UWAGI DO PO PISF 2014 Przedstawiamy uwagi Krajowej Izby

L.dz.082/KIPA/13
Warszawa, 04 października 2013 roku
UWAGI DO PO PISF 2014
Przedstawiamy uwagi Krajowej Izby Producentów Audiowizualnych,
nie wykluczając, że poszczególne sekcje KIPA zgłoszą uwagi odrębne,
specyficzne dla ich rodzajów produkcji filmowej.
Na wstępie pragniemy poinformować, że z zadowoleniem przyjmujemy
pozytywne zmiany w projekcie tegorocznych Programów Operacyjnych PISF, z
których wiele spełnia nasze zeszłoroczne postulaty.
Po dwóch sezonach obowiązywania obecnego systemu eksperckiego mamy na
początek naszego stanowiska propozycję jego modyfikacji:
1. W pierwszym etapie wnioski ocenia 3 ekspertów, z rezerwą finansową na
ewentualne zamówienie jednej dodatkowej recenzji. Oczywiście oprócz
tego eksperci otrzymują ocenę dokumentacji produkcyjno-finansowej
przygotowaną przez Instytut. Otrzymują także, o czym piszemy dalej,
raport z przeprowadzenia developmentu.
2. W drugim etapie do 6 liderów dobieranych jest dwóch dodatkowych
ekspertów reprezentujących rynek (producenci, dystrybutorzy,
selekcjonerzy festiwalowi, kiniarze), którzy nie są powiązani z żadnym
projektem w sesji. Dodatkowych ekspertów wybiera z listy uzgodnionej
środowiskowo dyrektor PISF.
3. W pierwszym etapie obowiązkowe spotkanie komisji z wnioskodawcą w
przypadku debiutującego reżysera lub producenta oraz gdy producent
wyrazi takie życzenie na etapie składania wniosku.
Drugą z propozycji generalnych jest zwiększenie rezerwy w dyspozycji
dyrektora PISF do 20%.
Kolejne uwagi dotyczą kwestii bardziej szczegółowych.
1. Uważamy za bezwzględnie konieczne uznanie przez Instytut istnienia
zawodu producenta, człowieka z imienia i nazwiska, w definicjach
legalnych. Ustawa o kinematografii oczywiście wskazuje na producenta
jako firmę - beneficjenta - dotacji, ale firmę tworzą ludzie. Biorąc pod
uwagę, że zawód producenta jest różnej natury (producent - właściciel
firmy produkcyjnej, producent – faktyczny producent filmu, który może
być właścicielem firmy, ale może także być wynajęty, jednak w celu
prowadzenia projektu od początków developmentu, i producent
wykonawczy – osoba, która prowadzi projekt od określonego etapu prac
nad filmem), ponownie wnioskujemy o umieszczenie w definicjach
legalnych PISF definicji producenta – właściciela/członka zarządu firmy
produkcyjnej. Jest to niezbędne przy prawdziwej chęci ograniczania przez
Instytut nadużyć wynikających z omijania przepisów poprzez zakładanie
nowych firm, nieobciążonych złą historią współpracy, dla celu złożenia
wniosku o dotację. Nawet jeśli nie będzie to ograniczenie formalne sensu
stricto, to powinno być znaczącym argumentem obniżającym ocenę
wniosku.
Proponujemy następującą definicję: Producent indywidualny – osoba
będąca właścicielem lub współwłaścicielem i/lub członkiem zarządu
producenta-beneficjenta, wymieniona w odpowiedniej ewidencji lub
rejestrze
podmiotów
gospodarczych,
odpowiedzialna
lub
współodpowiedzialna za formalne, prawne, finansowe i kreatywne
zobowiązania producenta-beneficjenta lub wynajęta przez osobę prawną
będącą producentem filmu do wyprodukowania filmu i wyposażona w
odpowiednie pełnomocnictwa.
Konsekwencją tego stanowiska powinno być uszczegółowienie pkt 2.4
(str.13) kryteriów oceny wniosków przez dodanie na końcu „w tym
producenta indywidualnego”, a obowiązkowym załącznikiem powinno być
jego CV adekwatnie do pkt 2.9 n) i q) (str.41), z uwzględnieniem nazwy
firmy, w której produkował filmy.
2. Wprowadzenie dwutygodniowych sesji musi być związane z dostępnością
wniosków, wzorów kosztorysów (zwłaszcza obecnego dot. rozwoju
projektu) i wzorów umów przez cały czas, a nie tylko w okresie 30 dni
przed otwarciem sesji. Jeśli nie jest możliwe „zawieszenie” wzoru umowy,
PISF powinien udostępniać taki wzór na życzenie producenta. Znajomość
aktualnego wzoru umowy z PISF jest niezbędna do prawidłowego
konstruowania umów z koproducentami i podmiotami finansującymi
produkcję.
3. Obowiązkową praktyką Instytutu powinno być także przesyłanie
producentowi projektu umowy dot. konkretnej produkcji przed
podpisaniem.
4. Rozwój projektu:
Development służy nie tylko do przygotowania filmu do produkcji, służy
także do oszacowania w trakcie prac literackich, dokumentacji,
poszukiwania źródeł finansowania, czy ten film może w ogóle powstać,
mimo wstępnych pozytywnych przesłanek, a jeśli tak to za ile. Rozwój
projektu służy m.in. do tego żeby wydać 100 - 400 tys. zł. i stwierdzić czy
film jest możliwy do realizacji i w jaki sposób czy nie, zamiast kilku
milionów na niedoszacowany film, podczas którego realizacji
nieprzewidziane trudności, a co za tym idzie koszty, wymuszać będą
oszczędności dramatycznie wpływające na wartość artystyczną i rzetelność
finansową wobec twórców i ekip. I wreszcie, dobrze przeprowadzony
development obniża koszty produkcji.
W związku z powyższym postulujemy:
a) Zwiększenie alokacji na development i limitu liczby projektów które
mogą przejść do II etapu do trzech, tak jak stypendia. Z zadowoleniem
zauważyliśmy podwyższenie limitów kwotowych w filmie
dokumentalnym, jednak uważamy, że jest to niewystarczająca
zmiana. Ponadto podwyższenie limitów przy zachowaniu alokacji
powoduje zmniejszenie liczby dofinansowanych projektów lub
obniżenie kwot dotacji (co trochę kłóci się z podwyższeniem limitów),
a wszystkim chyba chodzi o to żeby jak najwięcej filmów było dobrze
b)
c)
d)
e)
przygotowanych oraz żeby nie wydawać milionów na filmy
nieprzygotowane, a także obniżać koszty produkcji.
Likwidację uzależnienia wypłaty ostatniej raty za development od
złożenia wniosku na produkcję, czyli odstąpienie od „kary” za
zaoszczędzenie kilku milionów, oraz przywrócenie 3 rat: 70%, 20% i
10% i wzmocnienie rozliczania realizacji developmentu pod kątem
realizacji zadań merytorycznych i wyników przeprowadzonych prac, a
nie tylko pod kątem formalnym i finansowym.
Uzależnienie wypłaty ostatniej raty od złożenia wniosku „przyjętego
do rozpatrzenia o dofinansowanie produkcji” powoduje, że po
stwierdzeniu, po rzetelnym przeprowadzeniu developmentu, że filmu
nie da się zrobić z różnych przyczyn obiektywnych producent nie
otrzyma aż 30% przyznanej na podstawie rzetelnie zweryfikowanego
przez Instytut i ekspertów wniosku, dotacji. Mimo, że wykonał
zadania określone umową z PISF! W efekcie zamiast 50% pokrycia
kosztów, na co zawarł z Instytutem umowę, dostaje 35%.
Uproszczenie kosztorysu do poziomu pozostałych priorytetów,
pozostawiając bazę merytoryczną kosztorysu programu Media.
Wprowadzenie strony zbiorczej jak w przypadku produkcji i tam
określenie poziomu finansowania przez PISF i likwidację kolumn 7-12.
Niezrozumiałe jest dlaczego wyłącznie w Priorytecie Rozwój projektu
producenci muszą dokładnie określić które koszty, punkt po punkcie,
pokryją z jakich źródeł finansowania i w jakiej wysokości. W
pozostałych priorytetach należy określić poziom dofinansowania przez
PISF poszczególnych grup kosztów lub nawet tego nie. Przy czym
akurat koszty produkcyjne na etapie developmentu są najmniej
przewidywalne, dlatego często muszą być określane ryczałtowo.
Zmianę sposobu naliczania kosztów ogólnych, czyli od całości budżetu
(z wyłączeniem wkładów rzeczowych) tak jak w pozostałych
priorytetach, a nie wyłącznie od wkładu własnego producenta.
Producent przez cały okres rozwoju projektu zarządza całym
budżetem, a nie tylko wkładem własnym, wszystkie koszty
niepoliczalne ponosi w związku z zadaniami zawartymi w całości
budżetu. Ponadto, takie rozwiązanie (oczywiste) obowiązuje w
Programie Media co powoduje, że gdy producent dostaje środki na
jeden projekt z obu programów jest diametralna niezgodność
budżetów tego samego projektu (w programie Media jest to 7% od
całości budżetu).
złagodzenie ograniczenia liczby projektów w fazie developmentu do
dwóch w okresie dwóch lat (pkt 9 str.10). Nie ma przecież żadnego
f)
g)
h)
i)
ograniczenia jeśli chodzi o filmy w fazie produkcji co jest znacznie
bardziej obciążające dla producenta. Producenci zazwyczaj rozwijają
kilka lub kilkanaście projektów na raz (na różnych etapach
zaawansowania). Prace nad jednymi trwają nawet kilka lat, a inne
mogą dojść do fazy produkcji w ciągu paru miesięcy. Zablokowanie
możliwości ubiegania się o dofinansowanie przez 2 lata w przypadku
gdy trwają prace nad dwoma projektami jest oderwane od
rzeczywistości. Rozumiemy ciążący nad developmentem syndrom
nadużyć. Jednak uważamy, że należy rozważyć możliwość składania
wniosku pod warunkiem dostarczenia merytorycznego raportu
częściowego, o stanie prac, z realizowanych umów. Ponadto,
rozumiemy, że okres dwóch lat biegnie od daty podpisania umowy, a
nie wydania decyzji. Został usunięty zapis o możliwości przedłużenia
ponad dwa lata za zgodą dyrektora PISF. Dlaczego?
Ustalenie ostatecznego terminu złożenia wniosku na dofinansowanie
produkcji zapisany w pkt. 10 (str.10) powinno być uzależnione od daty
złożenia raportu z przeprowadzenia rozwoju projektu (w
zeszłorocznych PO termin był uzależniony od zakończenia
developmentu), a nie zawarcia umowy. Taka zależność jest w pkt 12.
Jeśli development może trwać dwa lata to oznaczałoby, że musiałby
się zakończyć podpisaniem lub przynajmniej promesą podpisania
umów koprodukcyjnych itd. co jest rzadko kiedy realne.
Dla
debiutujących
producentów
i
reżyserów
filmów
pełnometrażowych przeprowadzenie developmentu powinno
warunkować prawo składania wniosków produkcyjnych. Może to być
dev. własny, ale we wniosku na produkcję składa się
udokumentowane rezultatami sprawozdanie z przeprowadzonego
developmentu. Z tego powodu wnioskujemy o utworzenie osobnej
alokacji na development debiutów, zarówno reżyserskich jak
producenckich.
Przyznanie dotacji powyżej 3 mln.zł na dofinansowanie produkcji tylko
dla projektów, które przeszły development (PISF lub własny), a we
wniosku są przedstawione jego rezultaty.
Wprowadzenie przeprowadzenia developmentu filmu, zwłaszcza
dofinansowanego przez PISF do kryteriów oceny wniosków na
produkcję filmów pełnometrażowych. Raport merytoryczny (z
załącznikami) z developmentu powinien być dołączany do
dokumentacji do oceny ekspertów pierwszego etapu.
Kolejne podpunkty dotyczą postulatów także do priorytetów Produkcja
filmów i nie tyle dotyczą PO co procedur współpracy:
j) Wprowadzenie procedur terminów udzielania odpowiedzi i zgłaszania
uwag przez PISF. Zdając sobie sprawę z nieterminowości producentów
proponujemy wprowadzenie zasady zegara szachowego: czas biegnie
od momentu złożenia przez producenta dokumentów do zgłoszenia
uwag; zatrzymuje się na okres odpowiedzi i uzupełnień producenta i
rusza ponownie po dostarczeniu ich do PISF.
k) Przekazywanie producentowi wszystkich uwag od wszystkich działów
PISF do całości dokumentacji niezbędnej do zawarcia umowy, w
jednym terminie.
Obecnie producent otrzymuje uwagi do fragmentów dokumentacji.
Po przesłaniu poprawek, po bliżej nieokreślonym czasie dostaje uwagi
do kolejnego fragmentu oraz do poprzedniego fragmentu od innego
działu.
l) Niezgłaszanie uwag do rozwiązań prawnych jeśli są one zgodne z
obowiązującym prawem i spełniają wymogi PO PISF.
Przy tej okazji zwracamy uwagę, że pkt 1.12.a) (str.12) bardzo
ogranicza możliwości negocjacyjne producenta z nadawcami. PISF
odgórnie decyduje, że producent ma przekazać całość praw do serialu
telewizyjnego. Nadawcy bardzo kurczowo będą trzymać się
sformułowania „powinny zostać przekazane”. Zamiast tego
proponujemy „mogą zostać przekazane”. Ponadto określenie
„nieodpłatne prawo do emitowania” jest chyba niezgodne z
regulacjami podatkowymi. Nie ma w polskim prawie nieodpłatnych
świadczeń czy pozyskania praw. W zamian za wkład nadawcy w
wyprodukowanie filmu kinowego uzyskuje on prawo do emitowania
go we własnych stacjach nadawczych bez obowiązku ponoszenia z
tego tytułu opłat na rzecz koproducentów tego filmu.
m) Określenie jakiego rodzaju uwagi urzędników PISF są dozwolone a
jakie niedozwolone, zwłaszcza uwagi techniczne do dokumentów
sformatowanych przez PISF (rozmiar czcionki, odstępy między
wierszami, szerokość kolumn); tego rodzaju uwagi przychodzą zwykle
na samym końcu, po wielokrotnym już przesyłaniu tych dokumentów
do Instytutu – i mijają kolejne tygodnie.
Przy tej okazji proponujemy przeprowadzenie szkoleń lub zorganizowanie
praktyk w okresie developmentu lub/i w okresie produkcji filmu dla
strategicznych pracowników Instytutu.
Ponownie załączamy wspólne uzgodnienia, środowiska i PISF, ze spotkania
w Serocku w maju 2012 roku, licząc, że może są warte więcej niż
makulatura. Jest tam m.in. przyjęta kategoryzacja developmentu. W tym
samym wniosku producent może zaznaczyć czy development dotyczy
głównie prac literackich, czy produkcyjno-reżyserskich (dokumentacje,
próby kamerowe i fx, castingi itp.), czy producenckich (np.poszukiwania
koproducentów, pitchingów itp.). W przypadku wnioskowania głównie o
środki na prace inne niż literackie eksperci powinni ocenić czy scenariusz nie
wymaga jednak większych nakładów (np. konsultacje, script doctor) i jeśli
nie, wyrazić zgodę na inną strukturę finansowania niż opisana w pkt 5
(str.9). Zwracają na to uwagę także animatorzy (załącznik nr 2 do niniejszych
uwag).
4. Ponownie także zgłaszamy postulat aby honoraria twórcze obowiązkowo
były rozliczane z dotacji PISF. Oczywiście wszystkie należności są ważne, ale
nienabycie przez producenta praw do wkładów twórczych do filmu
powoduje, że Instytut firmuje swoim logo wprowadzenie do kin czy innej
eksploatacji filmu z wadą prawną. Można ograniczyć wysokość
wynagrodzenia reżysera finansowaną ze środków PISF do jakiejś kwoty,
reszta powyżej tej kwoty powinna być regulowana z pozostałych źródeł
finansowania produkcji. Pomoże to także w egzekwowaniu zobowiązań
producentów wobec twórców.
5. Rola, tryb pracy i kompetencje Działu Literackiego zapisane w programach
operacyjnych nadal są niejasne. Bylibyśmy wdzięczni za informację, bo choć
wielu z nas ma bardzo dobre doświadczenia ze współpracy z Działem, wielu
z producentów ciągle nie wie jak z niego korzystać, jakie mamy
uprawnienia, jakie są obowiązki Działu itp. itd.. W pkt. 5.4. (str.6) zasad
ogólnych stanowczo postulujemy o doprecyzowane: „Dział Literacki
opiniuje zakres, zasadność
i zgodność naniesionych poprawek z
uzasadnieniem decyzji komisji I etapu lub komisji liderów i przekazuje
opinię do komisji, która zleciła poprawki.”
6. Pkt 1.6 dotyczący kopii wieczystej przekazywanej do Filmoteki Narodowej
budzi wątpliwości zespołu, który opracował załącznik i od kilku miesięcy
badał i rozważał najrozsądniejsze pod kątem kosztów i trwałości metody
archiwizacji. Przy tej okazji przesyłamy najnowszą wersję załącznika (zał. nr
3), po wprowadzeniu drobnych zmian w stosunku do projektu, który
zaproponowaliśmy na początku sierpnia. W naszej opinii negatyw tonu i
negatyw obrazu oczywiście są dobrym rozwiązaniem, ale bardzo
kosztownym. Zespół proponuje jako bezwględny minimalny wymóg kopię
na dedykowanym surowcu 35 mm Color Asset Protection, oraz nośnik LTO
ale bez określania minimalnej generacji. Kogo stać, może oczywiście
wyprodukować negatyw tonu i obrazu. Proponujemy uzgodnić ten punkt
ostatecznie podczas szkolenia 12-13 października w Pruszkowie.
7. W owych zasadach ogólnych w pkt 1.9 (str. 12) pozostał zapis: „Reżyserzy
debiutanci, nie mający ukończonych studiów reżyserskich ani studiów w
akademiach sztuk pięknych na wydziałach animacji muszą legitymować się
znaczącym dorobkiem artystycznym.” Ponownie prosimy o doprecyzowanie
„w dziedzinie sztuk audiowizualnych lub teatrze”.
8. Prosimy o doprecyzowanie pkt.1.10. (str.12) zasad ogólnych. Kiedy
producent ma zgłosić taki zamiar? Rygor rozwiązania umowy w przypadku
niedopełnienia takiego obowiązku jest bardzo drastyczny jak na tak niejasny
zapis.
9. Pkt 4.3. (str.14) - Wnioskujemy o skrócenie czasu na zgłoszenie uwag PISF
do najwyżej 7 dni. Na etapie postprodukcji 14 dni to bardzo długi okres. 14
dni po każdym z pokazów może zagrozić terminowi premiery.
10.Stanowczo sprzeciwiamy się wprowadzeniu załącznika z limitami kosztów
poszczególnych usług, a co za tym idzie postulujemy wykreślenie pkt 5.5.
(str.14). Wprowadzenie takich limitów spowoduje kolejne „kombinowanie”
i nadużycia. W kryteriach oceny wniosku został wprowadzony pkt 2.2
„Adekwatność budżetu do założeń produkcyjnych i artystycznych filmu
(ocena ekonomiczna)”. To powinna być wystarczająca weryfikacja budżetu,
przeprowadzona przez profesjonalistów znających rynek i realia
współczesnej produkcji. Ewentualne zastrzeżenia do budżetu powinny być
przesyłane producentowi tak jak recenzje ekspertów dot. strony
artystycznej. Każdy film ma własną specyfikę i powinien być oceniany
indywidualnie, zarówno pod względem artystycznym jak i budżetowym.
Ponadto, wprowadzenie w tym punkcie zapisu, że w przypadku
przekroczenia limitów z załącznika dopiero w umowie pomiędzy PISF a
producentem zostanie określony inny tryb rozliczania przychodów z
eksploatacji, który ma być uwzględniony w umowach z koproducentami
wskazuje, że Instytut chyba zapomniał że podpisuje umowę jako ostatni
(nierzadko w trakcie trwania okresu zdjęciowego), a koproducenci mogą się
nie zgodzić na aneksowanie wynegocjowanych już zapisów.
11. Inne wymogi, 5.6 (str.15). Zgłaszanie przez Instytut filmów na festiwale bez
choćby powiadomienia producenta jest karygodne!! Ta uwaga zgłaszana
była przez KIPA także w zeszłym roku i 2 lata temu. Producent musi znać
warunki zgłoszenia bo jest związany umowami koprodukcyjnymi i innymi
eksploatacyjnymi np. z reżyserem. Musi się z nimi rozliczać, a przynajmniej
znać odpowiedź na pytania o obecność filmu na jakimś festiwalu. To
producent i koproducenci są właścicielami praw do filmu i jego
eksploatacji.
12. W postanowieniach końcowych na stronie 34 i 35 został zamieszczony
punkt 5, który w naszej ocenie powinien znaleźć się w PO Produkcja
filmowa, a nie tu. Zniknął natomiast punkt o zatwierdzeniu Programów
operacyjnych przez Radę Instytutu…
Tryb naboru i wyboru wniosków.
13. Mając na względzie ochronę środowiska i ograniczenie kosztów
materiałów biurowych proponujemy zmianę w trybie naboru wniosków
pkt.2.1. (str.36). Do oceny formalnej producent powinien składać
wniosek z załącznikami w dwóch egzemplarzach. Dopiero po
zatwierdzeniu formalnym (czyli po ewentualnych zmianach,
uzupełnieniach, poprawkach) powinien dostarczyć wymaganą ilość
egzemplarzy. Zwracamy przy tym uwagę, że niekontrolowane
kopiowanie dokumentów zawierających dane osobowe jest niewłaściwe.
14. Pkt 2.9. r) (str.41) Jeśli pkt 2.9. wymienia obowiązkowe załączniki to
jakich dokumentów dotyczy ten punkt? Jeśli są to dodatkowe informacje
i dokumenty to powinno być zapisane, że PISF może ich zażądać w
określonym trybie, np. 3 czy 7 dni od daty złożenia wniosku.
15. Pkt 4.2. (str.42) – w związku z naszym postulatem opisanym w pkt 3.b)
niniejszych uwag ten punkt powinien ulec zmianie.
Z poważaniem
W imieniu Zarządu KIPA
Ewa Borguńska