Invest in Pomerania : Aktualności

2010-02-03
Venture Capital - kapitał na rozwój firmy
Polscy przedsiębiorcy szukający kapitału na rozwój swoich firm, poza typowymi źródłami
finansowania w postaci własnego kapitału, czy kredytu bankowego, mają również możliwość
zdobycia kapitału z funduszy typu Venture Capital. Fundusze te inwestują głównie w innowacyjne,
często ryzykowne projekty, ale mogące przynieść wysokie stopy zwrotu.
Inwestycje Venture Capital (VC) to inwestycje kapitałowe dokonywane we wczesnych stadiach rozwoju
przedsiębiorstw, które mają na celu uruchomienie nowej spółki lub rozwój już istniejącego przedsiębiorstwa. Fundusze
Venture Capital w zamian za zainwestowanie kapitału oczekują ponadprzeciętnej stopy zwrotu z inwestycji. Na ogół
powinna ona wynosić rocznie około 30% - 40%.
Mechanizm inwestycji
- Inwestycje typu Venture Capital to inwestycje, które wymagają dokładnej analizy produktu i rynku, a przede
wszystkim bardzo dobrej grupy zarządzającej. Sam pomysł nie wystarcza - informuje Barbara Nowakowska, dyrektor
zarządzający Polskiego Stowarzyszenia Inwestorów Kapitałowych.
Zanim fundusz zainwestuje w firmę, przeprowadza szczegółowe badanie due diligence, w szczególności w stosunku
do obszarów funkcjonowania, które mają stać się przedmiotem inwestycji. Fundusz Venture Capital zwraca dużą
uwagę na jakość zespołu zarządzającego przedsiębiorstwem. Często czynnik ten odgrywa największą rolę przy
podejmowaniu decyzji o zainwestowaniu w daną firmę. Poza tym, szczególnie istotne dla funduszu są cechy produktu,
w tym na jego innowacyjny charakter. Przed rozpoczęciem inwestycji badany jest także potencjał rynku i perspektywy
jego rozwoju.
Po podjęciu decyzji o inwestycji w spółkę, strony negocjują umowę, które określą ich wzajemne stosunki i ustanowią
zasady współpracy oraz wyjścia ze spółki. Należy podkreślić, że fundusz, obejmując udziały lub akcje firmy, ponosi
ryzyko straty zainwestowanego kapitału. Dlatego też, wszystkim właścicielom spółki powinno zależeć na podniesieniu
wartości przedsiębiorstwa i maksymalizacji długoterminowych korzyści. Na ogół fundusz utrzymuje kontrolę nad
spółką poprzez udział swoich przedstawicieli w radach nadzorczych, zazwyczaj nie angażując się jednak
w bezpośrednie zarządzanie firmą.
Fundusz typu Venture Capital wiąże się z daną spółką najczęściej na okres od 3 do 7 lat. Po czym wychodzi
1
z przedsięwzięcia najczęściej poprzez sprzedaż swoich udziałów inwestorowi strategicznemu, bądź poprzez
wprowadzenie przedsiębiorstwa na giełdę. Możliwa jest również sprzedaż udziałów pozostałym właścicielom, ale na
ogół wzrost wartości firmy powoduje, że nie mają oni wystarczającego kapitału na ich zakup. W niektórych
przypadkach fundusz VC podejmuje decyzję o pozostaniu strategicznym inwestorem długoterminowym.
Przewaga Venture Capital nad innymi źródłami finansowania inwestycji
Przedsiębiorstwo poszukujące kapitału może go pozyskać z różnych źródeł. Najpopularniejszym sposobem jest kredyt
bankowy. Jednak wymaga on wniesienia zabezpieczeń i obciąża firmę koniecznością regularnych spłat. Poza tym,
młoda firma może mieć wiele problemów z uzyskaniem kredytu.
Z kolei inwestor branżowy z reguły przejmuje kontrolę nad nabywaną spółką, włącza ją w swoje struktury i wymaga
dostosowania jej działalności do swoich celów. Kolejną możliwością sfinansowania inwestycji jest wprowadzenie firmy
na giełdę. Jednak oferta publiczna nie jest w Polsce zbyt popularna, ze względu na jej kosztowność i czasochłonność.
Poza tym, szanse pozyskania kapitału tą drogą zależą w dużym stopniu od giełdowej koniunktury.
Fundusz Venture Capital ma przewagę nad innymi sposobami finansowania w kilku istotnych kwestiach. Po pierwsze,
inwestor VC na równi z przedsiębiorcą bierze na siebie ryzyko niepowodzenia projektu i utraty zainwestowanych
pieniędzy, co powoduje iż utożsamia się on z interesem firmy i myśli o niej jako średnio- lub długookresowej inwestycji.
Po drugie VC to nie tylko pieniądze, ale również cenne profesjonalne doświadczenie i kontakty. Fundusz dodaje
również spółce wiarygodności. Ponadto, podczas gdy zadłużenie utrudnia zaciągnięcie dalszych kredytów, inwestycja
Venture Capital podnosi zdolność kredytową firmy. Poza tym przedstawiciele funduszu monitorują stale działalność
firmy, w szczególności pod względem finansowym, co pozwala zawczasu zidentyfikować możliwe problemy i wspólnie
szukać ich rozwiązania.
Rynek VC w Polsce
- Polski rynek Venture Capital rozwija się. Jest to możliwe między innymi dzięki funduszom unijnym. Dużą rolę w tej
kwestii odgrywa Krajowy Fundusz Kapitałowy, który inwestuje środki unijne w fundusze Venture Capital - mówi Marek
Kasicki, wiceprezes zarządu Agencji Rozwoju Pomorza S.A.
Początki funduszy kapitałowych w Polsce sięgają 1990 roku. Wraz z rozwojem gospodarczym Polski zaczęły
powstawać również fundusze Venture Capital. W początkowej fazie ich rozwoju, były one oparte głównie
o zagraniczny kapitał publiczny. Z czasem, gdy Polska zyskiwała na wiarygodności, zaczęły powstawać również
typowe fundusze komercyjne.
Obecne fundusze VC w Polsce można podzielić na dwie grupy. Pierwszą i największą, stanowią typowe fundusze
komercyjne. Część z nich zorientowana jest jedynie na rynek polski, jednak większość inwestuje w całym regionie
Europy Środkowej i Wschodniej. W skład drugiej grupy wchodzą niewielkie quasi-fundusze, wspierające rozwój
przedsiębiorczości i rozwój regionalny. Na rynku polskim widoczny jest brak komercyjnych funduszy, które
inwestowałyby w przedsięwzięcia wymagające małego nakładu finansowego. Ta luka kapitałowa wynika z faktu, że
koszty przygotowania i monitorowania małego projektu inwestycyjnego są porównywalne z kosztami ponoszonymi
przy dużych inwestycjach, a rentowność małych projektów jest niższa.
Z badań Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości nad Venture Capital wynika, że fundusze w Polsce VC inwestują
głównie w firmy, które posiadają produkt i odniosły już sukces rynkowy, podbudowany szybkim wzrostem przez
ostatnie lata, a którym brakuje kapitału na szybszy rozwój i zwiększenie zdolności produkcyjnych, zdobycie kolejnych
nisz rynkowych lub rozwój sieci sprzedaży.
Od kilku lat na polskim rynku coraz częściej pojawiają się fundusze zorientowane na inwestycje w innowacyjne
rozwiązania. Przykładem może być Fundusz Kapitałowy Agencji Rozwoju Pomorza SA. Powstał on rok temu i od tego
czasu pomysłodawcy zgłosili prawie 160 projektów, z których ponad 20 zostało wybranych do tzw. preinkubacji, czyli
pierwszej fazy współpracy z Funduszem.
- Od września do grudnia 2009 roku powstały cztery spółki, oparte o zgłoszone i dopracowane, innowacyjne pomysły.
2
W sumie w nowopowstałe podmioty Fundusz ARP SA zainwestował ponad 2,5 miliona złotych. W budżecie na
inwestycje w tym roku przewidzieliśmy 11 mln zł. Naszemu funduszowi zależy szczególnie na projektach, które
umożliwiają szybką komercjalizację - informuje Mieszko Bisewski, kierownik Działu Inwestycji Kapitałowych w Agencji
Rozwoju Pomorza SA.
W Polsce funkcjonuje obecnie kilkanaście funduszy Venture Capital. Silnym impulsem dla ich powstawania było
utworzenie w 2005 roku Krajowego Funduszu Kapitałowego, często nazywanego ""Funduszem Funduszy"", który
inwestuje środki krajowe i unijne w tworzenie i rozwój funduszy typu Venture Capital. Biorąc zatem pod uwagę
zarówno dobrą i wyrózniajacą się na tle innych państw regionu kondycję gospodarczą Polski, a także oferowane
systemowe wsparcie tworzenia funduszy VC, można mieć nadzieję, że w ciągu najbliższych lat będzie można
obserwować dalszy, szybki rozwój tego typu funduszy, a w konsekwencji także rozwój polskiej gospodarki.
Ewa Millack
Autor
EM
3