Pobierz PDF - ACK Cyfronet AGH

26.01.2005
vProtokół
z posiedzenia Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa
odbytego 26 stycznia 2005 roku w Papieskiej Akademii Teologicznej
Osoby uczestnicz±ce w posiedzeniu - wg zał±czonej listy obecno¶ci. Tematyka spotkania:
1. Czę¶ć oficjalna ( Sala Modrzewiowa PAT)
Opłatek
Uroczyste wręczenie nagród dla dziennikarzy, przyznanych przez KRSzWK za lata
2002 i 2003.
2. Czę¶ć robocza (Sala Senacka PAT)
1. Omówienie nowych zamierzeń dot. funkcjonowania ACK Cyfronet AGH ( ref. prof. dr
hab. Kazimierz Wiatr, Dyrektor ACK Cyfronet AGH )
2. ACK Cyfronet AGH i problemy informatyzacji uczelni - referuj±: prof. dr hab. Kazimierz
Wiatr, Dyrektor ACH Cyfronet AGH i prof. dr hab. inż. Kazimierz Furtak, Prorektor ds.
Rozwoju Politechniki Krakowskiej.
3. Sprawy bież±ce, wolne wnioski.
Czę¶ć oficjalna spotkania odbyła się w Sali Modrzewiowej Papieskiej Akademii Teologicznej.
Uczestników powitał Gospodarz, ks. prof. dr hab. Jan Dyduch, Rektor Papies-kiej Akademii
Teologicznej. Po modlitwie - ks. Rektor Jan Dyduch rozdał opłatek, po czym - w ciepłej, pełnej
życzliwo¶ci atmosferze - uczestnicy posiedzenia przełamali się nim, składaj±c sobie życzenia.
Następnie zabrał głos Przewodnicz±cy Kolegium, prof. dr hab. Franciszek Ziejka, dziękuj±c Księdzu
Rektorowi Dyduchowi i Władzom PAT za go¶cinę, po czym nast±piło uroczyste wręczenie nagród dla
dziennikarzy zajmuj±cych się problematyk± szkolnictwa wyższego i nauki - przyznanych przez
KRSzWK za lata 2002 i 2003. Nagrody zostały przyznane po raz dziewi±ty. Zgodnie z wol± Kolegium
Rektorów Szkół Wyższych Krakowa nagrodę PHIL EPISTEMONI - PRZYJACIELOWI NAUKI otrzymali:
w kategorii ogólnopolskiej - p. redaktor Anna Paciorek, dziennikarka Rzeczpospolitej - w
wysoko¶ci 5.000 złotych;
zespołow± nagrodę ¶rodowiskow± - po 2.500 zł. - przyznano:
p. redaktor Marcie Bosak, dziennikarce Gazety Krakowskiej
p. redaktorowi Wojciechowi Cegielskiemu z Radia Kraków.
Laureaci: p. redaktor Anna Paciorek i p. redaktor Wojciech Cegielski w serdecznych słowach
podziękowali za przyznane im zaszczytne wyróżnienie Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa.
Redaktor Wojciech Cegielski przekazał połowę otrzymanej nagrody na rzecz Funduszu im. Prof.
Stanisława Pigonia - dla studentów znajduj±cych się w trudnych warun-kach materialnych.
P. redaktor Marta Bosak nie mogła osobi¶cie uczestniczyć w dzisiejszej uroczysto¶ci.
II. Czę¶ć robocza posiedzenia, odbyła się w Sali Senackiej Papieskiej Akademii Teologicznej.
Przewodnicz±cy KR nawi±zał do spraw bież±cych - podkre¶laj±c potrzebę odniesie-nia się przez
Kolegium Rektorów do spraw podatku VAT, który wkrótce będzie należało płacić, z wyj±tkiem
czasopism specjalistycznych (o "0"-procentowej stawce VAT).
Powyższy problem zostaje poruszony z inicjatywy p. Rektora Tadeusiewicza, który równo-cze¶nie
wyraził zgodę na przygotowanie projektu Uchwały KR w tej sprawie.
Przewodnicz±cy KR zasygnalizował także, iż uczelniom grozi płacenie podatku VAT od tzw.
działalno¶ci innowacyjnej. Projekt Ustawy znajduje się aktualnie w Sejmie. KRASP podj±ł stosowne
działania, aby nie dopu¶cić do zatwierdzenia tej Ustawy (partnerem w tej sprawie jest ministerstwo
[1]
Kultury).
Podatek VAT grozi także od umów o dzieło i umów - zleceń. W zwi±zku z tym do MENiS i Komisji
Sejmowej również został przesłany stosowny dokument - w celach zapobie-gawczych.
Uczelnie usiłuj± walczyć o to, aby ich kondycja finansowa była wła¶ciwa.
Przewodnicz±cy KR przypomniał następnie o problemach zwi±zanych z wydawa-niem suplementu
do dyplomu. Narada w MENiS po¶więcona tej sprawie, nie wniosła żadnych konstruktywnych ustaleń.
Przewodnicz±cy KRASP przesłał w zwi±zku z tym do MENiS pismo zawieraj±ce szereg pytań dot.
sposobu wypełniania suplementu (wszyscy członkowie Kolegium Rektorów otrzymali kopię
powyższego tekstu).
Ad. 1 i 2 Tematy: "Omówienie nowych zamierzeń dot. funkcjonowania ACK Cyfronet AGH" oraz" ACK
Cyfronet AGH i problemy informatyzacji uczelni" przygotowali: prof. dr hab. Kazimierz Wiatr, Dyrektor
ACK Cyfronet AGH i prof. dr hab. inż. Kazimierz Furtak, Prorektor ds. Rozwoju Politechniki
Krakowskiej, za¶ zreferował je - prof. dr hab. Kazimierz Wiatr, Dyrektor ACK Cyfronet AGH.
Poniżej - pełny tekst opracowań zreferowanych przez prof. Kazimierz Wiatra, Dyrektora ACK Cyfronet
AGH.
D y s k u s j a:
Przewodnicz±cy KR serdecznie podziękował p. Dyrektorowi Wiatrowi i p. Prorektorowi Furtakowi za
wnikliwe i merytoryczne opracowanie i przedstawienie tak ważnego tematu - najbardziej konkretne,
od 6-ciu lat, za¶ p. Rektorowi Tadeusiewiczowi - za wła¶ciw± decyzję o zmianach kadrowych w ACK
Cyfronet AGH.
Istnieje kilka w±tków dot. działalno¶ci Cyfronetu, szczególnie interesuj±cych uczelnie, przy czym
Przewodnicz±cy KR poruszył następuj±ce:
- koszty utrzymania ACK Cyfronet AGH. Dotacje MENiS na Cyfronet uczelnie krakowskie otrzymaj±
jeszcze w bież±cym roku. Należy się jednak liczyć z całkowitym zaprzestaniem dofinansowywania
Cyfronetu przez MENiS w roku przyszłym. Poszukiwanie ¶rodków na utrzymanie Placówki jest
niezwykle ważne. Przewodnicz±cy KR zasugerował w zwi±zku z tym wej¶cie przez Cyfronet na rynek
i przej¶cie na działalno¶ć komercyjn± - poprzedzon± przygotowaniem szerokiej oferty komercyjnej.
- Srawa lokalu. Cyfronet mie¶ci się przy ul. Nawojki 11, zajmuj±c połowę budynku (druga czę¶ć Instytut Informatyki UJ). W zwi±zku z budow± Kampusu w Pychowicach możliwe jest, iż w roku 2006
UJ mógłby sprzedać AGH cały budynek przy ul. Nawojki 11. Zaistniałaby wówczas szansa na
zwiększenie powierzchni użytkowej dla Cyfronetu.
Prof. dr hab. inż. Marcin Chrzanowski, Rektor PK poruszył sprawę działalno¶ci siecio-wej Cyfronetu.
Przed kilkoma laty Politechnika Krakowska rozważała, czy wzmacniać własne moce obliczeniowe, czy
raczej wzmacniać sieć, licz±c na przyszło¶ciowe wykorzystywanie mocy obliczeniowej "na
zewn±trz". Ważna jest kwestia opłat za korzystanie z sieci. Celowe jest ustalenie nowych zasad (na
które byłby consensus) rozliczania kosztów sieciowych.
Druga sprawa dotyczy "dublowania" wysiłków, szukania oszczędno¶ci, aby Cyfronetu nie obci±żać.
Prof. dr hab. Andrzej Bałanda, Rektor PWSZ w Nowym S±czu poparł wypowiedĽ p. Rektora
Chrzanowskiego. W przyszło¶ci, każda placówka winna posiadać własn± bazę danych, swoje
obliczenia. Cyfronet natomiast winien się koncentrować na dostarczaniu usług i doj¶cia do sieci.
Prof. dr hab. Adam Juszkiewicz, Rektor PWSZ w Tarnowie, skierował zapytanie, czy Miasto
skontaktowało się z Cyfronetem w sprawach sieci.
Sprawę rozbudowy sieci do odległych miejsc poruszył prof. dr hab. Zbigniew ¶lipek, Rektor Akademii
Rolniczej. Pan Rektor skierował także pytanie dotycz±ce "obiegu usług poza kontrol±". Jeżeli tak, to
jaka jest to skala wielko¶ci.
Prof. Kazimierz Wiatr udzielił odpowiedzi na pytania pp. Rektorów m.in. informuj±c, że: je¶li chodzi o
tzw. "komercję poza kontrol±" - raczej takie zjawisko nie występuje. Od lat współpraca z Urzędem
Miasta układa się pomy¶lnie, a Cyfronet uczestniczy i w planach i w ich realizacji. Trudniej jest z
[2]
Urzędem Marszałkowskim. Dotychczasowe zabiegi p. Dyrektora o spotkanie z p. Marszałkiem nie
dały rezultatów. Poruszaj±c sprawy komputerów dużej mocy obliczeniowej, p. Dyrektor Wiatr
o¶wiadczył, że w przyszło¶ci ich rola nie będzie tak zasadnicza, jak obecnie. Najważniejsza jest sieć.
P. Dyrektor Wiatr o¶wiadczył, że Cyfronet będzie się wsłuchiwał w głos Uczelni, a kontakty
informacyjne, seminaryjne czy bilateralne - kreuj±ce zawsze co¶ pozytywnego - będ± stanowiły
istotny element dotychczasowej współpracy ze ¶rodowiskiem.
4. Sprawy bież±ce, wolne wnioski
" Przewodnicz±cy KR poinformował o odsunięciu - na 3 tygodnie - dyskusji w Sejmie nad
kontrowersyjnymi sprawami zapisów w Ustawie. Ustawa o szkolnictwie znajduje się w Sejmie do
rozpatrywania - na 5-tym miejscu.
" Nie ma dobrej wiadomo¶ci nt. Uchwały KR sprzed miesi±ca - dot. dofinansowywania stołówek
studenckich. Sejm odrzucił wszelkie poprawki. P. Łukasz Kołodziejczyk, Prze-wodnicz±cy PSSUK,
podziękował Kolegium Rektorów za starania o rozwi±zywanie istotnych problemów studenckich.
" Przewodnicz±cy KR poruszył sprawę sposobu wypełniania suplementu.
" Poruszona została "sprawa teczek" w Uniwersytecie (w listopadzie ub. r. pojawił się projekt
badawczy firmowany przez prof. Tomasza G±sowskiego, do którego wszedł m. in. etnograf,
wyrotowany ze względu na nieukończenie doktoratu z UJ. Aktualnie projekt będzie prowadził Instytut
Historii UJ. Będ± kontynuowane badania dotycz±ce nie tylko Krakowa, ale także wszystkich
o¶rodków akademickich w Polsce. Nie chodzi o ujawnia-nie nazwisk, ale metody infiltracji
poszczególnych ¶rodowisk przez służby bezpie-czeństwa. Wyrotowany etnograf odszedł z Zespołu.
Praca jest zaprogramowana na długi okres. Sprawa zostanie "ucywilizowana".
" Przed 3-ma dniami Senat PK zatwierdził Porozumienie z UJ, za¶ dzisiaj - Senat UJ zatwierdził
porozumienie z PK w sprawie uregulowania sytuacji 4 budynków domów studenckich przy ul.
Bydgoskiej. Nieuregulowana sytuacja trwała 21 lat. Rozmowy były rzeczowe, konkretne, oparte na
dokumentach - z pełnym zrozumieniem drugiej strony. Uzyskano m±dry kompromis,
satysfakcjonuj±cy obydwie strony.
" Przewodnicz±cy KR poinformował o nowym składzie Państwowej Komisji Akredyta-cyjnej. "Nowym
odkryciem" wprowadzonym przez PKA w listopadzie ub. roku s± zespoły. Jeden z nich, 4-osobowy,
przybyły do Uniwersytetu Jagiellońskiego, w ci±gu półtora dnia zbadał 21 kierunków studiów. Na
każdej z filologii pracował inny "zespół jednoosobowy". Rektor Uniwersytetu wystosował w zwi±zku z
tym listy do Prezydium PKA - domagaj±c się, aby nie były to ani "zespoły jednoosobowe", ani "zbiory
puste".
" Konkretyzuje się sprawa wspólnego spotkania w dniach 8 i 9 maja rektorów uniwer-sytetów
polskich i niemieckich. Wykład wprowadzaj±cy wygłosi prof. Władysław Bartoszewski.
Prawdopodobnie w konferencji uczestniczyć będ± także ministrowie spraw zagranicznych Polski i
Niemiec. W 60-t± rocznicę zakończenia II wojny ¶wiatowej będzie to głos ważny, no¶ny - nie tylko na
temat przeszło¶ci, ale i przyszło¶ci.
" Sprawa "sieci wschodniej": Przewodnicz±cy KR wrócił wła¶nie z Moskwy, gdzie uczestniczył w
uroczysto¶ciach 250-tej rocznicy powstania Uniwersytetu im. Łomono-sowa. W I-szej połowie
czerwca br. planowany jest zjazd prorektorów uczelni, które s± zainteresowane przyst±pieniem do
"sieci wschodniej" uczelni akademickich. Do zorganizowania tej sieci Przewodnicz±cy KR powołał na
Pełnomocnika - dr hab. Marka Frankowicza. Pp. Rektorzy otrzymaj± na powyższy temat stosowne
informacje.
" Projekt Uchwały w sprawie Centralnej Komisji i projekt Uchwały w sprawie podatku VAT i baz
danych.
" Sprawę zreferował prof. dr hab. inż. Ryszard Tadeusiewicz, Rektor AGH, który w pi¶-mie
skierowanym do Przewodnicz±cego KR (zn. Rb s/21 a/ 200) przedstawił problem. Istnieje
niebezpieczeństwo, że w Ustawie o VAT zdefiniowana została tymczasowo zerowa stawka na
czasopisma - szczególnie naukowe, ale funkcjonowała ona jedynie w okre¶lonym przedziale czasu.
Od 1 maja 2004 roku o kwalifikacji, czy danemu czaso-pismu jest przypisana zerowa, czy 7% stawka
VAT decyduje zapis Ustawy wyj±tkowo niefortunnej w odniesieniu do czasopism naukowych,
uzależniaj±cych ich naukowy charakter od wysoko¶ci nakładu. Zerow± stawkę można stosować, gdy
[3]
nakład jest niższy niż 15.000 egzemplarzy. A informacja o tym musi być uwidoczniona na
czasopi¶mie, czego wydawnictwa zagraniczne nigdy nie podaj±. Być może jest to zwi±zane z
tajemnic± handlow±. W efekcie - polskie uczelnie płac± wysoki podatek. Zerowa stawka
obowi±zywać będzie tylko do 31.12.2006 roku.
P. Rektor Tadeusiewicz zaproponował podjęcie Uchwały, w której będzie postulo-wana konieczno¶ć
znowelizowania tego konkretnego zapisu o kwalifikacji czasopism naukowych na podstawie
wysoko¶ci nakładu. Najlepszym rozwi±zaniem byłoby całko-wite usunięcie z Ustawy zapisu o
wysoko¶ci nakładu.
W odniesieniu do bazy danych czasopism naukowych - nie ma w ogóle cennika VAT, obowi±zuje on
natomiast na usługi baz danych (podatek 22 %). Zatem za zakup czasopisma naukowego w wersji
elektronicznej trzeba zapłacić wysoki podatek. W Uchwale należy zdefiniować, że istniej± bazy
danych (bibliograficznych, zawieraj±cych równoważniki elektroniczne czasopism naukowych),
których nie należy uznawać jako usługi baz danych oprocentowanych 22 % VAT. Zgodnie z norm±
UE winny posiadać "0"-w± stawkę VAT.
U s t a l e n i e:
Kolegium Rektorów zwraca się do Rektora Tadeusiewicza z pro¶b± o zredagowanie tekstu Uchwały
KR dot. zmiany niefortunnej regulacji prawnej nakładaj±cej VAT na czasopisma i Ľródła elektroniczne
(bazy danych i czasopisma elektroniczne).
Uchwała
Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa
podjęta na posiedzeniu w dniu 26 stycznia 2005 roku
w Papieskiej Akademii Teologicznej (projekt)
Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa wyraża swoje zaniepokojenie wzrostem kosztów
dostępu do Ľródeł wiedzy wynikaj±cych z opłat podatku VAT od prenumeraty czasopism naukowych
(7%), czasopism elektronicznych i baz danych na no¶nikach elektronicznych (22%). Czasopisma
naukowe kupowane głównie przez polskie uczelnie s± niezbędne do spełniania ich obowi±zków
statutowych, tj. prowadzenia badań naukowych i działalno¶ci edukacyjnej. Przypominamy, że
zgodnie z intencj± 6-tej Dyrektywy UE szkoły wyższe, jako jednostki działaj±ce w interesie
publicznym, winny być traktowane w sposób preferencyjny, podobnie jak w innych krajach Unii
Europejskiej. Ľródłem problemu, przed jakim stoj± uczelnie jest fakt, że Ustawa z dn. 11 marca 2004
roku, o podatku od towarów i usług (Dz.U. z dn. 5.04.2004 r.), która weszła w życie dnia 1 maja 2004
roku przyjmuje jako kryterium zaliczenia czasopisma do kategorii czasopism naukowych limitowany
nakład (nie większy niż 15 tys. egz.) podczas gdy wydawcy zagraniczni z zasady nie podaj±
wysoko¶ci nakładu.
Kolegium postuluje:
- usunięcie z Ustawy o podatku od towarów i usług zapisu o dopuszczalnej wysoko¶ci nakładu
czasopism specjalistycznych prenumerowanych przez uczelnie, co pozwoli stosować zerow± stawkę
VAT w odniesieniu do wszystkich czasopism naukowych,
- przywrócenie zwolnienia z VAT lub zastosowanie zerowej stawki VAT na czasopisma elektroniczne i
bazy danych dla nauki (obecnie ten rodzaj Ľródeł informacji, bardzo ważnych dla współczesnej nauki,
nie jest oddzielnie wymieniony w Ustawie, co skutkuje obłożeniem ich podatkiem VAT w wysoko¶ci
22% poprzez stosowanie do nich zapisu o "usługach baz danych").
Kolegium Rektorów postuluje wprowadzenie ww. zmian do Ustawy o podatku od towarów i usług oraz
utrzymanie obowi±zywania stawek preferencyjnych na ksi±żki, czasopisma, czasopisma
elektroniczne i bazy danych przeznaczone do celów naukowych i dydaktycznych na czas
nieokre¶lony.
Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa zaakceptowało powyższy tekst Uchwały przygotowany
przez p. Rektora Tadeusiewicza.
" Prof. dr hab. Jerzy Borowiecki, Rektor Akademii Ekonomicznej poruszył sprawę prób zmiany
dotychczas obowi±zuj±cych dziedzin i dyscyplin naukowych i tworze-nia nowej klasyfikacji poza
[4]
¶rodowiskiem naukowym przedstawiaj±c projekt Uchwały, któr± - po uzupełnieniu przez
Przewodnicz±cego KR - przyjęto w wersji jak niżej:
Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa wyraża poważne zaniepokojenie podejmo-wanymi
ostatnio próbami zmiany klasyfikacji w zakresie dziedzin i dyscyplin naukowych. Rektorzy Krakowscy
uważaj±, że nie można tworzyć nowej klasyfikacji dziedzin i dyscyplin naukowych poza ¶rodowiskiem
akademickim.
Je¶li Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów podejmuje tego typu działania - ¶rodowisko
akademickie oczekuje przedyskutowania tych spraw z reprezentantami ¶wiata naukowego spoza
Centralnej Komisji ( Senaty wyższych uczelni, PAN, KRASP).
" Prof. dr hab. inż. Marcin Chrzanowski, Rektor Politechniki Krakowskiej, zaprosił na obchody 60-lecia
Uczelni - w dniu 30 maja bież±cego roku.
" Przewodnicz±cy KR zaproponował tematykę następnego posiedzenia KRSzW Krakowa: pełna
informacja nt. stanu przygotowań do nowej matury i problemy z tym zwi±zane (opracowanie i
zreferowanie przez przedstawicieli Kuratorium O¶wiaty). Na zaproszenie p. Rektora Borowieckiego,
posiedzenie KR odbędzie się w Akademii Ekonomicznej. Termin posiedzenia zostanie ustalony w
terminie póĽniejszym.
" Następne w kolejno¶ci posiedzenie Kolegium Rektorów będzie po¶wiecone sprawom własno¶ci
intelektualnej i plagiatów (przykład plagiatu: praca jednego ze studentów historii UJ została
wykorzystana - przez prof. Edwarda Rymara z Uniwersytetu Szczecińskiego).
Na zakończenie - Przewodnicz±cy Kolegium Rektorów jeszcze raz podziękował Ks. Rektorowi Janowi
Dyduchowi za przyjęcie.
Prof. Kazimierz Wiatr - Dyrektor Cyfronetu przedstawił referat:
ACK Cyfronet AGH i problemy informatyzacji uczelni
Referat składał się z trzech czę¶ci: A - Zasoby ACK Cyfronet AGH, B - Oczekiwania uczelni na
przykładzie Politechniki Krakowskiej (przygotowane przez prof. Kazimierza Furtaka - Prorektora
Politechniki Krakowskiej), C - Plan zamierzeń ACK Cyfronet AGH.
A - Zasoby ACK Cyfronet AGH
Na pocz±tku referatu przypomniano zadania i misję Cyfronetu: udostępnianie mocy obliczeniowej
oraz innych usług informatycznych podmiotom realizuj±cym badania naukowe oraz jednostkom
edukacyjnym, budowa, utrzymanie i rozwój infrastruktury informatycznej ACK, realizacja celów i
programów polityki państwa, zawartych w założeniach MEN, KBN i MNiI w dziedzinie wykorzystania
nowych technik i technologii informatycznych w nauce, edukacji, zarz±dzaniu i gospodarce,
prowadzenie prac badawczych i badawczo-rozwojowych samodzielnie lub we współpracy z innymi
jednostkami w zakresie wykorzystania komputerów dużej mocy, sieci komputerowych oraz serwisów
informatycznych i teleinformatycznych, prowadzenie badań, analiz i prac wdrożeniowych w zakresie
nowych technik i technologii mog±cych znaleĽć zastosowanie przy projektowaniu, budowie i
eksploatacji infrastruktury informatycznej, konsulting, ekspertyzy, szkolenia i doskonalenie kadr oraz
inne działania w zakresie informatyki, sieci komputerowych, komputerów dużej mocy i usług
informatycznych, wyszukiwanie, ocena i promocja nowych rozwi±zań w zakresie swojego działania w
celu ich wykorzystania w sferze nauki i edukacji oraz w sferze administracji, gospodarki i
zarz±dzania, udostępnianie mocy obliczeniowej oraz innych usług wykorzystuj±cych potencjał
Cyfronetu podmiotom zainteresowanym ich wdrożeniem lub wykorzystaniem, zgodnie z posiadanymi
uprawnieniami, zezwoleniami i koncesjami.
Następnie przedstawiono zasoby i obszary aktywno¶ci Cyfronetu: A1 - Komputery Dużej Mocy
Obliczeniowej KDMO, A2 - Miejska Sieć Komputerowa MSK, A3 - usługi sieciowe, A4 oprogramowanie, A5 - archiwizacja i bezpieczeństwo danych, A6 - projekty badawcze, A7 konferencje. W zakresie Komputerów Dużej Mocy Obliczeniowej omówiono krótko największe
zainstalowane komputery: SGI2800 (128 procesorów R14000 z zegarem 500 MHz, pamięć
[5]
operacyjna 64 GB), SunFire6800 (24 procesory UltraSparc III z zegarem 900 MHz, pamięć operacyjna
24 GB), Serwer SunFireV880 (4 procesory UltraSparc III z zegarem 750 MHz, pamięć operacyjna 8
GB), HP Integrite SuperDome (4 procesory Intel Itanium 2 z zegarem 1.5 Ghz, pamięć operacyjna - 4
GB ), SGI Onzx300 (8 procesorów R14000 z zegarem 600Mhz, pamięć operacyjna - 8 GB), Serwer
graficzny Onyx 300. Wykorzystanie największego komputera SGI 2800 w roku 2004 w/g dyscyplin
naukowych było następuj±ce: chemia 81%, elektronika 4 %, biologia 4%, informatyka 3%, medycyna
2% itd. Wykorzystanie komputerów KDMO w kolejnych latach zmienia się o czym ¶wiadczy
obci±żenie tego samego komputera w roku 2003: chemia 62%, biologia 13%, medycyna 10%, fizyka
4%, informatyka 3%, Astronomia 2%, rolnictwo 2% itd. Zmiany te wynikaj± z instalowania kolejnych
nowych komputerów i nowych pakietów oprogramowania użytkowego, co powoduje migracje
użytkowników i ich zadań, pozyskiwania nowych użytkowników oraz zakończenia niektórych prac
badawczych i obliczeniowych.
Kolejno przedstawiono zagadnienia zwi±zane z utrzymaniem sprawno¶ci rozległej sieci
komputerowej, ukazuj±c złożono¶ć jej rozbudowanej struktury: infrastruktura kablowa, serwery i
przeł±cznice (w Cyfronecie i w terenie), modyfikacja sprzętu i oprogramowania, dzierżawa ł±czy,
dzierżawa pomieszczeń, serwis, dyżury i nadzór. Infrastruktura ¶wiatłowodowa MSK jest rozległ±
infrastruktur± pokrywaj±c± tereny naszego miasta i okolic. Poł±czenia MSK w Krakowie z sieciami
rozległymi to poł±czenie przede wszystkim z Polskim Internetem Optycznym PIONIER, ale także z
Telekomunikacj± Kolejow± SA, Neti±, Telekomunikacj± Polsk± SA, Telbankiem, ProFuturo, Energi±.
Te liczne poł±czenia zapew-niaj± duż± efektywno¶ć realizowanych poł±czeń. Strategiczne
znaczenie dla polskiej nauki i edukacji ma zbudowana w ostatnim czasie ogólnopolska infrastruktura
sieci szerokopasmowej PIONIER o przepustowo¶ci 10Gb/s przez konsorcjum, którego członkiem jest
Cyfronet.
Realizowane przez Cyfronet usługi sieciowe to także: konta email'owe, obsługa antywirusowa i
antySpamowa, wirtualne serwisy, serwer FTP, serwisy informacyjne Web, "news'y", rozbudowany
system biblioteczny, administracja i analiza sieci, obrona przed atakami zewnętrznymi i
wewnętrznymi, a w niedalekiej przyszło¶ci biblioteki cyfrowe.
Ważnym obszarem aktywno¶ci Cyfronetu jest kompletacja oprogramowania użytkowego i
utrzymywanie aktualnych licencji, we współpracy z pozostałymi o¶rodkami obliczeniowymi w Polsce,
w tym: koordynacja ogólnokrajowych zakupów licencji, udział w zakupach licencji, dystrybucja
licencji w ¶rodowisku krakowskim, instalacja oprogramowania na KDMO, seminaria i szkolenia. W
ramach posiadanego oprogramowania należy wymienić: aplikacje ogólne (AVS Application
Visualization System, MAPLE, MATHEMATICA, MATLAB), aplikacje CAD/CAM/CAE (ABAQUS, ANSYS,
FLUENT, FIDAP, MSC, NASTRAN, PATRAN, FATIGUE, OPERA, Pro/ENGINEER), aplikacje chemiczne
(ACCELRYS, SYBYL, GAUSSIAN), systemy informacji geograficznej GIS (ERDAS IMAGINE, ARC/Info)
oraz systemy przetwarzania informacji (ORACLE, SAS).
Ważnym obszarem nowo-podejmowanej przez Cyfronet aktywno¶ci jest archiwizacja i
bezpieczeństwo danych. Obecny hierarchiczny system składowania danych posiada szerok± gama
zastosowań: samoczynn± archiwizację danych dowolnego typu (pliki dowolnych rozmiarów),
symultaniczne tworzenie kilku kopii danych na odrębnych no¶nikach, obsługa rezerwowych kopii
danych przez wydzielony serwer biblioteki ta¶mowej, jednoczesna obsługa wielu strumieni danych z
kopii bezpieczeństwa. Hierarchiczny system składowania danych posiada następuj±ce cechy
funkcjonalne: automatyczne kopiowanie każdej aktualizacji danych na no¶niki zewnętrzne: ta¶my i
dyski magneto-optyczne, zwielokrotnione zabezpieczenie każdego pliku (możliwa replikacja na kilku
no¶nikach, ewentualnie także w różnych lokalizacjach), sieciowy system plikowy zapewniaj±cy
wygodny i transparentny dostęp z poziomu różnych platform systemowych, wbudowany mechanizm
trashcan - zabezpieczenie przed omyłkowym usunięciem zbiorów, standardowe mechanizmy dostępu
(FTP i NFS), nie wymagaj±ce instalacji specjalizowanego oprogramowania.
W Cyfronecie realizowane s± liczne projekty badawcze w ramach 5 i 6 Programu Ramowego (w tym
między innymi 6WINIT, CROSSGRID, PELLUCID, GRIDSTART, PRO-ACCESS) oraz projekty krajowe
badawcze i celowe. Projekty europejskie dotycz± głównie uczestnictwa w budowie nowej struktury
gridowej do realizacji obliczeń w architekturze rozproszonej oraz telemedycyny. Projekty krajowe to
m. in. PROGRESS, obejmuj±cy stworzenie ¶rodowiska umożliwiaj±cego obliczenia realizowane przez
klaster komputerów SUN. Obliczenia będ± wykorzystywać aplikacje obliczeniowe udostępniane przez
[6]
portal. Projekt celowy SGI Grid obejmuje obliczenia wielkiej skali i wizualizację do zastosowań w
wirtualnym laboratorium z użyciem klastra SGI, przy czym najbardziej atrakcyjna jest w tym zakresie
współpraca z IMGW, dotycz±ca uruchomienia zapasowego kryzysowego centrum obliczeniowego.
Kolejny projekt realizowany z TVP S.A. dotyczy budowy systemu udostępniania sygnału
audiowizualnego w Polskim Internecie Optycznym w sposób zapewniaj±cy realizację telewizji
interaktywnej. Kolejny projekt dotyczy zaawansowanych usług medycznych i telediagnostczynych i
ma na celu wykorzystanie nowoczesnych technologii teleinformatycznych w celu usprawnienia
funkcji realizowanych codziennie przez placówki medyczne. Nieuniknionym elementem procesu
diagnostyczno-terapeutycznego jest wymiana informacji pomiędzy jednostkami ochrony zdrowia na
różnych poziomach referencyjnych. Konsultacja realizowana w sposób klasyczny wi±że się z
konieczno¶ci± przewozu chorego oraz dokumentacji medycznej pomiędzy placówkami ochrony
zdrowia, często także towarzysz±cego lekarza. Realizacja konsultacji przy pomocy ł±czy
telekomunikacyjnych zapewniaj±cych odpowiedni± jako¶ć przekazu pozwoli przyspieszyć ten
proces. Telekonsultacje nios± ze sob± poważne oszczędno¶ci, wynikaj±ce m. in. z ograniczenia
transportu oraz optymalizacji wykorzystania czasu personelu medycznego. Opracowywane portale
dla telemedycyny to: konsultacje w trybie wideokonferencji, wirtualne konsylia, zdalny dostęp do
urz±dzeń, wirtualne laboratoria, transmisja zabiegów operacyjnych, wspomaganie kształcenia
poprzez interaktywne symulatory i systemy szkoleniowe oraz multimedialne systemy informacyjne
dla pacjentów. Istnieje uzasadniona potrzeba wprowadzania usług zdalnej diagnostyki wstępnej
pomiędzy szpitalami rejonowymi, a dużymi klinikami, np. w dziedzinie chirurgii urazowej.
Ważnym elementem funkcjonowania Cyfronetu jest udział w licznych szkoleniach oraz organizowanie
konferencji naukowych krajowych i międzynarodowych.
B - Oczekiwania uczelni na przykładzie Politechniki Krakowskiej
Przedstawiono fragmenty raportu Prof. Kazimierza Furtaka - Prorektora Politechniki Krakowskiej,
charakteryzuj±ce usługi ¶wiadczone Politechnice Krakowskiej przez ACK Cyfronet AGH oraz
wskazuj±ce ważniejsze oczekiwania Politechniki Krakowskiej wobec Cyfronetu. Cyfronet udostępnia
Politechnice Krakowskiej: Komputery Dużej Mocy Obliczeniowej (KDMO), Miejsk± Sieć Komputerow±
(MSK), a za jej po¶rednictwem Internet oraz usługi sieciowe.
KDMO s± wykorzystywane przez stosunkowo niewielk± grupę pracowników naukowych PK. Cyfronet,
będ±c jednym z najsilniejszych o¶rodków w kraju, zaspokaja ich potrzeby, uwalniaj±c PK od
konieczno¶ci ci±głego inwestowania w bardzo kosztowny i szybko starzej±cy się sprzęt oraz nie
mniej kosztowne oprogramowanie, a także od konieczno¶ci utrzymywania tego maj±tku (kosztowne
kontrakty serwisowe, pracownicy obsługi wraz z ich szkoleniem, wsparcie dla użytkowników itd.).
Pozwala to PK koncentrować się na budowie i rozwoju sieci, dzięki której pracownicy PK mog±
wygodnie korzystać z zasobów Cyfronetu. PK w ogóle nie posiada własnych centralnych komputerów
przeznaczonych do obliczeń. Takie samoograniczenie umożliwia funkcjonowanie infrastruktury
informatycznej PK przy małej liczebno¶ci pracowników obsługi. Wykorzystanie KDMO przez PK jest
stosunkowo niewielkie. Nasi pracownicy musz± jednak mieć dostęp do usług KDMO. Pod tym
względem Cyfronet ma dla PK duże znaczenie. Przypuszczam, że szkolenia i seminaria Cyfronetu
propaguj±ce dostępne oprogramowanie i sprzęt mogłyby u nas zainteresować wielu potencjalnych
użytkowników.
Bardzo kosztown± usług± ¶wiadczon± PK przez Cyfronet jest dostęp do Internetu, z którego
korzysta się na uczelni powszechnie. Ze względu na złożony charakter tej usługi należy j± omówić
szerzej. MSK, której operatorem jest Cyfronet, jest podł±czona do ogólnopolskiej sieci PIONIER, a za
jej po¶rednictwem do międzynarodowej sieci GEANT. MSK składa się z poł±czonych ¶wiatłowodami
węzłów, którymi s± routery Cyfronetu umieszczone w obiektach krakowskich uczelni i innych
instytucji. Węzły komunikuj± się ze sob± protokołami ATM (155 i 622 Mbit/s) oraz - coraz czę¶ciej gigabit ethernet (1000 Mbit/s), natomiast użytkownicy s± zwykle podł±czeni do węzłów ethernetem
(10 Mbit/s), fast ethernetem (100 Mbit/s) a nawet ethernetem gigabitowym. W interesie
użytkowników MSK należy d±żyć do zast±pienia w szkielecie sieci technologii ATM ethernetem
gigabitowym i 10 Gb/s, który jest szybszy, prostszy w zarz±dzaniu i korzystniejszy ekonomicznie.
Idealna sieć powinna być szybka, niezawodna i tania. MSK dobrze spełnia pierwsze dwa kryteria.
Poziom usług jest wysoki; współpraca na poziomie technicznym pomiędzy USK PK a MSK układa się
[7]
doskonale, nie daj±c powodów do narzekania ani pracownikom pionu GI, ani naszym użytkownikom.
W Czyżynach jeste¶my gotowi do poł±czenia gigabitowego; kampus przy ul. Warszawskiej już kilka
miesięcy temu został podł±czony do MSK ł±czem gigabitowym. Wspomniane ł±cze przy ul.
Warszawskiej nie zostało jednak uruchomione z przyczyn ekonomiczno-organizacyjnych. Otóż
wła¶nie z powodów ekonomiczno-organizacyjnych zasady współpracy poszczególnych jednostek
¶rodowiska z MSK wymagaj± reformy. Obecny cennik Internetu powstał swego czasu poprzez
odwzorowanie struktury wcze¶niejszych dotacji uczelni dla Cyfronetu na ich ówczesne ł±cza
internetowe; chodziło o to, by wyszło mniej więcej tyle samo. Potem zdarzały się podwyżki, ale
konstrukcja cennika pozostała niezmieniona: nie ma opłaty instalacyjnej, uczelnie co miesi±c płac±
za przepustowo¶ć interfejsów, do których s± podł±czone w węzłach MSK.
Kolejnym pakietem usług ¶wiadczonych przez Cyfronet s± usługi sieciowe. Jedn± z usług sieciowych
tradycyjnie ¶wiadczonych przez Cyfronet jest ¶rodowiskowy serwer FTP. Niestety, jego działalno¶ć
niemal zamarła. Obecnie dostępnych jest wiele dojrzałych projektów bezpłatnego oprogramowania
Open Source (Linux, OpenOffice, Mozilla), alternatywnych wobec kosztownego oprogramowania
komercyjnego. Lokalny serwer FTP, udostępniaj±cy i promuj±cy takie oprogramowanie, byłby dla
¶rodowiska bardzo pożyteczny.
Rozwój Internetu wi±że się ze wzrostem zagrożenia dla jego użytkowników. Dla MSK oznacza to
konieczno¶ć ci±głego podnoszenia bezpieczeństwa sieci. Aktualnie Cyfronet blokuje wirusy na
własnych serwerach pocztowych, uczelnie s± też informowane o generowaniu podejrzanie dużego
ruchu przez ich poszczególne komputery. Bardzo korzystne dla całego ¶rodowiska byłoby dodanie w
węzłach MSK możliwo¶ci wykrywania i sygnalizowania uczelniom ataków, wirusów i spamu,
wychodz±cych z ich własnych sieci. Nie wszystkie uczelnie s± w stanie to robić we własnym
zakresie. Uruchomienie takiego systemu w szkielecie MSK może być jednak bardzo kosztowne.
Do najważniejszych naszych oczekiwań wobec Cyfronetu można zaliczyć: Gigabitowe podł±czenie
Campusów PK z Cyfronetem za opłat± wynikaj±c± z rzeczywistych kosztów utrzymania takich ł±czy,
dalsze dostarczanie mocy obliczeniowych dla badań naukowych prowadzonych przez pracowników
naukowych Politechniki Krakowskiej, rozbudowa istniej±cych ¶rodowiskowych mocy obliczeniowych tworzenie klastrów, choć na potrzeby obliczeń naukowych realizowanych na PK nie zawsze s± one
niezbędne, dalsza dbało¶ć w prowadzeniu szkoleń i seminariów wskazuj±cych na możliwo¶ci
sprzętowe i programowe Cyfronetu, rozł±czenie finansowania dostarczania ł±czy transmisyjnych
(pasma) od udostępniania mocy obliczeniowych, zmiana cennika i uzależnienie od wykorzystania
narzędzi informatycznych (oprogramowania narzędziowego), podjęcie działań skierowanych na
podniesienie bezpieczeństwa sieci całego ¶rodowiska, wykrywanie serwerów zawirusowanych i
spamowych, projektowanie dalszego rozwoju sieci MAN w konsultacji ze ¶rodowiskiem.
C - Plan zamierzeń ACK Cyfronet AGH
Następnie przedstawiono plan zamierzeń nowego Dyrektora Cyfronetu. W zakresie modyfikacji
zarz±dzania należy podj±ć działania w zakresie: organizacji pracy, procedur postępowania,
przegl±du miejsc pracy, efektywno¶ci miejsc pracy i przebudowy mentalno¶ci pracowników.
Sytuacja lokalowa jest bardzo trudna: obecnie panuje duża ciasnota (bezpieczeństwo, zdrowie,
efektywno¶ć), konieczna jest budowa lub pozyskanie nowych zasobów oraz rezygnacja z
rozproszenia (likwidacja pomieszczeń na ulicy Gramatyka), a także konieczno¶ć pilnego remontu
obecnego budynku (przy ulicy Nawojki 11). Należy podj±ć działania w zakresie poprawy
bezpieczeństwa funkcjonowania: rozgęszczenie pomieszczeń, poprawa zasilania energetycznego,
modyfikacja klimatyzacji komputerów (obecnie mała moc i stare urz±dzenia), kamery TV, instalacja
alarmowa, ochrona osobowa.
Sytuacja finansowa zależy od dalszych przychodów zewnętrznych (MEN, MNiI, użytkownicy, projekty
polskie i UE), przy czym kluczowe znaczenie ma dotacja MEN. Będ± także podejmowane wysiłki na
rzecz ograniczenia wydatków (ograniczenie serwisów, minimalizacja innych wydatków i obniżenie
kosztów, próba zrównoważenia wprowadzenia podatku VAT - 22%, ew. dalsze poszukiwania). Ważne
s± także dalsze wpływy zewnętrzne (projekty UE cd, nowe projekty badawcze i celowe, Dotacja
Statutowa). Jednak możliwo¶ci obniżania kosztów Cyfronetu s± ograniczone (duże koszty stałe dyżury całodobowe, serwis sprzętu, chłodzenie sprzętu itp.). Ponadto istnieje konieczno¶ć
odnawiania bazy sprzętowej, chociaż tu duż± role odgrywaj± projekty. Analizuj±c ceny usług
[8]
Cyfronetu należy zauważyć coraz wyższ± jako¶ć ¶wiadczonych usług przy stałych w czasie cenach.
D±żeniem Cyfronetu będzie dalsze otwarcie na użytkowników (Dzień Otwarty Cyfronetu, ulotki
rozesłane do uczelni, instytutów i katedr, ew. seminaria na uczelniach, Rada Użytkowników itp.) oraz
szersza oferta usług Cyfronetu (sieć o wydajno¶ci 1-10Gb/s, obliczenia gridowe, archiwizację i
bezpieczeństwo danych, elearning itp., my¶l techniczna, centrum kompetencji, wirtualny
uniwersytet). W zakresie poszerzania nowych technologii i usług przewidziana jest instalacja pakietu
do eLearning'u, zapewniajacego powszechny dostęp do zasobów wiedzy, informacji o przebiegu
studiów, laboratoriów dydaktycznych, możliwo¶ć konsultacji, zaliczeń itp., przy jednoczesnym
ograniczeniu konieczno¶ci przemieszczania się (czas, koszty) oraz zapewnieniu szeregu usług
dodanych (telewizja interaktywna-edukacyjna, zasoby biblioteczne itp.).
Wprowadzanie nowych technologii i usług ma wspomagać rozwój eNauki w naszym ¶rodowisku:
powszechny, jednakowy dostęp do informacji, przetwarzania informacji, laboratoriów, łatwo¶ć
współpracy dużych zespołów badawczych niezależnie od ich rozproszenia i miejsca pobytu, ogólna
dostępno¶ć wyników badań. Jest to zwi±zane z budow± Europejskiej Przestrzeni Badawczej, w której
chcemy być obecni i w czym krakowskie uczelnie chce wspomagać Cyfronet.
Prezentacja [30 MB]
Protokołowała:
Mgr inż. Lucyna Ku¶nierczyk
Przewodnicz±cy
Kolegium Rektorów Wyższych Krakowa
Prof. dr hab. Franciszek ZIEJKA
[9]
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)