Geminidy - „fajerwerki” na niebie.

Strona 1
Geminidy - „fajerwerki” na niebie.
Marek Godlewski, Bartłomiej Zakrzewski
W nocy z 13. (czwartek) na 14. grudnia czeka nas niezwykłe zjawisko na niebie. Jak co
roku w połowie grudnia, przy sprzyjających warunkach meteorologicznych, będzie moŜna
zaobserwować Geminidy. Jest to rój meteorów. Punkt, z którego meteory wydają się
wylatywać znajduje się w okolicy Kastora, jednej z najjaśniejszych gwiazd w gwiazdozbiorze
Bliźniąt - po łacińsku Gemini. Stąd pochodzi nazwa roju.
Geminidy to najobfitszy strumień północnej półkuli nieba – podczas maksimum moŜna
doliczyć się nawet do 120 meteorów w ciągu godziny. Sprzyjającą okolicznością jest w tym
roku odpowiednia faza KsięŜyca. Będzie on 5 dni po nowiu i zajdzie ok. 20:20. Najlepiej
obserwować Geminidy w drugiej połowie nocy. Wtedy Ziemia ustawiona jest „frontem” do
nadlatujących okruchów materii tą częścią, na której się znajdujemy.
Geminidy to niezwykłe meteory. Podczas, gdy źródłem większości rojów meteorów są
komety, pochodzenie Geminidów przypisuje się nietypowej planetoidzie (3200) Phaeton,
wraz z którą po tej samej orbicie porusza się chmura drobnego materiału skalnego. Efekt ten
mógł być wynikiem zderzenia z inną planetoidą. Problem w tym, Ŝe prawdopodobieństwo
takich kolizji jest bardzo małe.
Czy jednak powyŜsza hipoteza jest prawdziwa? Czy Phaeton jest na pewno planetoidą?
Niedawno amerykański astronom Bill Cooke ogłosił hipotezę, Ŝe Phaeton jest kometą.
Pomysł bierze się stąd, Ŝe orbita Phaetona ma bardzo duŜy mimośród (jest bardzo
rozciągnięta) jak na planetoidę. Tego typu orbity są charakterystyczne raczej dla komet.
Aphelium orbity Phaetona znajduje się pomiędzy Marsem a Jowiszem, zaś peryhelium
w połowie odległości Merkurego od Słońca. Druga hipoteza wydaje się bardziej wiarygodna,
gdyŜ łatwiej tłumaczy duŜą obfitość Geminidów.
3200 Phaeton skatalogowany jest jako potencjalnie niebezpieczna planetoida, gdyŜ jej
orbita mija orbitę Ziemi zaledwie o około 3 miliony kilometrów. Ma około 5 km wielkości
i jest około dwa razy mniejsza od planetoidy/komety, która 65 milionów lat temu
spowodowała wyginięcie dinozaurów. W tym roku minie Ziemię 10 grudnia w odległości
około 20 mln km. Nie przegapmy okazji do ciekawych obserwacji.
Data utworzenia:10.12.07