badanie gotowości przedsiębiorców do zatrudnienia bezrobotnych

Transkrypt

BADANIE GOTOWOŚCI
PRZEDSIĘBIORCÓW DO ZATRUDNIENIA
BEZROBOTNYCH
POWYŻEJ 45 ROKU ŻYCIA
RAPORT Z BADAŃ
Opracowanie
na zlecenie
POWIATOWEGO URZĘDU PRACY
W CZĘSTOCHOWIE
Kraków 2009
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach
Europejskiego Funduszu Społecznego
Spis treści
Wstęp ...................................................................................................................................................... 3
Podsumowanie/Wnioski ......................................................................................................................... 5
I. CHARAKTERYSTYKA PRACODAWCÓW WYRAŻAJĄCYCH GOTOWOŚĆ DO ZATRUDNIENIA
PRZESZKOLONYCH OSÓB BEZROBOTNYCH POWYŻEJ 45 ROKU ŻYCIA .................................................. 12
1.1. Charakterystyka społeczno-demograficzna respondentów biorących udział w badaniu .............. 12
1.2 Charakterystyka badanych podmiotów gospodarczych.................................................................. 16
1.3. Preferowane formy kontaktów z Powiatowym Urzędem Pracy .................................................... 38
II. ZAPOTRZEBOWANIE NA NOWYCH PRACOWNIKÓW ........................................................................ 41
2.1. Preferencje i oczekiwania pracodawców wobec kandydatów do zatrudnienia ............................ 45
2.2. Profile kandydatów do zatrudnienia wyróżnione ze względu na poziom oczekiwanych kwalifikacji
............................................................................................................................................................... 65
III. OCENA OFERTY ORAZ GOTOWOŚĆ DO WSPÓŁPRACY Z POWIATOWYM URZĘDEM PRACY............ 92
3.1. Korzystanie z oferty oraz gotowość do współpracy z PUP ............................................................. 92
3.2. Plany współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy ........................................................................ 100
Spis wykresów ..................................................................................................................................... 107
Spis tabel ............................................................................................................................................. 109
2 | Badanie gotowości przedsiębiorców do zatrudnienia osób bezrobotnych powyżej 45 roku życia zrealizowane
w ramach projektu „Aktywność –jakość – praca”
Wstęp
Prezentowane w niniejszym raporcie badania zostały przeprowadzone wśród 205
prywatnych pracodawców z powiatu częstochowskiego i miasta Częstochowy na zlecenie
Powiatowego Urzędu Pracy w Częstochowie w ramach projektu: „Aktywność – Jakość –
Praca”, współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu
Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VI „Rynek pracy
otwarty dla wszystkich”, Działanie 6.1. „Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspierania
aktywności zawodowej w regionie”, Poddziałania 6.1.2 „Wsparcie powiatowych i
wojewódzkich urzędów pracy w realizacji zadań na rzecz aktywizacji zawodowej osób
bezrobotnych w regionie”.
Głównym celem badań była identyfikacja lokalnych pracodawców zainteresowanych
zatrudnianiem osób bezrobotnych po 45 roku życia przeszkolonych pod kątem potrzeb
przedsiębiorstwa.
W niniejszym raporcie koncentrujemy się na odpowiedziach uzyskanych od tych właśnie
podmiotów. Podkreślić jednak należy, że struktura firm objętych badaniem różni się od
charakterystyki podmiotów gospodarczych działających na terenie Częstochowy i powiatu
częstochowskiego, bowiem jedynie 17% pracodawców zadeklarowało gotowość zatrudnienia
osób bezrobotnych powyżej 45 roku życia. W dalszej części rozważań, sformułowania
„przebadane podmioty”, „respondenci” lub „zbiorowość”, będą dotyczyć grupy tych właśnie
205 podmiotów.
Materiał empiryczny zebrano poprzez wywiady telefoniczne, w oparciu o specjalnie
skonstruowany kwestionariusz wywiadu, które zostały przeprowadzone wśród szefów firm
(właścicieli, prezesów, dyrektorów, kierowników), ich zastępców lub innych oddelegowanych
osób (np. główny księgowy, specjalista ds. personalnych).
W trakcie wywiadów zastosowano pytanie filtrujące o następującej treści: Proszę powiedzieć,
czy byliby Państwo zainteresowani zatrudnieniem osób bezrobotnych po 45 roku życia
przeszkolonych pod kątem potrzeb Państwa firmy? Wywiad telefoniczny był kontynuowany
tylko w przypadku, gdy pracodawca wyraził gotowość do zatrudnienia takich osób
bezrobotnych. W przeciwnym wypadku wywiad był zakończony.
W wyniku przeprowadzonych badań zrealizowano cel nadrzędny: stworzenie bazy danych
przedsiębiorców zainteresowanych zatrudnieniem przeszkolonych osób bezrobotnych
powyżej 45 roku życia. Ponadto oszacowany został odsetek pracodawców zainteresowanych
zatrudnieniem omawianej kategorii bezrobotnych w populacji generalnej. Dodatkowo
scharakteryzowany został popyt na określone grupy zawodowe, gdzie poza wskazaniem
ilościowym planowanych stanowisk pracy, doprecyzowano wymagania, co do kompetencji
osób kandydujących do zatrudnienia, w tym: wymagany zawód, poziom oraz kierunek
wykształcenia, umiejętności specjalistyczne, znajomość języków obcych, biegłość obsługi
komputera, wymagane od kandydatów cechy osobowościowe.
Ważnym aspektem badania było również przeanalizowano zapotrzebowanie firm na usługi
Powiatowego Urzędu Pracy w Częstochowie wspierające zatrudnianie w/w osób
bezrobotnych. Zidentyfikowano również oczekiwaną przez pracodawców tematykę szkoleń,
które powinni ukończyć kandydaci do zatrudnienia.
W trakcie analizy uzyskane wyniki zestawiono z danymi metryczkowymi, charakteryzującymi
badane podmioty gospodarcze: ich lokalizacją, główną dziedziną działalności oraz poziomem
zatrudnienia. Podstawę do charakterystyki popytu na określone zawody na rynku pracy
stanowiła Klasyfikacja zawodów i specjalności wg Rozporządzenia Ministra Gospodarki
i Pracy z 8 grudnia 2004 r. (Dz.U. nr 265, poz. 2644).
Podsumowanie/Wnioski
Charakterystyka pracodawców wyrażających gotowość do zatrudnienia przeszkolonych
osób bezrobotnych powyżej 45 roku życia
• Zdecydowana większość firm, do których dotarł nasz ankieter – 84%, nie była
zainteresowana zatrudnieniem przeszkolonych osób bezrobotnych powyżej 45 roku
życia. Jednak 205 spośród wszystkich przebadanych podmiotów wyraziło gotowość
do zatrudnienia wspomnianej wyżej kategorii bezrobotnych. Stanowią oni co
szóstego objętego badaniem pracodawców (17%).
• Największa część pracodawców – 38%, deklarujących gotowość zatrudnienia
przeszkolonych bezrobotnych powyżej 45 roku życia, prowadzi działalność w ramach
sekcji „przetwórstwo przemysłowe”, a co szósty respondent zajmuje się działalnością
o charakterze handlowym (17%). Niewiele mniejsza część pracodawców związana jest
z „działalnością usługową komunalną, społeczną i indywidualną” (14%), natomiast co
trzynasty respondent zajmuje się branżą budowlaną (8%). 5% progu nie przekroczyły
podmioty funkcjonujące w ramach sekcji „transport, gospodarka magazynowa i
łączność”, „obsługa nieruchomości, usługi związane z prowadzeniem działalności
gospodarczej” (po 4%), a ponadto działające w obszarze „edukacji” i „wytwarzania i
zaopatrzenia w energię elektryczną, gaz, wodę” (po 3%), zatem są to
przedsiębiorstwa, które w mniejszym stopniu zainteresowane są przyjęciem do pracy
przeszkolonych bezrobotnych powyżej 45 roku życia.
• W badanej zbiorowości co trzeci przedsiębiorca zatrudnia od 50 do 249 osób (33%),
natomiast co czwarty – od 10 do 50 osób (24%). Niemalże drugą część próby
stanowią tzw. mikro-przedsiębiorstwa, gdzie co piąta firma zatrudnia do 3 osób
(20%), a niewiele mniejsza część – 17% stanowią podmioty z poziomem zatrudnienia
od 4 do 9 osób. Jedynie 6% w badanej próbie to firmy największe, zatrudniające co
najmniej 250 pracowników.
• Ankietowane firmy z reguły mają status zakładu osoby fizycznej (45%), a w
pozostałych przypadkach około jedna piąta podmiotów posiada status spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością (21%) lub spółki komandytowej/jawnej/cywilnej
(18%). Ponadto wśród badanych firm, co trzynastą stanowiły spółki akcyjne (8%), a co
dwudziestą piątą – spółdzielnie (4%).
• Zdecydowana większość badanych firm prowadzi działalność gospodarczą na terenie
Częstochowy (85%), pozostała część w obrębie powiatu częstochowskiego (16%),
jedynie co ósma firma ulokowana jest na obszarach wiejskich powiatu
częstochowskiego (12%).
• Blisko ponad jedna trzecia ankietowanych podmiotów (36%) przy prowadzeniu swojej
działalności nie przekracza granic powiatu. Identyczna część sposób firm gotowych
zatrudnić bezrobotnych uczestniczy w wymianie dóbr i usług na arenie ogólnopolskiej
(36%). Jedynie jeden na sześciu badanych (16%) działa także poza granicami kraju,
natomiast co ósmy przedsiębiorca funkcjonuje na terenie całego województwa
śląskiego (12%).
Preferowane formy kontaktów z Powiatowym Urzędem Pracy
• Pracodawcy zainteresowani zatrudnieniem przeszkolonych osób bezrobotnych
powyżej 45 roku życia preferują przede wszystkim kontakt telefoniczny (71%). Blisko
co trzeci respondent wskazał również bezpośredni kontakt w urzędzie pracy (31%).
Znacznie mniej popularną formą kontaktu z urzędem pracy okazuje się komunikacja
za pośrednictwem Internetu czy bezpośrednie odwiedziny pracowników urzędu w
siedzibie ich firmy (po 14%).
Zapotrzebowanie na nowych pracowników
• Popyt na pracowników w grupie wiekowej 45 plus zdominowany jest
zapotrzebowaniem na stanowiska należące do kategorii „robotnicy przemysłowi i
rzemieślnicy”, które stanowią blisko jedną trzecią ogółu ofert (29%), na kolejnym
miejscu są oferty pracy adresowane do grupy „operatorów i monterów maszyn i
urządzeń” (20%), co szósta oferta przewidziana jest dla „pracowników przy pracach
prostych” (18%), jedno na dziewięć stanowisk może być obsadzone przez „techników
i inny średni personel” (11%), a niewiele mniejszy odsetek miejsc pracy może być
obsadzony przez „pracowników usług osobistych i sprzedawców”(10%)
• Najmniej propozycji mogą spodziewać się zainteresowani zatrudnieniem jako
„specjaliści” (6,8%) i „pracownicy biurowi” (4%) oraz „wyżsi urzędnicy i kierownicy”
(1,4%).
• Zakłady najmniejsze do 3 pracowników, swoje oferty kierują w pierwszej kolejności
do „robotników przemysłowych i rzemieślników” (38%), a wyraźnie rzadziej – do
„techników i innego średniego personelu” (27,8%) oraz do „pracowników usług
osobistych i sprzedawców” (24%).
• Podmioty o wielkości zatrudnienia od 4 do 9 pracowników prawie połowę ofert
adresują dla „robotników przemysłowych i rzemieślników” (49%), drugą zaś grupą do
której kierują swoją ofertę są „technicy i inny średni personel” (25%).
• W przedsiębiorstwach o większym zatrudnieniu od 10 do 49 pracowników sytuacja
jest nieco bardziej zróżnicowana – najwięcej ofert pracy jest dla „robotników
przemysłowych i rzemieślników” (30%), natomiast drugą co do wielkości grupą ofert
są te skierowane do „operatorów i monterów maszyn i urządzeń” (18%), prawie tyle
samo jest dla „techników i innego średniego personelu” (17%), a co dziesiąta
przeznaczona jest dla „specjalistów” (10%).
• Zakłady pracy o zatrudnieniu od 50 do 249 pracowników najwięcej stanowisk mają
dla grupy „pracownicy przy pracach prostych” (33%) oraz „robotnicy przemysłowi i
rzemieślnicy” (25%). Odnotowujemy też 11% ofert pracy dla grupy „specjalistów”.
• Wśród przedsiębiorstw największych liczących powyżej 249 pracowników dominują
oferty pracy dla „operatorów i monterów maszyn i urządzeń” (80%).
• Najwięcej ofert pracy skierowanych jest do grupy zawodowej „robotnicy przy pracach
prostych w przemyśle” (66 miejsc pracy co stanowi 12,9% ogółu ofert), na drugim
miejscu są „kierowcy autobusów i motorniczowie tramwajów” (54 oferty – 10,5%), a
na trzecim „sprzedawcy i demonstratorzy” (40 ofert – 7,8%).
Preferencje i oczekiwania pracodawców wobec kandydatów do zatrudnienia
• W przypadku prawie połowy oferowanych stanowisk pracy (46%) dla pracodawców
nieistotny jest poziom wykształcenia kandydatów. Przy obsadzie niemal jednej
trzeciej miejsc pracy wymaga się od kandydatów wykształcenia na poziomie
zasadniczym zawodowym (31%). Zatem możemy powiedzieć, że w przypadku ponad
trzech czwartych ofert (77%) wystarczające jest wykształcenie na poziomie
zasadniczym zawodowym. Mniej niż co dziesiąte stanowisko pracodawcy zamierzają
obsadzić osobami z wykształceniem wyższym (9%) i średnim ogólnokształcącym (9%).
Najmniej zaś jest propozycji dla osób z wykształceniem średnim zawodowym lub
policealnym (5%).
• Zdecydowana większość pracodawców nie wymaga od kandydatów powyżej 45 roku
znajomości żadnego języka obcego, a przy obsadzie trzech czwartych stanowisk (73%)
nie będą wymagać jakichkolwiek umiejętności z zakresu obsługi komputera.
• Co do stażu pracy wymaganego od kandydatów powyżej 45 roku życia to ponad dwie
piąte z nich (44%) nie będzie musiało legitymować się żadnym stażem pracy na
podobnym stanowisku. Przy obsadzie jednej trzeciej miejsc pracy (33%) pracodawca
•
•
•
•
•
•
•
wymaga od kandydatów rocznego, a wyraźnie rzadziej – dwuletniego (13%) lub
ponaddwuletniego (9%) stażu pracy.
Przy obsadzie ponad połowy stanowisk (52%) płeć osoby zgłaszającej się nie ma dla
pracodawców istotnego znaczenia. Mężczyźni są dobrymi kandydatami w przypadku
dwóch piątych stanowisk (39%), natomiast dla kobiet przeznaczono zaledwie 9%
nowo tworzonych miejsc pracy.
Dla pracodawców istotnymi cechami kandydatów są ich umiejętności zawodowe i
doświadczenie – przy obsadzie ponad połowy stanowisk (52%) o wyborze kandydata
zadecydują jego umiejętności zawodowe, a niewiele rzadziej – jego doświadczenie
zawodowe (46%), innymi słowy dla pracodawców, najważniejsze są twarde cechy
predysponujące kandydatów do wykonywania zawodów, przy czym zdecydowanie
częściej ważniejsze są praktyczne umiejętności niż formalne wykształcenie (16%).
Warto też wskazać, że na co piątym miejscu pracy wymagane jest posiadanie prawa
jazdy.
Z drugiej strony pracodawcy często (40%) wskazują, że będą zwracać dużą uwagę na
odpowiednie cechy osobowościowe kandydatów. Oznacza to, że pracodawcy
zwracają uwagę nie tylko na umiejętności potwierdzone zaświadczeniem czy
uprawnieniem, ale także na miękkie cechy kandydatów. To ważna informacja dla
osób które organizują szkolenia dla osób bezrobotnych, w celu przygotowania ich do
rozmów kwalifikacyjnych z potencjalnym pracodawcą.
Kolejnym ważnym kryterium zatrudnienia jest płeć (29%), co wynika raczej ze
specyfiki oferowanych stanowisk niż osobistych preferencji lub uprzedzeń
pracodawców. Pracodawcy, podejmując ponad jedną czwartą ostatecznych decyzji
kadrowych, będą kierować się uzdolnieniami kandydata (28%).
Na końcu listy decydujących kryteriów wyboru znalazły się obsługa komputera (2,9%)
oraz znajomość języków obcych i wiek (po 2,3% wskazań), co stanowi kolejny
przykład niewielkich wymagań pracodawców w tym zakresie.
Okazało się, że obsada prawie jednej trzeciej planowanych do uruchomienia
w perspektywie najbliższych 12 miesięcy stanowisk (32%) jest trudna, a w wypadku
5% stanowisk – wręcz bardzo trudna. Znalezienie właściwych kandydatów na niemal
jedną piątą stanowisk (21%) nie powinno sprawić respondentom większych trudności
(wybór odpowiedzi: „ani łatwe, ani trudne”). Znalezienie odpowiedniej osoby jest
łatwe tylko przy podejmowaniu jednej na sześć decyzji kadrowych (17%), a w
jednostkowych przypadkach znalezienie kandydata jest bardzo łatwe (0,6%).
Największym zainteresowaniem ankietowanych cieszy się pośrednictwo pracy (46%),
refundacja kosztów doposażenia/wyposażenia stanowisk pracy (40%) oraz staż(28%).
Prawie jeden na pięciu respondentów liczy na to, że bezrobotny kandydat zostanie
przeszkolony pod kątem potrzeb jego zakładu pracy (19%), niewiele mniej
•
zainteresowanych jest pomocą z funduszu dla niepełnosprawnych (12%), jeden na
trzynastu ankietowanych pracodawców jest gotów przyjąć osobę bezrobotną w
ramach przygotowania zawodowego dorosłych (8%). Najmniej przebadanych
oczekuje na refundację wynagrodzenia w ramach prac interwencyjnych 6%.
Pośrednictwo pracy cieszy się powodzeniem wśród wszystkich niemalże podmiotów
od najmniejszych do 3 pracowników (50%), poprzez pracodawców średnich od 10 do
49 pracowników (56%) i dużych zatrudniających od 50 do 249 osób (54%). Z reguły tej
wyłamują się jedynie pracodawcy najwięksi powyżej 250 pracowników co związane
jest zapewne z faktem, iż podmioty największe posiadają własne działy rekrutacji
pracowników, korzystają też z usług prywatnych firm zajmujących się pośrednictwem.
W przypadku firm o zasięgu międzynarodowym zdarza się, że ich działy kadrowe
znajdują się za granicą i nie korzystają z pośrednictwa oferowanego przez lokalne
podmioty. Czynnikiem decydującym może być tez większa stabilność zatrudnienia
charakteryzująca podmioty największe. Firmy małe od 4 do 9 pracowników również
w mniejszym stopniu są zainteresowane pośrednictwem pracy (32%).
• Ponad jedna trzecia ankietowanych zainteresowana jest przeszkoleniem osób
bezrobotnych pod kątem potrzeb ich przedsiębiorstwa. Niemal dwie piąte badanych
nie ma w tej sprawie wyrobionej opinii. Natomiast ponad jedna czwarta nie bierze
pod uwagę tej formy wsparcia ze strony urzędu.
• Najbardziej pożądane przez badanych są szkolenia z zakresu BHP (13%) – wynika to
zapewne z powszechnej konieczności tego typu szkoleń; na kolejnych miejscach
znalazły się kurs obsługi kasy fiskalnej, z zakresu fryzjerstwa oraz szkolenia zawodowe
(po 9%). Jeden na dwunastu respondentów wskazał na kurs z zakresu farmaceutyki
(8%).
Ocena oferty oraz gotowość do współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy
•
•
•
W ciągu ostatnich 12 miesięcy z oferty Urzędu Pracy skorzystała ponad jedna trzecia
respondentów (36%), a co piąty ankietowanych (21%) odnotował współpracę w
bardziej odległej perspektywie.
W raporcie przeanalizowano, jak kształtuje się zainteresowanie współpracą z PUP ze
strony podmiotów o odmiennej dziedzinie działalności oraz zróżnicowanej wielkości,
mierzonej liczbą zatrudnionych pracowników.
Pracodawcy wyraźnie najczęściej korzystali z pośrednictwa pracy (73%) a jeden na
trzech respondentów zatrudnił nowe osoby na stażach zawodowych (34%); co
dziesiąty z tej grupy ankietowanych pozyskał pracowników w ramach przygotowania
•
•
•
•
•
•
zawodowego
w
miejscu
pracy
oraz
otrzymał
zwrot
kosztów
doposażenia/wyposażenia nowych stanowisk (po 10%), a jeden na jedenastu
badanych ograniczył koszty osobowe dzięki refundacji wynagrodzenia osób
zatrudnionych przy pracach interwencyjnych (9%); co pięćdziesiąty respondent
skorzystał z oferty szkoleniowej (2%) oraz z funduszu dla niepełnosprawnych (po 2%).
Blisko trzy czwarte ankietowanych (73%) oceniło kontakty z PUP w różnym stopniu
pozytywnie, przy czym co trzeci z nich posiłkował się oceną „pozytywnie” (30%), a
pozostali wybrali nieco częściej określenie: „raczej pozytywnie” (24%) niż
„zdecydowanie pozytywnie” (18%); jeden na ośmiu respondentów nie miał w
omawianej kwestii wyrobionego zdania (12%), a co siódmy pracodawca (15%) nie jest
usatysfakcjonowany współpracą z urzędem i ocenia ją „raczej negatywnie” (9%),
„negatywnie” (5%), a w jednostkowych przypadkach – „zdecydowanie negatywnie
(1%).
Ustalono, że opinie respondentów pozostają w związku z ich dziedziną działalności
oraz wielkością określona przez liczebność kadry (szczegóły w raporcie).
Rysuje się perspektywa szerokiej współpracy w przyszłości, bowiem ponad dwie
trzecie ankietowanych (70%) – dwukrotnie więcej niż w ostatnich 12. miesiącach –
deklaruje gotowość skorzystania z oferty Urzędu Pracy w ciągu najbliższego roku.
Zainteresowanie nawiązaniem w najbliższym roku kontaktów i współpracy z
Powiatowym Urzędem Pracy w Częstochowie obejmuje około dwie trzecie
ankietowanych niezależnie od ich wielkości, mierzonej liczbą zatrudnionej kadry;
grupą ankietowanych, którzy taką deklarację składają wyraźnie częściej od
pozostałych, są podmioty o poziomie zatrudnienia 50 – 249 pracowników (78%).
Zainteresowanie oferta PUP jest zróżnicowane w zależności od dziedziny działalności
ankietowanych podmiotów, a ich motywacja do kontaktowania się z urzędem
pozostaje w wyraźnym związku z dotychczasowymi doświadczeniami w zakresie
współpracy z tą instytucją (szczegóły w raporcie).
Porównując plany respondentów z danymi, dotyczącymi korzystania przez nich z
poszczególnych elementów oferty PUP w przeszłości, odnotowano pewne zmiany:
dwukrotnie liczniejsza grupa respondentów zainteresowanych współpracą (70%
ogółu badanych) jest relatywnie mniej zainteresowana pośrednictwem pracy (spadek
z 73% do 46%), ale wielokrotnie częściej zamierza skorzystać z refundacji kosztów
doposażenia/wyposażenia stanowisk pracy (wzrost z 9% do 55%); nieco mniejszy
odsetek respondentów jest gotowy podpisać umowy stażowe (odpowiednio: 34% do
26%), zatrudnić pracowników w ramach przygotowania zawodowego dorosłych
(odpowiednio: 10% do 9%) oraz wystąpić o refundację wynagrodzeń w ramach prac
interwencyjnych (odpowiednio: 9% do 8%); ankietowani równie rzadko zamierzają
korzystać z funduszu dla niepełnosprawnych (odpowiednio: po 2%), natomiast wręcz
10 | Badanie gotowości przedsiębiorców do zatrudnienia osób bezrobotnych powyżej 45 roku życia
zrealizowane w ramach projektu „Aktywność –jakość – praca”
•
marginalne jest zapotrzebowanie na ofertę szkoleniową Urzędu (spadek z 2% do
0,7%).
Niezależnie od kierunku opisanych zmian należy pamiętać, że w liczbach
bezwzględnych – w porównaniu z minionym rokiem – podwoiła się grupa
pracodawców zgłaszających gotowość współpracy z PUP, a zatem niemal wszystkie
elementy oferty Urzędu Pracy spotykają się w rzeczywistości z większym niż
dotychczas zainteresowaniem badanych podmiotów.
I. CHARAKTERYSTYKA PRACODAWCÓW WYRAŻAJĄCYCH GOTOWOŚĆ DO
ZATRUDNIENIA PRZESZKOLONYCH OSÓB BEZROBOTNYCH POWYŻEJ 45
ROKU ŻYCIA
1.1. Charakterystyka społeczno-demograficzna respondentów biorących udział
w badaniu
Zanim zaprezentowana zostanie charakterystyka podmiotów gospodarczych deklarujących
gotowość do zatrudnienia przeszkolonych osób bezrobotnych po 45 roku życia,
przedstawimy społeczno-demograficzną charakterystykę respondentów biorących udział w
badaniach. Zgodnie z założeniami procedury dotarcia do respondentów, wywiady
telefoniczne należało przeprowadzić z osobami posiadającymi odpowiednią wiedzę na temat
interesujących nas zagadnień. Z tego powodu ważnym celem było dotarcie do osób
decyzyjnych, odpowiadających za politykę personalną firmy. Zatem zadaniem ankietera
prowadzącego wywiad telefoniczny było w pierwszej kolejności dotarcie do osób ze ścisłego
kierownictwa podmiotów gospodarczych, które dysponują interesującymi nas informacjami.
Był to jeden z podstawowych warunków uzyskania wiarygodnych danych, umożliwiających
identyfikację potrzeb kadrowych pracodawców.
Wśród naszych rozmówców (wyrażających gotowość do zatrudnienia przeszkolonych osób
bezrobotnych powyżej 45 roku życia), ponad połowę stanowili szefowie i wiceszefowie firmy
(53%), a jedną trzecią – kierownicy działów kadr i główni księgowi (33%). Należy zaznaczyć,
że co siódmy respondent (14%) zaklasyfikowany do kategorii „inne osoby” należał także do
ścisłego kierownictwa firmy.
Jak wynika z poczynionych ustaleń, w próbie przeważają kobiety (61% badanych), natomiast,
częściej niż w co trzecim przypadku informacji udzielali mężczyźni (39%). W grupie
respondentów były zarówno osoby młode – do 30 lat (18%), jak i starsze – powyżej 50 roku
życia (17%), przy czym dominującą kategorię – czyli łącznie ponad 66% – stanowili
respondenci w przedziale wiekowym od 30 do 50 lat.
Poniżej przedstawiono wykresy obrazujące szczegółową charakterystykę osób udzielających
wywiadów telefonicznych.
Wykres 1 Stanowisko zajmowane przez respondenta
Zajmowane stanowisko przez respondenta
14,21%
48,05%
Szef firmy (właściciel,
prezes, dyrektor)
Zastępca szefa firmy
Kadrowy, księgowy
Inne stanowisko
32,83%
4,90%
Wykres 2 Płeć respondenta
Płeć respondenta
Mężczyzna
Kobieta
39,50%
60,50%
Wykres 3 Wiek respondenta
Wiek respondenta
16,40%
32,20%
17,50%
Do 30 lat
Od 31 do 40 lat
Od 41 do 50 lat
Powyżej 50 lat
33,90%
Po zaprezentowaniu charakterystyki respondentów biorących udział w badaniu zostanie
przedstawiony opis reprezentowanych przez nich firm, w których o pracę mogą ubiegać się
przeszkolone pod kątem potrzeb firmy osoby bezrobotne powyżej 45 roku życia.
W rozdziale tym przestawione zostaną kolejno wyniki dotyczące:
→ głównej dziedziny działalności gospodarczej
→ wielkości przedsiębiorstw, mierzonej liczbą zatrudnionych pracowników
→ formy prawnej
→ lokalizacji respondentów
→ zasięgu działania
1.2 Charakterystyka badanych podmiotów gospodarczych
Punktem wyjścia, decydującym o kontynuacji badań w danym przedsiębiorstwie, była
pozytywna odpowiedź respondenta na ogólne pytanie, czy w planują przyjąć do pracy
przeszkolone pod kątem potrzeb przedsiębiorstwa osoby bezrobotne, które ukonczyły45 rok
życia.
Poniższy wykres obrazuje jaki odsetek spośród wszystkich firm, do których dotarł nasz
ankieter, wyraziło zainteresowanie zatrudnieniem tej kategorii osób bezrobotnych.
Wykres 4 Odsetek firm zainteresowanych zatrudnieniem przeszkolonych osób bezrobotnych powyżej 45 roku życia
Czy jest Pan(i) zainteresowany zatrudnieniem
osób bezrobotnych po 45 roku życia przeszkolonych
pod kątem potrzeb Państwa firmy?
16,50%
Tak
Nie
83,50%
Jak można zaobserwować, zdecydowana większość firm, do których dotarł nasz ankieter –
84%, nie była zainteresowana zatrudnieniem przeszkolonych osób bezrobotnych powyżej 45
roku życia. Jednak 205 spośród wszystkich przebadanych podmiotów wyraziło gotowość do
zatrudnienia wspomnianej wyżej kategorii bezrobotnych. Stanowią oni co szóstego objętego
badaniem pracodawców (17%).
Przyjrzymy się teraz bardziej szczegółowym danym, charakteryzującym tych pracodawców
którzy zadeklarowali gotowość do zatrudnienia, przy współpracy z Urzędem Pracy, bądź bez
jego wsparcia, przeszkolonych bezrobotnych.
Przedstawimy teraz charakterystykę badanych podmiotów gospodarczych, rozpoczynając od
ich klasyfikacji według podstawowego kryterium, jakim jest główna dziedzina działalności
gospodarczej (według sekcji PKD).
Tabela 1 Główna dziedzina działalności firmy (wg sekcji PKD)
Główna dziedzina działalności firmy (wg sekcji PKD)
Przetwórstwo przemysłowe
Handel hurtowy i detaliczny
Działalność usługowa komunalna,
społeczna i indywidualna
Budownictwo
Transport, gospodarka magazynowa i
łączność
Obsługa nieruchomości, usługi związane z
prowadzeniem działalności gospodarczej
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię
elektryczną, gaz, wodę
Edukacja
Ochrona zdrowia i pomoc społeczna
Hotele i restauracje
Pośrednictwo finansowe
Inna forma
Górnictwo
Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo
Administracja publiczna
Ogółem
%
38,2%
17,2%
14,2%
8,3%
4,4%
4,4%
2,5%
2,5%
2,0%
1,5%
1,5%
1,5%
1,0%
,5%
,5%
100,0%
Jak wynika z uzyskanych danych, relatywnie największą część pracodawców – 38%,
deklarujących gotowość zatrudnienia przeszkolonych bezrobotnych powyżej 45 roku życia,
prowadzi działalność w ramach sekcji „przetwórstwo przemysłowe”, a co szósty respondent
zajmuje się działalnością o charakterze handlowym (17%). Niewiele mniejszą część
pracodawców związana jest z „działalnością usługową komunalną, społeczną i indywidualną”
(14%), natomiast co trzynasty respondent zajmuje się branżą budowlaną (8%). 5% progu nie
przekroczyły podmioty funkcjonujące w ramach sekcji „transport, gospodarka magazynowa i
łączność”, „obsługa nieruchomości, usługi związane z prowadzeniem działalności
gospodarczej” (po 4%), a ponadto działające w obszarze „edukacji” i „wytwarzania i
zaopatrzenia w energię elektryczną, gaz, wodę” (po 3%), zatem są to przedsiębiorstwa, które
w mniejszym stopniu zainteresowane są przyjęciem do pracy przeszkolonych bezrobotnych
powyżej 45 roku życia.
Sporadycznie pojawiły się w badaniach instytucje z obszaru „pośrednictwa finansowego”,
„hoteli i restauracji”, „górnictwa”, „rolnictwa, łowiectwa, leśnictwa”, a także „administracji
publicznej” (od 2% do 1%).
Niezwykle interesująco przedstawia się struktura podmiotów gospodarczych deklarujących
zatrudnienia bezrobotnych powyżej 45 roku życia, w porównaniu ze strukturą populacji
generalnej, tj. wszystkich podmiotów funkcjonujących w Częstochowie oraz w powiecie
częstochowskim wyróżnionych ze względu na główną dziedzinę działalności. Szczegółowych
danych porównawczych dostarcza poniższa tabela.
Tabela 2 Procent firm zainteresowanych zatrudnieniem przeszkolonych osób bezrobotnych po 45 roku życia ze względu na
sekcje PDK a struktura populacji generalnej
Procent firm zainteresowanych zatrudnieniem
przeszkolonych osób bezrobotnych po 45 roku życia ze
względu na sekcje PKD a struktura populacji generalnej
Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo
Rybactwo
Górnictwo
Przetwórstwo przemysłowe
Wytwarzanie i zaopatrywanie w
energię elektryczną, gaz, wodę
Budownictwo
Handel hurtowy i detaliczny
Transport, gospodarka magazynowa
i łączność
Obsługa nieruchomości, usługi
związane z prowadzeniem
działalności gospodarczej
Edukacja
Ochrona zdrowia i pomoc społeczna
Działalność usługowa komunalna,
społeczna i indywidualna
Inna forma
Ogółem
Procent firm
w próbie
,5%
,0%
1,0%
38,2%
Procent firm
w populacji
a
generalnej
2,9%
,02%
,04%
16,8%
2,5%
,07%
8,3%
17,2%
1,5%
8,79%
34,5%
2,30%
4,4%
6,30%
1,5%
3,90%
4,4%
11,7%
,5%
2,5%
2,0%
,3%
1,2%
4,4%
14,2%
6,8%
1,5%
100,0%
,5%
100,0%
a. Źródło: GUS (wg stanu na 31.12.2007)
Źródło: GUS, Bank Danych Regionalnych: www.stat.gov.pl
Okazuje się, że podmioty gospodarcze najliczniej reprezentowane w analizowanym powiecie
związane są z działalnością handlową (stanowiące 35% ogółu przedsiębiorstw) oraz z
„przetwórstwem przemysłowym” (17% ogółu), znajdują się w grupie pracodawców w
największym stopniu zainteresowanych tworzeniem miejsc pracy dla przeszkolonych osób
bezrobotnych (odpowiednio: 17% i 38% w próbie). Warto jednak zaznaczyć, że w grupie
podmiotów deklarujących tworzenie takich miejsc pracy dominują przedsiębiorstwa
związane z sektorem przemysłowym, które pod względem liczności w powiecie zajmują
drugą pozycję. W pozostałych przypadkach struktura firm objętych badaniem różni się już w
większym stopniu od charakterystyki podmiotów gospodarczych działających na terenie
Częstochowy i powiatu częstochowskiego.
W uzupełnieniu przedstawionego obrazu pracodawców gotowych tworzyć miejsca pracy dla
bezrobotnych powyżej 45 roku życia, prezentujemy wykresy ilustrujące liczebność w badanej
próbie oraz udział w rynku poszczególnych sektorów ekonomicznych, którym
przyporządkowano następujące kategorie podmiotów o zbliżonej dziedzinie działalności:
Sektor rolniczy: A – rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo oraz B – rybactwo;
Sektor przemysłowy: C – górnictwo, D – przetwórstwo przemysłowe, E – wytwarzanie
i zaopatrzenie w energię elektryczną, gaz, wodę oraz F – budownictwo;
Sektor usługi rynkowe: G – handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów
samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego, H – hotele
i restauracje, I – transport, gospodarka magazynowa i łączność, J – pośrednictwo finansowe,
K – obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności
gospodarczej oraz O – działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała;
Sektor usługi nierynkowe: L – administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe
społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne, M – edukacja, N – ochrona zdrowia
i pomoc społeczna.
Wykres 5 Sektor ekonomiczny
Sektor ekonomiczny
5,00%
0,50%
Sektor rolniczy
Sektor przemysłowy
Usługi rynkowe
Usługi nierynkowe
43,80%
50,70%
Uzyskane dane wskazują, że co drugie objęte badaniem przedsiębiorstwo związane jest z
sektorem przemysłowym (51%), nieznacznie mniejszą część stanowią podmioty związane z
usługami o charakterze rynkowym (45%). Z kolei tzw. usługi nierynkowe, w naszej próbie
związane przede wszystkim z prywatną edukacją i ochroną zdrowia są reprezentowane
jedynie przez co 20 pracodawcę. Tak niski udział instytucji związanych z sektorem usług
nierynkowych podyktowany jest doborem próby, bowiem badaniem objęto jedynie
prywatne przedsiębiorstwa, które w znacznie mniejszym stopniu, niż instytucje z sektora
publicznego, funkcjonują w opisywanym przez nas sektorze usług nierynkowych.
Najmniej licznie reprezentowane w próbie są podmioty gospodarcze związane z sektorem
rolniczym (0,5%).
Kolejną ważną zmienną charakteryzującą badane podmioty gospodarcze jest poziom
zatrudnienia.
Wykres 6 Liczba pracowników
Liczba pracowników
(bez względu na formę zatrudnienia)
6,09%
19,78%
Do 3 osób
Od 4 do 9 osób
Od 10 do 49 osób
Od 50 do 249 osób
Powyżej 249 osób
32,97%
17,28%
23,88%
Na wykresie przedstawiono podział podmiotów zainteresowanych zatrudnieniem
przeszkolonych osób bezrobotnych, dokonany ze względu na ważną zmienną,
charakteryzującą poszczególne zakłady – liczbę zatrudnionych w nich osób. Pokazuje on, że
w badanej zbiorowości co trzeci przedsiębiorca zatrudnia od 50 do 249 osób (33%),
natomiast co czwarty – od 10 do 50 osób (24%). Warto również podkreślić, że niemalże
drugą część próby stanowią tzw. mikro-przedsiębiorstwa, gdzie co piąta firma zatrudnia do 3
osób (20%), a niewiele mniejsza część – 17%: od 4 do 9 osób. Jedynie 6% w badanej próbie
stanowią podmioty największe, zatrudniające co najmniej 250 pracowników.
Dla porównania przyjrzymy się strukturze przedsiębiorstw funkcjonujących w powiecie
częstochowskim oraz Częstochowie.
Wykres 7 Procent firm zainteresowanych zatrudnieniem przeszkolonych osób bezrobotnych po 45 roku życia ze względu na
liczbę pracowników a struktura populacji generalnej
Procent firm zainteresowanych zatrudnieniem przeszkolonych
osób bezrobotnych po 45 roku życia ze względu na liczbę
pracowników a struktura populacji generalnej
Procent firm w próbie
Procent firm w populacji generalnej*
0,80%
6,09%
4,90%
0,10%
37,06%
32,97%
94,19%
23,88%
Do 9 osób
Od 10 do 49 osób
Od 50 do 249 osób
Powyżej 249 osób
*Źródło: GUS (wg. stanu na
dzień 31.12.2007)
Źródło: GUS, Bank Danych Regionalnych: www.stat.gov.pl
Widać, że struktura firm objętych badaniem różni się znacznie od charakterystyki podmiotów
gospodarczych działających na terenie Częstochowy i powiatu częstochowskiego. Podmioty
gospodarcze najliczniej reprezentowane na lokalnym rynku pracy, stanowiące aż 94% ogółu
przedsiębiorstw, w naszej próbie wynoszą tylko 37% podmiotów zainteresowanych
zatrudnianiem przeszkolonych bezrobotnych powyżej 45 roku życia. Ich mniejszy udział
wśród przedsiębiorstw deklarujących tworzenie miejsc pracy dla wspomnianej kategorii osób
bezrobotnych wynika z faktu, że mikro-przedsiębiorstwa należą do kategorii podmiotów
inwestujących w mniejszym stopniu w zasoby kadrowe, a tym samym w tworzenie kolejnych
miejsc pracy, niż przedsiębiorstwa o wyższym poziomie zatrudnienia, co za pewne jest
pochodną ich kondycji ekonomicznej. Prawidłowość tę obserwujemy również w przypadku
naszej próby. I rzeczywiście, co trzecie przedsiębiorstwo (33%) deklarujących zatrudnienie
osób bezrobotnych, stanowiące w populacji generalnej niespełna 1% to tzw.
przedsiębiorstwa duże, zatrudniające od 50 do 249 pracowników. Rośnie również wyraźnie
udział firm planujących zatrudnienia w grupie tzw. firm średnich o poziomie zatrudnienia od
10 do 49 osób, bowiem o ile w populacji generalnej stanowią one zaledwie co 20.
przedsiębiorstwo (5%), w naszej próbie jest to niemalże co czwarty podmiot (24%). Również
w przypadku podmiotów największych, z poziomem zatrudnienia przekraczającym 249 osób,
odnotowujemy większy udział w naszej próbie – 6%, niż w populacji generalnej, gdzie jest ich
zaledwie 0,1%.
W dalszej części rozważań przyjrzymy się w jaki sposób wielkość objętych badaniem
przedsiębiorstw skorelowana jest z sektorem ekonomicznym prowadzonej działalności
gospodarczej.
Wykres 8 Liczba pracowników a sektor ekonomiczny
Liczba pracowników a sektor ekonomiczny
10,0%
50,0%
Sektor ekonomiczn y
Usługi nierynkowe
8,1%
Usługi rynkowe
40,0%
10,5%
25,6%
24,4%
31,4%
10,4%
5,2%
Sektor przemysłowy
38,5%
Sektor rolniczy
0%
32,3%
13,5%
100,0%
25%
50%
75%
100%
Liczba pracowników
Do 3 osób
Od 4 do 9 osób
Od 10 do 49 osób
Od 50 do 249 osób
Powyżej 249 osób
Analiza danych, zawartych na powyższym wykresie, upoważnia nas do sformułowani kilku
wniosków. W każdej z objętych badaniem firm. wyróżnionych z uwagi na sektor działalności
gospodarczej, występują wszystkie podmioty o zróżnicowanej wielkości, za wyjątkiem tych z
sektora rolniczego, gdzie znajdują się wyłącznie przedsiębiorstwa zatrudniające od do 10 do
49 osób (100%).
W najbardziej licznej w próbie kategorii firm z sektora przemysłowego, blisko 40% stanowią
podmioty średnie, zatrudniające od 50 do 249 osób, co trzecie to tzw. firmy małe,
zatrudniające od 10 do 49 osób (32%), natomiast niemalże co czwarte to mikroprzedsiębiorstwo zatrudniające maksymalnie do 9 osób (24%). Najmniejszą część stanowią tu
firmy największe, z poziomem zatrudniania przekraczającym 249 pracowników (8%).
Proporcje te odmiennie przedstawiają się w grupie podmiotów związanych z sektorem usług
rynkowych, gdzie częściej niż co druga taka firma zatrudnia do 9 pracowników (56%), co
piąta od 50 do 259 pracowników (26%), a częściej niż co dziesiąta od 10 do 49 osób (11%). W
grupie tej najmniej liczne reprezentowane są podmioty największe, bowiem jedynie co 13
przedsiębiorstwo związane z usługami rynkowymi zatrudnia więcej niż 249 pracowników
(5%).
Podmioty związane z tzw. sektorem usług nierynkowych, które w naszej próbie stanowią 5%,
to przede wszystkim firmy duże – zatrudniające do 50 do 249 osób (50%) oraz średnie, z
poziomem zatrudnienia od 10 do 49 osób (40%), jedynie 10% to mikro-przedsiębiorstwa
zatrudniające do 3 osób.
Wykres 9 Forma prawna firmy
Forma prawna firmy
Inna forma
Spółdzielnia
Spółka Akcyjna
3,5%
4,0%
7,5%
Spółka komandytowa/
jawna/cywilna
18,4%
Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością
21,4%
Zakład osoby fizycznej
(działalność gospodarcza)
45,3%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
Ankietowane firmy z reguły mają status zakładu osoby fizycznej (45%), a w pozostałych
przypadkach około jedna piąta podmiotów posiada status spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością (21%) lub spółki komandytowej/jawnej/cywilnej (18%). Wśród
pozostałych podmiotów, co trzynastą stanowiły spółki akcyjne (8%), a co dwudziestą piątą –
spółdzielnie (4%).
Czynnikiem wyraźnie różnicującym formę prawną badanych przedsiębiorstw wydaje się być
ich wielkość, mierzona liczbą zatrudnionych pracowników.
Wykres 10 Forma prawna firmy a liczba pracowników
Forma prawna firmy a liczba pracowników
33,3%
Powyżej 249 osób
Liczba pracowników
9,4% 1,6%
23,4%
35,9%
4,3%
2,2%
6,5%
43,5%
Od 10 do 49 osób
21,7%
21,7%
12,1%
3,0%
Od 4 do 9 osób
Spółka Akcyjna
jawna/cywilna
Spółdzielnia
Inna forma
10,9%
18,8%
Od 50 do 249 osób
Forma prawna firmy
25,0%
41,7%
3,0%
18,2%
63,6%
10,3% 2,6%
Do 3 osób
0%
87,2%
25%
50%
75%
100%
Nasze przewidywania się w pełni potwierdziły. Wraz ze wzrostem ilości pracowników
wyraźnie rośnie także odsetek zakładów o wyższym stopniu zorganizowania. Proces ten
możemy prześledzić obserwując jak w każdej kolejnej pod względem ilości pracowników
grupie maleje odsetek zakładów osoby fizycznej: z 87% wśród podmiotów najmniejszych do
0% w grupie firm o najwyższym poziomie zatrudnienia, a z drugiej strony – rośnie udział
ilościowy spółek prawa handlowego i w zakładach największych zaczyna wyraźnie
dominować liczba spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (41%) oraz spółek akcyjnych
(25%), wynoszącej blisko dwie trzecie ich ogólnej liczby (69%).
Na koniec tej części rozważań sprawdźmy jeszcze, jakie formy prawne spotykamy najczęściej
w poszczególnych grupach firm połączonych z sektorem ekonomicznym ich działalności.
Wykres 11 Forma prawna a sektor ekonomiczny firmy
Forma prawna a sektor ekonomiczny firmy
10,0%
Sektro ekonomiczn y firmy
Usługi nierynkowe
20,0%
20,0%
30,0%
20,0%
7,0%
3,5%
3,5%
54,7%
Usługi rynkowe
15,1% 16,3%
3,0%
Sektor przemysłowy
8,0%
22,0%
40,0%
27,0%
100,0%
Sektor rolniczy
0%
25%
50%
Forma prawna firmy
Spółka Akcyjna
jawna/cywilna
75%
100%
Spółdzielnia
Inna forma
Widać wyraźnie, że w najmniej licznej grupie podmiotów związanych z sektorem rolniczym
znajdują się wyłącznie podmioty działające w oparciu o spółdzielczość (100%). W przypadku
pozostałych, wyróżnionych w trakcie analizy sektorów ekonomicznych, obserwujemy dużą
różnorodność pod względem form prawnych.
Okazuje się, że wśród przedsiębiorstw związanych z sektorem usług rynkowych, ponad
połowę stanowią zakłady osób fizycznych (56%), co szóste to spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością (16%), co siódmy podmiot to spółka komandytowa/jawna/cywilna
(15%), a co czternasty (7%) – to spółki akcyjne.
Odmiennie przestawia się struktura form prawnych w przypadku pomiotów związanych
z sektorem przemysłowym, gdzie maleje udział zakładów osób fizycznych (40%), natomiast
blisko co trzeci podmiot stanowi spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (27%), a co piąty
zakład ma status spółki komandytowej/jawnej/cywilnej (22%).
W przypadku sektora usług nierynkowych odnotowujemy relatywnie najwyższy udział spółek
akcyjnych (10%), natomiast identyczną część stanowią tu zakłady osób fizycznych, spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością czy spółki komandytowe/jawne/cywilne (odpowiednio po
20%).
W dalszej części, przyjrzy się lokalizacji przedsiębiorstw, w których o pracę mogą ubiegać się
osoby bezrobotne powyżej 45 roku życia.
Wykres 12 Lokalizacja firmy
Lokalizacja firmy
3,90%
11,81%
Częstochowa
Inne miasto
(powiat częstochowski)
Wieś
(powiat częstochowski)
84,28%
Jak widzimy, zdecydowana większość badanych firm prowadzi działalność gospodarczą na
terenie Częstochowy (85%), pozostała część w obrębie powiatu częstochowskiego (16%).
Warto odnotować, że jedynie co ósma firma ulokowana jest na obszarach wiejskich powiatu
częstochowskiego (12%).
Popatrzmy teraz, na ile lokalizacja firmy koreluje z jej wielkością, mierzoną ilością
zatrudnionych pracowników.
Wykres 13 Liczba pracowników a lokalizacja firmy
Liczba pracowników a lokalizacja firmy
100%
18,6%
Wartości
75%
18,6%
50%
24,0%
25%
31,7%
28,6%
7,1%
21,4%
Liczba pracowników
Do 3 osób
Od 4 do 9 osób
Od 10 do 49 osób
Od 50 do 249 osób
Powyżej 249 osób
42,9%
7,2%
0%
Powiat m. Częstochowa
Powiat częstochowski
Lokalizacja firmy
Wśród objętych badaniem podmiotów ulokowanych w granicach miasta Częstochowy
obserwujemy wysokie zróżnicowane ze względu na ich wielkość. Największą część, blisko
40% stanowią tutaj firmy najmniejsze, zatrudniające do 9 pracowników, co trzecie
przedsiębiorstwo zatrudnia od 50 do 249 osób (32%), a co czwarte od 10 do 49 osób (24%).
Na terenie Częstochowy swoją działalność prowadzą również objęte badaniem wszystkie
firmy największe – zatrudniające powyżej 259 pracowników (7%).
Nieco odmiennie przedstawia się struktura przedsiębiorstw działających w obrębie powiatu
częstochowskiego. Największą część – 43%, stanowią tu firmy średnie, zatrudniające od 50
do 249 osób, a co piąta firma zatrudnia od 10 do 49 osób. Obserwujemy tutaj, podobny jak w
przypadku Częstochowy, udział mikro-przedsiębiorstw (37%), przy czym dominują tu firmy
mniejsze, zatrudniające do 3 osób (27%).
Wykres 14 Sektor ekonomiczny a lokalizacja firmy
Sektor ekonomiczny a lokalizacja firmy
100%
0,6%
Sektor ekonomiczny firmy
Wartości
75%
46,1%
71,9%
Sektor rolniczy
Sektor przemysłowy
Usługi rynkowe
Usługi nierynkowe
50%
47,9%
25%
25,0%
5,4%
0%
3,1%
Lokalizacja firmy
Wśród ankietowanych podmiotów z powiatu częstochowskiego wyraźnie dominują
przedsiębiorstwa związane z sektorem przemysłowym (72%), natomiast co czwarta firma
(25%) związana jest z obszarem usług rynkowych. Najmniejsza część stanowią tutaj podmioty
związane z usługami nierynkowymi (3%).
Natomiast w Częstochowie, wśród firm gotowych zatrudnić przeszkolonych bezrobotnych po
45 roku życia, podobną część, blisko połowę, stanowią podmioty związane z sektorem usług
rynkowych (48%) oraz przedsiębiorstwa przemysłowe (46%). Co dwudziesta firma ulokowana
w Częstochowie powiązana jest z usługami nierynkowymi (5%), natomiast niespełna 1%
stanowi sektor rolniczy.
Wykres 15 Forma prawna a lokalizacja firmy
Forma prawna a lokalizacja firmy
100%
8,8%
25,8%
20,6%
75%
Wartości
16,1%
18,8%
50%
48,4%
44,7%
Forma prawna firmy
Spółka Akcyjna
Spółka komandytowa/jawna/cywilna
Spółdzielnia
Inna forma
25%
3,5%
0%
3,5%
3,2%
6,5%
Powiat m. Częstochowa Powiat częstochowski
Lokalizacja firmy
Obserwowane różnice w liczebności podmiotów o wyodrębnionej formie prawnej nie są zbyt
wielkie. W powiecie częstochowskim częściej spotkamy zakłady o statusie zakładów osób
fizycznych (48%), spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (26%) oraz spółdzielnie (7%),
natomiast
w
Częstochowie
nieco
większy
jest
odsetek
spółek
komandytowych/jawnych/cywilnych (19%) oraz znajdują się tutaj wszystkie objęte badaniem
spółki akcyjne (9% w Częstochowie).
Charakteryzując badane podmioty, poddano również analizie ich zasięg działania. Poniższy
wykres kołowy przedstawia odsetek firm działających na rynku lokalnym oraz poza powiatem
– na rynkach regionalnych, rynku ogólnopolskim czy też międzynarodowym.
Wykres 16 Zasięga działania firmy
Zasięg działania firmy
15,70%
27,90%
36,30%
Gmina
Powiat
Województwo
Polska
Międzynarodowy
7,80%
12,30%
Jak widać, blisko ponad jedna trzecia ankietowanych podmiotów (36%) przy prowadzeniu
swojej działalności nie przekracza granic powiatu (28% działa na terenie swojej gminy, a 8%
w obrębie powiatu). Identyczna część sposób firm gotowych zatrudnić bezrobotnych
uczestniczy w wymianie dóbr i usług na arenie ogólnopolskiej (36%). Jedynie jeden na sześciu
badanych (16%) działa także poza granicami kraju, natomiast co ósmy przedsiębiorca
funkcjonuje na terenie całego województwa śląskiego (12%).
Sprawdźmy, czy i na ile zasięg działania badanych firm koreluje z ich wielkością, mierzoną
ilością zatrudnionych pracowników.
Wykres 17 Zasięg działania firmy a liczba pracowników
Zasięg działania firmy a liczba pracowników
8,3%
Powyżej 249 osób
16,7% 16,7%
33,3%
25,0%
Liczba pracowników
7,7% 6,2%
26,2%
Od 50 do 249 osób
38,5%
21,5%
4,3%
Od 10 do 49 osób
17,0%
42,6%
12,8%
Gmina
Powiat
Województwo
Polska
Międzynarodowy
23,4%
2,9%
17,6%
52,9%
Od 4 do 9 osób
5,1%
Do 3 osób
0%
26,5%
10,3%
53,8%
12,8% 17,9%
25%
50%
75%
100%
Powyższy wykres potwierdza dość oczywistą tezę, że zasięg działania firmy jest bezpośrednio
powiązany z jej wielkością, mierzoną liczbą zatrudnionych pracowników. Prawidłowość ta
jest szczególnie widoczna przy porównaniu podmiotów skrajnych, bowiem co trzeci zakład
relatywnie największy (33%), zatrudniający co najmniej 250 osób, funkcjonuje co najmniej na
rynku ogólnopolskim, a co czwarty z nich (25%) oferuje swoje produkty, bądź usługi także
poza granicami kraju.
Natomiast zdecydowana większość małych firm (64%), zatrudniających do 3. pracowników,
działa co najwyżej w obrębie powiatu, a częściej niż co druga (54%) ogranicza swoją
aktywność wyłącznie do obszaru własnej gminy, chociaż nawet tu spotykamy nie
odosobnione przypadki (13%), gdzie przedsiębiorca znalazł klientów i partnerów także poza
granicami kraju (5%).
W dalszej części przyjrzyjmy się w jaki sposób zasięg działania przedsiębiorstw powiązany
jest z sektorem działalności gospodarczej.
Wykres 18 Zasięg działania firmy a sektor ekonomiczny
Zasięg działania firmy a sektor ekonomiczny
Sektor ekonomiczn y firmy
Usługi nierynkowe
30,0%
30,0%
Gmina
Powiat
Województwo
Polska
Międzynarodowy
11,5% 6,9%
8,0%
Usługi rynkowe
40,0%
37,9%
35,6%
6,9%
Sektor przemysłowy
24,5%
38,2%
16,7%
100,0%
Sektor rolniczy
0%
13,7%
25%
50%
75%
100%
Widać wyraźnie, że szerszym zasięgiem działalności gospodarczej charakteryzują się
przedsiębiorstwa przemysłowe, bowiem blisko 40% z nich funkcjonuje na rynku krajowym, a
co czwarty – na rynku globalnym (25%). Jedynie co piąte takie przedsiębiorstwo (17%)
ogranicza się do lokalnego rynku zbytu, nie przekraczającego granic gminy (17%).
W grupie firm związanych z usługami rynkowymi, blisko połowa (45%) działa lokalnie (w
obrębie gminy lub powiatu), a częściej niż co trzeci – na rynku krajowym (36%), zaś co
trzynasty na rynku międzynarodowym (8%).
Odmienne przedstawia się aktywność ekonomiczna podmiotów związanych z sektorem usług
nierynkowych, które praktycznie ze swoją ofertą usługową nie wychodzą poza rynek
krajowy, bowiem zdecydowana większość z nich działa w granicach powiatu (70%), a
pozostała część ma zasięg ogólnopolski (30%).
W przypadku ankietowanych firm związanych z sektorem rolniczym – wszystkie, bez wyjątku,
działają w obszarze gminy (100%).
Przyjrzymy się jak rozkłada się zasięg działania badanych przedsiębiorstw w zależności od ich
lokalizacji.
Wykres 19 Zasięg działania firmy a lokalizacja
Zasięg działania a lokalizacja firmy
100%
9,4%
31,8%
75%
12,5%
12,5%
Wartości
7,1%
12,4%
50%
25%
Gmina
Powiat
Województwo
Polska
Międzynarodowy
34,4%
35,9%
31,3%
0%
12,9%
Lokalizacja firmy
Jak można zaobserwować, firmy konkurujące na rynku międzynarodowym ulokowane są
przede wszystkim w powiecie częstochowskim (31%), natomiast w Częstochowie
odnotowujemy relatywnie najwyższy odsetek przedsiębiorstw lokalnych (39%).
Charakterystyczny jest fakt, że w powiecie częstochowskim oraz w samej Częstochowie
obserwujemy niemalże identyczny odsetek firm działających na rynku krajowym
(odpowiednio: 34% i 36%).
1.3. Preferowane formy kontaktów z Powiatowym Urzędem Pracy
W trakcie prowadzonych wywiadów telefonicznych ankieterzy pytali pracodawców o
preferowane formy kontaktów z Powiatowym Urzędem Pracy w Częstochowie. Rozkład
odpowiedzi na to pytanie prezentuje poniższy wykres słupkowy.
Wykres 20 Preferowana przez pracodawców forma kontaktu z PUP
Preferowana przez pracodawców forma kontaktu z PUP
Inne formy
Bezpośredni kontakt w siedzibie firmy
Poprzez Internet
1,0%
13,9%
14,4%
Bezpośredni kontakt w PUP
30,8%
Telefonicznie
0,0%
71,1%
20,0%
40,0%
60,0%
Procenty nie sumują się do 100, ponieważ respondent
mógł wskazać więcej niż jedną odpowiedź.
Widać wyraźnie, iż pracodawcy zainteresowani zatrudnieniem przeszkolonych osób
bezrobotnych powyżej 45 roku życia preferują przede wszystkim kontakt telefoniczny (71%).
Blisko co trzeci respondent wskazał również bezpośredni kontakt w urzędzie pracy (31%).
Znacznie mniej popularną formą kontaktu z urzędem pracy okazuje się komunikacja za
pośrednictwem Internetu czy bezpośrednie odwiedziny pracowników urzędu w siedzibie ich
firmy (po 14%).
Zatem widać wyraźnie, że pracodawcy preferują przede wszystkim najszybszy i najmniej
angażujący z ich strony kontakt z urzędem pracy – rozmowę telefoniczną. Charakterystyczny
jest fakt, że za taką formą współpracy opowiadają się relatywnie częściej pracodawcy
z powiatu częstochowskiego (88% wskazań) niż z Częstochowy (68%). Ci ostatni, z kolei
częściej wskazują na bezpośredni kontakt w urzędzie pracy (36% respondentów
z Częstochowy, 6% – respondentów z powiatu częstochowskiego), za pewne ze względu na
sprzyjającą im odległość. Z kolei dla pracodawców z powiatu częstochowskiego wygodny
okazuje się również bezpośredni kontakt z urzędnikiem w siedzibie ich firmy (22% z powiatu
częstochowskiego i 13% z Częstochowy).
Tabela 3 Preferowana przez pracodawców forma kontaktu z PUP a lokalizacja firmy
Preferowana przez pracodawców forma
kontaktu z PUP a lokalizacja firmy
Telefonicznie
Bezpośredni kontakt w PUP
Poprzez Internet
Bezpośredni kontakt w
siedzibie firmy
Inne formy
Ogółem
Powiat m.
Częstochowa
Lokalizacja firmy
67,7%
35,9%
15,0%
87,5%
6,3%
12,5%
12,6%
21,9%
1,2%
132,3%
128,1%
Procenty nie sumują się do 100, ponieważ respondent
mógł wskazać więcej niż jedną odpowiedź.
Przyjrzyjmy się w jaki sposób preferowana forma kontaktu z urzędem pracy powiązana jest z
sektorem ekonomicznym badanych przedsiębiorstw.
Tabela 4 Preferowana przez pracodawców forma kontaktu z PUP a sektor ekonomiczny firmy
Preferowana przez pracodawców forma kontaktu z PUP a
sektor ekonomiczny firmy
Sektor
przemysłowy
Usługi
rynkowe
Usługi
nierynkowe
Telefoniczny
PUP
Poprzez Internet
siedzibie firmy
Inne formy
Ogółem
Sektor
rolniczy
Sektor ekonomiczny firmy
100,0%
76,2%
65,9%
60,0%
24,8%
32,9%
70,0%
11,9%
18,8%
10,0%
11,9%
15,3%
30,0%
2,0%
126,7%
132,9%
170,0%
100,0%
Procenty nie sumują się do 100, ponieważ respondent mógł wskazać
więcej niż jedną odpowiedź.
Generalnie, wszystkie podmioty wyróżnione ze względu na sektor ekonomiczny działalności
gospodarczej wybierają kontakt telefoniczny, przy czym w największym stopniu taką formę
preferują pracodawcy w sektora rolniczego (100%), w najmniejszym zaś reprezentanci usług
nierynkowych (60%). Dla tych ostatnich, bardziej atrakcyjną formą okazuje się bezpośredni
kontakt w Powiatowym Urzędzie Pracy (70%).
Dla porównania: wizyty w urzędzie pracy wskazał co trzeci respondent związany z usługami
rynkowymi (33%) oraz co czwarty z sektorem przemysłowym (25%). Na trzeciej pozycji, pod
względem ilości wskazań przez respondentów, znalazł się kontakt przez Internet. Taką formą
komunikacji z urzędem pracy zainteresowane jest co piąte przedsiębiorstwo z sektora usług
rynkowych (19%), co ósma firma o charakterze przemysłowym (12%) oraz co dziesiąta z
sektora usług nierynkowych (10%). Natomiast na bezpośredni kontakt pracowników urzędu
w siedzibie firmy wskazuje 30% podmiotów z sektora usług nierynkowych, 15% – z usług
rynkowych, i 12% przedsiębiorstw przemysłowych.
II. ZAPOTRZEBOWANIE NA NOWYCH PRACOWNIKÓW
Badanym, którzy deklarowali gotowość zatrudnienia osób powyżej 45 roku życia, zadano
pytania o rodzaj przewidzianych do obsadzenia stanowisk oraz szczegółowe wymagania
wobec kandydatów. Pozwoliło to lepiej scharakteryzować profile osób planowanych do
zatrudnienia, ponieważ – jak można mniemać – właśnie pracodawcy deklarujący
zatrudnienie pracowników z tej kategorii wiekowej powinni mieć jasno określone wobec nich
oczekiwania.
Przeanalizowane zostaną takie kryteria, jak: poziom oczekiwanego wykształcenia,
wymagania dotyczące poziomu umiejętności w zakresie obsługi komputera, znajomości
języka obcego oraz doświadczenie na podobnym stanowisku pracy jakie powinni posiadać
kandydaci do zatrudnienia.
Dla monitorowania zmian na lokalnym rynku pracy szczególnie ważna jest informacja, jaką
liczbę stanowisk zamierzają uruchomić pracodawcy w ramach wyszczególnionych grup
zawodowych.
Wykres 21 Proponowane stanowiska pracy wg liczby kandydatów (grupy wielkie zgodnie z KZiS)
Proponowane stanowiska pracy wg liczby
kandydatów (grupy wielkie zgodnie z KZiS)
ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY
PARLAMENTARZYŚCI, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY
PRACOWNICY BIUROWI
0,2%
1,4%
4,1%
SPECJALIŚCI
6,8%
PRACOWNICY USŁUG OSOBISTYCH I SPRZEDAWCY
10,1%
TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL
10,9%
17,9%
PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH
OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ
19,9%
ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY
28,7%
5,0%
10,0% 15,0% 20,0% 25,0%
Warto zwrócić uwagę, że popyt na pracowników w grupie wiekowej 45 plus zdominowany
jest zapotrzebowaniem na stanowiska należące do kategorii „robotnicy przemysłowi i
rzemieślnicy”, które stanowią blisko jedną trzecią ogółu ofert (29%).
Jedno na pięć proponowanych miejsc pracy adresowane jest do grupy „operatorów
i monterów maszyn i urządzeń” (20%), co szósta oferta przewidziana jest dla „pracowników
przy pracach prostych” (18%), jedno na dziewięć stanowisk może być obsadzone przez
„techników i inny średni personel” (11%), a niewiele mniejszy odsetek miejsc pracy może być
obsadzony przez „pracowników usług osobistych i sprzedawców”(10%)
Najmniej propozycji mogą spodziewać się zainteresowani zatrudnieniem jako „specjaliści”
(6,8%) i „pracownicy biurowi” (4%) Wręcz nikłe jest zapotrzebowanie na stanowiskach
zaklasyfikowanych do kategorii „wyżsi urzędnicy i kierownicy” (1,4%), najmniej jednak ofert
jest dla „rolników, ogrodników, leśników i rybaków” (0,2%).
Dane zawarte w kolejnej tabeli wskazują, że zakłady najmniejsze, liczące do 3 pracowników,
swoje oferty kierują w pierwszej kolejności do „robotników przemysłowych i rzemieślników”
(38%), a wyraźnie rzadziej – do „techników i innego średniego personelu” (27,8%) oraz do
„pracowników usług osobistych i sprzedawców” (24%). Podobnie sytuacja przedstawia się w
grupie podmiotów o wielkości zatrudnienia od 4 do 9 pracowników gdzie najwięcej ofert,
prawie połowa, jest dla „robotników przemysłowych i rzemieślników” (49%), drugą zaś grupą
do której kierują swoją ofertę są „technicy i inny średni personel” (25%). W
przedsiębiorstwach o większym zatrudnieniu od 10 do 49 pracowników sytuacja jest nieco
bardziej zróżnicowana – najwięcej ofert pracy jest analogicznie jak w poprzednich grupach
dla „robotników przemysłowych i rzemieślników” (30%), natomiast drugą co do wielkości
grupą ofert są te skierowane do „operatorów i monterów maszyn i urządzeń” (18%), prawie
tyle samo jest dla „techników i innego średniego personelu” (17%), a co dziesiąta
przeznaczona jest dla „specjalistów” (10%).
W kolejnej grupie podmiotów o zatrudnieniu od 50 do 249 pracowników na najwięcej
stanowisk mogą liczyć „pracownicy przy pracach prostych” (33%), zaraz za nimi „robotnicy
przemysłowi i rzemieślnicy” (25%). Znowu odnotowujemy 11% ofert pracy dla grupy
„specjalistów”.
Wśród przedsiębiorstw największych liczących powyżej 249 pracowników dominują oferty
pracy dla „operatorów i monterów maszyn i urządzeń” (80%).
Tabela 5 Oferowane stanowiska a sektor ekonomiczny a liczba zatrudnionych pracowników
Oferowane stanowiska a sektor ekonomiczny a liczba zatrudnionych pracowników
Od 50 do
249 osób
49,3%
30,0%
24,5%
8,7%
18,0%
13,5%
79,7%
6,7%
12,0%
32,5%
2,9%
25,3%
17,0%
2,0%
10,7%
8,0%
8,0%
2,7%
4,0%
10,0%
4,0%
11,0%
6,5%
1,3%
1,0%
2,0%
100,0%
100,0%
100,0%
Powyżej
249 osób
Od 10 do
49 osób
ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I
38,9%
RZEMIEŚLNICY
OPERATORZY I MONTERZY MASZYN
1,9%
I URZĄDZEŃ
PRACOWNICY PRZY PRACACH
PROSTYCH
TECHNICY I INNY ŚREDNI
27,8%
PERSONEL
PRACOWNICY USŁUG OSOBISTYCH
24,1%
I SPRZEDAWCY
SPECJALIŚCI
1,9%
PRACOWNICY BIUROWI
1,9%
PARLAMENTARZYŚCI, WYŻSI
1,9%
URZĘDNICY I KIEROWNICY
ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I
1,9%
RYBACY
Ogółem
100,0%
Od 4 do 9
osób
Do 3
osób
Liczba zatrudnionych pracowników
8,7%
100,0%
Osoby prowadzące w PUP pośrednictwo pracy oraz odpowiedzialne za racjonalną,
dostosowaną do potrzeb lokalnego rynku pracy ofertę szkoleniową, a przede wszystkim sami
bezrobotni są szczególnie zainteresowani konkretnymi ofertami zatrudnienia.
Dlatego tę część rozważań kończy tabela, która prezentuje szczegółowy wykaz stanowisk
pracy planowanych do uruchomienia w badanych przedsiębiorstwach w najbliższych 12
miesiącach.
Tabela 6 Tworzone stanowisko pracy (grupy elementarne zgodnie z KZiS)
Tworzone stanowisko pracy (grupy elementarne zgodnie z KZiS)
N
Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle
Kierowcy autobusów i motorniczowie tramwajów
Sprzedawcy i demonstratorzy
Szwaczki, hafciarki i pokrewni
Spawacze i pokrewni
Technicy elektrycy
Magazynierzy i pokrewni
Kierowcy samochodów ciężarowych
Murarze i pokrewni
Obuwnicy
Robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym
Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania
Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy
Pośrednicy ubezpieczeniowi
Górnicy podziemnej i odkrywkowej eksploatacji złóż i pokrewni
Cieśle, stolarze budowlani i pokrewni
Monterzy wyrobów z metalu, gumy i tworzyw sztucznych
Gospodarze budynków
Ślusarze i pokrewni
Nauczyciele gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych
Pracownicy usług ochrony gdzie indziej niesklasyfikowani
Ustawiacze-operatorzy obrabiarek skrawających do metali
Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń pokrewnych
Agenci do spraw sprzedaży - handlowcy
Fryzjerzy, kosmetyczki i pokrewni
Mechanicy pojazdów samochodowych
Stolarze i pokrewni
Krawcy, kapelusznicy i pokrewni
Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji betonu, elementów
Inżynierowie i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani
Nauczyciele szkół wyższych
Piekarze, cukiernicy i pokrewni
Księgowi
Pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej niesklasyfikowani
Monterzy sieci komunalnych
Monterzy instrumentów muzycznych
Maszyniści maszyn drukujących
Kierowcy samochodów osobowych
Inne stanowiska
Ogółem
66
54
40
23
19
16
16
13
12
11
11
10
10
10
10
10
10
10
9
8
6
6
6
5
5
5
5
5
5
4
4
4
3
3
3
3
3
3
67
513
%
12,9%
10,5%
7,8%
4,5%
3,7%
3,1%
3,1%
2,5%
2,3%
2,1%
2,1%
1,9%
1,9%
1,9%
1,9%
1,9%
1,9%
1,9%
1,8%
1,6%
1,2%
1,2%
1,2%
1,0%
1,0%
1,0%
1,0%
1,0%
1,0%
,8%
,8%
,8%
,6%
,6%
,6%
,6%
,6%
,6%
13,4%
100,0%
Jak widać, najwięcej ofert pracy skierowanych jest do grupy zawodowej „robotnicy przy
pracach prostych w przemyśle” (66 miejsc pracy co stanowi 12,9% ogółu ofert), na drugim
miejscu są „kierowcy autobusów i motorniczowie tramwajów” (54 oferty - 10,5%), a na
trzecim „sprzedawcy i demonstratorzy” (40 ofert – 7,8%). Na kolejnych miejscach znaleźli się
„szwaczki, hafciarki i pokrewni”, „spawacze i pokrewni”, „technicy elektrycy”, „magazynierzy
i pokrewni”, „kierowcy samochodów ciężarowych”, „murarze i pokrewni”, „obuwnicy” oraz
robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym (odpowiednio od 23 do 11 miejsc pracy, co
stanowiło od 4,5% do 2,1%). W kategorii „inne stanowiska” połączyliśmy najrzadsze oferty
(poniżej 3 miejsc pracy).
2.1. Preferencje i oczekiwania pracodawców wobec kandydatów do
zatrudnienia
Powyżej pokazaliśmy, na jakie stanowiska mogą zostać przyjęci bezrobotni powyżej 45 roku
życia w perspektywie najbliższych 12 miesięcy. W tym rozdziale zajmiemy się rozkładem
preferencji pracodawców dotyczących analizowanych cech, wobec potencjalnych
pracowników. Nasze rozważania rozpoczniemy od przedstawienia kluczowych wymagań w
odniesieniu do poziomu wykształcenia kandydata do zatrudnienia.
Wykres 22 Wymagany poziom wykształcenia
Wymagany poziom wykształcenia
9,2%
4,9%
Wyższe
Policealne lub średnie zawodowe
Średnie ogólnokształcące
Zasadnicze zawodowe
Bez znaczenia
9,0%
46,2%
30,8%
Prawie połowę stanowisk (46%) pracodawcy mogą obsadzić osobami bez względu na poziom
ich kwalifikacji. Przy obsadzie niemal jednej trzeciej nowo tworzonych miejsc pracy wymaga
się od kandydatów wykształcenia na poziomie zasadniczym zawodowym (31%). Zatem
możemy powiedzieć, że w przypadku ponad trzech czwartych ofert (77%) wystarczające jest
wykształcenie na poziomie zasadniczym zawodowym. Mniej niż co dziesiąte stanowisko
pracodawcy zamierzają obsadzić osobami z wykształceniem wyższym (9%) i średnim
ogólnokształcącym (9%). Najmniej zaś jest propozycji dla osób z wykształceniem średnim
zawodowym lub policealnym (5%).
Sprawdźmy, czy pracodawcy formułują wobec kandydatów jednoznaczne wymagania
dotyczące kierunku wykształcenia oraz uprawnień i umiejętności.
Tabela 7 Kierunki wykształcenia wymagane od kandydatów
Wymagane od kandydatów kierunki wykształcenia
Bez znaczenia
Elektryka
Budownictwo
Fryzjerstwo
Farmaceutyka
Spawanie
Krawiectwo
Mechaniczne
Handel
Stolarstwo
Techniczne
Ekonomia
Informatyka
Piekarstwo
Muzyczne
Plastyczne
Księgowość
Humanistyczne
Tokarstwo
Mechanika samochodowa
Inżynieria pożarnictwa
Pielęgniarskie
Masarstwo
Pedagogika
Prawo
Medyczne
Poligrafia
Ślusarstwo
Administracja
Logistyka
Ogółem
%
71,7%
4,2%
3,8%
2,8%
2,6%
2,4%
1,8%
1,6%
1,4%
1,0%
1,0%
,8%
,6%
,6%
,4%
,4%
,4%
,4%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
100,0%
Zwróćmy uwagę, że przy obsadzie trzech czwartych stanowisk (72%) kierunek wykształcenia
nie ma dla pracodawców żadnego znaczenia.
W wypadku pozostałych miejsc pracy ankietowani wymieniają kilkanaście kierunków, w tym
– relatywnie najczęściej – elektrykę i budownictwo (po 4%) oraz fryzjerstwo i farmaceutykę
(po 3%).
Pozostałe kierunki dotyczą kandydatów na mniej niż 3% planowanych do obsady miejsc
pracy.
Tabela 8 Dodatkowe kwalifikacje zawodowe i umiejętności
Dodatkowe kwalifikacje zawodowe i umiejętności
Nie wymagamy
Uprawnienia SEP
Prawo jazdy kat. C+E
Uprawnienia spawacza
Uprawnienia do obsługi wózków widłowych
Umiejętność obsługi maszyn sterowanych
numerycznie
Umiejętność obsługi kasy fiskalnej
Niekaralność
Znajomość rysunku technicznego
Umiejętności informatyczne
Znajomość branży
Prawo jazdy kat. B
Uprawnienia elektryczne
Tytuł doktora
Umiejętności kaletnicze
Umiejętności budowlane
Kurs florysty
Kurs montażu oświetlenia
Kurs finansowy
Uprawnienia przeciwpożarowe
Umiejętności krawieckie
Uprawnienia do prac na wysokości
Umiejętność obsługi maszyn poligraficznych
Kurs pedagogiczny
Umiejętność obróbki szkła
Wiedza o gazach technicznych
Uprawnienia na przewóz rzeczy niebezpiecznych
Uprawnienia dozoru
Prawo jazdy kat. D
Książeczka zdrowia
Zdolności manualne
Uprawnienia operatora koparki
Kurs księgowości
Ogółem
%
78,3%
3,0%
2,8%
2,2%
2,0%
1,8%
1,0%
1,0%
1,0%
1,0%
,6%
,6%
,4%
,4%
,4%
,4%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
,2%
100%
Podobnie jak w przypadku wymaganych kierunków wykształcenia pracodawcy w większości
nie oczekują od kandydatów dodatkowych kompetencji zawodowych do pracy (78%).
Ci pracodawcy, którzy wymagają jakiś dodatkowych kwalifikacji wymienili takie dodatkowe
uprawnienia jak: uprawnienia SEP oraz prawo jazdy kategorii C+E (po 3%). Około dwóch
procent wskazań mają też uprawnienia spawacza, obsługi wózków widłowych oraz obsługa
maszyn sterowanych numerycznie.
Przyjrzyjmy się, jak często warunkiem niezbędnym do uzyskania zatrudnienia będzie
znajomość języka obcego.
Wykres 23 Wymagany stopień znajomości języków obcych
Wymagany stopień znajomości języków obcych
Nie wymagany
Podstawowy
Średni
Dobry
Bardzo dobry
Ogółem
Język
angielski
92,9%
1,2%
1,6%
1,0%
3,3%
100,0%
Język
niemiecki
98,4%
,2%
1,0%
,4%
Język
rosyjski
100,0%
100,0%
100,0%
Inny język
obcy
99,6%
,4%
100,0%
Jak widzimy zdecydowana większość pracodawców nie stawia kandydatom powyżej 45 roku
życia wygórowanych wymagań w zakresie znajomości języków obcych. Zdecydowana
większość z nich nie wymaga znajomości żadnego języka obcego.
Jedynie w przypadku języka angielskiego 7% pracodawców wskazało jako konieczną
znajomość tego języka, przy czym blisko połowa z nich wymagała bardzo dobrej znajomości
tego języka. Żaden przebadany pracodawca nie stawia wymagań co do znajomości języka
rosyjskiego.
Nieliczni oczekują znajomości języka niemieckiego. Ten brak wymagań związany może być
zarówno ze specyfiką stanowisk – w głównej mierze robotniczych („robotnicy przemysłowi i
rzemieślnicy”, „operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń” oraz „pracownicy przy pracach
prostych”), na których znajomość jakiegokolwiek języka obcego nie jest konieczna, ale
również wynikać może ze świadomości pracodawców, którzy decydując się na zatrudnienie
osoby z grupy 45 plus – wiedzą, że znajomość języków obcych w tej grupie wiekowej nie jest
powszechna.
Wykres 24 Wymagany stopień obsługi komputera
Wymagany stopień obsługi komputera
4,1%
Zaawansowany
Dobry
Podstawowy
Nie wymagamy
15,3%
7,5%
73,1%
Podobnie – jak w wypadku znajomości języków obcych – wygląda sytuacja dotycząca
umiejętności obsługi komputera. Pracodawcy przy obsadzie trzech czwartych stanowisk
(73%) nie będą wymagać od potencjalnych pracowników jakichkolwiek umiejętności
z zakresu informatyki, co wynika zapewne z generalnego zapotrzebowania na stanowiska
robotnicze.
Warto jednak odnotować, że blisko jednej piątej kandydatów po 45 roku życia (19%) stawia
się wymóg znajomości obsługi komputera w stopniu co najmniej dobrym a nawet
zaawansowanym. Natomiast mniejsza liczba nowo zatrudnionych (7%) powinna posługiwać
się komputerem w stopniu podstawowym na swoim stanowisku pracy.
W tym przypadku możemy przypuszczać, że konieczność obsługi komputera na oferowanych
stanowiskach wynika z postępującej komputeryzacji procesu produkcyjnego – gdzie na
wyspecjalizowanych stanowiskach operatorskich pracownicy muszą obsługiwać maszyny
sterowane cyfrowo. Postępująca digitalizacja sprawia, że także w codziennych sytuacjach
umiejętność podstawowej obsługi komputera staje się koniecznością.
Przeanalizujemy wymagania w zakresie posiadania przez kandydatów do zatrudnienia
minimalnego doświadczenia na podobnym stanowisku pracy.
Wykres 25 Minimalne doświadczenie kandydata
Minimalne doświadczenie kandydata
na podobnym stanowisku pracy
Rok
Dwa lata
Ponad dwa lata
Nie wymagamy
32,8%
44,3%
13,1%
9,8%
Zwraca uwagę fakt, że mimo iż przebadana grupa pracodawców chce zatrudnić osoby
powyżej 45 roku życia – czyli te, które zapewne mają duże doświadczenie zawodowe to
ponad dwie piąte nowo zatrudnionych (44%) nie będzie musiało legitymować się żadnym
stażem pracy na podobnym stanowisku. Z kolei przy obsadzie jednej trzeciej miejsc pracy
(33%) pracodawca wymaga od kandydatów rocznego, a wyraźnie rzadziej – dwuletniego
(13%) lub ponaddwuletniego (9%) stażu pracy.
Szeroko dyskutowana jest kwestia preferencji pracodawców w zakresie płci kandydatów do
zatrudnienia. Wielokrotnie mówi się wręcz o dyskryminacji kobiet na polskim rynku pracy.
Sprawdziliśmy, na ile ta teza znajduje potwierdzenie w naszych badaniach, szczególnie w
odniesieniu do kobiet z grupy wiekowej 45 plus.
Wykres 26 Preferowana płeć kandydata
Preferowana płeć kandydata
8,8%
Kobieta
Mężczyzna
Bez znaczenia
52,0%
39,2%
Okazuje się, że przy obsadzie ponad połowy stanowisk (52%) płeć osoby zgłaszającej się nie
ma dla pracodawców istotnego znaczenia. Mężczyźni są dobrymi kandydatami w przypadku
dwóch piątych stanowisk (39%), natomiast dla kobiet przeznaczono zaledwie 9% nowo
tworzonych miejsc pracy.
Zanim wyciągniemy z tych danych ostateczne wnioski, sprawdźmy jeszcze, jak preferencje
dotyczące płci kandydatów do zatrudnienia wyglądają w zależności od typu oferowanych
stanowisk. Pracodawcy nierzadko usprawiedliwiają swoje sprzeczne z prawem pracy
preferencje obiektywnie „męskim” lub „żeńskim” charakterem stanowiska (np. z jednej
strony – górnik, operator sprzętu ciężkiego, kierowca, a z drugiej – krawcowa,
przedszkolanka, pielęgniarka).
Wykres 27 Preferowana płeć kandydata a oferowane stanowisko pracy (grupy wielkie zgodnie z KZiS)
Preferowana płeć kandydata a oferowane stanowisko
pracy (grupy wielkie zgodnie z KZiS)
PRACOWNICY BIUROWI 38,1%
61,9%
Tworzone stanowisko pracy
PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH52,2%
32,6%
OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ73,5%
15,2%
2,0%
24,5%
ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY22,6%
70,5%
6,8%
ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY 100,0%
PRACOWNICY USŁUG OSOBISTYCH I SPRZEDAWCY60,0%
18,0% 22,0%
TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL
57,1%
33,9%
8,9%
2,9% 2,9%
SPECJALIŚCI 94,3%
PARLAMENTARZYŚCI, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY
85,7%
0,0%
14,3%
25,0%
50,0%
75,0%
100,0%
Preferowana płeć kandydata
Kobieta
Mężczyzna
Bez znaczenia
Dane zawarte na powyższym wykresie dostarczają argumentów przede wszystkim osobom
interpretującym zróżnicowane zapotrzebowanie na pracowników obojga płci względami
natury obiektywnej – specyfiką ofert pracy.
Ową specyfiką można uzasadnić szczególne zapotrzebowanie na mężczyzn przy obsadzie
stanowisk zakwalifikowanych do grupy „robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy” (71% ofert dla
mężczyzn przy 7% propozycji dla kobiet), „pracownicy przy pracach prostych” (33% ofert dla
mężczyzn 15% dla kobiet) czy też „operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (odpowiednio
25% i 2%). Trudno jednak czynnikami obiektywnymi wytłumaczyć zdecydowaną przewagę
(62%) ofert skierowanych dla mężczyzn w kategorii „pracownicy biurowi”, choć różnice te
mogą wynikać z niewielkiej skali przewidywanych przyjęć (4% ogółu stanowisk).
Prowadzone w różnych regionach kraju przez naszą firmę badania wśród pracodawców
wskazywały, że coraz większe znaczenie – często ważniejsze niż formalne kwalifikacje – mają
cechy osobowe kandydatów, które nierzadko decydują o wyniku rozmowy kwalifikacyjnej. W
związku z tym poprosiliśmy naszych respondentów o wskazanie trzech najważniejszych – ich
zdaniem – przymiotów, jakimi powinni cechować się nowo zatrudnieni pracownicy.
Wykres 28 Wymagane od kandydatów cechy osobowościowe
Wymagane od kandydatów cechy osobowościowe
Elastyczność
3,1%
Inne cechy
3,9%
Kreatywność
4,3%
Kultura osobista
Łatwość uczenia
6,4%
8,8%
Dobra organizacja pracy
12,7%
Umiejętność pracy zespołowej
13,1%
Komunikatywność
18,3%
Sumienność, rzetelność
21,2%
Samodzielność
25,3%
Dyspozycyjność
29,0%
Odpowiedzialność
33,9%
Duża motywacja do pracy
34,7%
Dokładność
39,2%
Uczciwość
45,4%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
Procenty nie sumują się do 100, ponieważ
respondenci mogli udzielić więcej niż jednej odpowiedzi
Zwróćmy uwagę, że w swoistym rankingu pożądanych cech osobowych kandydatów do
zatrudnienia ankietowani na pierwszych miejscach wskazują uczciwość (45%) i dokładność
(39%) a zaraz za nimi z podobną ilością wskazań dużą motywację do pracy (35%),
odpowiedzialność (34%) oraz dyspozycyjność (29%). Cechy, które w potocznym odczuciu są
związane z wiekiem – osoby starsze postrzegane są jako bardziej uczciwe i dokładne bo są
wytworem czasów kiedy praca w pośpiechu nie była atutem. Pracodawcy, którzy decydują
się na zatrudnienie osób starszych szukają w nich cech jakich w ich odczuciu nie mają młodzi
– pracujący szybko, ale powierzchownie, niedokładnie. Starszy pracownik też z racji
posiadanych doświadczeń życiowych jest bardziej stateczny i odpowiedzialny, posiada
odchowane potomstwo – a więc jest bardziej dyspozycyjny gdyż nie musi tak często bać
zwolnień (np. ze względu na chorobę dziecka).
Pracownik powyżej 45 roku życia ze względu na swoją trudniejszą sytuację na rynku pracy –
będzie też bardziej szanował pracę, a więc zdaniem pracodawców jest bardziej
zmotywowany.
Nieco mniejszą wagę przywiązują badani do takich cech kandydata, jak: samodzielność
(25%), sumienność, rzetelność (21%) i komunikatywność (18%).
Cenione są także umiejętność pracy zespołowej i dobra organizacja pracy (13%).
Na kolejnych miejscach ankietowani wymienili: łatwość uczenia się (9%), kulturę osobistą
(6%), kreatywność (4,3%). Na ostatnim miejscu wskazana została elastyczność (3%). Jest to
zapewne wynik zapotrzebowania przede wszystkim na pracowników odtwórczych, którzy
realizują ustalone zadania w ściśle określony sposób, bez marginesu swobody na własne
pomysły i modyfikację narzuconych odgórnie procedur.
Sprawdźmy, które z opisanych charakterystyk kandydatów do zatrudnienia stanowią
decydujące kryteria wyboru pracownika.
Wykres 29 Decydujące kryteria wyboru kandydata
Decydujące kryteria wyboru kandydata
Wiek
2,3%
Znajomość języków obcych
2,3%
Obsługa komputera
2,9%
Zawód wyuczony
12,9%
Wiedza zawodowa
13,3%
Inne cechy
16,2%
Wykształcenie
16,4%
Prawo jazdy
20,2%
Uzdolnienia
28,2%
Płeć
28,8%
Cechy osobowościowe
39,1%
Doświadczenie
46,0%
Umiejętności zawodowe
52,4%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
Dla pracodawców najważniejszymi cechami są umiejętności zawodowe i doświadczenie
kandydatów. Przy obsadzie ponad połowy stanowisk (52%) o wyborze kandydata zadecydują
jego umiejętności zawodowe, a niewiele rzadziej – jego doświadczenie zawodowe (46%), a
więc cechy zdobywane wraz z wiekiem.
W blisko połowie przypadków wskazywano na te dwie cechy. Innymi słowy dla
pracodawców, co jest naturalne, najważniejsze są twarde cechy predysponujące kandydatów
do wykonywania zawodów, przy czym zdecydowanie częściej ważniejsze są praktyczne
umiejętności niż formalne wykształcenie (16%). Warto też wskazać, że na co piątym miejscu
pracy wymagane jest posiadanie prawa jazdy.
Z drugiej strony pracodawcy często (40%) wskazują, że będą zwracać dużą uwagę na
odpowiednie cechy osobowościowe kandydatów.
Oznacza to, że pracodawcy zwracają uwagę nie tylko na umiejętności potwierdzone
zaświadczeniem czy uprawnieniem, ale także na miękkie cechy kandydatów. To ważna
informacja dla osób które organizują szkolenia dla osób bezrobotnych, w celu przygotowania
ich do rozmów kwalifikacyjnych z potencjalnym pracodawcą.
Kolejnym ważnym kryterium zatrudnienia jest płeć (29%), co wynika raczej ze specyfiki
oferowanych stanowisk niż osobistych preferencji lub uprzedzeń pracodawców. Pracodawcy,
podejmując ponad jedną czwartą ostatecznych decyzji kadrowych, będą kierować się
uzdolnieniami kandydata (28%).
Na końcu listy decydujących kryteriów wyboru znalazły się obsługa komputera (2,9%) oraz
znajomość języków obcych i wiek (po 2,3% wskazań), co stanowi kolejny przykład niewielkich
wymagań pracodawców w tym zakresie.
Biorąc pod uwagę przedstawione wymogi i preferencje, zadaliśmy pracodawcom
sumaryczne pytanie, na ile spodziewają się trudności w pozyskaniu nowych pracowników
spełniających ich oczekiwania, odpowiednich do zatrudnienia na stanowiskach planowanych
do uruchomienia w najbliższych 12 miesiącach.
Uzyskane rezultaty prezentuje poniższy wykres kołowy.
Wykres 30 Stopień trudności znalezienia pracownika na dane stanowisko pracy
Stopień trudności znalezienia pracownika
na dane stanowisko pracy
0,6%
24,3%
16,7%
Bardzo łatwe
Łatwe
Ani łatwe ani trudne
Trudne
Bardzo trudne
Trudno powiedzieć
20,8%
5,5%
32,2%
Okazało się, że obsada prawie jednej trzeciej planowanych do uruchomienia w perspektywie
najbliższych 12 miesięcy stanowisk (32%) jest trudna, a w wypadku 5% stanowisk – wręcz
bardzo trudna.
Znalezienie właściwych kandydatów na niemal jedną piątą stanowisk (21%) nie powinno
sprawić respondentom większych trudności (wybór odpowiedzi: „ani łatwe, ani trudne”).
Natomiast znalezienie odpowiedniej osoby jest łatwe – w opinii ankietowanych – tylko przy
podejmowaniu jednej na sześć decyzji kadrowych (17%), a w jednostkowych przypadkach
znalezienie kandydata jest bardzo łatwe (0,6%).
Biorąc po uwagę sumę wskazań „trudne” i „bardzo trudne” możemy stwierdzić, że
respondenci widzą najwięcej problemów ze znalezieniem, w kolejności: „robotników
przemysłowych i rzemieślników” (53%), „specjalistów” (51%), „techników i innego średniego
personelu” (36%), „pracowników przy pracach prostych” (35%) oraz „pracowników usług
osobistych i sprzedawców” (33%).
Tabela 9 Stopień trudności znalezienia pracownika na określone stanowisko pracy (grupy wielkie wg KZiS)
Trudno
powiedzieć
Trudne
Ani łatwe
ani trudne
42,9%
Bardzo
trudne
PARLAMENTARZYŚCI,
WYŻSI URZĘDNICY I
KIEROWNICY
SPECJALIŚCI
TECHNICY I INNY
ŚREDNI PERSONEL
PRACOWNICY BIUROWI
PRACOWNICY USŁUG
OSOBISTYCH I
SPRZEDAWCY
ROLNICY, OGRODNICY,
LEŚNICY I RYBACY
ROBOTNICY
PRZEMYSŁOWI I
RZEMIEŚLNICY
OPERATORZY I
MONTERZY MASZYN I
URZĄDZEŃ
PRACOWNICY PRZY
PRACACH PROSTYCH
Łatwe
Bardzo
łatwe
Stopień trudności znalezienia pracownika na dane
stanowisko pracy
28,6%
28,6%
100,0%
2,9%
11,4%
45,7%
5,7%
34,3%
100,0%
30,9%
9,1%
34,5%
1,8%
23,6%
100,0%
28,6%
52,4%
9,5%
4,8%
4,8%
100,0%
36,5%
15,4%
23,1%
9,6%
15,4%
100,0%
100,0%
100,0%
3,3%
Ogółem
Stopień trudności znalezienia pracownika na określone stanowisko pracy (grupy
wielkie wg KZiS)
7,5%
25,3%
44,5%
8,9%
13,7%
100,0%
6,9%
13,7%
18,6%
2,9%
57,8%
100,0%
25,3%
26,4%
34,1%
1,1%
9,9%
100,0%
Natomiast najmniej kłopotów spodziewają się ankietowani z obsadą wakatów na stanowiska
„pracowników biurowych oraz „rolników, ogrodników, leśników i rybaków”.
W kontekście analizowanej problematyki szczególnie ważne było ustalenie, na ile
respondenci oczekują wsparcia ze strony PUP.
Wykres 31 Oczekiwane formy pomocy przy zatrudnianiu osób bezrobotnych powyżej 45 roku życia
Oczekiwane formy pomocy przy
zatrudnianiu osób bezrobotnych
Inne formy pomocy
Refundacja wynagrodzeń w ramach
prac interwencyjnych
Przygotowanie zawodowe dorosłych
Trudno powiedzieć
2,9%
6,2%
7,8%
9,4%
Nie oczekujemy żadnej pomocy
12,1%
Fundusz dla niepełnosprawnych
12,1%
Przeszkolenie pod kątem
potrzeb pracodawcy
18,9%
Staż
27,7%
Refundacja kosztów doposażenia
/wyposażenia stanowisk pracy
39,8%
Pośrednictwo pracy
45,6%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
Największym zainteresowaniem ankietowanych cieszy się pośrednictwo pracy (46%),
refundacja kosztów doposażenia/wyposażenia stanowisk pracy (40%) oraz staż (28%).
Oznacza to, iż pracodawcy co prawda dopuszczają zatrudnienie na tym stanowisku osoby po
45 roku życia, ale też widzą możliwość zatrudniana na nim innych kandydatów (np. osoby
młode, które mogą być wysłane na staż).
Prawie jeden na pięciu respondentów liczy na to, że bezrobotny kandydat zostanie
przeszkolony pod kątem potrzeb jego zakładu pracy (19%), niewiele mniej zainteresowanych
jest pomocą z funduszu dla niepełnosprawnych (12%), jeden na trzynastu ankietowanych
pracodawców jest gotów przyjąć osobę bezrobotną w ramach przygotowania zawodowego
dorosłych (8%). Najmniej przebadanych oczekuje na refundację wynagrodzenia w ramach
prac interwencyjnych 6%.
Jeden na ośmiu ankietowanych (12%), spośród planujących przyjęcia do pracy, nie oczekuje
żadnej pomocy przy zatrudnieniu, a co jedenasty spośród badanych (9%) nie ma w tej kwestii
wyrobionego zdania.
Tabela 10 Oczekiwane formy pomocy przy zatrudnianiu osób bezrobotnych a wielkość firmy
Oczekiwane formy pomocy przy zatrudnianiu osób bezrobotnych a
wielkość firmy
Od 4 do 9
osób
Od 10 do
49 osób
Od 50 do
249 osób
Powyżej
249 osób
Pośrednictwo pracy
Refundacja kosztów
doposażenia
/wyposażenia stanowisk
pracy
Staż
Przeszkolenie pod kątem
potrzeb pracodawcy
Fundusz dla
niepełnosprawnych
Nie oczekujemy żadnej
pomocy
Trudno powiedzieć
Przygotowanie zawodowe
dorosłych
Refundacja wynagrodzeń
w ramach prac
interwencyjnych
Inne formy pomocy
Total
Do 3
osób
50,0%
32,0%
56,0%
54,5%
17,4%
38,9%
34,7%
48,0%
46,5%
13,0%
11,1%
9,3%
31,0%
19,5%
82,6%
1,9%
8,0%
22,0%
9,5%
71,0%
1,0%
6,5%
69,6%
11,1%
29,3%
11,0%
10,0%
2,9%
9,3%
21,3%
4,0%
10,5%
1,4%
3,7%
9,3%
21,0%
4,5%
1,4%
12,0%
5,5%
1,0%
207,0%
1,0%
168,0%
1,9%
22,2%
150,0%
144,0%
259,4%
Procenty nie sumują się do 100, ponieważ respondenci mogli udzielić więcej niż
jednej odpowiedzi
Spójrzmy teraz jak przedstawia się zapotrzebowanie na poszczególne formy pomocy przy
zatrudnieniu osób powyżej 45 roku w zależności od wielkości badanej firmy.
Pośrednictwo pracy cieszy się powodzeniem wśród wszystkich niemalże podmiotów od
najmniejszych do 3 pracowników (50%), poprzez pracodawców średnich od 10 do 49
pracowników (56%) i dużych zatrudniających od 50 do 249 osób (54%). Z reguły tej wyłamują
się jedynie pracodawcy najwięksi powyżej 250 pracowników co związane jest zapewne z
faktem, iż podmioty największe posiadają własne działy rekrutacji pracowników, korzystają
też z usług prywatnych firm zajmujących się pośrednictwem. W przypadku firm o zasięgu
międzynarodowym zdarza się, że ich działy kadrowe znajdują się za granicą i nie korzystają z
pośrednictwa oferowanego przez lokalne podmioty. Czynnikiem decydującym może być tez
większa stabilność zatrudnienia charakteryzująca podmioty największe.
Firmy małe od 4 do 9 pracowników również w mniejszym stopniu są zainteresowane
pośrednictwem pracy (32%).
Refundacja kosztów wyposażenia/doposażenia stanowisk pracy jest formą pomocy
najbardziej pożądaną przez firmy średnie i duże, o wielkości zatrudnienia od 10 do 49
pracowników (48%) i od 50 do 249 osób (46%). Ta forma wsparcia jest najmniej doceniana,
jak poprzednio, w przypadku firm największych o wielkości zatrudnienia powyżej 249
pracowników.
Sytuacja przedstawia się odwrotnie jeżeli chodzi o staż i przeszkolenie pod kątem potrzeb
pracodawcy – te forma pomocy przy zatrudnianiu pracowników cieszą się największym
zainteresowaniem firm o wielkości zatrudnienia powyżej 250 pracowników aż (82% jest
zainteresowanych stażem, a 71% szkoleniami).
Wsparcie funduszu dla niepełnosprawnych interesuje również zakłady o wielkości
zatrudnienia powyżej 249 pracowników (70%).
Sprawdziliśmy również na ile respondenci zainteresowani są przeszkoleniem osób
bezrobotnych pod kątem potrzeb ich firmy. Rozkład odpowiedzi przedstawia poniższy
wykres kołowy.
Wykres 32 Zainteresowanie przeszkoleniem osób bezrobotnych pod kątem potrzeb respondentów
Czy byliby Państwo zainteresowani przeszkoleniem
osób bezrobotnych pod kątem potrzeb Państwa firmy?
Tak
Nie
Trudno powiedzieć
34,2%
39,1%
26,7%
Ponad jedna trzecia ankietowanych (34%) zainteresowana jest taką formą pomocy przy
zatrudnieniu osób bezrobotnych, a prawie dwie piąte badanych nie ma w tej sprawie
wyrobionej opinii (39% odpowiedzi – trudno powiedzieć). Natomiast ponad jedna czwarta
(27%) nie bierze pod uwagę tej formy wsparcia ze strony urzędu.
Pracodawców zainteresowanych tym rodzajem pomocy przy zatrudnieniu nowych
pracowników dopytaliśmy jaką konkretnie tematyką szkoleniową byliby najbardziej
zainteresowani. Najbardziej pożądane przez badanych są szkolenia z zakresu BHP (13%) –
wynika to zapewne z powszechnej konieczności tego typu szkoleń; na kolejnych miejscach
znalazły się kurs obsługi kasy fiskalnej, szkolenie z zakresu fryzjerstwa oraz szkolenia
zawodowe (po 9%). Jeden na dwunastu respondentów wskazał na kurs z zakresu
farmaceutyki (8%). Wciąż interesujące dla pracodawców są przeszkolenia dotyczące technik
sprzedaży oraz obsługi wózków widłowych (po 6%). Na dalszych pozycjach znalazły się
bardziej specjalistyczne szkolenia takie jak cholewkarz (5%), kurs z zakresu księgowości,
obsługi komputera czy stolarstwa (4%).
Wszystkie propozycje szkoleń zawiera poniższa tabela.
Tabela 11 Preferowana tematyka szkoleń
Preferowana tematyka szkoleń
BHP
Obsługa kasy fiskalnej
Kurs fryzjerski
Szkolenia zawodowe
Farmaceutyki
Techniki sprzedaży
Obsługa wózków widłowych
Cholewkarz
Księgowość
Obsługa komputera
Stolarz
Spawacz
Prawo jazdy kat. C+E
Obsługa maszyn poligraficznych
Operator koparki
Prawo jazdy kat. T
Uprawnienia elektryczne
Grafik komputerowy
Kadry i płace
Kurs przeciwpożarowy
Kurs ratowniczy
Kurs szycia
Montaż stolarki budowlanej
Obróbka szkła
Obsługa frezarki
Obsługa klienta
Obsługa maszyn i urządzeń
Obsługa sprzętu budowlanego
Obsługa tokarki
Operator wtryskarki
Prawo jazdy kat. B
Prawo jazdy kat. D
Ślusarz
Ogółem
%
13,3%
9,4%
8,6%
8,6%
7,8%
6,3%
5,5%
4,7%
3,9%
3,9%
3,9%
3,1%
2,3%
1,6%
1,6%
1,6%
1,6%
,8%
,8%
,8%
,8%
,8%
,8%
,8%
,8%
,8%
,8%
,8%
,8%
,8%
,8%
,8%
,8%
100,0%
2.2. Profile kandydatów do zatrudnienia wyróżnione ze względu na poziom
oczekiwanych kwalifikacji
Po przeanalizowaniu preferencji i oczekiwań pracodawców wobec kandydatów do
zatrudnienia przejdźmy do prezentacji konkretnych profili, wyróżnionych z uwagi na
podstawowe kryterium – poziom kwalifikacji.
Zacznijmy od przedstawienia profilu wymagań wobec kandydatów na stanowiska, na których
poziom wykształcenia kandydata nie będzie miał dla pracodawcy istotnego znaczenia.
Profil kandydata bez wymogów w zakresie poziomu wykształcenia
Zatrudnieniem kandydatów powyżej 45 roku życia, w przypadku których poziom
wykształcenia nie odgrywa żadnego znaczenia najbardziej zainteresowane są podmioty
związane z przetwórstwem przemysłowym (43% oferowanych miejsc pracy) oraz
transportem, gospodarką magazynową i łącznością (24%). Połowa kandydatów znajdzie
zatrudnienie w podmiotach dużych o wielkości zatrudnienia od 50 do 249 osób (49%) oraz
największych zatrudniających powyżej 249 pracowników (25%), a pozostali mogą ubiegać się
o miejsca pracy oferowane przez respondentów o poziomie zatrudnienia od 10 do 49 osób
(12%) oraz w podmiotach najmniejszych od 4 do 9 osób (8%) i do 3 pracowników (6%).
Jedna trzecia oferowanych stanowisk mieści się w kategorii: „operatorzy i monterzy maszyn i
urządzeń” (33%), a niewiele mniejszy odsetek propozycji kwalifikuje się do grupy
„pracownicy przy pracach prostych (30%). Co szósta oferta dotyczy zatrudnienia w
charakterze „robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy” (17%),
Pracodawcy nie oczekują żadnej pomocy z zewnątrz tylko przy obsadzie jednego na osiem
stanowisk (13%). W pozostałych przypadkach oczekują najczęściej na refundację kosztów
doposażenia/wyposażenia stanowiska pracy (36%), umowy stażowej (31%), pozyskanie
nowych pracowników dzięki pośrednictwu pracy (29%), prawie jedna czwarta respondentów
wskazała ponadto na przeszkolenie kandydatów pod kątem potrzeb pracodawcy (24%).
W przypadku jednej piątej ofert pracy oczekiwane będzie wsparcie funduszu dla
niepełnosprawnych (21%).
W stosunku do omawianej grupy kandydatów najczęściej nie wymaga się znajomości
języków obcych (97%). Z reguły nie interesuje pracodawców również umiejętność obsługi
komputera (92%). Zaledwie jeden na siedemnastu kandydatów powinien wykazać się
znajomością komputera w stopniu podstawowym (6%).
Wobec ponad połowy kandydatów (53%) nie są formułowane wymagania odnośnie do stażu
pracy, a w pozostałych przypadkach oczekiwania te zostały określone najczęściej na
poziomie jednego roku (36%), a sporadycznie – dwóch lat (9%).
Zwraca uwagę fakt, że aż trzy piąte stanowisk (61%) pracodawcy mogą obsadzić osobą
dowolnej płci, natomiast przy naborze na pozostałe miejsca pracy mniejsze szanse na
zatrudnienie mają kobiety (9%) niż mężczyźni (31%). To ważna informacja w kontekście
problemu aktywizacji zawodowej kobiet o relatywnie najniższych kwalifikacjach.
Respondenci wysuwają wobec zainteresowanych podjęciem pracy wiele oczekiwań
dotyczących ich cech osobowych, przy czym w ponad połowie przypadków na czele
pożądanych cech sytuują uczciwość (57%), następnie ex-aequo dokładność i dyspozycyjność
(po 35%), zaraz za nimi duża motywacja do pracy (32%) oraz odpowiedzialność (27%), Te
wymogi związane są ze specyfiką oferowanych stanowisk, wśród których – jak pamiętamy –
znaczący odsetek przeznaczony jest dla „operatorów maszyn i urządzeń” oraz „pracowników
przy pracach prostych”. Ponadto respondentom zależy na takich walorach jak samodzielność
(25%) oraz sumienność, rzetelność (24%). Natomiast najrzadziej, w porównaniu z innymi
grupami, pracodawcy oczekują od zainteresowanych kreatywności (3%) i łatwości uczenia się
(2,5%). Z pewnością wynika to z odtwórczego charakteru zadań zawodowych, które nie
wymagają inwencji pracowników.
Przy przyjęciach na omawianą grupę stanowisk decydujący wpływ na decyzję o zatrudnieniu
będą miały umiejętności zawodowe (54%), wspomniane powyżej cechy osobowościowe
(50%) oraz doświadczenie kandydatów (48%), co jak już wspominaliśmy jest ściśle związane z
ich wiekiem. Istotne dla tej grupy jest także posiadanie prawa jazdy (kolejna umiejętność
„twarda”) i płeć kandydata ściśle powiązana z „męskim” charakterem proponowanych
stanowisk pracy) po 30%. Pracodawcy najmniejszą wagę przywiązują do obsługi komputera i
wyuczonego zawodu (po 1,7%) oraz znajomości języków obcych (1,3%).
Warto zwrócić uwagę, na to jak pracodawcy oceniają stopień trudności w znalezieniu
odpowiedniego kandydata w przypadku osób bez konkretnych wymogów w zakresie
wykształcenia – ponad jednej trzeciej ofert wskazali na odpowiedź „trudno powiedzieć”
(37%), na drugim miejscu pojawia się odpowiedź indyferenta „ani, łatwe, ani trudne” (23%).
Znalezienie właściwej osoby na prawie jedną czwartą tworzonych miejsc pracy (24%) jest
określane jako „trudne” lub wręcz „bardzo trudne”.
Podkreślmy, że obsada niemal jednej szóstej stanowisk (16%) jest dla pracodawców w
różnym stopniu łatwa.
Te informacje istotne są dla starających się o zatrudnienie bezrobotnych powyżej 45 roku
życia – ważne, aby podczas rozmowy kwalifikacyjnej potrafili wskazać pracodawcom swoje
mocne strony – podkreślić posiadane umiejętności zawodowe i doświadczenie oraz
oczekiwane przez pracodawców cechy osobowe. Dla samych kandydatów istotna będzie
informacją o wysokości wynagrodzenia netto proponowanego przez pracodawców – w
przypadku kandydatów, u których poziom wykształcenia nie ma znaczenia oscyluje ono
wokół 1 461zł netto (wartość średnia).
Pełny wykaz oferowanych stanowisk prezentujemy w poniższej tabeli.
Tabela 12 Proponowane stanowiska pracy, w przypadku których poziom wykształcenia nie ma znaczenia
Proponowane stanowiska pracy, w przypadku których poziom wykształcenia nie
ma znaczenia
N
Kierowcy autobusów i motorniczowie tramwajów
Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania
Monterzy wyrobów z metalu, gumy i tworzyw
sztucznych
Pracownicy usług ochrony gdzie indziej
niesklasyfikowani
Murarze i pokrewni
Spawacze i pokrewni
Monterzy instrumentów muzycznych
Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń
pokrewnych
Kreślarze, graficy komputerowi i pokrewni
Kaletnicy, rymarze i pokrewni
Obuwnicy
Operatorzy pojazdów wolnobieżnych rolniczych i
leśnych
Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne
Inne stanowiska
Ogółem
56
54
12
11
10
%
23,6%
22,8%
5,1%
4,6%
4,2%
10
4,2%
9
8
3,8%
3,4%
5
2,1%
4
3
3
3
3
3
3
1,7%
1,3%
1,3%
1,3%
1,3%
1,3%
1,3%
3
1,3%
2
2
2
2
2
2
,8%
,8%
,8%
,8%
,8%
,8%
2
,8%
2
21
237
,8%
8,8%
100,0%
Profil kandydata z wykształceniem zasadniczym zawodowym
Przyjrzyjmy się dokładniej oczekiwaniom
z wykształceniem zasadniczym zawodowym.
pracodawców
wobec
kandydatów
Najwięcej ofert dla kandydatów z wykształceniem zawodowym mają podmioty z sektora
przetwórstwa przemysłowego (40%) oraz budownictwa (18%).
Kandydaci znajdą zatrudnienie przede wszystkim w podmiotach większych zatrudniających
od 50 do 249 osób (32%), a jedna czwarta zasili kadrę respondentów o poziomie
zatrudnienia od 4 do 9 osób (26%) i od 10 do 49 pracowników (24%).
Osoby po zasadniczych szkołach zawodowych mogą ubiegać się w szczególności o prace
zakwalifikowane do kategorii „robotnicy przemysłowi, rzemieślnicy” (60%), a także –
znacznie rzadziej – „pracownicy przy pracach prostych” (11%). Prawie tyle samo może podjąć
zatrudnienie jako „operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń” (10%) oraz „technicy i inny
średni personel” (10%), „pracownicy usług osobistych i sprzedawcy” (8%) a pojedynczy
zainteresowani mogą liczyć na stanowisko z grupy „pracownicy biurowi” (1,3%).
Indagowani pracodawcy w różnym stopniu zainteresowani są wsparciem przy zatrudnieniu
osób bezrobotnych posiadających wykształcenie zawodowe.
W przypadku ponad połowy oferowanych miejsc pracy pracodawcy oczekują na pomoc w
pośrednictwie pracy (54%) oraz refundacji kosztów doposażenia/wyposażenia stanowiska
(48%). Na kolejnych pozycjach plasują się staże zawodowe (15%), jedna ósma respondentów
jest zainteresowana przeszkoleniem kandydatów pod kątem potrzeb zakładu oraz
przygotowaniem zawodowym dorosłych (po 13%). Dla ankietowanych najmniej atrakcyjnym
instrumentem rynku pracy jest wsparcie ze strony funduszu dla niepełnosprawnych (4%).
W wypadku tej grupy wymogi pracodawców także nie są zbyt wygórowane. W zasadzie
żaden z kandydatów (98%) nie musi władać językiem obcym, spora część nie musi
posługiwać się komputerem (87%), ale jeśli już wymagana jest znajomość tego narzędzia to
w stopniu dobrym (11%).
W przypadku tej grupy kandydatów wzrasta rola doświadczenia zawodowego na podobnym
stanowisku. Wynika to zapewne z wagi praktycznych umiejętności, które w dużej mierze
zdobywa się i doskonali w toku pracy zawodowej. Mimo, że w jednej trzeciej przypadków
doświadczenie nie jest wymagane (32%), to już w jednej czwartej kandydat powinien
posiadać roczny staż zawodowy na podobnym stanowisku, a przypadku jednej piątej
stanowisk powinien mieć za sobą dwa lata (22%) lub ponad dwa lata pracy w danym
zawodzie (20%).
Przy obsadzie na omawiane stanowiska wyraźnie określona została oczekiwana płeć
kandydata, przy czym preferowani będą mężczyźni (72%), bowiem propozycji adresowanych
wprost do kobiet jest niewiele (6%). Tak wyraźną, niekorzystną dla kobiet dysproporcję
obserwujemy tylko w tej grupie. Co zapewne ściśle związane jest z typem oferowanych
stanowisk pracy –robotniczych w przemyśle ciężkim i przetwórczym.
W rankingu pożądanych cech osobowych na pierwszym miejscu respondenci wymienili
dokładność (49%), co jest zrozumiałe, ponieważ ta cecha pracowników warunkuje jakość
uzyskiwanych produktów i usług, a w dalszej konsekwencji – pozycję firmy na coraz
trudniejszym rynku. Równie ważna dla pracodawców jest także odpowiedzialność (49%) za
powierzone zadania, duża motywacja do pracy (42%) i uczciwość (38%).
Spójrzmy teraz jak charakteryzują pracodawcy decydujące kryteria wyboru kandydata. W
przypadku blisko dwóch trzecich stanowisk decydującym kryterium wyboru kandydata będą
jego umiejętności zawodowe (58%) i doświadczenie (44%), a w dalszej kolejności – płeć
(40%) i zawód wyuczony (32%). Na dalszej pozycji znalazły się cechy osobowościowe (26%)
oraz w jakiś sposób skorelowane z nimi uzdolnienia kandydata (25%) i inne wskazane przez
respondentów cechy (również 25%). Podobnie jak w poprzednio omawianej grupie także
tutaj nie pojawia się znajomość obcego języka (1,3%) i obsługa komputera (0%).
Rekrutacja na połowę stanowisk postrzegana jest jako trudna (44%) i bardzo trudna (6%).
W wypadku jednego na pięć stanowisk znalezienie odpowiedniej osoby będzie – zdaniem
respondentów – łatwe (20%). Dla jednej piątej (20%) nie będzie to ani łatwe, ani trudne, a w
przypadku jednego na dziesięć stanowisk respondenci wskazali odpowiedź „trudno
powiedzieć” (10%).
Średnie wynagrodzenie proponowane przez pracodawców dla osób z wykształceniem
zasadniczym zawodowym wynosi 1 486 zł netto.
Pełny zestaw ofert pracy dla kandydatów z wykształceniem zasadniczym zawodowym
zawiera poniższa tabela.
Tabela 13 Proponowane stanowiska pracy dla osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym
Proponowane stanowiska pracy dla osób z wykształceniem zasadniczym
zawodowym
N
Elektrycy
Spawacze i pokrewni
Górnicy podziemnej i odkrywkowej eksploatacji złóż i
pokrewni
Cieśle, stolarze budowlani i pokrewni
Robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym
Murarze i pokrewni
Obuwnicy
Ustawiacze-operatorzy obrabiarek skrawających do
metali
Stolarze i pokrewni
Piekarze, cukiernicy i pokrewni
Maszyniści maszyn drukujących
Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń
pokrewnych
Monterzy instalacji i urządzeń sanitarnych
Technicy gdzie indziej niesklasyfikowani
Pracownicy usług ochrony gdzie indziej
niesklasyfikowani
Betoniarze
Dekarze
Mechanicy - monterzy maszyn i urządzeń
Elektromonterzy
Introligatorzy
Masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i pokrewni
Tkacze, dziewiarze i pokrewni
Operatorzy urządzeń przemysłu szklarskiego
Maszyniści i operatorzy maszyn i urządzeń
dźwigowo-transport
Ogółem
15
15
%
9,5%
9,5%
10
6,3%
10
10
9
9
8
8
7
7
6
6,3%
6,3%
5,7%
5,7%
5,1%
5,1%
4,4%
4,4%
3,8%
6
3,8%
5
4
3
3,2%
2,5%
1,9%
3
1,9%
2
2
2
2
2
1
1,3%
1,3%
1,3%
1,3%
1,3%
,6%
1
,6%
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
,6%
,6%
,6%
,6%
,6%
,6%
,6%
,6%
,6%
,6%
1
,6%
158
100,0%
Profil kandydata z wykształceniem średnim ogólnokształcącym
Kandydaci będący absolwentami liceów ogólnokształcących znajdą w ankietowanych
podmiotach gospodarczych propozycje zatrudnienia w handlu (46%) oraz firmach
związanych z „transportem, gospodarką magazynową i łącznością” (23%) oraz podmiotach
przemysłu przetwórczego (14%).
Ponad połowę ofert przedstawią podmioty najmniejsze od 3 do 9 zatrudnionych (56%), jedną
czwartą propozycji przedstawią placówki o wielkości zatrudnienia od 10 do 49 pracowników
(24%), najmniej natomiast przedsiębiorstwa największe powyżej 249 osób – zaledwie 2,4%.
Osobom z wykształceniem średnim ogólnokształcącym proponuje się głownie zatrudnienie
jako „technicy i inny średni personel” (39%) i „operatora maszyn i urządzeń” (16%), co
wskazuję na potrzebę uzupełnienia posiadanych kwalifikacji poprzez specjalistyczne kursy
i szkolenia. Nieco mniej ofert jest na stanowisku „pracowników biurowych” (14%), zaraz za
nimi plasują się „pracownicy usług osobistych i sprzedawcy” (11%).
Wyraźnie rzadziej absolwenci liceów ogólnokształcących mogą podjąć pracę na stanowisku
zakwalifikowanym do kategorii: „robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy” oraz „pracownicy
przy pracach prostych” (po 9%).
Spośród możliwych form wsparcia zatrudnienia z zewnątrz ankietowani wskazują najczęściej
na pośrednictwo pracy (48%), staże zawodowe (29%) oraz refundację kosztów
doposażenia/wyposażenia stanowiska pracy na równi z innymi formami pomocy (po 25%).
Inne formy wsparcia przy zatrudnieniu bezrobotnych absolwentów liceów to przeszkolenie
kandydatów pod kątem potrzeb firmy i przygotowanie zawodowe dorosłych (po 16%).
Kryterium znajomości języków obcych jest tak samo liberalne jak w poprzednich dwóch
grupach. Od zdecydowanej większości kandydatów (96%) nie jest wymagana znajomość
jakiegokolwiek języka obcego, a zaledwie w kilku przypadkach podstawowa lub średnia
znajomość angielskiego. Sytuacja wygląda przedstawia się inaczej w odniesieniu do
umiejętności obsługi komputera – tu w porównaniu z wymaganiami wobec osób o niższym
poziomie wykształcenia sytuacja zmienia się diametralnie. Kandydaci z wykształceniem
średnim ogólnokształcącym powinni posiadać umiejętność obsługi komputera, najczęściej w
stopniu dobrym (41%) lub przynajmniej podstawowym (25%) choć przy obsadzie jednego na
jedenaście stanowisk (9%) warunkiem zatrudnienia będzie opanowanie tej umiejętności
na poziomie zaawansowanym.
Natomiast najbardziej liberalne są wymagania pracodawców w odniesieniu do stażu pracy.
Prawie dwie trzecie kandydatów (66%) nie musi wykazać się wcześniejszym doświadczeniem
zawodowym, a pozostałym zainteresowanym (27%) wystarczy roczny staż na podobnym
stanowisku. Jedynie jeden na piętnastu kandydatów powinien posiadać dwu i ponaddwuletni
staż pracy (7%).
Dwie trzecie stanowisk (67%) pracodawcy mogą obsadzić osobami o dowolnej płci, a wśród
pozostałych ofert wciąż więcej miejsc pracy przewidziano dla mężczyzn (19%) niż kobiet
(14%), niemniej jednak różnica nie jest już tak drastyczna jak w przypadku powyżej
zaprezentowanych grup.
Pożądane cechy osobowe wyraźnie układają się w pary i tak na pierwszy plan wysuwają się
uczciwość oraz samodzielność (po 41%), za nimi komunikatywność i duża motywacja do
pracy (po 39%), trzecie miejsce zajmuje dokładność (36%). Kolejna para wskazana przez
pracodawców to dyspozycyjność oraz sumienność/rzetelność (po 23%). W porównaniu z
poprzednimi profilami, w przypadku kandydatów ze średnim wykształceniem zaczynają
odgrywać rolę przymioty mające znaczenie w bezpośrednim kontakcie z klientami i w
samodzielnej pracy. Jak pamiętamy osoby o tym poziomie wykształcenia znajdą pracę
głownie w sektorze handlowym i usługowym.
To właśnie cechy osobowe kandydata będą decydującym atutem kandydata do zatrudnienia
(60%), na drugim miejscu znajda się jego uzdolnienia (41%) oraz po raz pierwszy
wykształcenie (36%), nie mniej istotne będzie doświadczenie zawodowe (34%). W tej grupie
– związanej z handlem i usługami – nie dziwi waga posiadania prawa jazdy przy wyborze
kandydata (30%). Płeć i wiedza zawodowa będą ważnym kryterium w przypadku ponad
jednej szóstej stanowisk (18%), podobnie sytuuje się obsługa komputera (16%).
Stopień trudności z pozyskaniem właściwych osób przedstawia się podobnie jak w grupie
kandydatów których poziom wykształcenia nie ma znaczenia dla pracodawców. Dominują
odpowiedzi „trudno powiedzieć” (42%), w jednej piątej został on określony jako „trudny”
(21%). Niewiele mniejszy odsetek respondentów wybiera odpowiedź: „ani łatwa, ani trudna”
(16%), a znalezienie odpowiedniego kandydata na prawie jedną piątą stanowisk (20%) uznali
ankietowani za wręcz łatwe.
W przypadku omawianej grupy kandydatów respondenci oferują średnie wynagrodzenie w
wysokości 1 311 zł netto.
Pełną listę szczegółowych propozycji, przygotowanych przez ankietowane firmy dla osób
z wykształceniem średnim ogólnokształcącym, przedstawia poniższa tabela.
Tabela 14 Proponowane stanowiska pracy dla osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym
Proponowane stanowiska pracy dla osób z wykształceniem
średnim ogólnokształcącym
N
Pośrednicy ubezpieczeniowi
Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji
betonu, elementów
Agenci do spraw sprzedaży - handlowcy
Farmaceuci
Technicy elektronicy i telekomunikacji
Pielęgniarki
Księgowi
Plastycy i pokrewni
Pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej
niesklasyfikowani
Spawacze i pokrewni
Masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i
pokrewni
Obuwnicy
Pomoce domowe i sprzątaczki
Ogółem
10
5
5
%
22,7%
11,4%
11,4%
5
11,4%
3
2
2
1
1
1
1
1
6,8%
4,5%
4,5%
2,3%
2,3%
2,3%
2,3%
2,3%
1
2,3%
1
2,3%
1
2,3%
1
1
1
1
44
2,3%
2,3%
2,3%
2,3%
100,0%
Profil kandydata z wykształceniem średnim zawodowym i policealnym
Kolejna grupa to kandydaci z wykształceniem średnim zawodowym i policealnym. Dla nich
najwięcej propozycji znajdzie się w firmach zajmujących się handlem hurtowym i detalicznym
(56%), a niemal wszystkie pozostałe miejsca pracy będą związane z sektorem przetwórstwa
przemysłowego (28%).
Zainteresowani mogą znaleźć zatrudnienie przede wszystkim w podmiotach o wielkości
zatrudnienia od 50 do 249 pracowników (52%) oraz w zakładach o poziomie zatrudnienia od
10 do 49 osób (20%) i podmiotach najmniejszych do 3 pracowników (20%).
Omawiane oferty obejmują przede wszystkim stanowiska z grupy „pracowników usług
osobistych i sprzedawców” (56%), jedna piąta skierowana jest do „techników i innego
średniego personelu” (20).
Znacznie mniejszy odsetek propozycji może spełnić oczekiwania i aspiracje osób z
omawianym wykształceniem, ponieważ wiąże się z podjęciem pracy w zawodach
zakwalifikowanych do kategorii: „wyżsi urzędnicy i kierownicy” i „pracownicy biurowi” (po
8%) oraz „specjaliści” (4%).
Przy naborze na większość stanowisk pracodawcy oczekują na pomoc z zewnątrz głównie w
postaci refundacji kosztów doposażenia/wyposażenia stanowiska pracy (92%). Ponad dwie
trzecie wykazuje na chęć skorzystania z pośrednictwa pracy (68%), a na kolejnym miejscu
wymieniono staż i przeszkolenie osoby bezrobotnej pod kątem potrzeb własnego zakładu
pracy (po 44% miejsc pracy). Mniej popularne w opinii pytanych pracodawców jest
korzystanie z funduszu dla niepełnosprawnych i refundacja wynagrodzeń w ramach prac
interwencyjnych (po 8%). Najmniejsze zainteresowanie jest przygotowaniem zawodowym
dorosłych i innymi formami pomocy (po 4%).
Wraz z wzrostem wykształcenia wzrastają tez wymagania pracodawców dotyczące zarówno
znajomości języków obcych ja i obsługi komputera mimo, iż także w tej grupie większość
kandydatów (83%) nie musi posługiwać się językiem obcym, to już prawie co ósmy kandydat
powinie posługiwać się językiem angielskim w stopniu średnim (13%) a co dwudziesty piąty
w stopniu podstawowym (4%).
Bardziej rygorystyczne wymogi w porównaniu z poprzednimi trzema grupami stawiają
pracodawcy co do znajomości obsługi komputera – niemal połowa stanowisk (46%) może
być obsadzonych osobami które opanowały obsługę komputera w stopniu przynajmniej
podstawowym, dobrym (38%) lub zaawansowanym (4%). Zaledwie w przypadku 12%
wakatów znajomość obsługi komputera nie jest wymagana.
Ponad połowa kandydatów z tej grupy (52%) nie musi legitymować się wcześniejszym
doświadczeniem zawodowym. Pozostałe osoby winny legitymować się dwuletnim stażem
(24%), a jedna piąta rocznym stażem na podobnym stanowisku (20%).
Przy obsadzie czterech piątych stanowisk (80%) płeć kandydata nie ma dla pracodawców
żadnego znaczenia. W pozostałych przypadkach pracodawcy nieco częściej zaproponują
stanowiska mężczyznom (12%) niż kobietom (8%).
Wśród pożądanych cech osobowych na pierwszych miejscach respondenci wymieniają
dokładność (52%), dużą motywacje do pracy i sumienność, rzetelność (po 44%). Po raz
pierwszy zyskuje też dobra organizacja pracy (28%), zaraz za nią pytani wymieniają uczciwość
i komunikatywność (po 24%). W porównaniu z pozostałymi ofertami od kandydatów z
wykształceniem średnim zawodowym i policealnym respondenci rzadziej oczekują
samodzielności (20%), wzrasta natomiast rola odpowiedzialności i kultury osobistej (po 16%)
i kreatywności (12%).
W analizowanej grupie, wśród kryteriów decydujących o wyborze kandydatów na plan
pierwszy wysuwają się cechy osobowościowe (54%) i umiejętności zawodowe (50%) oraz
doświadczenie (42%). W dalszej kolejności pracodawcy będą brali pod uwagę wykształcenie
kandydata (21%), wiedzę zawodową i wyuczony zawód (po 13%), umiejętność obsługi
komputera (8%), uzdolnienia i znajomość języków obcych (4%). Z kolei wśród decydujących
kryteriów w ogóle nie znalazł się wiek i płeć kandydata.
Znalezienie odpowiednich kandydatów z wykształceniem policealnym lub średnim
zawodowym jest w przekonaniu pracodawców łatwe (44%), na drugim miejscu wskazują
odpowiedź trudne (24%) lub bardzo trudne (12%). Natomiast żaden z badanych nie wybrał
odpowiedzi: bardzo łatwe.
Średnie wynagrodzenie dla tej grupy kandydatów jest w porównaniu z innymi profilami
najniższe i wynosi 1 264 zł netto, co wynika z dominacji niskopłatnych ofert adresowanych
do sprzedawców.
Osobom zainteresowanym szczegółowymi ofertami, jakie ankietowane podmioty
gospodarcze przedstawią poszukującym pracy w perspektywie najbliższych 12 miesięcy,
przedstawiamy w poniższej tabeli uzyskane wyniki.
Tabela 15 Proponowane stanowiska pracy dla osób z wykształceniem policealnym lub średnim zawodowym
Proponowane stanowiska pracy dla osób z
wykształceniem policealnym lub średnim zawodowym
N
Kierownicy wewnętrznych jednostek
organizacyjnych
Inżynierowie i pokrewni gdzie indziej
niesklasyfikowani
Technicy elektrycy
Operatorzy urządzeń nadawczych i
telekomunikacyjnych
Agenci do spraw sprzedaży handlowcy
Pracownicy administracyjni,
sekretarze i pokrewni
Księgowi
Pracownicy obsługi biurowej gdzie
indziej niesklasyfikowani
Betoniarze
Ogółem
14
%
56,0%
2
8,0%
1
4,0%
1
4,0%
1
4,0%
1
4,0%
1
4,0%
1
1
4,0%
4,0%
1
4,0%
1
25
4,0%
100,0%
Profil kandydata z wyższym wykształceniem
Zapotrzebowanie na kandydatów z wyższym wykształceniem zgłaszają zwłaszcza podmioty z
sektora związanego z edukacją (47%) a także działalnością usługową, komunalną i społeczną
(12%).
Blisko połowa miejsc pracy znajduje się w zakładach zatrudniających od 10 do 49
pracowników (43%) oraz podmiotach dużych zatrudniających od 50 do 249 osób (35%).
Najmniejsze zapotrzebowanie na pracowników o najwyższym poziomie wykształcenia
zgłaszają pracodawcy najmniejsi zatrudniający do 3 osób (4%) i najwięksi powyżej 249
pracowników (2%).
Ankietowani przy obsadzie analizowanych stanowisk liczą przede wszystkim na pośrednictwo
pracy ze strony PUP (82%) oraz staże zawodowe (43%). Pomocna przy zatrudnieniu osób
bezrobotnych byłaby refundację kosztów doposażenia/wyposażenia stanowiska (20%) oraz
wsparcie funduszu dla niepełnosprawnych 10%. Wyraźnie mniejsze znaczenie mają
przeszkolenia kandydatów pod kątem potrzeb zakładu (6%) i przygotowanie zawodowe
dorosłych (4%).
Kandydaci z wyższym wykształceniem zatrudnieni mogą zostać głównie jako „specjaliści”
(50%) i „technicy i inny średni personel” (32%).
Tej grupie kandydatów pracodawcy stawiają zdecydowanie najwyższe wymogi w zakresie
pozostałych analizowanych kryteriów. Od blisko połowy kandydatów wymaga się znajomości
języka obcego, w tym wypadku angielskiego i to w stopniu bardzo dobrym (33%), dobrym
(6%), podstawowym (4%) i średnim (2%).
Niemal wszyscy zainteresowani podjęciem pracy powinni opanować obsługę komputera,
najczęściej na poziomie dobrym (40%) lub zaawansowanym (29%). W przypadku jednej
piątej na poziomie podstawowym (20%) a jedynie w przypadku jednego na dziesięciu
kandydatów znajomość obsługi komputera nie jest wymagana (10%).
Wzrasta również rola doświadczenia zawodowego w przypadku prawie połowy stanowisk
(49%) wymagane jest roczne doświadczenie na podobnym stanowisku. Warto odnotować, że
ponad jedno na pięć miejsc pracy (22%) może być obsadzone kandydatem zatrudnionym
wcześniej na podobnym stanowisku przez okres dłuższy niż dwa lata. W pozostałych
przypadkach doświadczenie nie będzie miało znaczenia przy obsadzie jednej piątej stanowisk
(20%).
Dla większości pracodawców płeć kandydata nie będzie miała znaczenia (78%), natomiast
jedynie w odniesieniu do tej grupy kandydatów pracodawcy preferują kobiety (14%) niż
mężczyzn (8%).
W tej grupie w rankingu oczekiwanych cech osobowych na pierwszym miejscu pracodawcy
sytuują odpowiedzialność (47%) ale także dyspozycyjność (45%) i komunikatywność (41%), a
w dalszej kolejności – uczciwość (29%), dokładność (22%) i dobrą organizację pracy (18%).
Wzrasta też ponownie znaczenie umiejętności pracy zespołowej, która uzyskuje tyle samo
wskazań co kreatywność (po 16%).
Jednak cechy osobowe są, pod względem ważności, marginalnym kryterium wyboru,
wyraźnie mniej istotnym niż w opisanych wcześniej grupach (2%) i wyraźnie ustępują
wykształceniu (80%) oraz takim charakterystykom kandydatów, jak w kolejności:
doświadczenie (55%), umiejętności zawodowe (49%) i wiedza zawodowa (41%). W
porównaniu z poprzednimi grupami istotne przy wyborze pracownika będą zawód wyuczony
(14%) i znajomość języków obcych (12%). Kolejnym kryterium będzie płeć (10%). Natomiast
wyjątkowo małe znaczenie odgrywają dla pracodawców takie atrybuty kandydata z wyższym
wykształceniem, jak: uzdolnienia (6%), obsługa komputera (4%) oraz wiek (2%).
Jest symptomatyczne, że w opinii pracodawców znalezienie właściwego kandydata na
analizowane stanowiska jest relatywnie najtrudniejsze. Ankietowani postrzegają rekrutację
jako trudną (65%) i bardzo trudną (10%). Jedynie dwie na sto decyzji kadrowych postrzegają
jako łatwe (2%).
Można zaryzykować twierdzenie, że wynagrodzenie wzrasta wraz z poziomem wykształcenia
osoby z opisywanej grupy mogą spodziewać się średniego wynagrodzenia o wysokości
2 525 zł netto.
Pełny wykaz propozycji adresowanych do poszukujących pracy osób o najwyższym poziomie
wykształcenia zawiera poniższa tabela.
Tabela 16 Proponowane stanowiska pracy dla osób z wykształceniem wyższym
Proponowane stanowiska pracy dla osób z wykształceniem wyższym
N
Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy
Nauczyciele gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych
Nauczyciele szkół wyższych
Kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych
Inżynierowie i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani
Kompozytorzy, artyści muzycy i śpiewacy
Mechanicy statków powietrznych i pokrewni
Zastępcy dyrektorów generalnych i prezesów
Chemicy
Programiści
Inżynierowie budownictwa i inżynierii środowiska
Inżynierowie elektrycy
Lekarze
Specjaliści do spraw zarządzania zasobami ludzkimi
Technicy informatycy
Inspektorzy bezpieczeństwa pracy, kontrolerzy jakości
wyrobów
Pracownicy administracyjni, sekretarze i pokrewni
Księgowi
Sekretarki
Pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej
niesklasyfikowani
Ogółem
10
8
4
2
2
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
%
22,7%
18,2%
9,1%
4,5%
4,5%
4,5%
4,5%
2,3%
2,3%
2,3%
2,3%
2,3%
2,3%
2,3%
2,3%
1
2,3%
1
1
1
2,3%
2,3%
2,3%
1
2,3%
1
44
2,3%
100,0%
Wszystkie szczegółowe dane, prezentowane w przedstawionych profilach zawodowych osób
wyróżnionych z uwagi na poziom wykształcenia, zawierają poniższe tabele.
Tabela 17 Wymagany poziom wykształcenia a główna dziedzina działalności
Wymagany poziom wykształcenia a główna dziedzina działalności
Ogółem
Policealne lub średnie
zawodowe
Zasadnicze zawodowe
Bez znaczenia
Przetwórstwo
przemysłowe
Transport, gospodarka
magazynowa i łączność
Handel hurtowy i
detaliczny
Działalność usługowa
komunalna, społeczna i
indywidualna
Budownictwo
Wytwarzanie i
zaopatrywanie w energię
Edukacja
Górnictwo
Obsługa nieruchomości,
usługi związane z
prowadzeniem działa
Ochrona zdrowia i pomoc
społeczna
Inna forma
Rolnictwo, łowiectwo,
leśnictwo
Wyższe
10,2%
28,0%
13,6%
39,9%
42,8%
2,0%
4,0%
22,7%
1,3%
24,2%
4,1%
56,0%
45,5%
6,3%
6,8%
12,2%
4,0%
2,3%
8,9%
12,3%
4,1%
8,0%
4,5%
18,4%
5,5%
12,7%
12,2%
46,9%
2,3%
6,3%
3,4%
5,1%
2,5%
,4%
4,5%
2,0%
,6%
4,1%
2,0%
2,3%
,8%
,4%
,6%
,8%
100,0%
100,0%
2,3%
100,0%
100,0%
100,0%
Tabela 18 Wymagany poziom wykształcenia a liczba zatrudnionych pracowników
Wymagany poziom wykształcenia a liczba zatrudnionych pracowników
20,0%
8,0%
20,0%
52,0%
100,0%
Bez znaczenia
4,1%
16,3%
42,9%
34,7%
2,0%
100,0%
Zasadnicze zawodowe
Ogółem
Do 3 osób
Od 4 do 9 osób
Od 10 do 49 osób
Od 50 do 249 osób
Powyżej 249 osób
Liczba
zatrudnion
ych
pracownik
ów
zawodowe
Wyższe
39,0%
17,1%
24,4%
17,1%
2,4%
100,0%
12,1%
26,2%
24,2%
32,2%
5,4%
100,0%
5,6%
8,1%
12,0%
49,1%
25,2%
100,0%
Tabela 19 Wymagany poziom wykształcenia a proponowane stanowiska pracy
Wymagany poziom wykształcenia a proponowane stanowiska pracy
PARLAMENTARZYŚCI,
WYŻSI URZĘDNICY I
KIEROWNICY
SPECJALIŚCI
TECHNICY I INNY
ŚREDNI PERSONEL
PRACOWNICY BIUROWI
PRACOWNICY USŁUG
OSOBISTYCH I
SPRZEDAWCY
ROLNICY, OGRODNICY,
LEŚNICY I RYBACY
ROBOTNICY
PRZEMYSŁOWI I
RZEMIEŚLNICY
OPERATORZY I
MONTERZY MASZYN I
URZĄDZEŃ
PRACOWNICY PRZY
PRACACH PROSTYCH
Ogółem
Bez znaczenia
Zasadnicze zawodowe
zawodowe
Wyższe
6,8%
8,0%
,8%
50,0%
4,0%
2,3%
31,8%
20,0%
38,6%
10,1%
1,7%
4,5%
8,0%
13,6%
1,3%
3,8%
2,3%
56,0%
11,4%
7,6%
8,4%
4,6%
,4%
4,5%
100,0%
4,0%
100,0%
9,1%
59,5%
17,3%
15,9%
10,1%
33,3%
9,1%
11,4%
29,5%
100,0%
100,0%
100,0%
Tabela 20 Wymagany poziom wykształcenia a oczekiwane formy pomocy przy zatrudnianiu osób bezrobotnych
Wymagany poziom wykształcenia a oczekiwane formy pomocy przy zatrudnianiu osób
bezrobotnych
zawodowe
Zasadnicze zawodowe
Bez znaczenia
Pośrednictwo pracy
/wyposażenia stanowisk pracy
Staż zawodowy
Przeszkolenie pod kątem potrzeb
pracodawcy
Nie oczekujemy żadnej pomocy
Trudno powiedzieć
Przygotowanie zawodowe dorosłych
Refundacja wynagrodzeń w ramach
prac interwencyjnych
Inne formy pomocy
Ogółem
Wyższe
81,6%
68,0%
47,7%
54,4%
29,5%
20,4%
92,0%
25,0%
47,5%
35,9%
42,9%
44,0%
29,5%
14,6%
31,2%
6,1%
44,0%
15,9%
12,7%
23,6%
10,2%
12,2%
2,0%
4,1%
8,0%
4,0%
13,6%
15,9%
15,9%
3,8%
12,7%
8,9%
12,7%
20,7%
12,7%
11,0%
4,2%
8,0%
20,5%
6,3%
4,6%
4,0%
272,0%
25,0%
209,1%
1,3%
174,7%
,4%
173,8%
179,6%
Procenty nie sumują się do 100, ponieważ respondenci mogli udzielić więcej niż jednej
odpowiedzi
Tabela 21 Wymagany poziom wykształcenia a wymagany poziom znajomości języków obcych
Wymagany poziom wykształcenia a wymagany poziom znajomości języków
obcych
Wymagany poziom
wykształcenia
Wyższe
Policealne lub
średnie zawodowe
Średnie
ogólnokształcące
Zasadnicze
zawodowe
Bez znaczenia
Nie wymagany
Podstawowy
Średni
Dobry
Bardzo dobry
Ogółem
Nie wymagany
Średni
Dobry
Ogółem
Nie wymagany
Podstawowy
Średni
Ogółem
Nie wymagany
Średni
Ogółem
Nie wymagany
Podstawowy
Średni
Dobry
Bardzo dobry
Ogółem
Język
angielski
54,2%
4,2%
2,1%
6,3%
33,3%
100,0%
83,3%
12,5%
4,2%
100,0%
95,5%
2,3%
2,3%
100,0%
98,7%
1,3%
Język
niemiecki
95,8%
2,1%
2,1%
Język
rosyjski
100,0%
Inny język
obcy
100,0%
100,0%
95,8%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
4,2%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
98,7%
1,3%
100,0%
100,0%
100,0%
98,7%
1,3%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
97,4%
1,3%
,4%
,4%
,4%
100,0%
98,7%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
,9%
,4%
100,0%
Tabela 22 Wymagany poziom wykształcenia a wymagany stopień obsługi komputera
Wymagany poziom wykształcenia a wymagany stopień obsługi
komputera
4,2%
37,5%
45,8%
12,5%
100,0%
9,1%
40,9%
25,0%
25,0%
100,0%
10,8%
1,9%
87,3%
100,0%
Bez znaczenia
29,2%
39,6%
20,8%
10,4%
100,0%
Zasadnicze zawodowe
Ogółem
zawodowe
Zaawansowany
Dobry
Podstawowy
Nie wymagamy
Wyższe
,9%
6,4%
1,3%
91,5%
100,0%
Tabela 23 Wymagany poziom wykształcenia a minimalne doświadczenie na podobnym stanowisku
Wymagany poziom wykształcenia a minimalne doświadczenie na
podobnym stanowisku
Zasadnicze zawodowe
Bez znaczenia
Ogółem
zawodowe
Rok
Dwa lata
Ponad dwa lata
Nie wymagamy
Wyższe
49,0%
8,2%
22,4%
20,4%
100,0%
20,0%
24,0%
4,0%
52,0%
100,0%
27,3%
4,5%
2,3%
65,9%
100,0%
25,9%
22,2%
19,6%
32,3%
100,0%
36,4%
8,5%
2,5%
52,5%
100,0%
Tabela 24 Wymagany poziom wykształcenia a preferowana płeć kandydata
Wymagany poziom wykształcenia a preferowana płeć kandydata
Zasadnicze zawodowe
Bez znaczenia
Ogółem
Kobieta
Mężczyzna
Bez znaczenia
zawodowe
Preferowana
płeć kandydata
Wyższe
14,3%
8,2%
77,6%
100,0%
8,0%
12,0%
80,0%
100,0%
14,0%
18,6%
67,4%
100,0%
5,7%
72,0%
22,3%
100,0%
8,9%
30,5%
60,6%
100,0%
Tabela 25 Wymagany poziom wykształcenia a wymagane cechy osobowe
Wymagany poziom wykształcenia a wymagane cechy osobowe
Zasadnicze zawodowe
Bez znaczenia
Ogółem
zawodowe
Uczciwość
Dokładność
Duża motywacja do pracy
Odpowiedzialność
Dyspozycyjność
Samodzielność
Sumienność, rzetelność
Komunikatywność
Umiejętność pracy
zespołowej
Dobra organizacja pracy
Łatwość uczenia
Kultura osobista
Kreatywność
Inne cechy
Elastyczność
Wyższe
28,6%
22,4%
14,3%
46,9%
44,9%
12,2%
8,2%
40,8%
24,0%
52,0%
44,0%
16,0%
4,0%
20,0%
44,0%
24,0%
40,9%
36,4%
38,6%
13,6%
22,7%
40,9%
22,7%
38,6%
38,0%
49,4%
42,4%
48,7%
20,9%
26,6%
17,7%
4,4%
57,0%
35,0%
32,1%
27,0%
35,0%
24,9%
23,6%
18,6%
16,3%
8,0%
4,5%
14,6%
13,5%
18,4%
12,2%
6,1%
16,3%
10,2%
2,0%
300,0%
28,0%
16,0%
12,0%
6,8%
4,5%
13,6%
6,8%
12,0%
19,6%
3,8%
,6%
1,3%
8,0%
300,0%
6,8%
297,7%
11,4%
2,5%
5,9%
3,0%
5,5%
4,2%
299,2%
300,0%
Procenty nie sumują się do 100, ponieważ respondenci mogli udzielić więcej niż jednej
odpowiedzi
Tabela 26 Poziom wykształcenia a kryteria decydujące o wyborze kandydata
Poziom wykształcenia a kryteria decydujące o wyborze kandydata
Umiejętności zawodowe
Doświadczenie
Cechy osobowościowe
Płeć
Uzdolnienia
Prawo jazdy
Wykształcenie
Inne cechy
Wiedza zawodowa
Zawód wyuczony
Obsługa komputera
Znajomość języków
obcych
Wiek
Ogółem
49,0%
55,1%
2,0%
10,2%
6,1%
79,6%
6,1%
40,8%
14,3%
4,1%
50,0%
41,7%
54,2%
4,2%
8,3%
20,8%
12,5%
12,5%
8,3%
12,2%
4,2%
2,0%
281,6%
216,7%
29,5%
34,1%
59,1%
18,2%
40,9%
29,5%
36,4%
6,8%
18,2%
4,5%
15,9%
4,5%
297,7%
Bez znaczenia
Zasadnicze zawodowe
zawodowe
Wyższe
58,2%
44,3%
25,9%
39,9%
24,7%
10,8%
13,9%
24,7%
10,1%
31,6%
53,8%
47,9%
50,4%
30,1%
35,2%
30,1%
,8%
16,1%
8,9%
1,7%
1,7%
1,3%
1,3%
3,8%
289,2%
1,3%
279,2%
Procenty nie sumują się do 100, ponieważ respondenci mogli udzielić więcej niż
jednej odpowiedzi
Tabela 27 Wymagany poziom wykształcenia a stopień trudności znalezienia odpowiedniego kandydata
Wymagany poziom wykształcenia a stopień trudności znalezienia
odpowiedniego kandydata
Zasadnicze zawodowe
2,0%
16,3%
65,3%
10,2%
6,1%
100,0%
44,0%
16,0%
24,0%
12,0%
4,0%
100,0%
18,6%
16,3%
20,9%
2,3%
41,9%
100,0%
19,6%
20,3%
43,7%
6,3%
10,1%
100,0%
Bez znaczenia
Ogółem
zawodowe
Bardzo łatwe
Łatwe
Ani łatwe ani trudne
Trudne
Bardzo trudne
Trudno powiedzieć
Wyższe
1,3%
14,5%
23,4%
20,4%
3,8%
36,6%
100,0%
Wykres 33 Wymagany poziom wykształcenia a oferowane wynagrodzenie netto (wartości średnie)
Wymagany poziom wykształcenia a oferowane
wynagrodzenie netto (wartości średnie)
Bez znaczenia
1461
Zasadnicze zawodowe
1486
1311
Policealne lub średnie zawodowe
1264
Wyższe
2525
500
1000
1500
2000
2500
Średnio w zł
III. OCENA OFERTY ORAZ GOTOWOŚĆ DO WSPÓŁPRACY Z POWIATOWYM
URZĘDEM PRACY
3.1. Korzystanie z oferty oraz gotowość do współpracy z PUP
Prezentację wyników ilustrujących opinie pracodawców o Powiatowym Urzędzie Pracy
w Częstochowie oraz ich zainteresowanie ofertą PUP rozpoczniemy od ustalenia, w jakim
zakresie badane firmy dotychczas wykorzystywały możliwość współpracy z tą instytucją.
Wykres 34 Czy, jako pracodawca, korzystał(a) Pan(i) z usług PUP?
Czy, jako pracodawca, korzystał(a) Pan(i) z usług PUP?
Tak, w ciągu ostatnich 12 miesięcy
Tak, ale nie w ciągu ostatnich 12 miesięcy
Nigdy nie korzystałe(a)m
35,8%
43,6%
20,6%
W ciągu ostatnich 12 miesięcy z oferty Powiatowego Urzędu Pracy w Częstochowie
skorzystała ponad jedna trzecia respondentów (36%), a co piąty ankietowanych (21%)
odnotował współpracę w bardziej odległej perspektywie. Powyższe dane wskazują na
wyraźnie większe zainteresowanie ankietowanych ofertą Urzędu niż w przypadku ogółu
pracodawców, funkcjonujących na terenie powiatu częstochowskiego. Należy jednak
pamiętać, że do badań wyselekcjonowano grupę firm zainteresowanych zatrudnieniem
bezrobotnych powyżej 45 roku życia, podczas gdy – jak wynika z prowadzonych równolegle
badań lokalnego rynku pracy – większość podmiotów gospodarczych nie zamierza w
najbliższych 12. miesiącach zatrudniać nowych pracowników.
Analizując zainteresowanie współpracą z PUP podmiotów o odmiennej dziedzinie
działalności możemy zaobserwować, że kontakty z urzędem miały w ostatnim roku
najczęściej jednostki „administracji publicznej” (100%), placówki funkcjonujące w sekcji
„edukacja” (80%), a także zakłady zajmujące się „wytwarzaniem i zaopatrzeniem w energię
elektryczną, gaz i wodę” (80%) oraz „hotele i restauracje” (67%)
Tabela 28 Dotychczasowa współpraca z PUP a dziedzina działalności firmy według sekcji PKD
Dotychczasowa współpraca z PUP a dziedzina działalności firmy według sekcji
PKD
Czy, jako pracodawca, korzystał Pan(i)
z usług PUP?
Sekcja
PKD
leśnictwo
Górnictwo
Przetwórstwo
przemysłowe
Wytwarzanie i
Budownictwo
Handel hurtowy i
detaliczny
usługi związane z
prowadzeniem
Edukacja
społeczna
indywidualna
Inna forma
Tak, w
ciągu
ostatnich
12
miesięcy
Tak, ale
nie w ciągu
ostatnich
12
miesięcy
50,0%
Nigdy nie
korzystałe
(a)m
Total
100,0%
100,0%
50,0%
100,0%
42,3%
100,0%
35,9%
21,8%
80,0%
20,0%
47,1%
35,3%
17,6%
100,0%
29,4%
14,7%
55,9%
100,0%
66,7%
33,3%
33,3%
11,1%
55,6%
100,0%
33,3%
66,7%
100,0%
44,4%
22,2%
33,3%
100,0%
100,0%
80,0%
20,0%
25,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
75,0%
100,0%
20,7%
20,7%
58,6%
100,0%
33,3%
33,3%
33,3%
100,0%
Natomiast z usług PUP w ogóle nie korzystali ankietowani działający w obszarze „rolnictwo,
łowiectwo, leśnictwo” i „pośrednictwo finansowe” (po 0%), a relatywnie najrzadziej
podejmowały współpracę zakłady prowadzące „działalność usługową komunalną, społeczna i
indywidualną” (21%), „ochronę zdrowia i pomoc społeczną” (25%) oraz „handel hurtowy i
detaliczny” (29%).
Uwzględniając także odsetek respondentów korzystających z poszczególnych instrumentów
rynku pracy w bardziej odległej przeszłości możemy stwierdzić, że dotychczas nie
kontaktowało się z PUP relatywnie najwięcej ankietowanych z sekcji: „rolnictwo, łowiectwo,
leśnictwo” (100%), „ochrona zdrowia i pomoc społeczna” (75%) oraz „pośrednictwo
finansowe” (67%),
Sprawdźmy, na ile skala kontaktów z PUP powiązana jest z wielkością podmiotów mierzoną
liczbą zatrudnionych pracowników.
Wykres 35 Dotychczasowa współpraca z PUP a liczba pracowników
Dotychczasowa współpraca z PUP a liczba pracowników
Liczba zatrudniony ch pracowników
16,7% 16,7%
66,7%
Powyżej 249 osób
30,8%
18,5%
50,8%
Od 50 do 249 osób
36,2%
19,1%
44,7%
Od 10 do 49 osób
50,0%
32,4%
17,6%
Od 4 do 9 osób
76,3%
5,3%
18,4%
Do 3 osób
0,0%
25,0%
50,0%
75,0%
100,0%
Czy, jako pracodawca, korzystał(a)
Pan(i) z usług PUP?
Tak, w ciągu ostatnich 12 miesięcy
Tak, ale nie w ciągu ostatnich 12 miesięcy
Odsetek ankietowanych, którzy w ostatnim roku oraz w latach ubiegłych współpracowali
z PUP, wyraźnie rośnie wraz ze wzrostem liczby zatrudnionych pracowników. Kontakt
z Urzędem miało dotychczas – w ostatnich 12. miesiącach i w okresie poprzednim – blisko
jedna czwarta firm do 3 osób (23%), połowa respondentów od 4 do 9 osób (50%), niemal
dwie trzecie ankietowanych zatrudniających od 10 do 49 pracowników (63%), nieznacznie
wyższy odsetek badanych o poziomie zatrudnienia od 50 do 249 pracowników (69%) oraz
niemal wszystkie podmioty największe, w których pracuje ponad 249 osób (83%).
Skłania do pogłębionej refleksji fakt, że z oferty Urzędu korzystają najchętniej zakłady
relatywnie największe, o wysokim poziomie zatrudnienia, z rozbudowaną administracją,
często posiadające własne służby personalne, zajmujące się rekrutacją i szkoleniem załogi.
Pozostaje otwartym pytanie, czy pomoc Urzędu nie powinna być aktualnie „przekierowana”
w stronę mikro-przedsiębiorstw, które bez wsparcia z zewnątrz mogą nie poradzić sobie ze
skutkami narastającego globalnego kryzysu finansowego i przewidywanego spowolnienia
gospodarczego.
Przyjrzyjmy się, z jakich usług badani pracodawcy korzystali najczęściej, pamiętając, że
kwestia ta dotyczy ponad połowy respondentów (56%).
Wykres 36 Usługi, z których skorzystali pracodawcy
Usługi PUP, z których skorzystano
Inne formy
0,9%
1,8%
Szkolenia
1,8%
w ramach prac interwencyjnych
8,8%
Refundacja kosztów doposażenia,
wyposażenia stanowisk pracy
9,7%
Przygotowanie zawodowe w miejscu pracy
9,7%
Staż zawodowy
33,6%
Pośrednictwo pracy
0,0%
73,5%
25,0%
50,0%
75,0%
Pracodawcy wyraźnie najczęściej korzystali z pośrednictwa pracy (73%) a jeden na trzech
respondentów zatrudnił nowe osoby na stażach zawodowych (34%).
Co dziesiąty z tej grupy ankietowanych pozyskał pracowników w ramach przygotowania
zawodowego w miejscu pracy oraz otrzymał zwrot kosztów doposażenia/wyposażenia
nowych stanowisk (po 10%), a jeden na jedenastu badanych ograniczył koszty osobowe
dzięki refundacji wynagrodzenia osób zatrudnionych przy pracach interwencyjnych (9%).
Pozostałe usługi PUP zainteresowały zdecydowanie mniejszą liczbę pracodawców, przy czym
co pięćdziesiąty respondent skorzystał z oferty szkoleniowej (2%) oraz z funduszu dla
niepełnosprawnych (po 2%).
Ankietowanych, którzy współpracowali z PUP w bliższej lub dalszej przeszłości, poproszono o
dokonanie sumarycznej oceny tych kontaktów.
Wykres 37 Ogólna ocena dotychczasowej współpracy z PUP
Ogólna ocena dotychczasowej współpracy z PUP
5,2% 0,9%
8,7%
18,3%
12,2%
Zdecydowanie pozytywnie
Pozytywnie
Raczej pozytywnie
Trudno powiedzieć
Raczej negatywnie
Negatywnie
Zdecydowanie negatywnie
30,4%
24,3%
Blisko trzy czwarte ankietowanych (73%) oceniło kontakty z PUP w różnym stopniu
pozytywnie, przy czym co trzeci z nich posiłkował się oceną „pozytywnie” (30%), a pozostali
wybrali nieco częściej określenie: „raczej pozytywnie” (24%) niż „zdecydowanie pozytywnie”
(18%). Jeden na ośmiu respondentów nie miał w omawianej kwestii wyrobionego zdania
(12%), a co siódmy pracodawca (15%) nie jest usatysfakcjonowany współpracą z urzędem i
ocenia ją „raczej negatywnie” (9%), „negatywnie” (5%), a w jednostkowych przypadkach –
„zdecydowanie negatywnie (1%).
Porównując opinie respondentów o różnej dziedzinie działalności, po zsumowaniu
wypowiedzi: „pozytywnie” i „zdecydowanie pozytywnie”, można stwierdzić, że najlepiej
oceniają dotychczasowe kontakty z urzędem podmioty zaklasyfikowane do sekcji: „ochrona
zdrowia i pomoc społeczna”, „pośrednictwo finansowe” i „górnictwo” (po 100%), a w dalszej
kolejności – „edukacja” (60%) oraz „handel hurtowy i detaliczny” (53%).
Tabela 29 Ogólna ocena dotychczasowej współpracy z PUP a dziedzina działalności według sekcji PKD
Ogólna ocena dotychczasowej współpracy z PUP a dziedzina działalności według sekcji
PKD
Górnictwo
Przetwórstwo
przemysłowe
Wytwarzanie i
Budownictwo
Handel hurtowy i
detaliczny
usługi związane z
prowadzeniem
Edukacja
społeczna
indywidualna
Inna forma
100%
13,3%
Ogółem
Zdecydowanie
negatywnie
Negatywnie
Raczej negatywnie
Trudno powiedzieć
Raczej pozytywnie
Pozytywnie
Zdecydowanie
pozytywnie
Jak ocenia Pan ogólnie współpracę z Urzędem?
100%
28,9%
33,3%
17,8%
4,4%
40,0%
20,0%
20,0%
20,0%
100%
7,1%
42,9%
14,3%
7,1%
21,4%
7,1%
100%
40,0%
13,3%
26,7%
6,7%
6,7%
6,7%
100%
66,7%
25,0%
25,0%
25,0%
33,3%
25,0%
100%
100%
66,7%
40,0%
20,0%
33,3%
100%
20,0%
100%
100%
100%
25,0%
50,0%
100%
100%
100%
100%
20,0%
2,2%
25,0%
100%
16,7%
8,3%
50,0%
16,7%
8,3%
100%
100%
Natomiast w różnym stopniu negatywne oceny współpracy z PUP sformułowali najczęściej
ankietowani, którzy zajmują się „obsługą nieruchomości, usługami związanymi z
prowadzeniem działalności gospodarczej” oraz „hotele i restauracje” (po 33%),a także
respondenci z sekcji „budownictwo” (28%).
Analizując opinie podmiotów o zróżnicowanej wielkości, mierzonej liczbą zatrudnionych
pracowników zwraca uwagę fakt, że zdecydowanie negatywne oceny pojawiają się wyłącznie
wśród zakładów większych, zatrudniających od 50 do 249 osób (2%), Z kolei zdecydowanie
pozytywnie postrzegają kontakty z urzędem najczęściej respondenci najmniejsi, o poziomie
zatrudnienia do 3 pracowników (33%), oraz od 4 do 9 osób (35%), a najrzadziej ankietowani
zatrudniający od 10 do 49 osób i od 50 do 249 pracowników (po 13%). Niewykluczone, że dla
części pracodawców z małych zakładów, wsparcie ze strony PUP ma szczególna wagę
i pozwala przetrwać na coraz trudniejszym rynku.
Wykres 38 Ogólna ocena dotychczasowej współpracy z PUP a liczba pracowników
Ogólna ocena dotychczasowej współpracy
z PUP a liczba pracowników
Liczba zatrudniony ch pracowników
20,0% 10,0%
30,0%
20,0%
20,0%
Powyżej 249 osób
2,2% 4,4%4,4%15,6% 20,0%
40,0%
13,3%
Od 50 do 249 osób
3,3%
10,0% 10,0%
36,7%
26,7%
13,3%
Od 10 do 49 osób
11,8% 5,9% 23,5% 11,8%
11,8%
35,3%
Od 4 do 9 osób
11,1% 11,1% 22,2%
22,2%
33,3%
Do 3 osób
0,0%
25,0%
50,0%
75,0%
100,0%
Jak ocenia Pan ogólnie współpracę z PUP?
a
Zdecydowanie pozytywnie
Pozytywnie
Raczej pozytywnie
Trudno powiedzieć
Raczej negatywnie
Negatywnie
Zdecydowanie negatywnie
Z kolei tylko wśród respondentów największych, zatrudniających ponad 249 pracowników,
którzy ocenili współpracę z PUP, występowały wśród opinii krytycznych wyłącznie oceny
umiarkowane: „raczej negatywnie” (20%), których liczba dorównywała ocenom
„zdecydowanie pozytywnie” (20%).
3.2. Plany współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy
W konsekwencji przedstawionych, generalnie pozytywnych opinii oraz planów związanych z
zatrudnieniem bezrobotnych powyżej 45 roku życia rysuje się perspektywa szerokiej
współpracy w przyszłości, bowiem ponad dwie trzecie ankietowanych (70%) – dwukrotnie
więcej niż w ostatnich 12. miesiącach – deklaruje gotowość skorzystania z oferty Urzędu
Pracy w ciągu najbliższego roku.
Wykres 39 Zainteresowanie współpracą z PUP w 2009 roku
Zainteresowanie współpracą z PUP w 2009 roku
Tak
Nie
29,8%
70,2%
Sprawdźmy, czym charakteryzują się respondenci zainteresowani nawiązaniem współpracy z
Urzędem.
Jak widzimy na poniższym wykresie, zainteresowanie nawiązaniem w najbliższym roku
kontaktów i współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy w Częstochowie obejmuje około dwie
trzecie ankietowanych niezależnie od ich wielkości, mierzonej liczbą zatrudnionej kadry.
Grupą ankietowanych, którzy taką deklarację składają wyraźnie częściej od pozostałych, są
podmioty o poziomie zatrudnienia od 50 do 249 pracowników (78%).
Wykres 40 Gotowość do współpracy z PUP w 2009 roku a liczba pracowników
Gotowość do współpracy z PUP
w 2009 roku a liczba pracowników
Powyżej 249 osób
33,3%
66,7%
Od 50 do 249 osób 21,5%
Od 10 do 49 osób
Od 4 do 9 osób
Do 3 osób
0,0%
78,5%
34,0%
66,0%
35,3%
64,7%
33,3%
25,0%
66,7%
50,0%
75,0%
100,0%
Zainteresowanie współpracą
z PUP w 2009 roku
Tak
Nie
Sprawdźmy, jak kształtuje się zapotrzebowanie na usługi Urzędu Pracy w firmach o
zróżnicowanej dziedzinie działalności.
W najbliższych 12. miesiącach nawiązaniem współpracy z PUP są zainteresowani wszyscy
pracodawcy z sekcji: „administracja publiczna”, „edukacja”, „hotele i restauracje”,
„wytwarzanie i zaopatrzenie w energię elektryczną, gaz i wodę” oraz „górnictwo” (po 100%).
Ponadto ponadprzeciętne zapotrzebowanie na usługi urzędu wykazują ponadto badani z
branży: „hotele i restauracje” (57%) oraz „handel hurtowy i detaliczny” (52%).
Kontakt z PUP nieco rzadziej interesuje respondentów, którzy zajmują się „budownictwem”
(94%), „transportem, gospodarką materiałową i łącznością” (78%), a także „pośrednictwem
finansowym” oraz „obsługą nieruchomości, wynajmem i usługami dla firm” (po 67%),
Natomiast gotowości do współpracy nie zgłaszają wszyscy ankietowani z branży „rolnictwo,
łowiectwo, leśnictwo” (100%), połowa placówek „ochrony zdrowia i pomocy społecznej”
(50%) oraz ponad dwie piąte firm prowadzących usługi komunalne, społeczne i
indywidualne” (45%).
Tabela 30 Gotowość do współpracy z PUP w 2009 roku a dziedzina działalności firmy według sekcji PKD
Gotowość do współpracy z PUP w 2009 roku a dziedzina
działalności firmy według sekcji PKD
Zainteresowanie
współpracą z PUP w
2009 roku
Tak
Nie
Sekcja
PKD
leśnictwo
Górnictwo
Przetwórstwo
przemysłowe
Wytwarzanie i
Budownictwo
Handel hurtowy i
detaliczny
usługi związane z
prowadzeniem
Edukacja
społeczna
indywidualna
Inna forma
100,0%
100,0%
70,5%
Ogółem
100,0%
100,0%
29,5%
100,0%
100,0%
100,0%
94,1%
5,9%
100,0%
60,0%
40,0%
100,0%
100,0%
100,0%
77,8%
22,2%
100,0%
66,7%
33,3%
100,0%
66,7%
33,3%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
100,0%
50,0%
50,0%
100,0%
55,2%
44,8%
100,0%
100,0%
100,0%
Być może część z nich nie spełnia wymogów formalnych, niezbędnych do uzyskania wsparcia
z zewnątrz (np. ma zaległości w opłatach skarbowych, składkach na ZUS, itp.).
Warto odnotować, że motywacja do kontaktowania się z PUP pozostaje w wyraźnym związku
z dotychczasowymi doświadczeniami w zakresie współpracy z tą instytucją.
W najbliższym roku współpracę z Urzędem zamierza podjąć blisko dziewięciu na dziesięciu
ankietowanych, którzy mają za sobą takie doświadczenia z ostatniego roku (88%), niemal
trzy czwarte respondentów korzystających ze wsparcia w bardziej odległej perspektywie
czasowej (71%) i niewiele ponad połowa badanych (55%), którzy nie byli dotychczas
zainteresowani ofertą PUP.
Wykres 41 Gotowość do współpracy z PUP w 2009 roku a dotychczasowa współpraca z PUP
Czy, jako pracodawca, korzystał(a )
Pan(i) z usług PUP?
Gotowość do współpracy z PUP w 2009 roku
a dotychczasowa współpraca z PUP
44,9%
Tak, ale nie w ciągu
ostatnich 12 miesięcy
55,1%
28,6%
71,4%
Tak, w ciągu
12,3%
ostatnich 12 miesięcy
0,0%
87,7%
25,0%
50,0%
75,0%
100,0%
Zainteresowanie współpracą
z PUP w 2009 roku
Tak
Nie
Przyjrzyjmy się na koniec, z jakich instrumentów rynku pracy badani pracodawcy chcieliby
skorzystać w najbliższych 12 miesiącach.
W porównaniu z przedstawionym wcześniej zestawieniem danych statystycznych,
dotyczących korzystania przez badane firmy i inne podmioty z poszczególnych ofert w
przeszłości, odnotowujemy pewne zmiany. Dwukrotnie liczniejsza grupa respondentów
zainteresowanych współpracą (przypomnijmy – 70% ogółu badanych) jest relatywnie mniej
zainteresowana pośrednictwem pracy (spadek z 73% do 46%), ale wielokrotnie częściej
zamierza skorzystać z refundacji kosztów doposażenia/wyposażenia stanowisk pracy (wzrost
z 9% do 55%). Ponadto nieco mniejszy odsetek respondentów jest gotowy podpisać umowy
stażowe (odpowiednio: 34% do 26%), zatrudnić pracowników w ramach przygotowania
zawodowego dorosłych (odpowiednio: 10% do 9%) oraz wystąpić o refundację wynagrodzeń
w ramach prac interwencyjnych (odpowiednio: 9% do 8%).
Wykres 42 Usługi PUP, z których chcieliby skorzystać pracodawcy
Usługi PUP, z których chcieliby
skorzystać pracodawcy
Szkolenia
Inne formy
w ramach prac interwencyjnych
Przygotowanie zawodowe
dorosłych
0,7%
2,1%
3,5%
7,6%
9,0%
Staż
26,4%
Pośrednictwo pracy
46,5%
/wyposażenia stanowisk prac
54,9%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
Warto odnotować, że ankietowani równie rzadko zamierzają korzystać z funduszu dla
niepełnosprawnych (odpowiednio: po 2%), natomiast wręcz marginalne jest
zapotrzebowanie na ofertę szkoleniową Urzędu (spadek z 2% do 0,7%) co świadczy o tym, że
częstochowscy pracodawcy nie przywiązują należnej wagi do kwestii inwestowania w kapitał
ludzki poprzez podnoszenie kwalifikacji
pracowników.
i kompetencji zawodowych
zatrudnionych
Niezależnie od kierunku opisanych zmian, należy pamiętać, że w liczbach bezwzględnych – w
porównaniu z minionym rokiem – podwoiła się grupa pracodawców zgłaszających gotowość
współpracy z PUP, a zatem niemal wszystkie elementy oferty Urzędu Pracy spotykają się w
rzeczywistości z większym niż dotychczas zainteresowaniem podmiotów działających na
lokalnym rynku.
Spis wykresów
Wykres 1 Stanowisko zajmowane przez respondenta .......................................................................... 13
Wykres 2 Płeć respondenta ................................................................................................................... 14
Wykres 3 Wiek respondenta ................................................................................................................. 15
Wykres 4 Odsetek firm zainteresowanych zatrudnieniem przeszkolonych osób bezrobotnych powyżej
45 roku życia .......................................................................................................................................... 16
Wykres 5 Sektor ekonomiczny .............................................................................................................. 21
Wykres 6 Liczba pracowników .............................................................................................................. 22
Wykres 7 Procent firm zainteresowanych zatrudnieniem przeszkolonych osób bezrobotnych po 45
roku życia ze względu na liczbę pracowników a struktura populacji generalnej .................................. 23
Wykres 8 Liczba pracowników a sektor ekonomiczny .......................................................................... 25
Wykres 9 Forma prawna firmy .............................................................................................................. 26
Wykres 10 Forma prawna firmy a liczba pracowników ........................................................................ 27
Wykres 11 Forma prawna a sektor ekonomiczny firmy ........................................................................ 28
Wykres 12 Lokalizacja firmy .................................................................................................................. 30
Wykres 13 Liczba pracowników a lokalizacja firmy ............................................................................... 31
Wykres 14 Sektor ekonomiczny a lokalizacja firmy............................................................................... 32
Wykres 15 Forma prawna a lokalizacja firmy ........................................................................................ 33
Wykres 16 Zasięga działania firmy ........................................................................................................ 34
Wykres 17 Zasięg działania firmy a liczba pracowników ....................................................................... 35
Wykres 18 Zasięg działania firmy a sektor ekonomiczny ...................................................................... 36
Wykres 19 Zasięg działania firmy a lokalizacja ...................................................................................... 37
Wykres 20 Preferowana przez pracodawców forma kontaktu z PUP ................................................... 38
Wykres 21 Proponowane stanowiska pracy wg liczby kandydatów (grupy wielkie zgodnie z KZiS)..... 41
Wykres 22 Wymagany poziom wykształcenia....................................................................................... 46
Wykres 23 Wymagany stopień znajomości języków obcych................................................................. 49
Wykres 24 Wymagany stopień obsługi komputera............................................................................... 50
Wykres 25 Minimalne doświadczenie kandydata ................................................................................. 51
Wykres 26 Preferowana płeć kandydata............................................................................................... 52
Wykres 27 Preferowana płeć kandydata a oferowane stanowisko pracy (grupy wielkie zgodnie z KZiS)
............................................................................................................................................................... 53
Wykres 28 Wymagane od kandydatów cechy osobowościowe............................................................ 54
Wykres 29 Decydujące kryteria wyboru kandydata .............................................................................. 56
Wykres 30 Stopień trudności znalezienia pracownika na dane stanowisko pracy ............................... 58
Wykres 31 Oczekiwane formy pomocy przy zatrudnianiu osób bezrobotnych powyżej 45 roku życia 60
Wykres 32 Zainteresowanie przeszkoleniem osób bezrobotnych pod kątem potrzeb respondentów 63
Wykres 33 Wymagany poziom wykształcenia a oferowane wynagrodzenie netto (wartości średnie) 91
Wykres 34 Czy, jako pracodawca, korzystał(a) Pan(i) z usług PUP? ...................................................... 92
Wykres 35 Dotychczasowa współpraca z PUP a liczba pracowników ................................................... 95
Wykres 36 Usługi, z których skorzystali pracodawcy ............................................................................ 96
Wykres 37 Ogólna ocena dotychczasowej współpracy z PUP ............................................................... 97
Wykres 38 Ogólna ocena dotychczasowej współpracy z PUP a liczba pracowników ........................... 99
Wykres 39 Zainteresowanie współpracą z PUP w 2009 roku ............................................................. 100
Wykres 40 Gotowość do współpracy z PUP w 2009 roku a liczba pracowników................................ 101
Wykres 41 Gotowość do współpracy z PUP w 2009 roku a dotychczasowa współpraca z PUP ......... 104
Wykres 42 Usługi PUP, z których chcieliby skorzystać pracodawcy .................................................... 105
Spis tabel
Tabela 1 Główna dziedzina działalności firmy (wg sekcji PKD) ............................................................. 18
Tabela 2 Procent firm zainteresowanych zatrudnieniem przeszkolonych osób bezrobotnych po 45
roku życia ze względu na sekcje PDK a struktura populacji generalnej ................................................ 19
Tabela 3 Preferowana przez pracodawców forma kontaktu z PUP a lokalizacja firmy ........................ 39
Tabela 4 Preferowana przez pracodawców forma kontaktu z PUP a sektor ekonomiczny firmy ......... 40
Tabela 5 Oferowane stanowiska a sektor ekonomiczny a liczba zatrudnionych pracowników ........... 43
Tabela 6 Tworzone stanowisko pracy (grupy elementarne zgodnie z KZiS) ......................................... 44
Tabela 7 Kierunki wykształcenia wymagane od kandydatów ............................................................... 47
Tabela 8 Dodatkowe kwalifikacje zawodowe i umiejętności ................................................................ 48
Tabela 9 Stopień trudności znalezienia pracownika na określone stanowisko pracy (grupy wielkie wg
KZiS) ....................................................................................................................................................... 59
Tabela 10 Oczekiwane formy pomocy przy zatrudnianiu osób bezrobotnych a wielkość firmy .......... 61
Tabela 11 Preferowana tematyka szkoleń ............................................................................................ 64
Tabela 12 Proponowane stanowiska pracy, w przypadku których poziom wykształcenia nie ma
znaczenia ............................................................................................................................................... 68
Tabela 13 Proponowane stanowiska pracy dla osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym..... 71
Tabela 14 Proponowane stanowiska pracy dla osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym.. 74
Tabela 15 Proponowane stanowiska pracy dla osób z wykształceniem policealnym lub średnim
zawodowym .......................................................................................................................................... 77
Tabela 16 Proponowane stanowiska pracy dla osób z wykształceniem wyższym ................................ 80
Tabela 17 Wymagany poziom wykształcenia a główna dziedzina działalności ..................................... 81
Tabela 18 Wymagany poziom wykształcenia a liczba zatrudnionych pracowników ............................ 82
Tabela 19 Wymagany poziom wykształcenia a proponowane stanowiska pracy ................................. 83
Tabela 20 Wymagany poziom wykształcenia a oczekiwane formy pomocy przy zatrudnianiu osób
bezrobotnych......................................................................................................................................... 84
Tabela 21 Wymagany poziom wykształcenia a wymagany poziom znajomości języków obcych......... 85
Tabela 22 Wymagany poziom wykształcenia a wymagany stopień obsługi komputera....................... 86
Tabela 23 Wymagany poziom wykształcenia a minimalne doświadczenie na podobnym stanowisku 86
Tabela 24 Wymagany poziom wykształcenia a preferowana płeć kandydata ...................................... 87
Tabela 25 Wymagany poziom wykształcenia a wymagane cechy osobowe ......................................... 88
Tabela 26 Poziom wykształcenia a kryteria decydujące o wyborze kandydata .................................... 89
Tabela 27 Wymagany poziom wykształcenia a stopień trudności znalezienia odpowiedniego
kandydata .............................................................................................................................................. 90
Tabela 28 Dotychczasowa współpraca z PUP a dziedzina działalności firmy według sekcji PKD .......... 93
Tabela 29 Ogólna ocena dotychczasowej współpracy z PUP a dziedzina działalności według sekcji PKD
............................................................................................................................................................... 98
Tabela 30 Gotowość do współpracy z PUP w 2009 roku a dziedzina działalności firmy według sekcji
PKD ...................................................................................................................................................... 103

badanie gotowości przedsiębiorców do zatrudnienia bezrobotnych

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wysokość zasiłku dla bezrobotnych

Zakup współfinansowany przez Unię Europejską ze środków

Zapisz jako pdf

profesjonaliści - Powiatowy Urząd Pracy w Jaworznie

zał.13-rys.nr.19-przykład oprawy lampy

Program realizacji robót publicznych w regionach wysokiego

Prawa bezrobotnych - Powiatowy Urząd Pracy w Żorach

Strona główna - Powiatowy Urząd Pracy w Żorach

Gminy