numer 10 (2011)
Transkrypt
numer 10 (2011)
SPIS TREŚCI Marek Jankowiak Trzeci sobór powszechny w Konstantynopolu (680–681). Od soboru do akt soborowych i z powrotem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kontrowersja monotelecka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Źródła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wposzukiwaniu kompromisu (sesje 1.–7., 7 listopada 680 roku – 13 lutego 681 roku) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Klęska monoteletów (sesje 8.–13., 7–28 marca 681 roku) . . . . . . . . . . . . Wojna zBułgarami, usunięcie braci KonstantynaIV ztronu izakończeniesoboru (sesje 14.–18., 5 kwietnia–16 września 681 roku) . . . . . . . Bilans irecepcja soboru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 11 30 40 48 61 80 Maria Nowak Titius heres esto. Rola praktyki prawnej w procesie tworzenia prawa w późnej starożytności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 Joanna Rączka Czy legendę Tekli ocenzurowano? Świadectwo Tertuliana o apokryficznych Dziejach Pawła (De baptismo 17,5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tertulian, De baptismo 17,5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Apokryficzne Dzieje Tekli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hipoteza 1: cenzura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hipoteza 2: świat wyobrażeń starożytnego czytelnika . . . . . . . . . . . . . . . Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 112 117 121 125 128 Krystyna Stebnicka Wydarzenia w Inmestar. Komentarz do Historii kościelnej VII 16 Sokratesa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 Robert Suski Klaudiusz II i tytuł Gothicus Maximus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 Spór ohistoryczność bitwy pod Naissus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 6 Spis treści Sposoby akcentowania zwycięstw wcesarskiej propagandzie podczas kryzysu wIII wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czy Klaudiusz II przyjął tytuł Gothicus Maximus? Emisje monet KlaudiuszaII zaopatrzone wlegendę Victoriae Gothic iVictoria Gvttica (RIC V 1, Claudius Gothicus 251, 252) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wprowadzanie nowych cognomina ex virtute oraz akcentowanie zwycięstw nad nowymi wrogami wIII wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wprowadzanie nowych cognomina ex virtute oraz akcentowanie zwycięstw nad nowymi wrogami wrzymskim mennictwie wIV wieku Divus Clavdivs Gothicvs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152 158 162 167 170 174 Elżbieta Szabat „Wielkie prześladowania” pogańskich intelektualistów w Aleksandrii Vwieku n.e. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Relacja Damaskiosa: śledztwo Nikomedesa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pamprepios wAleksandrii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Relacja Zachariasza: „sprawa Paraliosa” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Porównanie świadectw: problem chronologii irekonstrukcji wydarzeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . „Pakt” Ammoniosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 204 Rafał Toczko Kto i kiedy rozpoczął tak zwaną kontrowersję pelagiańską? . . . . . . . . . . . . Kontrowersja, czyli kto przeciw komu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kontrowersja pelagiańska czy spór Augustyna zPelagiuszem? . . . . . . . . Kontrowersja pelagiańska przed 415 rokiem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 216 222 226 177 183 190 193 Robert Wiśniewski „I los padł na Macieja…”. Kilka uwag o późnoantycznym stosunku do losów i pewnym epizodzie z początków Kościoła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 CONTENTS Marek Jankowiak The Third Ecumenical Council in Constantinople (680–681). From the Council to the Acts and Back . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Maria Nowak Heredis institutio in the Papyri. The Role of the Legal Practice in the Process of Creating Law in Late Antiquity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 Joanna Rączka Was Thecla‘s Legend Censored? Tertullian‘s Testimony on the Apocryphal Acts of Paul (De baptismo 17,5). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 Krystyna Stebnicka The Inmestar Incident. A Commentary to Socrates Ecclesiastical History (VII 16) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 Robert Suski Claudius II and his Cognomen Gothicus Maximus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 Elżbieta Szabat The „Great Persecutions” of Pagan Intelligentsia in Fifth-Century Alexandria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 Rafał Toczko Who and When Started the So-Called Pelagian Controversy . . . . . . . . . . . . 215 Robert Wiśniewski „And the Lot Fell on Matthew...”. Some Remarks on the Late Antique Attitude Towards Drawing Lots and an Episode of the Early Beginnings of the Church . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229