciu o tę listę zostanie podjęta próba zastanowienia się, które z wymienionych umiejętności można, a nawet należy rozwijać bez udziału technologii, które z nich są niezbędne aby technologie efektywnie wykorzystać do pełniejszego poznawania świata i odwrotnie – których umiejętności nie dałoby się posiąść bez udziału technologii. Istotną częścią wystąpienia będzie także próba odpowiedzi na pytanie jak powinni być przygotowani nauczyciele, aby mogli sprostać temu wyzwaniu i czy można ich jakoś wesprzeć w przygotowaniu się do tego niełatwego zadania. Katarzyna Zalas Akademia im. J. Długosza w Częstochowie Innowacje pedagogiczne w częstochowskim szkolnictwie powszechnym okresu międzywojennego Celem wystąpienia jest zaprezentowanie innowacji pedagogicznych wdrażanych w częstochowskich szkołach powszechnych okresu międzywojennego. Ich charakterystyka dokonana została na przykładzie siedmioletniej szkoły powszechnej w Gnaszynie, której kierownikiem był Henryk Jędrusik. Ojciec słynnej aktorki, Kaliny Jędrusik, był znanym i cenionym pedagogiem, który w swojej szkole zastosował eksperyment pedagogiczny tworząc tzw. system pracowniany. Opracowany w roku 1931/32 szczegółowy plan objął całą szkołę, a pierwsze wniosku z eksperymentu zostały przedstawione w przez H. Jędrusika na III Kongresie Pedagogicznym we Lwowie w 1933 roku. Paweł Zieliński Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Innowacje pedagogiczne w starożytnych Chinach W wystąpieniu zamierzam skoncentrować się na zmianach systemu wychowania i kształcenia w starożytnych Chinach, zaproponowanych przez Konfucjusza, Mencjusza oraz ich kontynuatorów, a także przedstawicieli myśli taoistycznej. Miały one pomóc w rozwoju intelektualnym, społecznym, a przede wszystkim moralnym uczniów i wychowanków oraz stworzeniu harmonijnego i pokojowego społeczeństwa. Współczesne analizy naukowe wskazują, że część z tych innowacji miała wyraźnie charakter humanistyczny i antyautorytarny, są jednak i takie, które miały charakter skrajnie autorytarny. 33