tutaj - Połaniec

KOLEŻEŃSKIE SPOTKANIE „JĘDRUSIÓW” I ICH PRZYJACIÓŁ
Józef Komarewicz
W Urzędzie Miasta i Gminy Połaniec
30 sierpnia 2008 r. Wspólnie z mjr. lek.
Mieczysławem
Korczakiem,
prezesem
połanieckiego
Stowarzyszenia
Kombatantów
„Jędrusiów” Żołnierzy Armii Krajowej Ich Rodzin i
Sympatyków, por. Zdzisławem Furmańskim,
ps. „Śmiały”, skarbnikiem Stowarzyszenia oraz
kpt.
Zuzanną
Czerwińską
ps.”Sosenka„ wyjeżdżamy z Tarnowa rankiem, by
zdążyć na czas na tradycyjne spotkanie
koleżeńskie w Urzędzie Miasta i Gminy w Połańcu
Stowarzyszenia
Kombatantów
„Jędrusiów”
Żołnierzy
Armii
Krajowej,
Ich
Rodzin
i
Sympatyków, Batalionów Chłopskich – Koła
Połaniec
i
Połanieckiego
Towarzystwa
Kościuszkowskiego.
Przy wspólnym śniadaniu w budynku Urzędu Miasta i Gminy Połaniec toczą się ożywione
rozmowy koleżeńskie, wymieniane są poglądy na różne tematy i te polityczne, i te dotyczące
szarego, dnia powszedniego.
Na koleżeńskie spotkanie „Jędrusiów”, połanieckiego Koła Batalionów Chłopskich i
Połanieckiego Towarzystwa Kościuszkowskiego przyjechali m.in. por. Mieczysław Suchojad z
Warszawy, prezes Koła Zakładowego Warszawskiego Węzła Kolejowego nr 9 Dzielnicy
Warszawa Praga Północ Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej, poeta Wiesław Kot ze
Staszowa, Matylda Stambuldzys, kpt. Wojciech Targowski ps.”VIS”, zastępca członka
Prezydium Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Okręg
Świętokrzyski „Jodła” ŚZŻAK, Rafał Nadgrodkiewicz z Iłży, kpt. Zuzanna Czerwińska, ps.
„Sosenka”, łączniczka AK, a także Janusz Dulęba, syn Adama Dulęby ps. „Góral”, żołnierza
Armii Krajowej, autora wspomnień o ojcu opublikowanych na łamach wznowionego przez M.
Korczaka „Odwetu”. Przybył także Ryszard Zabierek z Czarnkowa z Wielkopolski wraz z
małżonką Jadwigą, reprezentujący konsula honorowego w Kanadzie Henryka Lebiodę.
Obrady Stowarzyszenia Kombatantów
„Jędrusiów” Żołnierzy Armii Krajowej, Ich Rodzin i
Sympatyków rozpoczęły się o godz.10. Od
samego początku aż do końca obecni byli na nich
burmistrz gminy Połaniec Jacek Tarnowski oraz
przewodniczący Rady Gminy Połaniec Stanisław
Lolo. Spotkaniu „Jędrusiów” w Urzędzie Miasta i
Gminy Połaniec przewodniczył kpt. lek. Józef
Korczak z połanieckiego koła Batalionów
Chłopskich i Towarzystwa Kościuszkowskiego.
Obszerne sprawozdanie z działalności
Stowarzyszenia
Kombatantów
„Jędrusiów”
Żołnierzy AK Ich Rodzin i Sympatyków przedstawił jego prezes mjr. Mieczysław Korczak.
- Ostatnie nasze spotkanie odbyło się w czerwcu 2007 r. My – kombatanci „Jędrusie” jesteśmy
żołnierzami – twórcami i świadkami historii walki z okupantami II wojny światowej. To my –
znający prawdziwą historię tych walk mamy obowiązek współpracować z odpowiednimi
instytucjami, a zwłaszcza z nauczycielami szkół, aby uczyć naszym wkładem w tej historii
młodsze pokolenia, szczególnie młodzież. Nasze Stowarzyszenie w tym zakresie współpracuje
także z Towarzystwem Kościuszkowskim w Połańcu – powiedział M. Korczak.
Należy tu zaznaczyć, że komunizm starał się wykreślić z historii udział Polaków w walce
z Sowietami w II wojnie światowej. Oddział „Jędrusiów” szczególnie zasłynął ze swojej odwagi i
działań partyzanckich, ceniąc tak samo oczywiście zasługi i bohaterstwo innych ugrupowań
okupacyjnej walki zbrojnej. Walki naszego oddziału stały się legendą partyzanckich czynów.
Dlatego teraz, po odzyskaniu niepodległości czynem i solidarnością wszystkich Polaków, wiele
szkół w województwie świętokrzyskim przyjęło imię, bądź to dowódcy tego oddziału, lub
samego oddziału.
Mieczysław Korczak przypomniał, że
zacieśnione zostały kontakty stowarzyszenia
„Jędrusiów” z Sanktuarium Bolesnej Królowej
Polski – Matki Ziemi Świętokrzyskiej w Kałkowie –
Godowie koło Starachowic i z kustoszem tego
Sanktuarium – księdzem infułatem Czesławem
Walą. W kaplicy AK znajdującej się w dolnej
części Sanktuarium w Kałkowie – Godowie
ufundowane zostały tablice upamiętniające m.in.
Władysława
Jasińskiego,
„Jędrusia”,
Józefa
Wiącka ,„Sowę”, Stanisława Wiącka „Inspektora”,
Piotra Kabatę „Wujka” Emilię z Izdebskich –
Malessa , „Marcysi”, Wandę Cichoszewską.
Natomiast w Tarnobrzegu ufundowane zostały
tablice pamiątkowe dla Andrzeja Skowrońskiego,
„Konara” oraz Eugeniusza Dąbrowskiego, „Pliszki”. Z kolei w Połańcu, w kościele św. Marcina
została ufundowana tablica zbiorcza poświęcona żołnierzom AK współpracującym z
„Jędrusiami”, zaś na cokole pomnika Chrystusa Zmartwychwstałego stojącego na nowym,
połanieckim cmentarzu została umieszczona tablica poświęcona Władysławowi Jasińskiemu
oraz Józefowi i Stanisławowi Wiąckom.
Wspólnie z młodzieżą szkolną z Połańca kombatanci ze Stowarzyszenia „Jędrusiów”
uczestniczyli w uroczystości Koronacji Obrazu Bolesnej Królowej Polski – Matki Ziemi
Świętokrzyskiej z udziałem Prymasa Polski kard. Józefa Glempa.
Przedstawiciele Stowarzyszenia Kombatantów „Jędrusiów” Żołnierzy AK, Ich Rodzin i
Sympatyków nawiązali również kontakty z Ogólnopolskim Ruchem Narodowym, który jako
miejsce swoich spotkań i sesji naukowych wybrał również teren Sanktuarium w Kałkowie –
Godowie. Tam właśnie, 16 sierpnia br. sesji naukowej Ogólnopolskiego Ruchu Narodowego
przedstawiciele Stowarzyszenia Kombatantów „Jędrusiów” wygłosili dwa referaty :”Siła oręża i
siła intrygi w ocenie Tadeusza Kościuszki” oraz „Intryga w „Procesie Szesnastu”.
Podczas dyskusji Matylda Stambuldzys mówiła o
konieczności poprawy stanu zbiorowej mogiły żołnierzy Armii
Krajowej i ludności cywilnej zamordowanej przez Niemców w
1943 r., usytuowanej na terenie Parku Świętokrzyskiego, w
pobliżu klasztoru św. Katarzyny. Stowarzyszenie w tej
sprawie interweniowało już w Kielcach, u wojewódzkiego
konserwatora
zabytków,
ale
otrzymało
od
niego
niezadowalającą odpowiedź. W związku z tym postanowiono
spośród członków stowarzyszenia powołać komisję, która na
miejscu zbadała stan faktyczny. Widoczność mogiły od
dwóch szlaków prowadzących do Klasztoru św. Katarzyny
jest żadna i nic nie wskazuje na to, że znajduje się pod
jakąkolwiek opieką. Nie wypadało tego powiedzieć Matyldzie Stambuldzys, ale mówił Józef
Korczak z Towarzystwa Kościuszkowskiego: w tej mogile pochowany jest m.in. ojciec Matyldy
Stambuldzys, legionista, hallerczyk, odznaczony Krzyżem Virtuti Militari, rozstrzelany przez
Niemców w 1943 r.
Większość dyskusji uczestnicy spotkania Stowarzyszenia Kombatantów „Jędrusiów”,
Żołnierzy AK, Ich Rodzin i Sympatyków w Połańcu poświęcili omówieniu treści jako powinna
znaleźć się na Obelisku poświęconemu pamięci „Polskiego Państwa Podziemnego”(to pomysł
Zdzisława Furmańskiego) i bohaterskim dowódcom Oddziału „Jędrusiów”, które mają stanąć
w Połańcu w przyszłym roku, w 70. rocznicę napaści Niemców i Sowietów na Polskę (IV
rozbiór), razem z Dębem Pamięci Katyńskiej. Z Połańca, w Katyniu został przez Sowietów
zamordowany policjant Kobos. Jego nazwisko powinno znaleźć się na pomniku, jak również
nazwiska dowódców Oddziału „Jędrusiów” – Jasińskiego i Wiącków (tego bronił Mieczysław
Korczak, prezes stowarzyszenia).
Jeden z uczestników koleżeńskiego spotkania
Stowarzyszenia Kombatantów „Jędrusiów”, Żołnierzy Armii Krajowej poddał myśl, aby na
pomniku znalazło się nazwisko ministra Adama Bienia, jednego z przywódców „Polskiego
Państwa Podziemnego” (imię Adama Bienia nosi już park w Staszowie) tak bardzo związanego
z Ziemią Świętokrzyską. Zdzisław Furmański poddał pod rozwagę przekazanie sztandaru
„Jędrusiów” do Sanktuarium Maryjnego w Kałkowie Godowie (ks. infułat Czesław Wala, kustosz
Sanktuarium wyraził zgodę na przyjęcie sztandaru). W Sanktuarium znalazłby się również
sztandar II pułku piechoty Legionów pod którym żołnierze AK walczyli i przelewali krew
(obecnie ktoś w Sandomierzu uzurpuje sobie do niego prawo).
Kombatanci postanowili jednak, że
sztandar „Jędrusiów” powinien pozostać w
Staszowie, dopóki istnieje Stowarzyszenie i żyją
jeszcze „Jędrusie”. Stuletnią szkołę w Smerdynie i
program uroczystości związanych z nadaniem
Zespołowi
Placówek
Oświatowych
imienia
Oddziału
Partyzanckiego
Armii
Krajowej
„Jędrusie” dyrektor placówki w Smerdynie –
Marzena
Górna.
Po
południu
uczestnicy
spotkania
koleżeńskiego
uczestniczyli
w
tradycyjnym, partyzanckim ognisku podczas
którego nie brakowało wspomnień, polskich
rozmów i wymiany poglądów na różne aktualne
tematy z młodym pokoleniem. Nie było żadnego
tu podziału i barier, nie było „oni” i „my”, nie dało
się zauważyć różnic wiekowych. Zauważyłem jedno – ogromną pomoc (na „szóstkę z plusem”)
Urzędu Miasta i Gminy Połaniec oraz połanieckich radnych w organizacji tego corocznego
spotkania członków Stowarzyszenia Kombatantów „Jędrusiów” Żołnierzy AK, Ich Rodzin i
Sympatyków. Samorządowcy z innych regionów powinni z Połańca czerpać wzory...
W dniu 17 czerwca br. w Kuratorium Oświaty w Rzeszowie odbyła się uroczystość
wręczenia medali "Pro Memoria". W tym roku między innymi medal otrzymał
Środowiskowy Szczep 6TDH "Knieja" im. Szarych Szeregów w
Tarnobrzegu.
Medal Pro Memoria jest polskim odznaczeniem cywilnym przyznawanym "za
wybitne zasługi w utrwalaniu pamięci o ludziach i czynach w walce o
niepodległość Polski podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu". Został
ustanowiony 25 stycznia 2005 roku przez Kierownika Urzędu do spraw
Kombatantów i Osób Represjonowanych. Medalem mogą być uhonorowani
uczestnicy walk na wszystkich frontach oraz osoby fizyczne i prawne szczególnie zasłużone w
utrwalaniu pamięci o ludziach, którzy oddali swoje życie w walce o suwerenną i niepodległą
Ojczyznę.
Środowiskowy Szczep 6TDH "Knieja" działa w Tarnobrzegu od 27 lat. Od samego początku
kojarzony był z harcerstwem niepokornym, kultywującym pamięć o bohaterach - również tych
"wyklętych" - II wojny światowej. Stąd w historii Szczepu odnaleźć można bardzo dużą ilość
wydarzeń, poprzez które realizowane było wychowanie patriotyczne i historyczne. Kniejasi
niejednokrotnie potwierdzali swoją stanowczość w tej materii poprzez organizowanie czy po
prostu uczestnictwo w różnych formach kultywowania pamięci jeszcze przed 1989 rokiem.
Szczep Knieja jest środowiskiem szaroszeregowym,
które pamięć o swoich bohaterach kultywuje i
propaguje w pracy śródrocznej drużyn działających
w szczepie oraz poprzez propozycje programowe
realizowane
przez
cały
szczep.
Szare Szeregi to konspiracyjny kryptonim Związku
Harcerstwa Polskiego, który w okolicznościach
okupacji
hitlerowskiej
podjął
działalność
konspiracyjną,
będąc
znaczącym
elementem
polskiego Ruchu Oporu. W działaniach szczepu
najczęściej uwaga zwracana jest na historię
Powstania Warszawskiego oraz bohaterów książki
Aleksandra Kamińskiego "Kamienie na Szaniec". Z
historią Szarych Szeregów Szczep Knieja spotyka się
systematycznie dzięki dopasowaniu obrzędowości do
ważnych dat. 27 września, czyli w rocznicę
powstania Szarych Szeregów szczep organizuje
obrzędowe rozpoczęcie roku harcerskiego, przyjmuje
nowe motto do pracy całorocznej. 25 marca
przypada rocznica powstania Kniei, połączona z
rocznicą opisanej przez Kamińskiego akcji Grup
Szturmowych Szarych Szeregów pod Arsenałem –
akcji odbicia Janka Bytnara "Rudego". Rokrocznie z
tej okazji odbywa się obrzędowe nadanie Barw
Szczepu nowym harcerzom, którzy wykazują się
aktywnością. Również w tym okresie kniejasi uczestniczą w warszawskim ogólnopolskim
rajdzie "Arsenał", przygotowują się merytorycznie oraz realizują zadanie przedrajdowe.
Najważniejszym dniem jest 1 sierpnia, kiedy również Szczep Knieja organizuje różne
uroczystości.
Szczep Knieja kultywuje również pamięć o bohaterach II wojny
światowej działających lokalnie w okolicach Tarnobrzega. Oprócz
uczestnictwa pocztów proporcowych w uroczystościach miejskich
z okazji wybuchu wojny, obrony Tarnobrzega (13 września) oraz
zakończenia wojny (8 maja), Kniejasi kultywują pamięć o
Oddziale Partyzanckim "Jędrusie" oraz jego założycielu
Władysławie Jasińskim. Do ostatnich przedsięwzięć, które
zasługują
na
zaznaczenie
jest
nakręcenie
2
filmów
dokumentalnych, pełnowymiarowych o tytułach "Jędrusiowa
Dola" oraz "Tarnobrzeg 1939/1945" zawierających wywiady z
najstarszymi dzisiaj świadkami tamtych tragicznych wydarzeń.
Film "Jędrusiowa Dola" został nagrodzony na przeglądzie filmów
dokumentalnych w Warszawie w roku 2005 przez Fundację
Słowiańską i Fundusz Wydawniczy "Orzeł Biały". Dostrzegając
siłę oddziaływania X muzy na świadomość młodzieży Szczep
Knieja
podjął
inicjatywę
organizacji
w
Tarnobrzegu
Ogólnopolskiego Przeglądu Filmów Dokumentalnych "O Wolność
Polski, Europy i Świata". Przegląd organizowany był już 2krotnie przy współpracy z Urzędem Miasta Tarnobrzega,
Fundacją Filmową AK oraz Fundacją Słowiańską w Warszawie. Wstęp na przegląd jest
bezpłatny, a uczestniczyło w nich odpowiednio 1600 i 900 uczniów i mieszkańców.
Nieocenioną pomocą w pracy wychowawczej i kultywowaniu
pamięci jest Rajd Arsenał, który rokrocznie absorbuje harcerzy
Szczepu Knieja, którzy przystępują do realizacji zadania
przedrajdowego, bardzo często powiązanego tematycznie z
okresem II wojny światowej. Harcerze organizowali liczne
spotkania w szkołach, budowali strony internetowe, pisali
gawędy, a nawet kręcili słuchowiska radiowe i kręcili filmy o
Szarych Szeregach, Jędrusiach i Tarnobrzegu okresu II wojny
światowej. Pełen wachlarz działalności patriotycznej Szczepu
Knieja przedstawia poniższe kalendarium, które jest zaledwie
wycinkiem historii działania Szczepu. Całość kalendarium od roku 1981 zamieszczone jest na
stronie internetowej Szczepu www.knieja.org .
Tam również jest wiele opisów i fotografii z przedsięwzięć Szczepu, które odbyły się w okresie
ostatnich dwóch lat.