pismo-do-pana-przewo.. - Krajowe Stowarzyszenie Zawodowych

Warszawa, dnia 14 marca 2012 roku
KRAJOWA RADA KURATORÓW
WARSZAWA
KRK 20/III/ 2011
Pan
Sławomir PIECHOTA
Poseł na Sejm RP
Przewodniczący Komisji
Polityki Społecznej i Rodziny
SZANOWNY PANIE PRZEWODNICZĄCY
Prezydium Krajowej Rady Kuratorów serdecznie dziękuje za umożliwienie przedstawienia
najważniejszych problemów Kuratorskiej Służby Sądowej w dniu 29 lutego 2012r. podczas
spotkania z Panem Posłem oraz Panem Jerzym Kozdroniem Posłem na Sejm RP, Zastępcą
Przewodniczącego Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.
W nawiązaniu do dokonanych ustaleń, kierując się troską o sprawne wykonywanie
powierzonych kuratorom sądowym zadań przedstawiamy najważniejsze aktualnie potrzeby służby
kuratorskiej.
1) Rosnącej różnorodności i liczbie zadań bezpośrednio wykonywanych przez zawodowych
kuratorów sądowych – których rzetelne realizowanie wymagają coraz większej wiedzy
i umiejętności oraz większych nakładów pracy - nie towarzyszy adekwatny wzrost etatów.
Proces etatyzacji służby kuratorskiej został wstrzymany w 2008 roku. Limit etatów
kuratorskich w 2011r. wg sprawozdania z działalności kuratorskiej służby sądowej MS-S40
– 5203,5 etatów (3139,5 kuratorzy dla dorosłych + 1980 kuratorów rodzinnych + 81
kuratorów okręgowych i ich zastępców (w sądach okręgowych).
Limit etatów kuratorów zawodowych nie wzrasta od 2010 roku, wzrasta tylko liczba
kuratorów społecznych (wolontariuszy). Profesor T. Szymanowski (UW) i sędzia
dr K. Gromek z (DSRiN MS) zajmujący się w latach 90. XX wieku profesjonalizacją służby
kuratorskiej i zmianą modelu kurateli na zawodowo-społeczny szacowali potrzeby w tym
zakresie na zdecydowanie wyższym poziomie: 4000-5000 kuratorów dla dorosłych i ok. 4500
kuratorów rodzinnych, czyli na poziomie blisko dwukrotnie wyższym niż dzisiaj, przy
znacznie mniejszej liczbie zadań niż obecnie.
Dodawane w kolejnych latach nowe zadania wpływają na stan permanentnego przeciążenia
kuratorów pracą i może mieć negatywny wpływ na sprawność i prawidłowość
wykonywanych przez nich zadań. Na sytuację tę zwróciła uwagę w opinii z dnia 19 stycznia
2010 roku Komisja Kodyfikacyjnej Prawa Karnego przy Ministrze Sprawiedliwości:
„Dokonywane zmiany w prawie karnym wykonawczym nakładają na kuratorów bardzo dużo
nowych zadań wynikających z rozszerzanego systemu probacji. Nie podołają oni tym
1
zadaniom w ramach dotychczasowej ilości etatów zwłaszcza, że z uzasadnienia projektu
wynika, iż już aktualnie ich obciążenie znacznie przekracza zakładane normy… Wyrażając
stanowisko o konieczności wydatnego zwiększenia ilości etatów kuratorów zawodowych nie
można też pominąć bardzo odczuwalnego przez nich zwiększenia obowiązków o charakterze
statystycznym i administracyjno-biurowym, znacznie ograniczających pracę w terenie.
Istnieje realna obawa, że nie zapewnienie dużej ilości nowych etatów kuratorów dla
dorosłych zniweczy zakładany w reformie prawa karnego wykonawczego wzrost znaczenia
probacji; nie ulega wątpliwości, że kurator jest jednym z najistotniejszych elementów systemu
probacji.”
2) Bardzo poważnym problemem jest od lat nierozwiązane zagadnienie niedoborów w zakresie
obsługi sekretarskiej kuratorów, wskutek czego w blisko 1/4 zespołów kuratorskich oraz w
połowie biur kuratorów okręgowych czynności o charakterze administracyjno – biurowym
wykonują sami kuratorzy, kosztem swoich działań merytorycznych lub własnych rodzin. Na
koniec 2011r. na ogólną liczbę 518 zespołów kuratorskich aż 112 zespołów pozbawionych
było jakiejkolwiek obsługi sekretarskiej. Na rzecz zespołów kuratorskich tylko 396 osób
wykonywało obowiązki sekretarskie, z czego tylko 257 osób wykonywało obowiązki
wyłącznie na rzecz zespołów kuratorskich. Pozostali tj. 139 osób to pracownicy, którzy
obsługę zespołów mają w zakresie obowiązków obok innych zadań – wykonują ją zatem w
bardzo ograniczonym zakresie. W okresie ostatnich kilku lat ilość czynności biurowych
wzrosła wielokrotnie, w urządzeniach ewidencyjnych rejestrowane są coraz bardziej
szczegółowe informacje i generowane są coraz bardziej szczegółowe sprawozdania
statystyczne. W 2010 roku kuratorzy w całości przejęli odpowiedzialność za organizowanie
i wykonywanie kary ograniczenia wolności, wskutek czego z czynności tych zostały
odciążone sekretariaty wydziałów karnych, co jednak nie przełożyło się na zwiększenie
obsługi biurowej zespołów.
Biorąc pod uwagę obecny stan obsługi sekretarskiej kuratorskiej służby sądowej oraz
minimalne założenia, że w każdym zespole kuratorskim oraz w każdym biurze kuratora
okręgowego zatrudniony jest tylko jeden pracownik do wyłącznej obsługi kuratorów potrzeby
etatowe w tym zakresie szacujemy na 286 etatów (261 do zespołów kuratorskich i 25 do
kuratorów okręgowych). Przyjmując natomiast pragmatyczne założenie z lat 90-tych,
tj. okresu początków reformy kurateli sądowej, że na pięć etatów kuratorów sądowych
przypada jeden etat urzędnika wykonującego czynności biurowe na ich rzecz potrzeby
etatowe szacujemy na 794 etaty (769 do zespołów kuratorskich i 25 do kuratorów
okręgowych ).
Rozumiemy trudną sytuację budżetu Państwa i brak możliwości uruchamiania dużej ilości
etatów. Sądzimy jednak, że planowana reorganizacja sądownictwa stwarza możliwość
przesunięcia etatów urzędniczych z działów administracyjnych, kadrowych i księgowych do
pionu orzeczniczego i wykonawczego.
•
•
Zapewnienie każdemu kuratorowi okręgowemu i zespołowi kuratorskiemu stałej obsługi
sekretarskiej pozwoli na:
efektywne wykorzystanie przez kuratorów swojej wiedzy i nabytych umiejętności
resocjalizacyjno-wychowawczych w pracy z podopiecznymi,
sprawne wykonywanie stale zwiększającej się liczby środków i kar wolnościowych które
mogą wykonywać jedynie kuratorzy zawodowi tj. SDE ( tzw. dozór elektroniczny ), kary
ograniczenia wolności, kontroli okresu próby bez orzeczonego dozoru, kontroli przerwy
w odbywaniu kary pozbawienia wolności,
2
•
•
realizację zapisów ustawy o kuratorach sądowych i innych przepisów wykonawczych
określających zakres zadań kuratorów sądowych ( wśród których nie ma zadań
kancelaryjno-statystycznych), za których właściwe wykonanie kuratorzy ponoszą
odpowiedzialność,
sprawne wykonywanie coraz liczniejszych czynności nadzorczych i organizacyjnych przez
kuratorów okręgowych.
3) Obowiązujące Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 czerwca 2003r.
w sprawie określenia standardów obciążenia pracą kuratora zawodowego (Dz.U. 2003r.
Nr 116 poz. 1100) nie uwzględnia wywiadów środowiskowych przeprowadzanych przez
kuratorów, mimo że stanowią one istotny segment obowiązków kuratorów sądowych.
W 2011 r. kuratorzy dla dorosłych przeprowadzili 320.088 wywiadów środowiskowych
(w tym 242.259 kuratorzy zawodowi), a kuratorzy rodzinni 345.174 wywiady (w tym
308.335 kuratorzy zawodowi). Tak ogromna liczba wywiadów środowiskowych nie jest
wliczana do obciążenia pracą kuratorów. Krajowa Rada Kuratorów od chwili ukazania się
w/w rozporządzenia postuluje jego modyfikację poprzez uwzględnienie przeprowadzanych
przez kuratorów sądowych wywiadów środowiskowych przy określeniu standardów
obciążenia ich pracą.
4) Kolejnym problemem na których chcielibyśmy zwrócić uwagę jest brak waloryzacji
składników wynagrodzenia kuratorów zawodowych co szczególnie boleśnie dotyczy
wysokości dodatku terenowego wypłacanego na podstawie art. 14 ust. 5 ustawy z dnia
27 lipca 2001r. o kuratorach sądowych (Dz.U. 2001r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.).
Dodatek terenowy pomimo tego, iż stanowi składnik wynagrodzenia kuratora traktowany
jest jako zwrot poniesionych kosztów w związku z koniecznością dojazdu kuratorów do
miejsca wykonywania obowiązków służbowych. Wysokość dodatku terenowego związana
jest z wysokością kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej i wynosi 918,92 zł brutto
(jako składnik wynagrodzenia podlega podatkowi dochodowemu). Kwota ta nie jest
waloryzowana od 2008r. Od tego czasu koszty dojazdu kuratorów do miejsca wykonywania
czynności radykalnie wzrosły – szczególnie ze względu na wzrost cen paliw (np. etylina 95
w grudniu 2008r. kosztowała około 3,50 zł , obecnie około 5,75 zł – wzrost o blisko 65 % ).
Naszym pragnieniem jest zbudowanie nowoczesnej, dobrze zorganizowanej, świetnie
wyszkolonej i właściwie wyposażonej służby kuratorskiej, która będzie w stanie sprostać
zadaniom nałożonym na nią przez ustawodawcę. Krajowa Rada Kuratorów jest przekonana, że
droga do osiągnięcia tego celu wiedzie przez rozwiązanie zgłoszonych problemów. Jesteśmy
przekonani, że warto to zadanie podjąć dla usprawnienia systemu probacji i zwiększenia
bezpieczeństwa obywateli Rzeczypospolitej Polskiej.
z wyrazami szacunku
PRZEWODNICZĄCY
Krajowej Rady Kuratorów
Andrzej Martuszewicz
3