pl (11) 209688 pl 209688 b1 - Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie.

pl (11) 209688 pl 209688 b1 - Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie.

RZECZPOSPOLITA
POLSKA
(12)
OPIS PATENTOWY
(19)
(21) Numer zgłoszenia: 375654
Urząd Patentowy
Rzeczypospolitej Polskiej
(54)
PL
209688
(13) B1
(11)
(51) Int.Cl.
B23P 6/00 (2006.01)
(22) Data zgłoszenia: 09.06.2005
Sposób regeneracji hamulców ciernych i narzędzie do regeneracji hamulców ciernych
(73) Uprawniony z patentu:
(43) Zgłoszenie ogłoszono:
11.12.2006 BUP 25/06
(45) O udzieleniu patentu ogłoszono:
PL 209688 B1
31.10.2011 WUP 10/11
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W LUBLINIE,
Lublin, PL
(72) Twórca(y) wynalazku:
ZBIGNIEW OSZCZAK, Lublin, PL
2
PL 209 688 B1
Opis wynalazku
Przedmiotem wynalazku jest sposób regeneracji hamulców ciernych i narzędzie do regeneracji
hamulców ciernych, a zwłaszcza do regeneracji hamulców stosowanych w pojazdach kołowych.
W każdym hamulcu ciernym wyróżniamy dwa człony okresowo trące o siebie w celu zmniejszenia prędkości jednego z nich. Ze względów praktycznych, w mechanizmach jednociernych, robocza
powierzchnia członu hamowanego jest znacznie odporniejsza na ścieranie niż robocza powierzchnia
członu hamującego, przy czym człon hamowany jest ściśle związany z maszyną, w której pracuje zaś
człon hamujący można łatwo wymieniać na nowy. Dzięki temu w prosty sposób można przez długi
czas utrzymywać hamulec w pełnej sprawności. Nie mniej okresowo należy wymienić człony hamujące, a raz na kilka wymian należy poddać roboczą powierzchnię członu hamowanego co najmniej obróbce skrawającej mającej na celu wyrównanie jej powierzchni.
W odniesieniu do hamulców samochodowych regularnie wymienia się szczęki i klocki hamulcowe zaś raz na jakiś czas wytacza się bębny a tarcze hamulcowe przetacza się. Taka regeneracja
bębnów i tarcz jest uciążliwa, gdyż wymaga wymontowania z pojazdu danego elementu, przeprowadzenia obróbki oraz montażu w pojeździe. Obróbkę przeprowadza się na specjalnych maszynach za
pomocą narzędzi skrawających, po uprzednim zamocowaniu członu hamowanego w uchwycie obróbkowym. Natomiast znane narzędzie skrawające składa się z uchwytu, który służy do mocowania narzędzia np. w imaku, przy czym w uchwycie zamocowany jest element skrawający, np. w postaci płytki
z węglików spiekanych.
Istota sposobu regeneracji członu hamowanego hamulca ciernego, w którym powierzchnię roboczą poddaje się obróbce skrawaniem, polega na tym, że człon hamowany obrabia się w miejscu
jego normalnej pracy zaś narzędzie mocuje się w miejscu członu hamującego, po czym człon hamowany wprawia się w ruch i zatrzymuje się go. W trakcie hamownia powierzchnia członu hamowanego
jest obrabiana. Regenerację członu hamowanego przeprowadza się korzystnie w dwóch operacjach,
przy czym pierwszą, zgrubną operację przeprowadza się za pomocą pierwszego narzędzia a druga,
wykańczającą operację przeprowadza się za pomocą drugiego narzędzia.
Istota narzędzia do regeneracji członu hamowanego hamulca ciernego zawierające uchwyt oraz
element skrawający, polega na tym, że uchwyt posiada taką samą konstrukcję jak element nośny
członu hamującego, zaś element skrawający znajduje się w miejscu odpowiadającym położeniu okładziny na członie hamującym. Szerokość elementu skrawającego korzystnie jest nieco większa od
szerokości okładziny, dzięki czemu obróbce podlega większy obszar niż jest konieczny dla poprawnego działania hamulca. Narzędzie korzystnie składa się z dwóch narzędzi tworzących komplet, pierwszego narzędzia przeznaczonego od obróbki zgrubnej i drugiego narzędzia przeznaczonego do obróbki wykańczającej. Element skrawający w pierwszym narzędziu posiada na swej roboczej powierzchni wybranie, dzięki czemu we wstępnej fazie obrabiane są krawędzi zagłębienia, będącego
wynikiem normalnego zużycia członu hamowanego. Ten sam elekt uzyskuje się w narzędziu, w którym element skrawający korzystnie stanowią dwa odrębne paski skrawające leżące w pewnej odległości od siebie.
Dzięki wynalazkowi możliwa jest regeneracja hamulców bez konieczności stosowania specjalnych obrabiarek a tym samym bez konieczności korzystania z pomocy specjalistycznych warsztatów.
Urządzenie według wynalazku przedstawione jest w przykładowym wykonaniu na schematycznym rysunku, na którym:
• fig. 1 przedstawia hamulec tarczowy w widoku z boku;
• fig. 2 przedstawia przekrój A-A przez hamulec tarczowy w miejscu zaznaczonym na fig. 1;
• fig. 3 przedstawia przekrój przez hamulec tarczowy z urządzeniem do obróbki zgrubnej;
• fig. 4 przedstawia przekrój przez hamulec tarczowy z urządzeniem do obróbki wykańczającej;
• fig. 5 przedstawia hamulec bębnowy w widoku z boku;
• fig. 6 przedstawia przekrój B-B przez hamulec bębnowy w miejscu zaznaczonym na fig. 5;
• fig. 7 przedstawia przekrój przez hamulec bębnowy z urządzeniem do obróbki zgrubnej;
• fig. 8 przedstawia przekrój przez hamulec bębnowy z urządzeniem do obróbki wykańczającej.
Figury 1 i 2 przedstawiają cierne części samochodowego hamulca tarczowego w stanie nadającym się do regeneracji, to jest tarczę 1 oraz klocek 2. Pozostałe, znane elementy hamulca nie zostały
pokazane, gdyż wynalazek ich nie dotyczy zaś ich pominięcie podnosi czytelność rysunku. Klocek 2
składa się z płytki 3, do której przyklejona jest okładzina 4. Po obu stronach tarczy 1, w miejscu styku
z okładzinami 4 widoczne są zagłębienia 5 będące następstwem tarcia okładzin 4 o tarczę 1.
PL 209 688 B1
3
Figura 3 przedstawia fragment pół-przekroju przez tarczę 1 z pierwszym narzędziem 6 zamocowanym w miejscu klocka 2. Pierwsze narzędzie 6 składa się z pierwszego uchwytu 7 zaopatrzonego w pierwszy element skrawający 8. Szerokość S8 pierwszego elementu skrawającego 8 jest nieco
większa niż szerokość S4 okładziny 4. Pierwszy uchwyt 7 jest też nieco większy, odpowiednio do
wielkości pierwszego elementu skrawającego 8. Pierwszy uchwyt 7 posiada taką samą konstrukcję jak
płytka 3 dzięki czemu pierwsze narzędzie 6 można mocować w miejscu mocowania klocka 2. Pierwszy element skrawający 8 posiada na swej powierzchni roboczej wybranie 9, dzięki czemu w trakcie
pierwszej operacji obrabiane są tylko krawędzie zagłębienia 5.
Figura 4 przedstawia fragment pół-przekroju przez tarczę 1 z zamocowanym w miejscu klocka 2
drugim narzędziem 11. Drugie narzędzie 11 składa się z drugiego uchwytu 12 zaopatrzonego w drugi
element skrawający 13, przy czym drugi uchwyt 12 jest tożsamy z pierwszym uchwytem 7 zaś drugi
element skrawający 13, który stanowi element wykańczający, posiada płaską powierzchnię roboczą.
W celu regeneracji hamulca tarczowego, to jest tarczy 1 w miejscu klocków 2 mocuje się pierwsze narzędzia 6 po czym ustawia się koła samochodu z tymi hamulcami na rolkach i uruchamia się
napęd kół a następnie naciska się pedał hamulca dzięki czemu pierwsze narzędzia 6 obrabiają
wstępnie tarczę 1. Następnie w miejsce pierwszych narzędzi 6 mocuje się drugie narzędzia 11
i w podobny sposób przeprowadza się obróbkę wykańczającą. Po obróbce tarczy 1 w miejsce drugich
narzędzi 11 montuje się nowe klocki 2.
Figury 5 i 6 przedstawiają hamulec bębnowy. W hamulcu tym wyróżniamy bęben 15 oraz dwie
szczęki 16. Szczęka 16 składa się z łuku 17 o teowym przekroju, do którego stopki 18 przyklejona jest
okładzina 19. Na figurze 6, na wewnętrznej, walcowej powierzchni bębna 15 widoczne jest zagłębienie 20,
będące wynikiem normalnego zużycia bębna 15.
Figura 7 przedstawia przekrój przez bęben 15 z zamocowanym w nim pierwszy narzędziem 21,
które składa się z pierwszego uchwytu 22 oraz zamocowanych po obu jego bokach dwóch pasków
skrawających 23. Konstrukcja pierwszego uchwytu 22 jest zgodna z konstrukcją łuku 17.
Figura 8 przedstawia przekrój przez bęben 15 z zamocowanym w nim drugim narzędziem 25,
które składa się z drugiego uchwytu 26 oraz zamocowanym na jego czole drugim elemencie skrawającym 27. Drugi uchwyt 26 jest tożsamy z pierwszym uchwytem 22. Szerokość S27 drugiego elementu
skrawającego 27 jest nieco większa niż szerokość S19 okładziny 19 szczęki 16.
Sposób regeneracji hamulca bębnowego jest odpowiedni do sposobu regeneracji hamulca tarczowego.
Zastrzeżenia patentowe
1. Sposób regeneracji członu hamowanego hamulca ciernego, w którym powierzchnię roboczą
poddaje się obróbce skrawaniem, znamienny tym, że człon hamowany obrabia się w miejscu jego
normalnej pracy zaś narzędzie mocuje się w miejscu członu hamującego, po czym człon hamowany
wprawia się w ruch a następnie hamuje się go.
2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że regenerację przeprowadza się w dwóch operacjach, przy czym pierwszą, zgrubną operację przeprowadza się za pomocą pierwszego narzędzia
(6, 21) a druga, wykańczającą operację przeprowadza się za pomocą drugiego narzędzia (11, 25).
3. Narzędzie do regeneracji członu hamowanego hamulca ciernego zawierające uchwyt oraz
element skrawający, znamienne tym, że uchwyt posiada taką samą konstrukcję jak element nośny
członu hamującego, zaś element skrawający znajduje się w miejscu odpowiadającym położeniu okładziny (4, 19) na członie hamującym.
4. Narzędzie według zastrz. 3, znamienne tym, że szerokość elementu skrawającego (S8, S27)
jest nieco większa od szerokości okładziny (S4, S19).
5. Narzędzie według zastrz. 3, znamienne tym, że składa się z dwóch narzędzi tworzących
komplet, pierwszego narzędzia (6, 21) oraz drugiego narzędzia (11, 25).
6. Narzędzie według zastrz. 5, znamienne tym, że element skrawający (8) w pierwszym narzędziu (6) posiada na swej roboczej powierzchni wybranie (9).
7. Narzędzie według zastrz. 5, znamienne tym, że pierwsze narzędzie (21) posiada jako element skrawający dwa równoległe paski skrawające (23).
4
PL 209 688 B1
Rysunki
PL 209 688 B1
5
6
PL 209 688 B1
Departament Wydawnictw UP RP
Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)