Spis ludności 2011

Komentarz: Spis ludności 2011
Monitor, 16 czerwca 2011
Autorka: Kosara BEGOVIĆ
Ponad pół
roku temu „spis”
poważnie kandydował w
plebiscycie na
ulubione
czarnogórskie słowo. Potem wszystko ucichło. Dwadzieścia dni minęło od ogłoszenia jego
pierwszych wyników, a one nikogo nie zainteresowały. Oczekuje się dnia 15 lipca, kiedy
to mają zostać opublikowane dane odnoszące się do pytań o narodowość, religię i język
Liczba mieszkańców Czarnogóry w ciągu ośmiu lat – między spisem w 2003 roku a tym z 2011 roku –
wzrosła o 0,8%. Czarnogóra miała 620 145 mieszkańców, obecnie ma 625 266. Nieco ponad pięć
tysięcy więcej. Między spisem w 1991 roku a spisem w 2003 roku, liczba mieszkańców zwiększyła się
o 26,5 tysięcy. W latach pięćdziesiątych, sześćdziesiątych i siedemdziesiątych – w czasach
komunistycznego mroku - każde dziesięciolecie przynosiło Czarnogórze ponad 50 tysięcy mieszkańców
więcej. Powszechnie uznaje się jednak, że ciemność sprzyja płodzeniu dzieci.
Ogłaszając pierwsze wyniki spisu ludności z 2011 r. MONSTAT (czarnogórski urząd statystyczny) nie
zdecydował się na opublikowanie danych, z którymi te wyniki mogą być porównywane. Danych do
porównywania może „nie ma” dlatego, że nie wyglądają za dobrze. Według niektórych obliczeń,
opartych na danych dotyczących przyrostu naturalnego, spis miał pokazać, że w Czarnogórze mieszka
pomiędzy 630 i 635 tysięcy mieszkańców. Nie pokazał. Projekcje opublikowane w studium „Tendencje
demograficzne w Czarnogórze od połowy 20. wieku i perspektywy do 2050 r. ", w średnim wariancie
przewidywały, że w roku 2010 w Czarnogórze będzie żyć ponad 640 tysięcy osób. Nie będzie. Ledwie
tej liczby dosięgamy. Poza niską liczbą mieszkańców, wyniki spisu pokazują pogorszenie ich
rozmieszczenia. Jedna trzecia żyje w Podgoricy, w na północy, która stanowi 53% terytorium
Czarnogóry, żyje 29% ludności. Według spisu z roku 1948 i 1953 na północy mieszkała blisko połowa
obywateli. Procent ludności w centralnej części kraju wzrósł z 45 do 47, na wybrzeżu jest o pół
procenta więcej osób. Niegdyś nieoficjalny podział na północną, centralną i południową część
Czarnogóry, został uznany oficjalnie Ustawą o rozwoju regionalnym. Zgodnie z nią region nadmorski
składa się z gmin: Bar, Budva, Herceg Novi, Kotor, Tivat i Ulcinj, region centralny to: Podgorica,
Nikšić, Cetinje, Danilovgrad, a północny - Andrijevica, Berane, Bijelo Polje, Kolašin, Mojkovac, Plav,
Pljevlje, Plužine, Rožaje, Šavnik i Žabljak. W odróżnieniu od poprzedniego spisu, gdy niewielka liczba
osób zarejestrowana przede wszystkim była w miejscowościach na północy, z wyjątkiem Rožaja, teraz
liczba gmin z mniejszą liczbą mieszkańców jest większa i są one wszędzie.
Wyżej wymieniona Ustawa o rozwoju regionalnym, która jest nudnym bezużytecznym tekstem, jako
jeden ze środków zapewniających zrównoważony rozwój regionalny przewiduje zwiększanie
zatrudnienia i zmniejszenie negatywnych trendów demograficznych. Siała baba mak… . Według
danych MONSTATU stopa bezrobocia w Czarnogórze wynosi 19,7%, a na północy 28,9%. Dlaczego ludzie odchodzą, ponieważ nie mają pracy. Absolutnym rekordzistą w napływie ludności jest
Podgorica, w której w ciągu ośmiu lat liczba mieszkańców wzrosła o prawie 18 tysięcy. W Budvie
mieszka około 3200 więcej osób, w Barze 2200, w Danilovgradzie 1100, w Tivacie blisko 500.
Wskaźnik urodzeń w Czarnogórze, czasami mniej, czasami więcej, ale generalnie maleje. W ciągu
zaledwie pięciu lat, od 2000 roku do 2005 roku, liczba żywych urodzeń zmniejszyła się o 20%.
Wcześniej, żeby odnotować taki spadek musiało minąć 30 lat. Choć dane na temat wzrostu liczby
ludności w latach po 2005 roku w niektórych latach były lepsze, ujemny przyrost naturalny w 2010 r.
w Czarnogórze odnotowano w ośmiu gminach.
Coraz mniejszą liczbę osób na północy, mówią eksperci, można wytłumaczyć migracjami
wewnętrznymi, jednak niewielki wzrost ogólnej liczby ludności w Czarnogórze wskazuje, że duże są
także migracje zagraniczne. Wskazują na to dane opublikowane wcześniej, głównie w statystykach.
Opowieść o tym, ile osób emigruje, nigdy nie była zbyt popularna. Przez dwanaście lat - między
spisem z roku 1991 i 2003 – z Czarnogóry za granicę emigrowało około dwóch i pół tysiąca osób
rocznie. Według danych spisowych z 2003 roku, spośród 56 tysięcy obywateli Czarnogóry
mieszkających za granicą, nawet 32 tysiące czyli 57% ludzi, to osoby które wyemigrowały po 1991
roku. Ile ich wyjechało po 2003 roku, wciąż nie wiadomo, ponieważ tych danych nikt w Czarnogórze
nie monitoruje. Są one rejestrowane wyłącznie na spisach ludności.
W Czarnogórze powstało o 26,8% więcej mieszkań niż w 2003 roku. Fakt, że Budva i Šavnik mają
więcej mieszkań niż mieszkańców, dobrze opisuje naszą troskę o ludzi i przestrzeń, zrównoważony
rozwój, kraj i tym podobne. Chciwość podniesiona do poziomu polityki państwowej „zabetonowała”
Budvę, bieda spowodowana okresem przejściowym opustoszyła Šavnik. Na całość można jednak też
spojrzeć optymistycznie. Komentując fakt, że jedna trzecia Czarnogórców żyje w Podgoricy
mieszkaniec północnej części kraju stwierdził: "Myślę, że teraz nie potrzebujemy autostrady, wszyscy
zamieszkamy w Podgoricy i problem rozwiązany." Cudownie.
Tłum. i red. D.G.