„Oni są tam, gdzie stało ZOMO...”. Retoryka

„Oni są tam, gdzie stało ZOMO...”. Retoryka Jarosława Kaczyńskiego w
świetle wybranych teorii kognitywnych.
Mariusz Rutkowski
Pracownia Historii Języka Polskiego, Instytut Filologii Polskiej,
Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
ul. Kurta Obitza 1, 10-725 Olsztyn
Artykuł ma na celu przeprowadzenie wstępnego rekonesansu interpretacyjnego
wypowiedzi prezesa PiS. W szczególności analizie będzie poddane przemówienie ze
Stoczni Gdańskiej z października 2006 r., w którym padły pamiętne słowa „oni są tam,
gdzie stało ZOMO”. Wypowiedź ta zostanie zinterpretowana w duchu teorii stopów
pojęciowych (amalgamatów) Fauconniera i Turnera, odwołującej się do przestrzeni
mentalnych uaktywnianych w dyskursie i stapianych w nową konceptualną jakość.
Przestrzenie mentalne w tej wypowiedzi to wiedza na temat Polski z roku 1981,
zestawiona (stopiona) z wiedzą o Polsce roku 2006 na podstawie przywoływanych i
werbalizowanych przez J. Kaczyńskiego licznych analogii (komuna: postkomuna, oni: my,
prawda: kłamstwo, opozycja: ZOMO itd.).
W referacie będą też przedstawione inne wypowiedzi, przede wszystkim uruchamiające
rozmaite metafory (np. „drugi 13 grudnia”). Pokazana zostanie przydatność niektórych
kognitywnych teorii metafor (zwłaszcza metaforyzacji przez kategoryzację z prototypem)
do interpretacji tego typu wypowiedzi publicznych.