przeczytaj

Transkrypt

przeczytaj

GRA˚YNA SCHNEIDER-SKALSKA, PATRYCJA MACIEJOWSKA-HAUPT
(w artykule wykorzystano materia∏y opracowane przez zespó∏ Katedry Kszta∏towania Ârodowiska Mieszkaniowego)
(the article includes materials prepared by the team of the Chair of Housing Environment)
3. Czas realizacji projektu: od lipca 2005 roku do 30 listopada 2007 roku.
1. WPROWADZENIE
1. INTRODUCTION
Mi´dzynarodowy projekt zatytu∏owany „A Blue Print for the Planning and Purchasing Policies for Sustainable Built Development” jest jednym z elementów
wspó∏pracy regionalnej prowadzonej w ramach operacji INERREGIIIC, wspieranej przez Uni´ Europejskà, a majàcej na celu integracj´ poszczególnych obszarów Unii i wyrównywanie poziomów rozwoju poprzez szerokà wymian´ doÊwiadczeƒ i wiedzy, ujednolicanie procedur, wzmacnianie spójnoÊci spo∏ecznej
i gospodarczej dla osiàgnićia wspólnych celów w trzech obszarach: spo∏ecznym, Êrodowiskowym i gospodarczym. W skrótowej, a zarazem czytelnej postaci pojawiajà si´ one jako 3P – PEOPLE, PLANET, PROFIT. Powodzenie mi´dzynarodowych projektów jest pe∏ne, jeÊli dostarczajà pozytywnych rezultatów
w tych trzech obszarach, niezale˝nie od tego, w jakiej skali szczegó∏owoÊci sà
rozwijane. Projekt o akronimie Suspurpol mieÊci si´ w operacji GROWTH, w kategorii Green Grow i dotyczy zagadnieƒ zrównowa˝onego rozwoju w skali inwestycji mieszkaniowych, ze szczególnym uwzgl´dnieniem regionów uczestniczàcych w projekcie, którymi sà: po∏udniowo-wschodnia Anglia w Zjednoczonym Królestwie, Andaluzja w Hiszpanii i Ma∏opolska w Polsce.
The international project entitled “A Blue Print
for the Planning and Purchasing Policies for
Sustainable Built Development” is one of the
elements of regional cooperation within the
INTERREGIIIC operation, supported by the
European Union, which aims at integrating
individual areas of the Union and levelling
development by means of a broad exchange
of experience and knowledge, standardizing
the procedures, strengthening social and economic cohesion for the achievement of shared
objectives in three areas: social, environmental and economic. They appear in an abridged
but readable form as 3P – PEOPLE, PLANET,
PROFIT. The success of international projects
is full if they bring some positive results in the
three areas, regardless of their scale of details.
24
Celem projektu by∏o stworzenie ramowego projektu planowania, projektowania i zaopatrzenia w odniesieniu
do zrównowa˝onego budownictwa mieszkaniowego.
Prof. D.Sc. Ph.D. Arch. Wac∏aw Seruga – Chair manager
Wspólne podejÊcie do kwestii m.in. oszcz´dnoÊci terenu,
energii i wody, dobrych jakoÊciowo projektów, technik budowlanych, zarzàdzania odpadami, zwi´kszenia bioró˝norodnoÊci powinno s∏u˝yç zmianie stosunku przemys∏owców, w∏adz lokalnych i spo∏eczeƒstwa do budownictwa
i stanowiç pozytywny odzew na wyzwania zmian klimatycznych. Jak si´ powszechnie uwa˝a, kwestie zarzàdzania Êrodowiskiem i zasobami sà nierzadko póêniejszym
dodatkiem do podejmowanych dzia∏aƒ inwestycyjnych, nie
stanowiàc z nimi integralnej ca∏oÊci. Przezwyci´˝enie tej
sytuacji wymaga ca∏oÊciowych zmian kulturowych, które
umo˝liwi jà jedynie zrozumienie barier i wst´pne przygotowanie planistycznej strategii zarzàdzania zasobami, które
uwzgl´dniajà lokalne uwarunkowania, mog∏aby byç wykorzystana w wielu obszarach.
part of the project
The project whose acronym is Suspurpol
belongs to the GROWTH operation, in category Green Growth, and concerns the issues
housing investments, especially in the regions
taking part in the project, namely: SouthEastern England, United Kingdom, Andalusia,
Spain, and Ma∏opolska, Poland.
Basic information on the project:
1. The title of the project: “A Blue Print for
the Planning and Purchasing Policies for
Development”
–
acronym: SusPurPol
2. Partners:
– The Environment Centre, Southampton,
UK – Project Leader
– Andalusian Institute of Technology,
Seville, Spain
– Natural Resources Initiatives, Hampshire
County Council, Winchester, UK
ager of the Polish part of the project
Ph.D. Arch. Danuta Kupiec-Hy∏a; Ph.D. Arch. Ma∏gorzata Solska;
Ph.D. Arch. Krystyna Paprzyca; Ph.D. Arch. Magdalena Jagie∏∏o-Kowalczyk; Ph.D. Arch. Jaros∏aw Huebner; Ph.D. Arch. Zbigniew
K´sek; M.Sc. Arch. Gra˝yna Hanuszek-Party∏a; M.Sc. Arch. El˝bieta
Kusiƒska; M.Sc. Arch. Wojciech Lubicz Lisowski; M.Sc. Arch.
Justyna Kobylarczyk; M.Sc. Arch. Piotr Celewicz
3. Time of the realization of the project: from July 2005 till November
30, 2007.
The objective of the project was to create a blue print for planning,
designing and purchasing with reference to sustainable housing.
A shared approach to the questions of saving land, energy and water,
quality designs, building techniques, waste management, increasing
biodiversity etc. should serve to change the attitude of industrialists,
W swoim za∏o˝eniu projekt obejmowa∏ kilka obszarów:
– rozpoznanie barier w rozwoju zrównowa˝onym we wspó∏pracujàcych regionach,
– poszukiwanie rozwiàzaƒ poprzez partnerskà wymian´
doÊwiadczeƒ,
– szerokà edukacj´ w zakresie projektowania zrównowa˝onego,
– sprawdzenie u˝ycia materia∏ów równowa˝onych w nowych technologiach budowlanych w celu zapewnienia
Êrodowiska ˝ycia wysokiej jakoÊci w kontekÊcie urbanistycznym i estetycznym w odniesieniu do nowych technologii energetycznych, gospodarowania wodà i odpadami, jakoÊci materia∏ów,
– okreÊlenie realnoÊci u˝ycia w Unii Europejskiej istniejàcych zrównowa˝onych metod budowania, szczególnie
w zakresie minimalizacji odpadów i maksymalizacji ponownego u˝ycia,
– opracowanie roboczego planu dzia∏ania w przypadku inwestycji mieszkaniowych.
of sustainable development in the scale of
Built
Assoc. Prof. D.Sc. Ph.D. Arch. Gra˝yna Schneider-Skalska – manPh.D. Arch. Patrycja Maciejowska-Haupt – supervisor of the Polish
The assumption, realization and effects
of the Suspurpol project in Ma∏opolska
Sustainable
Kraków, Poland
Performers of the Polish part of the project:
Za∏o˝enia, realizacja i efekty projektu
Suspurpol w Ma∏opolsce
Podstawowe informacje o projekcie:
1. Tytu∏ projektu: „A Blue Print for the Planning and Purchasing Policies for
Sustainable Built Development” – akronim: SusPurPol
2. Partnerzy:
– The Environment Centre, Southampton, UK – Lider Projektu
– Instituto Andaluz de Tecnologia, Sewilla, Hiszpania
– Natural Resources Initiatives, Hampshire County Council z Winchester, UK
– Politechnika Krakowska, Katedra Kszta∏towania Ârodowiska Mieszkaniowego, Kraków, Polska
Wykonawcy polskiej cz´Êci projektu:
prof. dr hab. in˝. arch. Wac∏aw Seruga – kierownik Katedry
dr hab. in˝. arch. Gra˝yna Schneider-Skalska, prof. PK – kierownik polskiej
cz´Êci projektu
dr in˝. arch. Patrycja Maciejowska-Haupt – zarzàdzajàca polskà cz´Êcià
projektu
dr in˝. arch. Danuta Kupiec-Hy∏a; dr in˝. arch. Ma∏gorzata Solska; dr in˝.
arch. Krystyna Paprzyca; dr in˝. arch. Magdalena Jagie∏∏o-Kowalczyk; dr in˝.
arch. Jaros∏aw Huebner; dr in˝. arch. Zbigniew K´sek; mgr in˝. arch. Gra˝yna Hanuszek-Party∏a; mgr in˝. arch. El˝bieta Kusiƒska; mgr in˝. arch.
Wojciech Lubicz Lisowski; mgr in˝. arch. Justyna Kobylarczyk; mgr in˝.
arch. Piotr Celewicz.
– Cracow University of Technology, Chair of Housing Environment,
local authorities and the society towards construction and make a positive response to the challenges of climate changes. As it is generally
acknowledged, the matters of the management of the environment
and its resources are often a further addition to investment activities
which does not make an integral whole with them. Overcoming this situation requires some holistic culture changes which will only be possible thanks to the understanding of barriers and an initial preparation
of a planning strategy of resource management which, taking local
conditions into consideration, could be used in numerous areas.
The layout of the project included several areas:
– recognition of barriers in sustainable development in cooperating
regions,
– search for solutions through partner exchange of experience,
– broad education in sustainable design,
– check of the use of sustainable materials in new building technologies guaranteeing a high quality living environment in an urban and
aesthetic context with reference to new energy technologies, management of water and waste, the quality of materials,
– definition of the reality of using the existing sustainable building meth-
Za rozwój zrównowa˝ony uwa˝a si´ rozwój spo∏eczno-gospodarczy, w którym nast´puje proces integrowania dzia∏aƒ politycznych, gospodarczych i spo∏ecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwa∏oÊci podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania
mo˝liwoÊci zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych spo∏ecznoÊci lub obywateli zarówno wspó∏czesnego pokolenia, jak i przysz∏ych pokoleƒ. W „Strategii dla rozwoju zrównowa˝onego w Zjednoczonym Królestwie” okreÊlono zrównowa˝ony rozwój jako rozwój zapewniajàcy
lepszà jakoÊç ˝ycia, zarówno dla obecnego, jak i dla przysz∏ych pokoleƒ. W za∏o˝eniach zdefiniowano cztery kluczowe zagadnienia, które muszà byç jednoczeÊnie uwzgl´dnione: rozwój spo∏eczny, bioràcy pod uwag´ potrzeby ka˝dego cz∏owieka; efektywna ochrona Êrodowiska; roztropne
u˝ycie zasobów naturalnych oraz zapewnienie wysokiego
i stabilnego poziomu wzrostu gospodarczego i poziomu
ods in the European Union, especially in waste minimization and
reuse maximization,
– preparation of a working timetable in the case of housing investments.
Sustainable development is understood as social and economic development where a process of integrating political, economic and social
activities takes place, with the preservation of natural balance and the
durability of basic natural processes, guaranteeing some possibilities
of satisfying the basic needs of individual communities or citizens of
both the contemporary generation and the future ones. “The strategy
for sustainable development in the United Kingdom” defines sustainable development as development securing a higher quality of life,
both for the contemporary generation and the future ones. Its layouts
define four key issues which must be taken into consideration at the
same time: social development, allowing for every man’s needs; effective environmental protection; reasonable use of natural resources and
25
zatrudnienia. Cz´Êç z tych zagadnieƒ dotyczy wprost, a niektóre
z nich poÊrednio, sztuki kszta∏towania zrównowa˝onego Êrodowiska mieszkaniowego, a warunkiem jego realizacji staje si´ projektowanie zrównowa˝one. OkreÊlenie roli, jakà mogà w procesie
rozwoju zrównowa˝onego odegraç architekci, urbaniÊci i planiÊci jest kluczowym zadaniem dla przysz∏oÊci obrazu otaczajàcej
nas przestrzeni. Zakres problematyki jest niezwykle szeroki, a szereg zagadnieƒ mieÊci si´ w stosowanej dotychczas dobrej praktyce projektowej. Wydaje si´, ˝e w pewnych obszarach wystarczy
kontynuowaç znane rozwiàzania i procedury lub do niektórych
wróciç.
the guarantee of a high and stabile level of economic growth
Podstawowe grupy problemowe, które mieszczà si´ w pojćiu
projektowania zrównowa˝onego to:
The basic groups of problems included in the notion of sus-
poszanowanie miejsca:
realizacja idei miasta zwartego;
uwzgl´dnienie kontekstu
kulturowego;
wykorzystanie lokalnych materia∏ów
i tradycji budowania;
integracja z krajobrazem;
zwi´kszenie powierzchni biologicznie
czynnej
realizacja potrzeb u˝ytkownika:
realizacja potrzeb ka˝dego cz∏owieka;
wysoka jakoÊç architektury
i przestrzeni;
partycypacja spo∏eczna w procesie
projektowania i u˝ytkowania;
podniesienie spójnoÊci spo∏ecznej
dzi´ki realizacji przestrzeni
spo∏ecznej oraz zapewnieniu
ró˝norodnych form w∏asnoÊci;
kszta∏towanie zdrowego Êrodowiska
mieszkaniowego, w tym u˝ycie
zdrowych materia∏ów
ograniczanie zu˝ycia, ponowne
u˝ycie, recycling:
oszcz´dne i ponowne u˝ycie terenu,
kubatury i materia∏ów;
oszcz´dnoÊç wody, jej ponowne
u˝ycie i wykorzystanie wody
deszczowej;
u˝ycie materia∏ów ∏atwych
do przetworzenia;
racjonalna gospodarka Êciekami
i odpadami
energooszcz´dnoÊç:
odpowiednia orientacja budynku
i pomieszczeƒ oraz pasywne
pozyskiwanie energii s∏onecznej;
minimalizacja strat cieplnych
poprzez wysokiej jakoÊci izolacj´;
stosowanie energooszcz´dnych
urzàdzeƒ
26
and employment. Some of these issues refers directly, some
indirectly, to the art of shaping a sustainable housing environment whose implementation is conditioned by sustainable
design. The definition of the role of architects and city planners
odnawialne êród∏a energii:
stosowanie wysokiej jakoÊci
urzàdzeƒ dla pozyskania energii
s∏onecznej, wiatrowej, wodnej,
geotermalnej itp.
renewable sources of energy:
use of high quality devices for gaining solar,
wind, water, geothermal energy etc.
in the process of sustainable development is the key assignment for the future image of the surrounding space. The range
of the problems is unusually broad, and a series of issues
belongs to hitherto applied good practice of design. It seems
sufficient to continue or bring back some well-known solutions and procedures in certain areas.
tainable design are:
respect for a place:
realization of the idea of a compact city;
allowing for the cultural context;
use of local materials and building traditions;
Na stopieƒ realizacji czy zastosowaƒ projektowania zrównowa˝onego w praktyce projektowej i realizacyjnej bezpoÊredni wp∏yw majà
trzy grupy czynników:
POLITYKA
– priorytety
– prawodawstwo
– mechanizmy finansowe
podstawowy zakres
dzia∏ania The Environment Centre, UK
realization of a user’s needs:
influenced by three groups of factors:
TECHNOLOGIE I MATERIA¸Y
– zrównowa˝one rozwiàzania logistyczne, technologiczne i materia∏owe
podstawowy zakres dzia∏ania Instituto
Andaluz de Tecnologia, Hiszpania
TECHNOLOGIES AND MATERIALS
– sustainable logistic, technological
integration with landscape;
increase in the biologically active area
The degree of the realization or usages of sustainable
design in designing and implementing practice is directly
POLICY
ÂWIADOMOÂå – EDUKACJA
– nauczanie przedszkolne i szkolne
– program studiów
– edukacja Êrodowiskowa na wielu
szczeblach
podstawowy zakres dzia∏ania Katedry
Kszta∏towania Ârodowiska Mieszkaniowego Politechniki Krakowskiej, Polska
and material solutions
– priorities
basic range of the activities of the Andalusian
CONSCIOUSNESS – EDUCATION
– legislation
Institute of Technology, Spain
– preschool and school education
– financial mechanisms
– programme of studies
basic range of the activities
– environmental education at numerous levels
of The Environment Centre, UK
basic range of the activities of the Chair
of Housing Environment, Cracow University
realization of every man’s needs;
of Technology, Poland
high quality of architecture and space;
social participation in the process of design
and usage;
increasing social coherence thanks to the
realization of a social space and
the guarantee of diverse forms of ownership;
shaping a healthy housing environment,
including the use of healthy materials
limited consumption, reuse, recycling:
saving reuse of land, cubature
and materials;
saving reuse of water and use of rainwater;
Zró˝nicowane doÊwiadczenia i pola dzia∏ania poszczególnych partnerów projektu okaza∏y si´ mocnà stronà mi´dzynarodowego zespo∏u. Lider projektu, organizacja The Environment Centre z Southampton, prezentowa∏ du˝e doÊwiadczenie w zakresie prowadzenia polityki promujàcej zrównowa˝one rozwiàzania na szczeblu
lokalnym, krajowym i mi´dzynarodowym, partner z Sewilli dostarcza∏ wiedzy na temat najnowszych rozwiàzaƒ materia∏owych, technologicznych i logistycznych w zakresie ich oceny i zakresu stosowania, Katedra Kszta∏towania Ârodowiska Mieszkaniowego Politechniki Krakowskiej sta∏a si´ wa˝nym ogniwem edukacyjnym, promujàc
procedury i rozwiàzania przestrzenne i architektoniczne poprzez szerokà dzia∏alnoÊç edukacyjnà na ró˝nych szczeblach, ze szczególnym
uwzgl´dnieniem projektowania zrównowa˝onych zespo∏ów mieszkaniowych w ramach kursowych projektów studenckich.
point of the international team. The project leader, The
Environment Centre in Southampton, presented considerable experience in a policy promoting sustainable solutions at the local, national and international levels. The partner from Seville delivered knowledge of the latest material, technological and logistic solutions within assessment
and the range of use. The Chair of Housing Environment,
Cracow University of Technology became an important
educational link promoting spatial and architectural procedures and solutions through broad educational activity
at various levels, with special consideration of the design
of sustainable residential complexes in the students’
course designs.
use of easily transformable materials;
rational management of sewage and waste
The diverse experiences and fields of activity of the individual partners of the project turned out to be a strong
2. BARIERY I MO˚LIWOÂCI STOSOWANIA ROZWIÑZA¡
ZRÓWNOWA˚ONYCH W MA¸OPOLSCE
2. BARRIERS AND POSSIBILITIES OF USING
SUSTAINABLE SOLUTIONS IN MA¸OPOLSKA
2.1. Charakterystyka regionu
energy saving:
suitable orientation of a building and rooms
Obecne województwo ma∏opolskie podzielone jest na 19 powiatów
ziemskich i 3 grodzkie oraz 182 gminy i liczy ponad 15 tysićy km2 powierzchni, co stanowi 5% powierzchni Polski. Historycznie i kulturowo
jako kraina geograficzna Ma∏opolska zajmuje obszar znacznie wi´kszy ni˝ wytyczajà to granice obecnego województwa ma∏opolskiego.
quality insulation;
use of energy-saving devices
3 municipal units and 182 communes. Its area is over 15,000
km2 which makes 5% of the area of Poland. Historically and
culturally, as a geographical land, Ma∏opolska covers an area
much bigger than the borders of the current district indicate.
and passive gain of solar energy;
minimization of heat loss through high
2.1. A description of the region
The district of Ma∏opolska is divided into 19 landed units and
3 266 Ma∏opolan, mieszkajàcych aktualnie w granicach województwa ma∏opolskiego, to ludzie m∏odzi: a˝ 85% stanowià osoby w wieku przed- i produkcyjnym. Na terenie województwa zlokalizowanych
jest blisko 40 szkó∏ wy˝szych. Kszta∏ci si´ w nich ponad 180 tys. studentów.
The 3,266,000 residents of the District of Ma∏opolska are
young: 85% are people at the pre- and production age.
Almost 40 universities with more than 180,000 students are
located in the district.
27
1 stycznia 1999 roku wesz∏a w ˝ycie reforma administracyjna Polski. Stworzy∏a ona dwa nowe szczeble samorzàdu lokalnego, czego efektem by∏a mi´dzy innymi zmiana iloÊci województw, ich granic i nazw. W ten sposób powsta∏o samorzàdowe województwo
ma∏opolskie. W jego sk∏ad wesz∏y ówczesne województwa krakowskie i nowosàdeckie oraz cz´Êci województw: bielskiego, kieleckiego, katowickiego, kroÊnieƒskiego i tarnowskiego. W sensie administracyjnym Województwo Ma∏opolskie tworzà 22 powiaty i 182
gminy.
An administrational reform of Poland was introduced on
January 1, 1999. It created two new levels of the local self-government which resulted in a change in the number of districts,
their boundaries and names. In this way, the self-governed
District of Ma∏opolska came into existence. It included the then
districts of Kraków and Nowy Sàcz as well as some parts of the
districts of Bielsko-Bia∏a, Kielce, Katowice, Krosno and Tarnów.
In the administrational meaning, the District of Ma∏opolska consists of 22 units and 182 communes.
Polska
Polska
Poland
Poland
312 683
– brak powszechnie dost´pnych informacji o procedurach post´powania przy realizacji inwestycji oraz standardowych kosztach cyklu inwestycyjnego,
– stosunkowo du˝e koszty rozwiàzaƒ zrównowa˝onych.
Spo∏eczno-edukacyjne:
– niska spo∏eczna ÊwiadomoÊç korzyÊci wynikajàcych
z wprowadzenia energooszcz´dnoÊci w gospodarstwach domowych,
– brak informacji o producentach, dostawcach i wykonawcach systemów,
– brak programów edukacyjnych dla wszystkich stopni
szkolnictwa, równie˝ akademickiego,
– brak szczegó∏owych programów edukacyjno-szkoleniowych adresowanych dla grup zawodowych takich
jak: in˝ynierowie, architekci, decydenci rzàdowi i administracji lokalnych, przedstawiciele sektora bankowoÊci.
38,7
Malopolska
Ma∏opolska
15 190
Malopolska
3,25
Powierzchnia w km2, zaludnienie w milionach mieszkaƒców. Area (km2), population (mln residents).
2.2. Uwarunkowania prawne
2.2. Legal conditions
OkreÊlenie stopnia wykorzystania rozwiàzaƒ zrównowa˝onych
w Ma∏opolsce i wskazanie barier utrudniajàcych ich stosowanie
stanowi∏o klucz do sformu∏owania diagnozy i Êrodków dzia∏ania,
które b´dà prowadziç z jednej strony do zmniejszenia dystansu
w poziomie i iloÊci stosowanych rozwiàzaƒ w stosunku do krajów
i regionów bardziej zaawansowanych w tym zakresie, ale tak˝e b´dà sprzyjaç przystosowaniu metod dzia∏ania do lokalnych potrzeb.
Rozpoznanie stanu istniejàcego i barier zosta∏o wykonane w kilku
grupach problemowych istotnych dla kompleksowego podejÊcia
do kszta∏towania Êrodowiska mieszkaniowego w duchu zrównowa˝onego rozwoju. T∏o dla mo˝liwoÊci stosowania zrównowa˝onych rozwiàzaƒ stanowi ustrój prawny, obowiàzujàcy w Rzeczpospolitej Polskiej.
The definition of the degree of using sustainable solutions in
Ma∏opolska and the indication of barriers making it difficult to
use them made the key to the formulation of a diagnosis and
means of action which will lead to a lower distance in the level and amount of applied solutions in relation to more advanced
countries and regions as well as be conducive to the adjustment of the methods of action to the local needs. The recognition of the existing state and barriers was held in several
groups of problems important to a complex approach to the
shaping of a housing environment in the spirit of sustainable
development. The background for the possibilities of using
sustainable solutions is the legal system of the Republic of
Poland.
2.3. Bariery utrudniajàce stosowanie rozwiàzaƒ
zrównowa˝onych w inwestycjach mieszkaniowych
2.3. Barriers impeding the use of sustainable
solutions in housing investments
Prawno-administracyjne:
– mno˝enie aktów prawnych przez cia∏a legislacyjne i administracj´ centralnà,
– brak czytelnoÊci prawnej i organizacyjnej,
– brak miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
– bezw∏ad organizacyjny i niekompetencja oraz upolitycznienie administracji,
– skomplikowane wnioski umów, koniecznoÊç wykonywania
ekspertyz.
Finansowe:
– brak wyraênych zach´t finansowych,
– nieczytelnoÊç mechanizmów korzystania z ulg inwestycyjnych i kredytowania,
Legal and administrative:
28
– relatively high costs of sustainable solutions.
Social and educational:
– low social consciousness of benefits from energy saving in households,
– lack of information on producers, deliverers and contractors of
systems,
– lack of educational programmes for all the degrees of education,
including academic,
– lack of detailed educational and training programmes for such
professional groups as engineers, architects, decision-makers in
the governmental and local administrations, representatives of
the banking sector.
2.4. Conclusions concerning the barriers
and possibilities of using sustainable solutions
• Essentially, Poland has got the legal bases for the implementation of
2.4. Wnioski w zakresie barier i mo˝liwoÊci
stosowania rozwiàzaƒ zrównowa˝onych
Ma∏opolska
of implementing investments and standard costs of the investment cycle,
– multiplication of legal acts by legislative bodies and central administration,
– lack of legal and organizational readability,
– lack of local plans of spatial development,
– organizational inertness, incompetence and political
administration,
– complicated contracts, necessary expertise.
Financial:
– lack of clear financial incentives,
– unclearness of mechanisms of using investment reductions and crediting,
– lack of generally accessible information on procedures
• W Polsce zasadniczo istniejà podstawy prawne dla realizacji przedsi´wzi´ç zaliczanych do inwestycji zrównowa˝onych.
• Wp∏yw akcesji Polski do Unii na pog∏´bienie ÊwiadomoÊci ekologicznej naszego spo∏eczeƒstwa dokonuje si´
g∏ównie poprzez transponowanie z niej dyrektyw i wzorców post´powania.
• W Ma∏opolsce nast´puje wyraêny wzrost zainteresowania rozwiàzaniami zrównowa˝onymi ze strony indywidualnych inwestorów, wynikajàcy z rosnàcych kosztów
energii ze êróde∏ konwencjonalnych.
• Lokalny wzrost zainteresowania wynika z indywidualnych
dzia∏aƒ w∏adz lokalnych, które potrafià przeprowadziç
szerokà akcj´ informacyjnà i wykorzystaç mo˝liwoÊci
wspó∏finansowania inwestycji przez Uni´ Europejskà
(Gmina Miechów).
• W Ma∏opolsce brak przyk∏adów wykorzystania odnawialnych êróde∏ energii w budownictwie wielorodzinnym.
• W Ma∏opolsce brak zrównowa˝onych inwestycji mieszkaniowych i brak dà˝enia do stworzenia mechanizmów
sprzyjajàcych ich powstawaniu.
• Obserwuje si´ wymian´ poglàdów i doÊwiadczeƒ w postaci licznych profesjonalnych spotkaƒ, imprez i programów. Dotyczy to jednak g∏ównie Êrodowisk zawodowo
zwiàzanych z problematykà ekologii, zagadnieƒ wodnych i Êciekowych, oszcz´dnoÊci energii. G∏ówne p∏aszczyzny kontaktów i wspó∏pracy to instytucje pozarzàdowe, imprezy targowe i konferencje naukowe.
• Niezb´dne sà dzia∏ania, które zminimalizujà lub usunà
bariery utrudniajàce stosowanie produktów i rozwiàzaƒ
zrównowa˝onych w budownictwie mieszkaniowym.
• Niezb´dna jest dzia∏alnoÊç edukacyjna w szerokim zakresie, propagujàca projekty pilota˝owe, która pozwoli∏aby
na szybkà przebudow´ ÊwiadomoÊci w∏adz lokalnych
i spo∏eczeƒstwa o koniecznoÊci stosowania nowoczesnych metod dzia∏ania we wszystkich bran˝ach i na masowà skal´:
– szeroka kampania informacyjna w mediach,
– Êcis∏y nadzór nad firmami realizujàcymi program,
– publikowanie danych o dost´pnych formach,
enterprises regarded as sustainable investments.
• The influence of Poland’s accession to the Union on deeper ecological consciousness of the society goes mainly by transposing directives
and models of conduct from it.
• Ma∏opolska shows a clear increase in individual investors’ interest in
sustainable solutions resulting from the increasing costs of energy
from conventional sources.
• The local increase in the interest results from some individual activities
of the local authorities which can launch a broad informational action
and use the possibilities of co-financing investments by the European
Union (the Commune of Miechów).
• Ma∏opolska lacks examples of using renewable sources of energy in
multifamily housing.
• Ma∏opolska lacks sustainable housing investments and a drive towards
the creation of mechanisms conducive to their formation.
• Exchange of opinions and experiences in the form of numerous professional meetings, events and programmes is being observed.
However, it mainly concerns communities professionally related to the
problems of ecology, water, sewage, energy saving. The main grounds
of contacts and cooperation are non-governmental institutions, fair
trades and scientific conferences.
• Activities which will minimize or remove barriers impeding the use of
sustainable products and solutions in housing are necessary.
• Educational activity in a wide range, propagating pilot projects, which
would make it possible to rebuild the consciousness of the local authorities and the society of the necessity of using modern methods of
action in every trade and on a mass scale is essential:
– broad informational campaign in the media,
– strict supervision of companies realizing the programme,
– publication of data in accessible forms,
– organization of actions like “cleaning the world” or “cleaning the city”.
• The programme of teaching the students at the faculties of architecture
in the subjects: design and the theory and principles of design needs
extension.
3. INTERNATIONAL EXCHANGE OF EXPERIENCE
A search for some relevant solutions, the construction of models of actions
and pilot programmes through an exchange of experience between the
partners makes an important element of every international cooperation.
It is supported by the professionalism of the participants, specialists in various fields, as well as the economic and cultural diversification of the
regions and countries they represent. The stage of popularizing and
29
– organizowanie akcji typu „sprzàtanie Êwiata”, „sprzàtanie miasta”.
• Poszerzenia wymaga program nauczania studentów na wydzia∏ach architektury, z przedmiotów: projektowanie i teoria i zasady projektowania.
introducing the principles of sustainable development
and sustainable design in Poland is different from Spain
and Great Britain. At the same time, all the three collaborating countries face the challenge of the 21st cen-
3. MI¢DZYNARODOWA WYMIANA DOÂWIADCZE¡
tury which means the construction of hundreds of thou-
Poszukiwanie merytorycznych rozwiàzaƒ, budowanie modeli dzia∏aƒ oraz
programów pilota˝owych poprzez wymian´ doÊwiadczeƒ pomi´dzy partnerami stanowi wa˝ny element ka˝dej wspó∏pracy mi´dzynarodowej. Pomaga w niej profesjonalizm uczestników, specjalistów w ró˝nych dziedzinach, ale równie˝ zró˝nicowanie ekonomiczne i kulturowe regionów i krajów, które reprezentujà. Polska jest na nieco innym etapie popularyzowania
i wdra˝ania zasad zrównowa˝onego rozwoju i projektowania zrównowa˝onego w stosunku do Hiszpanii i Wielkiej Brytanii. JednoczeÊnie wszystkie trzy wspó∏pracujàce kraje stojà przed wyzwaniem XXI wieku, które
oznacza wybudowanie w najbli˝szych latach setek tysićy nowych mieszkaƒ, w Wielkiej Brytanii dla gwa∏towanie rozwijajàcego si´ po∏udniowo-wschodniego obszaru, w Andaluzji dla m∏odych ludzi, których obecnie nie
staç na nowe mieszkanie, i wreszcie w Ma∏opolsce, w której nadal nie ma
spójnego, powszechnego programu budowy mieszkaƒ dost´pnych
dla Êrednio i ma∏o zarabiajàcych. Poza lokalnymi uwarunkowaniami dodatkowym wyzwaniem jest koniecznoÊç uwzgl´dnienia zasad zrównowa˝onego rozwoju, który jest usankcjonowanym w skali poszczególnych krajów i ca∏ej Unii Europejskiej modelem rozwoju. W przypadku tworzenia
wspólnego modelu planowania i realizacji zrównowa˝onych inwestycji
mieszkaniowych, z uwagi na ró˝ny potencja∏ ekonomiczny Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Polski, zró˝nicowane tempo rozwoju, ró˝ne priorytety i stopieƒ ÊwiadomoÊci spo∏eczeƒstwa, wymiana doÊwiadczeƒ mo˝e obejmowaç zarówno metodologi´ post´powania, koncepcje edukacyjne, modele promocji i lobbingu, a tak˝e nowe materia∏y i technologie oraz konkretne
realizacje jako przypadki dobrej praktyki.
sands of new flats within the next years – for the violently developing South-Eastern region of Great Britain,
for young people in Andalusia who cannot afford a flat
at the moment, for Ma∏opolska which still lacks a compact, common programme of building flats accessible for the average and low earners. Besides the local
conditions, an additional challenge is a necessity of
allowing for the principles of sustainable development
Metody promocji zrównowa˝onych inwestycji mieszkaniowych u˝ywane
na terytorium Europy i Stanów Zjednoczonych to w wi´kszoÊci systemy
oceny zespo∏ów wielorordzinnych zarówno na etapie projektu, jak i wykonawstwa, obligatoryjne lub dobrowolne – presti˝owe. Kryteria oceny zgodne sà z wytycznymi zawartymi w przepisach prawa budowlanego, a tak˝e w lokalnych planach zagospodarowania przestrzennego. Ponadto na obszarze Unii Europejskiej obowiàzujà wymagania narzucone
poprzez dyrektyw´ 2002/91/WE z 4 stycznia 2006 roku wprowadzajàcà
obowiàzek certyfikacji energetycznej budynków.
30
Workshop held at Chair of Housing
Enviroment on Assessment of Sustainability Solutions in Residential Building
This kind of promotion seemed transferable to the
Ma∏opolska region as well. It was confirmed by a
workshop organized in November 2006 by the Chair
of Housing Environment at the Faculty of Architecture
of the Cracow University of Technology – the Polish
partner of the SusPurPol project. Representatives of
local authorities, economists, designers, manufacturers and investors were invited to take part in a dis-
European Union. In the case of creating a shared mod-
Warsztaty w ramach projektu SusPurPol
investments, considering various economic potentials
10 Listopada 2006
The discussion was introduced by presentations on
of Great Britain, Spain and Poland, diverse rates of
development, various priorities and degrees of the society’s consciousness, exchange of experience may
include the methodology of conduct, educational conceptions, models of promotion and lobbing as well as
new materials and technologies and specific implementations as cases of good practice.
3.1. Workshops – assessment
of sustainable investments
The methods of promoting sustainable housing used
across Europe and in the United States are mainly sysare obligatory for new multifamily buildings. The criteria are included in the regulations of the building code
and in the local plans of spatial management. The area
Warsztaty w Katedrze Kszta∏towania Ârodowiska
Mieszkaniowego PK na temat oceny rozwiàzaƒ
zrównowa˝onych w zespo∏ach mieszkaniowych
Debat´ poprzedzi∏y prezentacje na temat projektu SusPurPol, metody oceny inwestycji zaproponowanej przez SEEDA, a tak˝e uwarunkowaƒ prawnych obowiàzujàcych na terenie Ma∏opolski przygotowane przez zespó∏
Katedry Kszta∏towania Ârodowiska Mieszkaniowego: dr hab in˝. arch. Gra˝yn´ Schneider-Skalskà, prof. PK, dr in˝. arch. Patrycj´ Maciejowskà-Haupt
i dr in˝. arch. Jaros∏awa Huebnera. Seri´ wystàpieƒ zakoƒczy∏a analiza mo˝liwoÊci finansowania i kredytowania zrównowa˝onych inwestycji mieszkaniowych przygotowana przez mgr Ann´ ¸asut, ekonomist´ Êrodowiska reprezentujàcà Wydzia∏ Zarzàdzania Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Prezentacje mia∏y na celu stworzenie t∏a dla dyskusji na temat
mo˝liwoÊci wprowadzenia metody oceny zaprezentowanej przez SEEDA
na terenie Ma∏opolski.
of the European Union is also bound by the requirements of guideline 2002/91/WE of January 4, 2006,
introducing an obligation of the certification of buildings
as regards demand for energy.
However, it does not include all the features of sustainable construction, therefore the Union’s counobligatory assessment to, allow some criteria
besides energy saving, related to water use, pollution emission but also the quality of architecture and
housing environment. In Great Britain one of the
wide range assessment systems was proposed by
the SEEDA – South East England Development
Agency. It was a complex method of assessing
housing investments based on multi-factor spatial
and social policies important not only at the stage of
designing but also planning an investment.
In order to present the SEEDA’s solution in 2006 the
Southampton Environment Centre organized series of
allow local authorities representatives and citizens dis-
of promoting sustainable construction.
the SusPurPol Project, SEEDA’s assesment method
and legal regulations in Ma∏opolska prepared by
Chair of Housing Environment Assoc. Prof. D.Sc.
Ph.D. Arch. Gra˝yna Schneider-Skalska, Ph.D. Arch.
Patrycja Maciejowska-Haupt and Ph.D. Arch.
Jaros∏aw Huebner. They were followed by analysis
of possibilities of financing and crediting sustainable
solutions in housing architecture in Ma∏opolska prepared by environmental economist: M.Sc. Anna
¸asut from Academy of Mining and Metallurgy.
Presentations aimed at creating background on possibilities of implementing assesment methods prepared by SEEDA in Poland.
After the introduction the workshop participants
were discussing in four problem groups: political
Po zakoƒczeniu cz´Êci wprowadzajàcej uczestnicy warsztatów zaproszeni zostali do dyskusji w czterech grupach problemowych koncentrujàcych si´ na:
aspekcie politycznym, rozwiàzaniach projektowych i planowania przestrzennego, problemach inwestycyjnych oraz mo˝liwoÊciach ekonomicznych.
Do pierwszego panelu zaproszono delegatów w∏adz lokalnych, zajmujàcych
si´ politykà przestrzennà i inwestycjami w Krakowie oraz otaczajàcych go
gminach, w imieniu których wystàpili przedstawiciele Starostwa Powiatowego w Krakowie oraz urz´dów gmin Miechów, Mogilany. Reprezentowane by∏y tak˝e inne ma∏opolskie powiaty: Nowy Sàcz i OÊwićim. Problemy zwiàzane z projektowaniem i planowaniem przestrzennym dyskutowane by∏y
w grupie projektantów, przedstawicieli Ma∏opolskiej Izby Architektów, Ma∏opolskiej Izby In˝ynierów Budownictwa a tak˝e planistów reprezentujàcych
miasto Kraków i otaczajàce je gminy. Do grupy zajmujàcej si´ inwestycjami
mieszkaniowymi zaproszono inwestorów indywidualnych i developerów,
równie˝ budownictwa spo∏ecznego reprezentowanych przez Zarzàd Tarnowskiego Towarzystwa Budownictwa Spo∏ecznego. Panel ekonomiczny reprezentowali ekonomiÊci Êrodowiska z Wydzia∏u Zarzàdzania Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie i specjaliÊci krakowskiego rynku nieruchomoÊci,
tak˝e przedstawiciele firm oferujàcych rozwiàzania zrównowa˝one dla budownictwa. Debacie prowadzonej w grupach przez moderatorów z Katedry
Kszta∏towania Ârodowiska Mieszkaniowego, przys∏uchiwali si´ studenci i dydaktycy z Politechniki Krakowskiej, a tak˝e Akademii Górniczo-Hutniczej.
cuss the systems features and chances of implementation. Therefore the workshop itself became a method
cussion on the methods of promoting and assessing sustainable features in housing.
el of planning and implementing sustainable housing
workshops within the SusPurPol project that would
Dla rozpowszechnienia rozwiàzania zaproponowanego przez SEEDA tzw.
Sustainability Checklist 1 w 2006 Environment Centre z Southampton zorganizowa∏o seri´ warsztatów w ramach projektu SusPurPol.Tematem nieformalnej debaty z udzia∏em przedstawicieli w∏adz lokalnych, agencji roz-
10th November 2006
which is a model of development sanctioned in the
tries are working on the extension of the range of
Zarówno obowiàzujàce przepisy, jak i stosowane systemy oceny nie
uwzgl´dniajà wielu cech budownictwa zrównowa˝onego. Organizacje
z poszczególnych krajów Unii Europejskiej pracujà nad rozwinićiem
obowiàzkowego systemu oceny opartego g∏ównie na cechach zwiàzanych z gospodarkà energetycznà budynku na uwzgl´dniajàcy równie˝
kryteria odnoszàce si´ do zu˝ycia wody, emisji zanieczyszczeƒ, a nade
wszystko skupiajàce si´ na jakoÊci architektury oraz Êrodowiska mieszkaniowego. Jednym z takich w∏aÊnie systemów, opartych na zró˝nicowanych kryteriach jest ocena inwestycji zaproponowana w Wielkiej Brytanii przez SEEDA – South East England Development Agency1. Metoda
ta oparta jest na wieloczynnikowej analizie kryteriów przestrzennych,
a tak˝e spo∏ecznych istotnych zarówno na etapie planowania przestrzennego, projektu, jak i inwestycji.
Taki sposób promocji zrównowa˝onych inwestycji wydaje si´ mo˝liwy
do przeniesienia na rejon Ma∏opolski. Potwierdzajà to warsztaty zorganizowane w listopadzie 2006 przez Katedr´ Kszta∏towania Ârodowiska Mieszkaniowego Wydzia∏u Architektury Politechniki Krakowskiej – polskiego partnera projektu SusPurPol. Do dyskusji na temat metod promocji i oceny budownictwa mieszkaniowego zaproszono delegatów w∏adz lokalnych,
zajmujàcych si´ politykà przestrzennà i inwestycjami w Krakowie oraz otaczajàcych go gminach.
SusPurPol Project Workshop
scale of the individual countries and the whole
tems of assessing a design as well as a building which
3.1. Warsztaty – ocena zrównowa˝onych inwestycji
woju oraz mieszkaƒców by∏y propozycje metod i wprowadzania w ˝ycie
oceny inwestycji mieszkaniowych. Rezultaty spotkania prezentowane by∏y
w lokalnej telewizji i prasie, co sta∏o si´ metodà propagowania idei zrównowa˝onego budownictwa mieszkaniowego.
aspects, planning and design issues, investment
conditions and economical possibilities. The first
panel grouped delegates of the local authorities
dealing with spatial policy and investments in
Kraków and the surrounding communes, represented by County of Kraków representatives and
the offices of the communes of Miechów and
Mogilany, Ma∏opolska’s districts of Nowy Sàcz and
OÊwićim were represented, too. Planning and
desing issues were discussed by architects from
Ma∏opolska Chamber of Architects, Engeneers of
Ma∏opolska Chamber of Building Engineers, city
and spatial planners representing Kraków City and
Kraków County. The group of investors was represented by multifamily residential building developers, social housing managers of the Tarnów Society
of Social Construction, also individual investors from
Kraków, and surrounding countries. Environmental
economists from the Faculty of Management at the
Academy of Mining and Metallurgy in Kraków and
some specialists in Kraków’s real property market
also manufacturers of sustainable construction
resources were dealing with the economical and
Podczas warsztatów dyskutantów wszystkich grup poproszono o udzielenie
odpowiedzi na te same pytania:
market solutions for sustainable investments. The
discussions were lead by representatives of Chair
31
1. Czy potrzebna jest ocena budynku pod wzgl´dem przyjaznoÊci/zrównowa˝enia dla Êrodowiska (dla budynków
nowobudowanych? na rynku wtórnym)? Do czego mo˝e s∏u˝yç?
2. JeÊli tak, to które z poni˝szych elementów powinno si´
uznaç za najwa˝niejsze i dlaczego (ustawiç od najwa˝niejszych do najmniej wa˝nych). Ocena mo˝liwoÊci i barier ich wprowadzenia.
Elementy do oceny wg SEEDA:
– Po∏àczenie z istniejàcà zabudowà, miastem
– U˝ycie terenu, forma urbanistyczna i architektoniczna
– Transport
– Energia
– Wp∏yw budynku na Êrodowisko
– Komfort mieszkania
– Wp∏yw infrastruktury na Êrodowisko
– Zasoby naturalne
– Bioró˝norodnoÊç
– Spo∏ecznoÊç
– Gospodarka
3. Czy ocena powinna dotyczyç równie˝ budownictwa indywidualnego? Czy z zachowaniem tych samych kryteriów?
4. W jaki sposób mo˝na zachćiç inwestorów prywatnych
do kupowania i budowania mieszkaƒ zrównowa˝onych/przyjaznych – finansowanie (dotacje, kredyty, proces legislacyjny)
of Housing Environment. Students of CUT and AMM as well as educators were invited to take part in each of the discussion panels.
During the workshop all of the groups were working on answering same
questions:
1. Is an assessment of a building as regards friendliness/sustainability to
the environment (for newly-built buildings? on the secondary mar2. If so, which of the following elements should be regarded as the most
important and why (from the most important to the least important)?
Assessment of possibilities and barriers.
Elements to be assessed according to SEEDA:
– Connection to the existing buildings, a city
Basic barriers:
Changeability in plans, the lack of co-ordination, legal instability etc.
Barierà jest brak wydzia∏ów, referatów, jednostek, grup ludzi, które z mocy urz´du mogà si´ tym aspektem promocji
zajàç, a tak˝e zmiennoÊç w planach, brak koordynacji, niestabilnoÊç prawna itp.
Methods of realizing the policy:
Raising environmental awerness of the people governing cities, districts
and communes can lead to realizing policies, influencing legal acts in the
form of the resolutions of the City Council, the Commune Council,
local programmes of the promotion of sustainable construction,
local plans etc. Long-term policies of the state, cities and communes,
– Energy
Podnoszenie ÊwiadomoÊci Êrodowiskowej przedstawicieli
w∏adz miast, gmin i powiatów mo˝e spowodowaç realizacj´
polityki rozwoju zrównowa˝onego poprzez wp∏yw na akty
prawne w postaci: uchwa∏ Rady Miasta, Rady Gminy, lokalne programy promocji zrównowa˝onego budownictwa, plany miejscowe itp. D∏ugofalowa polityka paƒstwa,
miast i gmin, stabilnoÊç prawna mo˝e w du˝ej mierze znacznie poprawiç zaistnia∏à sytuacj´.
legal stability may improve the existing situation to a large extent.
– Influence of a building on the environment
– Comfort of residence
– Influence of the infrastructure on the environment
– Natural resources
– Biodiversity
– Community
– Economy
same criteria?
4. How could we encourage private investors to buy and build sustainable/friendly flats – financing (subsidies, credits, legislative process)?
Building/Unit
Housing unit
Wp∏yw budynku na Êrodowisko
U˝ycie terenu, forma urbanistyczna i architektoniczna Land use, urban
Po∏àczenie z istniejàcà zabudowà,
miastem Outward Focus – Impact
form and design
Bioró˝norodnoÊç Ecology
Zasoby naturalne Natural Resources
Energia Energy
on the wider community
Gospodarka
Business
Impact of Infrastructure
Transport Transport
Spo∏ecznoÊç Community
I.
Problem group discussing: POLITICAL ASPECT
moderator: Ph.D. Arch. Krystyna Paprzyca
moderator: dr in˝. arch. Krystyna Paprzyca
Group members:
Przedstawiciele w∏adz poszukujà równie˝ mo˝liwoÊci realizacji zadaƒ polityki poprzez:
• finansowanie programów wspierania czy zastosowania
budownictwa zrównowa˝onego obecnie tylko z funduszy
unijnych i wygospodarowanych przez miasta i gminy pieni´dzy, a mo˝e w przysz∏oÊci z ulg inwestycyjnych, podatkowych i innych êróde∏.
• zwi´kszenie roli informacyjno-promocyjnej w∏adz miasta, powiatu, gminy, dzia∏aƒ kulturowych, organizowania
dla mieszkaƒców wystaw, mo˝liwoÊci wypowiedzi, dzia∏ania poprzez informacj´, edukacj´. Spo∏eczeƒstwo dzi´ki temu, i˝ jest Êwiadome mo˝liwoÊci, jakie daje budownictwo zrównowa˝one mo˝e naciskaç na prezydenta miasta,
wójta gminy, radnych miasta, powiatu, gminy. Nalegaç
na koniecznoÊç uwzgl´dnienia potrzeb realizacji budownictwa zrównowa˝onego w uchwa∏ach rady miasta, w planach
miejscowych, poszukiwania przez w∏adze mo˝liwoÊci finansowania zadaƒ czy to ze êróde∏ unijnych, czy te˝ z innych.
conditions of the development and management of land in Kraków and
Problemy tego panelu dyskutowane by∏y w grupie projektantów: architektów, urbanistów i planistów przestrzennych, a tak˝e in˝ynierów przedstawicieli Ma∏opolskiej Izby Architektów,
Ma∏opolskiej Izby In˝ynierów Budownictwa, a tak˝e planistów
reprezentujàcych miasto Kraków i otaczajàce je gminy.
ness of the representatives of cities, districts and communes (president, mayor, councilors) in the field of benefits from promoting sus-
mune head, the councilors, encourage them to allow for the needs of
implementing sustainable construction in the resolutions of the City
Council, in local plans, to search for some possibilities of financing
assignments from the EU sources or elsewhere.
II.
Problem group discussing:
ASPECT OF PLANNING AND DESIGNING
moderator: Ph.D. Arch. Danuta Kupiec-Hy∏a
Group members:
The group members were mostly designers, construction engineers,
architects, city planners and spatial planners, representing Ma∏opolska
Chamber of Architects, Building Engineers and Spatial Planners.
promote and implement sustainable development that would stop the
characteristic, avalanche uncontrolled development of housing caused
lowering the quality of the housing environment in Ma∏opolska. In effect,
rising residential complexes are modern, hermetic ghettos without any
social ties, without any respect for the natural environment. There was
also an attempt to address the need of shaping new relationships
between architecture and nature, build strong social ties in the market
environment where money plays the leading role.
Basic barriers:
• recognizing the role of the policies of cities and communes in the pro-
An imperative value in the realization of a promotional policy is the awer-
bilities of sustainable construction can press the president, the com-
by the priority of commerce over sustainable design. It is constantly
Uczestniczàcy w dyskusji:
• recognizing the role of the representatives of the authorities
bitions for the residents, possibility of speeches, action through
information, education. A society which is conscious of the possi-
moderator: dr in˝. arch. Kupiec-Hy∏a
code, the spatial management law, also office employees establishing
motion of sustainable construction.
• increasing the informational and promotional role of the authori-
The participants in the discussion tried to answer the question, how to
W grupie tej bra∏y udzia∏ osoby znajàce przepisy prawa
budowlanego, prawa o zagospodarowaniu przestrzennym, urz´dnicy pracujàcy w urz´dach zajmujàcy si´ wydawaniem decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w Krakowie, w Miechowie, urz´dnicy Wydzia∏u Strategii i Rozwoju Powiatu OÊwićim.
Group objective and assignment:
tion from the EU funds and municipal and communal money, possibly from investment and tax reductions and other sources,
The group gathered people dealing with the regulations of the building
District of OÊwićim
• financing programmes of supporting or using sustainable construc-
II.
Grupa problemowa omawiajàca:
ASPEKT PLANOWANIA I PROJEKTOWANIA
Miechów, clerks of the Department of Strategy and Development of the
The representatives of the authorities also search for possibilities of
realizing a policy by:
ties of a city, a district, a commune, cultural actions, organizing exhi-
3. Should an assessment also concern individual construction? With the
Wp∏yw infrastruktury na Êrodowisko
32
ex officio makes a barrier.
Metody realizacji za∏o˝eƒ:
Building
Celem i zadaniem tej grupy problemowej by∏o rozpoznanie:
• roli polityki miast, gmin w promocji budownictwa
zrównowa˝onego,
• roli przedstawicieli w∏adz lokalnych i centralnych.
units, groups of people which may deal with this aspect of promotion
– Transport
Zespó∏
Cel i zadanie grupy problemowej:
European Union’s means for this purpose. The lack of departments,
Podstawowe bariery:
– Use of transport, an urban and architectural form
Budynek/Zespó∏
I.
ASPEKT POLITYCZNY
tainable construction, the manners of promotion, an effective use of the
make barriers.
ket?) needed? What could it serve?
Budynek
Impact of Buildings
Nadrz´dnà rol´ w realizacji polityki promocyjnej odgrywa
ÊwiadomoÊç przedstawicieli miast i gmin oraz powiatów
(prezydenta, wójta, radnych miasta, gminy i radnych powiatu) o tym, jakie korzyÊci daje promowanie budownictwa
zrównowa˝onego, co mo˝na zrobiç, by promowaç to budownictwo wÊród ludnoÊci, jak efektywnie wykorzystaç Êrodki unijne idàce na ten cel.
Uczestnicy dyskusji starali si´ odpowiedzieç na pytanie jak
w warunkach, gdzie decydujàcà rol´ odgrywa pieniàdz, promowaç i realizowaç zrównowa˝ony rozwój, kszta∏towaç nowe relacje mi´dzy architekturà i naturà, budowaç silne wi´-
• lack of a general vision of the development of a city based on the
indictors of sustainable design and good legislation
• lack of local plans with detailed entries securing a possibility of implementing sustainable development
• incohesion of legal acts and ineffectiveness of law
33
zi spo∏eczne, wskazujàc bariery i kierunki dzia∏aƒ promocyjnych.
Charakterystyczny dla ostatnich lat lawinowy, niekontrolowany rozwój budownictwa mieszkaniowego, brak planów miejscowych, priorytet komercji nad zrównowa˝onym projektowaniem spowodowa∏
w efekcie znaczàce obni˝enie jakoÊci Êrodowiska mieszkaniowego. Powstajàce zespo∏y mieszkaniowe to nowoczesne, hermetyczne getta bez wi´zi spo∏ecznych, bez szacunku dla naturalnego Êrodowiska.
One of the principles of the design of sustainable development
influencing the quality of the housing environment is a widelyunderstood energy saving on each level of the investment
process as well as a maximal use of alternative sources of
– pe∏nà ÊwiadomoÊç ekologicznà wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego na wszystkich jego szczeblach
– pe∏nà wspó∏prac´ mi´dzy projektantem, urz´dem, inwestorem i u˝ytkownikiem.
1. thorough bioclimatic study for local plans
III.
ASPEKT INWESTYCYJNY
moderator: dr in˝. arch. Magdalena Jagie∏∏o-Kowalczyk
Podstawowe bariery:
the investment process, promoting energy-saving building
• Brak generalnej wizji rozwoju miasta opartej o wyznaczniki projektowania zrównowa˝onego i dobrà legislacj´.
• Brak planów miejscowych, w których powinny byç szczegó∏owe zapisy zabezpieczajàce mo˝liwoÊç realizacji zrównowa˝onego rozwoju.
• NiespójnoÊç aktów prawnych i niska egzekwowalnoÊç prawa.
materials, energy saving in implementation and mainte-
nance:
Uczestnikami obrad tej grupy byli inwestorzy prywatni, którzy wybudowali lub
sà na etapie budowy w∏asnego domu, sà w∏aÊcicielami bàdê planujà kupno
mieszkania, oraz przedstawiciele firm deweloperskich zajmujàcych si´ sprzeda˝à i wynajmem domów i mieszkaƒ.
• financial subsidies
• tax reductions
• promotional forms of crediting
pluses (development of energy gain from renewable
Celem i zadaniem tej grupy problemowej by∏o ustosunkowanie si´ zaproszonych osób do zagadnieƒ zwiàzanych z budownictwem zrównowa˝onym poprzez udzielenie odpowiedzi na postawione pytania:
• Czy potrzebna jest ocena budynku pod wzgl´dem cech budownictwa zrównowa˝onego?
• Które z cech charakterystycznych dla projektowania zrównowa˝onego powinno si´ uznaç za najwa˝niejsze i dlaczego?
• W jaki sposób mo˝na zachćiç inwestorów prywatnych i instytucjonalnych
do kupowania i budowania przyjaznych miejsc zamieszkania?
Attention was also drawn to the need of the fast introduction of
energy certificates for buildings which will influence the explicnance costs and the impact of a building on the natural envi-
1. rzetelne studium bioklimatyczne do planów miejscowych
2. wprowadzenie zach´t ekonomicznych dla wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego promujàcych energooszcz´dne
materia∏y budowlane, energooszcz´dnoÊç realizacyjnà i eksploatacyjnà m.in.:
• dotacje finansowe
• ulgi podatkowe
• promocyjne formy kredytowania
3. zmiany np. w prawie energetycznym – dopuszczajàce mo˝liwoÊç
sprzeda˝y do sieci nadwy˝ek energetycznych (rozwój pozysku
energii ze êróde∏ odnawialnych)
ronment.
Reintroducing proper relationships between architecture and
be influenced by:
Podstawowe bariery:
1. quality of spatial planning:
• brak ÊwiadomoÊci spo∏ecznej w tym zakresie
• brak procedur prawnych zachćajàcych inwestorów do prowadzenia inwestycji zrównowa˝onych
• brak mechanizmów rynkowych promujàcych budownictwo zrównowa˝one
• niestabilna sytuacja prawna
– establishing optimal proportions of built areas to free areas
in order to increase the attractiveness of residential areas
and their bioclimatic and natural quality
broader use of natural, low-energy building materials to
technical conditions
3. active involvement of the local authorities on every level into
the process of sustainable design as well as the promotion
of grass roots social initiatives in this range
4. increasing the importance of environmental education
34
through:
– full ecological consciousness of all the participants in the
investment process on all its levels
– full co-operation between a designer, an office, an investor
and a user
III.
INVESTMENT ASPECT
moderator: Ph.D. Arch. Magdalena Jagie∏∏o-Kowalczyk
Group members:
This group included representatives of developers dealing with
the sale and rental of houses and apartments also social buildings management representatives, as well as private investors
who had built or were building their own houses, owned or
planned to buy an apartment.
The objective and assignment of this problem group was to
investors to buy and build friendly places of res-
Basic barriers:
• lack of consciousness in this range
• lack of legal procedures encouraging investors to
build in a sustainable way
able housing design
• legal instability
1. Introducing assessment of buildings as regards
to the features of sustainable construction.
Average rank could describe the class of a given
building. A building would have a readable certificate of quality. However, it would be necessary
to include all the individual assessments considresidents. The features of sustainable construction which would be assessed must be adjusted
to the Polish or local conditions. Such an assessment may serve to educate investors and
increase the interest and demand for sustainable
construction. The assesment should include all
characteristic features of sustainable design, but
– renovation of natural environments
2. introduction of an entry on natural resources allowing for a
• How to encourage private and institutional
ering various preferences and means of potential
nature, shaping a new quality of the housing environment might
– maintaining a proper hierarchy of importance
design should be regarded as the most important
and why?
• lack of market mechanisms promoting sustain-
sources)
Na przywrócenie w∏aÊciwych relacji mi´dzy architekturà a naturà,
kszta∏towanie nowej jakoÊci Êrodowiska mieszkaniowego wp∏yw
b´dà mia∏y:
1. Dzia∏ania w zakresie planowania przestrzennego w tym mi´dzy innymi
– utrzymanie w∏aÊciwiej hierarchii wa˝noÊci spraw
– ustalenie optymalnych proporcji terenów zabudowanych do terenów wolnych pod kàtem zwi´kszenia atrakcyjnoÊci terenów
mieszkaniowych i podniesienia ich bioklimatycznej i przyrodniczej jakoÊci
– odnowa naturalnych Êrodowisk przyrodniczych
2. wprowadzenie do warunków technicznych zapisu o surowcach
naturalnych pozwalajàcego na szersze stosowanie naturalnych,
niskoenergetycznych materia∏ów budowlanych
3. aktywne w∏àczenie w proces zrównowa˝onego projektowania
w∏adz lokalnych wszystkich szczebli i promowanie oddalonych inicjatyw spo∏ecznych w tym zakresie
4. podniesienie rangi edukacji Êrodowiskowej poprzez mi´dzy innymi:
tures of sustainable construction was needed?
idence?
3. changes in energy law – possibility of selling energy sur-
it features of buildings and apartments related to the mainte-
Zwrócono równie˝ uwag´ na potrzeb´ szybkiego wprowadzenia
certyfikatu energetycznego budynku, który b´dzie mia∏ istotny wp∏yw
na jawnoÊç cech budynków czy mieszkaƒ zwiàzanych z kosztami
eksploatacyjnymi i oddzia∏ywaniem budynku na Êrodowisko przyrodnicze.
• the assessment of buildings as regards to the fea• which of the characteristic features of sustainable
energy.
2. introduction of economic incentives for all the participants in
Jednà z zasad projektowych zrównowa˝onego rozwoju majàcà wp∏yw
na jakoÊç Êrodowiska mieszkaniowego jest szeroko poj´ta energooszcz´dnoÊç na wszystkich szczeblach procesu inwestycyjnego jak
i maksymalizacja wykorzystania alternatywnych êróde∏ energii.
take a stance on the problems of sustainable construction by answering the questions, whether:
on the other hand it shoul concetrate mostly on
1. Wprowadzenie oceny inwestycji pod wzgl´dem cech budownictwa zrównowa˝onego. Powinna ona dotyczyç wszystkich cech charakterystycznych
dla budownictwa zrównowa˝onego. Wyciàgnićie Êredniej z tych ocen mog∏oby okreÊlaç klas´ danego budynku. W ten sposób budynek b´dzie posiada∏ czytelny certyfikat jakoÊciowy. Konieczne by∏oby jednak przedstawienie w nim wszystkich jednostkowych ocen ze wzgl´du na ró˝ne preferencje i mo˝liwoÊci potencjalnych mieszkaƒców. Cechy budownictwa
zrównowa˝onego, które mia∏yby byç poddane ocenie muszà byç dostosowane do warunków Polski lub wrćz lokalnych. Ocena taka mo˝e s∏u˝yç
uÊwiadomieniu inwestorów, tym samym zwi´kszeniu zainteresowania i popytu na budownictwo zrównowa˝one. Wed∏ug zebranych osób zdecydowanie najwa˝niejsze okaza∏y si´ pierwsze trzy cechy, które, jak mo˝na zauwa˝yç, zwiàzane sà z lokalizacjà i kszta∏tem architektonicznym budynku oraz
mo˝liwoÊciami komunikacji. Pozosta∏e szeregowano w zale˝noÊci od wykszta∏cenia, wieku, posiadania dzieci, mo˝liwoÊci finansowych.
2. Ustalono, ˝e ocena dotyczyç powinna zarówno budownictwa wielorodzinnego, jak i indywidualnego, i przeprowadzona powinna byç na podstawie
ujednoliconych kryteriów. Oceny wić b´dà si´ ró˝ni∏y. Pozostawia to inwestorom mo˝liwoÊç wyboru.
3. Zachćiç mo˝na przez stosowanie odpowiednich mechanizmów ekonomicznych np. korzyÊci finansowych krótkoterminowych (promocje, dotacje,
ulgi podatkowe, odliczenia itp.) lub d∏ugoterminowych (mniejsze op∏aty
eksploatacyjne, mniejsze podatki od nieruchomoÊci itp.).
4. Równie˝ niezwykle istotne by∏oby uproszczenie i skrócenie czasu formalnoÊci urz´dowych. Inny rodzaj zach´ty to szeroko zakrojona akcja propa-
features related to location and land use, architectural shape of a building and possibilities of
transportation. The assessment should apply to
both multifamily and individual housing and
should be based on standardized criteria. Thus,
the assessment for those groups should vary in
number and quality of ranked features.
2. Suitable economic mechanisms should be introduced, e.g. short-term (promotions, subsidies,
tax reductions etc.) or long-term (lower maintenance fees, lower taxes on real property etc.)
financial benefits.
3. The time line of official procedures should simplified and shorten for sustainable developments.
4. Launching a massive propaganda campaign to
educate the society, including investors, in the
field of the health results of planned investments
and the benefits for the environment.
5. Encourage architects to play a very important
role of those who can propagate and propose
some specific sustainable solutions and explain
possible problems directly and at the very beginning of an investment process, at the stage of
design.
35
gandowa w celu uÊwiadomienia spo∏eczeƒstwa, w tym inwestorów o skutkach zdrowotnych planowanych inwestycji oraz korzyÊciach dla Êrodowiska.
5. PodkreÊlono przy tym bardzo wa˝nà rol´ architektów jako tych, którzy w sposób bezpoÊredni i w poczàtkowym
etapie prowadzenia inwestycji, bo ju˝ na etapie projektu,
mogà propagowaç i proponowaç okreÊlone rozwiàzania
zrównowa˝one i wyjaÊniaç ewentualne problemy.
IV.
ASPEKT EKONOMICZNY
moderator: dr in˝. arch. Patrycja Maciejowska-Haupt
IV.
ECONOMIC ASPECT
moderator: Ph.D. Arch. Patrycja Maciejowska-Haupt
Group members:
Environmental economists, economists, market specialists, Commune
sustainable housing. Either implemented after verification
or discussed further – they may change the attitude
The objective and assignment of this problem group was to come up
with possible market solutions such as:
• subsidies
Basic barriers:
• no cohesion between energy assessment and market solutions
• the existing assessment is too narrow
• lack of information on possible existing financial solutions among
institutions, manufacturers, investors and potential buyers
1. Introduction of a universal method of assessing an investment which
could be used at the stage of design, implementation and real property sales. The assessment should be based on some readable criteria prepared by experts, and its cost should rest with the buyer.
2. Supply of information about sustainable solutions as well as the
manners of financing and crediting them by state institutions and
private firms offering such solutions.
3. Introduction of a system of tax reductions including discounts for
investors using sustainable solutions and ground tax reductions
for investments which use land in a rational manner securing green
semiprivate and public spaces and those which solve the problems
of parking places, public transport and accessibility in a proper
manner.
4. Realization of media campaigns influencing environmental consciousness and changing the preferences of those who purchase
1. Wprowadzenie uniwersalnej metody oceny inwestycji,
która b´dzie stosowana na etapie projektowania, realizacji i w obrocie nieruchomoÊciami. Ocena ta powinna byç
oparta na czytelnych kryteriach przygotowanych przez
ekspertów, a jej koszt winien spoczywaç na kupujàcym.
2. Dostarczanie informacji na temat rozwiàzaƒ zrównowa˝onych, a tak˝e sposobów ich finansowania i kredytowania
przez instytucje paƒstwowe, ale tak˝e firmy prywatne oferujàce takie rozwiàzania.
3. Wprowadzenie systemu odliczeƒ od podatku obejmujàcego ulgi dla inwestorów wprowadzajàcych rozwiàzania
zrównowa˝one, ale tak˝e odliczenia od podatku gruntowego dla inwestycji, które w sposób racjonalny korzystajà z terenu, zapewniajàc zielone przestrzenie pó∏prywatne i publiczne, a tak˝e tych, które rozwiàzujà w sposób
prawid∏owy problem miejsc postojowych, komunikacji
i dost´pnoÊci, w tym do transportu publicznego.
4. Realizacja kampanii medialnych wp∏ywajàcych na ÊwiadomoÊç Êrodowiskowà i zmieniajàcych przez to preferencje
kupujàcych i budujàcych zabudow´ mieszkaniowà.
36
and companies with a proposal of solutions in the idea of
We wnioskach z pracy w poszczególnych panelach dyskusyjnych podkreÊlano koniecznoÊç wprowadzenia jednolitej i spójnej metody oceny inwestycji, która pos∏u˝yç by mog∏a do wprowadzenia systemu certyfikacji zarówno na etapie projektowania oraz inwestycji, ale tak˝e
podczas zarzàdzania i obrotu nieruchomoÊciami. Obejmowaç mia∏aby
ona zarówno parametry techniczne zu˝ycia wody, emisji zanieczyszczeƒ czy te˝ konsumpcji energii, ale tak˝e walory estetyczne architektury oraz Êrodowiska mieszkaniowego z uwzgl´dnieniem takich parametrów jak jakoÊç przestrzeni publicznych, rozwiàzania komunikacyjne, a tak˝e bezpieczeƒstwo. Pojawiajàce si´ propozycje sposobów
egzekwowania zgodnoÊci z podanymi kryteriami mo˝na scharakteryzowaç jako system kar, podobny jak w przypadku op∏at Êrodowiskowych, a tak˝e zach´t inwestycyjnych takich jak ulgi podatkowe czy
preferencyjne Êcie˝ki legislacyjne w zatwierdzaniu projektów. Nie mo˝na pominàç tutaj instrumentów finansowych takich jak dotacje czy preferencyjne kredyty, które sprawiajà, ˝e rozwiàzania zrównowa˝one, takie jak kolektory s∏oneczne, przydomowe oczyszczalnie Êcieków czy te˝
systemy ponownego u˝ycia wody deszczowej sta∏y si´ popularne w budownictwie jednorodzinnym. Akcentowano tak˝e rol´ architekta w propagowaniu idei architektury zrównowa˝onej poprzez proponowanie
nowoczesnych rozwiàzaƒ funkcjonalno-przestrzennych oraz technicznych we wspó∏pracy z bran˝ami (dobrà praktyk´), a nast´pnie publikowanie zrealizowanych inwestycji wzorcowych. Uwag´ skierowano
tak˝e na edukacj´, nie tylko specjalistycznà na poziomie szkolnictwa
wy˝szego, ale tak˝e podstawowà, oraz podnoszenie ÊwiadomoÊci spo∏ecznej poprzez kampanie medialne.
Panel ekonomiczny reprezentowali ekonomiÊci Êrodowiska
z Wydzia∏u Zarzàdzania Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie i specjaliÊci krakowskiego rynku nieruchomoÊci, tak˝e przedstawiciele firm oferujàcych rozwiàzania zrównowa˝one dla budownictwa.
• brak powiàzania pomi´dzy certyfikacjà energetycznà budynków a mechanizmami rynkowymi
• zbyt wàskie kryteria obecnego sposobu oceny
• brak informacji na temat istniejàcych oraz mo˝liwych rozwiàzaƒ finansowania inwestycji zrównowa˝onych wÊród
instytucji, producentów inwestorów i potencjalnych nabywców
The workshop got through to more than 40 institutions
were invited to the discussion in this group.
• crediting possibilities
Podstawowe bariery:
elementary knowledge, and the improvement of social
consciousness through media campaigns.
PODSUMOWANIE
Celem i zadaniem tej grupy problemowej by∏o przedstawienie mo˝liwych mechanizmów rynkowych i sposobów finansowania takich jak:
• wspó∏finansowanie z funduszy Unii Europejskiej, Êrodków bud˝etu paƒstwa, gmin itp.
• mo˝liwoÊci kredytowania
• dotacje
emphasized. A considerable amount of thought was given to education, not just specialized universities but also
of Krakow office for funding enviromental solutions as well as architects
• share funding eg. EU funds, state funds, commune funds
Odpowiedê na pytanie o potrzeb´ oceny inwestycji, pod kàtem cech wymienionych w opracowaniu SEEDA, by∏a jednoznacznie pozytywna.
W dyskusji powtarza∏y si´ opinie o koniecznoÊci wprowadzenia mechanizmów finansowych zachćajàcych wszystkie strony procesu inwestycyjnego do stosowania zrównowa˝onych rozwiàzaƒ w inwestycjach
mieszkaniowych.
and construct residential buildings.
Conclusions from work in individual discussion panels emphasized the
necessity of introducing a uniform and cohesive method of assessing
an investment which could serve to introduce a system of certification
at the stages of design and investment but also the management and
sales of real property. It would include the technical parameters of water
towards some aspects of the communes’ spatial and
social policies and the directions of their economic development. As a result, they will set some new objectives for
architecture, city planning and professional education.
Thus, the promotion of improving the quality of multifamily housing architecture, taking its sustainable features
into consideration, might influence the shaping of the
housing environment that surrounds us.
3.2. Examples of good practice
Studying examples of good practice and the applied methods of action and solutions implemented in other countries
and regions is a proven method of research. It makes it
possible to collect some comparative material and set
some patterns worth copying, while analyzing them helps
to adjust the studied solutions to local needs and conditions. On account of the educational meaning of this
method, both at the academic level and in broadly understood environmental education, the Chair of Housing
Environment agreed to collect, prepare and publish materials, also with the help of electronic tools (CDs and a website).
Numerous examples were collected in the course of study
visits in the three partner regions, during a study round trip
and within the individual work of the members of the team.
Efektem warsztatów by∏o przede wszystkim dotarcie do ponad 40 instytucji i przedsi´biorstw z propozycjà rozwiàzaƒ w myÊl idei zrównowa˝onego budownictwa mieszkaniowego. Czy wprowadzone zostanà one
po zweryfikowaniu w ˝ycie, czy poddane zostanà one dalszej dyskusji
– w ka˝dym przypadku majà szans´ zmieniç spojrzenie na niektóre
aspekty polityki przestrzennej i spo∏ecznej gmin oraz kierunki ich rozwoju gospodarczego. W rezultacie wyznaczà nowe cele architekturze
i urbanistyce oraz zwiàzanej z nià edukacji. Promocja poprawy jakoÊci
wielorodzinnej architektury mieszkaniowej, uwzgl´dniajàca równie˝ jej
cechy zrównowa˝one mo˝e zatem wp∏ynàç na kszta∏towanie otaczajàcego nas Êrodowiska mieszkaniowego.
use, pollution emission or energy consumption as well as the aesthet-
They include South-Eastern England, Andalusia and
Ma∏opolska as well as Denmark, Germany and Holland
which have indisputable achievements in the field of using
sustainable solutions.
The collected material concerns various ranges and
scales of activities, technical solutions, social structures
and spatial conceptions. Some of them are indicated
below.
4. EXCHANGE OF EXPERIENCE
IN THE SCALE OF A REGION
ic values of architecture and housing environment allowing for such
3.2. Przyk∏ady dobrej praktyki
One of the objectives of the project was to tighten the
parameters as the quality of public spaces, transport solutions and safe-
Studiowanie przyk∏adów dobrej praktyki, poznawanie zastosowanych
metod dzia∏ania oraz rozwiàzaƒ zrealizowanych w innych krajach i regionach jest sprawdzonà metodà badawczà. Pozwala ona zebraç
materia∏ porównawczy i ustaliç wzorce warte naÊladowania, a ich analiza pomaga dostosowaç badane rozwiàzania do lokalnych potrzeb
i warunków. Ze wzgl´du na du˝à przydatnoÊç edukacyjnà tej metody, zarówno na poziomie akademickim, jak i w szeroko poj´tej edukacji Êrodowiskowej, Katedra Kszta∏towania Ârodowiska Mieszkaniowego w ramach swoich zadaƒ podj´∏a si´ zebrania materia∏ów, ich
opracowania i rozpowszechnienia zarówno w postaci publikacji, jak
równie˝ za pomocà narz´dzi elektronicznych (p∏yty CD oraz strona internetowa).
cooperation with the local self-governments. On the one
ty. The proposals of the manners of enforcing conformity with the given parameters can be characterized as a system of penalties, similar to
environmental fees, and investment incentives, such as tax reductions
or preferential legislative paths in the approval of designs. One cannot
pass over such financial instruments as subsidies or preferential credits which make sustainable solutions, e.g. solar collectors, domestic
sewage treatment plants or systems of rainwater reuse, popular in single-family construction. The role of an architect in propagating the idea
of sustainable architecture by proposing some modern functional, spatial and technical solutions in collaboration with the trades (good practice) and publishing the implemented model investments was also
hand, it aimed at recognizing the communes’ commitment to the implementation of sustainable enterprises,
on the other hand – at taking up some educational and
promotional actions. The hitherto accepted forms of educational collaboration were enriched with some new elements in the shape of workshops concerning the assessment of a sustainable housing investment and the 2nd
thematic block within the 11th International IUD
Conference entitled “Sustainable housing investments –
policies, implementations, education”. They made it possible to tighten cooperation at the scientific, practical
37
Liczne przyk∏ady zebrane zosta∏y w czasie programowych wizyt studialnych w trzech partnerskich regionach, w trakcie objazdu studialnego oraz w ramach indywidualnej pracy cz∏onków zespo∏u. Obejmujà
obszar po∏udniowo-wschodniej Anglii, Andaluzji i Ma∏opolski, ale tak˝e Danii, Niemiec i Holandii, które w dziedzinie zastosowania zrównowa˝onych rozwiàzaƒ majà niewàtpliwe osiàgnićia.
and educational level with the communes which are expe-
4. WYMIANA DOÂWIADCZE¡ W SKALI REGIONU
rienced in the promotion of sustainable solutions, such
Jednym z celów projektu by∏o uÊciÊlenie wspó∏pracy z samorzàdami lokalnymi. Mia∏o ono na celu z jednej strony rozpoznanie stopnia zaanga˝owania gmin w realizacj´ przedsi´wzi´ç zrównowa˝onych, z drugiej podjćie
wspólnych dzia∏aƒ edukacyjnych i promocyjnych. Dotychczasowe przyj´te formy wspó∏pracy w zakresie dydaktyki zosta∏y wzbogacone nowymi
elementami w postaci warsztatów dotyczàcych oceny zrównowa˝onej inwestycji mieszkaniowej oraz II bloku tematycznego w ramach XI Mi´dzynarodowej Konferencji IPU, który zosta∏ zatytu∏owany „Zrównowa˝one inwestycje mieszkaniowe – polityka, realizacje, nauczanie”. Pozwoli∏y one zacieÊniç wspó∏prac´ na p∏aszczyênie naukowej, praktycznej i dydaktycznej
z gminami, które majà du˝e doÊwiadczenie w promocji zrównowa˝onych
rozwiàzaƒ, jak Gmina i Miasto Miechów, lub chcà je zaczàç stosowaç, jednak problemy, z jakimi si´ borykajà, przes∏aniajà korzyÊci, które mo˝na by∏oby uzyskaç. W spotkaniach uczestniczyli przedstawiciele Urz´du Marsza∏kowskiego Województwa Ma∏opolskiego, urz´dów miejskich i gminnych z Krakowa, OÊwićimia, Tarnowa, Miechowa, Mogilan, przedstawiciele
deweloperów i inwestorów prywatnych, ekonomiÊci i analitycy rynku nieruchomoÊci, producenci, projektanci i naukowcy. Szczególnie cenny okaza∏
si´ kontakt z Gminà i Miastem Miechów, która sta∏a si´ wzorcowym przyk∏adem promowania i stosowania zrównowa˝onych rozwiàzaƒ zarówno
w budownictwie indywidualnym, jak i inwestycjach u˝ytecznoÊci publicznej.
Szeroka edukacja spo∏eczna prowadzona jest w gminie mi´dzy innymi
w ramach corocznych targów ekologicznych oraz poprzez indywidualny
przyk∏ad prywatnych inwestorów.
as the Commune and Town of Miechów, or want to begin
using them but the problems they face overshadow the
possible benefits. Some representatives of the Marshal’s
Office of the District of Ma∏opolska, the municipal and communal offices in Kraków, OÊwićim, Tarnów, Miechów and
Zebrany materia∏ dotyczy ró˝nych zakresów i skal dzia∏ania, rozwiàzaƒ
technicznych, struktur spo∏ecznych i koncepcji przestrzennych, z których wybrane zasygnalizowano poni˝ej.
kompleksowo zrealizowane inwestycje mieszkaniowe:
Millennium Village – Londyn. Millennium Village –
London.
BedZED – Londyn. BedZED – London.
wykorzystanie alternatywnych êróde∏ energii:
Mogilany, developers and private investors, economists
and analysts of the real property market, producers,
designers and scientists participated in the meetings.
Complexly implemented housing investments:
Malmö. Malmö.
Use of alternative sources of energy:
Contact with the Commune and Town of Miechów,
which became a model of promoting and using sustainable solutions both in individual construction
and public use investments, proved especially valuable. Broad social education is introduced in the
commune within a yearly trade fair, by the individual example of private investors etc.
As a result of discussions and presentations, including presentations of the achievements of the
Commune and Town of Miechów, the self-governmental authorities of some other communes of
Ma∏opolska decided to use the knowledge and introduce some sustainable solutions on their premises.
An official expression of the will to promote sustainable solutions in the form of signing “A declaration for
supporting sustainable solutions” is planned.
Exchange of experience in the scale of a region
brought about cooperation with the Ecocentre
Foundation in Stryszów and the partners’ participation in some workshops promoting local systems of
construction. (www.icppc.pl)
The ground of education, where the team of the Chair
of Housing Environment played the leading role,
proved adequate for developing broad collaboration
Instalacja geotermalna w Baƒskiej, Polska.
Geothermal installation in Baƒska, Poland.
Heliotrop – Freiburg, Niemcy.
Heliotrope – Freiburg, Germany.
Biologiczne oczyszczanie Êcieków, wykorzystanie wody deszczowej:
Freiburg – Niemcy. Freiburg, Germany.
Biological sewage treatment plants, use of rainwater:
W wyniku dyskusji i prezentacji, w tym równie˝ prezentacji osiàgni´ç Gminy i Miasta Miechów, w∏adze samorzàdowe innych gmin z Ma∏opolski postanowi∏y skorzystaç z nabytej wiedzy i wprowadzaç rozwiàzania zrównowa˝one na swoim terenie. Przewidziane jest oficjalne wyra˝enie woli promowania zrównowa˝onych rozwiàzaƒ w postaci podpisania „Deklaracji na rzecz
wspierania zrównowa˝onych rozwiàzaƒ”. Wymiana doÊwiadczeƒ w skali regionu zaowocowa∏a wspó∏pracà z Fundacjà Ekocentrum ze Stryszowa
i uczestnictwem partnerów w warsztatach promujàcych lokalne systemy
budowania. (www.icppc.pl)
with the communes. The designs by the 1st and 2nd
P∏aszczyzna dydaktyki, w której zespó∏ Katedry Kszta∏towania Ârodowiska
Mieszkaniowego odgrywa∏ wiodàcà rol´, okaza∏a si´ w∏aÊciwa dla rozwijania szerokiej wspó∏pracy z gminami. Projekty studentów I i II roku, wykonywane w Katedrze Kszta∏towania Ârodowiska Mieszkaniowego, zosta∏y zlokalizowane w obszarach wskazanych przez Gminy, a opracowania pos∏u˝à w∏adzom samorzàdowym do baczniejszego przyjrzenia si´ planom
inwestycyjnym. Proces dydaktyczny i jego rezultaty osiàgni´te w ramach
projektu Suspurpol zosta∏y zaprezentowane na wystawach towarzyszàcych, a wybrane projekty sà opublikowane w drugiej cz´Êci numeru.
5. EDUCATION
tainable solutions as well as the resulting benefits.
5. EDUKACJA
cannot compare to the highly developed countries,
Wszystkie badania przeprowadzone w trakcie realizacji projektu Suspurpol
wykaza∏y, ˝e elementem niezb´dnym dla osiàgnićia spo∏ecznej akceptacji i tym samym stworzenia mo˝liwoÊci realizacji zrównowa˝onych inwestycji mieszkaniowych jest szeroka wiedza i wysoki poziom ÊwiadomoÊci spo∏eczeƒstwa, które powinno rozumieç nieuchronnoÊç wprowadzania zrównowa˝onych rozwiàzaƒ, ale te˝ mieç ÊwiadomoÊç wynikajàcych z tego
korzyÊci. Poziomem wiedzy spo∏ecznej w tym zakresie Polska nie dorównuje krajom wysoko rozwini´tym, w tym równie˝ krajom partnerskim, Wielkiej
Brytanii i Hiszpanii.
including the partner countries – Great Britain and
year students, prepared at the Chair of Housing
Environment, were located in the areas indicated by
the communes. The self-governmental authorities will
use the studies to have a closer look at the investment plans. The educational process and its results
achieved within the Suspurpol project were presented at the accompanying exhibitions. Selected designs
are published in the second part of the issue.
All the research done in the course of the realization
of the Suspurpol project proved that an element necessary for the achievement of social acceptance and
the creation of a possibility of implementing sustainable housing investments is broad knowledge and a
high level of the consciousness of the society which
should understand the inevitability of introducing susThe level of social knowledge in this field in Poland
Skandynawska wioska ekologiczna.
Scandinavian ecological village.
Oczyszczalnia w Stryszowie.
Treatment plant in Stryszów.
przyk∏ady lokalnej tradycji budowania:
Gelsenkirchen Gelsenkirchen.
Examples of a local building tradition:
Spain.
The field of education is a wide and multiplanar group
of activities and diverse recipients. It is preschool
and school education as well as education at the
academic level and environmental education at
numerous levels addressed to the decision-makers, the employees of the state and self-governmental administration, developers, investors and
Strasburg, Francja. Strasburg, France.
38
Zakopane, Polska. Zakopane, Poland.
Southampton, Wielka Brytania. Southampton, GB.
Obszar edukacji to szeroka i wieloproblemowa grupa dzia∏aƒ i zró˝nicowani odbiorcy. To zarówno nauczanie przedszkolne i szkolne, jak te˝ edukacja na poziomie akademickim, wreszcie edukacja Êrodowiskowa
the users of housing investments.
Broad environmental education includes the orga-
39
Szczególnà wartoÊcià realizacji projektu Suspurpol by∏o i jest aktywne w∏àczenie si´ studentów nie tylko w wykonywanie kursowych projektów, ale tak˝e w prac´ naukowà, którà podj´li w ramach utworzonego przy Katedrze Studenckiego
Ko∏a Naukowego „GROW”.
of activities.
Mi´dzynarodowa wymiana doÊwiadczeƒ i porównanie metod nauczania z Wydzia∏em Architektury Uniwersytetu w Portsmouth, dokonane w ramach projektu
wykaza∏y zbie˝noÊç w sposobie podejÊcia do nauczania projektowania zrównowa˝onego i pozwalajà na dalsze zintensyfikowanie wspó∏pracy. Niezb´dne jest
ustabilizowanie programu, wprowadzenie na sta∏e elementów projektowania
zrównowa˝onego do projektowania urbanistyczno-architektonicznego na ka˝dym etapie edukacji oraz zintegrowanie tematyki z takimi przedmiotami jak Budownictwo, Konstrukcje czy Materia∏oznawstwo. Realizacja projektu Suspurpol
wykaza∏a nieuchronnoÊç tego kierunku dzia∏aƒ.
tions for housing investments through the tasks
6. PROMOTION
The promotion of the Suspurpol project as an
element of successful international cooperation, mainly the promotion of sustainable solurealized within the project, was one of the basic
objectives of each partner. It was supported by
some activities strengthening cooperation in
the scale of a region, presentations of the
achievements of the Polish team at some meetings and conferences organized by the partners from Great Britain and Spain as well as
workshops, lectures, seminars and, most
importantly,
Ekocentrum, Stryszów / Ecocentre, Stryszów.
na wielu szczeblach adresowana do decydentów, pracowników administracji paƒstwowej i samorzàdowej,
deweloperów, inwestorów i u˝ytkowników inwestycji
mieszkaniowych.
nization of design workshops for children, the construction of educational programmes for schools, the preparation of textbooks and publications concerning the reshaping of a built-up environment, lectures for
a broad circle of recipients, e.g. within the Technical Open University,
the Centre of Ecological Education, trainings and lectures for profes-
W ramach szerokiej edukacji Êrodowiskowej mieÊci si´ organizacja dziecićych warsztatów projektowych, budowa
programów edukacyjnych dla szkó∏, przygotowywanie podrćzników i publikacji dotyczàcych przekszta∏cania Êrodowiska zbudowanego, wyk∏ady dla szerokiego kr´gu odbiorców w ramach np. Technicznego Uniwersytetu Otwartego,
Centrum Edukacji Ekologicznej, szkolenia i wyk∏ady dla profesjonalistów. Na wszystkich tych polach zespó∏ Katedry
Kszta∏towania Ârodowiska Mieszkaniowego zaznaczy∏ swojà obecnoÊç.
sionals. The team of the Chair of Housing Environment has made its
presence felt in all these fields.
The education at the Chair was one of three basic elements of the
Suspurpol project, besides Policy of promoting sustainable solutions
and Sustainable materials and technologies.
cation at the academic level – teaching the students of the Faculty of
40
II
entitled
Promocja projektu Suspurpol jako elementu udanej mi´dzynarodowej wspó∏pracy, ale przede wszystkim promocja zrównowa˝onych rozwiàzaƒ dla inwestycji
mieszkaniowych poprzez zadania realizowane w ramach projektu, by∏a jednym
z podstawowych celów ka˝dego z partnerów. S∏u˝y∏y temu zarówno dzia∏ania
wspierajàce wspó∏prac´ w skali regionu, prezentacje osiàgni´ç polskiego zespo∏u na spotkaniach i konferencjach organizowanych przez partnerów z Wielkiej Brytanii i Hiszpanii, ale tak˝e warsztaty, wyk∏ady, seminaria i przede wszystkim Blok tematyczny II pt. „Zrównowa˝one inwestycje mieszkaniowe” przeprowadzony w ramach XI Mi´dzynarodowej Konferencji Instytutu Projektowania
Urbanistycznego, Wydzia∏u Architektury Politechniki Krakowskiej, zorganizowanej w Krakowie w dniach 25–26 maja 2007. Dyskusje, w których wzi´∏o udzia∏ ok.
100 uczestników z polskich i zagranicznych oÊrodków naukowych, dydaktycznych, jednostek samorzàdowych, pozwoli∏y poszerzyç pakiet wniosków, które b´dà podstawà do dalszych dzia∏aƒ w ramach kolejnych projektów, w pracy dydaktycznej, projektowej i realizacyjnej.
11th International Conference of the Institute of
Ârodki i efekty promocji projektu Suspurpol i rozwiàzaƒ zrównowa˝onych w inwestycjach mieszkaniowych:
Architecture, Cracow University of Technology within the subjects:
of Design in the 1st year of studies, Design of Complexes of Detached
Houses and Theory and Principles of Design in the 2nd year, Specialized
Design and Diploma Design in the 5th year. In the years 2005/06 and
2006/07, special emphasis was put on the realization of teaching with the
use of the principles of sustainable design. A series of lectures and specialized seminars and the themes and range of design classes made a
G∏ównym polem dzia∏ania zespo∏u Katedry Kszta∏towania
Ârodowiska Mieszkaniowego jest edukacja na poziomie
akademickim. Nauczanie studentów Wydzia∏u Architektury
Politechniki Krakowskiej w ramach prowadzonych przedmiotów: Projektowanie Wst´pne urbanistyczno-architektoniczne oraz Teoria i Zasady Projektowania na I roku studiów, Projektowanie Zespo∏ów Zabudowy Mieszkaniowej
Jednorodzinnej oraz Teoria i Zasady Projektowania dla roku II, Projektowanie Specjalistyczne oraz Projektowanie Dyplomowe dla studentów roku V. W ramach prowadzonych
przedmiotów, w latach 2005/06 oraz 2006/07 skupiono si´
na realizacji nauczania z zastosowaniem zasad projektowania zrównowa˝onego. Cykl wyk∏adów, seria seminariów
specjalistycznych oraz tematyka i zakres çwiczeƒ projektowych stanowi∏y istotny element realizowanego projektu.
Szersze informacje dotyczàce realizowanych zadaƒ projektowych i prezentacja efektów zamieszczone zosta∏y w drugiej cz´Êci niniejszego numeru.
block
“Sustainable housing investments” within the
Urban Design, Faculty of Architecture, Cracow
University of Technology, organized in Kraków
on May 25/26, 2007. Discussions with c. 100
participants from Polish and foreign scientific
and educational centres and self-governmental
units made it possible to broaden the package
of conclusions which will be the basis of further
activities within subsequent projects, in education, design and implementation.
The means and effects of the promotion of the
Suspurpol project and sustainable solutions in
housing investments:
• Publication of the Chair of Housing
The main field of the activity of the Chair of Housing Environment is edu-
Introduction to Urban and Architectural Design and Theory and Principles
Edukacja prowadzona przez zespó∏ Katedry by∏a jednym
z trzech podstawowych elementów merytorycznych projektu Suspurpol, obok Polityki promowania zrównowa˝onych rozwiàzaƒ oraz Zrównowa˝onych materia∏ów i technologii.
Thematic
6. PROMOCJA
significant element of the realized project. More information on the realized design assignments and a presentation of the effects can be found
in the second part of this issue.
A special value of the realization of the Suspurpol project has been the
outs of sustainable design, the recognition of
• Publikacja Katedry Kszta∏towania Ârodowiska Mieszkaniowego, „Ârodowisko
Mieszkaniowe – Housing Environment” nr 4/2006, poÊwićona prezentacji za∏o˝eƒ projektowania zrównowa˝onego, rozpoznaniu barier i efektów procesu
dydaktycznego;
• publikacja 37 artyku∏ów dotyczàcych planowania i mo˝liwoÊci realizacji zrównowa˝onych inwestycji mieszkaniowych wydana przez Czasopismo Techniczne, Seria Architektura z. 3-A/2007 – zeszyt 3 (rok 104), Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej w Krakowie;
• bie˝àcy numer wydawnictwa „Ârodowisko Mieszkaniowe – Housing Environment” (nr 5/2007) z podsumowaniem rezultatów projektu SusPurPol;
• Blue Print – dokument koƒcowy projektu Suspurpol, wydany w Wielkiej Brytanii, pod redakcjà lidera z materia∏ów przygotowanych przez partnerów.
students’ active involvement in course designs as well as scientific work
which they began within the Research Circle “GROW” at the Chair (more
information on the work of the Circle is on p. X).
International exchange of experience and a comparison of teaching
7. PODSUMOWANIE
teaching sustainable design and facilitated further intensification of
W czasie realizacji projektu zespó∏ Katedry Kszta∏towania Ârodowiska Mieszkaniowego:
rozpozna∏ bariery utrudniajàce realizacj´ inwestycji zrównowa˝onych (przy pomocy ekspertów oraz w trakcie interdyscyplinarnych warsztatów); dokona∏ wymiany doÊwiadczeƒ i opracowa∏ materia∏ dotyczàcy przyk∏adów dobrej praktyki; rozszerzy∏ zakres nauczania projektowania zrównowa˝onego w ramach za-
design at every stage of education and integrate the themes with such
subjects as Building, Constructions or Materials Science. The realization of the Suspurpol project showed the inevitability of this direction
process;
• Publication of 37 articles concerning planning
and the possibilities of implementing sustainable housing investments by Czasopismo
Techniczne, Architektura, No. 3-A/2007 –
issue 3 (year 104), Cracow University of
Technology, Kraków;
• Current issue of the publication “Housing
Environment” (No. 5/2007) with a summary of
the results of the SusPurPol project;
• Blue Print – final document of the Suspurpol
the leader from the materials prepared by the
partners.
The exchange of experience, the promotion of
the Suspurpol project and the examples of
prepared within the project, showed some similarity in the approach to
some elements of sustainable design into urban and architectural
barriers and the effects of the educational
project, published in Great Britain, edited by
Wymianie doÊwiadczeƒ, promocji projektu Suspurpol i przyk∏adów dobrej praktyki oraz prezentacji bie˝àcych wydarzeƒ s∏u˝y strona internetowa projektu:
http://www. arch.pk.edu.pl/~kksm/suspurpol/01_o_projekcie.html
and: http://www.projektator.com/work/kksm/
methods with the Faculty of Architecture at the Portsmouth University,
cooperation. It is necessary to stabilize the programme, introduce
Environment, “Housing Environment” No.
4/2006, devoted to the presentation of the lay-
good practice and the presentation of the current events are shown on the project’s website:
http://www.arch.pk.edu.pl/ ~kksm/suspurpol/01_o_projekcie.html
and : http://www.projektator.com/work/kksm/
7. SUMMARY
41
XI Konferencja IPU, Richard Williams, Manager projektu. 11th IUD Conference, Richard Williams, Project manager.
j´ç prowadzonych ze studentami Wydzia∏u Architektury; zacieÊni∏ kontakty
z gminami Ma∏opolski; dokona∏ promocji zrównowa˝onych rozwiàzaƒ w skali
Ma∏opolski; uczestniczy∏ w sformu∏owaniu wniosków oraz przygotowaniu ostatecznej strategii planowania i zaopatrzenia dla zrównowa˝onych inwestycji
mieszkaniowych; zrealizowa∏ system informowania o projekcie i rozwiàzaniach
zrównowa˝onych.
In the course of the realization of the project,
the team of the Chair of Housing Environment:
recognized barriers impeding the implementation of sustainable investments (with the help
of some experts and during interdisciplinary
workshops); exchanged experience and prepared some material concerning examples of
1
SEEDA – South East England Development Agency (Agencja Rozwoju Regionu Po∏udniowo-Wschod-
good practice; broadened the range of teach-
niej Anglii) – agencja rzàdowa, której dzia∏alnoÊç ma na celu zrównowa˝ony rozwój ekonomiczny i so-
ing sustainable design in classes with the stu-
cjalny w regionie po∏udniowo-wschodniej Anglii.
dents of the Faculty of Architecture; tightened
2
contacts with the communes of Ma∏opolska;
Sustainability Checklist – propozycja systemu oceny inwestycji sporzàdzona przez SEEDA. Podczas
procesu certyfikacji brane majà byç pod uwag´ nast´pujàce grupy parametrów: 1. Po∏àczenie z istnie-
promoted sustainable solutions in the scale of
jàcà zabudowà i spo∏ecznoÊcià, 2.U˝ycie terenu, forma urbanistyczna i architektoniczna, 3.Transport,
Ma∏opolska; participated in the formulation of
4. Energia, 5. Wp∏yw budynku na Êrodowisko, 6. Wp∏yw infrastruktury na Êrodowisko, 7. Zasoby natu-
conclusions and the preparation of the final
ralne, 8. Ekologia, 9. Spo∏ecznoÊç, 10. Gospodarka. System mia∏by byç obligatoryjny, a obowiàzek je-
strategy of planning and purchasing for sus-
go stosowania nak∏ada∏yby plany zagospodarowania przestrzennego.
tainable housing investments; realized a system of information on the project and sustainable solutions.
42

przeczytaj

Transkrypt

Podobne dokumenty

przeczytaj - Politechnika Krakowska

od redakcji

Zagrożenia cywilizacyjne i zrównoważony rozwój Część biologiczna

Streszczenie, Abstract

Wieœci Oœwiatowe - Zespół Szkół Technicznych im. gen

Korzystajmy z materiałów edukacyjnych w portalu

139767 Zawartość Wprowadzenie Alina Daniłowska Asymetria