syllabus do ćwiczeń - MAKROSTRUKTURY

MAKROSTRUKTURY I SYSTEMY SPOŁECZNE – ćwiczenia (II rok; gr.; socjologia – studia stacjonarne – licencjat)
dr Olga Nowaczyk
e-mail: [email protected]
www: www.olganowaczyk.uni.wroc.pl
konsultacje: wtorek 11:00-12:00; środa 11:00-12:00, pok. 235
ZałoŜenia: Głównym celem zajęć jest zapoznanie uczestników z najwaŜniejszymi teoriami i pojęciami dotyczącymi specyfiki
funkcjonowania wielkich struktur społecznych. Ponadto ćwiczenia będą prezentacją róŜnych zasad, schematów i aspektów makrostruktur oraz mechanizmów dynamiki społecznej. Ćwiczenia powinny zaowocować nabyciem przez studentów umiejętności
i kompetencji w zakresie rozróŜniania fenomenów charakterystycznych dla makrostruktur i dostrzegania czynników rozwoju
społecznego, pozwalających aplikować teorie z zakresu omawianej problematyki w badaniach empirycznych.
PROGRAM ĆWICZEŃ (semestr letni 2009/2010):
KOLEJNOŚĆ
ZAJĘĆ
TEMAT ZAJĘĆ
1.
Makrosocjologia: przedmiot zainteresowania
i kierunki badań
2.
Ład społeczny i jego elementy w ujęciu
makrosocjologicznym i instytucjonalnym
TEKSTY DO OPRACOWANIA
Literatura obowiązkowa:
Rybicki P., (1979), Struktura społecznego świata, Warszawa: PIW, s. 190-215
Zagórski Z., (1996), Strukturalne bariery transformacji i integracji a społeczeństwo Polski, Wrocław: Wyd. UWr, s. 16-23, 27-30
Literatura obowiązkowa:
Ossowski S., (1967) Koncepcje ładu społecznego i typy przewidywań, w:
tenŜe, Dzieła, t IV, Warszawa, s. 173-193
Sowa K., (1998) Wstęp do socjologicznej teorii zrzeszeń, Warszawa: PWN,
s. 19-54
Zagórski Z., (1996), Strukturalne bariery transformacji i integracji a społeczeństwo Polski, Wrocław: Wyd. UWr, s. 16-23, 27-30
Literatura uzupełniająca:
Chmielewski, A., Kaminski Z.,A (1999) Autokracja i liberalna demokracja:
dwie strategie konstruowania porządku społecznego. [w:] A. Jasińska-Kania i
K. M. Słomczyński (red.) Władza i struktura społeczna. Warszawa: IFiS PAN,
s. 35-50.
3.
4.
Struktury społeczne, instytucje a segmenty
społeczeństwa
Zachowania masowe a ruchy społeczne
Literatura obowiązkowa:
North D., (2006), Efektywność gospodarcza w czasie, w: A. Jasińska-Kania
et al. (red.) Współczesne teorie socjologiczne, Warszawa: Scholar, s. 553-562.
(Neoinstytucjonalizm)
Sztompka P., (1989), Pojęcie struktury społecznej: próba uogólnienia, w:
„Studia Socjologiczne”, nr 3, s. 51-64
Literatura uzupełniająca:
Gerth, H,, Mills, C.W. (1994) Character and Social Structure. The Psychology
of Social Institutions. W: Z. Zagórski (red.) Socjologia. Wybór tekstów, Wrocław: Wyd. WOSWZ im. T. Kościuszki, s. 44-49.
Literatura obowiązkowa:
Sztompka P., (2002) Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Znak,
s. 148-174
Offe C., (1995) Nowe ruchy społeczne: przekraczanie granic polityki instytucjonalnej. W: J. Szczupaczyński (red.) Władza i społeczeństwo. Warszawa:
Scholar, s. 226-233.
Touraine A., (1995) Wprowadzenie do analizy ruchów społecznych. w:
J. Szczupaczyński (red.) Władza i społeczeństwo. Warszawa: Scholar,
s. 212-225
Literatura uzupełniająca:
Klanderman B. & Tarrow S., (2008), Mobilizacja w ruchach społecznych:
o syntezie koncepcji europejskich i amerykańskich, w: K. Gorlach , P. Mooney (red.) Dynamika Ŝycia społecznego. Współczesne koncepcje ruchów
społecznych, Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar, s. 64-97
5.
Klasy społeczne i struktura klasowa
Literatura obowiązkowa:
Weber M., (2005), Stany i klasy, w: P. Sztompka, M. Kucia (red.) Socjologia.
Lektury, Kraków: Znak, s. 423-427
Wright E.O., (2006), Klasy się liczą, w: A. Jasińska-Kania et al. (red.)
Współczesne teorie socjologiczne, Warszawa: Scholar, s. 813-832
1
Zagórski Z. (1997) Społeczeństwo transformacyjne. Klasy i warstwy polski
postkomunistycznej, Wrocław: Wyd. UWr, s. 19-34
6.
Stratyfikacja i warstwy
hierarchiczno-prestiŜowe
Literatura uzupełniająca:
Kozyr-Kowalski S., (2000), Socjologia, społeczeństwo obywatelskie i państwo, Poznań: Wydawnictwo UAM, s. 254-290.
Domański H., (2001), Klasy średnie w Polsce a wybrane aspekty protestanckiego etosu, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1, s. 105-115
Literatura obowiązkowa:
Davies K. & Moore W., (2006), Funkcjonalne zróŜnicowanie społeczeństwa,
w: A. Jasińska-Kania et al. (red.) Współczesne teorie socjologiczne, Warszawa: Scholar, s. 404-413
Domański H., (2004) Struktura społeczna. Warszawa: Scholar, s. 35-48
(rozdz. Stratyfikacja społeczna)
Zagórski Z., (1997) Społeczeństwo transformacyjne. Klasy i warstwy polski
postkomunistycznej, Wrocław: Wyd. UWr, s. 35-39
Literatura uzupełniająca:
Domański H., (2007), Mechanizmy stratyfikacji i hierarchia społeczna, w: M.
Marody (red.), Wymiary Ŝycia społecznego Polski na przełomie XX i XXI
wieku, Warszawa: Scholar, s. 67-93
Literatura obowiązkowa:
Domański H., (1991) Klasy społeczne, grupy zawodowe, organizacje gospodarcze, Warszawa: IFiS PAN, s. 86-139. (rodz. ZróŜnicowanie zawodowe)
Zagórski Z., (1996) Strukturalne bariery transformacji i integracji a społeczeństwo Polski, Wrocław: Wydawnictwo UWr, s. 62-68
7.
Zawody i struktura zawodowa
Literatura uzupełniająca:
Domański H., (1996), Problematyka zawodu w socjologii, „Nauka i Szkolnictwo WyŜsze”, nr 7
Therborn G., (1998) Drogi do nowoczesnej Europy, Warszawa: PWN,
s. 105-130.
Literatura obowiązkowa:
Sztumski J., (1996), Elity nowoczesnych społeczeństw, w: L.W. Zacher (red.)
Z zagadnień socjologii polityki. Lublin: UMCS, s.111-132
Ost D., (2005) Klęska „Solidarności”. Gniew i polityka w postkomunistycznej
Europie, Warszawa: Muza, s. 42-86 (rozdz. Demokracja i organizowanie
gniewu)
8.
Elity polityczne, partie i struktura polityczna
9.
Narody i struktura etniczna
10.
11.
Cywilizacje
Społeczeństwo obywatelskie
Literatura uzupełniająca:
Wnuk-Lipiński E., (2005), Socjologia Ŝycia politycznego, Warszawa: Scholar,
s. 53-78 (rozdz. Struktura społeczna, relatywna deprywacja a uczestnictwo w
Ŝyciu publicznym)
Wasilewski J., Wnuk-Lipiński E., (1995) Polska: kręta droga od elity komunistycznej do postsolidarnościowej. [w:] Elity w Polsce, w Rosji i na Węgrzech.
Wymiana czy reprodukcja?, Warszawa: ISP PAN, 59-84
Literatura obowiązkowa:
Brubaker R., (1998), Nacjonalizm inaczej. Struktura narodowa i kwestie
narodowe w nowej Europie.,Warszawa: PWN, s. 15-27
Kurcz Z., (1999), Naród, w: Z. Kurcz (red.) Socjologia. Wybrane zagadnienia,
Wałbrzych: WWSZiP, s. 111-145
Therborn G., (1998), Drogi do nowoczesnej Europy, Warszawa: PWN,
s. 78-84, 368-373, 425-431
Literatura uzupełniająca:
Billig M., (2008), Banalny nacjonalizm, Kraków: Znak, s. 23-42
Szacki J., (1997), O narodzie i nacjonalizmie, „Znak”, nr 3, s. 4-31
Literatura obowiązkowa:
Huntington S., (1994), Wojna cywilizacji, „Res Publica” nr 2 (65), s. 69-79
Flis A., (2005), Europa, Chiny i Świat Islamu, w: Wł. Wesołowski, J. Włodarek (red.) Kręgi integracji i rodzaje toŜsamości. Polska, Europa, Świat, Warszawa: Scholar, s. 75-108
Literatura uzupełniająca:
Kieniewicz J., (2003) Wprowadzenie do historii cywilizacji Wschodu i Zachodu, Warszawa: Dialog, s. 29-35
Literatura obowiązkowa:
Dahrendorf R., (1994), ZagroŜone społeczeństwo obywatelskie, w: K. Michalski (red.) Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel
Gandolfo, Kraków: Znak, s. 222- 236
Shills E., (1994), Co to jest społeczeństwo obywatelskie, w: K. Michalski
2
(red.) Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo,
Kraków: Znak, s. 9-17
śuk P., (2001), Społeczeństwo w działaniu. Ekolodzy, feministki, skłotersi,
Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2001, s. 102-120
12.
13.
Transformacja systemowa w Polsce po 1989
roku w ujęciach makrosocjologicznych
Integracja ponadnarodowa społeczeństw
europejskich
Literatura uzupełniająca:
Marody M., (1999), Od społeczeństwa drugiego obiegu do społeczeństwa
obywatelskiego, „Studia Socjologiczne”, nr 4, s. 35-54
Literatura obowiązkowa:
Szczepański M., (2006), Ani Elizjum, ani Hades. Piętnastolecie polskiej transformacji w perspektywie socjologicznych teorii zmiany, w: J. Wasilewski
(red.) Współczesne społeczeństwo polskie, Warszawa: Scholar, s. 13-45
Zagórski Z., (2000), Społeczeństwo transformacyjne Polski postkomunistycznej. PrzeobraŜenia strukturalne a perspektywa integracji Zachodu, w: Cz.
Osękowski (red.) Dziesięć lat transformacji ustrojowej w Polsce, Zielona
Góra: Wyd. WSP, s. 113-125
Literatura uzupełniająca:
Marody M., (2007), Trzy Polski – instytucjonalny kontekst strategii dostosowawczej, w: M. Marody (red.), Wymiary Ŝycia społecznego Polski na przełomie XX i XXI wieku, Warszawa: Scholar, s.
Fedorowicz M. (2004 ), RóŜnorodności kapitalizmu, Warszawa: IFiS PAN,
s.165-235.
Literatura obowiązkowa:
Delanty G., (1999), Odkrywanie Europy. Idee, toŜsamość, rzeczywistość,
Warszawa: PWN, s. 171-214
Morawski W., (2005) „Wiry globalizacji i gry europejskie: wartości i instytucje”, w: Wł. Wesołowski, J. Włodarek (red.) Kręgi integracji i rodzaje toŜsamości. Polska, Europa, Świat, Warszawa: Scholar, s. 51-74
Literatura uzupełniająca:
Buchowski, M (1997) ToŜsamość Europejczyków: jedność i podziały. [w:] J.
Mucha, W. Olszewski (red.) Dylematy toŜsamości europejskich pod koniec
drugiego tysiąclecia. Toruń: Wyd. UMK, s. 51-83.
14.
15.
Globalizacja: wymiar ekonomiczny
i kulturowy
Teorie modernizacji a analiza systemu-świata
Literatura obowiązkowa:
Allbrow M., (2005), Globalizacja: teoretyczne aspekty zmian, w: P. Sztompka, M. Kucia (red.) Socjologia. Lektury, Kraków: Znak, s. 679-697
Zagórski Z., (2002), Większości a mniejszości w procesach współczesności.
[w:] S. Partycki (red.) Strategia rozwoju społecznej gospodarki rynkowej w
Polsce, Lublin: Wyd. UMCS
Literatura uzupełniająca:
Castells, M. (2008) „Globalizacja, utoŜsamienie i państwo: bezsilne państwo
czy państwo sieci?”, w: M. Castells, Siła toŜsamości. Warszawa: PWN,
s. 289-331
Literatura obowiązkowa:
Knöbl W., (2006), Teorie, które nie przeminą: nie kończąca się historia teorii
modernizacji, w: A. Jasińska-Kania et al. (red.) Współczesne teorie socjologiczne, Warszawa: Scholar, s. 734-746
Wallerstein I., (2006), Nowoczesny system-świat, w: A. Jasińska-Kania et al.
(red.) Współczesne teorie socjologiczne, Warszawa: Scholar, s. 747-753
Literatura uzupełniająca:
Krzysztofek, K., Szczepański, M.S. (2005) Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do informacyjnych, Katowice: Wydawnictwo UŚ., s.
29-94 oraz 97-142.
WARUNKI ZALICZENIA ĆWICZEŃ: Na ocenę końcową składać się będą oceny zdobyte za: aktywność, ewentualne kartkówki, kolokwium zaliczeniowe. Dopuszczalne są dwie nieobecności, kaŜda następną naleŜy zaliczyć na konsultacjach (forma zaliczenia: ustna). Oceny
ndst z kartkówek oraz nieobecność na kartkówkach naleŜy zaliczyć na konsultacjach. Aktywność w trakcie kursu oceniana będzie następująca.
Na jednych zajęciach moŜna otrzymać: zero pkt., pół pkt., jeden pkt. Sensowność wypowiedzi ocenia rzecz jasna Prowadzący. Na zakończenie
semestru zimowego napiszecie Państwo 50 min. kolokwium będące podsumowaniem zajęć semestralnych.
Werdykt odnośnie oceny zaliczeniowej, jak i innych działań studenckich – jest niezmienny i nienegocjowalny. Prowadzący zastrzega
sobie równieŜ prawo do przeprowadzenia niezapowiedzianych kartkówek.
Opracowali: dr Adam Mrozowicki i dr Olga Nowaczyk
3
4