OCENA STANU SANITARNEGO POWIATU

Transkrypt

OCENA STANU SANITARNEGO
POWIATU RADOMSZCZAŃSKIEGO
za rok 2009
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2009
Spis treści:
Wstęp .........................................................................................................................................3
I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych ................................................4
II. Stan sanitarny zakładów opieki zdrowotnej ...................................................................16
III. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia oraz materiałów i wyrobów
przeznaczonych do kontaktu z żywnością. ...........................................................................25
IV. Jakość wody przeznaczonej do spożycia oraz wody do kąpieli ..................................34
V. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk .......................................41
VI. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo - wychowawczych ..................45
VII. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy......................................................50
VIII. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia...............................59
IX. Zapobiegawczy nadzór sanitarny ...................................................................................64
2
WSTĘP
Głównym celem działalności Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej
w Radomsku w roku 2009 było promowanie zdrowego stylu życia, czuwanie nad
bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu
chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie nadzoru
sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Radomsku przy pomocy Powiatowej
Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej na mocy ustawy z dnia 14 marca 1985r.
o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tj. Dz. U. z 2006 r. Nr 122, poz. 851 z późn. zm.)
realizuje zadania na terenie powiatu radomszczańskiego z zakresu zdrowia publicznego,
w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami:
 higieny środowiska;
 higieny pracy w zakładach pracy;
 higieny procesów nauczania i wychowania;
 higieny wypoczynku i rekreacji;
 zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku;
 higieniczno – sanitarnymi, jakie powinny spełniać personel medyczny, sprzęt oraz
pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne,
w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości
i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób
zakaźnych i zawodowych.
Podstawowym zadaniem Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej
w Radomsku jest działalność nadzorowa, polegająca na kontroli i czuwaniu, czy spełnione
są wymagania obowiązujących przepisów w zakresie utrzymania pożądanych norm
zdrowotnych. Utrzymanie ich na oczekiwanym poziomie jest możliwe dzięki
profesjonalnej, stale kształcącej się kadrze pracowników, a także wdrożeniu systemu
zarządzenia jakością.
Statutowe zadania wynikające z działalności kontrolnej Powiatowej Stacji Sanitarno
– Epidemiologicznej w Radomsku, wykonywane są przez następujące komórki
organizacyjne i samodzielne stanowiska pracy:
 Sekcja Nadzoru Epidemiologii;
 Sekcja Nadzoru Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku;
 Sekcja Nadzoru Higieny Środowiska;
 Samodzielne Stanowisko Pracy ds. Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego;
 Samodzielne Stanowisko Pracy ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia;
 Samodzielne Stanowisko Pracy ds. Granicznego Punktu Kontroli Sanitarnej.
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Radomsku obejmuje swoim
działaniem powiat radomszczański tj. 3 miasta i 14 gmin (378 miejscowości).
Realizacja zadań statutowych odbywała się zgodnie z „Planem zasadniczych
przedsięwzięć na rok 2009” obejmującym główne kierunki działania, zasadnicze
zamierzenia oraz harmonogram nadzoru nad obiektami.
W 2009 roku nadzorem objęto 2281 obiektów.
Przeprowadzono ogółem 2814 kontroli, wydano 709 decyzji administracyjnych
merytorycznych oraz 391 decyzji płatniczych, pobrano 2451 próbek do badań, nałożono
59 mandatów karnych na kwotę 14.100 zł.
3
I. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH
1. Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych
W powiecie radomszczańskim ogółem w roku 2009 r. zarejestrowano 1054 zachorowania
na choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia.
Sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych w powiecie radomszczańskim w 2009 r.
należy uznać za dobrą. Nie obserwowano epidemicznego występowania chorób
zakaźnych, natomiast wzrost zachorowań miał podobny jak w latach ubiegłych charakter
sezonowy.
Sytuację epidemiologiczną powiatu radomszczańskiego w 2009 r. w porównaniu do lat
ubiegłych przedstawia tabela 1.
Tabela 1. Sytuacja epidemiologiczna powiatu radomszczańskiego w latach 2007-2009
Jednostka chorobowa
Zatrucia pokarmowe
pał. Salmonella
Biegunki u dzieci
do lat 2
WZW ogółem
WZW typu A
WZW typu B
WZW typu C
Inne i nieokreślone
Nowo wykryte
zakażenia HCV
Ospa wietrzna
Krztusiec
Różyczka
Płonica (szkarlatyna)
Nagminne zapalenie
przyusznicy - świnka
Borelioza
Tasiemczyca/bąblowica
Pokąsania przez
zwierzęta
2009
2008
2007
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności
64
54,4
47
40.06
32
26,8
90
75,5
97
8,18
48
40,33
18
0
9
9
9
15,3
0
7,65
7,65
0
7,65
17
14,3
0
8
9
0
15
6,75
7,59
23
14
9
0
20
19,32
11,76
7,56
0
14,96
424
20
10
21
12
360,4
17,0
8,50
17,85
10,20
824
27
198
11
18
22,7
167,08
9,28
15,18
650
23
6
13
10
546,21
19,32
5,04
10,94
8,83
18
15,3
11
1
163
9,28
0,84
137,5
3
1
128
2,49
0,83
105,5
0
0
141
119,86
0
12,65
695,3
1.1. Choroby szerzące się drogą pokarmową
Zatrucia i zakażenia pokarmowe
Zatrucia i zakażenia pokarmowe spowodowane zanieczyszczeniami biologicznymi
żywności i wody, a w szczególności bakteriami chorobotwórczymi, stanowią ważny
problem z punktu widzenia zdrowia publicznego.
4
 W 2009 r. obserwowano niewielki wzrost liczby bakteryjnych zatruć i zakażeń
pokarmowych /tabela 2/. Najczęstszą przyczyną zatruć pokarmowych są pałeczki jelitowe
Salmonella. Podobnie jak w latach poprzednich dominujące znaczenie miała pał.
Salmonella Enteritidis ( 52 przypadki - 82,3%).
Choroby są wynikiem zarówno częstszego występowania salmonellozy wśród zwierząt jak
i nie przestrzegania podstawowych zasad higieny podczas produkcji i obróbki żywności
oraz nieznajomości zasad zdrowego i bezpiecznego żywienia.
Nie stwierdzono ognisk zachorowań, których nośnikiem mogła być woda przeznaczona do
spożycia przez ludzi.
Tabela 2. Zatrucia pokarmowe i zakażenia (liczba przypadków) w latach 2007-2009
2009
Jednostka
chorobowa
Zatrucia
pokarmowe
(Salmonellozy)
2008
2007
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
63
54,40
47
40,06
30
26,80
*Współczynnik zapadalności (zachorowalności) – liczba nowych zachorowań na określoną
chorobę na danym terenie w określonym czasie w stosunku do liczby ludności wg stanu
30.06 *współczynnik (1000, 10000 czy 100000).
 W roku 2009 zarejestrowano 1 zbiorowe zatrucie pokarmowe .
W ognisku chorowało łącznie 13 osób, w tym 5 dzieci w wieku do 14 lat. Hospitalizacji
wymagały 3 osoby. Czynnikiem etiologicznym zbiorowego zatrucia pokarmowego była
pał. Salmonella Enteritidis
Zatrucie pokarmowe, wystąpiło w domu prywatnym w miejscowości Wojnowice
gm. Gidle.
W związku z tym, że u osoby pomagającej przy przygotowaniu przyjęcia dolegliwości ze
strony przewodu pokarmowego występowały już kilka dni przed uroczystością, należy
przypuszczać, że przyczyną wystąpienia zatrucia było nieprzestrzeganie przez nią
podstawowych zasad higieny oraz zbagatelizowanie własnych dolegliwości.
 W 2009 r. zarejestrowano mniej przypadków niż w 2008 r. zakażeń z objawami
żołądkowo-jelitowymi wywołanych przez czynniki bakteryjne wykazane w tabeli 3 oraz
inne określone i nieokreślone bakterie. Spośród zarejestrowanych zachorowań największą
liczbę stanowiły przypadki wywołane przez biegunkotwórczą Escherichia coli.
Spośród 164 przypadków bakteryjnych zakażeń jelitowych 90 przypadków to zakażenia
u dzieci do lat 2.
5
Tabela 3. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe w powiecie radomszczańskim w latach
2007- 2009
2009
2008
2007
Inne bakteryjne
współczynnik
współczynnik
współczynnik
Liczba
Liczba
Liczba
zakażenia jelitowe
zapadalności
zapadalności
zapadalności
zachorowań
wywołane przez
E.coli biegunkotwórczą
wywołane przez
Yersinia enterocolitica,
wywołane przez
i inne czynniki określone
i nieokreślone
RAZEM
zachorowań
zachorowań
7
5,9
3
2,5
7
5,9
2
1,7
0
-
3
2,49
16
13,6
80
67,5
6
5,04
25
20,40
83
70,38
16
13,51
 Z 62 przypadków wirusowych zakażeń jelitowych 52 przypadki to nieżyty jelitowe
wywołane przez rotawirusy.
Najliczniejszą grupę chorych, bo aż 59,6 % z ogółu zarejestrowanych przypadków
wirusowych zakażeń stanowiły dzieci do lat 2 (37 przypadków).
 W 2009 r. nie stwierdzono zachorowań na dur brzuszny i dury rzekome, czerwonkę.
Obecnie na terenie powiatu radomszczańskiego zamieszkuje 3 stałych nosicieli pałeczek
duru brzusznego tj. osób bez objawów klinicznych z dodatnim wynikiem badania
bakteriologicznego. Ryzyko zakażenia ze strony nosicieli wzrasta na terenach wiejskich,
w okresie powodzi oraz po obfitych opadach deszczu.
 W roku 2009 zarejestrowano 1 przypadek Salmonellozy pozajelitowej pod postacią
posocznicy.
1.2. Zakażenia krwiopochodne
Wirusowe zapalenia wątroby
Wirusowe zapalenia wątroby są chorobami wywołanymi przez hepatotropowe wirusy,
które powodują stan zapalny wątroby. Choroby te wywoływane są przez kilka wirusów tj.
w szczególności przez wirus HAV, HBV, HCV, HDV, HEV, HGV.
Liczbę zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby w powiecie radomszczańskim
przedstawia Tabela 4 i Rysunek I.1.
 W PSSE Radomsko od kilku lat nie rejestruje się zachorowań na wzw typ A.
 W 2009 r. w PSSE Radomsko rejestrowano 2 ostre przypadki wirusowego zapalenia
wątroby typu B (współczynnik zapadalności 1,70).
W wyniku dochodzeń epidemiologicznych ustalono, że :
 jedna osoba z ostrym wirusowym zapaleniem wątroby typu B była poddana
zabiegom medycznym naruszającym ciągłość skóry, leczeniu stomatologicznemu,
6

druga osoba nie była powiązana z leczeniem – wykonywane miała tatuaże przez
osobę prywatną.
W PSSE Radomsko w 2009 r. zarejestrowano 24 nosicieli Ag HBs co stanowi około
0.02% ludności powiatu, natomiast w 2008 r. rejestrowano 19 nosicieli Ag HBs.
Istotne znaczenie w profilaktyce Wirusowego Zapalenia Wątroby ma:
 wprowadzenie w 1993 r. obowiązkowych szczepień ochronnych przeciw WZW typu
B u wszystkich dzieci nowo narodzonych, co spowodowało brak zachorowań
u dzieci do lat 5,
 stosowanie sprzętu jednorazowego użytku,
 wycofanie mało skutecznych sterylizatorów na suche gorące powietrze
a zastępowanie ich autoklawami, które zapewniają wysokie standardy sterylizacji,
100% sterylność, co przyczynia się do przerwania dróg szerzenia się zakażeń,
 kontrolowanie procesów dezynfekcji i monitorowanie procesów sterylizacji
wskaźnikami fizycznymi, chemicznymi, biologicznymi w zakładach świadczących
usługi medyczne,
 prowadzenie edukacji w zakresie problemów związanych z bezpiecznym seksem.
W PSSE Radomsko w 2009 r. zarejestrowano 9 przypadków nowo wykrytych zakażeń
HCV (nosicieli)- współczynnik zapadalności wynosił 7,65, w 2008 r. - 15 przypadków
współczynnik zapadalności wynosił 12,65.
Nosiciel to osobnik zarażony chorobą zakaźną lub posiadający nieprawidłową wersję
genu recesywnie dziedziczonej choroby genetycznej, lecz nie wykazujący objawów
chorobowych. Nosiciel, choć sam nie doświadcza objawów choroby, może ją przekazywać
innym organizmom (niekoniecznie własnego gatunku) bądź potomstwu.
Tabela 4. Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby w latach 2005-2009
2009
2008
2007
2006
2005
Liczba
zachorowań
Liczba
zachorowań
Liczba
zachorowań
Liczba
zachorowań
Liczba
zachorowań
Wirusowe zapalenie
wątroby typu A
Wirusowe zapalenie
wątroby -ostre
Wirusowe zapalenie
wątroby typu Bprzewlekłe
Wirusowe zapalenie
wątroby typu C
0
0
0
0
1
2
0
1
0
0
6
8
13
9
4
9
9
9
9
7
0
0
0
0
0
RAZEM
17
17
23
18
12
Jednostka chorobowa
7
Liczba zachorowań
25
20
WZW typ A
15
WZW typ C
10
WZW typ B
5
0
2005
2006
2007
2008
2009
Rysunek I.1. Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby w latach 2005-2009
Sekcja Nadzoru Epidemiologii prowadzi nadzór nad osobami chorymi i osobami
z kontaktu z chorym czy nosicielem.
Ogółem przeprowadzono nadzór nad 114 osobami z kontaktu z nosicielami p/anty HCV,
Ag HBs.
1.3. Choroby wieku dziecięcego
Utrzymujący się spadek liczby zachorowań na krztusiec, świnkę i różyczkę może być
spowodowany wprowadzeniem do kalendarza szczepień ochronnych szczepień, ale może
być również wynikiem cyklicznej zmienności liczby zachorowań na te choroby.
Od 2003 roku prowadzone są szczepienia przypominające przeciw krztuścowi u dzieci
w 6 roku życia – szczepionką DTPa (błoniczo-tężcową z bezkomórkowym składnikiem
krztuścowym) oraz obowiązkowe szczepienia przeciw odrze, śwince i różyczce
z użyciem szczepionki trójwalentnej (MMR).
Dokładna analiza będzie możliwa dopiero po zaszczepieniu szczepionkami MMR oraz
DTPa kolejnych roczników dzieci podlegających obowiązkowym szczepieniom.
Zjawisko cyklicznej zmienności liczby zachorowań dotyczy również takich chorób jak
ospa wietrzna.
Ilość zachorowań na ospę wietrzną utrzymuje się corocznie na wysokim poziomie, bowiem
sytuacja epidemiologiczna tej choroby nie jest kształtowana przez masowe szczepienia
ochronne. Zapadalność na ospę wietrzną podlega cyklicznym wzrostom w odstępach
kilkuletnich,wówczas gdy wzrasta populacja dzieci nieuodpornionych w sposób naturalny
przez przechorowanie.
W 2008 r. wprowadzono szczepienia p/ospie wietrznej u dzieci z grup ryzyka.
W porównaniu z rokiem 2008 zdecydowanie zmalała liczba zachorowań na różyczkę tj.
10 przypadków współczynnik zapadalności 8,50.
Liczbę zachorowań na choroby wieku dziecięcego przedstawia tabela 5.
8
Tabela 5. Liczba zachorowań na choroby wieku dziecięcego w latach 2007-2009
2009
Jednostka
chorobowa
2008
2007
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
Ospa wietrzna
424
360,40
824
695,30
650
546,23
Krztusiec
20
17,00
27
22,70
23
19,32
nagminne zapalenie
przyusznic
12
10,20
18
15,18
10
8,83
Różyczka
10
8,50
198
167,08
8
7,42
Płonica
21
17,85
11
9,28
13
10,94
Świnka
1.4.Zakażenia ośrodkowego układu nerwowego
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych to choroba gorączkowa o różnej etiologii
z objawami w postaci bólów głowy, sztywności karku, objawów oponowych, nudności.
Najczęstszymi patogenami wywołującymi zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych są
bakterie, wirusy, krętki, grzyby.
Wśród zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych w 2009 r. dominowały zakażenia o etiologii
wirusowej (3 przypadki – współczynnik zapadalności 2,55), 1 przypadek zapalenia opon
mózgowo-rdzeniowych wywołany przez Streptococcus pneumoniae (współczynnik
zapadalności 0,85 ) oraz 1 przypadek zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych o etiologii
nieokreślonej.
Zakażenia ośrodkowego układu nerwowego są ważnymi przyczynami trwałych powikłań
i zgonów.
W powiecie radomszczańskim z powodu neuroinfekcji zmarła 1 osoba.
1.5. Inwazyjna choroba meningokokowa
Zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego od 2004 r. organy Państwowej
Inspekcji Sanitarnej prowadzą nadzór nad przypadkami inwazyjnych chorób
rejestrowanych jako posocznice, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenie
mózgu wywołanych przez Neisseria meningitidis, Streptococcus pneumoniae
i Haemophilus influenzae typ B.
Szczególnym nadzorem objęte są zakażenia meningokokowe z uwagi na wzrost liczby
przypadków izolowania od chorych Neisseria meningitidis typ C wywołującej
zachorowania o ciężkim przebiegu klinicznym z bezpośrednim zagrożeniem życia.
W PSSE Radomsko w 2009 r. zarejestrowano 1 przypadek zapalenia opon mózgowordzeniowych wraz z posocznicą wywołanego przez Neisseria meningitidis.
9
Podjęto działania przeciwepidemiczne w środowisku chorego. Osoby z najbliższego
otoczenia objęto nadzorem epidemiologicznym, lekarskim polegającym na zastosowaniu
odpowiedniej chemioprofilaktyki.
1.6. Inne choroby zakaźne
Grypa sezonowa i grypa wywołana nowym wirusem A/H1N1/v
W powiecie radomszczańskim liczbę zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne
w latach 2006-2009 przedstawiono w tabeli 6.
Tabela 6. Liczba zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne w latach 2007-2009
2009
Jednostka
chorobowa
Grypa
i infekcje
grypopodobne
2008
2007
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
7685
6533,08
2235
1893,65
5707
4819,12
w tym
16
AH1N1
W 2009 r. grypa i infekcje grypopodobne były najczęściej występującymi chorobami
zakaźnymi w powiecie radomszczańskim.
Do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Radomsku zgłoszono 7685
zachorowań. Wśród zgłoszonych zachorowań 2306 wystąpiło u dzieci do lat 14.
Zachorowania na grypę i infekcje grypopodobne stanowiły największy problem
epidemiologiczny w I kwartale i IV kwartale 2009 r.
Najwięcej zachorowań zgłoszono na przełomie stycznia i lutego 2009 r. oraz listopada
i grudnia 2009 r. – dane przedstawiono poniżej na rysunkach .
Najwyższą tygodniową zapadalność zanotowano w okresie od :
 01.02.2009 r. do 07.02.2009 r. oraz
 01.12.2009 r. do 07.12.2009 r.
10
Rysunek I.2. Porównanie zachorowalności na grypę i infekcje grypopodobne na przełomie stycznia i lutego oraz listopada i grudnia 2009
11
Kontynuowano nadzór epidemiologiczno-wirusologiczny nad grypą oparty na systemie
Sentinel.
W nadzorze Sentinel uczestniczył lekarz z Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki
Zdrowotnej- MPR Nr 1 ul. Przedborska 39/41 w Radomsku.
Pobrano 12 wymazów z nosa i gardła – nie wyizolowano wirusa grypy z żadnej próby.
Skutecznym sposobem ochrony przed grypą jest unikanie dużych skupisk ludzkich
w okresie epidemii, utrzymanie właściwego poziomu higieny osobistej i środowiska oraz
poddanie się szczepieniom ochronnym. Rozpowszechnianie szczepień p/ grypie nadal jest
niewielkie i nie ma wpływu na sytuacje epidemiologiczną choroby (tabela nr 7).
W roku 2009 na świecie doszło do rozprzestrzeniania się grypy typu A/H1N1
(nazywanej również "grypą meksykańską"), powodowaną przez nowy szczep wirusa
grypy A/H1N1, będącą zmutowaną wersją wirusa świńskiej grypy, które rozpoczęło się na
przełomie marca i kwietnia 2009 roku w Meksyku. Potwierdzono przypadki zarażenia
wirusem w ok. 160 krajach. Większość zachorowań odnotowano w Ameryce Północnej,
Azji oraz w Europie. Nowy rodzaj grypy jest wynikiem reasortacji genowej kilku odmian
wirusa H1N1, w tym grypy ludzkiej, dwóch rodzajów świńskiej grypy oraz ptasiej grypy.
W dniu 11 czerwca 2009 r., uwzględniając m.in. aktualną sytuację epidemiologiczną grypy
typu A/H1N1, Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła 6 fazę pandemii grypy.
Do końca 2009 r. w Polsce potwierdzono 2561 przypadków zakażenia wirusem grypy typu
A/H1N1. W Polsce 135 osoby u których wykryto wirus A/H1N1/v zmarły.
W 2009 r. w powiecie radomszczańskim u 16 osób wykryto grypę wywołaną nowym
wirusem A/H1N1/v, w tym 1 przypadek u dziecka do lat 14 (przypadki potwierdzone
laboratoryjnie metodą Real-time PCR).
Jedna osoba u której wykryto wirus grypy A/H1N1/v zmarła (inna przyczyna zgonu).
Gruźlica
W PSSE w Radomsku zarejestrowano 59 przypadków rozpoznanej gruźlicy
(współczynnik zapadalności 49,99). W województwie łódzkim zarejestrowano 628
przypadków.
Powiat radomszczański pod względem liczby zachorowań na gruźlicę zajmuje II miejsce
w województwie łódzkim.
W 2009 r. w powiecie radomszczańskim 3 osoby z rozpoznaną gruźlicą zmarły.
Borelioza z Lyme
Od wprowadzenia badań diagnostycznych w kierunku Boreliozy z Lyme rejestrowana jest
większa liczba przypadków.
Na terenie działania PSSE Radomsko w 2009 roku zarejestrowano 18 przypadków
( wsp . zapadalności 15,3), w roku 2008 było 11 przypadków ( wsp. zapadalności 9,28) .
Z wywiadów wynika, że pacjent został ukąszony przez kleszcza będąc w lesie lub nie
przypomina sobie momentu ukłucia przez kleszcza.
Pokąsania przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę
Liczbę pokąsań przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę przedstawia Rysunek I.3.
Na 132 osoby, które miały kontakt ze zwierzętami 15 osób zakwalifikowano do szczepień.
Sekcja Nadzoru Epidemiologii PSSE w Radomsku ściśle współpracuje z Inspekcją
Weterynaryjną w zakresie chorób odzwierzęcych.
W czasie przeprowadzania wywiadu epidemiologicznego pacjent informowany jest
o potrzebie ewentualnych szczepień np. w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym Poradnia
Chorób Zakaźnych Piotrków Trybunalski ul. Rakowska 15, tel. 044 648-04-34.
12
180
160
140
120
100
80
163
128
128
132
60
2006
2007
2008
2009
40
20
0
2006
2007
2008
2009
Rysunek I.3. Liczba pokąsań przez zwierzęta w latach 2006-2009
2. Szczepienia ochronne – analiza wykonawstwa szczepień ochronnych
Najważniejszym celem zdrowotnym szczepień ochronnych jest zapobieganie określonemu
zakażeniu lub chorobie zakaźnej u zaszczepionej osoby lub populacji.
Uodpornienie czynne dzieci w Polsce wykonywane jest głównie w drodze realizacji
Programu Szczepień Ochronnych.
Wysokie odsetki szczepionych osób w Polsce w ramach bezpłatnych szczepień
obowiązkowych pozwalają sądzić, że istnieje społeczna akceptacja szczepień. Konieczne
jest dołożenie starań, aby jej nie utracić.
Inaczej niestety wygląda sytuacja w zakresie szczepień zalecanych. Niskie na ogół odsetki
zaszczepionych w ramach szczepień zalecanych, przy wysokim odsetku osób
zaszczepionych w ramach szczepień obowiązkowych, mogą świadczyć o braku
finansowych możliwości poddania się tego typu szczepieniom.
Pomimo tego w powiecie radomszczańskim nadal obserwuje się zainteresowanie
szczepieniami dzieci, młodzieży i osób dorosłych preparatami szczepionkowymi
zalecanymi. Podejmowane są działania promocyjne, organizowane wykłady, pogadanki.
W roku 2009 nie wprowadzono zmian w kalendarzu szczepień.
Szczepienia ochronne w powiecie radomszczańskim prowadzone są w 25 placówkach
zakładów opieki zdrowotnej oraz na oddziale noworodkowym szpitala.
Szczepienia wykonywane są przez pielęgniarki, które ukończyły w ramach doskonalenia
zawodowego specjalistyczny kurs w zakresie szczepień ochronnych.
Stan uodpornienia szczepionkami zalecanymi osób w powiecie radomszczańskim w latach
2006-2009 przedstawia tabela 7.
W 2009 r. wśród mieszkańców powiatu radomszczańskiego cieszyły się większym
zainteresowaniem niż w 2008r szczepienia p/ grypie sezonowej, rotawirusom czy ospie
wietrznej. Być może, że zachorowania na tzw. świńską grypę A/H1N1/v miały wpływ na
większe zainteresowanie szczepieniem przeciwko grypie sezonowej, podobnie jak w roku
2006 , kiedy pojawiła się ptasia grypa.
13
Tabela 7. Stan uodpornienia szczepionkami zalecanymi osób w powiecie radomszczańskim
w latach 2006-2009
Uodpornienie przeciw
chorobie
2009
2008
2007
2006
125
116
39
0
p/wirusowi brodawczaka
ludzkiego
39
88
24
0
Streptococcus
pneumoniae
231
248
175
38
Neisseria meningitidis
59
137
101
6
Wzw typ A
57
38
39
15
Kleszczowe zapalenie
mózgu
59
47
19
9
Dur brzuszny
37
28
0
2
Ospa wietrzna
42
8
20
9
Grypa
2704
2115
2067
2881
Rotawirusy
Analizę wykonawstwa obowiązkowych szczepień ochronnych w powiecie
radomszczańskim w 2009 roku w porównaniu do 2008 roku przedstawiają tabele 8 i 9.
14
Tabela 8. Procentowy stan zaszczepienia dzieci do 2 roku życia i opóźnione do 3 roku życia
Gruźlica
noworodkowa
Szczepienia do 2 roku życia i opóźnione do 3 roku życia
Błonica
Odra
Tężec
Świnka
Krztusiec
Poliomyelitis
Różyczka
WZW B
Haemophilus influenzae
typu B
I dawka
2 rż
3 rż
4 rż
1 rż
2 rż
3 rż
1 rż
2 rż
3 rż
2 rż
3 rż
2008
99,4
99,9
99,9
100
63,7
99,5
99,8
63,9
99,8
99,8
92,1
99,4
63,7
99,5
99,6
2009
99,6
99,8
100
100
59,9
99,5
99,7
59,9
99,5
99,7
99,5
59,9
99,5
99,7
93,4
1rż
2rż
3rż
Tabela 9. Procentowy stan zaszczepienia dzieci starszych
Szczepienia dzieci starszych
Błonica, Tężec
6
rok życia
14
rok życia
Poliomyelitis
19
rok życia
6
rok życia
Odra, Świnka, Różyczka
10
rok życia
WZW B
11
rok życia
12
rok życia
14
rok życia
2008
96,0
98,4
91,4
96,1
97,2
99,3
99,6
99,3
2009
90,2
98,0
87,1
90,2
96,9
99,3
99,6
100,0
15
II. STAN SANITARNY ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ
Wprowadzenie
Sekcja Nadzoru Epidemiologii w 2009 r. podobnie jak w latach poprzednich
realizowała zadania z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie
nadzoru nad warunkami higieniczno - sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel
medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne.
Pod stałym nadzorem Sekcji Nadzoru Epidemiologii PSSE w Radomsku znajdują się
3 obiekty lecznictwa zamkniętego: tj.
Szpital
 Szpital Powiatowy w Radomsku ul. P. Wyszyńskiego 14 z następującymi
oddziałami: Oddział Położniczo- Ginekologiczno- Noworodkowy, Oddział
Dziecięcy, Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Oddział Kardiologii,
Oddział Laryngologii, Oddział Chirurgii, Oddział Wewnętrzny, Oddział
Reumatologii, Blok Operacyjny, Odział Pomocy Doraźnej – Izba Przyjęć, Zakład
Pielęgnacyjno-Opiekuńczy, Oddział Obserwacyjno-Zakaźny, Oddział Gruźlicy
i Chorób Płuc w Pławnie, ul. Radomszczańska
oraz Punkt Sterylizacji, Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej, Zespoły Wyjazdowe Pogotowie Ratunkowe Radomsko, Prosektorium.
Zakłady Pielęgnacyjno-Opiekuńcze
 Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej,
Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy Przedbórz ul. Częstochowska 25,
 Niepubliczny Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy „FAMILY” Taras 46 prowadzony
przez spółkę komandytową Bożena i Grzegorz Wasilewscy.
oraz 56 zakładów lecznictwa otwartego tj.
 20 Przychodni/Ośrodków Zdrowia,
 36 NZOZ- y w tym 4 laboratoria.
oraz 150 gabinetów indywidualnej, indywidualnej specjalistycznej i grupowej praktyki
lekarskiej w tym :
 57 gabinetów stomatologicznych,
 10 ginekologicznych,
 23 internistycznych,
 58 specjalistycznych,
 2 gabinety grupowej praktyki lekarskiej.
Ogółem w placówkach medycznych przeprowadzono 277 kontroli sanitarnych, w tym
46 w punktach szczepień
Wydano 43 decyzje administracyjne tj. 23 decyzje merytoryczne dotyczące usterek
sanitarno – technicznych, 2 decyzje odsuwające od pracy oraz 18 decyzji opłatowych,
2 upomnienia.
Zastosowano 4 karania mandatowe na kwotę 850 zł.
16
W 2009 r. dwie placówki oceniono pod względem sanitarnym jako złe tj. Szpital
Powiatowy w Radomsku i SPZOZ Żytno- OZ Maluszyn.
1%
9%
17%
73%
Lecznictwo zamknięte
Lecznictwo otwarte- SPZOZ
Lecznictwo otwarte -NZOZ
Prywatne indywidualne praktyki lekarskie
Rysunek II.1. Procentowa ilość placówek będących pod nadzorem Sekcji Nadzoru
Epidemiologii PSSE w Radomsku
1. Szpital
Szpital należał do obiektów, które były objęte przez organy Państwowej Inspekcji
Sanitarnej wzmożonym nadzorem sanitarnym.
W 2009 r. przeprowadzono 32 kontrole stanu sanitarnego szpitala.
W 2009 r. stan sanitarno-techniczny Szpitala Powiatowego w Radomsku oceniono jako
zły.
Zastrzeżenia dotyczące stanu sanitarno-technicznego były liczne i stanowiły przedmiot
negatywnej oceny sanitarnej. Stan ten ulega z roku na rok pogorszeniu.
Do najczęściej odnotowanych uchybień w tym zakresie należały: niewłaściwy stan
techniczny ścian, sufitów i podłóg w salach chorych, korytarzach, bloku operacyjnym,
laboratorium, pomieszczeniach zaplecza, niedostosowanie pomieszczeń do potrzeb osób
niepełnosprawnych, zniszczona armatura sanitarna, niewłaściwie zamontowane grzejniki
utrudniające ich prawidłowe czyszczenie, brak wózków z zamykaną przestrzenią
załadunkową do przewożenia brudnej bielizny i odpadów medycznych, zły stan
miejsca/pomieszczenia do przechowywania odpadów medycznych.
Sytuacja w zakresie zaopatrzenia szpitala w wodę w 2009 r. nie uległa istotnej zmianie
w porównaniu z rokiem ubiegłym. Podobnie jak w latach poprzednich, podstawowym
źródłem zaopatrzenia w wodę w szpitalu był wodociąg publiczny. Szpital posiada
awaryjne źródła zaopatrzenia w wodę.
Jakość wody w podstawowym źródle zaopatrzenia poddawana była systematycznej
kontroli przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Na podstawie uzyskanych
wyników badań pobranych próbek wody PPIS w Radomsku stwierdził, że jakość wody
odpowiada wymaganiom rozporządzenia.
17
Badanie próbek wody ze źródła awaryjnego Szpitala w Radomsku wykazało, że woda pod
względem parametrów fizykochemicznych nie odpowiada wymaganiom.
PPIS w Radomsku wydał decyzję stwierdzająca warunkową przydatność wody do
spożycia. Przekroczone parametry: mętność -1,3 NTU, żelazo - 0,344 mg Fe/l.
Jakość wody do spożycia w wodociągu awaryjnym Szpitala w Radomsku- Oddziały
w Pławnie została zakwestionowana ze względu na przekroczenie dopuszczalnej wartości
wskaźników mikrobiologicznych. PPIS w Radomsku wydał decyzję stwierdzającą
warunkową przydatność wody do spożycia. Przekroczony parametr: ogólna liczba
mikroorganizmów w 1ml w 220C po 72h - 163.
Termin wydanych nakazów dotyczących jakości wody nie upłynął. Ponadto, wodociągi
awaryjne zostały wyłączone z eksploatacji.
W szpitalu w 2009 r. pobrano również próbki wody na obecność pał. Legionella sp.
Badanie nie wykazało skażenia instalacji ciepłej wody w w/w zakresie.
Utrzymanie należytego stanu czystości bieżącej w zamkniętych zakładach opieki
zdrowotnej należało do obowiązków pracowników obiektów.
Placówki posiadały opracowane i wdrożone procedury sprzątania i zachowania czystości.
Zaopatrzenie w sprzęt myjący i środki myjąco-czyszczące było prawidłowe, a ich
oznakowanie i przechowywanie nie budziło zastrzeżeń.
Drobne uchybienia z tego zakresu były korygowane doraźnie w trakcie kontroli.
W skontrolowanych placówkach utrzymany był należyty stan czystości.
Gospodarka bielizną szpitalną i pralnictwo
Zasady postępowania z bielizną szpitalną określały opracowane procedury, stosowane
w poszczególnych oddziałach.
W 2009 r. usługi prania dla Szpitala Powiatowego w Radomsku zgodnie z technologią
Firmy Hencel-Ecolab świadczyła Firma „Vector” Sp.z o.o Luboń ul. Długa 3– pralnia
w Będzinie /pralnia z barierą higieniczną - pozytywna opinia PIS .
Gospodarka odpadami stałymi, w tym medycznymi
Szpital Powiatowy w Radomsku posiada Decyzję Starosty na wytwarzanie odpadów
niebezpiecznych (WO.III.7647-w-1/2008 z dnia 16.06.2008 r.) aktualną do 30.06.2018
roku. Umowę na odbiór odpadów niebezpiecznych i usługi unieszkodliwiania podpisano
z Firmą ECO ABC Bełchatów ul. Przemysłowa 4 (zezwolenie Nr 54/Bp/2008 wydane
przez Wojewodę Łódzkiego ważne do 23.05.2017 r.).
Odpady komunalne gromadzone były w workach foliowych o odrębnym kodzie
kolorystycznym i odbierane przez pracowników przedsiębiorstwa komunalnego.
Na odbiór odpadów komunalnych podpisana jest umowa z Przedsiębiorstwem Gospodarki
Komunalnej Radomsko ul. Stara Droga 85.
W toku kontroli sanitarnej stwierdzono nieprawidłowości.
Niebezpieczne odpady medyczne na terenie szpitala w Radomsku i oddziałów w Pławnie
są magazynowane w pomieszczeniach nie przystosowanych do tych celów. Stwierdzono:
 brak łatwozmywalnych ścian i podłóg, co uniemożliwia prawidłową dezynfekcję
i mycie powierzchni;
 pomieszczenia nie posiadają odpowiedniego zabezpieczenia przed dostępem owadów
i gryzoni;
 brak swobodnego wjazdu i wyjazdu dla środków transportu wewnętrznego do w/w
pomieszczeń, brak wydzielonych boksów przeznaczonych do magazynowania
poszczególnych rodzajów odpadów medycznych;
 brak w pomieszczeniach odpowiedniej wentylacji;
18

brak przedsionka lub innego w sąsiedztwie miejsca wyposażonego w umywalkę
z ciepłą i zimną wodą oraz środki i przybory do mycia i dezynfekcji rąk ;
 w oddziałach w Pławnie transport wewnętrzny odpadów medycznych odbywa się
ręcznie, natomiast w szpitalu w Radomsku wózki służące do transportowania
odpadów zakaźnych nie są zamykane;
 w oddziałach w Pławnie brak wydzielonego miejsca przeznaczonego do dezynfekcji,
mycia i przechowywania wewnątrzzakładowych środków transportu wewnętrznego
odpadów i pojemników wielokrotnego użycia.
Powyższe nieprawidłowości naruszają wymagania zawarte w Rozporządzeniu Ministra
Zdrowia z dnia 23 sierpnia 2007r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania
z odpadami medycznymi (Dz. U. nr 162, poz. 1153) – wydano decyzję administracyjną.
Kontrola jakości procesów dezynfekcji, dezynsekcji, deratyzacji i sterylizacji
Dezynfekcja
We wszystkich podległych placówkach służby zdrowia stosowane są środki dezynfekcyjne
zgodnie z ustawą o wyrobach medycznych i produktach biobójczych. Zaopatrzenie
w środki dezynfekcyjne odbywa się na drodze przetargów. Nie stwierdzono braków
w zaopatrzeniu w te preparaty. Placówki posiadają karty charakterystyki stosowanych
środków dezynfekcyjnych. Osoby przeprowadzające dezynfekcję ściśle przestrzegają
ustalonych procedur (np. dezynfekcji rąk, dezynfekcji narzędzi), które w formie pisemnej
znajdują się w każdej placówce. Stosuje się rotację środków dezynfekcyjnych, zwracając
uwagę na skuteczność ich działania oraz bezpieczeństwo pacjentów i personelu
medycznego (preferowane są preparaty o szerokim spektrum).
Sterylizacja
Sterylizacja narzędzi, bielizny i materiałów opatrunkowych w placówkach służby zdrowia
odbywa się w autoklawach (para wodna pod zwiększonym ciśnieniem). Sterylizacja
odbywa się na miejscu w placówce lub podpisane są umowy na świadczenia usług
sterylizacyjnych z innymi podmiotami.
Ogółem zarejestrowanych jest 76 urządzeń: 6 w lecznictwie zamkniętym, 70 urządzeń
w lecznictwie otwartym, w tym: 9 w placówkach państwowych, 47 w placówkach
prywatnych, 14 w NZOZ-ach.
Skuteczność procesów sterylizacji kontrolowana jest co najmniej 1 raz w miesiącu
testami biologicznymi, a na bieżąco testami chemicznymi zintegrowanymi. Wyników
skuteczności kontroli procesów sterylizacji nie kwestionowano.
Poza tym w Szpitalu Powiatowym w Radomsku znajdują się 2 sterylizatory do sterylizacji
tlenkiem etylenu. W urządzeniach sterylizowany jest materiał, który nie może być
sterylizowany w autoklawach parowych. Każdy proces sterylizacji kontrolowany jest
testem chemicznym – test paskowy i testem biologicznym Attest 1264.
Ogółem do badań zużyto 782 testy – prób nie kwestionowano.
Na koniec 2009 r. rejestrowano 1 sterylizator na suche gorące powietrze w lecznictwie
zamkniętym, który służy do sterylizacji szła laboratoryjnego w Zakładzie Diagnostyki
Laboratoryjnej- Dział Mikrobiologii przebadany testem Sporal S- prób nie kwestionowano.
Z punktu widzenia epidemiologicznego największą bolączka szpitala jest brak centralnej
sterylizatorni podzielonej na trzy strefy : brudną ,czystą, sterylną (obecnie jedno małe
pomieszczenie w którym odbywa się wyłącznie pakowanie i sterylizacja sprzętu).
Dezynsekcja, deratyzacja
W grudniu 2009 r. w Szpitalu Powiatowym w Radomsku ul. Prymasa Wyszyńskiego 14
Zakład Dezynfekcji, Dezynsekcji i Deratyzacji w Łodzi ul. Rabatowa 51 przeprowadził
dezynsekcję kompleksowo w całym obiekcie łóżkowym wraz z zapleczem.
19
Ocena działalności zespołów do spraw zakażeń szpitalnych
Zakażenia wewnątrzszpitalne to istotny problem medyczny i ekonomiczny w każdym
kraju, także w Polsce.
We wszystkich zakładach opieki zdrowotnej, w których udzielane są całodobowe
świadczenia zdrowotne powołane są Zespoły ds. Zakażeń Zakładowych zgodnie z Ustawą
z dnia 5 grudnia 2008r o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych
u ludzi (Dz. U. z 2008r Nr 234 poz 1570 ost. zm. Dz.U.09.76.641).
Do zadań w/w zespołów należy stałe nadzorowanie sytuacji epidemiologicznej
w szpitalach, opracowywanie i przestrzeganie procedur zapewniających ochronę przed
zakażeniami zakładowymi, analizowanie występujących zakażeń zakładowych,
opracowywanie raportów o występowaniu zakażeń zakładowych oraz szkolenia personelu
w zakresie zasad, praktyki i metod kontroli zakażeń zakładowych. Wszystkie placówki,
w których udzielane są całodobowe świadczenia zdrowotne, zgodnie z Rozporządzeniem
Ministra Zdrowia w sprawie rejestrów zakażeń zakładowych oraz raportów występowania
tych zakażeń (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 484) prowadzą rejestry zakażeń zakładowych.
W Szpitalu Powiatowym w Radomsku w 2009 roku nie rejestrowano ogniska
epidemicznego.
Bardzo poważnym problemem jest niska liczba badań mikrobiologicznych, średnio około
5-10 krotnie niższa od średnich wskaźników w Unii Europejskiej. W Polsce wykorzystanie
diagnostyki mikrobiologicznej jest małe zarówno z powodu niechęci lekarzy do pobierania
materiału do badań, jak również źle pojętych oszczędności.
Podobna sytuacja jest w Szpitalu Powiatowym w Radomsku np. na oddziale wewnętrznym
na 3478 hospitalizacji wykonano tylko 129 badań bakteriologicznych, na oddziale chirurgii
na 2748 hospitalizacji wykonano 221 badań bakteriologicznych.
Drobnoustroje chorobotwórcze najczęściej hodowane z dostarczonych materiałów
w Szpitalu Powiatowym w Radomsku to: MRSA, gronkowce koagulazo-ujemne,
Staphylococcus aureus, Acinetobacter sp, Serratia marcescens, pałeczki gram-ujemne
w tym wytwarzające ESBL (K.pneumoniae, K.oxytoca, E.coli, Enterobacter cloacae),
Pseudominas aeuginosa.
W roku 2009 w Szpitalu Powiatowym w Radomsku zespół kontroli zakażeń szpitalnych
zarejestrował 34 zakażenia szpitalne i dotyczyły one oddziałów:
 Oddział Dziecięcy - 2,
 Oddział Neonatologii - 1,
 Oddział Reumatologii - 5,
 OIOM - 5,
 Oddział Ginekologiczno-Położniczy - 2,
 Oddział Chirurgii - 7,
 Oddział Wewnętrzny - 12.
Tylko 17 kart zakażenia szpitalnego przesłano do Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Radomsku zgodnie z ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń
i chorób zakaźnych u ludzi.
Z pozostałych dwóch placówek lecznictwa otwartego w 2009 r. nie zgłaszano zakażeń
szpitalnych.
Blok żywieniowy
Przeprowadzono 4 kontrole sanitarne (w tym 1 kontrola sprawdzająca) kuchenek
oddziałowych i pomieszczenia do przechowywania termosów po posiłkach oraz
pomieszczenia z urządzeniami chłodniczymi do przechowywania gotowych posiłków.
20
Podczas kontroli w bloku żywienia zwracano uwagę na warunki transportu
i przechowywania surowców i posiłków, pochodzenie i znakowanie żywności,
prawidłowość prowadzonych procesów technologicznych, prawidłowość mycia
i dezynfekcji sprzętu produkcyjnego oraz naczyń stołowych, przechowywanie próbek
kontrolnych posiłków, sposób gromadzenia i usuwania odpadów poprodukcyjnych
i pokonsumpcyjnych, oceniano stopień wdrożenia zasad GHP/GMP oraz dokumentację
w ww. zakresie. Dokonywano weryfikacji temperatury w urządzeniach chłodniczych przy
użyciu wzorcowanych termometrów.
Posiłki do kuchenek oddziałowych Szpitala Powiatowego w Radomsku, ul. Prymasa
Wyszyńskiego 14, Zakładu Pielęgnacyjno – Opiekuńczego w Radomsku, ul. Komuny
Paryskiej 5, Oddziału Obserwacyjno – Zakaźnego i Oddziału Chorób Płuc w Pławnie,
ul. Radomszczańska 19 dostarczane były przez Firmę „GREK RTC” S.A. 95-100 Zgierz,
ul.3 Maja 10 transportem firmy – Fiatem Ducato o numerze rejestracyjnym
WJ 67507. Posiłki przygotowywane były w kuchni Szkoły Podstawowej,
ul. Dąbrówki 1, Widzew - Olechów. Potrawy przygotowywane w kuchni po obróbce
termicznej pakowane były do specjalnych pojemników (GN) ze stali nierdzewnej,
przykrywanych pokrywkami z uszczelką silikonową, umieszczane były w termosach.
Transport odbywał się 2 razy dziennie: śniadanie przywożone było wraz z II śniadaniem
oraz obiad, podwieczorek i kolacja razem. Posiłki przeznaczone do spożycia na
podwieczorek i kolację przechowywane były w pomieszczeniu z urządzeniami
chłodniczymi do przechowywania gotowych posiłków.
Transport odbywał się w termoizolacyjnych termosach. Puste termosy i pojemniki (GN)
przechowywane są w pomieszczeniu do przechowywania termosów po posiłkach następnie
zabierane są do zmywalni znajdującej się przy stołówce Firmy „GREK - RTC” S.A. Łódź,
ul. Dąbrówki 1.
Od dnia 01.08.2009 r. posiłki przygotowywane były w kuchni Powiatowego
w Radomsku, ul. Jagiellońska 36 prowadzonej przez DGP DOZORBUD GRUPA
POLSKA Sp z o.o. ul. Najświętszej Marii Panny 5E, 59-220 Legnica. Decyzja
zatwierdzająca w/w zakład nr NHŻ/390/09 z 20.11.2009r.
Posiłki dostarczane były w pojemnikach GN ze stali nierdzewnej, przykrywanych
pokrywkami z uszczelką silikonową i w termosach transportem firmowym-Fiat Doblo
o numerze rejestracyjnym DL 38627. Odpady pokonsumpcyjne, które zostają przywiezione
z placówek zabierane są przez Zakład Przetwórstwa Rolnego „Danielów” Sp z o.o. –
umowa o współpracy z 26.06.2009 r.
Dokonano oceny jadłospisu dekadowego, jadłospis średnio urozmaicony.
2. Zakłady Pielęgnacyjno-Opiekuńcze
W 2009 r. skontrolowano 2 zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze, co stanowiło 100 %
wszystkich zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych ujętych w ewidencji.
Zasady kontroli stanu sanitarnego były w przypadku zakładów tej grupy zbliżone do
stosowanych w odniesieniu do szpitali i obejmowały sprawdzenie stanu sanitarnotechnicznego obiektu, zaopatrzenia w wodę, zaopatrzenia w środki dezynfekcyjne i ich
stosowania, postępowania z odpadami medycznymi i komunalnymi, postępowania
z bielizną czystą i brudną, utrzymania stanu bieżącej czystości i porządku w obiekcie
i terenie wokół niego oraz zaplecza żywieniowego.
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej - Zakład Pielęgnacyjno - Opiekuńczy
w Przedborzu ul. Częstochowska 25
W Zakładzie Pielęgnacyjno – Opiekuńczym udzielane są świadczenia zdrowotne
całodobowo dla 20 osób.
21
W czasie kontroli sanitarnej przeprowadzonej w 2009 r. stwierdzono nieprawidłowości, na
które istnieje okres dostosowawczy do 31.12.2012 r., oraz wydano 1 decyzję
administracyjną dot. wydzielenia specjalnie przeznaczonego pomieszczenia lub innego
chłodnego miejsca do przechowywania zwłok w okresie pomiędzy stwierdzeniem zgonu,
a przewiezieniem do chłodni.
Poza tym stan sanitarny obiektu nie budził zastrzeżeń.
Niepubliczny Zakład Pielęgnacyjno –Opiekuńczy „FAMILY” Taras 46 gm. Przedbórz
W Niepublicznym Zakładzie Pielęgnacyjno – Opiekuńczym „FAMILY” w Tarasie
udzielane są świadczenia zdrowotne całodobowo dla 23 osób.
Obiekt wpisano do ewidencji PSSE w Radomsku w lipcu 2009r
W czasie kontroli stwierdzono nieprawidłowości.
Wydano decyzję administracyjną z terminem wykonania 30.05.2010r dotyczącą
dostosowania powierzchni gabinetu zabiegowo- pielęgniarskiego do powierzchni co
najmniej 15 m 2 , dostosowania wysokości gabinetu zabiegowo- pielęgniarskiego oraz
pokojów łóżkowych cztero i pięcioosobowych do wymagań pomieszczeń służby zdrowia,
doprowadzenia do odpowiedniego stanu sanitarno – technicznego drzwi we wszystkich
pomieszczeniach pokojów łóżkowych, zapewnienia pomieszczenia do składowania
brudnej bielizny, zainstalowania uchwytów ułatwiających korzystanie z urządzeń
higieniczno-sanitarnych osobom niepełnosprawnym
Poza tym stan sanitarny obiektu nie budził zastrzeżeń.
3. Przychodnie, ośrodki zdrowia i poradnie
W 2009 r. skontrolowano 53 przychodnie/ ośrodki zdrowia/ poradnie, świadczących usługi
medyczne w trybie ambulatoryjnym.
Zły stan sanitarny stwierdzono w 1 placówce tj. SPZOZ Żytno – Ośrodek Zdrowia
w Maluszynie.
Zastrzeżenia dotyczące stanu sanitarno-technicznego stanowiły przedmiot negatywnej
oceny sanitarnej.
Wszystkie skontrolowane placówki miały zawarte umowy ze specjalistycznymi firmami,
uprawnionymi do odbioru i unieszkodliwiania odpadów medycznych tj. firma
”REMONDIS” z Dąbrowy Górniczej, ECO-ABC z Bełchatowa, EMKA Żyrardów lub
Neo-Futura Sp.zo.o Bytom ul. Siemianowicka 98 (Spalarnia- Zakład Utylizacji Odpadów
Szpitalnych Katowice ul. Hutnicza 8
Postępowanie z odpadami medycznymi w zakładach otwartej opieki zdrowotnej odbywa
się analogicznie jak w szpitalu, odpady są gromadzone w sposób bezpieczny dla personelu
i środowiska, w typowych pojemnikach plastikowych lub kartonowych. Odpady przed
wywiezieniem przechowywane są w zamkniętych pomieszczeniach, niedostępnych dla
osób postronnych najczęściej w pomieszczeniu brudownika w wydzielonej, oznakowanej
lodówce.
W jednej placówce stwierdzono niewłaściwie prowadzoną segregację tj. NZOZ
Przychodnia Stomatologiczna „Happy- Dent” w Radomsku.
W dwóch obiektach stwierdzono zły stan sanitarny -zastosowano karanie mandatowe na
kwotę 400 zł.
Po kontroli sprawdzającej stan sanitarny uległ poprawie.
22
4. Medyczne laboratoria diagnostyczne
Skontrolowano 4 medyczne laboratoria diagnostyczne. Poza wykonywaniem badań
analitycznych, w laboratoriach tych pobierany był również potencjalnie zakaźny materiał
biologiczny, wyłącznie przy użyciu sprzętu jednorazowego użytku.
Placówki posiadały opracowane procedury pobierania materiału do badań, transportu itp.
Wszystkie skontrolowane placówki miały zawarte umowy ze specjalistycznymi firmami
uprawnionymi do odbioru i unieszkodliwiania odpadów medycznych.
5. Indywidualne, indywidualne specjalistyczne i grupowe praktyki lekarskie, lekarzy
dentystów
Praktyki lekarskie stanowią odrębną grupę placówek, w których udzielane są różnorodne
świadczenia medyczne w trybie ambulatoryjnym.
W 2009r ogółem skontrolowano 92 obiekty, co stanowiło 58,97 % w/w placówek.
Najliczniejszą kategorią objętych kontrolą sanitarną placówek w omawianej grupie były
indywidualne praktyki lekarzy dentystów ( skontrolowano 58 obiektów) oraz indywidualne
specjalistyczne praktyki lekarskie (34 obiekty).
W ocenie stanu sanitarnego powyższych obiektów brano pod uwagę zaopatrzenie w wodę,
odprowadzenie nieczystości płynnych, warunki sanitarno-techniczne pomieszczeń i ich
funkcjonalność, w tym wykończenie ścian i podłóg, sprawność wentylacji i oświetlenie,
wyposażenie w umywalki, dozowniki mydła, ręczniki jednorazowe, postępowanie
z bielizną czystą i brudną oraz segregację odpadów i postępowanie z odpadami
komunalnymi i medycznymi. Kontrola obejmowała także opracowane procedury,
dotyczące powyższych zagadnień oraz ocena procesów dezynfekcji i sterylizacji.
W gabinetach o charakterze zabiegowym wytwarzano odpady medyczne. Placówki miały
podpisane umowy na ich odbiór z wyspecjalizowanymi i uprawnionymi firmami.
Duża ilość placówek korzystała z bielizny jednorazowego użytku.
W nadzorowanych gabinetach w 2009 r. wydano 5 decyzji administracyjnych
dotyczących:
 zamontowania w gabinecie lekarskim umywalki do mycia rąk z wodą bieżącą ciepłą
i zimną wyposażoną w zasobnik na ręczniki jednorazowego użytku, mydło w płynie
oraz pojemnik na zużyte ręczniki;
 zapewnienia bieżącej ciepłej wody w ustępie wspólnym dla pacjentów i personelu;
 dostosowania pomieszczenia gabinetu do powierzchni co najmniej 12 m2.
WNIOSKI
1. Sytuacja epidemiologiczna chorób szerzących się drogą przewodu pokarmowego,
których występowanie wiąże się ze stanem sanitarnym, kształtowała się nieco gorzej
niż w roku 2008.
2. W roku 2009 zachorowania na biegunki u dzieci do lat 2 były na podobnym
poziomie co w roku 2008. Zmniejszyła się liczba zbiorowych zatruć pokarmowych.
Narażono osoby przebywające na przyjęciu rodzinnym na wystąpienie objawów ze
strony przewodu pokarmowego spowodowanych błędami w przestrzeganiu
podstawowych zasad higieny przez osoby przygotowujące.
23
3. W porównaniu do roku 2008 zwiększyła się zapadalność na grypę sezonową.
Wśród mieszkańców powiatu radomszczańskiego zarejestrowano zachorowania na
grypę A/H1N1/v
4. Zmalała zapadalność na różyczkę, ospę wietrzną, świnkę
5. Zmniejszyła się liczba osób pokąsanych przez zwierzęta, być może nie wszystkie
przypadki pokąsań są zgłaszane przez lekarzy . Nadal problemem są bezpańskie psy.
6. Niepokojąco duża zapadalność na gruźlicę ( II miejsce pod względem zapadalności
w woj. łódzkim)
7. Zarejestrowano przypadki zakażeń HIV, kiły
8. Ważną rolę w profilaktyce chorób zakaźnych spełnia rzetelne upowszechnianie
wiedzy o chorobach zakaźnych i zakażeniach.
9. Program Szczepień Ochronnych realizowany jest zadawalająco.
10. Analiza stanu sanitarnego obiektów służby zdrowia wskazuje, że w 2009r. dwa
obiekty oceniono negatywnie pod względem sanitarnym. Należy podkreślić,
że realizacja dostosowywania obiektów do wymogów jakie zawarte są
w rozporządzeniu celem zapewnienia warunków sanitarno-technicznych w obiektach
służby zdrowia, wymaga pokonania wielu trudności, zarówno od strony technicznej,
jak i finansowej, mimo to w niektórych placówkach trwają prace remontowe.
24
III.
STAN SANITARNY OBIEKTÓW ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA ORAZ
MATERIAŁÓW I WYROBÓW PRZEZNACZONYCH DO KONTAKTU
Z ŻYWNOŚCIĄ.
Głównym celem działania Sekcji Nadzoru Higieny Żywności Żywienia
i Przedmiotów Użytku było zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa
zdrowotnego żywności produkowanej i wprowadzanej do obrotu na terenie powiatu
radomszczańskiego. W 2009 roku Sekcja Nadzoru Higieny Żywności, Żywienia
i Przedmiotów Użytku nadzorowała następujące zakłady produkcji i obrotu żywnością,
materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością oraz kosmetykami:
1. Sklepy i kioski spożywcze..............................................................635
2. Żywienie zbiorowe otwarte ............................................................155
3. Obiekty ruchome i tymczasowe .......................................................82
4. Żywienie zbiorowe zamknięte..........................................................77
5. Środki transportu żywności ..............................................................74
6. Hurtownie spożywcze.......................................................................38
7. Piekarnie ...........................................................................................31
8. Ciastkarnie ........................................................................................10
9. Młyny .................................................................................................6
10. Wytwórnie lodów ...............................................................................4
11. Automaty do lodów ............................................................................4
12. Inne zakłady produkcyjne...................................................................6
w tym:
wytwórnie makaronu ..........................................................................3
rozlewnia wina....................................................................................1
produkcja przypraw ............................................................................1
wypiek pizzy.......................................................................................1
13. Pozostałe zakłady .............................................................................68
w tym:
apteki ................................................................................................48
zakłady zielarskie ...............................................................................2
zakłady obrotu kosmetykami..............................................................8
zakłady obrotu materiałami do kontaktu z żywnością........................6
zakłady produkcji materiałów i wyrobów przeznaczonych
do kontaktu z żywnością.....................................................................4
Na terenie powiatu radomszczańskiego nadzorem objęto 1190 zakładów żywności,
żywienia, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, oraz
kosmetyków.
Kontrole przeprowadzano zgodnie z przyjętym na rok 2009 harmonogramem
kontroli. Wykonywano także kontrole poza harmonogramem, w każdym przypadku
podejrzenia lub uzyskania informacji o uchybieniach sanitarnych zagrażających zdrowiu
lub życiu ludzi w związku z realizacją zadań w ramach systemu informowania
o produktach niebezpiecznych RASFF i RAPEX a także na wniosek przedsiębiorców.
25
W 2009 r. skontrolowano 650 zakładów co stanowiło 54,6% wszystkich zakładów
będących pod nadzorem.
Przeprowadzono 993 kontrole i rekontrole. Wydano: 278 decyzji merytorycznych, 191
decyzji opłatowych, skierowano 4 wnioski do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora
Sanitarnego w Łodzi o nałożenie kary pieniężnej na podstawie art. 103 ustawy
o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Kary te zostały nałożone w łącznej kwocie
4400 zł. Nałożono także 48 mandatów karnych na sumę 12550 zł. Średnia wysokość
mandatu karnego wynosiła 261 zł.
Struktura zakładów nadzorowanych
10-Ciastkarnie
0,8%
6-M łyny
0,5%
4-Wytwórnie lodów
0,3%
4-Automaty do lodów
0,3%
6-Inne produkcyjne
0,5%
31-Piekarnie
2,6%
38-Hurtownie
3,2%
68-Pozostałe
zakłady
5,7%
74-Środki transportu
6,2%
82-Obiekty ruchome
i tymczasowe
6,9%
77-Żywienie
zbiorowe zamknięte
6,5%
635-Sklepy
53,4%
155-Żywienie
zbiorowe otwarte
13,0%
Rysunek III.1. Zakłady żywnościowo-żywieniowe oraz materiałów i wyrobów
przeznaczonych do kontaktu z żywnością nadzorowane przez PPIS
w Radomsku w roku 2009.
Oprócz działalności kontrolno represyjnej prowadzono także działalność edukacyjną
wśród podmiotów działających w branży spożywczej, związaną z udzielaniem informacji
przedsiębiorcom o ich podstawowych obowiązkach wynikających z nowego prawa
żywnościowego krajowego i unijnego po wejściu Polski do Unii Europejskiej. Zgodnie
z przepisami obowiązującymi w tym obszarze w całej Unii Europejskiej to przedsiębiorcy
są zobowiązani do zapewnienia bezpieczeństwa produkowanej i wprowadzanej do obrotu
żywności, poprzez wdrożenie i stosowanie zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP),
dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz systemu analizy zagrożeń i krytycznych
punktów kontroli (HACCP). Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany był
zgodnie z procedurami urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów
przeznaczonych do kontaktu z żywnością w ramach wdrożonego systemu jakości
w działalności kontrolnej Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa łódzkiego.
26
Do badań laboratoryjnych pobrano w ramach urzędowej kontroli żywności
i monitoringu 221 prób żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu
z żywnością. Zakwestionowano 3 próby. Zakwestionowane próby żywności były
wyprodukowane poza terenem powiatu radomszczańskiego. Harmonogram poboru prób
został zrealizowany w 100% we wszystkich kierunkach badań.
1. Zakłady produkcji żywności.
W 2009 r. nadzorem objętych było 60 zakładów: 4 wytwórnie lodów, 4 automaty do
lodów, 31 piekarni, 10 ciastkarni, 1 rozlewnia napojów winopochodnych, 6 młynów,
3 wytwórnie makaronów, 1 zakład produkcji przypraw spożywczych. Łącznie
przeprowadzono 104 kontrole i rekontrole, wydano 13 decyzji administracyjnych.
Za stwierdzone usterki sanitarne nałożono 2 mandaty karne na sumę 700 zł. Do badań
laboratoryjnych pobrano łącznie 61 prób żywności. Próby nie były kwestionowane.
Podczas kontroli zwracano uwagę na prawidłowość procesów technologicznych, jakość
surowców, substancji dodatkowych i wyrobów gotowych, ich prawidłowe
przechowywanie (temperatura, wilgotność), prawidłowość zabiegów mycia i dezynfekcji
jaj, urządzeń i sprzętu produkcyjnego, sposobu przyjęcia surowców i substancji
dodatkowych, wymaganą dokumentację na środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego,
znakowanie i transport wyrobów gotowych, wdrażanie i przestrzeganie zasad GHP/GMP,
procedury zabezpieczenia i wycofania z obrotu partii żywności nie odpowiadającej
wymaganiom jakości zdrowotnej, a także funkcjonowanie systemu traceability
(pochodzenie surowców i wyrobów gotowych). Dokonywano weryfikacji temperatury
w urządzeniach chłodniczych przy użyciu wzorcowanych termometrów. W zakładach
oceniono również zaawansowanie we wdrażaniu zasad systemu HACCP.
Podczas kontroli sanitarnych przeprowadzonych w w/w zakładach szczególną uwagę
zwracano na prawidłowość stosowania substancji dodatkowych. Sprawdzano sposób
znakowania opakowań substancji dodatkowych, daty minimalnej trwałości, dane
identyfikujące producentów, zawartość GMO, zgodność sposobu stosowania danej
substancji dodatkowej z przepisem podanym na etykiecie. Nieprawidłowości w tym
zakresie nie stwierdzono.
Polepszacze do pieczywa stwierdzone podczas kontroli w zakładach to powszechnie
stosowane w piekarnictwie i cukiernictwie substancje o różnych nazwach handlowych
m.in: DYNAMIL brązowy, DYNAMIL czerwony, Dynamil różowy, Dynamil Femin,
Extra bake, Jack Bionet, STABI PLUS Biomalz, Optan milenium, KONTRA – Baza Mark
Polska, AKO-E- preparat enzymatyczny, Optam, Optimal, Lider, Extra Grün, Cetus, Ustal,
Format, Progress, Uniform Exgnisit, Mellegold Plus , ekstrakt słodu ciemnego i jasnego,
stabilizator chlebowy „Stabi Plus”. Ciastkarnie wykorzystują też stabilizatory śmietany.
Producenci mają udokumentowane pochodzenie wszystkich surowców a stosowanym
substancjom dodatkowym towarzyszą stosowne świadectwa jakości zdrowotnej, wyniki
badań laboratoryjnych itp.
W wytwórniach makaronu stosowany jest aromat spożywczy naturalny T-PS8-WS.
W ciastkarniach stosowane są barwniki m.in: karmel E-150, azorubina E–122, kurkumina
E–100.
W wytwórniach win stosowane są: aspartam, acesulfam K, sorbinian potasu E-202,
sacharynian sodu, kwas cytrynowy E-330, karmel E-150, azorubina E-122, aromaty
identyczne z naturalnymi, pirosiarczyn sodu E–223.
27
Ponadto w roku 2009 pobrano do badań w kierunku zawartości substancji dodatkowych
8 prób środków spożywczych (2 w kierunku substancji konserwujących azotanów,
4 w kierunku zawartości polifosforanów, 2 w kierunku barwników Sudan I-IV, Para-Red).
Próby nie były zakwestionowane.
Wydane decyzje administracyjne dotyczyły:
 doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno – technicznego ścian i sufitów
w pomieszczeniach zakładu;
 doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno – technicznego sprzętu
produkcyjnego;
 doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno – technicznego urządzeń
wentylacyjnych w pomieszczeniach zakładu.
Zalecenia zostały wykonane w całości stan zakładów uległ poprawie.
Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości to:
 brak czystości bieżącej w pomieszczeniach zakładu;
 brudne maszyny, urządzenia i sprzęt produkcyjny;
 brak segregacji w urządzeniach chłodniczych na wyroby gotowe i surowce;
 brudne umywalki i sanitariaty, brak środków dezynfekcyjnych oraz ręczników
1 razowego użytku;
 artykuły wymagające chłodzenia przechowywane poza urządzeniem chłodniczym.
Po nałożonych mandatach karnych stan sanitarny zakładów uległ poprawie.
Wszyscy producenci żywności działający w powiecie wprowadzają do obrotu swoje
wyroby na terenie powiatu oraz powiatów ościennych. Nieliczni producenci sprzedają
swoje wyroby na terenie innych województw.
2. Zakłady obrotu żywnością.
Jest to najliczniejsza grupa zakładów, najbardziej zróżnicowana pod względem
wyposażenia, wielkości, warunków sanitarno-technicznych, asortymentu wprowadzanych
do obrotu artykułów. Należą do niej sklepy różnej wielkości, markety, hurtownie, kioski,
obiekty handlu obwoźnego.
Łącznie przeprowadzono 575 kontroli, wydano 76 decyzji administracyjnych, nałożono 37
mandatów karnych na sumę 9300zł. Do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora
Sanitarnego w Łodzi skierowano 4 wnioski o nałożenie kary pieniężnej. Do badań
laboratoryjnych pobrano 155 prób środków spożywczych i materiałów przeznaczonych do
kontaktu z żywnością. Zakwestionowano 3 próby żywności (2 z powodu zanieczyszczeń
mikrobiologicznych i 1 z powodu nieprawidłowych cech organoleptycznych).
W trakcie kontroli zwracano uwagę na przechowywanie żywności łatwo ulegającej
zepsuciu, terminy przydatności do spożycia, cechy organoleptyczne, w przypadku środków
spożywczych pochodzenia zwierzęcego - posiadanie handlowych dokumentów
identyfikacyjnych, znakowanie żywności, w tym szczególnie suplementów diety i środków
specjalnego przeznaczenia żywieniowego, sposób postępowania z odpadami, oceniano
stopień wdrażania zasad GHP/ GMP oraz systemu HACCP. Sprawdzano również, czy
monitorowane są warunki dostaw artykułów spożywczych ze szczególnym
uwzględnieniem stanu technicznego samochodów oraz właściwej temperatury transportu.
Podczas kontroli dokonywano weryfikacji temperatury w urządzeniach chłodniczych przy
użyciu wzorcowanych termometrów. Kontrole w sklepach prowadzono również w związku
z otrzymywanymi powiadomieniami w ramach systemu RASFF. W obiektach, w których
prowadzona jest na wydzielonych stanowiskach sprzedaż kosmetyków sprawdzano
zgodność ich oznakowania z obowiązującymi przepisami prawnymi.
28
 doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno – technicznego ścian i podłóg
w pomieszczeniach zakładu;
 wyposażenia zakładu w wystarczającą ilość urządzeń chłodniczych;
 zainstalowania umywalek do mycia rąk i urządzeń do mycia sprzętu zaopatrzonych
w wodę bieżącą ciepłą i zimną;
 zapewnienia ubikacji skanalizowanych dla personelu;
 wdrożenia i przestrzegania zasad dobrej praktyki higienicznej;
 opracowania procedur zabezpieczania i wycofywania z obrotu żywności nie
spełniającej wymagań jakości zdrowotnej.
W wyniku podjętych działań PIS usterki sanitarne zostały usunięte.
Karanie mandatowe stosowano między innymi z uwagi na:
 brak czystości bieżącej w pomieszczeniach sklepu;
 stoisko owocowo – warzywne, piekarnicze utrzymane brudno;
 brudne urządzenia chłodnicze, regały, szafki odzieżowe, kosze na odpadki;
 pieczywo niezabezpieczone przed bezpośrednim kontaktem z klientem, narażone na
zanieczyszczenie;
 w sprzedaży lody o miękkiej konsystencji, artykuły spożywcze po upływie terminu
przydatności do spożycia;
 artykuły spożywcze łatwopsujące, wędliny poza urządzeniem chłodniczym;
 personel podczas pracy w nieprawidłowej odzieży ochronnej;
 brak aktualnych pracowniczych książeczek zdrowia pracowników pracujących
w kontakcie z żywnością.
Stan sanitarny po nałożonych mandatach uległ poprawie.
3. Zakłady żywienia zbiorowego otwartego (w tym małej gastronomii).
Tę grupę obiektów cechuje duża różnorodność pod względem zakresu prowadzonej
działalności, wielkości pomieszczeń, poziomu wyposażenia, jakości świadczonych usług.
Od zakładów produkujących szeroki asortyment posiłków w pełnym zakresie (od
surowców do gotowych dań), do obwoźnych punktów gastronomicznych oferujących
dania typu fast food z gotowych półproduktów. Można wyodrębnić w tej grupie zakładów
obiekty nowe, zbudowane od podstaw z przeznaczeniem do takiej działalności oraz
obiekty zlokalizowane w istniejących budynkach często starych, które zostały adaptowane.
Łącznie przeprowadzono 154 kontrole i rekontrole, wydano 9 decyzji administracyjnych,
nałożono 8 mandatów karnych na sumę 2350zł.
Podczas przeprowadzanych kontroli szczególną uwagę zwracano na jakość
zdrowotną oraz pochodzenie surowców, warunki przechowywania surowców,
półfabrykatów i posiłków gotowych, prawidłowość procesów technologicznych
z uwzględnieniem poszczególnych etapów procesu produkcyjnego, prawidłowość
prowadzenia procesów dezynfekcji termicznej naczyń, funkcjonalność pomieszczeń
z uwzględnieniem stref krzyżowania się dróg „czystych” i „brudnych”, sposób
gromadzenia i usuwania odpadów pokonsumpcyjnych i poprodukcyjnych, prawidłowość
dokumentowania czynności związanych z realizacją zasad GHP/GMP, stopień wdrożenia
systemu HACCP, procedury zabezpieczenia i wycofania z obrotu partii żywności nie
odpowiadającej wymaganiom jakości zdrowotnej, a także funkcjonowanie systemu
traceability. Podczas kontroli dokonywano weryfikacji temperatury w urządzeniach
chłodniczych przy użyciu wzorcowanych termometrów.
29
 wydzielenia ubikacji skanalizowanej dla personelu;
 opracowania, wdrożenia i przestrzegania zasad dobrej praktyki higienicznej i dobrej
praktyki produkcyjnej;
 opracowania procedury zabezpieczenia i wycofania z obrotu partii żywności nie
odpowiadającej wymaganiom jakości zdrowotnej;
 zaopatrzenia umywalek do mycia rąk w ciepłą bieżącą wodę;
 doprowadzenia do odpowiedniego stanu sanitarno – technicznego ścian, sufitów
i podłóg w pomieszczeniach zakładu;
 doprowadzenia do właściwego stanu sanitarno – technicznego elementów
wyposażenia zakładu i sprzętu produkcyjnego.
Wszystkie zalecenia zostały wykonane.
Karanie mandatowe stosowano między innymi z uwagi na:
 artykuły łatwopsujące przechowywane poza urządzeniami chłodniczymi;
 brak odzieży ochronnej pracowników w czasie pracy;
 brudne i niedezynfekowane toalety, urządzenia chłodnicze, kosze na śmieci;
 brak środków dezynfekcyjnych;
 brak aktualnych książeczek zdrowia zatrudnionych pracowników.
Stan sanitarny po nałożonych mandatach uległ poprawie.
4. Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte
W tej grupie zakładów znajdują się stołówki przedszkolne, szkolne, w internatach,
zakładach opieki zdrowotnej, stołówki pracownicze. Łącznie przeprowadzono 91 kontroli
i rekontroli. Wydano 13 decyzji administracyjnych, za stwierdzone usterki sanitarne
nałożono 1 mandat karny na sumę 200 zł.
Podczas przeprowadzanych kontroli szczególną uwagę zwracano na jakość zdrowotną oraz
pochodzenie surowców, warunki przechowywania surowców, półfabrykatów i posiłków,
prawidłowość procesów technologicznych z uwzględnieniem poszczególnych etapów
procesu produkcyjnego, prawidłowość prowadzenia procesów dezynfekcji termicznej
naczyń,
prawidłowe
przechowywanie
prób
pokarmowych,
funkcjonalność
z uwzględnieniem krzyżowania się dróg „czystych” i „brudnych”, sposób gromadzenia
i usuwania odpadów pokonsumpcyjnych i poprodukcyjnych, prawidłowość
dokumentowania czynności związanych z realizacją GHP/GMP, stopień wdrożenia
systemu HACCP, procedury zabezpieczenia i wycofania z obrotu partii żywności
nieodpowiadającej wymaganiom jakości zdrowotnej, a także funkcjonowanie systemu
traceability. Podczas kontroli dokonywano weryfikacji temperatury w urządzeniach
chłodniczych przy użyciu wzorcowanych termometrów. Z uwagi na to, że w wielu tych
placówkach żywione są dzieci i młodzież szczególną uwagę zwracano na jakość posiłków
z punktu widzenia zasad racjonalnego żywienia. Oceniano jadłospisy dekadowe, spożycie
poszczególnych grup produktów spożywczych, oraz składników pokarmowych.
Najczęściej stwierdzane błędy żywieniowe to brak w posiłkach pełnowartościowego białka
zwierzęcego, warzyw i owoców ze wszystkich grup, powtarzające się w ciągu dekady
dania, zbyt duża ilość tłuszczu w posiłkach, nadmierne spożycie soli kuchennej, brak
potraw z udziałem mleka i przetworów mlecznych, pomijanie w jadłospisach ciemnego
pieczywa oraz dań z drobiu i ryb.
30
W roku 2009 wydano 13 decyzji administracyjnych, które dotyczyły:
 doprowadzenia do odpowiedniego stanu sanitarno – technicznego ścian, sufitów
podłóg w pomieszczeniach zakładu;
 doprowadzenia do odpowiedniego stanu technicznego wentylacji w pomieszczeniu
kuchni;
 wymiany zniszczonego sprzętu produkcyjnego oraz elementów wyposażenia;
 stosowania prawidłowej dezynfekcji naczyń stołowych;
 wydzielenia i odpowiedniego wyposażenia stanowiska do mycia i dezynfekcji jaj;
 wydzielenia i odpowiedniego wyposażenia stanowiska do obierania, mycia
ziemniaków i warzyw;
 zapewnienie odpowiednich warunków do przebierania się przez personel.
Termin realizacji zaleceń nie upłynął.
Nałożono 1 mandat karny na sumę 200 zł. z uwagi na:
 brak czystości bieżącej w pomieszczeniu kuchni.
Stan sanitarny po nałożonym mandacie uległ poprawie.
5. Wdrażanie zasad GHP/GMP i HACCP
W efekcie działań w tym obszarze przeprowadzonych przez pracowników Sekcji Nadzoru
Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku na koniec 2009 roku sytuacja
przedstawia się następująco:
Zasady GHP/GMP wdrożyło:
 722 zakłady obrotu żywnością,
 117 zakładów małej gastronomii,
 75 zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego,
 38 zakładów żywienia zbiorowego otwartego,
 61 zakładów produkcyjnych.
System HACCP wdrożono w:
 10 zakładach produkcyjnych,
 67 zakładach obrotu żywnością,
 15 zakładach małej gastronomii,
 9 zakładach żywienia zbiorowego otwartego,
 8 zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego.
Rozpoczęto wdrażanie systemu HACCP w :
 5 zakładach produkcyjnych,
 2 zakładach żywienia zbiorowego otwartego,
 16 zakładach obrotu żywnością.
W 2010r. będą kontynuowane działania mające na celu wdrożenie przez przedsiębiorców
sektora spożywczego zasad systemu HACCP. W stosunku do podmiotów gospodarczych,
które jeszcze nie rozpoczęły tego procesu będą wydawane decyzje administracyjne
z wyznaczonym terminem wykonania tego obowiązku.
31
6. Działania doraźne w ramach systemu RASFF i inne.
1) W związku z nadesłanymi w ramach funkcjonowania systemu RASFF
powiadomieniami prowadzono kontrole obecności na rynku żywnościowym
produktów z Chin skażonych melaminą (mleko, produkty mleczne, soja, przetwory
sojowe, wodorowęglan amonu). Nie stwierdzono obecności tych produktów w handlu
oraz ich stosowania przez producentów żywności na terenie powiatu
radomszczańskiego.
2) W ramach funkcjonowania systemu RASFF sprawdzano obecność na rynku gruszek
importowanych z Turcji, w których stwierdzono przekroczenie najwyższego
dopuszczalnego poziomu pozostałości środka ochrony roślin amitrazu. Gruszek takich
nie stwierdzono w sprzedaży w placówkach handlowych na terenie powiatu.
3) Na nadzorowanym terenie nie ma zakładów produkujących oraz stosujących żywność
modyfikowaną genetycznie. Przeprowadzono 334 kontrole w tym zakresie tj.
 59 kontroli w zakładach produkujących żywność mogących stosować środki
spożywcze potencjalnie zawierające GMO (piekarnie, ciastkarnie, wytwórnie
lodów, wytwórnie makaronów). Kontrole nie wykazały stosowania w produkcji
żywności surowców modyfikowanych genetycznie. Nie stwierdzono żywności
zawierającej, składającej się lub wyprodukowanej z GMO.
 275 kontroli w zakładach obrotu żywnością. Podczas kontroli w zakładach obrotu
żywnością szczególną uwagę zwracano na znakowanie środków spożywczych,
żywności zawierającej GMO nie stwierdzono. Etykiety były przejrzyste,
zawierające obiektywne informacje. Nie stwierdzono nieprawidłowości
dotyczących znakowania środków spożywczych oferowanych konsumentowi
końcowemu. Nie było przypadków znakowania kontrowersyjnego, budzącego
wątpliwości, niejasnego. Do badań w kierunku obecności GMO pobrano 4 próbki
żywności - próby nie były kwestionowane. Badanie przeprowadzono
w Laboratorium GMO w Białymstoku.
4) Podczas kontroli sanitarnej przeprowadzonej w sklepie z tzw. dopalaczami
stwierdzono, że wiele sprzedawanych tam artykułów jest niewłaściwie oznakowanych.
Naruszenie przepisów prawa żywnościowego w tym zakresie polegało na tym, że
oznakowanie w języku polskim było sprzeczne z informacjami w języku angielskim.
Ponadto przedsiębiorca prowadzący tę działalność nie dopełnił obowiązku rejestracji
i zatwierdzenia zakładu. W związku z tym PPIS w Radomsku wydał decyzję
nakazującą wycofanie z obrotu oraz zakazującą wprowadzania do obrotu preparatów
niespełniających wymagań prawa żywnościowego. Ponadto skierowano wniosek do
PWIS w Łodzi o nałożenie kary pieniężnej z powodu rozpoczęcia działalności bez
zatwierdzenia i nieprawidłowego znakowania sprzedawanych preparatów. PWIS
w Łodzi nałożył karę pieniężną w wysokości 1200 zł. W wyniku podjętych przez PPIS
w Radomsku działań artykuły stwarzające potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzi
zostały wycofane ze sprzedaży.
5) Podczas sprawdzania sposobu prezentacji i reklamy sprzedawanych suplementów
diety, na stronie internetowej lokalnego przedsiębiorcy prowadzącego sprzedaż
internetową stwierdzono, że suplementom diety przypisywane są właściwości
zapobiegania lub leczenia chorób. Taki sposób prezentacji i reklamy stanowi
bezsprzeczne naruszenie przepisów prawa żywnościowego. W związku z tym
zobowiązano przedsiębiorcę do usunięcia ze strony internetowej treści
wprowadzających konsumentów w błąd oraz złożono wniosek do PWIS w Łodzi
o nałożenie kary pieniężnej z racji niewłaściwej prezentacji i reklamy. PWIS w Łodzi
nałożył karę w wysokości 2000 zł.
32
Informacje naruszające przepisy prawa żywnościowego w zakresie znakowania,
prezentacji i reklamy zostały ze strony internetowej usunięte.
Wnioski.
1. Wprowadzone regulacje prawne, zgodne z wymaganiami UE oraz wdrożenie
systemu jakości w działalności kontrolnej Inspekcji Sanitarnej, przyczyniły się do
usprawnienia systemu nadzoru nad bezpieczeństwem żywności i w konsekwencji do
zmniejszenia ryzyka zagrożenia zdrowia ludności wynikającego ze spożywania
żywności o niewłaściwej jakości zdrowotnej.
2. Stan sanitarny zakładów branży spożywczej powoli ale systematycznie od kilku lat
poprawia się. Jest to spowodowane poprawą stanu technicznego zakładów
i wdrażaniem systemów zapewnienia bezpieczeństwa żywności GHP, GMP HACCP.
Różny jest sposób rozumienia tych zagadnień przez przedsiębiorców. Łatwiej
wdrażanie przebiega w większych zakładach, trudniej w małych 1 czy 2 osobowych.
Postęp w tej dziedzinie w wielu wypadkach jest efektem kontroli przeprowadzanych
przez pracowników PSSE w Radomsku.
3. Systematycznie poprawia się jakość środków spożywczych o czym świadczy mała
ilość próbek kwestionowanych. Jest to wynikiem poprawy stanu sanitarnotechnicznego placówek, przestrzegania ogólnych zasad higieny w produkcji, obrocie,
transporcie, wdrożenia i funkcjonowania w coraz większej ilości zakładów systemów
kontroli wewnętrznej (GHP, GMP, HACCP), ale także kontroli zewnętrznej,
sprawowanej przez PIS w ramach urzędowej kontroli żywności.
4. Najwięcej problemów występuje w zakładach obrotu żywnością. Wynika to z ich
różnorodności (od dużych marketów po punkty handlu obwoźnego) oraz kwalifikacji
osób w nich zatrudnionych. Często pracownicy tych zakładów nie posiadają
odpowiednich kwalifikacji, wiedzy nt. zapewnienia bezpieczeństwa żywności,
podstawowych zasad higieny, przepisów prawa żywnościowego, potencjalnych
zagrożeń. Zmiana mentalności tych osób przebiega powoli ale systematycznie.
33
IV. JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA ORAZ WODY DO
KĄPIELI
Informacje wstępne
Nadzorem w 2009 r. objęto ogółem 43 wodociągi, w tym: 31 urządzeń zbiorowego
zaopatrzenia w wodę oraz 12 innych podmiotów dostarczających wodę do spożycia.
 Grupa 1: Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę:
wodociągi o produkcji < 100 [m3/d] – 5 obiektów,
wodociągi o produkcji 100 – 1000 [m3/d] –23 obiekty,
wodociągi o produkcji 1000 – 10 000 [m3/d] –3 obiekty.
 Grupa 2: Inne podmioty zaopatrujące w wodę (indywidualne ujęcia wody):
12 obiektów.
Dane dotyczące nadzorowanych w 2009r. urządzeń wodociągowych wg grup (w %)
przedstawiono na Rysunku IV.1.
Podmioty dostarczające
wodę do spożycia
28%
Grupa 1
Grupa 2
72%
Rysunek IV.1. Urządzenia wodociągowe nadzorowane w 2009 roku według grup
Ponadto w sezonie letnim 2009 bieżącym nadzorem sanitarnym objęto:
3 kąpieliska prowizoryczne, w tym:
 w m. Fryszerka – zalew na rzece Widawce,
 w m. Kodrąb – zalew na rzece Widawce,
 w m. Zakrzówek Szlachecki – zalew przy rzece Warcie,
1 miejsce zwyczajowo wykorzystywane do kąpieli na rzece Pilicy w m. Przedbórz.
Ogółem przeprowadzono:
 153 kontrole obiektów wodociągowych w zakresie oceny jakości wody do spożycia
i 63 kontrole stanu sanitarnego urządzeń wodociągowych,
 6 kontroli stanu sanitarnego kąpielisk prowizorycznych.
Pobrano do badania:
 267 próbek wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi,
 52 próbki wody z kąpielisk,
 26 próbek wody basenowej.
34
1. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w nadzorowanych
wodociągach
Na podstawie sprawozdań z badań próbek wody Państwowy Powiatowy Inspektor
Sanitarny w Radomsku stwierdził, iż jakość wody spełniała wymagania określone
w rozporządzeniu w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia w:
 22 urządzeniach wodociągowych zbiorowego zaopatrzenia w wodę:
Radomsko, Kamieńsk, Gidle, Pudzików, Huta Drewniana, Klizin, Józefów Stary,
Rzejowice, Dmenin, Przerąb, Przedbórz ul. Korycińska 33, Przedbórz ul. Konecka
52, Góry Mokre, Kietlin, Dziepółć, Dąbrówka, Wielgomłyny, Sokola Góra, Zagórze,
Silnica, Sekursko, Wiewiórów,
 6 indywidualnych ujęciach wody:
Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Radomsku ul. Jagiellońska 4,
Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej „Radomsko” sp. z o.o.
ul. Kraszewskiego 5, Zakładów Mięsnych „BRAT-POL” Wólka Włościańska 5,
Berger International Spółka z o.o. Gidle ul. Reymonta 20, Firmy „TADOS”
Zbigniew Firek
Radomsko ul. Ks. Kościówa 22, PGL Lasy Państwowe
Nadleśnictwo Przedbórz w m. Reczków Stary.
Ponadto w ciągu roku występowało pogorszenie jakości wody w zakresie wskaźników
mikrobiologicznych i fizykochemicznych w:
 9 urządzeniach wodociągowych: Strzałków,Stęszów, „Janów Wolski”w m.Adamów,
Słostowice, Przyłanki, Kobiele Wielkie, Wola Malowana, Biała Góra,„Włodzimierz”
w m. Napoleonów,
 6 indywidualnych ujęciach wody: MOSiR Radomko ul. Leszka Czernego 22, ZPR
„Danielów” Spółka z o.o. Danielów 5, Gospodarstwo Rolne B. i A. Gaik Chełmo
104, ZPM „GAIK” Andrzej Gaik Niedośpielin 70, 2 awaryjne źródła zaopatrzenia
w wodę Szpitala Powiatowego w Radomsku.
Na podstawie wyników badania wody Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
w Radomsku stwierdził:
Brak przydatności wody do spożycia z uwagi na zanieczyszczenie bakteriologiczne w:
 urządzeniu wodociągowym Wola Malowana ze względu na przekroczoną najwyższą
dopuszczalną wartość Enterokoków w 100 ml objętości próbki,
 indywidualnym ujęciu wody ZPM „GAIK” Andrzej Gaik Niedośpielin 70 ze
względu na przekroczoną najwyższą dopuszczalną wartość ogólnej liczby
mikroorganizmów w 36±20C po 48 h w 1 ml objętości próbki, bakterii grupy coli
w 100 ml objętości próbki, bakterii Escherichia coli w 100 ml objętości próbki oraz
Enterokoków w 100 ml objętości próbki,
 indywidualnym ujęciu wody Gospodarstwa Rolnego B. i A. Gaik Chełmo 104 ze
względu na przekroczoną najwyższą dopuszczalną wartość bakterii grupy coli w 100
ml objętości próbki oraz bakterii Escherichia coli w 100 ml objętości próbki.
Wobec powyższego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Radomsku
zakazał korzystania do celów spożywczych z wody pochodzącej z w/w ujęć
i zobowiązał producentów do doprowadzenia jakości wody pod względem
mikrobiologicznym do wymagań określonych w cytowanym wyżej rozporządzeniu.
W wyniku podjętych działań naprawczych jakość wody uległa poprawie.
35
Warunkową przydatność wody do spożycia ze względu na zanieczyszczenie
bakteriologiczne w:
 urządzeniu wodociągowym Strzałków ze względu na przekroczoną najwyższą
dopuszczalną wartość ogólnej liczby mikroorganizmów w 22±20C po 72 h
w 1 ml objętości próbki;
 urządzeniu wodociągowym Stęszów ze względu na przekroczoną najwyższą
 urządzeniu wodociągowym „Janów Wolski” w m. Adamów ze względu na
przekroczoną najwyższą dopuszczalną wartość bakterii grupy coli w 100 ml objętości
próbki, oraz żelazo i mętność;
 urządzeniu wodociągowym Słostowice ze względu na przekroczoną najwyższą
w 1 ml objętości próbki oraz żelazo;
 urządzeniu wodociągowym Przyłanki ze względu na przekroczoną najwyższą
 urządzeniu wodociągowym Kobiele Wielkie ze względu na przekroczoną najwyższą
dopuszczalną wartość ogólnej liczby mikroorganizmów w 22±20C po 72 h w 1 ml
objętości próbki oraz bakterii grupy coli w 100 ml objętości próbki,
 urządzeniu wodociągowym Biała Góra ze względu na przekroczoną najwyższą
 urządzeniu wodociągowym „Włodzimierz” w m. Napoleonów ze względu na
przekroczoną najwyższą dopuszczalną wartość ogólnej liczby mikroorganizmów
w 22±20C po 72 h w 1 ml objętości próbki;
 indywidualnym ujęciu wody MOSiR Radomko ul. Leszka Czernego 22 ze względu
na przekroczoną najwyższą dopuszczalną wartość ogólnej liczby mikroorganizmów
w 22±20C po 72 h w 1 ml objętości próbki oraz ogólnej liczby mikroorganizmów
w 36±20C po 48 h w 1 ml objętości próbki;
 indywidualnym ujęciu wody ZPR „Danielów” Spółka z o.o. Danielów 5 ze względu
na przekroczoną najwyższą dopuszczalną wartość bakterii grupy coli w 100 ml
objętości próbki;
 awaryjnym ujęciu wody Szpitala Powiatowego w Radomsku Oddział
w Pławnie ze względu na przekroczoną najwyższą dopuszczalną wartość ogólnej
liczby mikroorganizmów w 22±20C po 72 h w 1 ml objętości próbki.




ze względu na zanieczyszczenie fizykochemiczne w:
urządzeniu wodociągowym „Janów Wolski” w m. Adamów ze względu na
przekroczenie dopuszczalnego zakresu wartości dla parametrów: żelazo, mętność
w 100 ml objętości próbki,
urządzeniu wodociągowym Słostowice ze względu na przekroczenie dopuszczalnego
zakresu wartości dla parametru: żelazo w 100 ml objętości próbki,
indywidualnym ujęciu wody ZPR „Danielów” Spółka z o.o. Danielów 5, ze względu
na przekroczenie dopuszczalnego zakresu wartości dla parametrów: żelazo, mętność
w 100 ml objętości próbki,
indywidualnym ujęciu wody Szpitala Powiatowego w Radomsku, ul. Wyszyńskiego
14 (awaryjne ujecie wody) ze względu na przekroczenie dopuszczalnego zakresu
wartości dla parametrów: żelazo, mętność.
36
W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Radomsku
nakazał właścicielom wodociągów/producentom wody podjąć działania mające na celu
doprowadzenie jakości wody pod względem mikrobiologicznym i fizykochemicznym do
zgodnej z wymaganiami rozporządzenia.
W wyniku podjętych działań naprawczych jakość wody w wyżej wymienionych
wodociągach uległa poprawie z wyjątkiem:
 urządzenia wodociągowego ujęcie Słostowice,
 indywidualnego ujęcia wody ZPR „Danielów,
 2 awaryjnych źródeł zaopatrzenia w wodę Szpitala Powiatowego w Radomsku.
Ogółem wydano:
 14 decyzji w zakresie wskaźników mikrobiologicznych,
 4 decyzje w zakresie parametrów fizykochemicznych.
Powyższe dane w sposób graficzny przedstawiono na Rysunku IV.2.
Ilość wydanych decyzji w zakresie jakości wody do spożycia
21
35
30
25
4
20
2
15
10
5
14
7
14
0
09
20
08
20
07
20
postępowanie dotyczące parametrów fizykochemicznych
postępowanie dotyczące parametrów mikrobiologicznych
Rysunek IV.2. Postępowanie administracyjne prowadzone w latach 2007-2009
Dla porównania w 2008 r. wszczęto postępowanie administracyjne w odniesieniu do
9 producentów wody do spożycia (w tym 2 dotyczące parametrów fizykochemicznych
i 7 wskaźników mikrobiologicznych).
Natomiast w 2007 r. wydano 14 decyzji administracyjnych dotyczących wskaźników
mikrobiologicznych oraz 21 decyzji dotyczących parametrów fizykochemicznych.
37
Liczba ludności zaopatrywanej w wodę odpowiadającą wymaganiom wynosiła około
110,6 tys., natomiast liczba ludności korzystającej z wody o niewłaściwej jakości
kształtowała się w granicach ok. 5,8 tys.
Powyższe dane w sposób graficzny ( w % ) przedstawiono na Rysunku IV.3.
Ogólna liczba ludności zaopatrywanej w wodę do
spożycia w powiecie radomszczańskim (116,4 tyś.)
95%
5%
Ludność zaopatrywana w wodę odpowiadajacą wymaganiom
Ludność zaopatrywana w wodę nieodpowiadajacą wymaganiom
Rysunek IV.3. Procentowy udział ludności powiatu korzystającej z wody odpowiadającej
i nieodpowiadającej wymaganiom na koniec 2009 roku
W 2008 r. ilość mieszkańców na terenie powiatu zaopatrywanych w wodę odpowiadającą
wymaganiom wynosiła ok. 102,6 tys. Natomiast liczba ludności zaopatrywanej w wodę nie
odpowiadającą wymaganiom to ok. 9,4 tys. osób.
Natomiast w 2007 r. z wody przydatnej do spożycia korzystało ok. 102,8 tys. osób a około
13,2 tys. mieszkańców było zaopatrywanych w wodę, której skład nie spełniał wymagań.
Reasumując można ocenić, iż na skutek prowadzonych w latach 2007-2009 działań
naprawczych, jakość wody do spożycia na terenie powiatu ulega systematycznej poprawie.
Powyższe dane w sposób graficzny przedstawiono w Rysunku IV.4.
38
Liczba ludności zaopatrywanej w wodę do spożycia
na terenie powiatu w latach 2007-2009 (dane w tys.)
120
102,8
102,6
110,6
100
80
60
40
13,2
20
9,4
5,8
0
rok 2007
rok 2008
rok 2009
Liczba ludności zaopatrywanej w wodę odpowiadającą wymaganiom
Liczba ludności zaopatrywanej w wodę nieodpowiadającą wymaganiom
Rysunek IV.4. Porównanie liczby ludności zaopatrywanej w wodę odpowiadającą
i nieodpowiadającą wymaganiom w okresie 2007-2009
Stosowane technologie uzdatniania wody
Na podstawie przeprowadzonych kontroli stwierdzono, że woda do spożycia ujmowana
z 32 ujęć na terenie powiatu radomszczańskiego nie jest poddawana procesom uzdatniania.
Stałe uzdatnianie wody w zakresie parametrów fizykochemicznych prowadzone było w 10
wodociągach: Radomsko, Przerąb, gm. Masłowice, Kobiele Wielkie, gm. Kobiele Wielkie,
Wiewiórów, gm. Lgota Wielka, Włodzimierz, gm. Kamieńsk, Biała Góra, gm.Dobryszyce,
ujęcia ZPR Danielów, gm. Kamieńsk, Józefów Stary i Reczków Stary, gm. Przedbórz.
Uzdatnianie wody w zakresie parametrów fizykochemicznych oraz wskaźników
mikrobiologicznych stosowane było w indywidualnym ujęciu wody
Zakładu
Przetwórstwa Mięsnego „GAIK” w Niedośpielinie, gm. Wielgomłyny.
2. Ocena jakości wody w kąpieliskach i w basenie
W trakcie sezonu letniego 2009 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Radomsku
stwierdził, że jakość wody w kąpieliskach prowizorycznych oraz miejscu tradycyjnie
wykorzystywanym do kąpieli okresowo ulegała wahaniom ze względu na przekroczenie
39
dopuszczalnej wartości liczby bakterii grupy coli, bakterii Escherichia coli, Enterokoków
oraz obecność bakterii z rodzaju Salmonella.
Woda w kąpieliskach okresowo nie nadawała się do kąpieli.
Na podstawie wyników badań próbek wody pobranej z kąpielisk w trakcie całego sezonu Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Radomsku ocenił, iż jakość wody do kąpieli
nie odpowiadała wymaganiom:
 w kąpielisku w Kodrębie,
 w miejscu zwyczajowo wykorzystywanym do kąpieli w Przedborzu.
Woda pobierana do badania z niecki Pływalni Krytej w Radomsku w ciągu roku nadawała
się do kąpieli.
3. Ocena jakości ciepłej wody w budynkach zamieszkania zbiorowego i zakładach
opieki zdrowotnej zamkniętej
Próbki ciepłej wody do badania w kierunku oznaczania liczby pałeczek Legionella Sp.,
w celu oceny stopnia skolonizowania instalacji ciepłej wody, zostały pobrane
w następujących obiektach:
 Szpital Powiatowy w Radomsku ul. Wyszyńskiego,
 Szpital Powiatowy w Radomsku – Oddziały w Pławnie,
 Dom Pomocy Społecznej W Radomsku ul. Krasickiego,
 Dom Pomocy Społecznej w Radziechowicach gm. Ładzice,
 Dom Opieki Rodzinnej „FAMILY” w Tarasie gm. Przedbórz.
Badanie w/w próbek pobranych z instalacji ciepłej wody w Szpitalu Powiatowym
w Radomsku (w tym oddziały w Pławnie) oraz w Domu Pomocy Społecznej
w Radziechowicach i Domu Opieki Rodzinnej „FAMILY” w Tarasie, gm. Przedbórz
wykazało brak skażenia lub skażenie znikome. Systemy nie wymagały podjęcia
specjalnych działań.
Na podstawie sprawozdań z badania ciepłej wody pobranej z 4 punktów na terenie Domu
Pomocy Społecznej przy ul. Krasickiego w Radomsku stwierdzono występowanie
pałeczek Legionella Sp. w 3 punktach pobrania.
Badanie wody wykazało średnie skażenie sieci wodociągowej w 1 punkcie oraz wysokie
skażenie sieci w 2 punktach.
W związku z powyższym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Radomsku
wszczął postępowanie administracyjne i zakazał korzystania z ciepłej wody pod
prysznicami do czasu uzyskania poprawy składu mikrobiologicznego wody
potwierdzonego pozytywnymi wynikami badania oraz nakazał:
 doprowadzić jakość ciepłej wody pod względem mikrobiologicznym do zgodnej
z wymaganiami określonymi w
rozporządzeniu w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi;
 podjąć skuteczne działania interwencyjne mające na celu wyeliminowanie
stwierdzonych nieprawidłowości oraz redukcję liczby bakterii, w tym dokonać
przeglądu technicznego instalacji, sprawdzić temperaturę wody, wykonać
czyszczenie oraz dezynfekcję systemu;
 przedłożyć wyniki badania próbek ciepłej wody przeprowadzone przez właściwe
laboratorium.
Nakazy zawarte w decyzji wykonano w wyznaczonym terminie.
40
V. STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ
I KĄPIELISK
Informacje wstępne
W 2009 roku bieżącym nadzorem sanitarnym objęto ogółem 320 obiektów, w tym:



235 obiektów użyteczności publicznej ( 4 ustępy publiczne stałe skanalizowane,
2 baseny kąpielowe, 5 domów pomocy społecznej, 5 noclegowni, 3 hotele, 1 motel,
9 innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie, 92 zakłady
fryzjerskie, 30 zakładów kosmetycznych, 7 zakładów odnowy biologicznej,
13 innych zakładów, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług
fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu, 1 dworzec autobusowy,
2 dworce i stacje kolejowe, 10 terenów rekreacyjnych, 43 cmentarze, 8 zakładów
pogrzebowych);
81 innych obiektów użyteczności publicznej
(3 ustępy ogólnodostępne,
3 kina, 6 boisk, 2 hale sportowe, 1 stacja narciarska, 41 cmentarzy, 1 dom
przedpogrzebowy, 1 chłodnia do przechowywania zwłok, 5 punktów sprzedaży
odzieży używanej, 3 parkingi, 2 stacje paliw, 49 aptek i punktów aptecznych,
4 targowiska, perony na dworcu PKP w Radomsku);
kąpieliska prowizoryczne i 1 miejsce tradycyjnie wykorzystywane do kąpieli.
Ponadto:
 środki transportu komunikacji publicznej (w 10 firmach);
 środki transportu do przewozu zwłok (w 8 zakładach pogrzebowych).
Ogółem w 2009 r. przeprowadzono 364 kontrole, w tym:
 184 kontrole zgodnie z harmonogramem nadzoru nad obiektami na 2009 r.;
 34 kontrole sprawdzające wykonanie nałożonych na stronę obowiązków;
 98 kontroli poza harmonogramem (kontrole akcyjne miedzy innymi na polecenie
PWIS);
 28 kontroli interwencyjnych;
 20 kontroli w ramach uczestnictwa w ekshumacji.
W związku ze stwierdzonymi podczas czynności kontrolnych nieprawidłowościami
w zakresie stanu sanitarno-technicznego w/w obiektów - wydano 15 decyzji nakładających
na stronę obowiązek ich usunięcia, na 224 skontrolowane obiekty ogółem. Uchybienia
dotyczyły:
 4 zakładów fryzjerskich (w Dobryszycach, Radomsku i Kodrębie);
 2 zakładów kosmetycznych w Radomsku;
 2 zakładów fryzjersko-kosmetycznych w Radomsku;
 zakładu odnowy biologicznej w Radomsku;
 noclegowni w Grabach, gm. Gidle;
 dworca PKP w Radomsku;
 stadionu w Radomsku;
 cmentarza w Maluszynie;
 kina w Przedborzu;
 punktu aptecznego w Pławnie.
W 11 przypadkach stwierdzone nieprawidłowości usunięto w terminie.
41
Termin wykonania 4 decyzji, w tym dotyczących: 2 zakładów fryzjerskich w Kodrębie
i w Radomsku, zakładu odnowy biologicznej w Radomsku oraz kina w Przedborzu nie
upłynął.
Ponadto w 20 przypadkach na wniosek strony został zmieniony termin wykonania
nakazów wydanych w 2009 r. jak również w latach ubiegłych.
Zły stan sanitarno-porządkowy stwierdzono w 3 obiektach:
 cmentarz w Maluszynie;
 cmentarz w Krępie;
 apteka w Lgocie Wielkiej.
W stosunku do winnych zaniedbań zastosowano karanie mandatowe. Uchybienia
usunięto.
Ogółem wydano 241 decyzji administracyjnych, w tym:
 15 merytorycznych podstawowych;
 20 zmieniających termin wykonania nałożonych na stronę obowiązków;
 23 dotyczące ekshumacji zwłok/szczątków ludzkich;
 142 stwierdzające przydatność, warunkową przydatność lub brak przydatności wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi;
 41 płatniczych.
Dodatkowo przeprowadzone kontrole piaskownic wykazały, ze w 78 przypadkach piasek
w w/w urządzeniach nie był zabezpieczony przed dostępem zwierząt oraz nie dokonano
jego wymiany na wiosnę i co najmniej dwukrotnie w sezonie.
Wobec powyższego w trakcie kontroli piaskownic - spółdzielniom/zarządzającym tymi
obiektami wydawano stosowne zalecenia, mające na celu usunięcie stwierdzonych
nieprawidłowości.
1. Ocena stanu sanitarnego wybranych obiektów użyteczności publicznej
Na koniec roku jako złe pod względem sanitarnym zostało ocenionych 7 obiektów, w tym:
a) Dom Pomocy Społecznej w Radziechowicach
W czasie kontroli podtrzymane zostały zalecenia wydawane podczas przeprowadzanych
kontroli w latach ubiegłych dotyczące:
 dostosowania ilości osób zamieszkujących w pokojach w stosunku do powierzchni
wymaganej przepisami;
 zapewnienia dostępności do łazienek i toalet w stosunku do liczby mieszkańców;
 zapewnienia wentylacji w pokojach mieszkalnych budynku głównego;
 zapewnienia kompletnego wyposażenia w pokojach mieszkalnych;
 zapewnienia w pomieszczeniach pralni rozdziału dróg obiegu bielizny czystej
i brudnej;
 wyposażenia pomieszczeń palarni w odpowiednią wentylację mechaniczną;
 wyposażenia toalet z oknem i więcej niż jedną kabiną ustępową oraz toalet bez okien
w wentylację mechaniczną o działaniu ciągłym lub włączaną automatycznie;
 wydzielenia przy każdym Dziale i odpowiedniego wyposażenia pomieszczeń lub
miejsc, przeznaczonych do przechowywania i odpowiedniego utrzymywania sprzętu
porządkowego oraz do mycia i dezynfekcji pojemników wielokrotnego użycia,
przeznaczonych do gromadzenia odpadów;
 wydzielenia środków do transportu odpadów medycznych „zakaźnych” powstałych
w gabinetach zabiegowych, przeznaczonych wyłącznie do tego celu.
42
W związku ze stwierdzonym pogorszeniem stanu technicznego elewacji zewnętrznej
budynku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Radomsku skierował pismo
w powyższej sprawie do Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Radomsku.
b) Zakłady fryzjerskie, w tym 1 w Kodrębie i 1 w Radomsku
Czynności kontrolne wykazały brak bieżącej, ciepłej i zimnej wody i odprowadzenia
ścieków do instalacji kanalizacyjnej na stanowisku do mycia i farbowania włosów oraz
brak odpowiednio wyposażonego pomieszczenia lub miejsca do przechowywania
sprzętu do utrzymania czystości.
c) Zakład odnowy biologicznej w Radomsku
W wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono brak wydzielonego i odpowiedniego
wyposażenia pomieszczenia lub miejsca do przechowywania sprzętu do utrzymania
czystości.
d) Kino w Przedborzu
Przeprowadzona kontrola wykazała nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarnego
obiektu, w tym zły stan sanitarno-techniczny sufitu w pomieszczeniu sali widowiskowej.
W celu uzyskania poprawy w zakresie stanu sanitarno-technicznego w/w obiektów, na
strony odpowiedzialne zostały nałożone obowiązki usunięcia stwierdzonych podczas
kontroli nieprawidłowości. Terminy wykonania nakazów nie upłynęły.
e) Spółdzielnia Mieszkaniowa „Dwunastka” i Radomszczańska Spółdzielnia
Mieszkaniowa w Radomsku
Badanie próbek piasku pobranych z 2 piaskownic zlokalizowanych na terenie
przedmiotowych
spółdzielni
mieszkaniowych
wykazało
zanieczyszczenie
mikrobiologiczne – próbki zakwestionowano w zakresie miana bakterii grupy coli.
Wobec powyższego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Radomsku skierował
do właścicieli obiektów pisma wnioskujące o podjęcie działań mających na celu usunięcie
stwierdzonych nieprawidłowości.
Stan sanitarny pozostałych skontrolowanych obiektów użyteczności publicznej nie budził
zastrzeżeń.
2. Ocena stanu sanitarnego kąpielisk
Kąpieliska prowizoryczne zlokalizowane na terenie powiatu radomszczańskiego
w m. Fryszerka, Kodrąb oraz Zakrzówek Szlachecki spełniają minimalne wymagania
określone w przepisach. Stan sanitarno-porządkowy kąpielisk prowizorycznych w trakcie
sezonu był dobry.
Natomiast miejsce tradycyjnie wykorzystywane do kąpieli zlokalizowane nad rzeką Pilicą
w Przedborzu nadal jest niezagospodarowane. Obiekt nie jest wyposażony w urządzenia
sanitarne oraz urządzenia do gromadzenia odpadów.
43
Wnioski :
1. W związku z licznymi powiadomieniami dotyczącymi nieprawidłowości
w zakresie odprowadzania ścieków zarówno na terenie miasta Radomska jak
i w pozostałych gminach, istnieje konieczność uregulowania gospodarki ściekami,
w tym również wodami opadowymi.
2. Istotnym elementem w zapewnieniu bezpiecznej dla zdrowia wody przeznaczonej do
spożycia przez ludność zamieszkującą na terenie powiatu radomszczańskiego jest
kontynuowanie działań zmierzających do poprawy jej jakości.
3. Po przeanalizowaniu wyników badania wody w nadzorowanych wodociągach
stwierdzono, że podwyższone stężenia azotanów i azotynów kształtujące się
w górnych granicach obowiązujących norm oraz obecność bakterii
chorobotwórczych w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi, może być
związane z prowadzeniem nieprawidłowej gospodarki ściekami oraz nawożeniem
terenów rolnych w poszczególnych gminach. W ocenie Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego w Radomsku - ważnym czynnikiem mającym wpływ na
jakość ujmowanej wody jest właściwa ochrona ujęć.
4. Podobnie jak w latach ubiegłych nadal brak na terenie powiatu miejsc do kąpieli
i uprawiania sportów wodnych wyposażonych w odpowiednią infrastrukturę.
Sytuacja ta istotnie wpływa na utrzymanie właściwego stanu sanitarnoporządkowego otoczenia
kąpielisk niezorganizowanych i miejsc tradycyjnie
wykorzystywanych do kąpieli. Jakość wody do kąpieli w kąpieliskach objętych
nadzorem w trakcie sezonu okresowo nie nadawała się do kąpieli z uwagi na
zanieczyszczenie mikrobiologiczne.
5. Kontrole sanitarne wykazały, że na terenie miast liczba toalet dostępnych publicznie
w stosunku do liczby mieszkańców jest niewystarczająca. Odpowiednia liczba toalet
dostępnych publicznie jest jednym z elementów, które mają wpływ na zapewnienie
bezpieczeństwa sanitarnego.
6. W wyniku przeprowadzonych kontroli w zakresie utrzymania czystości
i porządku na terenie miast i gmin stwierdzono zaleganie odpadów komunalnych
w przypadkowych miejscach wzdłuż ciągów komunikacyjnych i pieszych, co
negatywnie wpływa na stan sanitarny powiatu. Ponadto składowanie odpadów na
tzw. ”dzikich” wysypiskach oraz w przypadkowych miejscach (między innymi
w otoczeniu cmentarzy) również w znacznym stopniu powoduje zanieczyszczanie
środowiska, a tym samym może być przyczyną szerzenia się zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi.
44
VI. STAN SANITARNY SZKÓŁ I INNYCH PLACÓWEK OŚWIATOWO WYCHOWAWCZYCH
Informacje wstępne
W 2009 roku pod nadzorem w zakresie higieny dzieci i młodzieży znajdowały się 104
obiekty, w tym:
 23 przedszkola, w tym 5 innych form wychowania przedszkolnego
tzw. „małe przedszkola”;
 27 szkół podstawowych, w tym 1 szkoła filialna;
 9 gimnazjów;
 3 licea;
 20 zespołów szkół ogólnokształcących;
 10 zespołów szkół ponadgimnazjalnych;
 2 bursy;
 1 ośrodek szkolno-wychowawczy;
 1 szkoła muzyczna I°;
 1 poradnia psychologiczno-pedagogiczna;
 2 szkolne schroniska młodzieżowe;
 5 świetlic środowiskowych.
W w/w placówkach przeprowadzono ogółem 187 kontroli, w tym:
 61 kontroli zgodnie z harmonogramem nadzoru nad obiektami na 2009r.
 63 kontrole na polecenie PWIS w Łodzi (kontrole akcyjne)
 21 kontroli gabinetów profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej
 41 kontroli sprawdzających wykonanie nałożonych na stronę obowiązków
 1 kontrolę interwencyjną w związku z powiadomieniem o nieprawidłowościach
dotyczących nadmiernego zagęszczenia w świetlicy szkolnej.
W związku ze stwierdzonymi podczas kontroli nieprawidłowościami wydano 26 decyzji
nakładających na stronę obowiązek ich usunięcia, na 82 skontrolowane obiekty ogółem.
Ponadto w 11 przypadkach na wniosek strony został zmieniony termin wykonania decyzji
wydanych w 2009r. oraz w latach ubiegłych.
Zły stan sanitarno-porządkowy stwierdzono w 2 obiektach - PSP Krzętów i Zespół Szkół
Ponadgimnazjalnych w Żytnie.
W stosunku do winnych zaniedbań zastosowano karanie mandatowe. Nieprawidłowości
zostały usunięte.
Ogółem wydano 73 decyzje administracyjne, w tym:
 26 merytorycznych podstawowych
 11 zmieniających termin wykonania nałożonych na stronę obowiązków
 36 płatniczych.
45
1. Stan techniczny placówek oświatowo-wychowawczych
W wyniku przeprowadzonych kontroli w 26 obiektach stwierdzono nieprawidłowości
w zakresie stanu sanitarno-technicznego. W celu uzyskania poprawy nałożono na strony
odpowiedzialne obowiązek ich usunięcia. W dwóch przypadkach obowiązki zrealizowano
w terminie, w pozostałych termin wykonania nakazów zawartych w decyzjach nie upłynął.
Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości:
 zły stan techniczny ścian, sufitów i podłóg w salach lekcyjnych, w salach
gimnastycznych, w korytarzach oraz w pomieszczeniach sanitarno-higienicznych;
 zły stan techniczny stolarki okiennej i drzwiowej;
 zły stan sanitarno-techniczny urządzeń i sprzętu sportowego;
 brak prawidłowej wymiany powietrza w pomieszczeniach;
 brak osłon i zabezpieczeń grzejników i poręczy schodów;
 brak lub zły stan techniczny ogrodzenia terenu szkoły;
 nawierzchnie dojść do budynków nierówne.
Na skutek wykonania nałożonych obowiązków wynikających z decyzji administracyjnych
wydanych w latach ubiegłych, w 22 obiektach stan sanitarno-techniczny uległ poprawie.
We wszystkich placówkach bieżąca zimna i ciepła woda dla uczniów jest zapewniona
w ciągu całego roku szkolnego z wyjątkiem 2 szkół, gdzie woda ciepła zapewniona jest
okresowo (tylko w sezonie grzewczym). W związku z powyższym wydano decyzje
administracyjne, których termin wykonania nie upłynął.
Pomieszczenia sanitarno-higieniczne we wszystkich placówkach są skanalizowane,
wyposażone w środki do utrzymania higieny osobistej. Standardy dostępności do urządzeń
sanitarnych nie są zachowane w 13 obiektach.
W 17 skontrolowanych placówkach w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa sanitarnego
stwierdzono następujące nieprawidłowości:
 brak lub niewystarczające zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem odchodami
zwierząt piaskownic, placów zabaw, terenów rekreacyjnych lub sportowych –
wydano zalecenia;
 nie wymieniano piasku w piaskownicach przed sezonem i w jego trakcie –
wydano zalecenia.
Ponadto w 2 przedszkolach w ramach nadzoru pobrano do badania próbki piasku
z piaskownic. Badania wykazały, że piasek nie był zanieczyszczony.
2. Żywienie
W placówkach oświatowo-wychowawczych prowadzone były następujące formy
żywienia:
 obiady jedno lub dwudaniowe przygotowywane w stołówkach szkolnych;
 obiady dostarczane przez firmy cateringowe;
 tzw. drugie śniadania (kanapki, pieczywo cukiernicze, napój).
Tylko około 20 % uczniów uczęszczających do szkół korzysta z posiłków
przygotowywanych w stołówkach szkolnych. Niewielki odsetek tj. 13 % ogólnej liczby
uczniów stanowią osoby korzystające z dofinansowania do wyżywienia w formie obiadów
lub tzw. drugich śniadań. Około 9 % skontrolowanych placówek nie prowadzi dożywiania.
46
Młodzież zamieszkująca bursy korzysta z całodziennych posiłków przygotowywanych
przez własne bloki żywieniowe. Natomiast w schroniskach młodzieżowych wydzielone są
kuchnie samoobsługowe odpowiednio wyposażone. Posiłki przygotowywane są we
własnym zakresie.
3. Dostosowanie mebli edukacyjnych do zasad ergonomii
W oparciu o Polską Normę PN-EN 1729-1 przeprowadzono ocenę dostosowania mebli
szkolnych do wzrostu uczniów w 3 szkołach. Stwierdzono, że nie wszyscy uczniowie
mieli zapewnione właściwe stanowiska pracy, dostosowane do ich wzrostu. W powyższej
sprawie skierowano pisma do dyrektorów placówek wnioskujące o podjęcie właściwych
działań mających na celu usunięcie stwierdzonych uchybień.
4. Higieniczna ocena rozkładów zajęć lekcyjnych
Oceny tygodniowych rozkładów zajęć dokonano w 6 szkołach. Rozkłady niezgodne
z zasadami higieny stwierdzono w 2 placówkach. W związku z powyższym do dyrektorów
szkół wystosowano pisma wnioskujące o podjęcie działań zmierzających do usunięcia
stwierdzonych nieprawidłowości i dostosowania programu nauczania do wymogów
zawartych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia
2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach
i placówkach.
5. Ocena warunków sanitarno-higienicznych dla dzieci 6 letnich w placówkach
oświatowo-wychowawczych
W 21 skontrolowanych szkołach podstawowych i w 14
zespołach szkół
ogólnokształcących, w których funkcjonują oddziały „zerowe” stwierdzono brak
odpowiedniej infrastruktury do funkcjonowania tych oddziałów, w tym:
 zbyt mała powierzchnia sal;
 brak wydzielonej części rekreacyjnej;
 sprzęt i meble nie posiadają certyfikatów;
 meble niedostosowane do wysokości dzieci;
 pomieszczenia sanitarne nie dostosowane do wysokości dzieci;
 brak możliwości dożywiania;
 brak możliwości wydzielenia ciągów komunikacyjnych tak aby nie krzyżowały się
z drogami komunikacyjnymi starszych uczniów;
 brak wydzielonego placu rekreacyjnego dla młodszych dzieci.
6. Ocena warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego
Przeprowadzone kontrole wykazały, że 6 placówek oświatowo-wychowawczych nie
posiada żadnej sali do ćwiczeń. W wyżej wymienionych obiektach zajęcia wychowania
fizycznego odbywają się w korytarzu, na placu rekreacyjnym, lub na boisku szkolnym.
Większość skontrolowanych placówek realizuje w/w zajęcia w salach gimnastycznych lub
salach zastępczych, najczęściej wspólnych dla kilku szkół w przypadku zespołów. Tylko
część sal gimnastycznych wyposażonych jest w pełne zaplecze (tj. magazynki sprzętu
sportowego, przebieralnie, natryski, umywalnie, toalety).
47
7. Profilaktyczna opieka zdrowotna
Około 80% placówek zapewnia uczniom opiekę pielęgniarską. Pielęgniarki pracują
w dużych szkołach miejskich 3-4 razy w tygodniu, w mniejszych 1 raz w tygodniu lub
2 razy w miesiącu.
Natomiast w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Radomsku pielęgniarka
jest zatrudniona codziennie przez 12 godz.
Ok. 50% w/w placówek posiada opiniowane gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy
przedlekarskiej. W Przedszkolu Specjalnym w Radomsku opieka pielęgniarska
sprawowana jest codziennie przez 8 godz. W w/w placówce urządzony jest gabinet
medyczny, logopedyczny i rehabilitacji ruchowej.
8. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa (atesty, certyfikaty, znaki bezpieczeństwa)
dla posiadanego wyposażenia
Czynności kontrolne wykazały, że we wszystkich skontrolowanych placówkach
oświatowo-wychowawczych zakupywane obecnie urządzenia, sprzęty sportowe, meble
edukacyjne, zabawki stanowiące wyposażenie sal zajęć, pokoi mieszkalnych, placów
zabaw oraz boisk - posiadają atesty lub certyfikaty i spełniają wymagania bezpieczeństwa.
Dla posiadanego na stanie „starego” wyposażenia, wymaganych certyfikatów lub atestów
oraz znaków bezpieczeństwa brak.
9. Zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków w placówkach oświatowowychowawczych
Wszystkie placówki zaopatrywane są w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi
z urządzeń wodociągowych miejskich i gminnych. Nadzór nad jakością wody pochodzącej
z przedmiotowych wodociągów sprawują organy inspekcji sanitarnej.
Ścieki pochodzące z w/w obiektów odprowadzane są do kanalizacji centralnej lub
zbiorników bezodpływowych. Odpady stałe gromadzone były w urządzeniach do tego celu
przeznaczonych. Wszystkie placówki posiadają zawarte umowy na odbiór odpadów
komunalnych i ścieków z jednostkami posiadającymi odpowiednie zezwolenia.
Nieprawidłowości w w/w zakresie nie stwierdzono.
10. Ocena wypoczynku dzieci i młodzieży
W 2009 roku wypoczynek dzieci i młodzieży organizowany był w Zespole SzkolnoGimnazjalnym w Kodrębie, w Zespole Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego
w Dobryszycach (formy wyjazdowe) oraz w świetlicach środowiskowych w Radomsku
(formy w miejscu zamieszkania). Wyżej wymienione obiekty znajdują się pod stałym
całorocznym nadzorem.
W placówkach wyjazdowych kontrole przeprowadzane były wspólnie z Sekcją Nadzoru
Higieny Żywienia Żywności i Przedmiotów Użytku. Ogółem skontrolowano 4 placówki
w sezonie letnim (obozy sportowe) oraz 4 placówki w sezonie zimowym (wypoczynek
w miejscu zamieszkania). Wszystkie obiekty za wyjątkiem Świetlicy Środowiskowej
w Radomsku ul. Św. J. Królowej zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki pobytu
uczestnikom wypoczynku. W związku ze stwierdzonymi podczas kontroli
nieprawidłowościami w zakresie stanu sanitarno-technicznego w/w świetlicy, nałożono
obowiązek ich usunięcia. Stan sanitarny obiektu uległ poprawie.
48
Wnioski
1. Na podstawie wizualnej oceny dokonywanej podczas czynności kontrolnych można
stwierdzić, iż szczególnie w dużych szkołach miejskich w dalszym ciągu występuje
problem nadmiernego zagęszczenia w klasach (klasy liczące 30 i powyżej
uczniów).
2. Wszystkie placówki skontrolowane w zakresie oceny warunków sanitarnohigienicznych dla dzieci 6-letnich nie posiadają odpowiedniej infrastruktury do
funkcjonowania oddziałów „zerowych”.
3. W czasie przeprowadzanych kontroli stwierdzono, że urządzenia, sprzęty, meble
edukacyjne stanowiące wyposażenie sal zajęć, placów zabaw oraz boisk
zakupywane obecnie posiadają atesty lub certyfikaty i spełniają wymagania
bezpieczeństwa. Dla posiadanego na stanie „starego” wyposażenia, wymaganych
certyfikatów lub atestów i znaków bezpieczeństwa brak.
4. Czynności kontrolne wykazały, iż w 17 placówkach stwierdzono niewystarczającą
ochronę terenów sportowych, placów zabaw/rekreacyjnych, w tym piaskownic
przed zanieczyszczeniem odchodami zwierzęcymi. Piasek w piaskownicach
znajdujących się na terenie placów zabaw nie we wszystkich placówkach był
wymieniany na wiosnę ani w ciągu sezonu letniego, co może mieć wpływ na
zapewnienie korzystającym z w/w urządzeń bezpieczeństwa sanitarnego.
5. 17% skontrolowanych szkół nie posiada odpowiedniej infrastruktury do
prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Ponadto brak odpowiednio
wyposażonych zespołów sportowych przy obiektach już istniejących. Należy
również zwrócić uwagę na fakt, iż nie w pełni wykorzystywane jest istniejące
zaplecze, szczególnie dotyczy to możliwości korzystania przez uczniów z urządzeń
natryskowych po odbytych zajęciach wychowania fizycznego.
6. Przeprowadzone w placówkach kontrole wykazały znaczną poprawę w zakresie
zapewniania uczniom właściwych warunków do utrzymania higieny osobistej.
W 99% skontrolowanych obiektów zapewniona jest w sanitariatach dla uczniów
bieżąca ciepła woda. Jednocześnie w wyniku kontroli stwierdzono, że standardy
dostępności do urządzeń sanitarnych nie były zachowane w 16% placówek.
7. Na skutek przeprowadzanych podczas kontroli rozmów z dyrektorami i opiekunami
spółdzielni uczniowskich oraz realizację w niektórych placówkach programu
„Trzymaj formę” sukcesywnie eliminuje się ze sprzedaży tzw. „niezdrową
żywność”, tj. chipsy, żelki, napoje energetyzujące, itp., która to wpływa
niekorzystnie na zdrowie i prawidłowy rozwój dziecka oraz pogłębia złe nawyki
żywieniowe. Jednak w przeważającej części obiektów w sklepikach szkolnych lub
punktach małej gastronomii w dalszym ciągu w ofercie sprzedaży znajduje się
tzw. „niezdrowa żywność”.
8. Prowadzenie różnego rodzaju prac remontowych w ciągu roku szkolnego stanowi
istotny problem i przeszkodę w zapewnieniu bezpiecznego pobytu dzieci
w placówkach oświatowo-wychowawczych.
9. Podobnie jak w latach ubiegłych obowiązki nakładane na stronę - w związku ze
stwierdzonymi podczas kontroli nieprawidłowościami – nie są realizowane
w terminie a w skrajnych przypadkach nawet w ciągu kilku lat. Taka sytuacja
wpływa negatywnie na stan sanitarny obiektów.
49
VII. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY
Informacje wstępne
Na terenie nadzorowanym przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w Radomsku nadzorem w 2009 roku objęto 503 zakłady pracy, w tym skontrolowano 116
obiektów.
Ogółem w 2009 r. przeprowadzono 256 kontroli, w tym:
 84 kontrole zgodnie z harmonogramem nadzoru nad obiektami na 2009r.
 41 kontroli poza harmonogramem między innymi na polecenie PWIS w Łodzi,
 113 kontroli sprawdzających wykonanie nałożonych na stronę obowiązków,
 10 kontroli interwencyjnych w związku z powiadomieniem o nieprawidłowościach
w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy z prośbą o interwencję,
 8 dochodzeń epidemiologicznych - ocena narażenia zawodowego w związku ze
zgłoszeniem podejrzenia choroby zawodowej.
wydano 77 decyzji nakładających na stronę obowiązek ich usunięcia, na 116
skontrolowanych zakładów ogółem.
Zły stan sanitarno-porządkowy stwierdzono w 1 obiekcie - zakład stolarski w Radomsku.
W stosunku do winnych zaniedbań zastosowano karanie mandatowe. Nieprawidłowości
zostały usunięte.
Ponadto w 83 przypadkach na wniosek strony został zmieniony termin wykonania
nakazów wydanych w 2009 r. jak również w latach ubiegłych.
Ogółem wydano 266 decyzji administracyjnych, w tym:
 77 merytorycznych podstawowych,
 83 zmieniające termin wykonania nałożonych na stronę obowiązków,
 4 dotyczące chorób zawodowych,
 102 płatnicze.
1. Struktura zatrudnienia
Ogółem w nadzorowanych zakładach zatrudnionych jest 13832 pracowników. Zgodnie
z zestawieniem przedstawionym poniżej, spośród ogółu zatrudnionych najwięcej osób
pracuje w przemyśle meblarskim, przy produkcji artykułów spożywczych, w opiece
zdrowotnej (w tym Szpital Powiatowy), kamieniarstwie i obróbce surowców
niemetalicznych, produkcji metalowych wyrobów gotowych, edukacji i handlu.
W 116 skontrolowanych zakładach w 2009 r. zatrudnionych było 4965 pracowników.
50
Liczba
pracowników
3000
2500
2000
20%
1500
1000
12%
8%
500
6%
5,6%
4,6%
4,4%
0
Rodzaj działalności
Produkcja mebli
Produkcja artykułów spożywczych
Opieka zdrowotna
Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych
Edukacja
Produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń
Handel hurtowy
Rysunek VII.1. Procentowy udział branż zatrudniających najwięcej pracowników
w stosunku do ogólnej liczby zatrudnionych w zakładach objętych nadzorem
5%
12%
4%
1%
37%
do 5 pracowników
6-20
21-50
51-100
101-250
ponad 250
41%
Rysunek VII.2. Struktura zakładów w zależności od ilości zatrudnionych pracowników
51
Zgodnie z powyższym schematem w zakładach nadzorowanych na terenie powiatu
radomszczańskiego obserwuje się, że około 80% zakładów zatrudnia do 20 pracowników
(393 zakłady), w tym 185 zakładów zatrudnia do 5 pracowników, w 208 zakładach pracuje
od 6 do 20 osób.
W związku z pojawianiem się nowych inwestorów na tzw. „działce inwestycyjnej”
zlokalizowanej w zachodniej części miasta Radomska, w 2009 roku objęto nadzorem
5 nowych zakładów, w których zatrudnienie znalazło około 930 osób.
2.Stan techniczny obiektów
Czynności kontrolne wykazały nieprawidłowości w zakresie stanu technicznego w 44 na
116 skontrolowanych obiektów. W celu uzyskania poprawy w powyższym zakresie
wydano decyzje administracyjne nakładające na stronę odpowiedzialną obowiązek ich
usunięcia. Na skutek wykonania nakazów również z lat ubiegłych w 32 zakładach stan
sanitarno-techniczny uległ poprawie. W pozostałych przypadkach termin wykonania nie
upłynął.
2.1. Zakres prowadzonych kontroli
Zgodnie z planem pracy sporządzonym na 2009 r.:
 sprawowano wzmożony nadzór nad prekursorami narkotyków, w ramach realizacji
Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2006-2010;
 prowadzono działania w ramach współuczestnictwa w europejskiej kampanii na
rzecz oceny ryzyka zawodowego pt: „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy. Dobre dla
ciebie – dobre dla firmy”;
 prowadzono i rozpowszechniano promowanie zdrowego stylu życia
w miejscu pracy - „Miejsce pracy środowiskiem bez papierosa”;
 kontrolowano przygotowanie pracodawców pod kątem przestrzegania przepisów
i zasad bhp podczas prac usuwania bądź zabezpieczania wyrobów zawierających
azbest, w ramach realizacji rządowego Programu usuwania azbestu
i wyrobów zawierających azbest, stosowanych na terytorium Polski;
 dokonywano czynności kontrolnych w zakresie wprowadzania do obrotu produktów
biobójczych pod kątem przestrzegania zakazu stosowania substancji czynnych, które
nie
mogą
wchodzić
w
skład
produktów
biobójczych
po
dniu
20 sierpnia 2009 r.;
 kontrolowano wprowadzanie do obrotu detergentów i środków powierzchniowo –
czynnych przez producentów zgodnie z wymaganiami zawartymi w aktualnie
obowiązujących przepisach prawnych;
 prowadzono nadzór nad:
 warunkami pracy i wypełnianiem przez pracodawców obowiązków wynikających
z oceny ryzyka zawodowego pracowników zatrudnionych przy produkcji
materiałów budowlanych,
 warunkami pracy spawaczy i wypełnianiem przez pracodawców obowiązków
wynikających ze sporządzonej oceny ryzyka zawodowego pracowników
zatrudnionych na tych stanowiskach,
 egzekwowaniem przepisów rozporządzenia WE nr 1907/2006 REACH.
52
2.2. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w nadzorowanych zakładach pracy:





brak aktualnych pomiarów czynników szkodliwych (stwierdzono w 58 zakładach);
brak lub nieprawidłowo dokonana ocena ryzyka zawodowego związanego
z wykonywaną pracą w zakładzie (stwierdzono w 33 zakładach);
uchybienia w zakresie dystrybucji i stosowania substancji i preparatów chemicznych
m.in. brak spisu stosowanych w zakładzie substancji i preparatów chemicznych, nie
oznakowane miejsca stosowania powyższych substancji preparatów, nieprawidłowe
lub brak kart charakterystyk (stwierdzono w 19 zakładach);
uchybienia w zakresie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym
z narażeniem na działanie czynników biologicznych w miejscu pracy m.in. brak
odpowiednich szkoleń, brak odpowiednich środków ochrony indywidualnej
i oznakowania miejsc ich przechowywania, brak odpowiednich rejestrów, brak lub
nieprawidłowo dokonana ocena ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną
pracą w zakładzie (stwierdzono w 15 zakładach);
uchybienia w zakresie występowania w środowisku pracy czynników oraz procesów
produkcyjnych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym (stwierdzono
w 4 zakładach).
Spośród skontrolowanych 116 zakładów, przeprowadzono kontrole w 16 obiektach
zajmujących się obrotem substancjami i preparatami chemicznymi oraz w 36 obiektach
stosujących substancje i preparaty chemiczne. W powyższym zakresie przeprowadzono
84 kontrole.
Najczęściej występującymi uchybieniami w tym zakresie były:
 brak odpowiedniego oznakowania miejsc stosowania i przechowywania substancji
i preparatów chemicznych;
 brak aktualnego spisu stosowanych niebezpiecznych substancji i preparatów
chemicznych;
 pracownicy stosujący niebezpieczne substancje i przeparty chemiczne nie zostali
zapoznani z treścią kart charakterystyk;
 brak stanowiskowych instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy uwzględniających
informacje zawarte w kartach charakterystyk;
 ocena ryzyka zawodowego nie uwzględnia zagrożeń wynikających z narażenia na
niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne.
Natomiast w zakresie czynników biologicznych występujących w środowisku pracy
skontrolowano ogółem 18 zakładów pracy, przeprowadzono 37 kontroli.
Powtarzającymi się uchybieniami były:
 w ocenie ryzyka zawodowego nie uwzględniono zagrożeń biologicznych dla
pracowników;
 brak odpowiednich szkoleń pracowników mających kontakt ze szkodliwym
czynnikiem biologicznym.
Wśród nieprawidłowości stwierdzonych w zakładach pracy, gdzie występują substancje,
preparaty, czynniki rakotwórcze lub procesy technologiczne o działaniu
rakotwórczym lub mutagennym stwierdzano:
 brak rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania
w kontakcie z substancjami, preparatami, czynnikami rakotwórczymi;
 brak rejestru pracowników narażonych na działanie czynników rakotwórczych;
53

pracodawca nie przekazał
Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi
Sanitarnemu w Łodzi „Informacji o substancjach, preparatach, czynnikach
rakotwórczych lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub
mutagennym”.
W ramach realizacji zamierzenia dotyczącego kontroli warunków pracy i oceny narażenia
zawodowego w zakładach zajmujących się produkcją materiałów budowlanych
skontrolowano 8 zakładów pracy.
w powyższym zakresie, w celu poprawy warunków zdrowotnych środowiska pracy Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Radomsku podjął następujące działania:

W przypadku stwierdzenia przekroczeń NDN hałasu zobowiązano pracodawców do:
 obniżenia poziomu ekspozycji na hałas,
 skierowania pracowników na badania lekarskie po stwierdzonych
przekroczeniach celem uzyskania orzeczeń lekarskich o braku przeciwwskazań
do wykonywania pracy,
 wprowadzenia w życie programu działań organizacyjno-technicznych
zmierzających do ograniczenia narażenia pracowników na hałas,
 uzupełnienia oceny ryzyka zawodowego o narażenie pracowników na hałas
wynikający z cech miejsca pracy oraz ze stosowanych w konkretnych warunkach
środków lub procesów pracy.
W/w obowiązki zostały wykonane w 3 przypadkach, z wyjątkiem 1 (obniżenia
poziomu hałasu), którego termin wykonania nie upłynął.

w przypadku stwierdzonych uchybień w zakresie stanu sanitarno-technicznego
pomieszczeń pracy oraz pomieszczeń socjalno-sanitarnych zobowiązano
pracodawców do:
 zapewnienia prawidłowej wymiany powietrza,
 zapewnienia bieżącej ciepłej wody przy umywalkach i w kabinie prysznicowej,
 zapewnienia ustępów z miskami ustępowymi spłukiwanymi bieżącą wodą
podłączonych do kanalizacji,
 odnowienia ścian i sufitu w pomieszczeniach sanitarnych,
 wykonania podłóg w pomieszczeniu socjalnym, tak aby możliwe było łatwe
utrzymanie ich w czystości.
W/w obowiązki w 5 przypadkach wykonano, w 3 przypadkach termin wykonania nie
upłynął.

w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w zakresie nadzoru nad
warunkami pracy przy stosowaniu substancji i preparatów chemicznych, na
pracodawcę zostały nałożone obowiązki:
 oznakowania znakami ostrzegawczymi miejsca stosowania i przechowywania
niebezpiecznych preparatów chemicznych,
 zapoznania pracowników stosujących niebezpieczne preparaty chemiczne
z treścią kart charakterystyk,
 opracowania i udostępnienia pracownikom do stałego korzystania instrukcji
bezpieczeństwa i higieny pracy, uwzględniających informacje zawarte w kartach
charakterystyk tych preparatów.
W/w obowiązki w 1 przypadku wykonano.
54

w zakresie sprawnego funkcjonowania w zakładzie systemu pierwszej pomocy
w razie wypadku nałożono na pracodawcę obowiązki dotyczące:
 przeszkolenia odpowiedniej ilości osób w udzielaniu pierwszej pomocy
przedlekarskiej i umieszczenia wykazu osób przeszkolonych w widocznym
miejscu przy apteczce,
 umieszczenia przy apteczce p/pomocy instrukcji dotyczącej udzielania p/pomocy.
W/w obowiązki w 6 przypadkach wykonano.

w zakresie realizacji przez nadzór bieżący Higieny Pracy zadania związanego
z rozpowszechnianiem w kontrolowanych zakładach pracy informacji nt.
„ograniczenia zjawiska palenia tytoniu w zakładach pracy” – Państwowy
Powiatowy Inspektor Sanitarny w Radomsku prowadził następujące działania
w zakładach pracy w powiecie:
 przeprowadzono dystrybucję materiałów oświatowo-zdrowotnych dotyczących
profilaktyki antytytoniowej (plakaty, ulotki informacyjne, broszury),
 podczas kontroli przeprowadzano rozmowy z pracodawcami na temat
potencjalnych skutków palenia tytoniu w zakładzie pracy. Motywowano
pracodawców do podejmowania działań służących uwalnianiu zakładów od dymu
tytoniowego oraz udzielano wskazówek nt: praktycznych sposobów realizacji
takich przedsięwzięć. Przekazywano pracodawcom materiały informacyjne na
nośnikach CD dotyczące
tematyki: „Jak wspierać pracodawców
w rozwiązywaniu problemu palenia tytoniu w zakładzie pracy?”.
Wymienione wyżej działania zrealizowano w 91 zakładach pracy na terenie powiatu
radomszczańskiego. W myśl art.5 ust. 1 i ust.1a ustawy z dnia 9 listopada 1995 r.
o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych
w wyniku przeprowadzonych kontroli, w 15 przypadkach wydano zalecenie dotyczące
wprowadzenia zakazu palenia tytoniu w pomieszczeniach zakładów pracy między innymi
poprzez odpowiednie oznakowanie tych pomieszczeń.
3. Zagrożenia dla zdrowia ludzkiego wynikające ze specyfiki produkcji zakładów
zlokalizowanych na terenie powiatu radomszczańskiego
Istotnym zagrożeniem dla zdrowia zatrudnionych pracowników w zakładach
produkcyjnych jest narażenie dużej grupy ludzi na szkodliwe działanie hałasu.
Hałas jest najpowszechniejszym zagrożeniem występującym w środowisku życia i pracy.
Hałas to wszelkie niepożądane lub szkodliwe drgania ośrodka sprężystego, działające za
pośrednictwem powietrza na organ słuchu i pośrednio na wybrane części organizmu
człowieka. Pomiary hałasu w środowisku pracy wykonywane są w celu ustalenia narażenia
ludzi na jego działanie na stanowiskach pracy oraz w innych miejscach, w których mogą
przebywać ludzie. Uzyskane wyniki pomiarów porównuje się z wartościami określonymi
w przepisach i normach w celu określenia ryzyka zawodowego związanego z narażeniem
na hałas.
W 2009 roku przekroczenie najwyższych dopuszczalnych natężeń poziomu hałasu
stwierdzono w 19 zakładach pracy. W 11 obiektach pracodawcom udało się uzyskać
poprawę warunków pracy poprzez obniżenie poziomu ekspozycji na hałas co najmniej do
obowiązującej wartości dopuszczalnej ze względu na ochronę słuchu. Z kolei
w 8 przypadkach termin wykonania nałożonych na pracodawców obowiązków
dotyczących obniżenia poziomu hałasu nie upłynął.
55
Niezmiennie w trzech zakładach pracy od wielu lat utrzymują się przekroczenia
najwyższego dopuszczalnego natężenia poziomu hałasu na stanowiskach pracy i w tych
najwięcej osób pracuje w przekroczeniach normatywów higienicznych.
Podobnie jak w latach ubiegłych są to:
 „Fameg” Sp. z o.o. Radomsko, ul.11 Listopada 2 – 631 osób;
 „Metalurgia” S.A. Radomsko, ul. Św. Rozalii 10/12 – 78 osób;
 Ball Packaging Europe Radomsko Sp. z o.o. z/s w Warszawie, Radomsko,
ul. Krasickiego 150/152 – 89 osób.
Zgodnie z przepisami prawa, zarówno stopień narażenia na hałas jak i narażenie na inne
czynniki szkodliwe dla zdrowia zatrudnionych pracowników powinno być przez
pracodawców monitorowane. Realizowanie tego obowiązku jest przedmiotem kontroli
w ramach sprawowanego nadzoru przez organy inspekcji sanitarnej.
Na podstawie przeprowadzonych badań i pomiarów środowiska pracy w 2009 roku
przekroczenia normatywów higienicznych czynników szkodliwych dla zdrowia
występujących na stanowiskach pracy stwierdzono w 24 zakładach, w tym:
 przekroczenia NDN hałasu – 19 zakładów;
 przekroczenia NDS pyłu – 7 zakładów;
 przekroczenia wartości dopuszczalnej drgań mechanicznych – 6 zakładów.
W przekroczeniu normatywów higienicznych pracuje ogółem - 1039 osób w 24 zakładach
pracy, co stanowi 7,5 % zatrudnionych w zakładach objętych ewidencją, z czego:
 w przekroczeniach NDN hałasu – 907 osób;
 w przekroczeniach NDS pyłu – 102 osoby;
 w przekroczeniach wartości dopuszczalnej drgań mechanicznych – 106 osób
(w 2007 i 2008 przekroczeń drgań mechanicznych nie odnotowano).
7000
6342
6000
5425
5000
4965
4000
3000
2000
934
1000
858
311
907
102 106
31
0
2007
2008
2009
liczba zatrudnionych w skontrolowanych zakładach
liczba zatrudnionych pracujących w przekroczeniu hałasu
liczba zatrudnionych pracujących w przekroczeniu pyłu
liczba zatrudnionych pracujących w przekroczeniu drgań mechanicznych
Rysunek VII.3. Porównanie na przestrzeni trzech ostatnich lat liczby pracowników
pracujących w przekroczeniach normatywów higienicznych
56
W roku 2009 w porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano wzrost liczby pracowników
pracujących w przekroczeniach normatywów higienicznych o ok. 14,6%. Największy
odsetek pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, gdzie stwierdzono
przekroczenia hałasu stanowi branża produkcji mebli, gdzie pracuje w przekroczeniu 639
osób tj. 70% ogółu zatrudnionych w warunkach przekroczenia NDN hałasu.
Znaczący odsetek stanowi tu również sektor produkcji wyrobów materiałów budowlanych,
gdzie w przekroczeniu normatywów higienicznych pracuje 165 osób ( w tym –
w przekroczeniu NDS pyłu – 83 osoby, w przekroczeniu NDN hałasu – 74 oraz
w przekroczeniu wartości dopuszczalnej drgań mechanicznych – 74 osoby).
W 2009 roku w 11 zakładach uzyskano poprawę warunków pracy poprzez obniżenie
stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia do obowiązujących normatywów
higienicznych poprzez podejmowanie działań:
 technicznych (np. remonty, modernizacja maszyn i urządzeń);
 organizacyjnych (np. skrócenie czasu narażenia - rotacja pracowników na stanowisku
pracy, profilaktyka medyczna).
W ocenie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Radomsku – wzrost
liczby przekroczeń najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych
dla zdrowia w środowisku pracy wynika z faktu, iż nadzorem objęto nowe zakłady pracy
w związku z realizacją zamierzenia dotyczącego oceny warunków pracy i wypełnianiem
przez pracodawców obowiązków wynikających z oceny ryzyka zawodowego
pracowników zatrudnionych przy produkcji materiałów budowlanych. W nowo objętych
nadzorem zakładach, pracodawcy dotychczas nie przeprowadzali badań środowiskowych
i z tego względu nie możliwe było dokonanie oceny narażenia zawodowego pracowników.
4. Zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków w zakładach pracy
Prawie wszystkie zakłady pracy (95%) zaopatrywane są w wodę przeznaczoną do spożycia
przez ludzi z urządzeń wodociągowych miejskich i gminnych. Wyjątek stanowią zakłady,
w których pracodawcy zobowiązali się dostarczać pracownikom wodę w opakowaniach
jednostkowych, a woda pochodząca z ich własnych ujęć jest przeznaczona wyłącznie do
celów technologicznych (np. Zakłady Mebli Giętych „FAMEG” w Radomsku czy
REMFOL w Wojciechowie). Ponadto niewielki odsetek stanowią również zakłady, które
są zaopatrywane z indywidualnych ujęć wody (np. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska
w Radomsku, Zakład Przetwórstwa Mięsnego A. Gaik w Niedośpielinie, czy Zakłady
Mięsne BRAT-POL – Wólka Włościańska) nadzorowanych przez PPIS w Radomsku.
Nadzór nad jakością wody pochodzącej z wodociągów miejskich i gminnych sprawują
również organy inspekcji sanitarnej.
Ścieki pochodzące z w/w obiektów odprowadzane są do kanalizacji centralnej (miejskiej,
gminnej) lub do zbiorników bezodpływowych. Odpady stałe gromadzone były
w urządzeniach do tego celu przeznaczonych. Wszystkie placówki posiadają zawarte
umowy na odbiór odpadów komunalnych i ścieków z jednostkami posiadającymi
odpowiednie zezwolenia.
5. Postępowanie w sprawie chorób zawodowych
Jednym z głównych priorytetów w działalności związanej z higieną pracy w 2009 r. była
profilaktyka chorób zawodowych. Zadaniem organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej
w tym zakresie jest zobowiązanie pracodawców
do podejmowania
środków
profilaktycznych w celu eliminacji zagrożeń, które mogą być przyczyną powstania chorób
zawodowych wśród zatrudnionych pracowników.
57
W 2009 roku do tut Stacji wpłynęło 8 zgłoszeń podejrzenia choroby zawodowej
a analogicznie w roku 2008 - 2.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Radomsku w 2009 r. wydał 4 decyzje
dotyczące chorób zawodowych, w tym:
 3 decyzje stwierdzające chorobę zawodową;
 decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej.
Natomiast w 2008 r. wydano:
 decyzję stwierdzającą chorobę zawodową;
 1 decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej.
Wnioski
1. W ostatnich latach w tzw. „strefie inwestycyjnej” powstały nowe zakłady pracy,
w których zastosowano nowe technologie przy produkcji. Przeprowadzone kontrole
wykazały, że nowoczesne zakłady pracy to nie tylko korzyści ekonomiczne, ale
również bezpieczne warunki pracy, zminimalizowane ryzyko zawodowe
zatrudnionych pracowników. Na podstawie czynności kontrolnych stwierdza się, że
w zakładach tych pracodawcy zapewniają właściwe warunki socjalno-sanitarne
zatrudnianym pracownikom. Stan techniczny przedmiotowych obiektów również
nie budzi zastrzeżeń. Natomiast w przypadku wielko-powierzchniowych hal
produkcyjnych „starych” zakładów pracy - w związku z ich długoletnią eksploatacją
i nie wykonywaniem prac modernizacyjnych i remontowych budynków - nadal
warunki pracy zatrudnionych tam pracowników ulegają pogorszeniu.
2. W dalszym ciągu podejmowane przez pracodawców, gdzie od wielu lat utrzymują
się przekroczenia najwyższego dopuszczalnego natężenia poziomu dźwięku (Ball
Packaging Europe Radomsko Sp. z o.o, „Metalurgia” S.A. Radomsko) działania
mające na celu redukcję hałasu okazują się mało skuteczne z uwagi na charakter
procesów technologicznych, których nie można zastąpić innymi nowoczesnymi
technologiami. Z powyższych względów w bieżącym roku w obu przypadkach
pracodawcy wdrożyli „Program działań organizacyjno-technicznych zmierzających
do ograniczenia narażenia na hałas.” Efektywna walka z hałasem wymaga
podejmowania działań w dłuższym okresie czasu
przy wykorzystywaniu
nowoczesnych systemowych rozwiązań, które mają istotne znaczenie w zwalczaniu
zagrożenia hałasem w środowisku pracy.
3. Część zakładów pracy, w których podczas kontroli stwierdzono szereg
nieprawidłowości, między innymi przekroczenia normatywów higienicznych, często
zmienia swój status prawny, co uniemożliwia wyegzekwowanie nałożonych przez
organy inspekcji sanitarnej obowiązków, mających na celu poprawę warunków pracy
zatrudnionych w tych zakładach pracowników. Sytuacja ta dotyczy między innymi
byłych Zakładów Mebli Giętych „FAMEG” w Radomsku oraz
Zakładu
Produkcyjnego BAFF Sp. z o.o. w Gidlach.
4. Podobnie jak w latach ubiegłych obowiązki nakładane na stronę - w związku ze
stwierdzonymi podczas kontroli nieprawidłowościami – nie są realizowane
w terminie, a w skrajnych przypadkach nawet w ciągu kilku lat. Taka sytuacja
wpływa negatywnie na warunki pracy zatrudnionych pracowników.
5. W porównaniu z rokiem 2008 zaobserwowano wzrost stwierdzonych chorób
zawodowych, a także wzrost zgłoszeń podejrzenia choroby zawodowej. Sytuacja ta
może wynikać z faktu, iż pracownicy występują z wnioskiem o stwierdzenie choroby
zawodowej dopiero po utracie zatrudnienia.
58
VIII. DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE OŚWIATY ZDROWOTNEJ I PROMOCJI
ZDROWIA
Głównym zadaniem w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia jest
nawiązywanie i prowadzenie
współpracy wielosektorowej w edukacji zdrowotnej
i promocji zdrowia oraz podejmowanie działań w zakresie kształtowania środowiska
życia, nauki, wypoczynku i pracy sprzyjających zdrowiu lokalnej społeczności w celu
eliminowania czynników zagrażających ich zdrowiu.
W ramach działalności zostały zainicjowane kierunki działań zmierzające do
zaznajomienia społeczeństwa z czynnikami ryzyka społecznego i środowiskowego
wpływającymi na zdrowie ludzi, a przede wszystkim propagowano tematykę z zakresu:
 promowania zdrowego stylu życia, w tym zbilansowanej diety i aktywności
fizycznej,
 profilaktyki nowotworowej,
 profilaktyki uzależnień, w tym: palenia tytoniu, picia alkoholu i zażywania substancji
psychoaktywnych,
 profilaktyki HIV/AIDS.
Programy i akcje prozdrowotne kierowane były do:
 dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym oraz ich rodziców i opiekunów,
 młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, nauczycieli, wychowawców
i pedagogów szkolnych,
 pracowników służby zdrowia.
1. W 2009 roku realizowano programy o zasięgu krajowym oraz wojewódzkim
dotyczące rozwiązywania następujących problemów zdrowotnych:
1.1. Profilaktyka nadwagi i otyłości, program edukacyjny „Trzymaj Formę”.
Główny Inspektorat Sanitarny i Stowarzyszenie „Polska Federacja Producentów
Żywności”, (WHO) w zakresie diety, aktywności fizycznej i zdrowia, rozpoczęli w roku
szkolnym 2007/08 wprowadzanie programu edukacyjnego „Trzymaj Formę”, dotyczącego
promocji zasad zbilansowanej diety i aktywności fizycznej, głównie w szkołach
gimnazjalnych.
W powiecie radomszczańskim w roku szkolnym 2008/09 program realizowany był w 14
gimnazjach.
Celem programu „Trzymaj Formę” jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania
prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego
stylu życia i zbilansowanej diety, w oparciu o odpowiedzialność indywidualną i wolny
wybór jednostki.
Realizacja programu oparta jest na metodzie projektu, dzięki której uczniowie wspólnie
z nauczycielami, rodzicami i środowiskiem lokalnym, opracowują najlepsze
i najciekawsze metody propagowania zasad zdrowego stylu życia zarówno w szkole, jak
i w rodzinie.
1.2. „Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce”Podstawowym zadaniem realizacji Programu jest zmiana klimatu społecznego i zachowań
w stosunku do palenia tytoniu poprzez wielopłaszczyznowe populacyjne działania
edukacyjno-informacyjne oraz szkoleniowe.
59
W zakresie realizacji Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu
w Polsce w roku 2009 Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia PSSE w Radomsku
prowadziła następujące akcje i programy:
 Światowy Dzień bez Tytoniu - 31 maja kampania społeczna skierowana do
młodzieży,
 Światowy Dzień Rzucania Palenia – trzeci czwartek listopada - kampania
społeczna adresowana do osób palących,
 Krajowy Program Edukacyjny „Czyste powietrze wokół nas” skierowany do dzieci
5-cio i 6-letnich oraz ich rodziców i opiekunów.
1.3. „Zapobieganie HIV/AIDS”
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Radomsku po raz kolejny włączyła się
w realizację multimedialnej kampanii przebiegającej pod hasłem „Wróć bez HIV”.
W ramach kampanii powstały trzy kreacje – jedna z myślą o osobach podróżujących
w celach turystycznych, druga dla osób wyjeżdżających do pracy, trzecia dla klientów
osób sprzedających usługi seksualne przy drogach.
Celem kampanii, podobnie jak w latach poprzednich, było zachęcenie do wykonania testu
w kierunku HIV.
W ramach obchodów Światowego Dnia Walki z AIDS obchodzonego 1 grudnia każdego
roku, samodzielne stanowisko pracy ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE
w Radomsku przeprowadziło etap powiatowy konkursu plastycznego „ Młodzi kontra
HIV”, adresowanego do uczniów szkół ponadgimnazjalnych województwa łódzkiego.
Celem konkursu było:
 podwyższenie poziomu wiedzy młodzieży nt. HIV/AIDS oraz świadomości, że
postawa niepodejmowania zachowań ryzykownych to najlepsza ochroną przed
zakażeniem;
 promowanie zdrowego stylu życia (bez narkotyków, alkoholu oraz wczesnych
niedojrzałych, nieodpowiedzialnych zachowań seksualnych);
 kształtowanie postaw tolerancji i pomocy dla osób żyjących z HIV.
W konkursie
wzięło udział 8 szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu
radomszczańskiego.
Uroczyste nagrodzenie laureatów konkursu odbyło się podczas powiatowych obchodów
Światowego Dnia AIDS 1 grudnia 2009 roku w Miejskiej Bibliotece Publicznej
w Radomsku.
1.4. Szkolny Program edukacji antytytoniowej „Zadbaj o swoje płuca” skierowany
do uczniów klas I-III szkół podstawowych.
Głównym celem Programu była wczesna edukacja zdrowotna jako czynnik mający
znaczący wpływ na umacnianie i kształtowanie postaw prozdrowotnych oraz zwiększenie
świadomości i odpowiedzialności uczniów za zdrowie własne i innych.
Pilotażową edycję programu edukacyjnego wdrożono w 4 szkołach podstawowych
(w zespołach szkolno-gimnazjalnych) w powiecie radomszczańskim (tj. ok. 9% wszystkich
placówek). Oprócz przewidzianych w programie działań, przeprowadzono w szkołach
konkursy plastyczne, konkursy wiedzy, widowiska artystyczne itp. W roku szkolnym
2008/2009 udział w programie wzięło ogółem 419 uczniów z 4 szkół podstawowych
w powiecie radomszczańskim.
60
1.5. Program przedszkolnej edukacji antytytoniowej „Czyste powietrze wokół nas”.
Cele główne programu:
 wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym
tytoniowy;
 zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy
przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub, gdy dorośli palą przy nich tytoń.
Adresatami Programu były dzieci w wieku 5-6 lat, uczęszczające do przedszkoli oraz ich
rodzice i opiekunowie.
Pierwszą edycję programu przedszkolnej edukacji antytytoniowej wdrożono
w 2 przedszkolach w powiecie radomszczańskim (tj. 10% wszystkich placówek
przedszkolnych). Oprócz przewidzianych w programie działań, przeprowadzono
w szkołach konkursy plastyczne, konkursy wśród rodziców na hasło lub wiersz,
widowiska artystyczne, wystawę prac plastycznych, wycieczki itp. W roku szkolnym
2008/2009 udział w programie wzięło ogółem 69 pięcio i sześciolatków uczęszczających
do 2 przedszkoli w powiecie radomszczańskim.
2. Realizacja interwencji nieprogramowych w roku 2009
2.1. Bezpieczeństwo zdrowotne dzieci, młodzieży i dorosłych w okresie letnim.
Celem było propagowanie prozdrowotnych zachowań wśród dzieci, młodzieży i dorosłych
w okresie letnim. Adresatami były dzieci oraz młodzież przebywająca w placówkach
organizujących wakacyjny wypoczynek a także opiekunowie i rodzice dzieci z placówek
nauczania i wychowania, pacjenci i pracownicy zakładów opieki zdrowotnej.
W trakcie wszystkich spotkań pracownik Samodzielnego Stanowiska Pracy ds. Oświaty
Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE w Radomsku zwrócił szczególną uwagę na
następujące zagadnienia:
 dbałość o własne zdrowie a szczególnie na kwestię palenia tytoniu w tym tzw. bierne
palenie;
 zwiększenie aktywności fizycznej;
 umiejętność radzenia sobie ze stresem;
 zatrucia pokarmowe w okresie letnim;
 narażenie na kleszcze w środowisku leśnym;
 narażenie na promieniowanie słoneczne;
 kampania „Uwaga meningokoki”;
 unikanie ryzykownych zachowań: kampania „Wróć bez HIV”, bezpieczeństwo na
drodze, bezpieczny wypoczynek.
2.2. Profilaktyczna kampania społeczna „Uwaga meningokoki”.
W ramach kampanii przeprowadzono dystrybucję materiałów edukacyjno-informacyjnych
do ośrodków zdrowia, przedszkoli, szkół, internatów, świetlic środowiskowych. Ponadto
PSSE Radomsku dostarczyła materiały do Wydziału Edukacji Starostwa Powiatowego
oraz Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Radomska z prośbą o rozprowadzenie materiałów
w podległych placówkach oświatowo-wychowawczych.
Ponadto wystosowano pisma do dyrektorów placówek oświatowo - wychowawczych
z prośbą o systematyczne przeprowadzanie pogadanek wśród uczniów n/t zagrożeń ze
strony meningokoków.
61
2.3. Profilaktyka zachorowań na grypę.
Motywem przewodnim działań z zakresu profilaktyki zachorowań na grypę było
zaangażowanie się w prowadzenie edukacji zdrowotnej dzieci i młodzieży w podległych
placówkach oświatowych oraz nawiązanie współpracy z władzami samorządowymi.
W związku z zapobieganiem zakażeniom przenoszonym drogą kropelkową (w tym grypy
wywołanej nowym wirusem typu A(H1N1) PSSE w Radomsku podjęła następujące
działania:
 na stronach internetowych PSSE Radomsko zamieszczono informację o wirusie
grypy typu A(H1N1) i materiały dotyczące zapobiegania zakażeniom przenoszonym
drogą kropelkową;
 w siedzibie Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Radomsku można
było uzyskać bezpośrednio lub telefonicznie informacje w przedmiotowym zakresie;
 rozesłano pisma z materiałami dot. zapobiegania zakażeniom przenoszonym drogą
kropelkową do wykorzystania przez władze samorządowe;
 podczas kontroli prowadzonych w związku z „akcją letnią” w zakresie oceny stanu
sanitarnego placówek wypoczynku dzieci i młodzieży, przedstawiciele Higieny
Dzieci i Młodzieży oraz Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia przeprowadzili
działania informacyjno – edukacyjne dotyczące zapobiegania zakażeniom
przenoszonym drogą kropelkową (w tym grypy wywołanej nowym wirusem typu
A/H1N1).
2.4.Kampania propagująca zdrowy styl życia „Grunt to zdrowie”.
Organizatorem i koordynatorem w/w interwencji był: Państwowy Powiatowy Inspektor
Sanitarny w Radomsku oraz Urząd Gminy Gomunice.
Partnerzy kampanii to: Gminny Ośrodek Zdrowia w Gomunicach, Gminny Ośrodek
Pomocy Społecznej w Gomunicach, Koło Gospodyń Wiejskich w Słostowicach oraz
Publiczne Gimnazjum w Gomunicach.
W ramach kampanii na terenie gminy Gomunice (dnia 15.04.2009r.) dla przybyłych
mieszkańców organizatorzy przygotowali cykl wykładów i warsztatów dydaktycznych
z emisją filmów edukacyjnych na temat samobadania piersi. Istniała również możliwość
skorzystania z bezpłatnych badań między innymi:
 mammografia dla kobiet w przedziale wiekowym 50 – 69 lat;
 pomiar ciśnienia krwi;
 pomiar poziomu cukru we krwi;
 pomiar poziomu wskaźnika BMI;
 pomiar zawartości tlenku węgla w wydychanym powietrzu dla osób uzależnionych
od nikotyny.
Miał również miejsce wykład lekarza onkologa na temat profilaktyki raka (specjalista
chirurg z Oddziału Chirurgii Onkologicznej WSS im. M. Kopernika w Łodzi)
Ponadto uczniowie Zespołu Szkolno – Gimnazjalnego w Gomunicach przedstawili swoje
prezentacje n/t „Zdrowej żywności” oraz żywności genetycznie zmodyfikowanej.
Liczba osób korzystających z bezpłatnego badania mammograficznego – około 30.
Liczba osób korzystających z badania na zawartość CO – około 120.
Liczba osób biorących udział w pozostałych badaniach – około 200.
Liczba osób biorących udział w obchodach – około 200.
62
2.5. Inna działalność
1) Z inicjatywy PSSE w Radomsku w marcu 2009 r. w sali konferencyjnej Urzędu
Miasta Radomska odbyło się szkolenie skierowane do pracowników zakładów opieki
zdrowotnej oraz dyrekcji i grona pedagogicznego placówek nauczania i wychowania
z terenu miasta Radomsko i powiatu radomszczańskiego. Celem szkolenia było
pogłębienie wiedzy nt. zakażeń meningokokowych i kleszczowego zapalenia mózgu.
2) W maju 2009 r. zaproszono na wykład dr Pawła Grzesiowskiego - kierownika
Zakładu Profilaktyki Zakażeń i Zakażeń Szpitalnych, Narodowy Instytutu Leków
w Warszawie nt:
 Inwazyjna choroba pneumokokowa. Najnowsze metody profilaktyki.
 Ospa wietrzna i jej powikłania - jak można im skutecznie zapobiegać?
Nasze zaproszenie skierowano zwłaszcza do specjalistów pediatrów, ale także do
lekarzy wszystkich specjalności, pielęgniarek, diagnostów laboratoryjnych
zainteresowanych w/w tematyką.
3) W związku z wystąpieniem zachorowań na grypę A/H1N1/v przeprowadzano akcje
informacyjne w biurach podróży, prowadzono pogadanki dla rodziców
w przedszkolach na terenie miasta.
4) W lokalnych mediach w 2009 roku zostały poruszane tematy z zakresu profilaktyki
chorób zakaźnych i sytuacji epidemiologicznej, które dotyczyły między innymi
grypy, wzw, meningokoków, pneumokoków.
5) Włączono się w Europejski Tydzień Szczepień – przygotowano ulotki,
zorganizowano punkt informacyjny dla społeczeństwa w PSSE Radomsko nt.
szczepień.
Podsumowanie
W 2009 roku podobnie jak w latach ubiegłych tematyka podejmowanych działań
wynikała ze wskazań Komisji Europejskiej, Światowej Organizacji Zdrowia WHO, oraz
sytuacji epidemiologicznej w Polsce.
Największy zasięg miały ogólnopolskie programy edukacyjne, inicjowane przez Główny
Inspektorat Sanitarny, które na poziomie powiatu były wdrażane, nadzorowane
i koordynowane przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Radomsku.
Programy te wyposażone były w pomoce dydaktyczne i materiały oświatowo-zdrowotne
przeznaczone zarówno dla adresatów programów, jak i osób przeprowadzających działania
edukacyjne. Pomoce dydaktyczne i materiały wydawnicze dostarczane były do placówek
oświatowo-wychowawczych, zakładów opieki zdrowotnej i innych jednostek
organizacyjnych
Działania prozdrowotne podejmowane w ramach realizowanych programów
kierowane są do społeczności lokalnych dlatego w ich realizacji powinny uczestniczyć
również samorządy. Włączanie się Miasta czy Gminy w realizację programów, chociażby
jako fundatora nagród dla uczestników, uatrakcyjnia program i niewątpliwie procentuje
w zdrowsze i bogatsze w wiedzę społeczeństwo.
63
IX. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY PSSE W RADOMSKU
Działalność zapobiegawczego nadzoru sanitarnego ma na celu zapewnienie
właściwego stanu sanitarno – zdrowotnego w realizowanych obiektach, takich jak
placówki ochrony zdrowia, obiekty żywieniowo - żywnościowe, zakłady pracy, oraz
zapewnienie aby obiekty po ich zrealizowaniu nie powodowały zagrożenia i uciążliwości
dla ludzi zamieszkałych i przebywających w ich sąsiedztwie.
Do podstawowych zadań należy zajmowanie stanowisk w zakresie sanitarnohigienicznym w sprawach:
 zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie
oddziaływania na środowisko;
 projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego;
 wniosków co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia
na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby – co do zakresu raportu
o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko;
 wniosków o uzgadnianie warunków realizacji przedsięwzięć przed wydaniem decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach;
 dokumentacji projektowej inwestycji;
 dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych.
W roku 2009 zapobiegawczy nadzór sanitarny rozpatrywał wnioski inwestorów
w
sprawie potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na
środowisko. W przypadku stwierdzenia konieczności przeprowadzenia oceny
i sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko określał jego
zakres oraz uzgadniał warunki realizacji przedsięwzięcia przed wydaniem decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia. Największą
liczbę przedsięwzięć realizowanych przez inwestorów prywatnych stanowiły zakłady
montażu mebli oraz lokalne elektrownie wiatrowe.
Do przedsięwzięć realizowanych przez samorządy należą: sieci wodociągowe,
kanalizacyjne, oczyszczalnie ścieków, przebudowy ciągów komunikacyjnych (drogi
gminne i powiatowe).
Zapobiegawczy nadzór sanitarny brał również czynny udział w procesie
budowlanym realizowanych inwestycji. W trakcie opiniowania dokumentacji projektowej
zwracano uwagę na takie zagadnienia, jak zapewnienie właściwych warunków sanitarno –
zdrowotnych w miejscach pobytu ludzi, a także odpowiednich warunków pracy osobom
zatrudnionym w zakładach pracy. W głównej mierze była to adaptacja istniejących lokali
usługowych oraz budowa i rozbudowa obiektów z przeznaczeniem pod handel, usługi,
warsztaty, zakłady produkcyjne, biura, magazyny, obiekty sportowe.
Biorąc pod uwagę wymagania techniczno – sanitarne, stan obiektów budowlanych
oddawanych do użytkowania nie odbiegał od wymogów zawartych w przepisach.
W nielicznych przypadkach zgłoszono zastrzeżenia do stanu faktycznego, natomiast
w jednym przypadku zgłoszono sprzeciw wobec odbioru i dopuszczenia do użytkowania.
Liczba spraw rozpatrywanych w 2009 roku z podziałem na:
 uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych
w prognozie oddziaływania na środowisko (21 pism uzgadniających);
 projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (4 uzgodnienia
w formie postanowienia);
64




opinie co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia
na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby – co do zakresu raportu
o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (90 pism o braku potrzeby
przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, 45 pism
o konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia
na środowisko);
opinie przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
(29 uzgodnień warunków realizacji przedsięwzięć przed wydaniem decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach);
uzgodnienie dokumentacji projektowej (51 opinii pozytywnych, 1 opinia negatywna);
dopuszczenie do użytkowania obiektów budowlanych (33 stanowiska, 3 decyzje
pozytywne, 1 decyzja negatywna).
Charakterystyczne największe obiekty oddane do użytku w powiecie w 2009 r.:












Fabryka AQUILA Radomsko Sp. z o.o., przy ul. Przedsiębiorców 1, dz. nr ewid.
5/57, 5/59, 97-500 Radomsko,
Centrum Logistyczno – Magazynowego Firmy Frigo Logistics Sp. z o.o.,
przy ul. Przedsiębiorców 3, dz. nr ewid. 5/56, 5/61, obr. 36, 97-500 Radomsko,
Zakład usługowy obróbki skrawania i przecinania materiałów przy ul. Portowej,
dz. nr ewid. 508, 509, 510, obr. 38, 97-500 Radomsko,
Hala sortowni na składowisku odpadów komunalnych w miejscowości Jadwinówka,
dz. nr ewid. 398, 399, 400, 20/1, 11/2, 12/2, 13/2, 15/2, 16/2, 17/2, 18/2, 19/2, 20/2,
21/4, 22/3,
Stacja paliw płynnych przy ul. Krakowskiej 139-141, dz. nr ewid. 297/6, 298, 307/4,
obr. 26, 97-500 Radomsko,
Hala magazynowa Firmy INDESIT przy ul. Merloniego, dz. nr ewid. 5/10, 5/13,
5/32, 5/38, 5/43, 5/44, 5/62, 5/64, 5/65, 5/77, 300/2, obr. 36,
97-500 Radomsko,
Sala gimnastyczna, przedszkole i stołówka przy Publicznej Szkole Podstawowej
w Stobiecku Szlacheckim, dz. nr ewid. 489/5,
Przedszkole z zapleczem socjalnym przy Publicznej Szkole Podstawowej
w Lgocie Wielkiej, ul. Szkolna 3, dz. nr ewid. 161/2, 161/5,
Dom weselny przy ul. Młodzowskiej 31, dz. nr ewid. 107, obr. 9, 97-500 Radomsko,
Budynki noclegowe (12 sztuk) etap I Ośrodka Szkoleniowego DOJO
w miejscowości Stara Wieś, gm. Przedbórz,
Zakład stolarski Kol. Krępa 22, dz. nr ewid. 244, obr. Kol. Krępa, gm. Lgota Wielka,
Warsztat stolarski Malutkie, dz. nr ewid. 710/8, 710/10, gm. Dobryszyce.
65
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Radomsku zajmuje się
problematyką zdrowia publicznego.
Zdrowie publiczne zgodnie z definicją przyjętą przez Światową Organizację Zdrowia
można określić jako „naukę i sztukę zapobiegania chorobom, przedłużania życia
i promocji zdrowia poprzez zorganizowany wysiłek społeczeństwa”. Tak więc, zdrowie
publiczne obejmuje szeroki obszar działań wiążących się ze wszystkimi aspektami zdrowia
ludzi, jego ochroną, umacnianiem i poprawą, oceną potrzeb zdrowotnych oraz sposobami
ich zaspokajania.
Przesłanki ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej mają na celu
rozwiązywanie problemów zdrowia publicznego w sposób kompleksowy polegający nie
tylko na przeprowadzaniu w ramach nadzoru bieżącego i zapobiegawczego kontroli
i badań laboratoryjnych stanowiących podstawę wydawania decyzji ale również na
powszechnej edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia realizowanej we współpracy
z innymi jednostkami organizacyjnymi Państwa, organizacjami pozarządowymi oraz
społecznością lokalną.
Znaczenie wielosektorowej współpracy jest ogromne, bo tylko tą drogą można dążyć do
osiągania powyższych celów. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Radomsku
ocenia współpracę z jednostkami samorządowymi miast i gmin, Powiatowym Inspektorem
Weterynaryjnym bez zastrzeżeń.
Powyższe opracowanie zawiera wybrane zagadnienia przedstawiające stan sanitarny
powiatu radomszczańskiego na dzień 31.12.2009 r.
66

OCENA STANU SANITARNEGO POWIATU

Transkrypt

Podobne dokumenty

BIURO RZECZNIKA PRASOWEGO I PROMOCJI POWIATU

Spis treści VI tomu

Zmiana harmonogramu wypłat

komenda powiatowa policji w radomsku tłumaczyli, że zbyt dużo

Jeden krok - wiele radości

Radomszczański Konkurs Przedsiębiorczości 2015

Intergracja na pikniku

Żeby mi się tak bardzo chciało, jak mi się nie chce

Wakacyjne szaleństwa - Placówki Wsparcia Dziennego w Radomsku

Oferta Stowarzyszenia „Przywrócić Pamięć”