nauczanie języka angielskiego dzieci dobre lekcje — ciekawe

Transkrypt

NAUCZANIE JĘZYKA ANGIELSKIEGO DZIECI
DOBRE LEKCJE — CIEKAWE POMYSŁY
NAUCZANIE
JĘZYKA ANGIELSKIEGO DZIECI
DOBRE LEKCJE — CIEKAWE POMYSŁY
ALEKSANDRA RAŹNIAK
DOROTA WOSIŃSKA
Wydawnictwo Wyższej Szkoły Lingwistycznej
Częstochowa 2010
Opiniowała do druku
EWA SMAK
Redakcja
Grażyna Sendek
© Copyright by Wyższa Szkoła Lingwistyczna, Częstochowa 2010
ISBN 978-83-61425-14-4
Dystrybucja publikacji
Wydawnictwa Wyższej Szkoły Lingwistycznej
„Śląsk” Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe
ul. J. Ligonia 7, 40-036 Katowice
tel. dział handlowy 2585-870; fax 258 32 29,
www.slaskwn.com.pl
e-mail: [email protected]
Wydawnictwo Wyższej Szkoły Lingwistycznej
ul. Kopernika 17/19/21, 42-200 Częstochowa
tel. +48 (34) 365 58 02
fax +48 (34) 324 67 48
e-mail: [email protected]
SPIS TREŚCI
WSTĘP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
CZĘŚĆ I
SPECYFIKA NAUCZANIA JĘZYKA ANGIELSKIEGO DZIECI
1. Charakterystyka ucznia wieku przedszkolnego . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1.1. Rozwój poznawczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
1.2. Rozwój emocjonalny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
1.3. Rozwój społeczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
2. Wczesny wiek szkolny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
2.1. Rozwój poznawczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
2.2. Rozwój motoryczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
2.3. Rozwój społeczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
2.4. Rozwój emocjonalny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
3. Nauczanie języka angielskiego w grupach dziecięcych . . . . . . . . . . . 17
3.1. Wprowadzanie i utrwalanie słownictwa . . . . . . . . . . . . . . . . 19
4. Scenariusze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
4.1. Scenariusz I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
4.2. Scenariusz II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
4.3. Scenariusz III . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
4.4. Scenariusz IV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
4.5. Scenariusz V . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
4.6. Scenariusz VI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
4.7. Scenariusz VII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
4.8. Scenariusz VIII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
Załączniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
BIBLIOGRAFIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
CZĘŚĆ II
GRY I ZABAWY W NAUCZANIU DZIECI JĘZYKA ANGIELSKIEGO
1. Definicja gier i zabaw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
2. Funkcje gier i zabaw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
3. Zalety gier i zabaw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
4. Zasady gier i zabaw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
5. Polecenia w grach i zabawach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
6. Rodzaje gier i zabaw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
7. Propozycje gier i zabaw
do wykorzystania na zajęciach języka angielskiego . . . . . . . . . . . . . . 88
BIBLIOGRAFIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
WSTĘP
Nauczanie języka angielskiego dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym po wkroczeniu do Unii Europejskiej stało się faktem. Konieczność nauczania języka obcego w pierwszym etapie edukacji, a nawet wcześniej, zauważają już nie tylko profesjonaliści — lingwiści czy edukatorzy, ale
również rodzice.
Istnieje wiele dobrych tradycji w nauczaniu języka obcego. Niezaprzeczalnym jednakże, pozostaje fakt, że w obecnym czasie w szkołach podstawowych kształceniem językowym zajmują się osoby, które mają dobre lub
bardzo dobre przygotowanie językowe, ale nie znają specyfiki nauczania
dzieci. Drugą grupę stanowią specjaliści w dziedzinie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, nieposiadający dostatecznego warsztatu językowego.
Zarówno jedni jak i drudzy potrzebują wsparcia. Stąd właśnie zrodziła się
konieczność organizowania wszelkiego rodzaju kursów uzupełniających,
mających na celu zniwelowanie braków w przygotowaniu do pracy z małymi dziećmi. Projekt Wyższej Szkoły Lingwistycznej współfinansowany
z Europejskiego Funduszu Społecznego zatytułowany: Studia podyplomowe: Nauczanie języka angielskiego dzieci w wieku wczesnoszkolnym jest
tego najlepszym przykładem.
CZĘŚĆ I
SPECYFIKA NAUCZANIA
JĘZYKA ANGIELSKIEGO DZIECI
1. CHARAKTERYSTYKA UCZNIA WIEKU PRZEDSZKOLNEGO
Sukces procesu dydaktycznego w nauczaniu przedszkolnym i wczesnoszkolnym jest wypadkową wielu ściśle ze sobą powiązanych czynników,
wśród których:
— właściwe użycie metod i technik;
— użycie pomocy dydaktycznych;
— atmosfera stworzona na lekcjach przez nauczyciela;
a także sama osobowość nauczyciela wydają się najważniejsze. Żadne jednakże z wyżej wymienionych zmiennych nie będą efektywne, jeżeli nauczyciel nie posiada gruntownej wiedzy, dotyczącej całego szeregu umiejętności
i ograniczeń przypisanych danemu wiekowi rozwojowemu dziecka. Aby
lepiej zrozumieć z jakim uczniem mamy do czynienia w pierwszych trzech
latach szkoły podstawowej, przyjrzyjmy się jego rozwojowi na etapie przedszkolnym. Wiedza taka pozwoli nam doprecyzować nasze oczekiwania i wymagania względem uczniów, przystępujących do społeczności uczniowskiej.
Gotowość dziecka do podjęcia nauki w szkole uwarunkowana jest jego
ogólną dojrzałością psychologiczną, umysłową oraz emocjonalno-społeczną. Rozwój psychiczny dziecka w wieku przedszkolnym jest ściśle związany z jego rozwojem fizycznym, społecznym i emocjonalnym.
1.1. Rozwój poznawczy (umysłowy, psychiczny)
Na okres średniego dzieciństwa przypada intensywny rozwój poznawczy,
którego stałymi komponentami są: myślenie, uwaga, pamięć, spostrzeżenia,
zmysły.
10
Aleksandra Raźniak, Dorota Wosińska
Myślenie
Dzieci w wieku przedszkolnym charakteryzuje myślenie konkretno-wyobrażeniowe. Nie jest już ono czysto sytuacyjne, nie stanowi jednak jeszcze
odrębnej, samodzielnej czynności poznawczej. Jest podporządkowane zadaniom praktycznym, przejawia się w rozwiązywaniu problemów podczas
zabaw i codziennych zajęć. Jest to zatem myślenie synpraktyczne, związane
z konkretnym celem, jakiemu służy w działaniu. Wraz z wiekiem czynności
dziecka stają się coraz bardziej złożone, a ich realizacja wymaga namysłu, zaplanowania środków i narzędzi, wyodrębnienia rozmaitych własności przedmiotów itp. W trakcie działania dziecko wykorzystuje narastające
wciąż doświadczenie i uświadamia sobie poszczególne składniki działalności własnej i cudzej: cel, środki, sposoby, warunki, motywy, skutki i konsekwencje czynności (Żebrowska 1986, s. 467).
Zgodnie z zaproponowanym przez Jeana Piageta (1996) modelem rozwoju umysłu, wiek przedszkolny obejmuje stadium przedoperacyjne, niepodlegające regułom logicznego myślenia, które — według klasyfikacji
Piageta — utrzymuje się od ok. 2 do 7 lat. Podstawową umiejętnością, która
wykształca się na tym etapie rozwoju, jest rozumienie przez dziecko pojęcia stałości obiektu. Dziecko zaczyna zdawać sobie sprawę, że przedmioty
istnieją i zachowują swój kształt czy funkcję niezależnie od jego własnych
działań. Potrafi więc tworzyć umysłowe reprezentacje przedmiotów, których bezpośrednio nie spostrzega.
Poza stałością obiektu Piaget wyróżnił jeszcze kilka innych właściwości myślenia dziecka, charakterystycznych dla tego etapu rozwoju. Przede
wszystkim dziecko przejawia tendencję do egocentryzmu, mianowicie nie
jest zdolne do postrzegania określonych sytuacji z perspektywy innej niż
jego własna. Dzieci patrzą więc na świat wyłącznie ze swojego punktu widzenia. Kolejną cechą, charakteryzującą ten etap rozwoju, jest myślenie animistyczne, które polega na tym, że dziecko traktuje wszystkie przedmioty
i zjawiska jak istoty ożywione. Dzieci w tym wieku nie odróżniają zjawisk
fizycznych od psychicznych. Potwierdza to również artyficjalizm widoczny w rozumowaniu dziecka, które uważa, że wszelkie zjawiska przyrody
zostały stworzone dla człowieka i podlegają jego kontroli, np. deszcz pada,
gdy ktoś gdzieś w górze używa konewki, itd. Poza tym myślenie dziecka cechuje również antropomorfizm, czyli nadawanie przedmiotom nieożywionym cech typowo ludzkich. Ważną właściwością tego okresu w rozwoju jest
również centracja, która oznacza, że dziecko jest w stanie skoncentrować
się tylko na jednym aspekcie obserwowanego przedmiotu. Zwraca uwagę
tylko na jedną, najbardziej wyrazistą cechę obiektu. Nie potrafi np. zrozumieć, że czasem ilość substancji nie zmienia się bez względu na przyjmo-
Nauczanie języka angielskiego dzieci
11
wany przez nią kształt, jak w przypadku plasteliny. Dzieci w tym wieku nie
potrafią spojrzeć na dany obiekt z innej perspektywy, przyjmują tylko swój
własny punkt widzenia.
Wrażenia i spostrzeżenia
Ponieważ rozwój zmysłowego poznania świata jest procesem stopniowym, wraz z wiekiem dziecka następuje coraz bardziej dokładne i subtelne
różnicowanie własności i aspektów spostrzeganego obiektu.
Według Marii Przetacznik-Gierowskiej i Grażyny Makiełło-Jarży (1992,
s. 96) sposób, w jaki dziecko spostrzega świat, zależy od stanu i możliwości
jego narządów zmysłowych oraz od dopływu bodźców, niosących informację o świecie. Narządem dominującym w odbieraniu bodźców płynących
z otoczenia u dziecka w wieku przedszkolnym jest narząd wzroku. Dziecko
trafnie rozpoznaje podstawowe barwy, potrafi rozróżnić odcienie barwne.
Polepsza się także ostrość wzroku, która umożliwia dziecku wychwycenie
większej liczby szczegółów na obrazku. Innym, równie dobrze rozwijającym się receptorem, jest narząd słuchu. U dzieci przedszkolnych zaobserwować możemy zwiększoną wrażliwość na dźwięki mowy ludzkiej, jak
też rozwój słuchu muzycznego, co wyraża się w coraz lepszej umiejętności
rozróżniania tonów pod względem ich wysokości, siły i barwy oraz w zdolności do rozpoznawania różnych szmerów. Dzieci w tym wieku interesują
się muzyką: lubią jej słuchać i potrafią śpiewać proste w układzie piosenki
(Żebrowska 1986, s. 440–441).
Innym aspektem poznawczego rozwoju dziecka jest uwaga, która w tym
wieku jest mimowolna, tj. ani zbyt trwała ani też przerzutna i podzielna.
W praktyce oznacza to częste zmiany przedmiotów zainteresowania, odrywanie się od jednej czynności lub zabawy, aby przejść do następnej, przerywanie rozpoczętej czynności, gdy ta zaczyna być nużąca. (Żebrowska
1986). Jednak jak wskazują Przetacznik-Gierowska i Makiełło-Jarża (1992,
s. 112) u starszych przedszkolaków można obserwować przejawy kształtującej się uwagi dowolnej. Potrafią one słuchać uważnie nauczycielki, zachowują się spokojnie na popisie lub przedstawieniu, chociaż znają jego treść
i nie są nim specjalnie zainteresowane. Maria Żebrowska (1986, s. 447)
twierdzi, że to indywidualne cechy dzieci, ich temperament a nie tylko wiek
mają wpływ na stopień koncentracji uwagi i umiejętności skupienia uwagi
dowolnej. Dzieci z natury flegmatyczne na ogół łatwiej i dłużej koncentrują
się na podjętej czynności niż dzieci żywe i ruchliwe, które cechuje uwaga
bardziej przerzutna i podzielna.
12
Pamięć
Rozwój pamięci dziecka zależy od warunków jego życia. Wiek przedszkolny odgrywa ważną rolę w całym rozwoju pamięci człowieka. Jak zaznacza Maria Żebrowska (1996), umożliwia ona zdobywanie doświadczenia
indywidualnego. Pojemność pamięci u dzieci w wieku od 3 do 7 lat zwiększa się szybko, co znajduje odzwierciedlenie w szybkim rozwoju słownika.
Nadal posiada jednak charakter mimowolny, podobnie jak wyobraźnia lub
uwaga. Dopiero pod koniec wieku przedszkolnego pojawiają się u dzieci
zaczątki pamięci dowolnej. Sprzyjają jej sytuacje, w których dziecko musi
zapamiętać jakieś polecenie lub przypomnieć sobie obowiązujące je nakazy i zakazy. Ćwiczenia pamięci dowolnej odbywają się też w toku zabaw
dydaktycznych i gier z regułami, podczas przygotowania wierszyków czy
piosenek na jakąś uroczystość w przedszkolu (Żebrowska 1986, s. 122).
Język i umiejętność komunikowania się intensywnie rozwijają się w tym
okresie określanym często jako „eksplozja nazywania”, bowiem dziecko
uczy się w bardzo szybkim tempie nazw różnych przedmiotów. Jego mowa
rozwija się i wzbogaca nie tylko ilościowo, ale i jakościowo — dziecko uczy
się używać języka w poprawnych formach gramatycznych. Nie oznacza to
jednak, że jego wypowiedzi są wolne od błędu, zwłaszcza przy odmianie
wyrazów rzadziej stosowanych oraz takich, które odmieniają się nieregularnie. Stopniowo kształtuje się u niego tzw. wyczucie językowe. Jest to
wynikiem doświadczenia, zdobywanego przez dziecko dzięki rozmowom
jakie prowadzi z dorosłymi. Poza tym tworzy wiele neologizmów i nieprawidłowych wyrażeń, które wynikają z nadmiernej regularyzacji, czyli zbyt
szerokiego stosowania niektórych reguł gramatycznych. W mowie dziecka widoczny jest egocentryzm, dziecko czasem sprawia wrażenie, jakby
mówiło samo do siebie. Następuje również rozwój narracji, umiejętności
opisywania. Wraz z rozwojem poznawczym monologowanie stopniowo zostaje zastąpione przez mowę dialogową, na którą składają się wypowiedzi
nawiązujące do słów rozmówcy (repliki) oraz pytania i odpowiedzi. Dzieci
6-letnie podejmują rozmowy w oderwaniu od działania, dla przyjemności
kontaktu z innymi, dla podzielenia się swoimi zainteresowaniami (Kwiatkowska 1985, s. 369).
1.2. Rozwój emocjonalny
Dziecko w wieku przedszkolnym cechuje duża niestabilność emocjonalna. Prawie do końca okresu przedszkolnego, wskutek niepełnej dojrzałości układu nerwowego i niewykształconych jeszcze procesów hamowania,
13
dziecko jest bardzo pobudliwe. Dlatego też nawet słabe bodźce mogą wywołać zarówno przykre, jak i przyjemne stany emocjonalne. Emocje mają
charakter przejściowy. Dziecko przechodzi bardzo łatwo z jednego nastroju
emocjonalnego w drugi, diametralnie od niego różny. Zmartwione i zapłakane za chwilę śmieje się i cieszy (Przetacznik-Gierowska, Makiełło-Jarża
1992, s. 173).
Pod koniec okresu przedszkolnego dziecko zdobywa umiejętności powściągania afektów, co świadczy o stopniowym osiąganiu dojrzałości emocjonalnej. Obserwuje się w tym wieku wydatny rozwój uczuć wyższych
— intelektualnych, społecznych, moralnych i estetycznych. W miarę upływu lat dzieci przeżywają radość nie tylko podczas działania, raczej cieszy je
końcowy etap działania — wynik.
1.3. Rozwój społeczny
W okresie przedszkolnym obserwuje się wyraźny postęp w uspołecznianiu dzieci. Uczą się one przystosowywać do innych, brać udział w zabawach
grupowych, podporządkowywać prawidłom i przepisom obowiązującym
w grupie. Ich udział w życiu grupy staje się aktywny. Rozwija się u nich poczucie odpowiedzialności, samodzielność, umiejętność podporządkowania
swoich działań określonemu celowi, umiejętność samooceny. Kształtują się
uczucia przyjaźni do innych, potrzeba aprobaty, uznania i współdziałania.
Należy jednak pamiętać, że dziecko w tym wieku jest jeszcze nadal bardzo
egocentryczne i nie troszczy się w zabawie o wspólne dobro. Nie potrafi zabawy dobrze zorganizować i zdaje się chętnie na starsze dzieci lub wychowawczynię. Początki prawdziwe zespołowych zabaw przypadają dopiero na
7 rok życia, jakkolwiek i w tym wieku dziecko realizuje w zabawie przede
wszystkim cele? indywidualne (Żebrowska 1986, s. 497).
Reasumując, przedstawione powyżej cechy dają nam dość dokładny obraz
kandydata na ucznia, a więc dziecka, które wraz z przystąpieniem progu
szkolnego wniesie ze sobą cały bagaż umieję ności do nowej społeczności,
które osiągnęło stopień rozwoju um słowego, społeczno-emocjonalnego
oraz fizycznego, pozwalający mu na sprostanie wymogom szkoły i podporządkowanie się jej regułom.
2. WCZESNY WIEK SZKOLNY
Rozwój w okresie szkolnym obejmuje okres od 7 do ok. 11 lat. Charakterystyczne dla tego etapu rozwoju jest to, że dziecko rozpoczyna naukę
14
w szkole. Wiąże się to z nowymi formami interakcji, jakie dziecko nawiązuje, a także ze zmianą porządku dnia, przyzwyczajeniami. Oznacza również
rozwijanie nowych umiejętności.
2.1. Rozwój poznawczy
Dzieci w wieku wczesnoszkolnym charakteryzują następujące cechy:
1) Myślenie konkretne — dzieci nie potrafią myśleć abstrakcyjnie. Dlatego też pojęcia abstrakcyjne (np. państwo, narodowość, gramatyka) są dla
nich niezrozumiałe. Z tego względu należy:
— opierać naukę na konkretnych sytuacjach i przedmiotach;
— wprowadzać słownictwo i zwroty bliskie doświadczeniu ucznia;
— unikać objaśnień i terminów gramatycznych, a struktury gramatyczne
wprowadzać jako całe frazy i zdania;
2) Pamięć mechaniczna, szybkie zapominanie i krótkie okresy koncentracji — młodsze dzieci szkolne nie panują nad swoją pamięcią, dlatego
trudno im przypomnieć sobie, czego już się nauczyły. Cechuje je uwaga
mimowolna, automatyczna, dlatego łatwo się rozpraszają i męczą. Dlatego
właśnie należy:
— wielokrotnie powtarzać materiał;
— stosować techniki oparte na powtórzeniach, a jednocześnie atrakcyjne
dla dziecka (np. piosenki, wiersze, rymowanki, wyliczanki);
— opierać zajęcia na wielu krótkich i różnorodnych zadaniach;
— stosować różnorodne bodźce podtrzymujące uwagę: pomoce wizualne, muzykę, ruch i ćwiczenia manipulacyjne (np. wycinanie, przyklejanie, kolorowanie);
3) Potrzeba słuchania i umiejętność naśladowania. Dzięki elastyczności
organów mowy dzieci w tym wieku potrafią znakomicie naśladować obce
dźwięki. Sprzyja temu brak zahamowań i strachu przed artykułowaniem
nieznanych dźwięków. Świadomy tego faktu nauczyciel powinien:
— skoncentrować się na rozwoju sprawności rozumienia ze słuchu poprzez oswajanie dziecka z językiem obcym, a kiedy to tylko możliwe,
unikać języka ojczystego na lekcji;
— unikać zmuszania dzieci do wypowiadania się w języku obcym, jeżeli
nie czują się gotowe;
— ten etap nauczania potraktować jako wstęp do późniejszego rozwoju
nauki mówienia;
— zachęcać uczniów do powtarzania nowych dźwięków, wyrazów, fraz
(zwłaszcza w wierszykach, piosenkach, wyliczankach).
15
2. 2. Rozwój motoryczny
Okres szkolny nazywany jest często drugim apogeum motorycznym, bowiem w późnym dzieciństwie kształtuje się ostatecznie precyzja i koordynacja ruchów. Dzieci są bardzo ruchliwe, lubią różne formy aktywności. Ruch
w tym wieku wpływa na proces kostnienia.
Charakterystyczne cechy rozwoju dzieci w okresie wczesnoszkolnym:
— (7 lat) kostnienie nadgarstka nie jest jeszcze zakończone. Postępujący
proces kostnienia następuje w wieku 9–11 lat;
— wzmacniają się mięśnie i układ nerwowy;
— ciężar mózgu wynosi 1300 g, następuje dalszy rozwój komórek mózgowych;
— przewaga wewnętrznego rozrastania i dojrzewania organizmu;
— szybkie opanowywanie nowych nawyków ruchowych.
Jako że zwiększa się dynamika motoryczna dziecka potrzeba ruchu i aktywności fizycznej należy:
— stosować techniki nauczania oparte na ruchu (np. odgrywanie scenek
i dialogów wymagających aktywności fizycznej);
— w miarę możliwości uwzględniać ćwiczenia tzw. gimnastyki mózgu,
które nie tylko angażują dziecko fizycznie, ale również przyczyniają się zaktywizowania obu półkul mózgowych, co może zasadniczo
wpływać na sukces w nauczaniu;
— stosować formy zabawowe na lekcjach. Zabawa w wieku szkolnym
jest równie ważna jak w wieku przedszkolnym — pozwala na kształtowanie określonych funkcji umysłowych.
Zaleca się też stosowanie ćwiczeń i zadań rozwijających zarówno precyzję manualną, jak i koordynację wzrokowo-ruchową (np. kreślenie po śladzie, rysowanie, kolorowanie, wycinanie), niezbędne w celu wykształcenia
umiejętności pisania.
2.3. Rozwój społeczny
Uczniowie w tym wieku miewają problemy z podporządkowaniem się
normom grupowym, co może powodować agresję i negatywizm, a nawet
odrzucenie przez grupę. Charakterystycznymi cechami rozwoju społecznego dzieci w wieku 7–11 lat są:
— egocentryzm (7 lat) — siedmiolatkowie uczą się dopiero pracować
kolektywnie;
— of 8. roku życia, dzięki kontaktom z rówieśnikami następuje rezygnacja z egocentrycznego podejścia;
16
— od 7–11 roku życia dziecko uczy się dystansu w stosunku do nauczyciela, który stopniowo przestaje być jedynym i niepodważalnym
autorytetem;
— nie ma poczucia przynależności do klasy (7-, 8-latkowie). Dopiero od
wieku 9 lat zaczynają zawierać przyjaźnie — najczęściej przypadkowe — i stają się cząstką wspólnoty;
— nawiązywanie bliskich kontaktów i przyjaźni z osobnikami tej samej
płci (9–12 lat);
— nauka, oceny zaczynają odgrywać bardzo ważną role w życiu dziecka.
Biorąc pod uwagę wyżej wymienione cechy powinno się:
— stosować techniki i aktywności zachęcające do współdziałania,
a w mniejszym stopniu rywalizacji (np. wspólne projekty i zadania w parach, grupach; różnorodne gry, w których wielu wygrywa
i, najlepiej, nikt nie przegrywa, ponieważ ktoś wykonał zadanie jako
pierwszy, ktoś inny wykonał zadanie najstaranniej, ktoś poprawnie
wymówił, inny ładnie narysował, a jeszcze inny ładnie zaśpiewał);
— zachęcać dzieci do komunikowania się w sytuacjach konfliktowych
i odgrywać rolę mediatora, łagodzić konflikty;
— włączać do nauki zasady poprawnego zachowania (np. przywitanie się i
pożegnanie z nauczycielem, używanie zwrotów grzecznościowych);
— stosować rutyny klasowe, które dają dziecku poczucie bezpieczeństwa, ułatwiają orientację w czasie, pomagają zapobiec problemom
z dyscypliną;
— świętować urodziny, imieniny, specjalne dni, co pozytywnie wpływa
na wzajemne poznawanie się dzieci i ich integrację;
Nauka w szkole wpływa stopniowo na proces uspołeczniania dziecka,
kształtuje jego sposób zachowania się, jego wartości i motywy tak, by były
zgodne z normami obowiązującymi w danej społeczności i kulturze.
2.4. Rozwój emocjonalny
Dzieci wczesnoszkolne częściej kierują się uczuciem niż logicznym rozumowaniem, jednym z najważniejszych elementów motywujących jest dla
nich nauczyciel, a warunkiem dobrego samopoczucia w klasie przyjazne,
serdeczne i ciepłe stosunki z nauczycielem.
Charakterystyczne cechy rozwoju dzieci w wieku 7–11 lat:
— występowanie uczuć takich jak: gniew, strach, radość, wstyd (7-latkowie);
— wiele czynności ma charakter ekspresyjny (7-latkowie);
— zmienność w uczuciach i nastrojach (7-latkowie);
— równowaga emocjonalna (powyżej 7 lat);
17
— realizm w uczuciach (powyżej 7 lat);
— na charakter uczuć decydujący wpływ ma postawa uczuciowa osób
bliskich (powyżej 7 lat);
— silnie rozwinięte poczucie sprawiedliwości i niesprawiedliwości (powyżej 7 lat).
Mając na uwadze silny wpływ emocji na działanie dziecka, oprócz nawiązania przyjaznych stosunków, nauczyciel powinien:
— stosować techniki budujące dobrą atmosferę w klasie i rozwijające
wrażliwość emocjonalną dziecka, takie jak muzyka, piosenka, gra na
instrumentach, humor i komizm historyjek obrazkowych, żartów i
scenek, gry i zabawy ruchowe;
— umacniać w dziecku poczucie własnej wartości i wiarę we własne
możliwości poprzez stawianie osiągalnych celów, nacisk na pozytywną informację zwrotną i nagradzanie.
3. NAUCZANIE JĘZYKÓW OBCYCH W GRUPACH DZIECIĘCYCH
Nauczanie języka obcego dzieci jest zjawiskiem dość złożonym. Złożoność ta uwarunkowana jest w dużej mierze cechami rozwojowymi dziecka.
To one w znacznym stopniu ukierunkowują naukę języka obcego na rozwój
sprawności rozumienia ze słuchu i naukę słownictwa, co w rezultacie prowadzi do rozwoju sprawności mówienia. Dzieci uwielbiają mówić, bawią
się melodią języka, postrzegają język jako narzędzie do przekazywania znaczenia i odbierania prostych sygnałów werbalnych. To właśnie znaczenie,
a nie struktura gramatyczna są wyznacznikiem stopnia skuteczności komunikacyjnej w przypadku dzieci. Jak wykazują badania, słownictwo jest
podstawowym składnikiem kompetencji komunikacyjnej, które silniej niż
wymowa, intonacja czy wspomniana już poprawność gramatyczna warunkuje odbiór wypowiedzi.
Jak twierdzi Hanna Komorowska, aby prowadzić ćwiczenia komunikacyjne i sprawnościowe dysponować musimy pewną liczbą środków językowych,
czyli swego rodzaju cegiełek, bez których rozwój sprawności nie jest możliwy.
Tymi właśnie cegiełkami są frazy, zwroty leksykalne, które w nauczaniu dzieci
powinny być przedmiotem specjalnych ćwiczeń, a nie jedynie efektem ubocznym rozwoju sprawności językowych (Komorowska 1980, s. 76).
Nauczanie leksyki wydaje się dość prostym zabiegiem. Jeśli jednak chcemy doprowadzić do przyswojenia słownictwa do stopnia, w którym dzieci
będą go używały komunikacyjnie, nasze zabiegi i wysiłki muszą być zdwojone. Dobra lekcja słownikowa to taka, w której nie brakuje żadnych elementów procesu nauczania, a więc:
18
— prezentacji słownictwa;
— wczesnej fazy utrwalania, gdzie dominują ćwiczenia receptywne, mające na celu osłuchanie dziecka z brzmieniem i melodią nowych słów;
— fazy utrwalania właściwej, gdzie ćwiczenia receptywne stopniowo
ustępują miejsca bardziej produktywnym;
— i w końcu fazy integracyjnej, w której nowo poznane słownictwo posłuży do rozwoju innych aspektów czy sprawności językowych.
Pamiętajmy jednak, wprowadzanie nowego materiału nie oznacza bynajmniej, że dzieci przyswoją go sobie zaraz na pierwszej lekcji. W praktyce wygląda to tak, że podczas pierwszych zajęć z nowym materiałem w większości
dzieci osiągają znajomość bierną słownictwa, czyli rozumieją, ale same nie
używają danego słownictwa. Dopiero w późniejszym etapie, zależnie od indywidualnych możliwości, dzieci osiągają znajomość czynną słownictwa, czyli
rozumieją i same stosują dane słownictwo. Z reguły słownik bierny jest znacznie większy niż słownik czynny. Nowy temat musi być powtarzany tak długo,
aż się utrwali w pamięci uczniów. Chociaż nawet później warto co jakiś czas
powracać do znanych słów, zabaw, wierszyków czy piosenek. Do powtórzeń
przywiązywana jest szczególna uwaga, gdyż dzieci z założenia uczą się tylko
na lekcji. Z reguły powtórzenie obejmuje tematy z ostatnich lekcji, przeplatane słownictwem poznanym wcześniej — tzw. powtórzenie bliższe. Powtarzanie materiału odbywa się także podczas różnego rodzaju gier czy zabaw, które
urozmaicają zajęcia. Częstotliwość powtórzeń uznaje się za optymalną, jeśli ich
nasilenie pokrywa się z tzw. krzywą zapominania. Część naukowców uważa,
że zmiana pojemności dziecięcej pamięci wiąże się z szybszym zachodzeniem
operacji umysłowych — czas wydobywania informacji z pamięci zmniejsza
się, natomiast inni upatrują przyczyn tego zjawiska w dojrzewaniu mózgu.
Diagram 1: Krzywa Ebbinghausa
19
Na wykresie możemy zaobserwować, że największy spadek stopnia przyswojenia wiedzy (stopień zapominania) następuje w pierwszych dwóch
dobach od prezentacji nowych treści. Wynika stąd dla nas informacja, że
korzystne jest, aby liczba powtórzeń w tym okresie była największa.
Stopniowo, wraz z osiąganiem przez dzieci pożądanego stopnia przyswojenia wiedzy, liczba powtórzeń może być zmniejszana. Warto zwrócić także
uwagę na fakt, że poziom pamiętania wzrasta powoli, aby po pewny czasie
osiągnąć stabilny poziom. Czas potrzebny do osiągnięcia kryterium wyuczenia zależy od indywidualnych możliwości każdego dziecka. Tak więc,
pomimo osiągnięcia przez małych słuchaczy kryterium wyuczenia, warto
kontynuować powtarzanie znanego im już materiału, gdyż wówczas utrwala
się on w pamięci uczniów.
Generalnie naukowcy są zgodni co do tego, że istnieje zależność pomiędzy wiekiem a sprawnością zapamiętywania. W miarę dojrzewania dzieci
potrafią utrzymać w umyśle większą liczbę liter, cyfr czy słów. Zakres pamięci (memory span), jak wynika z badań Case’a (1995, w: Jagodzińska
2008), rośnie nieprzerwanie od wczesnego dzieciństwa do adolescencji.
3.1. Wprowadzanie i utrwalanie słownictwa
Istnieje kilka różnych technik wprowadzania słownictwa. Ich wybór
w dużej mierze uzależniony jest od wieku i poziomu językowego ucznia. Im
uczeń młodszy, tym bardziej nasza prezentacja powinna bazować na obrazie i dźwięku aniżeli tylko na przekazie słownym. Dla dzieci z pierwszego
etapu kształcenia słowo niepoparte obrazem, jest pustym dźwiękiem, nieposiadającym żadnego znaczenia tworem.
Z technik odpowiednich i najbardziej popularnych można wyliczyć:
— wskazanie przedmiotu;
— pokazanie obrazka;
— ilustracja za pomocą gestu i mimiki.
Jeżeli dzieci osiągnęły już pewien poziom językowy możemy pokusić się
o wprowadzanie leksyki za pomocą synonimów, antonimów czy objaśnień,
pamiętając zarazem, że słownictwo użyte do tych celów powinno być dziecku znane biernie lub czynnie. Pozwoli mu to w naturalny sposób powtórzyć
i utrwalić materiał już znany, a także rozwinąć sprawność rozumienia ze słuchu.
Nie zaleca się na tym etapie kształcenia wprowadzania tłumaczeń jako samoistnej techniki, gdyż takie praktyki pozbawiają dziecko możliwości oswojenia,
osłuchania językowego, jak również spowodują zapominanie wyrazów poprzez
brak treningu w odniesieniu do tej leksyki, która w naturalny sposób pojawiłaby
się i przypomniała w objaśnieniach, synonimach, antonimach i definicjach.
20
Sama prezentacja, jakkolwiek dobra i efektywna, nie jest w stanie dać
dziecku narzędzia językowego do ręki. Ponieważ pojemność i trwałość
pamięci dziecka wczesnoszkolnego są wciąż nieduże, potrzebna jest cała
gama ćwiczeń utrwalających, które zautomatyzują i usamodzielnią poczynania dziecka.
Według Hanny Komorowskiej (1988) należy stale i konsekwentnie prowadzić ćwiczenia leksykalne. Mają one na celu:
— nie dopuścić do zapominania wprowadzonych już wyrazów przez
częste ich powtarzanie w różnych układach, formach i kontekstach;
— zapewnić trwałość zapamiętywania wyrazów przez wielość możliwych skojarzeń (z kontekstem, w którym wystąpiły, tematem, którego dotyczą, z innymi wyrazami zaczynającymi się na tę samą literę
lub głoskę itd.;
— dostarczyć umysłowi pewnej gimnastyki i zapewnić elastyczność pamięci przywołującej dany wyraz;
— zapewnić atrakcyjność krótkich, w dużym tempie prowadzonych ćwiczeń.
Stosowanie różnego rodzaju ćwiczeń leksykalnych w ramach jednostki lekcyjnej ma pomóc dziecku przyswoić materiał leksykalny do takiego
stopnia, aby nie musiało uczyć się go samodzielnie w domu. Takie praktyki
bowiem często prowadzą do tworzenia błędnych nawyków językowych.
Wczesna faza utrwalania słownictwa — tu, jak już zostało wcześniej
nadmienione, dominują techniki receptywne. Dzięki ich zastosowaniu uczeń
tworzy obrazy pamięciowe, które zostaną przywołane w toku dalszych ćwiczeń produktywnych i komunikacyjnych. Do typowych ćwiczeń tego etapu
należą:
Wymyśl kształt
Po wprowadzeniu nowego wyrazu prosimy uczniów, aby starali się zapisać ten wyraz w taki sposób, który skojarzy im zapis ze znaczeniem wyrazu
i tym samym ułatwi zapamiętywanie.
Skojarz wyraz z imieniem na daną literę
Ćwiczenie to utrwala nowy materiał leksykalny poprzez kojarzenie nowego wyrazu z imieniem zaczynającym się na tę samą literę.
Skojarz wyraz z zawodem
Ćwiczenie to utrwala nowy materiał leksykalny poprzez kojarzenie nowego wyrazu z jednym z typowo wykonywanych zawodów, np. kucharz,
nauczyciel, inżynier, lekarz itp.
Skojarz wyraz z pomieszczeniem
Ćwiczenie to utrwala nowy materiał poprzez kojarzenie nowego wyrazu
z jednym z pomieszczeń w obszernym mieszkaniu czy domu, np.z sypialnią.
21
Rysunek
Ćwiczenie to polega na umieszczeniu obok nowego wyrazu choćby najbardziej szkicowego rysunku, który pozwoli uczniowi lepiej zapamiętać
znaczenie poznanego słowa.
Utrwalanie nowego słownictwa w najwcześniejszej fazie, jak twierdzi
Hanna Komorowska (2002), to także kontrola jego właściwej percepcji
przez uczniów. Drogą do tego jest skłonienie uczniów do poprawnego powtórzenia nowego wyrazu. Można tego dokonać za pomocą:
— techniki zwanej imitacją i ta występuje jako pierwsza. Może ona
przybrać różne formy: od powtarzania chóralnego, grupowego czy
indywidualnego poprzez powtarzanie z użyciem tzw. „mood cards”,
nakreślających nastrój w jaki dziecko powinno się wczuć, powtarzając dany wyraz, a skończywszy na grach i zabawach imitacyjnych
takich jak np. głuchy telefon czy What did you say?
— powtarzania nowego wyrazu w prostych zdaniach, przy użyciu struktur znanych uprzednio uczniowi tak, aby dać dziecku możliwie jak
najprostszy kontekst do czynnego zastosowania nowego słowa
a w dalszej fazie:
— w ćwiczeniach kategoryzujących takich jak: grupowanie rymujących się
wyrazów, grupowanie wyrazów z określonego pola tematycznego, grupowanie wyrazów rozpoczynających się na tę samą literę.
Ćwiczeniom tym można nadać formę zabawy, na przykład: nauczyciel
rzuca piłkę do ucznia i mówi słowo „cat”; zadaniem ucznia jest odrzucić
piłkę do wybranego kolegi i wypowiedzieć wyraz z tego samego zakresu
tematycznego. Istnieje bardzo bogata w warianty technika dopasowywania
do siebie wyrazu usłyszanego lub przeczytanego i obrazka. Tego typu ćwiczenia mają bardzo często charakter gier językowych, na przykład bingo lub
domino. Popularne są również zgadywanki obrazkowe, krzyżówki, rebusy.
W klasie III warto już zachęcać uczniów do robienia własnych słowniczków, gdzie będą gromadzili nowo poznane słówka.
— w ćwiczeniach skojarzeniowych, w których wyrazy w postaci wolnych skojarzeń tworzą się w umyśle ucznia jako reakcja na jakiś bodziec;
— grach i zabawach, gdzie nowe słowa będą używane przez uczniów;
— tekstach zawierających nowo poznane słownictwo.
W powyższych ćwiczeniach warto jest stopniowo przekazywać rolę nauczyciela uczniom, aby to oni stali się użytkownikami języka, a nauczyciel jedynie
konsultantem.
Bardzo wiele pracy nad słownictwem odbywa się w trakcie trenowania
nowej struktury gramatycznej, kiedy to powtarza się konstrukcja zdania, ale
zmienia się jego zawartość leksykalna. Dlatego ucząc nowej struktury warto
22
starannie przewidzieć, jakie grupy wyrazów będą potrzebne do tego celu i
jakie będzie można przećwiczyć w związku z ową strukturą.
Tak więc budując lekcję językową, której celem nadrzędnym jest wprowadzenie, utrwalenie słownictwa czy też wykorzystanie go do nauki innych
aspektów i sprawności językowych, powinniśmy zawsze odnosić się do rzetelnej pracy słownikowej.
4. SCENARIUSZE LEKCJI
Autorami wybranych scenariuszy są studenci studiów podyplomowych,
organizowanych w Wyższej Szkole Lingwistycznej w ramach projektu: Studia podyplomowe: Nauczanie języka angielskiego dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Skupiliśmy się w nich nie tyle na atrakcyjności proponowanych
ćwiczeń, co na spójności i korelacji aktywności, które w ten sposób ułożone, w naturalny sposób powinny doprowadzić do skutecznego nauczenia
słownictwa, a w co za tym idzie, rozwoju sprawności mówienia i rozumienia ze słuchu.
Przedstawione scenariusze dotyczą w głównej mierze (6 z 8 zaproponowanych) nauczania słownictwa; jeden to scenariusz, w którym słownictwo
stanowi bazę do wprowadzenia struktury gramatycznej oraz jeden — gdzie
słownictwo wykorzystane jest do rozwoju umiejętności rozumienia ze słuchu.
23
SCENARIUSZ I
Klasa I szkoły podstawowej
Autor: Monika Baranowska
I cześć
1. Temat: Farm animals — zwierzęta gospodarskie.
Czas: 45 minut.
2. Cele lekcji:
Cele ogólne:
— osłuchanie się z językiem angielskim;
— kształtowanie motywacji do nauki języka angielskiego poprzez zabawową formę zajęć;
— poznawanie i utrwalanie słownictwa związanego ze zwierzętami gospodarskimi;
— kształtowanie i rozwijanie sprawności ruchowo-motorycznej.
Cele operacyjne:
Uczeń:
— umie nazwać zwierzęta gospodarskie, poprawnie wymawia ich nazwy;
— potrafi użyć poznane słownictwo w zabawach słownych i zgadywankach;
— rozumie proste wypowiedzi nauczyciela;
— rozpoznaje formę graficzną słowa i kojarzy ją z formą fonetyczną;
— rozwija umiejętność samodzielnego uczenia się;
— współpracuje z kolegami;
— rozwija ogólną sprawność fizyczną: szybkość, spostrzegawczość, koordynację ruchową i umiejętności kojarzenia.
3. Przewidywane problemy:
Należy uwzględnić krótkie okresy jednorazowej koncentracji dzieci z tej
grupy wiekowej, dlatego ważne jest wykorzystanie różnych aktywności
(mówienie, ruch, kolorowanie, pisanie), aby zmotywować uczniów do pracy
i uniknąć znużenia lekcją. Trzeba również pamiętać, aby uczniowie podczas
zajęć mieli poczucie bezpieczeństwa i akceptacji, oraz byli chwaleni za swoje wysiłki.
4. Metody i formy pracy:
— aktywizująco-twórcze;
— oglądowe (pokaz);
24
— komunikacyjna;
— TPR (Total Physical Response) — metoda reagowania całym ciałem;
— audiolingwalna (wielokrotne powtarzanie tzw. drilling — dryl językowy)
— praca z całą klasą — chóralne powtarzanie;
— praca indywidualna na forum klasy — wypowiedzi poszczególnych
dzieci;
— praca indywidualna i w parach.
5. Pomoce i środki dydaktyczne:
— zestaw „flashcards” z obrazkami zwierząt;
— zestaw „flashcards” z nazwami zwierząt;
— plastikowe figurki zwierząt;
— kserokopie ćwiczeń.
6. Zapis tematu do dziennika: Wprowadzenie i utrwalenie w języku angielskim słownictwa związanego ze zwierzętami gospodarskimi
II część
Przebieg zajęć:
Czynności
nauczyciela i
uczniów
1. Powitanie
uczniów,
sprawdzenie listy
obecności,
przygotowanie się
do lekcji
Formy pracy
Środki
dydaktyczne
Przebieg
2. Wprowadzenie
nowego
słownictwa
zwierzęta
gospodarskie
Praca z klasą.
„flashcards”
z obrazkami
zwierząt
gospodarskich
Uczniowie kilkakrotnie
powtarzają za nauczycielem
nazwy zwierząt, wskazują przy
tym na odpowiedni obrazek.
3. Dopasowanie
nazwy zwierzęcia
do obrazka
Praca
indywidualna
„flashcards”
z obrazkami
zwierząt
gospodarskich
Uczeń podchodzi do tablicy
i wskazuje zwierzę, którego
nazwę wymienił nauczyciel.
4. Przedstawianie
zwierząt za
pomocą odgłosów
Praca
indywidualna
i grupowa
Uczniowie śpiewają piosenkę
powitalną „Good morning
teacher”.
Wybrany uczeń wydaje odgłos
charakterystyczny dla danego
zwierzęcia gospodarskiego,
reszta uczniów odgaduje o
jakie zwierzę chodziło.
5. Pytania ogólne
(yes/no questions)
Praca grupowa „flashcards” z
obrazkami
zwierząt.
6. Naśladowanie
Praca indywizwierząt za pomocą dualna
ruchu, gestu, mimiki.
25
Uczniowie odpowiadają na pytania
nauczyciela związane z obrazkiem przedstawiającym zwierzę.
Uczniowie odpowiadają yes jeżeli
zwierzę przedstawione na obrazku
zgadza się z nazwą zwierzęcia
wymienionego w pytaniu.
Uczeń wykonuje polecenie
nauczyciela —naśladuje dane
zwierzę, np.: run like a horse,
jump like a frog — pozostali uczniowie odgadują o jakie zwierzę
chodziło.
7. Pytanie szczegóło- Praca indywiwe what is this?
dualna
„flashcards” z
obrazkami
zwierząt
Uczniowie odpowiadają na
pytanie what is this? (co to jest ?)
związane z pokazanym przez nauczyciela obrazkiem zwierzęcia.
8. Magie Box — ma- Praca indywidualna
giczne pudełko
Plastikowe
zwierzątka.
Uczniowie losują z pudełka
plastikowe zwierzątko — nie
widząc go, starają się odgadnąć po
kształcie jakie to zwierzę.
9. Odczytywanie
nazw zwierząt
Praca grupowa „flashcards” z
nazwami
zwierząt
Uczniowie powtarzają i czytają
nazwy zwierząt przedstawione na
kartach, przeczytane przez nauczyciela. Obserwują i zapoznają się z
pisownią słów, powtarzają je.
10. Dopasowywanie Praca indywinazw zwierząt do
dualna
obrazków
Karta pracy
numer 1.
Uczniowie piszą po śladzie nazwę
zwierzątka i łączą ją z obrazkiem
przedstawiającym to zwierzę.
11. Kolorowanie
zwierząt według
wskazówek
Karta pracy
numer 2.
Uczniowie piszą po śladzie nazwę
zwierzęcia, następnie kolorują obrazek przedstawiający to
zwierzę zgodnie ze wskazówkami
zawartymi w opisie.
Praca indywidualna
26
SCENARIUSZ II
Autor: Agnieszka Zimny
I cześć
1. Temat: Nazywanie części ciała
Czas: 45 minut.
2. Cele lekcji:
Cele ogólne:
— poznawanie i utrwalanie słownictwa związanego z częściami ciała
(ears, eyes, nose, mouth, fingers, toes);
— kształtowanie i rozwijanie sprawności ruchowo-motorycznej;
Cele operacyjne:
Uczeń:
— umie nazwać części ciała, poprawnie wymawia ich nazwy;
— rozwija ogólną sprawność fizyczną: szybkość, spostrzegawczość;
— koordynację ruchową i umiejętności kojarzenia.
— trudności z utrzymaniem właściwego poziomu koncentracji potrzebnego do wykonania proponowanych ćwiczeń;
— trudności z poprawnym nazywaniem i wskazywaniem części ciała.
— aktywizująco-twórcza;
— oglądowa (pokaz); .
— komunikacyjna;
— praca indywidualna na forum klasy — wypowiedzi poszczególnych dzieci;
— wykonywanie ćwiczeń.
27
— karty do demonstrowania słownictwa;
— realia;
— kserokopie ćwiczeń.
6. Zapis tematu do dziennika: Wprowadzenie i utrwalenie w języku angielskim słownictwa związanego z częściami ciała.
II część
Przebieg zajęć:
Czynności nauczyciela i
uczniów
Formy pracy
Środki dydaktyczne
1. Powitanie uczniów, sprawdzenie listy obecności,
przygotowanie się do lekcji.
2. Wprowadzenie nowego
słownictwa — części ciała
Przebieg
Nauczyciel wita się z
uczniami, w nawiązaniu do
materiału z porzedniej lekcji
prosi o określenie pogody,
zadając pytanie: What’s the
weather like today?
Praca z klasą
Nauczyciel wskazuje
poszczególne części ciała i
podaje ich nazwy po angielsku: ears, eyes, nose, mouth,
flngers, toes.
3. Wskazywanie poszczegól- Praca z klasą
nych części ciała
Nauczyciel powtarza prezentację wyrazów, nie zmieniając ich kolejności i zachęca
uczniów do wykonywania
czynności.
4. Wskazywanie poszczegól- Praca z klasą
nych części ciała
Karty
obrazkowe
z częściami
ciała
Następnie pokazuje kolejno
karty obrazkowe z częściami
ciała ponownie wymieniając
słowa. Uczniowie reagują
dotykając wymienionych
przez nauczyciela części
ciała.
28
5. Chóralne powtarzanie
nazw części ciała
Praca z klasą
Karty
obrazkowe
z częściami
ciała
Nauczyciel przyczepia karty
obrazkowe z częściami ciała
do tablicy w następującej
kolejności: ears, eyes, nose,
mouth, fingers, toes.
Następnie wskazuje części
ciała na kartach, a uczniowie powtarzają chórem ich
nazwy.
6. Grupowe i indywidualne
powtarzanie
Praca z klasą
Karty
obrazkowe
z częściami
ciała
Uczniowie, naśladując różne
stany emocjonalne (szczęśliwi, smutni), powtarzają
słowa najpierw rzędami, a
następnie indywidualnie.
7. Utrwalanie nazw części
ciała
Praca z klasą
Karty
obrazkowe
z częściami
ciała
8. Kolorowanie
Praca indywidualna
9. Nazywanie części ciała
Praca grupowa. Usztywnione karty
obrazkowe
z częściami
ciała.
Każda
karta ma
dodatkowo
przyczepiony magnes.
Nauczyciel pokazuje kartę
do demonstrowania słownictwa z rysunkiem, np.
nosa i mówi: First one to
touch your nose. Uczniowie
powinni jak najszybciej
wykonać polecenie i powiedzieć: Me!
Karty do
Uczniowie kolorują poszczekolorowania gólne części ciała według
z częściami instrukcji nauczyciela
ciała
Nauczyciel za pomocą zrobionej z patyczków wędki z
przymocowanym na końcu
haczykiem wyławia kartę
z rysunkiem części ciała
zadaje pytanie: What’s this?
Uczniowie, patrząc na rysunek odpowi,adają This is…
Następnie chętni uczniowie
przejmują rolę nauczyciela:
wyławiają karty i zadają
pytanie:
What’s this? Pozostałe dzieci
udzielają odpowiedzi.
29
SCENARIUSZ III
Autorki:
Agnieszka Psyk-Chałupa, Ilona Szymańska, Joanna Wojtasik-Sęp
I cześć
1. Temat: My toys — Moje zabawki.
Czas: 45 minut.
2. Cele lekcji:
Cele ogólne:
— poznawanie i utrwalanie nazw zabawek;
— utrwalenie nazw kolorów;
Cele operacyjne:
Uczeń:
— umie podać nazwy zabawek i poprawnie je wymówić;
— potrafi użyć poznane słownictwo w prostych zabawach językowych;
— rozumie proste polecenia nauczyciela;
— rozwija umiejętność samodzielnego uczenia się;
— współpracuje z kolegami;
— rozwija ogólną sprawność fizyczną: szybkość, spostrzegawczość, koordynację ruchową i umiejętności kojarzenia.
— uczniowie mogą mieć problemy z poprawnym powtarzaniem i zapamiętaniem nowo poznanych słów;
— uczniowie mogą mieć problemy z koncentracją.
— oglądowa (pokaz);
— komunikacyjna;
30
dzieci;
— praca indywidualna i w parach;
— piosenka Hello — pierwsza zwrotka;
— plansze z kolorami;
— paczka z zabawkami (miś, lalka, piłka, auto, balon, samolot);
— obrazki przedstawiające zabawki;
— dwie kostki do gry (kolory, zabawki), kontury zabawek, płyta CD;
— karta pracy dziecka z zakropkowanym samolotem;
— rymowanka.
7. Zapis tematu do dziennika: Wprowadzenie i utrwalenie w języku angielskim słownictwa związanego z zabawkami
II cześć
Przebieg zajęć:
Czynności nauczyciela i
uczniów
Formy
pracy
Środki dydaktyczne
1. Powitanie uczniów,
sprawdzenie listy obecności, przygotowanie się
do lekcji.
2. Przypomnienie nazw
kolorów
Praca z
klasą
3. Prezentacja nazw
zabawek
Praca z
klasą
Plansze z
kolorami
Przebieg
Uczniowie śpiewają piosenkę
powitalną:
Hello, hello, hello to you!
Hello, hello, it’s nice to see you
Hello, hello, hello to you!
Hello, hello, it’s nice
to see you.
Nauczyciel prezentuje plansze z
kolorami (czerwony, żółty, zielony,
brązowy, niebieski, czarny)
Pudło z zabaw- Wniesienie przez p. woźną zapakokami
wanej paczki z zabawkami. Paczka
jest zaadresowana do dzieci. Nauczyciel wyjmuje kolejno zabawki
z pudła, wymieniając ich nazwy.
Zabawki
Nauczyciel pokazuje zabawki i
4. Pytania ogólne. (yes/no Praca
grupowa
zadaje pytanie: Is the teddy bear
questions).
white?
Uczniowie odpowiadają: Yes, it is
lub No, it isn’t.
5. Szukamy zabawki —
Wykonywanie prostych
poleceń nauczyciela
Praca
Zabawki
grupowa.
6. Powtarzanie nazw
zabawek.
Zabawki
Praca
zbiorowa,
grupowa
i indywidualna
7. Zabawa w kole
Praca
Zabawki
grupowa
8. Zabawa z kostką
Praca
indywidualna
9. Słuchanie i powtarza- Praca z
nie rymowanki
klasą
10. Kolorowanie zakropkowanych pól
Praca
indywidualna.
31
Dzieci poruszają się w rytm muzyki. W trakcie przerwy w muzyce
nauczyciel mówi nazwę zabawki.
Zadaniem uczniów jest odszukanie
jej konturów w odpowiednim miejscu w sali.
Nauczyciel, pokazując zabawki
jeszcze raz, wymawia ich nazwy wyraźnie i głośno, zachęcając uczniów
do powtarzania. Najpierw chóralnie,
potem grupowo, aż wreszcie indywidualnie.
Uczniowie ustawieni w kole podają
sobie kolejno zabawkę, wymieniając
jej nazwę; ta czynność powtarzana
jest z każdą zabawką.
Wybrane dziecko rzuca dwiema
obrazki
przedstawia- kostkami. Na jednej kostce są kojące zabawki, lory, na drugiej zabawki. Zadaniem
dwie kostki do dzieci jest pokolorowanie obrazka
gry (kolory,
według wyrzuconego kodu na kostkach np. zielona piłka.
zabawki).
CD z nagraUczniowie słuchają i powtarzają
niem piosenki rymowankę:
What’s this? A ball, a ball
What’s this? A doll, a doll
What’s this? A car, a car
What’s this? A balloon, a balloon
What’s this? A teddy bear, a teddy
bear
What’s this? A plane, a plane.
Karta pracy z
wykropkowanym konturem
samolotu
Zadaniem dzieci jest pokolorowanie
zakropkowanych pól określonymi
kolorami i odczytanie, co znajduje
się na ukrytym rysunku. Po zakończeniu kolorowania nauczyciel
zadaje pytanie What’s this? Dziecko
powinno odpowiedzieć: A plane.
32
SCENARIUSZ IV
Autor: Anna Nabiałek
I cześć
1. Temat: Moje zabawki
Czas: 45 minut.
2. Cele lekcji:
Cele ogólne:
— poznawanie i utrwalanie słownictwa związanego z nazwami zabawek;
Cele operacyjne:
Uczeń:
— umie podać nazwy zabawek i poprawnie wymawia ich nazwy;
— uczeń utrwala nazwy kolorów;
— uczeń utrwala przyimki miejsca on, under i nazwy mebli chair, shelf,
desk;
— uczeń poznaje nazwy zabawek w języku angielskim i ćwiczy ich wymowę;
— uczeń śpiewa piosenki po angielsku;
— uczeń rozumie i wykonuje polecenia nauczyciela;
— uczeń wskazuje przedmioty różnych kolorów;
— uczeń słucha i wskazuje odpowiednie zabawki na obrazku;
— uczeń zgaduje co jest na zakrytych obrazkach.
— uczeń nie pamięta nazw kolorów;
— uczeń nie pamięta przyimków miejsca i nazw mebli;
— uczeń nie rozumie poleceń nauczyciela;
— uczeń, który wykonał już zadanie zaczyna się nudzić czekając na inne
dzieci;
33
— oglądowa (pokaz); .
— komunikacyjna;
dzieci;
— praca indywidualna i w parach;
— magnetofon;
— obrazki;
— realia.
7. Zapis tematu do dziennika: Wprowadzenie i utrwalenie w języku angielskim słownictwa związanego z nazwami zabawek
II część
Przebieg zajęć:
Czynności
nauczyciela
i uczniów
Formy
pracy
1. Powitanie uczniów.
Rozgrzewka językowa
2. Powtórzenie nazw
kolorów
Środki
dydaktyczne
Przebieg
1.Uczniowie siedzą w kole na dywanie.
Nauczyciel za pomocą
pacynki wita uczniów słowami: Hello,
how are you? Dzieci odpowiadają: I’m
fine, thank you!
2. Odśpiewanie piosenki powitalnej
Good morning
Praca z
klasą
Nauczyciel wymienia nazwę jakiegoś
koloru i dzieci muszą znaleźć przedmiot
tego koloru w klasie.
34
3. Prezentacja materiału Praca z
klasą
Zabawki
w pudle
Nauczyciel kładzie przed sobą pudło i
mówi dzieciom, że w pudle znajdują się
zabawki. Dzieci zgadują po polsku co
jest w pudle. Jeśli uda się komuś odgadnąć jakąś zabawkę, nauczyciel wyjmuje
ją z pudła, nazywając ją po angielsku.
Nauczyciel powtarza kilkakrotnie nazwy
zabawek po angielsku.
2. Gdy już wszystkie zabawki są na
dywanie, nauczyciel jeszcze raz nazywa
wszystkie zabawki po angielsku
4. Utrwalenie nazw
Praca z
zabawek. Zabawa Show klasą
me
Zabawki
Nauczyciel prosi dzieci by wskazały mu
jakąś zabawkę słowami: Show me…
5. Utrwalenie nazw
Praca z
zabawek. Zabawa Bring klasą
me
Zabawki
Nauczyciel prosi dzieci, aby przynosiły i
wrzucały do pudła poszczególne zabawki mówiąc: Bring me…
6. Utrwalenie nazw
Praca z
zabawek poprzez powta- klasą
rzanie
Obrazki
Nauczyciel pokazuje dzieciom obrazki z poznanymi zabawkami, dzieci je
nazywają.
7. Memory game. Której Praca z
klasą
zabawki brakuje?
Obrazki
Nauczyciel prosi uczniów, aby zamknęli
oczy i zakrywa jakiś obrazek. Zadaniem
dzieci jest odgadnięcie jakiej zabawki
brakuje
8. Nazwij zabawkę
Praca z
Pudło,
klasą,
zabawki
praca
indywidualna
Dzieci losują zabawkę z pudła i nazywają zabawkę, która została .
Nauczyciel wydaje polecenie uczniom,
którzy wylosowali zabawkę, aby np.
położyli ją na krześle
mówiąc: Put the doll on the table.
9. Zabawa muzycznoruchowa
Zabawki
Praca
z klasą,
praca
indywidualna
Nauczyciel puszcza muzykę. Dzieci stają w kółku i podają sobie zabawki. Gdy
muzyka przestaje grać dziecko, które
trzyma zabawkę musi ją nazwać
Pożegnanie
Praca z
klasą
Dzieci śpiewają piosenkę Good bye na
pożegnanie
35
SCENARIUSZ V
Klasa II szkoły podstawowej
Autor: Mariola Loręcka-Zoń
I cześć
1. Temat: Pogoda w różnych porach roku
Czas: 45 minut.
2. Cele lekcji:
Cele ogólne:
— wprowadzenie i utrwalenie nazw pór roku;
— przypomnienie i utrwalenie słów związanych z opisem pogody(sunny,
snowy, rainy, cloudy, foggy; pytanie What’s the weather like?);
— rozwijanie sprawności słuchania ze zrozumieniem;
— rozwijanie sprawności mówienia;
— poznawanie i utrwalanie słownictwa związanego z nazwami pór roku;
Cele operacyjne:
Uczeń:
— umie podać nazwy stanów pogodowych i poprawnie wymawia ich
nazwy;
— umie podać nazwy pór roku i poprawnie wymawia ich nazwy;
— rozumie znaczenie nowego słownictwa;
— potrafi przyporządkować obrazy graficzne wyrazów do odpowiednich
ilustracji;
— śpiewa piosenki po angielsku.
— uczeń nie pamięta nazw zjawisk pogodowych;
— uczeń nie może zapamiętać nazw pór roku;
— uczeń, który wykonał już zadanie, zaczyna się nudzić, czekając na
inne dzieci;
— oglądowa (pokaz);
36
— komunikacyjna;
— audiolingwalna (wielokrotne powtarzanie tzw. drilling — dryl językowy);
— obrazki wykonane przez dzieci na poprzedniej lekcji;
— prezentacja multimedialna Cztery pory roku nagrana na płycie DVD;
— kartoniki z nazwami pór roku;
— koperty;
— nagranie piosenki pt. What’s the weather like?;
— napisy: seasons, spring, summer, autumn, winter;
— worki plastikowe;
— kartki papieru.
7. Zapis tematu do dziennika: Wprowadzenie i utrwalenie w języku angielskim słownictwa związanego z nazwami pór roku.
II część
Przebieg zajęć:
Czynności
nauczyciela
i uczniów
Formy pracy
1. Powitanie
uczniów.
Rozgrzewka
językowa
Praca z klasą
2. Powtórzenie
piosenki What’s
the weather
like poznanej
na poprzednich
zajęciach.
Praca z klasą
Środki dydaktyczne
Nagranie z
piosenką
Przebieg
Nauczyciel, spoglądając w stronę okna,
pyta uczniów: Is it hot, cold cloudy
(etc.)? What’s the weather like today?
Dzieci odpowiadają na pytania nauczyciela.
Uczniowie śpiewają piosenkę What’s
the weather like? jednocześnie imitując
poszczególne stany pogody np. windy
— szeleszczenie plastikowym workiem,
rainy — pukanie palcami o ławkę.
3. Prezentacja
materiału
Praca z klasą
Obrazki
wykonane przez
dzieci na
poprzednich
zajęciach
4. Prezentacja ma- Praca z klasą
teriału w formie
zapisu graficznego
37
Nauczyciel umieszcza na tablicy pracę
wykonaną na poprzednich zajęciach,
przedstawiającą porę roku np. lato.
Nauczyciel pyta: What’s the weather like
in the picture?
Uczniowie odpowiadają: It’s hot, sunny
etc.
Nauczyciel: Yes, it’s hot and sunny
because it’s summer.
Nauczyciel wyjaśnia znaczenie słowa
summer i prosi uczniów o chóralne,
grupowe i indywidualne powtórzenie
tego słowa. Podobne czynności odnoszą
się do pozostałych pór roku.
Nauczyciel umieszcza pod wszystkimi
obrazkami napisy, odpowiadające danej
porze roku. Czyta napisy, a później prosi
dzieci, aby przeczytał po nim. Nauczyciel upewnienia się, że dzieci umieją
przeczytać wszystkie słowa.
5. Utrwalenie
nazw pór roku.
Zabawa typu
Memory
Praca
Płyta DVD,
indywidualna, koperty z
grupowa
kartonikami
z nazwami
pór roku.
Nauczyciel przedstawia prezentację
multimedialną obrazującą: Cztery pory
roku. Dzieci wysypują z kopert kartoniki
z nazwami pór roku. Zadaniem dzieci
jest ułożenie nazw pór roku zgodnie z
kolejnością przedstawianych obrazów.
6. Utrwalenie
nazw pór roku.
Zabawa Seasons
Praca z klasą
Uczniowie podzieleni są na cztery zespoły: spring, summer, autumn, winter.
Dzieci stoją w kole. Na hasło: summer
— zespół uczniów noszący tę nazwę
wchodzi do środka koła i naśladuje
ruchy imitujące zabawę, w którą lubi
bawić się latem. Podobne zadanie mają
pozostałe grupy.
7. Łączenie czyn- Praca w grupie
ności rozumienia
ze słuchu i czytania pojedynczych
słów
Napisy z
nazwami
pór roku i
zjawisk pogodowych
8. Narysuj rysunek Praca indywi- Obrazki
przedstawiający
dualna
wybraną porę roku
Nauczyciel dzieli tablicę na dwie części:
A i B i umieszcza na każdej napisy z pogodą i porami roku. Uczniowie również
podzieleni są na dwie grupy — A i B.
Nauczyciel czyta wybrany wyraz, znajdujący się na tablicy. Uczniowie których
wyraz został przeczytany wstają.
Nauczyciel prosi uczniów, aby narysowali wybraną porę roku. Po narysowaniu
rysunku muszą powiedzieć jaka to pora
roku i jaka jest pogoda.
38
SCENARIUSZ VI
Autorki: Beata Dorożyńska, Halina Kałużna, Katarzyna Lechowicz
I cześć
1. Temat: Clothes — utrwalamy znajomość nazw ubrań.
Czas: 45 minut.
2. Cele lekcji:
Cele ogólne:
— utrwalenie nazw ubrań;
— utrwalenie nazw kolorów;
— utrwalenie liczebników 1–9;
— doskonalenie umiejętności słuchania ze zrozumieniem;
— kształtowanie motywacji do nauki języka angielskiego poprzez zabawową formę ćwiczeń;
Cele operacyjne:
Uczeń:
— nazywa ubrania;
— opisuje ubrania z użyciem kolorów;
— przelicza po angielsku w zakresie 1–9;
— rozumie proste polecenia;
— rozumie tekst angielski;
— stosuje zwroty: It is a …; She/He is wearing; I’m wearing w mowie
i w piśmie.
— uczeń nie pamięta nazw ubrań;
— uczeń ma problemy z użyciem nowopoznanej struktury;
— uczeń ma problem z zastosowaniem zwrotów: She/ He is wearing;
I’m wearing.
— podające (rozmowa, objaśnienia, polecenia);
— poglądowe (prezentacja);
— czynnościowe (zadania stawiane dzieciom);
39
— sznurek do bielizny;
— wycięte z kartonu szablony ubrań, napisy do tych ubrań;
— postaci dzieci występujących w tekście;
— CD z piosenkami do podręcznika: English Adventure dla klasy 2,
— nagranie do słuchania (A. Wieczorek: New bingo! Materiał lekcyjny
do podręcznika IB. Wydawnictwo Szkolne PWN. Lekcja 33, task 1);
— zestaw obrazków dla każdego dziecka;
— zestaw napisów do poszczególnych postaci z tekstu.
7. Zapis tematu do dziennika: Clothes — utrwalamy znajomość nazw ubrań
II część
Przebieg zajęć:
Czynności
Formy pracy
nauczyciela
i uczniów
Rozgrzewka
Praca z klasą
językowa:
Przypomnienie
słownictwa
dotyczącego
ubrań
Środki dydaktyczne
Przebieg
Sznurek do
bielizny,
szablony
ubrań
Nauczyciel rozwiesza na sznurku szablony
ubrań — zadaje dzieciom pytania typu:
What is this? (This is a blouse), po każdej
nazwie ubrania wybrane dziecko przywiesza napis na danym ubraniu.
Przypomnienie Praca z klasą
nazw kolorów
Sznurek do
bielizny,
szablony
ubrań
Przypomnienie Praca z klasą/ Sznurek do
wyrażenia: I’m
bielizny,
wearing; S/He
szablony
ubrań
is wearing.
Część zasadnicza
Look, count and
say
Obrazki
dzieci z
nagrania,
tablica
Nauczyciel zadaje pytanie o kolor: What colour is …? dotyczące rozwieszonych ubrań.
Nauczyciel zaprasza na środek chętne dziecko, które wybiera ze sznurka dwie rzeczy
i przykłada je do swego ciała. Nauczyciel
pyta: What is she/he wearing? —klasa
odpowiada: She/he wearing a red dress and
yellow shoes. Dziecko potwierdza: Yes, I
am wearing a red dress and yellow shoes.
(sytuacje powtarzamy jeszcze dwukrotnie z
innymi dziećmi)
Nauczyciel przypina na tablicy postaci
dzieci, o których będzie mowa w nagraniu,
w innej kolejności niż występują w tekście.
Nauczyciel zadaje pytania: How many
children are on the blackboard? Wspólne
przeliczenie postaci.
What is number one wearing?
What is number two wearing?
etc.
40
Praca indyRozwijanie
widualna
sprawności
rozumienia ze
słuchu
Listen and number the pictures
Praca z klasą
Read and say
Zabawa podsumowująca
Glue and write
Indywidu- Odtworzenie nagrania. Praca indywidualna
alny zestaw dzieci.
kart
Sprawdzenie poprawności wykonanego
zadania poprzez wspólne ułożenie postaci na
tablicy w kolejności zgodnej z informacjami
zawartymi w tekście (ponowne odtworzenie
nagrania).
Obrazki
Zabawa podsumowująca — chętne dziecko
dzieci z
pochodzi do nauczyciela i losuje karteczkę
nagrania,
z napisem typu: I am wearing a green dress.
W oparciu o postaci na swoich kartkach lub
tablica
na tablicy pozostali uczniowie mówią: She
is Ola —number one.
Praca indywidualna
Uczniowie wklejają swoje zestawy obrazków do zeszytów i podpisują obrazek
jednym zdaniem: S/He is wearing a…
SCENARIUSZ VII
Autor: Agnieszka Opałka
I cześć
1. Temat: Opisujemy swoją twarz.
Czas: 45 minut.
2. Cele lekcji:
Cele ogólne:
— utrwalenie nazw części ciała;
— wprowadzenie i utrwalenie struktury I have got i I haven’t got;
Cele operacyjne:
Uczeń:
41
— umie podać nazwy części ciała;
— potrafi dopasować części ciała do ich nazw po angielsku;
— potrafi stosować strukturę I have got i I haven’t got do opisu twarzy;
— potrafi odpowiedzieć na pytania kolegi dotyczące opisu twarzy;
— potrafi samodzielnie opisać twarz w formie spójnej wypowiedzi ustnej
i pisemnej,
— uczeń nie pamięta nazw części ciała;
— uczeń ma problemy z użyciem nowo poznanej struktury;
— uczeń ma problem z opisaniem twarzy samodzielnie;
— nie potrafi odpowiedzieć na pytania kolegi.
— burza mózgów;
— odkrywanie reguły gramatycznej;
— analiza reguły gramatycznej;
— komunikacyjna;
dzieci;
— ilustracje z częściami twarzy
— podręcznik
— karty pracy
— kostka jedna kostka na 4 dzieci z kolorowymi ściankami (niebieska,
zielona, czerwona, żółta, biała, czarna—tracisz kolejkę),
— koperty (pięć kopert z tymi samymi kolorami (niebieska, zielona,
czerwona, żółta, biała),
*niebieska koperta zawiera oczy,
*zielona koperta zawiera uszy,
*czerwona koperta zawiera usta,
*żółta koperta zawiera nos,
*biała koperta zawiera twarz,
— do gry z kostką
— tablica.
7. Zapis tematu do dziennika: Opisujemy twarz z użyciem struktury I
have got — I haven’t got.
42
II część
Przebieg zajęć:
Czynności
nauczyciela i
uczniów
Formy pracy Środki dy- Przebieg
daktyczne
Praca z klasą
2. How many eyes
Praca z klasą
3. Prezentacja
materiału
Praca z klasą Maska
przedstawiająca
potwora
Nauczyciel wychodzi na chwilę z klasy i
wraca w masce.
Burza mózgów Who am I?, Nauczyciel
pyta uczniów, uczniowie podają różne
propozycje.
Nauczyciel mówi: I am a monster. Look
at me! Wskazując na siebie, opisuje z
entuzjazmem swoją maskę:
I have got a green face.
I have got 3 eyes.
I have got 4 big teeth.
I have got big ears.
Następnie nauczyciel mówi ze smutkiem:
I haven’t got hair.
I haven’t got a nose.
4. Prezentacja
Praca z klasą Dwie
materiału w formie
buźki:
zapisu graficznego
uśmiechnięta i
smutna
wycięte z
kartonu
Nauczyciel przypina na środku tablicy
zdania, które wypowiedział. Po lewej
stronie tablicy przypina uśmiechniętą
twarz i frazę I have got a po prawej
smutną twarz i frazę I haven’t got.
Nauczyciel jeszcze raz czyta poszczególne zdania, zadaniem uczniów jest wybrać
odpowiednie zdanie i przypiąć pod
odpowiednią buzią.
1.Nauczyciel prezentuje uczniom poszczególne części twarzy i przypina je
do tablicy. Z elementów powstaje twarz.
Z rozsypywanki wyrazowej uczniowie
wybierają podpisy do odpowiednich
części twarzy.
Karta pracy How many eyes?, zadaniem uczniów jest
połączyć cyfry z odpowiednim potworem
w zależności od tego ile potwór ma oczu.
5. Sprawdzenie
Praca z klasą, Koperty z Nauczyciel rozdaje uczniom koperty,
stopnia zrozumienia indywidualna postaciami w których znajduje się 5 potworów, napojęć
potworów uczyciel wypowiada zdania twierdzące z
I have got a uczniowie podnoszą do góry
odpowiedniego potwora.
43
6. Opisywanie
potworów
Praca
w parach
Koperty z Uczniowie pracują w parach. Na zmianę
postaciami udają, że są którymś z potworów. Pomoc
potworów stanową te same potwory z koperty.
Jedna osoba udaje potwora, używając
zwrotów:
I have got i I haven’t got, a druga wskazuje odpowiedniego potwora. Chodząc
po klasie, nauczyciel przysłuchuje się
dialogom i pomaga w razie potrzeby.
7. Rysowanie
według podanej
instrukcji
Praca
Karty
indywidualna pracy z
napisem
monster
Nauczyciel rozdaje uczniom karty
z napisem MONSTER. Nauczyciel
wypowiada kolejne zdania a zadaniem
uczniów jest namalowanie odpowiedniego potwora. Chętni uczniowie prezentują
swoją pracę
i opisują ją używając zwrotów: I have
got i I haven’t got.
8. Uzupełnianie
tekstu z lukami
Praca indywi- Karty
dualna
pracy
Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy
z potworem i z tekstem, w którym są
luki. Uczniowie uzupełniają luki w tekście formą: I have got lub I haven’t got.
Gra językowa:
Crazy Faces
Praca w
grupach
Uczniowie w czteroosobowych zespołach ćwiczą i utrwalają konstrukcje
zdania z I have got i I haven’t got.
Nauczyciel rozdaje na 4 dzieci jedną
kostkę do gry i jeden zestaw kopert. Objaśnia co znajduje się w każdej kopercie.
Każde dziecko toczy kostkę po kolei, grę
można jednak rozpocząć po wyrzuceniu
białej ścianki, która zawiera twarz.
Jeśli nie ma jeszcze twarzy traci kolejkę.
Żadna twarz nie może mieć więcej niż
dwoje oczu i uszu, jednego nosa i ust.
Jeśli któryś z elementów już posiada,
traci kolejkę.
Zawsze wybieramy tylko jeden element
twarzy z koperty.
Wygrywa to dziecko, które pierwsze
ukończy budowę twarzy. Zadaniem dziecka jest opisać swoją Crazy face.
44
SCENARIUSZ VIII
Autor: Marta Szewczyk
I cześć
1. Temat: Określanie sposobów spędzania wolnego czasu.
Czas: 45 minut.
2. Cele lekcji:
Cele ogólne:
— wprowadzenie i utrwalenie nazw czynności związanych z wolnym
czasem;
Cele operacyjne:
Uczeń:
— określa czynności związane z czasem wolnym (I want to…watch TV,
listen to music, play football, play cards, play a board game, play
computer game);
— potrafi reagować na usłyszane czynności, pokazując je za pomocą
gestów;
— opisuje czynności wykonywane przez inne dzieci (You want to
play…);
— poprawnie wymawia poznane zwroty.
— uczeń nie pamięta nazw czynności;
— uczeń ma problemy z poprawnym wymawianiem nazw czynności;
— uczeń ma problem z opisaniem czynności;
— nie potrafi odpowiedzieć na pytania kolegi.
— aktywizująco –twórcze;
— komunikacyjne;
— praca indywidualna na forum klasy—wypowiedzi poszczególnych
dzieci;
45
— karty do demonstrowania słownictwa;
— karteczki ze zdaniami określającymi czynności wykonywane w czasie wolnym.
7. Zapis tematu do dziennika: Określanie sposobów spędzania wolnego czasu.
II cześć
Przebieg zajęć:
Czynności nauczy- Formy
ciela i uczniów
pracy
Środki dy- Przebieg
daktyczne
Praca z
klasą
1. Nauczyciel wita uczniów: Good morning
children. How are you today?
Następnie wspólnie wyklaskują poznany
wcześniej Jazz Chant:
Hi, how are you?
Fine, how are you?
I’m fine. How’s Mary?
She’s fine. How’s the weather?
It’s fine. How is Jack?
He is ill. Oh, no.
2. Prezentacja
materiału
Praca z
klasą
Nauczyciel mówi: Look and quess what I
want to do. Następnie za pomocą gestów
pokazuje wybrane czynności wykonywane
w czasie wolnym, mówiąc np.: I want to…, a
dzieci zgadują jaka to czynność. Kiedy uczniowie określą po polsku jaka to czynność,
nauczyciel mówi: Yes, well done i podaje
angielski odpowiednik danego zwrotu.
Następnie przypina kartę obrazkową do
demonstrowania słownictwa i powtarza to
zdanie jeszcze raz. Procedura powtarzana
jest dla wszystkich czynności.
3. Listen and mime. Praca z
Sprawdzanie stop- klasą
nia zrozumienia
Karty
Nauczyciel mówi: Listen and mime i
obrazkowe wskazuje kolejno na karty obrazkowe,
wypowiadając zdanie np. I want to play a
board game. Najpierw odgrywa czynność
z uczniami, a następnie mówi: Stop! Dzieci
muszą zastygnąć w bezruchu. Nauczyciel
powtarza to ćwiczenie, wypowiadając w
przypadkowym porządku zdania dla wszystkich czynności, tym razem bez wskazywania
na karty obrazkowe i bez naśladowania.
Dzieci same pokazują czynności.
46
4. Powtarzanie za
nauczycielem
Karty
obrazkowe
z nazwami
czynności
Nauczyciel przypina na środku tablicy
karty obrazkowe ilustrujące prezentowane
czynności i zachęca uczniów aby powtarzali
nazwy czynności. Następnie prezentuje
graficzny zapis poszczególnych czynności.
Za każdym razem czyta napisy na głos
a uczniowie chóralnie powtarzają. Następnie
prosi chętnych uczniów aby dopasowali
podpis do odpowiedniej czynności.
Po umieszczeniu podpisu pod właściwym
obrazkiem uczeń odczytuje na głos graficzny
zapis czynności.
5. Dokończ zdanie Praca z
Karty
obrazkowe
klasą,
indywidualna
Nauczyciel pokazuje uczniom kartę obrazkową z daną czynnością i rozpoczyna zdanie
słowami: I want to… Zadaniem uczniów jest
dokończyć zdanie, np.: play football. Nauczyciel powtarza procedurę dla pozostałych
czynności.
6. Kalambury
Praca z
klasą
Praca
w parach;
w klasie
Karteczki Nauczyciel zaprasza na środek klasy dwoje
z napisami uczniów. Dzieci losują karteczki z zapiczynności sanymi nazwami czynności, które muszą
pokazać w parze za pomocą gestów, np. I
want to play football. Pozostali uczniowie
zgłaszają się do odpowiedzi, a dwójka dzieci
stojących na środku klasy wytycza osobę.
Jeśli odpowiedź jest poprawna, do tej osoby
należy następna kolejka. Wychodzi na środek klasy z wybranym kolegą lub koleżanką,
losują karteczkę i pokazują daną czynność.
7. Tworzenie włas- Praca
Karty
nych zakończeń
indywidu- pracy
zdań
alna
Nauczyciel rozdaje uczniom karty z czterema zdaniami zaczynającymi się od słów:
I want to… Uczniowie w oparciu o poznane
czynności mają dokończyć je samodzielnie a
następnie odczytać głośno.
ZAŁĄCZNIKI DO SCENARIUSZY
ZAŁĄCZNIK 1
Scenariusz lekcji języka angielskiego dla klasy I szkoły podstawowej
Temat: Farm Animals
47
48
ZAŁĄCZNIK 2
Temat: Farm Animals
ZAŁĄCZNIK 3
Temat: Farm Animals
49
50
ZAŁĄCZNIK 4
Temat: My Toys
Autor: Agnieszka Psyk-Chałupa, Ilona Szymańska, Joanna Wójcik-Sęk
ZAŁĄCZNIK 5
Temat: My Toys
51
52
ZAŁĄCZNIK 6
Temat: My Toys
ZAŁĄCZNIK 7
Temat: My Toys
53
54
ZAŁĄCZNIK 8
Temat: My Toys
ZAŁĄCZNIK 9
Temat: My Toys
55
56
ZAŁĄCZNIK 10
Temat: My Toys
Autor: Agnieszka Psyk – Chałupa, Ilona Szymańska, Joanna Wójcik - Sęk
ZAŁĄCZNIK 11
Temat: My Toys
57
58
ZAŁĄCZNIK 12
Temat: My Toys
ZAŁĄCZNIK 13
Scenariusz lekcji języka angielskiego dla klasy II szkoły podstawowej
Temat: Pogoda w różnych porach roku
Autor: Mariola Loręcka-Zoń
59
60
ZAŁĄCZNIK 14
Temat: Clothes — Utrwalamy znajomość nazw ubrań
Autor: Dorożyńska Beata, Kałuża Halina, Lechowicz Katarzyna
ZAŁĄCZNIK 15
Temat: Utrwalamy znajomość nazw ubrań
Autor: Dorożyńska Beata, Kałużna Halina, Lechowicz Katarzyna
61
62
ZAŁĄCZNIK 16
ZAŁĄCZNIK 17
Temat: Clothes – Utrwalamy znajomość nazw ubrań
63
64
ZAŁĄCZNIK 18
ZAŁĄCZNIK 19
65
66
ZAŁĄCZNIK 20
ZAŁĄCZNIK 21
Temat: Opisujemy twarz
67
68
ZAŁĄCZNIK 22
ZAŁĄCZNIK 23
69
70
ZAŁĄCZNIK 24
ZAŁĄCZNIK 25
I am a monster.
I ……………… green face. I ………...
…….. teeth. I…………………… five big eyes. I ……………. a nose.
I ………………… a small mouth
71
72
ZAŁĄCZNIK 26
BIBLIOGRAFIA
J. Brzeziński: Nauczanie języków obcych dzieci. Warszawa: WSiP 1987.
B. Harwas-Napierała, J. Trempała: Psychologia rozwoju człowieka — charakterystyka okresów życia człowieka. Tom II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN 2000.
M. Jagodzińska: Psychologia pamięci. Badania, teorie, zastosowaia. Gliwice: Helion SA 2008.
M. Kwiatkowska: Podstawy pedagogiki przedszkolnej. Warszawa: WSiP 1985.
H. Komorowska: Ćwiczenia komunikacyjne. Warszawa: WSiP 1988.
H. Komorowska: Metodyka nauczania języków obcych. Warszawa: Fraszka Edukacyjna 2002.
C. Kulisiewicz: Podstawy dydaktyki. Warszawa: WSiP 2005.
P.H. Musset (red): Handbook of child psychology. Tom II. New York 1983.
G. Paprotna: O niektórych źródłach niepowodzeń dzieci w edukacji przedszkolnej.
W: Niepowodzenia szkolne. Red. J. Łysek. Kraków: Impuls 1998.
J. Piaget, B. Inhelder: Psychologia dziecka. Wrocław. Siedmiogród 1996.
M. Przetacznik-Gierowska, G. Makiełło-Jarża: Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego. Warszawa: WSiP 1992.
M. Szpotowicz, M. Szulc-Kurpaska: Język angielski w zintegrowanym nauczaniu
początkowym. Warszawa: Oxford University Press 2000.
M. Żebrowska: Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży. Warszawa: PWN 1986.
SCENARIUSZE LEKCJI
M. Baranowska: Farm animals — zwierzęta gospodarcze. Scenariusz I.
B. Dorożyńska, H. Kałużna, K. Lechowicz: Clothes — utrwalamy znajomość nazw
ubrań. Scenariusz VI.
M. Loręcka-Zoń: Pogoda w różnych porach roku. Scenariusz V.
A. Nabiałek: Moje zabawki. Scenariusz IV.
A. Opałka: Opisujemy swoją twarz. Scenariusz VII.
A. Psyk-Chałupa, I. Szymańska, J. Wojtasik-Sęp: My toys — moje zabawki. Scenariusz III.
M. Szewczyk: Określanie sposobów spędzania wolnego czasu. Scenariusz VIII.
A. Zimny: Nazywamy części ciała. Scenariusz II.
CZĘŚĆ II
GRY I ZABAWY
W NAUCZANIU DZIECI JĘZYKA ANGIELSKIEGO
Głównym celem nauczania języka obcego oprócz przygotowania do późniejszej systematycznej nauki jest wdrażanie do komunikacji, a także rozwijanie w głównej mierze dwóch podstawowych sprawności w ich naturalnej
kolejności, a mianowicie sprawności słuchania i mówienia. Włączenie bajek, piosenek, rymowanek i informacji o kulturze danego języka do procesu nauczania oraz nauka słownictwa z najbliższego otoczenia dziecka to
główne zadania nauczania języka obcego. Sama zaś nauka języka obcego
powinna być zbliżona do nauki języka ojczystego. Zatem powinna mieć
charakter zabawowy, bo w taki właśnie sposób dzieci przyswajają język ojczysty. Wykorzystanie gier i zabaw w procesie nauczania języka na pewno
uatrakcyjnia i ułatwia sam proces nauczania, czyniąc go tym samym nieświadomym i bliskim dziecku.
1. DEFINICJA GIER I ZABAW
Gry i zabawy stanowią jeden ze sposobów odkrywania i rozwijania umiejętności językowych. Mogą być wykorzystywane zarówno do wprowadzania, jak i utrwalania poznanego słownictwa czy struktur gramatycznych
w języku obcym na zajęciach w przedszkolu i klasach I–III. Gry i zabawy
mogą być wykorzystane dla rozwijania wszystkich czterech sprawności językowych — słuchania, mówienia, czytania i pisania na każdym etapie lekcji, a więc podczas wprowadzenia czy prezentacji, ćwiczeń praktycznych,
jak również podczas zakończenia zajęć.
Zabawa to forma aktywności dzieci, zwykle spontaniczna i dobrowolna, o
charakterze twórczym, w trakcie której dziecko tworzy coś nowego, czyniąc
siebie i wszystko co go otacza tym wszystkim o czym marzy lub czego pragnie. Zabawie towarzyszy zwykle zadowolenie i gratyfikacja wewnętrzna.
Zdaniem Wincentego Okonia wyróżniamy zabawy tematyczne, konstruk-
76
cyjne, ruchowe i dydaktyczne. Zabawy tematyczne dotyczą wchodzenia w
role i fikcyjnego odgrywania różnych postaci, zabawy konstrukcyjne dotyczą
manipulacji na przedmiotach, obiektach, zabawom ruchowym towarzyszy nieodzownie ruch, natomiast zabawy dydaktyczne dotyczą przestrzegania ściśle
określonych norm, podążania według określonego schematu (Okoń 1981).
Gra jest formą zabawy, prowadzoną wedle ściśle określonych reguł. Gra
jest „aktywnością obejmującą interakcje między jednostkami lub grupami
dążącymi do realizacji określonych celów wyznaczonych przez reguły”
(Maidment, Bronstein 1973 s. 63). W pedagogice wczesnoszkolnej istnieje
pojęcie „gier dydaktycznych”, do których zaliczyć możemy zarówno zabawy, jak i gry, które należą do grupy metod problemowych. Mimo to istnieje
rozgraniczenie pomiędzy zabawą dydaktyczną czyli „zabawą według wzoru
opracowanego przez dorosłych, prowadzącą z reguły do rozwiązania założonego w niej zadania, osiągnięcia celu”, a grą dydaktyczną czyli „odmianą zabawy polegającą na przestrzeganiu ustalonych reguł” (Wózek 1998).
W języku angielskim również istnieje rozgraniczenie pomiędzy zabawą
(play) pojmowaną jako dowolną działalność, której towarzyszy zadowolenie, a grą (game), czyli działalnością podporządkowaną określonym regułom. Rozgraniczenie to nie jest aż tak wyraźne, stąd też w praktyce częściej
wykorzystuje się pojęcie game dla określenia zarówno gry, jak i zabawy.
2. FUNKCJE GIER I ZABAW
Zdaniem Teresy Siek-Piskozub (1994, s. 20–23) gry i zabawy, bawiąc
i ucząc zarazem, spełniają szereg funkcji:
— organizacyjną (pozwalają lepiej zaplanować czas ucznia i nauczyciela,
uczniowie są aktywni, ale ich działania są kontrolowane przez reguły gry);
— motywującą (pobudzają do wysiłku, twórczego działania i motywują
wewnętrznie poprzez chęć do kontynuowania);
— dydaktyczną (aktywizują wszystkich uczniów, umożliwiają wszechstronny rozwój, pozwalają rozwijać sprawności językowe);
— poznawczą (wprowadzają lub utrwalają nowe zagadnienia);
— wychowawczą (kształtują normy postępowania).
3. ZALETY GIER I ZABAW
Celem gier i zabaw jest zbliżenie procesu poznawczego do poznania bezpośredniego, opartego na własnym doświadczeniu, osiągnięcie zadowolenia i sukcesu. We wczesnoszkolnym nauczaniu języka angielskiego dzieci
77
dominują gry i zabawy językowe, należące do gier dydaktycznych, które
łączą elementy nauki i zabawy. Gry i zabawy językowe stanowią taki rodzaj
aktywności który:
— bawi, ciekawi i uczy;
— łączy dwa rodzaje aktywności: zabawę i naukę;
— dostarcza bodźców, dzięki którym dziecko odkrywa, doświadcza czegoś nowego lub czegoś co zna, ale w nowym kontekście;
— tworzy określony kontekst sytuacyjny;
— ma określone reguły/zasady, których należy przestrzegać;
— nie zawsze prowadzi do wygranych, nie zawsze występuje współzawodnictwo;
— uczy współpracy i zdrowej rywalizacji, a także samooceny;
— świetnie wspomaga naukę, wzmacniając pozytywnie nastawienie do
przedmiotu;
— może wprowadzać nowy temat, nowe zagadnienie;
— może służyć utrwalaniu i powtarzaniu przerobionych zagadnień z leksyki i gramatyki;
— może być wykorzystany do rozwijania czterech sprawności językowych: słuchania, mówienia, czytania i pisania;
— motywuje do działania i niezamierzonej nauki;
— przynosi odprężenie, a w stanie odprężenia uczymy się szybciej i lepiej;
— pozwala na aktywny udział wszystkim uczniom równocześnie — także słabszym i nieśmiałym;
— pomaga przy przezwyciężaniu zmęczenia;
— przyczynia się do wzrostu koncentracji;
— urozmaica lekcję;
— skłania do komunikacji, do wchodzenia w interakcje,
— wprowadza gotowość do kooperacji (uczniowie pomagają sobie nawzajem) i rozwija zdolność do empatii;
— pozwala dzielić się doświadczeniami;
— rozwija kreatywność uczniów;
— wpływa na rozwój pamięci;
— redukuje strach i zahamowania;
— pozwala odczuć przyjemność jaką daje sukces ukończonego zadania,
czy wygranej.
4. ZASADY GIER I ZABAW
Wprowadzając gry i zabawy do procesu nauczania-uczenia się należy pamiętać o tym, że:
78
— gra musi mieć określony cel lub cele;
— instrukcje muszą być jasne, krótkie, zrozumiałe i podane przed rozpoczęciem gry lub zabawy, warto je wprowadzać stopniowo, ilustrując
obrazami lub demonstrując kolejne etapy;
— instrukcje powinno się podawać w języku obcym, polecenia powinny
być proste i krótkie, poparte gestem, ruchem, czy mimiką;
— podanie instrukcji powinno być zakończone informacją zwrotną
otrzymaną od uczniów, może być w języku ojczystym;
— jeśli dzieci grają w daną grę po raz pierwszy, lub gra jest skomplikowana, można po podaniu instrukcji w języku obcym powtórzyć ją w
języku ojczystym;
— gry i zabawy należy wprowadzać na każdym etapie lekcji, uwzględniając ich różnorodność, przeplatając statyczne (settlers) dynamicznymi (rousers), by przeciwdziałać nudzie i rutynie;
— gra nie może wykraczać poza aktualny poziom rozwoju dziecka i
poza aktualny poziom wiedzy i umiejętności dziecka;
— gra nie może być zbyt trudna, zbyt długa, zbyt skomplikowana;
— gra lub zabawa, przebiegająca wedle określonych reguł, powinna
kończyć się zwycięstwem gracza (drużyny) lub powinna zostać zakończona przez nauczyciela w takim momencie, kiedy zainteresowanie dzieci grą czy zabawą jest jeszcze stosunkowo duże, kiedy dzieci
są na poziomie „on task”;
— grę lub zabawę należy przemyśleć, a nawet rozegrać w myślach, by
móc przewidzieć ewentualne problemy i dostosować różne aspekty
do własnych potrzeb (np. zmiana tematyki, ilości potrzebnych kart
obrazkowych, zasad gry, czy zabawy, itd.);
— rozpoczynamy od gier i zabaw z całą klasą, potem proponujemy gry
w parach, a następnie w drużynach;
— stosując formę par otwartych, należy wybrać taką parę, która poradzi
sobie z danym zadaniem, gdyż będzie ona modelem, wzorem do naśladownictwa dla pozostałych — zamkniętych par;
— należy unikać samodzielnego podziału na drużyny w klasach młodszych;
— warto przemyśleć sposób doboru uczniów w grupy, np. odliczając
do pięciu (wszystkie jedynki staną pod jedynką, dwójki pod dwójką,
itd.) lub losując ilustracje (wszystkie owoce staną pod Fruit, zwierzaki pod Animals, itd.);
— należy również przygotować się do sytuacji, kiedy w klasie mamy
nieparzystą ilość uczniów, a zamierzamy pracować w parach;
79
— należy pomyśleć o uczniach, którzy odpadają z gry, już ukończyli grę,
co zrobić by te dzieci nie nudziły się i nie przeszkadzały innym, lub
zrezygnować z opcji „przegrani”;
— nauczyciel w trakcie gier i zabaw pełni rolę prowadzącego lub monitoruje pomagając w razie potrzeby, czy niwelując wszelkie przeszkody i napotkane problemy;
— gry i zabawy powinny być dopasowane do tematu i celu lekcji, z
uwzględnieniem stopniowania trudności;
— należy przewidzieć szacowany czas zabawy lub gry.
5. POLECENIA W GRACH I ZABAWACH
Istotną rolę odgrywają również polecenia towarzyszące grom i zabawom.
Wydawane przez nauczyciela w języku obcym ułatwiają proces przyswajania języka, gdyż zwykle towarzyszy im pokaz lub demonstracja poparte
ruchem, gestem czy mimiką. Dzieci, wykorzystując nieświadomie instynkt
do przewidywania i odkrywania znaczenia z kontekstu, właściwie przyporządkowują znaczenie, doskonale wiedząc co powinny zrobić. Kilkakrotne
powtarzanie poleceń w podobnych sytuacjach utrwala związek konkretnego zachowania z danym poleceniem, czyli znaczeniem i jego dźwiękową
realizacją. Wydawanie poleceń w języku obcym utwierdza w przekonaniu
również same dzieci, że język obcy służy nie tylko do nauki, ale i do komunikacji. Zatem język jest źródłem nowych informacji wprowadzanych na
zajęciach, ale również jest narzędziem do przekazu tych nowych wiadomości i rozwijania umiejętności.
Poniższe przykłady przedstawiają polecenia najczęściej wykorzystywane
na zajęciach języka angielskiego w edukacji elementarnej. Większość z nich
jest wykorzystywana do wprowadzania, a także do przeprowadzania różnych gier i zabaw z języka angielskiego.
Let’s play a game
Now we’ll play a guessing game.
Do you feel like a game now?
For this game we have to…
What about a game of…?
This is a game with colours/numbers.
Let’s play a guessing/counting game.
What you have to do is to…
80
Look this way
Look at me.
Look over here.
Pay attention now.
Eyes to the front, please.
Face the front.
Be quiet!
Everyone listen.
Stop talking now.
Ssshhh!
Listen to what I’m saying.
Silence, please.
Don’t talk.
Work in twos.
Work in pairs.
Work in threes/fours.
Work together with your friend.
Work in groups of two/three.
I want you to form groups. Four pupils in each group.
I’ll divide the class into groups.
Get into groups of four.
Form two groups of six.
Here are some tasks for you to work on in groups/pairs/threes.
I want you to do same tasks in groups.
Get into two teams
Form two teams.
Get into five teams of four or five.
These two rows are one team.
All these boys and girls are in the other team.
There are too many in this group.
Can you join group 4.
There should only be four pupils in each group.
Heads or tails?
Work on your own.
Everybody work individually.
Try to work independently.
No cheating.
Work by yourselves.
Don’t disturb your neighbour.
Do it like this.
Watch me first.
Copy me.
Do this. Do it this way.
Like this, not like that.
Listen to me saying that.
Try to do it exactly the same way as I’m doing it.
Do what I’m doing.
I’ll read first and then you can read after me.
I’ll start and you will continue.
Here are the instructions.
Here’s an example.
I’d like helpers, please.
Can you give out/collect…?
Can you pass round these workcards?
Louder, please.
Speak up.
Say it louder.
Say it a bit louder.
Once again, but louder.
Say it so that everyone can here you.
More clearly
Speak more clearly.
No so quickly, I can’t follow.
Slowly does it!
Carefully does it!
Again please.
Once more.
Once again, please.
Say it again.
Say it once more.
Let’s try it again.
Repeat, please.
Repeat/say after me…
Say it after me.
81
82
Have another try.
Not quite right. Try again.
Go on. Have a try.
There’s no hurry.
Take it easy.
You’re on the right track.
Everybody.
Everyone listen and repeat.
All together now, please.
Everyone, say…
Say it with me.
All of you.
The whole class, please.
Let’s read it in chorus.
Boys-girls.
Now all the boys//girls.
Just the girls.
Girls only.
Let’s begin with the boys.
This row.
The next group.
These two rows.
Just the front row.
The back row, please.
I want you to make two lines…. one behind the other.
Now get into a line.
Stand in a line. A nice a straight line.
In turns.
One after the other, please.
Take it in turns, starting here.
One at a time, please.
In turn, starting with…
Just you, …
Now you, …
One boy at a time, the rest wait your turn.
Next one, please.
Not you again, Paul.
Now let’s have someone else try it.
Join in with the rest of us, Paul.
Now it’s your turn to ask…
Now Paul, say to Ana…
Ask the children in front of/behind you.
Stand up — sit down.
Stand by your desk(s).
Sit in your seat(s).
Sit at your desk(s).
Stay in your place(s).
Take your seats.
Come out to the front/back of the class.
Come here.
Come out here and face the class.
Look at the class.
Back to the class. Turn your back to the class.
Stand with your back to the class.
Come and sit at the front.
Go and sit at the back of the class.
Go and sit/stand next to…
You will have to go and sit next to someone else.
Go and sit down again.
Go back to your seat(s), please.
Thank you, you can sit down again.
Back to your place.
Turn around.
Turn and face the board.
About turn.
Face the other way.
Look left.
Look to the right/left.
Look straight ahead.
Close your eyes.
Eyes closed!
No peeping!
Face the front.
Jump up and down.
Hop on one leg.
83
84
Wave your hands (in the air).
Touch your head/toes.
Point to your mouth/head.
Don’t move.
Stand/sit still.
Stay where you are.
Nobody move.
Open your desks.
Close your desks.
Put your schoolbag away.
Put your schoolbag on the floor under your seat.
Put that away.
Put your book in your desk.
Take out your workbooks.
Put your desks together.
Put your desks into groups of four.
Turn your desk around.
Put the desks back where they were.
Hold up your pens.
Hold your cards up.
Put them down again.
Put them back down..
Guess what it is
Guess what I’m drawing/showing
Can anyone guess what this is/what I’m holding.
You can have three guesses/I’ll give you three guesses to find out what’s
in the box/bag.
Ask the other children: „Is it a …?”
Let’s begin
Off we go.
Get set. Go.
Here it comes.
Ready, stead, go.
Show me
Show me…
Point to the…
Have a look and then pass it on
85
I’ll pass this picture round
What can you see in the picture?
Tell me what can you see
Can you make a circle? A nice round circle. Not too close …a bit further
apart…step back a bit … come forward a bit.
Let’s listen
You will hear…
Let’s listen to it once more/once again.
No we listen to it again.
Just listen. Don’t say anything.
While listening, colour/find …
Listen carefully to the instructions.
Let’s draw
Take out your crayons/drawing things.
Let’s do some drawing.
Now we do some colouring.
Draw a…. and colour it…
Let’s play
Throw the dice.
Choose your counter.
Go forward/backwards one/two squares.
Who starts? I’ll start/ you start.
It’s my turn. Let’s check. Start again. Have another turn. Wait for your turn.
Have another throw. Miss a turn.
Mix the cards. Turn over two cards.
Put down a card. I’m collecting. Do you have…. ? Who’s got?
It matches. It doesn’t match.
You can spend…
You have five minutes to complete/do it.
You have to stop in two minutes/minutes’ time.
Are you ready?
Who has finished?
Have you all finished?
Have you done everything?
Have you done everything?
Anybody not finished?
86
Stop now.
Time is up.
It’s time to stop.
Put your pencils down.
That’s fine.
O.K. that’s enough.
All right, you can stop now.
That’s enough for now.
Everybody stop what you’re doing.
Stop it!
Stop doing that!
That’ll do now!
That’s enough of that.
I’ve already asked you to stop once. I won’t tell you again.
One point for this team
Two points for the girls.
A point to the girls.
The first one to answer gets a point.
The one who answers first will get a point.
The first team to score 5 points wins.
You lose a point if you answer wrong.
You’re out.
Add up your points
Let’s count up the points together.
What was the final score?
How many points have you got altogether?
This team has won
The winning team is group A.
It’s a draw.
Three cheers for the winner. Hip-hip-hurray!
Team B is the winner.
Good
Right.
You are right.
That’s right. That’s correct.
Well done.
I like that.
87
Excellent.
That’s very good.
No, that’s wrong
Could be better.
I’m afraid that’s not quite right.
Not really.
Unfortunately not.
You can’t say/use/do like …
6. RODZAJE GIER I ZABAW
Istnieje wiele typologii gier i zabaw w nauczaniu języka angielskiego. Gry
i zabawy możemy dzielić ze względu na:
a) sposób pracy grupy:
— współpracujące (celem jest ukończenie zadania);
— rywalizujące (celem jest wygranie);
b) sposób użycia języka:
— komunikacyjne (nacisk na płynność językową, współpracę w grupie,
skupienie na zadaniu, aktywności, ważny jest proces);
— poprawne (nacisk na poprawność językową, współzawodnictwo grup,
skupienie na rozumieniu i produkcji, ważny jest efekt, rezultat);
— rodzaj przeważającej aktywności:
— rouser lub stir (aktywizujące, pobudzające do działania, wykorzystujące ruch);
— settler (wyciszające, wymagające większego skupienia i myślenia);
c) rodzaj aktywności:
— mentally engaging (angażujące umysł do myślenia i tworzenia);
— physically occupying (wymagające postępowania rutynowego, mechanicznego, np. przypisywanie, wycinanie);
d) rodzaj użytych środków dydaktycznych:
— ruchowe,
— z kartami,
— planszowe,
— z kostką,
— z rysowaniem,
— dramowe,
— z muzyką,
— zespołowe,
— leksykalne (Lewis, Bedson 2000).
88
Gry i zabawy możemy podzielić również ze względu na:
a) charakter poznania (learning style):
— ruchowe — angażujące ruch, dotyk;
— wzrokowe — angażujące wzrok;
— słuchowe — angażujące słuch;
(rzadko wykorzystuje się zmysł smaku i węchu w grach i zabawach
językowych).
b) rodzaj inteligencji (zgodnie z teorią inteligencji wielorakich Gardnera):
— przestrzenne,;
— matematyczno-logiczne;
— językowe;
— ruchowe;
— muzyczne;
— intrapersonalne;
— interpersonalne;
— naturalistyczne.
c) lub rodzaj umiejętności:
— rozwijające sprawność słuchania;
— rozwijające sprawność mówienia;
— rozwijające sprawność czytania;
— rozwijające sprawność pisania.
Mimo licznych podziałów gry i zabawy rzadko kiedy występują w czystej
postaci. Często w jednej grze czy zabawie możemy doszukać się dwóch
lub więcej rodzajów, np. guessing game może być jednocześnie card game,
czy drawing game, a zabawa „czytanie na ścianie” może być jednocześnie
actually occupying, a także mentally engaging.
7. PROPOZYCJE GIER I ZABAW DO WYKORZYSTANIA
NA ZAJĘCIACH JĘZYKA ANGIELSKIEGO
Poniższe gry i zabawy są przykładami do wykorzystania na zajęciach języka angielskiego z dziećmi w klasach młodszych. To propozycje, gdyż nie
sposób podać gotowego „przepisu” zabawy dla wszystkich. Każda klasa
stanowi jedyną i niepowtarzalną konfigurację osób w danym czasie i miejscu, nauczaną przez jedynego w tej czasoprzestrzeni nauczyciela.
Gry i zabawy są opisane poniżej według następującego schematu: temat
— opisujący zagadnienie, wiek uczniów — określający przedział wiekowy
uczniów, cele — każda gra, czy zabawa edukacyjna powinna mieć pod pretekstem zabawy ukryty cel lub cele edukacyjne, materiały — wymienione
89
niezbędne pomoce do przeprowadzenia zajęć, a także przebieg zabawy lub
gry — czyli procedury krok po kroku, by osiągnąć zamierzony cel.
1. Wytwór liczenia
Czas: 5–10 min.
Wiek uczniów: 7–9
Cele:
— rozwijanie sprawności rozumienia ze słuchu;
— utrwalenie liczebników głównych od 1 do 20;
— rozwijanie ekspresji twórczej.
Materiały: kartka, ołówek.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel dyktuje liczby od 1 do 20.
2. Zadaniem uczniów jest obok postawionej kropki w dowolnym miejscu
napisać usłyszaną liczbę, a następnie połączyć liczby od 1 do 20.
3. Uczniowie muszą nazwać powstały „wytwór”.
2. Wspólne przeliczanie
Czas: 5–10 min.
Cele:
— utrwalenie liczebników głównych od 1 do 20;
— utrwalenie działań na liczbach — dodawania i odejmowania w zakresie
1–20.
Materiały: karty z liczebnikami.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje karty z liczebnikami od 1 do 20, każdą kartę otrzymuje inny uczeń. Jeśli uczniów jest więcej to automatycznie kart z liczebnikami również powinno być więcej.
2. Uczniowie stoją w kole, a nauczyciel podaje działania, np. „2 plus 4 is
…”. Zadaniem dziecka z odpowiednią kartą jest podnieść kartę do góry mówiąc „6” . Nauczyciel ponownie podaje działanie „15 minus 5 is…” i ponownie dziecko z odpowiednią kartą mówi „10”.
3. Jeśli dziecko popełniło błąd, nauczyciel powtarza to samo działanie raz
jeszcze, dla poprawnego wykonania działania.
Inne opcje:
90
Z dziećmi 7-letnimi można ograniczyć zakres dodawania i odejmowania
do dziesięciu, rozdając karty z liczebnikami podwójnie, czyli dwie jedynki,
dwie dwójki itd.
W przypadku dzieci 9-letnich jako opcję można wprowadzić tworzenie
działań przez uczniów, a więc ostatnie dziecko udzielające odpowiedzi jest
jednocześnie pomysłodawcą nowego działania. Należy wówczas zaznaczyć,
że działania nie mogą się powtarzać.
3. Zip-Zap
Czas: 5–10 min.
Cele:
— rozwijanie koordynacji słuchowo-ruchowej i orientacji w schemacie
ciała;
— utrwalenie poznanych struktur gramatycznych.
Materiały: piłka.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rzuca piłkę do dziecka siedzącego w kole mówiąc „Zip”
lub „Zap”.
2. Zadaniem dziecka jest powiedzieć My name is… do dziecka po prawej
stronie, jeśli nauczyciel powie „Zip”, lub do dziecka po lewej stronie, jeśli
nauczyciel powie „Zap”.
Inne opcje:
Dziecko może zapytać kolegę lub koleżankę po prawej lub lewej stronie
When’s your birthday?/What’s the weather like? Zadaniem zapytanego dziecka jest odpowiedzieć na pytanie.
4. Podaj dalej
Czas: 5–10 min.
Cele:
— kształtowanie koordynacji słuchowo-ruchowej;
— utrwalenie poznanego słownictwa lub struktur gramatycznych.
Materiały: woreczek lub pudełko, czapka, ilustracje, płyta CD.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel podaje jednemu uczniowi w kole czapkę, a drugiemu woreczek lub pudełko z ilustracjami, utrwalającymi poznane słownictwo.
91
2. Dzieci podają rekwizyty zgodnie z ruchem wskazówek zegara, podczas
gdy gra muzyka. Kiedy muzyka przestaje grać uczniowie przestają podawać
dalej.
3. Dziecko z czapką pyta What’s this? a dziecko z woreczkiem lub pudełkiem losuje obrazek i odpowiada It’s…
4. Nauczyciel nastawia nagranie i zabawa jest kontynuowana jak w pkt.
2 i 3.
Inne opcje:
Dziecko z czapką pyta What’s your favourite colour/animal? When’s your
birthday? czy How old are you?, a dziecko z woreczkiem lub pudełkiem
odpowiada.
5. Dotknij i zgadnij
Czas: 5–10 min.
Cele:
— pobudzanie zmysłu dotyku;
Materiały: worek, zabawka lub pluszak.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel do worka wkłada zabawkę lub pluszaka.
2. Uczniowie siedzący w kole podają worek kolejnemu dziecku (mogą
wówczas śpiewać znaną wszystkim piosenkę).
3. Kiedy worek zatoczy koło i wróci do nauczyciela, dzieci odgadują, co
stanowiło jego zawartość.
4. Na koniec nauczyciel pokazuje ukrytą zabawkę lub pluszaka.
6. Wybierz i nazwij
Czas: 5–10 min.
Cele:
— utrwalenie poznanego słownictwa;
Materiały: różne kamyki lub guziki.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje uczniom różne guziki lub kamyki.
92
2. Zadaniem dzieci jest nazwać wybrany guzik lub kamyk, używając nazw
zwierząt (mogą to również być nazwy produktów spożywczych lub sprzętów domowych).
7. Przeczytaj inaczej
Czas: 10 min.
Cele:
— utrwalenie poznanego słownictwa;
Materiały: małe karteczki, ilustracje z nastrojami i karty z numerami 1–6.
Przebieg zabawy:
1. Uczniowie wybierają numery od 1 do 6 i zapisują na małych karteczkach.
2. Nauczyciel zapisuje krótkie zdanie na tablicy: I can catch cats, cats can’t
catch me i demonstruje nastroje, odpowiadające poszczególnym numerom,
np. 1 — sad, 2 — sleepy, 3 — tired, 4 — happy, 5 — bored, 6 — scared.
3. Uczniowie kolejno czytają zdanie, każdy w swoim nastroju, podczas
gdy pozostali odgadują, np. Are you sad?, Are you happy?
Inne opcje:
Zamiast krótkiego zdania może być krótki wierszyk/rymowanka, który
dzieci znają już na pamięć.
8. Po nitce do kłębka
Czas: 5–10 min.
Cele:
— rozwijanie sprawności rozumienia ze słuchu i mówienia;
— utrwalenie danej struktury gramatycznej;
— rozwijanie koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej.
Materiały: kłębek wełny.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rzuca kłębek do dziecka zadając pytanie, np.: What’s your
favourite colour?/ Do you like apples? itd.
2. Zadaniem ucznia do którego nauczyciel rzucił kłębek jest odpowiedzieć, np.: blue/Yes, I do i rzucić kłębek do innego dziecka, zadając pytanie,
np.: What’s your favourite colour?/ Do you like apples?
3. Zabawa jest kontynuowana do momentu kiedy wszystkie dzieci zapytają i udzielą odpowiedzi oraz utworzą sieć.
93
9. Ukryty obrazek
Czas: 5–10 min. (wersji podstawowej)
Cele:
— kształtowanie orientacji w przestrzeni i w schemacie ciała;
— utrwalenie przyimków up, down, right, left.
Materiały: kartka w kratkę, ołówek, karta pracy — zał. 2 A i B.
Przebieg zabawy:
1. Uczniowie otrzymują kartkę w kratkę z kropką po lewej stronie kartki
(lub sami ją rysują).
2. Nauczyciel dyktuje poniższe instrukcje, a uczniowie bez odrywania
ręki od kartki rysują po liniach kratek:
2 down, 1 left, 1 up, 1 left, 1 up, 1 left, 1 up, 2 left, 2 down, 1 right, 1 down,
1 right, 1 down, 1 right, 1 down, 1 right, 1 down, 1 right, 4 down, 1 right,
7 up, 1 right, 1 up, 1 right, 1 up, 1 right, 1 up, 1 right, 2 up, 2 left, 1 down,
1 left, 1 down, 1 left, 6 up, 1 right, 1 down, 1 right, 1 up, 1 right, 1 up, 1 left,
1 up, 1 right, 1 up, 2 left, 2 up, 1 left, 1 down, 1 left, 1 up, 1 left, 2 down,
2 left, 1 down, 1 right, 1 down, 1 left, 1 down, 1 right, 1 down, 1 right, 1 up,
1 right, 6 down
3. Uczniowie porównują swój rysunek z oryginałem (Rys. 1).
Rys. 1
94
Inne opcje:
4. Nauczyciel dzieli uczniów w parach na A i B. Uczniowie A dostają karty z ilustracją A, a uczniowie B kartkę w kratkę z kropką po lewej stronie.
5. Zadaniem ucznia A jest podyktować instrukcje, podczas gdy uczeń
B rysuje po liniach kratek według instrukcji kolegi/koleżanki.
6. Po zakończeniu dyktowania uczniowie sprawdzają w parach.
7. Następnie uczniowie B dostają karty z ilustracją B, a uczniowie A kartkę w kratkę z kropką po lewej stronie. I kontynuują zabawę wg procedury
— pkt. 5 i 6.
Rys. 2 (A i B)
95
Krzyżówka
Czas: 10–15min.
Cele:
— rozwijanie sprawności w pisaniu i czytaniu;
— utrwalenie słownictwa;
— rozwijanie spostrzegawczości.
Materiały: karty pracy — Rys. 3.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel pisze na tablicy zakres wyrazów do utrwalenia.
2. Uczniowie otrzymuję kartki z pustymi kratkami (Rys. 3). Każdy
uczeń ma wpisać wyrazy z tablicy w dowolnie wybrane kratki. Jedna
litera w jednej kratce, wyrazy mogą być napisane pionowo lub poziomo,
tak jak na przykładzie (Rys. 4).
3. Następnie zadaniem każdego ucznia jest uzupełnić wszystkie pozostałe puste kratki dowolnie wybranymi literami alfabetu, tak jak pokazano na
przykładzie (Rys. 5). Po wypełnieniu, w parach uczniowie wymieniają się
kartkami i odszukują ukryte wyrazy z tablicy.
Rys. 3
96
P
E
B
O
N
E
N
C
I
L
O
K
R
U
B
B
E
R
U
L
E
R
P
E
N
C
I
L
G
B
A
G
U
E
C
A
S
E
L
B
O
O
K
I
K
V
S
U
M
G
T
D
C
A
S
G
M
X
L
Y
T
H
E
E
J
S
H
A
Z
C
S
A
M
M
T
H
L
F
K
L
E
E
S
V
Z
N
E
B
A
G
I
W
H
J
E
J
I
E
Rys. 4
W
A
D
E
T
W
A
A
B
A
S
R
E
L
P
R
R
P
E
N
C
I
L
E
E
D
U
U
S
E
Y
M
E
X
O
S
S
Q
H
C
E
B
Y
F
N
M
H
N
B
K
D
E
V
R
B
Q
B
V
E
C
S
U
I
R
R
T
T
W
T
F
B
E
X
C
I
P
H
F
W
V
Y
M
R
U
L
E
R
P
K
L
Rys. 5
97
11. Kółko — krzyżyk
Czas: 10–15min.
Cele:
— rozwijanie sprawności w mówieniu;
— rozwijanie spostrzegawczości.
Materiały: kartki papieru.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy A i B, A to kółko, B to krzyżyk
i rysuje matrycę do gry na tablicy z poszczególnymi kategoriami: „food”,
„house”, „family”, „animals”, „school”, „body”, „transport”, „colours”,
„numbers” w kratkach.
2. Zadaniem wybranego dziecka z grupy A jest powiedzieć, np. „food —
egg”. Nauczyciel przy „food” stawia kółko, a następnie dziecko z grupy B
mówi, np. „transport — car”. Nauczyciel przy „transport” stawia krzyżyk.
3. Zwycięzcą jest grupa, która jako pierwsza osiągnie pionowo, poziomo
lub ukośnie trzy kółka lub krzyżyki.
Inne opcje:
Dzieci otrzymują kartki papieru z matrycą do gry i kontynuują grę w parach.
12. Rytmiczne wyrazy
Czas: 5 min.
Cele:
— rozwijanie sprawności w mówieniu;
— rozwijanie pamięci.
Materiały: ilustracje.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel podaje ilustrację, głośno ją nazywając. Dzieci siedzą w
kole, podają dalej ilustrację i powtarzają.
2. Po podaniu pierwszego wyrazu, nauczyciel podaje drugi, potem trzeci itd. — razem 6–8 wyrazów. Kiedy wszystkie obiegną wszystkie dzieci
w kole, nauczyciel pyta o zapamiętane wyrazy.
98
13. Rysowane cyfry
Czas: 5 min.
Cele:
— rozwijanie sprawności w mówieniu,
— wdrażanie do pracy w parach;
— rozwijanie sprawności manualnych.
Materiały: brak
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel dzieli dzieci na pary. Jedno dziecko w parze rysuje palcem
drugiemu cyfrę na plecach.
2. Po odgadnięciu dzieci zamieniają się rolami.
Inne opcje:
Zamiast cyfr dzieci mogą rysować litery.
14. Malowany stwór
Czas: 5–10 min.
Cele:
— rozwijanie sprawności słuchania;
— rozwijanie ekspresji twórczej i koncentracji uwagi.
Materiały: kartka papieru, kredki, płyta CD.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje kartki, kredki i nastawia muzykę. Kiedy przestaje
grać muzyka, nauczyciel podaje polecenie: Draw a head, a dzieci rysują.
2. Następnie nauczyciel nastawia muzykę. Kiedy muzyka zaczyna grać
dzieci rysują, a kiedy przestaje grać nauczyciel podaje kolejne polecenie:
Draw a nose.
3. Po zakończeniu malowania dzieci opisują swoje potwory i umieszczają
na wystawie.
Inne opcje:
Uczniowie chodzą, tańczą w rytm muzyki. Kiedy przestaje grać muzyka
nauczyciel podaje polecenie, np.: Draw a head, a uczniowie podchodzą do
swoich ławek i rysują. Kiedy zaczyna grać muzyka uczniowie wstają i chodzą lub tańczą.
99
15. Klasowy stwór
Czas: 10–15 min.
Cele:
— rozwijanie ekspresji twórczej i koncentracji uwagi.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje kartki, kredki i nastawia muzykę (najlepiej jeśli
dzieci siedzą w kole).
2. Kiedy muzyka zaczyna grać dzieci rysują, a kiedy przestaje grać, dzieci
podają kartkę ze swoim rysunkiem koledze lub koleżance po prawej stronie
i słuchają kolejnego polecenia nauczyciela: Draw a nose.
3. Ponownie nauczyciel nastawia muzykę, a dzieci malują. I ponownie
kiedy muzyka przestaje grać dzieci podają kartkę ze swoim rysunkiem koledze lub koleżance po prawej stronie i słuchają kolejnego polecenia nauczyciela.
4. Kartka powinna wrócić z powrotem do ucznia, który rozpoczął malować.
16. Pomalujmy inaczej
Czas: 5–10 min.
Cele:
— rozwijanie ekspresji twórczej;
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje kartki, kredki i nastawia muzykę. Zadaniem dzieci
jest namalować smoka/dinozaura.
2. Kiedy przestaje grać muzyka nauczyciel podaje polecenie: Draw with
your left hand, nastawia muzykę, a dzieci malują. I ponownie, kiedy przestaje grać muzyka, nauczyciel podaje kolejne polecenie: Draw with a crayon in your mouth, nastawia muzykę, a dzieci malują.
Inne polecenia: Draw with a pencil between your elbows, Draw with your
fore finger and middle finger.
100
17. Czy potrafisz słuchać
Czas: 5–10 min.
Cele:
— rozwijanie pamięci i koncentracji uwagi.
Materiały: nagrania z piosenkami — płyta CD.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy. Zadaniem jednej grupy jest
zapamiętać jak najwięcej nazw zwierząt, a zadaniem drugiej jak najwięcej
odgłosów zwierząt.
2. Dzieci słuchają piosenki Old MacDonald had a farm.
Inne opcje:
Zadaniem jednej grupy jest zapamiętać jak najwięcej nazw zwierząt,
a zadaniem drugiej — jak najwięcej nazw części ciała. Nauczyciel nastawia
jednocześnie dwa nagrania Old MacDonald had a farm i Head, shoulders,
knees and toes.
18. Czy potrafisz odgadnąć
Czas: 5–10 min.
Cele:
— rozwijanie sprawności słuchania i mówienia;
— rozwijanie koncentracji uwagi i ekspresji odtwórczej.
Materiały: pudełko, przybory szkolne.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel wrzuca do pudełka poznane wcześniej przybory szkolne
(dzieci nie widzą przedmiotów wrzucanych przez nauczyciela).
2. Zadaniem dzieci jest odróżnić i nazwać spadające przybory szkolne.
Inne opcje:
Nauczyciel wrzuca do pudełka poznane wcześniej przybory szkolne (dzieci nie widzą przedmiotów wrzucanych przez nauczyciela). Zadaniem dzieci
jest podnieść ilustracje z przyborami szkolnymi zgodnymi z usłyszanymi
odgłosami. Nauczyciel powtarza czynność, wrzuca przybory raz jeszcze,
tyle tylko że szybciej, a uczniowie podnoszą ilustracje zgodne z usłyszanym
odgłosem.
101
19. Czy potrafisz złapać piłkę
Czas: 5–10 min.
Cele:
Materiały: piłka, ilustracje z kolorami.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rzuca piłkę do dzieci stojących w kole mówiąc kolor, np.:
blue.
2. Zadaniem dzieci jest złapać piłkę za każdym razem za wyjątkiem koloru black.
3. Nauczyciel na tablicy przypina ilustrację z kolorem black i jeszcze
purple. Zadaniem dzieci jest łapać piłkę za każdym razem za wyjątkiem
kolorów black i purple.
4. Nauczyciel przypina ilustrację z kolejnym kolorem, np. red. Zadaniem
dzieci jest dzieci jest łapać piłkę za każdym razem za wyjątkiem kolorów
black, purpl i red.
5. Nauczyciel przypina kolejne ilustracje kolorów na tablicy i kontynuuje
grę.
20. Skaczące wyrazy
Czas: 5–10 min.
Cele:
— rozwijanie koncentracji uwagi.
Materiały: ilustracje, skakanka.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel przypina ilustracje, część po prawej stronie, a część po lewej.
2. Na podłodze rozkłada skakankę lub dwie, tak by tworzyły linię. Dzieci
stoją po prawej stronie linii/skakanki, jedno za drugim.
3. Nauczyciel mówi wyraz (wybrana ilustracja z tablicy). Zadaniem uczniów jest albo pozostać na miejscu, albo przeskoczyć na drugą stronę w
zależności od tego, gdzie znajduje się dane słowo, po prawej czy po lewej
stronie tablicy.
102
21. Znikające wyrazy
Czas: 5–10 min.
Cele:
Materiały: wybrane ilustracje.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel umieszcza 8–10 wybranych ilustracji na tablicy, a następnie
podaje polecenie Close your eyes, please i odpina jedną z ilustracji.
2. Zadaniem uczniów jest odgadnąć wyraz, który znikł z tablicy.
Inne opcje:
Nauczyciel może dołożyć dodatkową ilustrację, a zadaniem uczniów jest
odgadnąć, który to wyraz.
22. Zapamiętaj podane wyrazy
Czas: 10 min.
Cele:
Materiały: wybrane ilustracje.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel przypina 6–8 wybranych ilustracji. Pod każdą ilustracją
przypina liczby od 1 do 6 w przypadkowej kolejności.
2. Nauczyciel pyta dzieci What’s the picture number 5?; What’s the picture
number 1?
3. Następnie nauczyciel podaje polecenie Close your eyes, please i odwraca wszystkie ilustracje na tablicy.
4. Dzieci otwierają oczy, a nauczyciel pyta: What’s the picture number 3?
— dzieci odpowiadają. Za każdym razem nauczyciel odwraca ilustrację dla
sprawdzenia poprawności odpowiedzi.
5. Nauczyciel kontynuuje zabawę jak w pkt. 4, aż do odkrycia i sprawdzenia wszystkich ilustracji.
103
23. Zapamiętaj podane zdania
Czas: 10 min.
Cele:
— rozwijanie sprawności mówienia i słuchania;
Materiały: ilustracje zwierząt.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel podaje polecenia poszczególnym uczniom (5–10 poleceń):
Ana, put the spider on the window, a uczeń umieszcza ilustrację pająka na
oknie; Tom, put the mouse under the blackboard, a uczeń umieszcza ilustrację myszy pod tablicą.
2. Następnie nauczyciel zadaje pytania Where’s the spider? — uczniowie
odpowiadają, Where’s the mouse? — uczniowie odpowiadają, itd., aż do
odkrycia wszystkich zwierząt.
24. Szybkie odczytywanie
Czas: 10 min.
Cele:
— rozwijanie sprawności słuchania i czytania;
Materiały: zestawy wyrazów — karta pracy (Rys. 6).
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje każdemu uczniowi dwa identyczne zestawy wyrazów (Rys. 6).
2. Zadaniem ucznia jest poprzecinać jeden zestaw na osobne wyrazy.
3. Nauczyciel dyktuje w przypadkowej kolejności wyrazy, a uczniowie
układają wyrazy powycinane na zestawie wyrazów (tym niepowycinanym).
3. Nauczyciel ponownie dyktuje w przypadkowej kolejności wyrazy, tym
razem szybko, a uczniowie układają wyrazy na karcie pracy.
carrot
potato
orange
lemon
egg
milk
chicken
pear
onion
rice
apple
tomato
ice-cream
tea
sugar
cheese
chips
bread
biscuit
salt
fish
juice
ham
sausage
cake
104
carrot
potato
orange
lemon
egg
milk
chicken
pear
onion
rice
apple
tomato
ice-cream
tea
sugar
cheese
chips
bread
biscuit
salt
fish
juice
ham
sausage
cake
Rys. 6
25. Odkryj rymy
Czas: 5–10 min.
Cele:
— rozwijanie sprawności słuchania i czytania;
Materiały: zestawy wyrazów — karta pracy (Rys. 7) i wyrazy (Rys. 8).
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje zestawy wyrazów — karta pracy (Rys. 7).
2. Następnie nauczyciel czyta wyrazy (Rys. 8). Zadaniem ucznia jest
— w momencie kiedy usłyszy wyraz rymujący się z wyrazem ze swojego
zestawu — powiedzieć na głos „swój” wyraz. Nauczyciel pierwszemu dziecku, które prawidłowo powiedziało rymujący się wyraz wręcza karteczkę z
tym wyrazem.
3. Zwycięża dziecko, które jako pierwsze zakryje wszystkie rymujące się
słowa na swojej karcie pracy.
Rys. 7
105
Rys. 8
26. Kostka kolorów
Czas: 5–10 min.
Cele:
— wdrażania do pracy w parach;
Materiały: tradycyjna kostka z kolorami zamiast liczebników, karta pracy
(Rys. 9).
Przebieg zabawy:
1. Uczniowie otrzymują w parach kostkę i karty pracy (Rys. 9).
2. Zadaniem uczniów jest po wyrzuceniu danego kolory i nazwaniu go,
zamalować tylko jedną kostkę na karcie pracy. Uczeń, który jako pierwszy
ukończy kolorowanie, wygrywa.
Rys. 9 red
blue
green
orange
purple
yellow
106
27. Kostka poleceń
Czas: 10 min.
Cele:
Materiały: tradycyjna kostka (dodatkowo kostka z czynnościami).
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel na tablicy maluje kropki, tak jak na kostce, obok każdej
umieszczając ilustracje czynności lub napisy, np. 1 — jump; 2 — stand up
and sit down; 3 — hop on right leg; 4 — clap your hands; 5 — touch your
toes; 6 — count to…
2. Uczniowie pracują w parach, jeden uczeń rzuca kostką, a drugi wykonuje daną czynność i tak na zmianę.
Inne opcje:
Nauczyciel rozdaje po dwie kostki na parę, jedna tradycyjna z kropkami,
druga z ilustracjami czynności. Po wyrzuceniu „3” i clap your hands uczeń
ma za zadanie klasnąć w dłonie trzy razy, i tak na zmianę w parach.
28. Wyrzucana postać
Czas: 10–15 min.
Cele:
Materiały: kostka, karta pracy (Rys. 10) .
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel na tablicy rysuje kropki, tak jak na kostce, obok każdej
umieszcza ilustracje lub napis, np. 1 — hat; 2 — trousers; 3 — T-shirt;
4 — sock; 5 — shoe; 6 — coat.
2. Uczniowie otrzymują postać dziecka (Rys. 10) i jedną kostkę na parę.
3. Zadaniem uczniów jest wyrzucić kostką i narysować właściwe ubranie.
Nie można „ubrać” butów jeśli nie ma skarpet, i płaszcza, jak nie ma podkoszulki z krótkim rękawem.
4. Dziecko, które pierwsze ukończy zadanie, prawidłowo rysując wszystkie ubrania, wygrywa.
107
Rys. 10
29. Wyrzucany potwór
Czas: 10–15 min.
Cele:
Materiały: kostka, karty pracy (Rys. 11 i 12).
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel na tablicy maluje kropki, tak jak na kostce, obok każdej
umieszcza napis, np. 1 — head; 2 — arm; 3 — body; 4 — hand; 5 — leg;
6 — foot.
2. Uczniowie wycinają kwadraty z częściami ciała (Rys. 11), otrzymują
schemat potwora (Rys. 12) i kostkę (jedną na parę).
3. Zadaniem uczniów jest wyrzucić kostką i na schemat nakleić właściwy
kwadrat z częścią ciała.
4. Dziecko, które pierwsze ukończy zadanie, prawidłowo przyklejając
wszystkie kwadraty, wygrywa.
108
Rys. 11
Rys. 12
109
30. Umebluj swój dom
Czas: 10–15 min.
Cele:
— rozwijanie sprawności czytania i pisania;
— wdrażanie do pracy w parach/grupach.
Materiały: kostka, karta pracy (Rys. 13) i kartka z rysunkiem domu.
Przebieg zabawy:
1. Uczniowie otrzymują w parach lub 3–4-osobowych grupach kartę pracy z elementami wyposażenia mieszkania (Rys. 13), kostkę i rysunek domu
(lub sami rysują kontury).
2. Zadaniem uczniów jest po każdym rzucie wybrać jeden ze sprzętów
i zapisać jego nazwę. Po określonym przez nauczyciela czasie uczniowie
kończą wyrzucanie kostką i nanoszą na rysunku domu wszystkie wyrzucone/zapisane elementy. W danym pomieszczeniu wolno umieścić tylko jeden
określony element.
3. Następnie porównują swoje domy.
Inne opcje:
W grupie 4-osobowej każde dziecko ma inne pomieszczenie — kartka
papieru stanowi pokój.
Zadaniem dziecka jest urządzić tylko jedno dane pomieszczenie. Nie można umieszczać więcej niż jeden taki sam sprzęt w danym pomieszczeniu.
Rys. A
110
31. Kostka rymów
Czas: 5–10 min.
Cele:
Materiały: tradycyjna kostka, lista słówek (Rys. 14).
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel na tablicy rysuje kropki, tak jak na kostce, obok każdej
umieszcza ilustrację lub napis, np.: 1 — sweater; 2 — coat; 3 — jacket; 4
— socks; 5 — tie; 6 — hat.
2. Uczniowie otrzymują listę słówek (zał. 14), jedną na parę, i kostkę.
3. Zadaniem uczniów jest wyrzucić kostką, np. „5” i powiedzieć tie — sky
(wybierając rymujący się wyraz z listy słówek).
goat, cat, rocks, four, nine, red, sky, blue, rocket, fly, fat, clock, blouse,
green, cow, fork, kit, boat, cap, glue, buy, fox, mat, letter, shoes, six, bed
Rys. 14
32. Klasowy telefon
Czas: 10–15 min.
Cele:
— wdrażanie do pracy zespołowej;
Materiały: numery telefonów dla każdego dziecka, telefon wcześniej
przygotowany przez dzieci.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel uczy dzieci krótkiego dialogu: — Hello. Ana is here.
— How are you?
— I’m fine, thank you.
— Bye, bye.
2. Nauczyciel rozdaje kartki z numerami telefonów (Rys. 15). Pierwszy
numer, np. 265497 to numer telefonu danego dziecka, a drugi numer to numer, pod który dziecko będzie dzwonić, np. 761294.
111
3. Nauczyciel „dzwoni” do pierwszego dziecka mówiąc numer, np.: two,
six, five, four, nine, seven. Dziecko które zobaczy usłyszany numer jako
pierwsze rozpoczyna dialog Hello…, a następnie „dzwoni” pod numer znajdujący się poniżej, np. seven, six, one, two, nine, four.
4. Dziecko, które zobaczy usłyszany numer jako pierwszy na kartce rozpoczyna dialog. Ostatnie dziecko powinno mieć numer telefonu do nauczyciela, by zakończyć zabawę, gdyż to on ją rozpoczął.
265497
761294
761294
347123
347123
818283
818283
265497
818283
635678
635678
811823
811823
801265
801265
265497
Rys. 15
33. Głuchy telefon w klasie
Czas: 10–15 min.
Cele:
Materiały: Trzy zestawy takich samych ilustracji.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel dzieli uczniów na dwa zespoły, dzieci ustawione jedno za
drugim w każdym zespole, tyłem do tablicy.
2. Na stole przed ostatnim dzieckiem w każdej drużynie znajduje się rozłożony zestaw ilustracji.
3. Pierwsze dzieci z obu grup odwrócone przodem do tablicy. Nauczyciel
pokazuje im ilustrację. Ich zadaniem jest odwrócić się i podać dalej, następnej osobie wyraz. I tak po kolei podają dalej.
4. Ostatnie dziecko ma za zadanie podnieść odpowiednią ilustrację.
Grupa która jako pierwsza prawidłowo wykona zadanie otrzymuje
punkt. Zabawa jest kontynuowana w powyższy sposób, aż do wyczerpania ilustracji.
Inne opcje:
Zamiast ilustracji nauczyciel może podnosić kartę z wyrazem, albo też nauczyciel podnosi kartę z ilustracją, a dzieci w zestawach na końcu sali mają
karty z wyrazami lub odwrotnie — nauczyciel podnosi kartę z wyrazem,
a dzieci w zestawach na końcu sali mają ilustracje.
112
34. Naśladowanie zwierząt
Czas: 5–10 min.
Cele:
— rozwijanie koncentracji uwagi i ekspresji twórczej lub odtwórczej.
Materiały: płyta CD.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel nastawia muzykę, kiedy muzyka przestaje grać nauczyciel
wydaje polecenia, np. You’re lions.
2. Zadaniem dzieci jest naśladować ruchem, gestem i mimiką zachowanie
danego zwierzaka.
3. Nauczyciel ponownie nastawia muzykę, kiedy przestaje grać wydaje
kolejne polecenia, np. You’re elephants.
Inne opcje:
Polecenia mogą zawierać czynności, np. The tigers are dancing. The elephants are jumping. The giraffes are swimming.
35. Kim jestem
Czas: 5–10 min.
Cele:
— utrwalenie słownictwa.
Materiały: karteczki z nazwami zwierząt.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel przypina na plecach wszystkim uczniom karteczki z nazwami wcześniej poznanych zwierząt.
2. Zadaniem dzieci jest, chodząc po klasie, pytać wszystkie napotkane
dzieci Am I a lion?, Am I a tiger? — aż do odgadnięcia.
36. Zmień miejsce
Czas: 5–10 min.
Cele:
Materiały: chusta animacyjna.
113
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel przydziela dzieciom nazwy zwierząt, jedna nazwa jest przydzielana dla dwóch uczniów.
2. Dzieci, stojąc i nie zmieniając miejsca, przesuwają chustę w rytm słuchanej muzyki. Kiedy nauczyciel zatrzymuje nagranie podaje hasło, czyli
nazwę zwierząt, np. tigers.
3. Dzieci podnoszą chustę do góry, a te dzieci które otrzymały wcześniej
nazwę tiger muszą zmienić miejsce zanim dzieci opuszczą chustę.
4. Nauczyciel nastawia muzykę, a dzieci przesuwają chustę w rytm muzyki.
37. Torba skarbów
Czas: 5–10 min.
Cele:
— rozwijanie koncentracji uwagi i koordynacji.
Materiały: chusta animacyjna, worek, przedmioty lub ilustracje w różnych
kolorach, płyta CD.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozkłada z dziećmi chustę animacyjną na podłodze.
2. Dzieci, siedząc, w rym muzyki podają dalej worek ze „skarbami”. Kiedy muzyka przestaje grać, dziecko, które w ręce ma worek wyjmuje jedną
rzecz/ilustrację z worka, nazywa ją, np. a blue bike i kładzie na właściwym
polu — kolorze chusty.
3. Nauczyciel nastawia muzykę dzieci podają worek i ponownie kiedy
muzyka przestaje grać dziecko, które w ręce ma worek wyjmuje jedną
rzecz/ilustrację z worka, nazywa ją, np. a red ball i kładzie na właściwym
polu — kolorze chusty.
38. Sylaba podaj dalej
Czas: 10 min.
Cele:
— rozwijanie sprawności mówienia — analizy sylabowej;
Materiały: ilustracje utrwalające dane słownictwo.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozkłada ilustracje na podłodze (ilustracją do podłogi).
114
2. Pierwszy uczeń podnosi ilustrację i wymawia pierwszą sylabę, podaje ilustrację następnemu uczniowi, który dodaje kolejną sylabę i tak aż do
ostatniej sylaby. Dziecko, które jako ostatnie poda ostatnią sylabę zatrzymuje kartę z ilustracją.
3. Następne dziecko podnosi kolejną wybraną ilustrację i musi powiedzieć
pierwszą sylabę. Podaje dalej ilustrację, a następny uczeń dodaje kolejną
sylabę i tak aż do ostatniej sylaby. Dziecko, które jako ostatnie poda ostatnią
sylabę zatrzymuje kartę z ilustracją.
4. Gra jest kontynuowana aż do odsłonięcia wszystkich wyrazów. Wygrywa dziecko z największą ilością zebranych ilustracji.
39. Nawlekane litery
Czas: 5–10 min.
Cele:
Materiały: zestawy literek i sznurek/tasiemka dla każdego dziecka.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje zestaw karteczek z literami dla każdego dziecka
i sznurek.
2. Następnie nauczyciel dyktuje wyraz wspak, np. „cat” — „t”, „a’, „c”, a
dzieci wybierają dane literki i nawlekają na sznurek, tak jak na przykładzie
(Rys. 16).
3. Uczniowie podnoszą swój wyraz, a nauczyciel sprawdza poprawność.
4. Nauczyciel dyktuje kolejny wyraz, np. „plane” — „e”, „n’, „a”, „l”,
„p”, a dzieci wybierają dane literki i nawlekają na sznurek. Następnie uczniowie podnoszą swój wyraz, a nauczyciel sprawdza poprawność.
Inne opcje:
Nauczyciel może dyktować krótkie zdania. Uczniowie układają z liter lub
z wyrazów.
Rys. A
115
40. Przystanek
Czas: 10–15 min.
Cele:
Materiały: 4 zestawy ilustracji tematycznych, napisy — food, clothes,
house, school.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje uczniom karty z czterech zestawów tematycznych,
np. food, clothes, house, school.
2. Nauczyciel jest kierowcą autobusu za którym podążają dzieci. Na ścianach są umieszczone napisy: food, clothes, house, school.
3. Kiedy nauczyciel daje polecenie Food stop wszystkie dzieci z produktami spożywczymi wysiadają i stają obok właściwego napisu.
4. Dzieci podążają za nauczycielem, kierowcą autobusu, i ponownie nauczyciel daje polecenie Clothes stop wszystkie dzieci z ubraniami wysiadają i stają obok właściwego napisu.
5. Nauczyciel kontynuuje, aż do momentu wysadzenia wszystkich dzieci.
6. Potem może z powrotem zabierać dzieci do autobusu, wydając polecenie, np. School stop i wszystkie dzieci stojące na tym przystanku wsiadają
do autobusu — przyłączają się i podążają a nauczycielem, aż do zabrania
wszystkich dzieci-pasażerów.
41. Zakręcone pozy
Czas: 5–10 min.
Cele:
— rozwijanie sprawności słuchania,
— utrwalenie słownictwa,
Materiały: zestawy kolorowych kółek — po 4 czerwone, 4 żółte, 4 niebieskie i 4 zielone (jeden zestaw dla jednej grupy).
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel dzieli uczniów na 4–5 grupy po 4 uczestników w grupie,
rozdaje zestaw kółek — 4 czerwone, 4 żółte, 4 niebieskie i 4 zielone każdej
grupie, a następnie nauczyciel nadaje numery uczniom: 1, 2, 3, 4.
116
2. Nauczyciel wydaje polecenia: Number 1, put your right hand on a red
circle; Number 2, put your left leg on a green circle; Number 3, put your
left hand on a yellow circle; Number 4, put your right leg on a blue circle. I
ponownie zaczyna podawać polecenia od numeru 1.
3. Uczniowie którzy do końca potrafią wykonać poprawnie polecenia wygrywają.
Inne opcje:
W każdym zestawie są figury: koło, trójkąt, prostokąt, kwadrat w czterech
kolorach. Nauczyciel podaje polecenia: Number 1, put your right hand on a
blue circle; Number 2, put your left leg on a green triangle; Number 3, put
your left hand on a yellow rectangle; Number 4, put your right leg on a red
square.
42. Pozy na chuście
Czas: 5–10 min.
Cele:
Materiały: kostka z kolorami, chusta animacyjna.
Przebieg zabawy:
1. Uczniowie siedzą wokół chusty animacyjnej.
2. Pierwsze dziecko rzuca kostką z kolorami i mówi ”blue”. Zadaniem
dziecka, które siedzi po jego lewej stronie jest stanąć na polu w kolorze
niebieskim. Dziecko ponownie rzuca kostką z kolorami i mówi „red”,
a dziecko, które stoi na polu niebieskim, musi jeszcze położyć ręce na polu
czerwonym.
3. Kolejne dziecko rzuca dwukrotnie kostką, a zadaniem dziecka które
stoi po jego lewej stronie jest stanąć i położyć ręce na danych polach.
43. Wymyślone figury
Czas: 5–10 min.
Cele:
— kształcenie ekspresji twórczej;
Materiały: figury geometryczne: koła, kwadraty, trójkąty, prostokąty.
117
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel dzieli uczniów na 4–5 grup po 4 uczestników w grupie i nadaje numery uczniom: 1, 2, 3, 4.
2. Na środku klasy w czterech pętlach umieszcza figury geometryczne:
w pierwszym trójkąty, w drugim prostokąty, w kolejnych koła i kwadraty.
3. Nauczyciel podaje polecenia: Number 1, take four squares. Wszystkie
dzieci o numerze 1 z każdej grupy podchodzą i odliczają 4 kwadraty. Następnie nauczyciel mówi: Number 2, take three triangles. Wszystkie dzieci
o numerze 2 z każdej grupy podchodzą i odliczają 3 trójkąty. Nauczyciel
podaje kolejne polecenie: Number 3, take 1 circle. Wszystkie dzieci o numerze 3 z każdej grupy podchodzą i zabierają 1 koło. A następnie nauczyciel
mówi: Number 4, take 2 rectangles. Wszystkie dzieci o numerze 4 z każdej
grupy podchodzą i odliczają 2 prostokąty.
4. Zadaniem każdej grupy jest ułożyć z podanych figur ilustrację/przedmiot, a następnie ją nazwać (potem uczniowie mogą figury przykleić na
kartonie).
44. Wymyślone kształty
Czas: 5–10 min.
Cele:
— kształcenie ekspresji twórczej;
Materiały: patyczki lub zapałki.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje patyczki lub zapałki, po 10 dla każdego ucznia.
2. Następnie nauczyciel podaje nazwę znanego dzieciom wyrazu, np. house. Uczniowie układają z patyczków lub zapałek kształt danego przedmiotu.
Nauczyciel sprawdza zadanie i podaje kolejną nazwę, np. chair, a uczniowie układają.
Inne opcje:
W przypadku dzieci 6-letnich nauczyciel może zaprezentować wzór dla
danego przedmiotu na tablicy, a dzieci odtwarzają wzór z patyczków lub
zapałek.
118
45. Zmień krzesło
Czas: 5–10 min.
Cele:
— utrwalenie słownictwa i poznanych struktur gramatycznych;
Materiały: dwa krzesła z napisami YES i NO
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel ustawia dwa krzesła, jedno z napisem YES, drugie z napisem NO.
2. Nauczyciel wybiera jednego ucznia i pokazuje mu ilustrację.
3. Zadaniem pozostałych dzieci jest zadawać pytania Is it a…?, a zadaniem wybranego dziecka jest odpowiednio siadać na krześle YES lub NO.
4. Dziecko, któremu uda się odgadnąć, wychodzi na środek klasy, nauczyciel pokazuje mu kolejną ilustrację, a pozostałe dzieci odgadują.
46. Dyktando na ścianie
Czas: 10–15 min.
Cele:
— wdrażanie do czytania;
Materiały: kartki z tekstem, kartki papieru.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel wiesza na ścianach w różnych miejscach tekst, np. rymowanki. Tekst jest podzielony linią na dwie części.
2. Dzieci podzielone na A i B. Dzieci A mają za zadanie podejść do ściany
przeczytać, zapamiętać tekst (tyle ile potrafią), wrócić i podyktować koledze lub koleżance. Dziecko B ma za zadanie zapisać to co podyktował
kolega lub koleżanka.
3. Od drugiej części tekstu (tekst podzielony linią) dzieci zamieniają się.
Teraz dzieci B mają za zadanie podejść do ściany przeczytać, zapamiętać
tekst (tyle ile potrafią), wrócić i podyktować koledze lub koleżance, a dziecko A ma za zadanie zapisać to co podyktował kolega lub koleżanka.
4. Po zakończeniu nauczyciel odpina tekst ze ściany i daje dzieciom do
sprawdzenia i ewentualnego poprawienia.
119
47. Czytane puzzle
Czas: 10–15 min.
Cele:
— wdrażanie do czytania;
Materiały: tekst wiersza, zestawy wyrazów dla każdej pary.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel umieszcza na stole na środku klasy tekst wiersza, podzielony na dwie części.
2. Dzieci podzielone na A i B. Dzieci B otrzymują kopertę z zestawem
wyrazów. Dzieci A mają za zadanie podejść do stolika, przeczytać, zapamiętać tekst (tyle ile potrafią), wrócić i podyktować koledze lub koleżance.
Dziecko B ma za zadanie ze zbioru słów wybrać i ułożyć w odpowiedniej
kolejności tylko te, które podyktował kolega lub koleżanka.
3. Od drugiej części tekstu (tekst podzielony linią) dzieci zamieniają się.
Teraz dzieci B mają za zadanie podejść do stolika przeczytać, zapamiętać
tekst (tyle ile potrafią), wrócić i podyktować koledze lub koleżance, a dziecko A ma za zadanie wybrać i ułożyć w odpowiedniej kolejności to co podyktował kolega lub koleżanka.
4. Po zakończeniu nauczyciel rozdaje dzieciom tekst do sprawdzenia i poprawienia.
48. Wyścig niespodzianek
Czas: 10–15 min.
Cele:
— wdrażania pracy w grupach/zespołach;
Materiały: plastikowe „jajka niespodzianki” z pytaniem lub ilustracją
w środku.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel dzieli uczniów na 2 lub 3 grupy i ustala kolejność uczniów
w grupie.
2. Pierwsze dzieci z grupy losują plastikowe „jajka niespodzianki”, otwierają i odpowiadają na pytanie które znajduje się w środku — może być
ilustracja.
120
3. Każda poprawna odpowiedź to punkt dla grupy.
4. Następnie kolejne dzieci z grupy losują plastikowe „jajka niespodzianki”, otwierają i odpowiadają na pytanie, które znajduje się w środku, zyskując kolejne punkty dla grupy.
5. Uczniowie grają do wyczerpanie „jajek”— pytań. Grupa która zdobędzie największą liczbę punktów wygrywa.
49. Kartka z wakacji
Czas: 10–15 min.
Cele:
— rozwijanie sprawności czytania i pisania,
— wdrażanie pracy w parach/grupach,
— utrwalenie poznanych struktur i słownictwa.
Materiały: plansza z informacjami (Rys. 17), kostka, karta pracy — tekst
kartki z pozdrowieniami (Rys. 18).
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel rozdaje każdej parze lub 3–4-osobowej grupie planszę z informacjami (Rys. 17, kostkę i kartę pracy — tekst kartki z pozdrowieniami
(Rys. 18).
2. Zadaniem ucznia jest rzucić kostką i — w zależności od liczby wyrzuconych oczek — uzupełnić tekst kartki z wakacji.
3. Po ukończeniu zadania uczniowie czytają swoje kartki z wakacji.
Rys. 17
I’m going to spend my holiday ………………with ................................
I’m going to get there ...............................................
I’m going to take .....................................................
and ....................................................................
Rys. 18
121
50. Miniteleturniej wiedzy
Czas: 10–15 min.
Cele:
— wdrażania pracy w grupach;
— utrwalenie poznanych struktur i słownictwa.
Materiały: plansza z kieszonkami 5 x 5, pytania lub ilustracje.
Przebieg zabawy:
1. Nauczyciel umieszcza na tablicy planszę z kieszonkami 5 x 5. Następnie dzieli uczniów na dwie lub trzy drużyny i umieszcza w kieszonkach
ilustracje lub pytania.
2. Zadaniem ucznia z pierwszej grupy jest wybrać kategorię A, B, C, D lub
E, a następnie ilość punktów za ile chcą odpowiadać za 1, 2, 3, 4, czy 5.
3. Jeśli odpowiedź jest poprawna drużyna zyskuje odpowiednią ilość
punktów, jeśli nie, punktów nie otrzymują.
4. Zwycięża drużyna, która zdobędzie najwięcej punktów.
BIBLIOGRAFIA
J. Brewster, G. Ellis: The Primary English Teacher’s Guide. Harlow: Penguin English. 2004.
S. Halliwell: Teaching English in the Primary Classroom. Harlow: Longman
2007.
G. Lewis, G. Bedson: Games for Children. Oxford: Oxford University Press 2000.
W. Okoń: Słownik pedagogiczny. Warszawa: PWN 1981.
R. Maidment, R.H. Bronstein: Simulation Game: Design and Implementation. Columbus, Ohio: Meril 1973.
T. Siek-Piskozub: Gry i zabawy w nauczaniu języków obcych. Warszawa: WSiP
1994.
M. Slattery, J. Willis: English for Primary Teachers. Oxford: Oxford University
Press 2003.
H. Svecova: Listen and Do. Oxford: Oxford University Press 2006.

nauczanie języka angielskiego dzieci dobre lekcje — ciekawe

Transkrypt

Podobne dokumenty

modernizacji szkolnictwa wyższego

Nauczanie języków na poziomie przedszkolnym