Strategia Rozwoju Gminy Adamów

Transkrypt

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Strategia
Rozwoju
Gminy
Adamów
na lata 2016 – 2020
(z perspektywą do 2022 r.)
Projekt: „Razem jesteśmy najsilniejsi – wdrożenie modelu współpracy w 6 gminach powiatu łukowskiego” o numerze POKL.05.04.02-00G69/13, realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet V – Dobre rządzenie, Działanie 5.4. Rozwój potencjału
trzeciego sektora, Poddziałanie 5.4.2. Rozwój dialogu obywatelskiego
1
Spis treści
I.
WSTĘP ................................................................................................................................4
II.
PROCES WYPRACOWANIA STRATEGII ...........................................................................5
2.1 Przebieg procesu wypracowania Strategii .....................................................................6
III.
DIAGNOZA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA GMINY ADAMÓW ......................................9
3.1 Przestrzeń, środowisko, zasoby kulturowe i historyczne ...............................................9
3.1.1 Rys historyczny ........................................................................................................10
3.1.2 Opis zasobów naturalnych i kulturowych ..............................................................13
3.1.3 Ocena stanu środowiska naturalnego i identyfikacja zagrożeń ...........................19
3.2 Sfera społeczna...............................................................................................................21
3.2.1 Demografia .............................................................................................................21
3.2.2 Rynek pracy .............................................................................................................24
3.2.3 Poziom aktywności społecznej................................................................................28
3.3 Sfera gospodarcza ..........................................................................................................31
3.3.1 Rolnictwo .................................................................................................................31
3.3.2 Przedsiębiorczość ....................................................................................................32
3.3.3 Turystyka .................................................................................................................39
3.4 Infrastruktura techniczna ............................................................................................42
3.4.1 Infrastruktura komunikacyjna ...............................................................................42
3.4.2 Infrastruktura sieciowa i telekomunikacja. ...........................................................44
3.4.3. Infrastruktura energetyczna i gazowa .................................................................45
3.4.4 Infrastruktura ochrony środowiska .......................................................................46
3.5 Infrastruktura społeczna ..............................................................................................48
3.5.1 Edukacja ..................................................................................................................48
3.5.2 Infrastruktura sportowa i rekreacyjna ..................................................................50
3.5.3 Infrastruktura kultury ............................................................................................51
3.5.4 Ochrona zdrowia. ...................................................................................................53
3.5.5 Opieka społeczna .....................................................................................................54
3.6 Zarządzanie ....................................................................................................................56
3.6.1 Promocja ..................................................................................................................57
3.6.2 Organizacje pozarządowe ......................................................................................58
3.6.3 Gospodarka finansami gminy .................................................................................60
IV.
V.
ANALIZA SWOT ............................................................................................................63
PERSPEKTYWY ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO .......................................71
2
4.1 Misja i wizja Gminy Adamów .........................................................................................71
4.2 Strategiczny Program Rozwoju.....................................................................................72
VI.
SPÓJNOŚĆ STRATEGII Z DOKUMENTAMI WYŻSZEGO RZĘDU ................................79
VII.
WDRAŻANIE STRATEGII .............................................................................................88
7.1 Instrumenty wdrażania Strategii .................................................................................88
7.2 Prognoza finansowania Strategii .................................................................................89
VIII. MONITORING STRATEGII ............................................................................................96
Bibliografia .............................................................................................................................106
Załącznik 1. Wieloletni Plan Inwestycyjny ....................................................................108
Załącznik 2. Strategia Rozwoju Gminnej Biblioteki Publicznej w Adamowie…...……...145
3
I.
WSTĘP
Strategia Rozwoju Gminy Adamów na lata 2016-2020 (z perspektywą do 2022 r.)
jest kluczowym elementem planowania rozwoju lokalnego. Dokument ten stanowił będzie
narzędzie do właściwego wyboru długofalowych celów, ustalania programów do realizacji
zadań, ale przede wszystkim narzędzie stymulowania rozwoju gminy. Konieczność
aktualizacji Strategii Rozwoju Gminy wynika z nieustannie zmieniających się warunków
wewnętrznych i zewnętrznych, które wymagają wprowadzenia nowego spojrzenia na zasoby
gminy oraz gospodarowania nimi w taki sposób, aby gmina mogła się rozwijać, wpisując
jednocześnie najistotniejsze trendy w koncepcję wypracowaną na wyższych szczeblach
zarządzania rozwojem. Strategia Rozwoju Gminy Adamów na lata 2016-2020 (z perspektywą
do 2022 r.) kładzie nacisk na zrównoważony rozwój gminy, bazujący na zintegrowaniu
polityki środowiskowej, gospodarczej, przestrzennej i społeczno-kulturowej. Konstrukcję
dokumentu Strategii oparto na partycypacyjno-eksperckim modelu budowy planów
strategicznych jednostek samorządu terytorialnego, w pełni oddającym oczekiwania
krajowych oraz unijnych instytucji odpowiedzialnych za rozwój terytorialny w Polsce.
Główne przesłanki budowy Strategii Rozwoju Gminy Adamów to:
1. Zmieniająca się sytuacja gospodarcza i społeczna wewnątrz gminy, jak i w jej otoczeniu –
reagowanie na nowe warunki rozwojowe;
2. Nowe i zaktualizowane dokumenty strategiczne szczebla wspólnotowego, krajowego
i regionalnego – spójność z ich priorytetami;
3. Nowy paradygmat polityki regionalnej;
4. Oparcie systemu realizacji polityki regionalnej o zasadę wieloszczeblowego zarządzania
procesami rozwojowymi – strategia wspólnoty lokalnej;
5. Nowy okres programowania funduszy Unii Europejskiej na lata 2014-2020;
6. Stworzenie podstaw dla endogenicznego rozwoju w nowym wymiarze polityki spójności
UE po 2020 roku.
W systemie zarządzania polityką rozwoju na poziomie gminy, Strategia pełni kluczową rolę –
jako generalny plan postępowania władz samorządu gminnego, ale również jako narzędzie
współpracy z innymi partnerami samorządowymi, prywatnymi i pozarządowymi (Zarys
4
metodyki opracowania programów strategicznych; 2004). Tworzenie partnerstw na etapie
realizacji poszczególnych kierunków interwencji niniejszej Strategii będzie miało kluczowe
znaczenie dla pozyskiwania zewnętrznych zasobów finansowych.
Przyjęty horyzont czasowy Strategii oraz jej główne założenia nawiązują bezpośrednio do
zasad
polityki
regionalnej
państwa
i
polityki
strukturalnej
Unii
Europejskiej.
Zakłada się, że Strategia będzie bazowym dokumentem do opracowania i wdrożenia
na terenie gminy programów i projektów, współfinansowanych ze środków krajowych
i
funduszy
strukturalnych
Unii
Europejskiej
w
drugim
okresie
programowania
(tj. w latach 2014-2020).
została przygotowana w wyniku prac prowadzonych przez kierownictwo gminy oraz
ekspertów Fundacji EOS. Dokument uwzględnia wnioski i rekomendacje sformułowane
w ramach szerokiej debaty publicznej, której elementem były w szczególności warsztaty
strategiczne z udziałem Grupy Roboczej i spotkania konsultacyjne.
II.
PROCES WYPRACOWANIA STRATEGII
Do prac nad wypracowaniem Strategii zaproszeni zostali przedstawiciele instytucji
publicznych i organizacji społecznych z terenu Gminy, tworząc Zespół Roboczy
ds. Opracowania i Realizacji Strategii Rozwoju Gminy Adamów, w następującym składzie:
1. Waldemar Golba - p.o. Kierownika Referatu Gospodarki i Rozwoju Lokalnego,
Przewodniczący Zespołu;
2. Jolanta Biaduń - Sekretarz Gminy, członek Zespołu;
3. Anna Biadun - Dyrektor Zespołu Obsługi Placówek Oświatowych w Adamowie, członek
Zespołu;
4. Katarzyna Wierzbicka-Frydrych - Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Adamowie, członek Zespołu;
5. Włodzimierz Wolski - Dyrektor Zespołu Szkół w Woli Gułowskiej, członek Zespołu;
6. Ryszard Kania - Dyrektor Gimnazjum w Adamowie, członek Zespołu;
7. Janusz Grochowski - Dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Adamowie, członek
Zespołu;
8. Karol Ponikowski - Dyrektor Domu Kultury – Pomnik Czynu Bojowego Kleeberczyków
w Woli Gułowskiej, członek Zespołu;
5
9. Krystyna Bujak - Przewodnicząca Rady Gminy Adamów, Sołtys wsi Sobiska, członek
Stowarzyszenia Przyjaciół Gminy Adamów „Jedność”, członek Zespołu;
10. Bogdan Mioduchowski - Prezes Zakładu Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.
11. Elżbieta Gontarz - Prezes Stowarzyszenia Oświatowego „Kaganek”, Dyrektor Szkoły
Podstawowej i Gimnazjum w Zakępiu, członek Zespołu;
12. Iwona Adamska - pracownik Gminnej Biblioteki Publicznej w Adamowie, członek
Zespołu;
13. Henryk Szczygieł - Kierownik Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej
14. Tadeusz Kołodziejczyk - Inspektor ds. gospodarki przestrzennej, członek Zespołu;
15. Piotr Zgorzałek - Referent ds. budownictwa, członek Zespołu
Prace zespołu koordynuje Pan Waldemar Golba .
Praca grupy roboczej pozwoliła przeprowadzić analizę SWOT, sformułować misję
i wizję rozwoju gminy oraz cele strategiczne i operacyjne strategii. Grupa robocza składała
się z przedstawicieli różnych grup społecznych Gminy Adamów. Byli w nich merytoryczni
pracownicy Urzędu Gminy, przedstawiciele władz lokalnych, przedstawiciele stowarzyszeń
i grup nieformalnych, przedsiębiorcy, a także przedstawiciele jednostek organizacyjnych
Gminy realizujących w swoich jednostkach cele zawarte w strategii.
2.1 Przebieg procesu wypracowania Strategii
Proces przygotowania dokumentu składał się z następujących etapów:
- organizacja procesu planowania strategicznego
- diagnoza sytuacji społecznej Gminy
- planowanie działań
- opracowanie dokumentu.
W celu zastosowania partycypacyjnego modelu opracowania Strategii przeprowadzono trzy
spotkania warsztatowe, w których uczestniczyli członkowie zespołu zadaniowego
oraz zaproszeni goście. Celem spotkań była:

diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej w Gminie, w tym:

analiza realizacji Strategii Rozwoju Gminy Adamów na lata 2008-2015
6

analiza sytuacji społecznej gospodarczej w oparciu o dane statystyczne oraz opinie
środowisk społecznych i przedstawicieli instytucji społecznych, biznesu

analiza
otoczenia,
zdefiniowanie
obszarów
problemowych
i
dziedzin
rozwojowych


analiza klimatu do rozwoju poszczególnych dziedzin i obszarów strategicznych

formułowanie wizji rozwoju gminy
określenie wizji rozwojowej i głównych kierunków rozwojowych gminy:

identyfikacja i kategoryzacja problemów społeczno-gospodarczych w gminie;
problemy gospodarcze, problemy społeczne, problemy związane z infrastrukturą,
komunikacją, zagadnienia środowiskowe


analiza SWOT

określanie zasobów gospodarczych gminy

analiza bodźców rozwojowych poszczególnych dziedzin i obszarów strategicznych
formułowanie założeń planu rozwoju gminy w oparciu o partycypację społeczną
i zasady zrównoważonego rozwoju

formułowanie misji rozwoju gminy

formułowanie celów strategicznych

określanie celów oraz kierunków działań w gminie

określanie sposobu zarządzania realizacją strategii

określenie działań zespołu wdrożeniowego

ustalenie zasad monitoringu
Bazą do opracowania diagnozy społeczno-gospodarczej zawartej w strategii były
materiały i analizy statystyczne gromadzone przez instytucje takie, jak: baza danych
regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego www.stat.gov.pl, Urząd Gminy Adamów,
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Adamowie, placówki oświatowe oraz kulturalne.
Prace nad przygotowaniem strategii prowadzone były także w oparciu o przygotowaną
diagnozę społeczną gminy, obejmującą dostępne dane wtórne oraz dane pierwotne
pochodzące z badań ankietowych oraz wywiadów pogłębionych. W ramach części diagnozy
przygotowanej
przez
Polskie
Towarzystwo
Ekonomiczne,
Oddział
w
Lublinie
przeprowadzono 80 ankiet i 5 wywiadów pogłębionych z mężczyznami i kobietami
w przedziale wiekowym 25–59 lat. Założenie zakładało celowy dobór próby mieszkańców
Gminy Adamów, zarówno w przypadku kwestionariusza ankiety jak i wywiadu. Badanie
metodą kwestionariusza ankiety odbywało się od 18 grudnia 2013 roku do 9 stycznia 2014
7
roku. W badaniu ankietowym wzięło udział 59 kobiet i 21 mężczyzn, co daje stosunek 74%
udziału kobiet w badaniu i 26% mężczyzn. Raport diagnostyczny przygotowany przez Polskie
Towarzystwo
Ekonomiczne,
Oddział
w
Lublinie,
charakteryzujący
podstawowe
uwarunkowania rozwojowe Gminy Adamów, posłużył jako impuls do dyskusji dotyczącej
zasobów wewnętrznych gminy oraz wpływu otoczenia zewnętrznego. W trakcie prac
warsztatowych z Grupą Roboczą dokonano oceny i analizy potencjału Gminy Adamów, jej
słabości oraz szans i zagrożeń istotnych z punktu widzenia dalszego rozwoju społecznogospodarczego (analiza SWOT). Wyniki analizy SWOT stały się podstawą do sformułowania
podstawowych wyzwań i zagadnień strategicznych dla Gminy Adamów. Tworząc Strategię
Rozwoju Gminy Adamów na lata 2016-2020 (z perspektywą do 2022 r.) przeprowadzono
ewaluację „starej” Strategii. Podczas warsztatów strategicznych z udziałem Grupy Roboczej
przeanalizowane zostały zakładane niegdyś cele i zadania – pod kątem stopnia ich realizacji.
Identyfikowano zadania w pełni zrealizowane, zadania posiadające charakter ciągły
(permanentny – które powinny się znaleźć w nowoprojektowanej Strategii), zadania
rozpoczęte (które również powinny stanowić część Strategii na lata 2016-2020
(z perspektywą do 2022 r.) oraz zadania niezrealizowane. W kolejnych pracach
warsztatowych, do tak zweryfikowanego pakietu zadań pochodzących z dotychczasowej
Strategii Rozwoju Gminy, identyfikowano zadania zupełnie nowe, odpowiadające swoim
charakterem obecnym oczekiwaniom społeczności lokalnej i jej potrzebom, a także
zdiagnozowanym szansom rozwojowym. Dzięki takiemu podejściu zachowana została zasada
ciągłości planowania strategicznego i ponadkadencyjności.
Ostatnim etapem prac było opracowanie elementów strategii, dotyczących
monitorowania osiągania celów i realizacji poszczególnych kierunków interwencji oraz
aktualizowania dokumentu – zgodnie ze zmieniającymi się uwarunkowaniami wewnętrznymi
i w otoczeniu gminy.
Kolejna płaszczyzna to konsultacje ze społecznością gminy i warsztaty nad
aktualizacją strategii. W ramach konsultacji społecznych Strategia Rozwoju Gminy Adamów
na lata 2016-2020 (z perspektywą do 2022 r.) prezentowana była na zebraniach wiejskich
w sołectwach oraz na spotkaniach z liderami lokalnymi w Urzędzie Gminy. Na spotkaniach
tych przyjmowano uwagi mieszkańców, co pozwoliło zebrać materiały do aktualizacji
strategii.
Strategia jako dokument programowy zawiera charakterystykę gminy, analizę
problemów społeczno-gospodarczych, cele strategiczne i operacyjne, a także działania, które
8
należy podjąć, aby realizować te cele. Do dopełnienia dokumentu i w celu jego ewaluacji
przedstawiono także zasady monitorowania strategii.
Taka struktura Strategii Rozwoju Gminy Adamów pozwala traktować ją jako
dokument otwarty, który będzie aktualizowany w miarę zmieniającej się sytuacji społecznej
i gospodarczej oraz w oparciu o monitoring i ewaluację działań strategii. Struktura taka
pozwala także po zakończeniu ram czasowych strategii na weryfikację jej celów
po dokonaniu analizy problemów i aktualizacji działań, które należy podjąć w dalszej
perspektywie czasowej.
Proces
partycypacji
społecznej
w
odniesieniu
do
Strategii
Rozwoju
Lokalnego Gminy Adamów na lata 2016-2020 (z perspektywą do 2022 r.) dotyczy dwóch
etapów:
 opracowania strategii;
 wdrażania strategii;
III. DIAGNOZA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA GMINY ADAMÓW
3.1 Przestrzeń, środowisko, zasoby kulturowe i historyczne
Gmina Adamów położona jest w północnej części województwa lubelskiego,
w powiecie łukowskim, w odległości 25 km na południowy wschód od miasta Łuków.
Na 9.867 ha gminy zamieszkuje 5.889 mieszkańców (dane U.G. Adamów 2014 r.), co daje 59
osób na 1 kilometr kwadratowy.
Rys. 1 Położenie gminy Adamów w województwie lubelskim. Mapę pobrano ze strony internetowej:
http://wikipedia.pl.
9
Gmina została utworzona 1 stycznia 1973 r. w wyniku zmian w podziale
administracyjnym
kraju
wprowadzonych
ustawą
z
19
listopada
1972
r.
o utworzeniu gmin i o zmianie ustawy o radach narodowych. Siedzibą władz gminy jest
miejscowość Adamów.
Gmina
Adamów
Rys. 2 Położenie gminy Adamów w powiecie łukowskim. Mapę pobrano ze strony internetowej
www.lukow.ug.gov.pl.
Gminę Adamów stanowi 17 miejscowości: Adamów, Budziska, Dąbrówka,
Ferdynandów, Gułów, Helenów, Hordzieżka, Kalinowy Dół, Konorzatka, Lipiny, Natalin,
Sobiska, Turzystwo, Władysławów, Wola Gułowska, Zakępie, Żurawiec i 17 sołectw.
We wszystkich wsiach gminy oprócz miejscowości Adamów, a także częściowo Gułowa
i Woli Gułowskiej dominuje zabudowa rolnicza. Zabudowa jednorodzinna skupiona jest
głównie w miejscowości Adamów oraz sporadycznie w pozostałych wsiach gminy. Tylko
w Adamowie możemy spotkać się z zabudową wielorodzinną.
3.1.1 Rys historyczny
Tereny, na których położona jest Gmina Adamów, były we wczesnym średniowieczu
gęsto zalesione, co w znacznym stopniu hamowało rozwój osadnictwa. Największe nasilenie
lokacji na tym terenie miało miejsce w pierwszej połowie XVI wieku. W tym czasie z ziemi
radomskiej przybyli tu Rusieccy herbu Rawicz i w 1539 r. na podstawie przywileju
lokacyjnego od króla Zygmunta Starego założyli miasto Jadaromin, którego nazwę utworzono
z połączenia imion Jadama (Adama) i Hieronima Rusieckich. Oryginał przywileju
10
lokacyjnego nie zachował się. Jego tekst jest znany z zapisu w Metryce Koronnej. W narracji
dokumentu stwierdza się, że król dowiedziawszy się „o wyjątkowej wierności i zasługach”
braci Adama i Hieronima Rusieckich, jakie ci oddawali i oddają Rzeczypospolitej, chcąc ich
nagrodzić, pozwala im na założenie i zbudowanie na „surowym i nowym korzeniu miasta
nazwanego Jadaromin”. Później niezwykłą formę Jadaromin przekształcono na Jadamów
(ok. 1543 r.), a następnie na Adamów (ok. 1617 r.). Miasto miało rządzić się według prawa
niemieckiego (magdeburskiego) i stanowić odrębny, wyłączony spod jurysdykcji urzędników
królewskich i prawa ziemskiego, okręg sądowy. Władza sądowa i administracyjna w mieście
spoczywała więc w rękach wójta, który wykonywał ją wraz z przysięgłymi ławnikami.
Dla wzrostu znaczenia i dobrobytu miasta król dał „zezwolenie na odbywanie w tymże
mieście trzech jarmarków rocznie”, przypadających na święta
św. Jana Chrzciciela,
św. Bartłomieja Apostoła i św. Jadwigi oraz targów tygodniowych w każdy poniedziałek.
Przywilej lokacyjny zawierał ponadto nieczęste wówczas zezwolenie na tzw. wolnicę, czyli
swobodny przywóz do miasta mięsa i sprzedawania go podczas jarmarków rocznych
i cotygodniowych targów, na stołach przygotowanych do bicia i sprzedaży.
Po uzyskaniu przywileju lokacyjnego bracia Rusieccy przystąpili do budowy miasta.
Wybrano pod nie wyniosłość terenową pomiędzy gruntami wsi Wojcieszków, Serokomla,
Konorzatka, Wola Gułowska i Gułów na lewym brzegu rzeki Grabówki. Niedługo po 1539 r.
zmarł Adam Rusiecki. Jedynym dziedzicem dóbr adamowskich pozostał Hieronim. W 1545 r.
wystąpił on do arcybiskupa gnieźnieńskiego i biskupa krakowskiego Piotra Gamrata
z prośbą o erygowanie w Adamowie parafii. Zatwierdzenie erekcji nastąpiło w Krakowie
26 sierpnia 1545 r. Nowa parafia objęła swoim zasięgiem wszystkie wsie stanowiące
własność Hieronima Rusieckiego, a należące wcześniej do parafii w Wojcieszkowie oraz
z parafii Drążgów - wsie Lipiny i Wola Sobieska. Wraz z otrzymaniem praw miejskich
Adamów otrzymał herb przedstawiający niedźwiedzia stojącego na czterech łapach,
zwróconego w prawą stronę, który stanowił część herbu Rawicz, jakim pieczętował się ród
Rusieckich. Po Rusieckich w XVIII i XIX wieku tereny obecnej Gminy Adamów należały
wraz z miastem do rodu Krasińskich, a następnie drogą spadku przeszły w posiadanie książąt
Czartoryskich. W 1796 r. staraniem biskupa Adama Krasińskiego rozpoczęto budowę
nowego, murowanego kościoła. Na skutek zamieszek wojennych budowę przerwano
i ukończono dopiero w 1858 r. przy pomocy finansowej właściciela dóbr adamowskich Ludwika Krasińskiego. Konsekracja świątyni p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego miała
miejsce w 1860 r.
11
W latach 1864-1868 przeprowadzono akcje uwłaszczeniową, obejmującą również mieszczan,
którzy zostali uwolnieni od powinności wobec dotychczasowego właściciela - hrabiego
Ludwika Krasińskiego. W 1869 r. ukaz carski pozbawił Adamów praw miejskich. Decyzja
Komitetu Urządzającego w Królestwie Polskim zmieniła Adamów w osadę i włączyła
do gminy wiejskiej Gułów. W ciągu półwiecza rozdzielającego rok 1864 i 1918 dokonały się
w Adamowie ważne przeobrażenia. Znacznie wzrosła liczba mieszkańców Adamowa a tym
samym postępowało zróżnicowanie wyznaniowe i narodowościowe. Oprócz Polaków tereny
gminy zamieszkiwali wówczas Żydzi, Rosjanie, Niemcy i Serbowie. Bardzo liczną częścią
społeczności Adamowa stanowiła wspólnota żydowska. Pierwsza wzmianka o Żydach
w Adamowie pochodzi z 1827 r., było ich wtedy 108, co stanowiło 18,4% całej ludności.
Początkowo podlegali gminie w Kocku, zaś w drugiej połowie XIX w. utworzyli własną
gminę. W 1890 r. w Adamowie mieszkało 989 Polaków (katolików), 283 Żydów i 5 Rosjan
(prawosławnych), osiemnaście lat później 1073 Polaków, 647 Żydów, 14 Rosjan,
6 Niemców i 21 Serbów. W 1921 r. w Adamowie zamieszkiwało 664 Żydów, co stanowiło
34,3% całej ludności. Wówczas w Adamowie mieściła się synagoga i kirkut.
Ta wielonarodowa społeczność przetrwała aż do II wojny światowej. W październiku 1942 r.
ludność żydowska została przesiedlona do getta w Łukowie, a później do obozu w Treblince.
Front I wojny światowej przetoczył się przez Adamów między 10 a 15 sierpnia 1915 r.
Po ustąpieniu wojsk rosyjskich, wkroczyły oddziały austriackie, a po nich niemieckie.
Jesienią 1915 r. gmina znalazła się pod okupacją niemiecką, w granicach Generalnego
Gubernatorstwa Warszawskiego. W listopadzie 1918 r. kończy się okupacja niemiecka
i rozpoczyna okres niepodległości.
Wybuch II wojny światowej a szczególnie ostatnie walki wojny obronnej 1939 r. mocno
dotykają ziemie adamowskie. Ostry bój, prowadzony przez Samodzielną Grupę Operacyjną
„Polesie” dowodzoną przez gen. Franciszka Kleeberga toczy się o Wolę Gułowską.
W miejscowości Kalinowy Dół swój szlak bojowy kończy Pułk 3 Strzelców Konnych
im. Hetmana Polnego Koronnego Stefana Czarnieckiego.
Tereny obecnej gminy Adamów do 1955 r. pozostawały w obszarze gminy Gułów. Dopiero
w 1956 r. Adamów stał się siedzibą władz Gromadzkiej Rady Narodowej, a po kolejnym
etapie zmian administracyjnych, siedzibą gminy (Seroka H. 2013).
12
3.1.2 Opis zasobów naturalnych i kulturowych
Rzeźba terenu
Gmina Adamów leży na prekambryjskiej platformie Wschodnioeuropejskiej,
dokładnej na wyniesieniu Sławatycz. Stąd też możemy tu zlokalizować skały osadowe
pochodzące z miocenu, są to głównie piaski i iły. Obszar gminy Adamów charakteryzuje się
słabo zróżnicowaną rzeźbą terenu. Jest ona wynikiem działania czynników rzeźbotwórczych
z okresu zlodowacenia środkowopolskiego oraz procesów denudacyjnych z okresu
zlodowacenia bałtyckiego o stosunkowo niskiej aktywności. Wysokości bezwzględne wahają
się do 150 m n. p. m. (wschodnia część gminy) i do 183,9 m n. p. m. (północna część gminy).
Pod względem morfologicznym cały obszar gminy Adamów położony jest w obrębie
wysoczyzny polodowcowej. Jest to denudowana wysoczyzna plejstoceńska, lekko falista,
o spadkach od 2% do 5%. Na urozmaicenie rzeźby terenu wysoczyzny wpływa dolina rzeki
Czarnej, dolina rzeki Grabówki, a także lokalne formy geomorfologiczne tj. zagłębienia
bezodpływowe, obniżenia wytopiskowe oraz wydmowe (Turski R. 1993).
Klimat
Gmina Adamów leży w strefie klimatu Wielkich Dolin, Chełmsko – Podlaskiej
dzielnicy klimatycznej (Regionalizacja klimatyczna Polski wg. E. Romera). Średnia roczna
temperatura powietrza na terenie gminy wynosi około 7,5° C. Średnio w roku jest około 130
dni przymrozkowych, 52 dni mroźnych, 28 dni bardzo mroźnych oraz 35 dni gorących.
Średnie roczne sumy opadu na terenie gminy wynoszą około 550 mm. Największe miesięczne
sumy opadu występują latem z maksimum w lipcu (80 mm). Najmniejsze sumy opadu
przypadają od stycznia do kwietnia (średnio 30 mm/ miesiąc). Okres zalegania pokrywy
śnieżnej wynosi średnio 110 dni. Na terenie gminy Adamów przeważają wiatry zachodnie.
Częste są także wiatry północno - zachodnie i południowo - zachodnie. Udział
cisz
w ogólnej liczbie obserwacji
na terenie gminy wynosi
15 % w skali
roku. Największy jest on latem i jesienią, a najmniejszy zimą. Średnie roczne zachmurzenie
na obszarze gminy Adamów kształtuje się na poziomie 6,5 stopnia pokrycia nieba.
Maksimum roczne zachmurzenie osiąga w listopadzie (8,0 stopnia pokrycia nieba) i od tego
13
miesiąca spada do wystąpienia minimum rocznego we wrześniu (5,0 stopnia). Przeciętnie
w roku w gminie Adamów jest około 40 dni pogodnych i około 140 dni pochmurnych.
Zasoby wodne
Obszar gminy Adamów leży w regionie hydrograficznym Niziny Mazowieckiej. Jest
to najuboższy pod względem zasilania atmosferycznego (poniżej 550 mm) region
na Lubelszczyźnie. Odznacza się on dużym deficytem zasobów wodnych i silnym
zróżnicowaniem gęstości sieci wodnej. Główną sieć rzeczną obszaru tworzą: rzeka Czarna
(dopływ Tyśmienicy), oraz Grabówka (dopływ Czarnej). Teren gminy Adamów jest
obszarem bardzo ubogim w zbiorniki wód powierzchniowych (jeziora, stawy, zbiorniki
retencyjne). Największy kompleks zbiorników wodnych to stawy adamowskie oraz potorfowe
oczka wodne Dąbrówka. Funkcjonowanie zbiorników wodnych ma szczególne znaczenie dla
tego obszaru ze względu na bardzo niskie zasoby wód powierzchniowych i potrzebę ich
retencjonowania. Obszar ten charakteryzuje także występowanie niewielkiej liczby terenów
źródliskowych o stosunkowo małej wydajności - poniżej 1 l/sek. Wody podziemne
są pochodzenia czwartorzędowego, należą do II klasy, czyli są to wody średniej jakości. Ich
zasoby są również średnie. Na terenie obrębu Adamowa występuje 23 bagien i „oczek
śródleśnych” (Turski R. 1993).
Fot. 1. Oczko wodne
14
Gleby i surowce mineralne
Gleby na ternie gminy Adamów tworzyły się na utworach lodowcowych
i wodnolodowcowych, szczególnie piaskach oraz utworach współczesnych takich jak mady,
torfy
i
mursz.
Pod
względem
typologicznym
gleby
gminy
są
mało
zróżnicowane. Dominują gleby bielicowe i rdzawe powstałe z utworów lodowcowych
i wodnolodowcowych (piasków i glin), następnie gleby brunatne wyługowane i płowe
utworzone z piasków lekkich, występujące na większych obszarach w rejonie wsi Wola
Gułowska, Kolonia Dębowica, Gułów, Lipiny, Żurawiec i Natalin. W dolinach rzek
i
obniżeniach
terenu
występują
gleby
torfowe,
murszowo
-
torfowe,
murszowo - mineralne oraz czarne ziemie zdegradowane. Użytki rolne w gminie Adamów
zajmują powierzchnię 6288,67 ha z czego 5363,24 ha (85,3 %) stanowią grunty orne, 68,33
ha (1,1 %) sady, łąki 783,8 ha (12,5%), pastwiska zaś zajmują powierzchnię 73,3 ha (1,2%).
Wśród gruntów ornych gminy przeważają gleby średniej jakości i słabe (IV i V klasa
bonitacyjna).
Tabela 1. Klasy bonitacyjne gleb w gminie Adamów (źródło: UG Adamów)
Numer klasy
II
IIIa
IIIb
IVa
IVb
V
VI
VIz
Grunty orne /udział %/ Użytki zielone /udział %/
0,53
5,44
11,54
37,05
35,41
9,97
0,06
13,54
52,68
30,92
2,86
Na terenie gminy Adamów znajdują się jedynie złoża piasków. Brak innych złóż
surowców mineralnych.
Obszary i obiekty chronione
Na terenie gminy Adamów występują obszary o walorach przyrodniczych rangi
regionalnej i lokalnej. Obszary o randze regionalnej to:
15
- Kompleks Leśny Gułów z przylegającymi od północy łąkami i kompleksem stawów
rybnych koło Adamowa o pow. ok. 2600 ha,
- Dolina Grabówki na odcinku od Adamowa do wschodniej granicy gminy o pow. ok.
188 ha.
Obszary o randze lokalnej to cztery kompleksy leśne: Las Adamowski, fragmenty
lasów koło Zakępia i Hordzieżki przy wschodniej granicy gminy oraz las przy południowej
granicy gminy - o łącznej powierzchni około 325 ha. Powierzchnia wszystkich obszarów
cennych przyrodniczo wynosi około 3113 ha, co stanowi 31,5 % pow. gminy.
Obszary te charakteryzują się występowaniem bogatej flory i fauny oraz
walorami krajobrazowymi.
Obecnie ochroną prawną jako pomniki przyrody objęte są poszczególne okazy drzew
(26 drzew) i głaz narzutowy:
Tabela 2. Wykaz pomników przyrody (źródło: UG Adamów)
Aktualny wykaz pomników przyrody w gminie Adamów
1. Kasztanowiec biały
Park dworski Gułów
2. Topola czarna
Gułów
3. Topola czarna
Gułów
3. Głaz narzutowy - granit
Budziska
4. Dąb szypułkowy
Las Adamów
5. Aleja grabowa - 19 szt.
Park dworski Gułów
6. Dąb szypułkowy
Budziska
Planuje się objęcie ochroną kolejnych części gminy:
- 43 drzewa jako pomniki przyrody,
-
następujące
obszary
jako
rezerwaty
przyrody:
Stawy
Adamowskie,
Dolinę Grabówki,
-
utworzenie
użytków
ekologicznych:
Bagno
Gułów,
Dąbrówka
(potorfowe oczko wodne), Kalinowy Dół (torfowisko wysokie),
- utworzenie Adamowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu w północnej części
gminy (przechodzącego na obszar gmin Wojcieszków, Serokomla i Krzywda).
Środowisko przyrodnicze gminy Adamów posiada więc wiele cennych zasobów,
głównie wśród elementów szaty roślinnej.
16
Zabytki architektury
Na terenie gminy Adamów znajduje się kilka obiektów wpisanych do rejestru zabytków:
1. kościół parafialny p.w. Podwyższenia Św. Krzyża w Adamowie z dekoracją,
ruchomościami i drzewostanem w obrębie cmentarza kościelnego;
2. dawny zajazd w Adamowie;
3. zespół klasztorny karmelitów: kościół p.w. Nawiedzenia NMP, z dekoracją
architektoniczną i malarską, ruchomościami, klasztor karmelitów, teren w granicach
ogrodzonej parceli obejmującej cmentarz kościelny stary i nowy z zadrzewieniem,
częściowo otoczony murem, brama i dzwonnica;
4. dawny kościół parafialny p. w. Podwyższenia Krzyża Św. – obecnie kaplica p. w. Św.
Ap. Piotra i Pawła w Zakępiu (dawna cerkiew unicka w miejscowości Łukowce).
Fot. 2. Kościół pw. Nawiedzenia NMP
w Woli Gułowskiej - Sanktuarium Matki Bożej
Patronki Żołnierzy Września
Fot. 3. Kościół pw. Podwyższenia Krzyża
Świętego w Adamowie
17
Do elementów kultury zalicza się również zespoły cmentarne z cennymi nagrobkami
i wartościowymi zespołami starych drzew:

cmentarz parafialny w Adamowie,

cmentarz parafialny w Turzystwie.
Na terenie gminy znajdują się również liczne miejsca pamięci narodowej:

mogiły
zbiorowe
żołnierzy
SGO
„Polesie”
na
cmentarzu
parafialnym
w Adamowie,

kwatery żołnierzy poległych w 1939 r. z SGO ”Polesie” na cmentarzu parafialnym
w Turzystwie.
Fot. 4. Mogiły poległych podczas wojny obronnej 1939 r. na cmentarzu
w Turzystwie
Ochroną konserwatorską proponuje się objąć stanowisko archeologiczne stanowiące
teren po dawnym cmentarzu cholerycznym, leżące na północy miejscowości Adamów przy
skrzyżowaniu dróg do Wojcieszkowa i Krzywdy.
Planistyczną ochroną konserwatorską objęte są elementy historycznego układu
przestrzennego, tzn. rozplanowanie, zabudowa oraz związany z nimi integralnie teren
i krajobraz wyróżniający się całością układu przestrzennego miejscowości Adamów. Układ
dawnego miasteczka zachował się przede wszystkim we wschodniej części rynku
z usytuowanym przy nim kościołem i zajazdem.
18
W 1989 r. otwarto Dom Kultury-Pomnik Czynu Bojowego Kleeberczyków w Woli
Gułowskiej. Powstał on dla uczczenia pamięci ostatniej bitwy obronnej 1939 r. toczonej przez
Samodzielną Grupę Operacyjną ”Polesie”, dowodzoną przez gen. Franciszka Kleeberga.
Kultywuje się pamięć z czasu II wojny światowej m.in. poprzez działalność wystawienniczą
muzeum, organizowanie uroczystości rocznicowych, opiekę nad grobami Kleeberczyków czy
utrzymywanie stałego kontaktu ze środowiskami Kleeberczyków w kraju i za granicą,
a przede wszystkim poprzez organizowanie corocznych uroczystości rocznicowych ostatniej
bitwy obronnej 1939 r., które w 2007 r. zostały wzbogacone o rekonstrukcję bitwy o klasztor
w Woli Gułowskiej.
Fot. 5. Muzeum Czynu Bojowego Kleeberczyków w Woli Gułowskiej
3.1.3 Ocena stanu środowiska naturalnego i identyfikacja zagrożeń
Gmina Adamów ma głównie charakter rolniczy, z rozwiniętymi funkcjami obsługi
rolnictwa, usług dla ludności. Przemysł charakteryzuje się małą uciążliwością dla środowiska.
Zagrożenie dla środowiska naturalnego w gminie Adamów wiąże się z intensyfikacją
produkcji rolnej. Szczególnie wzrost nawożenia i stosowanie środków ochrony roślin jest
dużym zagrożeniem na gruntach, gdzie dominują gleby piaszczyste o dużej przepuszczalności
wodnej. Mała izolacja poziomu wodonośnego (głównie obszary dolin, zagłębień
bezodpływowych oraz południowo-wschodnie tereny gminy) skutkuje ryzykiem ich skażenia.
19
Zagrożenia dla stanu i czystości wód podziemnych związane są przede wszystkim
z odprowadzaniem ścieków, gospodarką odpadami, działalnością rolniczą oraz infiltracją
zanieczyszczonych wód powierzchniowych. Gmina Adamów nie posiada kompleksowego
systemu kanalizacji. Dla poprawy stanu środowiska należy więc w pierwszym rzędzie
rozwiązać problem kanalizacji największych skupisk ludności oraz oczyszczania ścieków.
W większości mieszkańcy gminy zmuszeni są do gromadzenia nieczystości płynnych
w zbiornikach bezodpływowych (szambach) zlokalizowanych na terenie poszczególnych
posesji. Stamtąd odwożone są wozami asenizacyjnymi do oczyszczalni ścieków. Należy
jednakże
przyjąć,
iż
znacząca
część
ścieków
ze
względu
na
niekompletne
uzbrojenie w szamba jest „zrzucana" bezpośrednio do środowiska, co stanowi zagrożenie,
zarówno dla mieszkańców jak i zasobów przyrodniczych.
Stałej kontroli winna podlegać sprawność systemu melioracji.
Nadmierne
przesuszenia terenu skutkować będą degradacją gruntów.
Bardzo ważnym elementem utrzymującym równowagę w środowisku przyrodniczym
są lasy. Należy więc zaznaczyć, że utrzymanie wysokiego poziomu lesistości w gminie
Adamów stanowi istotny element równowagi w środowisku przyrodniczym i znacząco
wpływa na zrównoważony rozwój gminy. Na 9.867 ha powierzchni gminy Adamów 3.161,7
ha zajmują lasy (lesistość 32%). Gmina Adamów leży na obszarze czystym w stosunku
do województwa lubelskiego. Emisja dwutlenku siarki w tym rejonie waha się w granicach
501-1000 Mega Ton na rok, dwutlenku azotu 121-200 Mega Ton na rok, pyłu 251-400 Mega
Ton na rok i jest stosunkowo niska w porównaniu z regionem lubelsko-puławskim
i chełmsko-krasnostawskim. Można jednak powiedzieć, że emisja tlenku węgla dla tego
regionu jest zbliżona do regionu lubelsko-puławskiego 431-810 Mega Ton na rok (WIOŚ
2013). Stan czystości powietrza i wód w gminie Adamów określa się na poziomie 90%.
Na terenie gminy Adamów funkcjonuje jedna oczyszczalnia ścieków, która obsługuje 1.518
mieszkańców. W Gminie Adamów funkcjonują również przydomowe oczyszczalnie ścieków.
W roku 2012 zostało wytworzonych 171,16 ton odpadów komunalnych zebranych z 1.213
gospodarstw domowych. Średnio jeden mieszkaniec wytworzył 25,7 kg odpadów
komunalnych. Przed 2013 na terenie gminy w ograniczonym zakresie prowadzono recykling
odpadów. Sytuacja zmieniła się po wprowadzeniu nowych przepisów w zakresie
gospodarowania odpadami, co nie zostało jeszcze ujęte w statystykach gminnych.
Wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych wynosi 0,5%. Warto dodać, rokrocznie liczba
zmieszanych odpadów komunalnych w ciągu roku zmniejsza się.
20
Wśród czynników, które mogą niekorzystnie wpłynąć na środowisko w gminie Adamów
należy wymienić:
- niedostateczna sieć kanalizacyjna
- niewłaściwa gospodarka leśna; lasy prywatne eksploatowane w sposób
niezorganizowany, co przyczynia się do dewastacji
- nielegalna penetracja obszarów leśnych
- zjawisko podrzucania śmieci, dzikie wysypiska odpadów
- intensyfikacja produkcji rolnej
- gwałtowne anomalia pogodowe powodujące dewastacje zasobów przyrodniczych
Na terenie gminy nie występuje wielki i średni przemysł, na jakość powietrza i poziom
zanieczyszczeń ma wpływ emisja daleka m.in. z aglomeracji miejskiej Lublina. Lokalnie
na jakość powietrza mogą oddziaływać miejscowe zakłady produkcyjne i usługowe oraz
przydomowe kotłownie.
Pod rozwój działalności przemysłowej i usługowej należy przeznaczyć tereny
o najniższych wartościach użytkowych z rolniczego punktu widzenia z jednoczesnym stałym
monitoringiem ich uciążliwości dla środowiska przyrodniczego (WIOŚ 2013).
3.2 Sfera społeczna
3.2.1 Demografia
Za podstawę opracowania informacji przyjęto dane demograficzne dotyczące gminy
Adamów za okres 2008 – 2014. Liczba kobiet i mężczyzn zamieszkujących terenie gminy
na dzień 31.08.2014 wynosiła 5889 osoby, w tym kobiet jest 2944 i 2945 mężczyzn.
Gęstość zaludnienia, to statystyczny wskaźnik demograficzny, oznaczający stosunek
liczby ludności danego obszaru do jego powierzchni. Gęstość zaludnienia wyraża się jako
liczbę ludzi mieszkających na powierzchni 1 km2. Gęstość zaludnienia na terenie gminy
wynosi 59 os/km². W porównaniu do gęstości zaludnienia występującej w gminach wiejskich
woj. Lubelskiego (48 os/km²) jest ona wyższa.
21
Tabela. 3 Gęstość zaludnienia na 1 km2 w gminie na tle kraju oraz województwa lubelskiego w 2013
r. (źródło: GUS)
Liczba mieszkańców
na 1 km2
123
86
48
Obszar
Polska
Województwo lubelskie
Gminy wiejskie województwa
lubelskiego
Gmina Adamów
59
Tabela 4 Liczba mieszkańców i struktura płci w Gminie Adamów w okresie 2008 -2014 (źródło: UG
Adamów)
Ogółem
Rok
Mężczyźni
Kobiety
2008
6075
3000
3075
2009
6039
2997
3042
2010
6003
2992
3011
2011
5962
2972
2990
2012
5947
2977
2970
2013
2014
na dzień 31.08.2014
5920
2969
2951
5889
2945
2944
Liczba mieszkańców gminy Adamów zmniejsza się z roku na rok. W analizowanych
latach 2007- 2014 jest ona mniejsza o 214 osób w porównaniu do roku 2007. Tendencja
spadkowa jest zjawiskiem problemowym, występującym na całym obszarze Polski. Powodem
tak niskiej demografii w gminie Adamów jest migracja ludności do większych miast lub poza
granice Polski. Ujemny przyrost naturalny czyli stosunek liczby urodzeń do liczby zgonów
w badanym okresie wystąpił w roku 2013 (Tabela 5).
Tabela 5. Współczynnik przyrostu naturalnego
2008
Współczynnik przyrostu
naturalnego na 1000 osób (%)
0,82
2009
0,99
2010
1,17
Rok
22
2011
0,34
2012
2,35
2013
-0,17
2014
0,17
Najliczniej zamieszkanymi miejscowościami w gminie są sołectwa; Adamów I (914
mieszkańców), Adamów II (1204 mieszkańców) i Gułów 511 mieszkańców. Pozostałe
miejscowości wraz z liczbą osób zamieszkujących ich terytorium została przedstawiona
w poniższej tabeli 6.
Tabela 6. Liczba mieszkańców w sołectwach (źródło: UG Adamów)
Lp.
Sołectwa
Liczba
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Adamów I
Adamów II
Budziska
Dąbrówka
Ferdynandów
Gułów
Helenów
Hordzieżka
Kalinowy Dół
Konorzatka
Lipiny
Sobiska
Turzystwo
Władysławów
Wola Gułowska
Zakępie
Żurawiec
914
1204
226
163
154
511
87
387
59
150
297
219
401
177
315
392
227
W gminie Adamów saldo migracji czyli różnica między napływem (imigracja),
a odpływem (emigracja) ludności z danego obszaru w latach 2008-2013 było ujemne (tabela
7). Migracja związana jest głównie z coraz większą liczbą młodzieży (30,9% ogółu ludności),
która podejmuje naukę w szkołach wyższych. Większość z nich pozostaje w większych
ośrodkach (głównie Warszawa, Lublin), ze względu na rynek pracy. Kolejną grupę stanowią
osoby bezpośrednio migrujące w poszukiwaniu pracy, głównie w budownictwie, handlu,
usługach. Ostatnie lata to również migracja zarobkowa do krajów UE.
23
Tabela 7. Saldo migracji w gminie Adamów (źródło: UG Adamów)
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Zameldowania na pobyt
stały
26
22
46
52
32
42
Wymeldowania z pobytu
stałego
65
72
87
94
59
68
Saldo migracji
-39
-50
-41
-42
-27
-26
3.2.2 Rynek pracy
Wśród mieszkańców
gminy Adamów ponad połowa to osoby w wieku
produkcyjnym, (3757 osób), zaledwie 17,5 % to osoby w wieku przedprodukcyjnym i aż
18 % to osoby w wieku poprodukcyjnym.
Wiek produkcyjny dzielony jest dalej na: wiek mobilny - 18–44 lata mężczyźni
i kobiety, wiek niemobilny - 45–64 lata mężczyźni i 45–59 lat kobiety. Wiek
przedprodukcyjny- to ludność, która nie osiągnęła wieku zdolności do pracy, tj. ludność
w wieku 0 - 17 lat. W wieku poprodukcyjnym znajdują się: mężczyźni w wieku 65 lat
i więcej, kobiety w wieku 60 lat i więcej.
Tabela 8. Ludność gminy Adamów w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym w 2013 (źródło: GUS)
ogółem
przedprodukcyjnym
produkcyjnym
poprodukcyjnym
ogółem
w tym
kobiety
ogółem
w tym
kobiety
ogółem
w tym
kobiety
Powiat
łukowski
54953
19199
9367
71427
32815
18699
12771
Gmina
Adamów
5824
1018
468
3757
1722
1049
720
Rys. 3. Struktura mieszkańców gminy Adamów ze względu na wiek
24
Bezrobocie jest zjawiskiem społecznym, polegającym na tym, iż część ludzi zdolnych
do pracy i deklarujących chęć jej podjęcia nie znajduje faktycznego zatrudnienia z różnych
powodów. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w roku 2012 wyniosła 350 osób, zaś
w 2013 roku nieznacznie spadła i liczyła 344 (Analiza sytuacji na rynku pracy w
województwie lubelskim 2012; 2013).
Stopa bezrobocia jest to iloraz liczby bezrobotnych przez liczbę aktywnych zawodowo
w danej kategorii ludności. W gminie Adamów stopa bezrobocia wynosi ok. 9 % i można
zaobserwować tendencję ustabilizowania się liczby osób bezrobotnych, po dużym wzroście
w latach 2009-2012. Połowa bezrobotnych to kobiety.
Tabela 9. Liczba osób bezrobotnych (źródło: Urząd Pracy Łuków)
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Liczba
bezrobotnych
ogółem
220
280
286
326
350
344
w tym kobiet
134
149
148
177
178
169
Czynnikiem różnicującym zagrożenie bezrobociem jest poziom wykształcenia. Wśród
bezrobotnych na terenie gminy z wykształceniem wyższym, średnim zawodowym i średnim
ogólnym zarejestrowanych było 158 osób, z wykształceniem zasadniczym i podstawowym
łącznie 189 osób. Należy stwierdzić, iż wciąż istotnym problemem jest bezrobocie wśród
młodych, w przedziale wiekowym od 18 do 34 roku życia. Ta grupa stanowi 64 % ogółu
bezrobotnych. Taka struktura bezrobocia w gminie wskazuje na brak działań prewencyjnych,
mających na celu aktywizację młodych, pomoc w zdobyciu doświadczenia zawodowego
i stworzenie dla nich nowych miejsc pracy.
Tabela. 10 Bezrobotni według wykształcenia (źródło: Urząd Pracy Łuków)
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Wyższe
25
25
33
48
50
38
Policealne i średnie
26
37
40
43
44
49
zawodowe
Średnie ogólnokształcące
52
60
79
79
77
71
Zasadnicze zawodowe
69
84
85
94
115
116
45
75
58
69
67
73
Podstawowe i niepełne
podst.
25
Tabela. 11 Bezrobotni według wieku (źródło: Urząd Pracy Łuków)
Przedział wiekowy
2008
2009
2010
2011
2012
2013
18 - 24
61
98
129
119
107
110
25 - 34
68
83
87
109
117
110
35 - 44
37
36
28
38
54
57
45 - 54
39
50
38
45
49
46
55 - 59
10
11
9
15
22
18
60 - 64
2
3
4
7
4
6
Tabela. 12 Bezrobotni według długości okresu pozostawania bez pracy (źródło: Urząd Pracy Łuków)
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Do 12 miesięcy
168
215
229
233
221
206
Powyżej 12
miesięcy
49
66
66
100
132
141
Dane z Powiatowego Urzędu Pracy w Łukowie wskazują, że w 2013 r. największe
bezrobocie jest odczuwalne w sektorze przetwórstwa przemysłowego, budownictwa i handlu
hurtowego i detalicznego (Dane PUP w Łukowie). Dokładne dane prezentuje Tabela13.
Tabela 13. Bezrobotni zarejestrowani w PUP w Łukowie (2013 r.)
Sektor
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
Górnictwo i wydobywanie
Przetwórstwo przemysłowe
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę
i powietrze do układów klimatyzacyjnych
dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z
rekultywacją
Budownictwo
Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając
motocykle
Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi
Transport i gospodarka magazynowa
Informacja i komunikacja
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa
Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna
Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca
Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia
N
%
187
8
2346
16
2%
0%
27%
0%
73
1%
1586
1986
18%
23%
279
344
56
105
29
142
220
466
3%
4%
1%
1%
0%
2%
3%
5%
26
społeczne
Edukacja
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna
Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją
Pozostała działalność usługowa
Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe
produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby
Organizacje i zespoły eksterytorialne
Działalność niezidentyfikowana
306
170
82
270
4
4%
2%
1%
3%
0%
0
0%
67
1%
8742 100%
Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych PUP w Łukowie
W gminie Adamów stopa bezrobocia jest wyższa niż w skali powiatu łukowskiego
(12,7%) i w roku 2013 wynosiła 13,6%. W latach poprzednich stopa bezrobocia wynosiła
12,8% - 2012 r. i 12,4% - 2011 r. Z kolei stopa zatrudnienia wynosi około 59,7% (dane za rok
2012).
Tabela 14. Bezrobocie dane GUS 2012
Jednostka miary
2012
BEZROBOCIE
Bezrobotni zarejestrowani wg płci
ogółem
osoba
350
mężczyźni
osoba
172
kobiety
osoba
178
Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym wg
płci
ogółem
%
9,8
mężczyźni
%
8,9
kobiety
%
10,9
PRACUJĄCY WEDŁUG INNEGO PODZIAŁU NIŻ PKD
Pracujący wg płci
ogółem
osoba
371
mężczyźni
osoba
109
kobiety
osoba
262
W celu rozwiązania powyższych problemów związanych z zatrudnieniem i rozwojem
zasobów ludzkich należy podjąć działania związane ze szkoleniami w dziedzinach
związanych z samozatrudnieniem, szczególnie poprzez rozwój agroturystyki, a także
stymulowanie rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. Tworzenie gospodarstw
agroturystycznych jest korzystne z punktu widzenia minimalnego zaangażowania
finansowego Gminy oraz posiadania przez rolników nowych lub wymagających niewielkiej
27
modernizacji budynków
mieszkalnych czy gospodarczych. Dodatkowym impulsem
rozwojowym mogą być dotacje lub kredyty z funduszy europejskich.
3.2.3 Poziom aktywności społecznej
Poziom aktywności obywatelskiej można mierzyć na wiele sposobów. Najbardziej
powszechnym, a jednocześnie najbardziej trafnym pomiarem jest zaangażowanie społeczne
i polityczne obywateli. Zaangażowanie polityczne można mierzyć poprzez udział w wyborach
czy różnego rodzaju akcjach społecznych organizowanych na terenie gminy (Stypułkowski,
2012).
W ciągu ostatnich dwóch lat (2011-2013) na terenie gminy funkcjonowało
15 stowarzyszeń i organizacji społecznych, Gminna Biblioteka Publiczna z filią, jedno
muzeum w ramach Gminnego Centrum Kultury. Odnosząc się do działalności domów,
ośrodków kultury, klubów i świetlic można powiedzieć, że w roku 2012 instytucje te
zorganizowały 20 imprez. Najaktywniejszą na terenie gminy instytucją kultury było Gminne
Centrum Kultury w Adamowie z domem kultury w Woli Gułowskiej.
Fot. 6. Dom Kultury – Pomnik Czynu Bojowego Kleeberczyków
w Woli Gułowskiej
Ponadto na terenie gminy działa Towarzystwo Przyjaciół Woli Gułowskiej,
Towarzystwo Przyjaciół Adamowa i Okolicy, Stowarzyszenie Przyjaciół Gminy Adamów
„Jedność” w Sobisce, Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Budziska, Stowarzyszenie
Oświatowe „Kaganek” w Zakępiu, Stowarzyszenie Absolwentów i Sympatyków Zespołu
28
Szkół im. Generała Franciszka Kamińskiego w Adamowie, Stowarzyszenie Pamięci Czynu
Bojowego Kleeberczyków w Woli Gułowskiej, a także Koła Gospodyń Wiejskich.
W działalność kulturalną włączają się również szkoły, jednostki Ochotniczych Straży
Pożarnych, Koła Łowieckie, oraz Zakonnicy i siostry Zakonne z Klasztoru w Woli
Gułowskiej oraz księża parafii w Adamowie. Ze względu na znaczne oddalenie od większych
miast utrudniony jest powszechny dostęp mieszkańców do tzw. kultury wyższej tj. teatrów,
muzeów czy kin.
Łącznie w 20 imprezach organizowanych na terenie gminy uczestniczyło 5.010 osób.
Najwięcej uczestników (4.500 osób) uczestniczyło w występach artystów i zespołów
zawodowych. Można powiedzieć, że organizowane na terenie gminy wystawy nie cieszą się
zbytnią popularnością (Raport z badania – Gmina wiejska Adamów).
Spośród zebranych z Urzędu Gminy Adamów danych statystycznych wynika,
że odsetek obywateli, którzy w ostatnim roku angażowali się w wolontariat i pomoc sąsiedzką
wynosi 3,38%, podczas gdy 6,76% mieszkańców należy do organizacji pozarządowych.
Tabela 15. Działalność domów, ośrodków kultury, klubów i świetlic
Kategoria imprezy
Ogółem
Wystawy
występy zespołów amatorskich
występy artystów i zespołów zawodowych
Dyskoteki
imprezy turystyczne i sportowo–rekreacyjne
Konkursy
Inne
Imprezy
20
4
2
3
2
4
2
3
uczestnicy imprez
5010
120
100
4500
50
100
40
100
Źródło: dane GUS, www.stat.gov.pl
Udział mieszkańców w uroczystościach gminnych i religijno – patriotycznych
przedstawiają dwa poniższe wykresy.
29
Rys. 4. Udział mieszkańców w wydarzeniach gminnych.
3%
Zdecydowanie
niezadowolony/a
9%
34%
Raczej niezadowolony/a
34%
Ani zadowolony/a ani
niezadowolony/a
20%
Raczej zadowolony
Zdecydowanie
zadowolony
Rys. 5. Udział mieszkańców w wydarzeniach religijno-patriotycznych
14%
Zdecydowanie
niezadowolony/a
6%
29%
niezadowolony/a
40%
11%
Raczej zadowolony
Zdecydowanie
zadowolony
Jak wynika z powyższych wykresów większym zadowoleniem wśród mieszkańców
gminy Adamów cieszą się wydarzenia religijno-patriotyczne (54%), niż gminne (43%).
W obu przypadkach występuje grupa mieszkańców, która wykazuje brak zainteresowania
uroczystościami (11%-20%) W sumie 37% ankietowanych jest niezadowolonych z udziału
w uroczystościach gminnych, a 35% w uroczystościach religijno-patriotycznych.
30
Fot. 7. Rekonstrukcja walk o Wolę Gułowską
Fot. 8. „Tradycje Wielkanocne”
Z wywiadów pogłębionych dowiadujemy się, że udział mieszkańców w tradycyjnych
wydarzeniach jest duży i mieszkańcy chętnie w nich uczestniczą. W niektórych
uroczystościach, które są już tradycją, mieszkańcy uczestniczą regularnie. Wydarzenia
lokalne zajmują szczególnie bliskie miejsce wśród mieszkańców, mieszkańcy przychodzą
jeszcze liczniej. Jeśli chodzi o uczestnictwo mieszkańców w uroczystościach religijnopatriotycznych, to gmina podejmuje wszelkie starania w celu aktywizowania mieszkańców,
poprzez różnego rodzaju akcje społeczne, np. rozdawanie flag narodowych i ich wywieszanie
(Raport z badania – Gmina wiejska Adamów).
Odnosząc się do wskaźnika politycznego aktywności obywatelskiej należy stwierdzić,
że w wyborach Prezydenckich w 2010 roku wzięło udział 53,66%, w wyborach
samorządowych – 65,94% uprawnionych do głosowania. Z kolei wybory do Sejmu i Senatu,
które odbyły się w 2011 roku przyciągnęły zaledwie 40,42% uprawnionych do głosowania.
3.3 Sfera gospodarcza
3.3.1 Rolnictwo
Gmina Adamów ma charakter rolniczy. Na jej obszarze w roku 2014 prowadzonych
było 3039 indywidualnych gospodarstw rolnych. Większość gospodarstw stanowiły
gospodarstwa małe, poniżej 5 ha powierzchni (2690 gospodarstw), zaś najmniejszą liczbę
stanowiły gospodarstwa powyżej 15 ha, których jest tylko 29. Indywidualne gospodarstwa
rolne na terenie gminy są bardzo rozdrobnione, co wpływa na ich niską efektywność.
31
Tabela 16. Liczba i wielkość gospodarstw rolnych (źródło: UG Adamów)
Powierzchnia indywidualnego
gospodarstwa rolnego
Do 1 ha
1 - 5 ha
5 - 10 ha
10 - 15 ha
15 i więcej ha
Ogółem
Liczba gospodarstw
1241
1429
287
53
29
3039
Tabela 17. Użytkowanie gruntów na terenie Gminy Adamów (źródło: UG Adamów)
Rodzaj użytkowania Powierzchnia w ha % powierzchni
Grunty orne
5363,2390
73,86
Sady
68,3268
0,94
Łąki
783,7973
10,79
Pastwiska
73,3113
1,01
Lasy i grunty
leśne
922,2564
12,70
Pozostałe
grunty
50,1000
0,70
Razem
7261,0308
100,00
Praca w indywidualnych gospodarstwach rolnych jest podstawowym źródłem
zarobkowania dla mieszkańców gminy Adamów.
3.3.2 Przedsiębiorczość
Gminę Adamów
charakteryzuje średni poziom rozwoju mikroprzedsiębiorstw
będących w większości zakładami osób fizycznych. Sektor działalności prywatnej znacznie
przewyższa sektor publiczny zwłaszcza pod względem zarejestrowanych przedsiębiorców.
Ich liczba na 2014 rok wyniosła 235, blisko 22 % z nich zajmuje się handlem detalicznym
i hurtowym, stacjonarnym i/lub obwoźnym, a 24% podmiotów gospodarczych zajmuje się
32
usługami budowlanymi. Handel i usługi są skoncentrowane w sektorze prywatnym.
Do największych prywatnych firm działających na terenie gminy Adamów zaliczają się:
PINGUIN Foods Polska Sp. z. o. o Zakład w Adamowie – 53 (osoby)
„Wadima” – 29 (osób)
Zakład Piekarniczy S.C. „Szczepaniak” Tadeusz Szczepaniak 27 (osób).
Tabela 18. Liczba podmiotów gospodarczych w roku 2013/2014 (źródło: UG Adamów)
branża handlowa
rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo
przemysł
budownictwo
hotele i restauracje i bary
transport, gospodarka magazynowa i łączność
pośrednictwo finansowe
obsługa nieruchomości i firm
Inne
51
22
30
56
4
10
5
0
57
Tabela 19. Główne podmioty gospodarcze w gminie Adamów (źródło: UG Adamów)
Nazwa
przedsiębiorstwa
Zakład Piekarniczy
S.C. „Szczepaniak”
Tadeusz Szczepaniak
Wadima Producent
Bielizny Osobistej –
Wyszomirski Szczepan
PH „Agro – Bis” SP.J
Zgorzałek – Kurek Sobieszek
PINGUIN Foods
Polska Sp. z. o. o
Zakład w Adamowie
Zakład Gospodarki
Komunalnej w
Adamowie
Barbara Paluch Firma
Produkcyjno –
Usługowa
Dane adresowe
Liczba zatrudnionych
osób (stan w 2014r.)
Przedmiot działalności
Adamów, ul. Targowa
4A
27
Produkcja pieczywa i
wyrobów ciastkarskich
Adamów, ul. Targowa 4
29
Szycie odzieży
4B
9
Sprzedaż produktów
dla rolników
53
Skup owoców i
warzyw
Adamów, ul. Cmentarna
93
24
Usługi dla ludności
Adamów, ul. H.
Sienkiewicza 4
2
Obróbka mechaniczna
elementów
metalowych
33
Tabela 20. Podmioty gospodarki narodowej wpisane do REGON rok 2012 i 2013
Jednostka
2012
miary
PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ WPISANE DO REJESTRU REGON
Podmioty wg sektorów własnościowych
podmioty gospodarki narodowej ogółem
jed.gosp.
303
sektor publiczny - ogółem
jed.gosp.
25
sektor publiczny - państwowe i samorządowe jednostki
jed.gosp.
prawa budżetowego
20
sektor publiczny - spółki handlowe
jed.gosp.
1
sektor prywatny - ogółem
jed.gosp.
278
sektor prywatny - osoby fizyczne prowadzące
jed.gosp.
działalność gospodarczą
240
sektor prywatny - spółki handlowe
jed.gosp.
3
sektor prywatny - spółki handlowe z udziałem kapitału
jed.gosp.
zagranicznego
1
sektor prywatny - spółdzielnie
jed.gosp.
4
sektor prywatny - stowarzyszenia i organizacje społeczne
jed.gosp.
Podmioty wg PKD 2007 i rodzajów działalności
ogółem
jed.gosp.
rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
jed.gosp.
przemysł i budownictwo
jed.gosp.
pozostała działalność
jed.gosp.
Gminne i powiatowe samorządowe jednostki organizacyjne wg PKD 2007
gminne samorządowe jednostki organizacyjne
ogółem
jed.gosp.
w sekcji M
jed.gosp.
w sekcji O
jed.gosp.
w sekcji P
jed.gosp.
w sekcji Q
jed.gosp.
w sekcji R
jed.gosp.
powiatowe samorządowe jednostki organizacyjne
ogółem
jed.gosp.
w sekcji I
jed.gosp.
Podmioty gospodarki narodowej wg formy prawnej
Spółdzielnie ogółem
jed.gosp.
Spółdzielnie w sekcji A
jed.gosp.
Spółdzielnie w sekcji G
jed.gosp.
Spółdzielnie w sekcji L
jed.gosp.
Spółki handlowe ogółem
jed.gosp.
Spółki handlowe - z udziałem kapitału zagranicznego
jed.gosp.
razem
Spółki handlowe - w sekcjach B,C,D,E
jed.gosp.
Spółki handlowe - w sekcji G
jed.gosp.
Spółki handlowe - z ograniczoną odpowiedzialnością
jed.gosp.
razem
Spółki handlowe - z ograniczoną odpowiedzialnością z
jed.gosp.
udziałem kapitału zagranicznego
Spółki cywilne ogółem
jed.gosp.
2013
313
25
20
1
288
249
3
1
4
14
15
303
20
91
192
313
20
92
201
6
1
1
1
1
2
6
1
1
1
1
2
1
1
1
1
4
1
1
1
4
4
1
1
1
4
1
2
1
1
2
1
3
3
1
6
1
6
34
NOWO ZAREJESTROWANE W REJESTRZE REGON PODMIOTY GOSPODARKI
NARODOWEJ
Podmioty nowo zarejestrowane wg sektorów własnościowych
jed.gosp.
39
sektor publiczny - ogółem
jed.gosp.
1
sektor publiczny - państwowe i samorządowe jednostki
jed.gosp.
prawa budżetowego
1
jed.gosp.
38
jed.gosp.
34
sektor prywatny - stowarzyszenia i organizacje społeczne
30
0
0
30
29
jed.gosp.
0
WYREJESTROWANE Z REJESTRU REGON PODMIOTY GOSPODARKI
NARODOWEJ
Podmioty wyrejestrowane wg sektorów własnościowych
jed.gosp.
28
jed.gosp.
28
jed.gosp.
28
Podmioty wg klas wielkości na 10 tys. mieszkańców w wieku produkcyjnym
ogółem
jed.gosp.
849,7
0-9
jed.gosp.
821,6
10 - 49
jed.gosp.
25,2
50 - 249
jed.gosp.
2,8
1
19
19
19
-
Źródło: www.stat.gov.pl – statystyka regionalna gmina Adamów
W roku 2011 na terenie gminy zostało zarejestrowanych 40 podmiotów
gospodarczych, spośród których 39 z sektora prywatnego. Spośród 39 zarejestrowanych
podmiotów trzy to stowarzyszenia i organizacje społeczne. W latach kolejnych
zarejestrowano nieco mniej podmiotów gospodarczych (2012 r. – 39, 2013 r. – 30).
Ponadto spośród 30 nowo zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w roku 2013 29
to
osoby
fizyczne
prowadzące
działalność
gospodarczą.
Odnosząc
się
do
wyrejestrowanych firm można powiedzieć, że liczba wyrejestrowanych podmiotów
działalności gospodarczej w roku 2012 wynosiła 28, natomiast w roku 2013 wynosiła 19.
W ramach sektora publicznego spośród 25 podmiotów 20 należy do państwowych
i samorządowych jednostek prawa budżetowego, a jedna to spółka handlowa. Z kolei sektor
prywatny to przede wszystkim osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (92,0%;
249 jedn.), trzy spółki handlowe (1%), cztery spółdzielnie (1%) oraz 15 stowarzyszeń
i organizacji społecznych (6%) (Rys. 6 i 7) (Raport z badania gminy wiejskiej Adamów).
35
Rys. 6 . Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON (sektor publiczny)
sektor publiczny
- spółki
handlowe
2%
sektor
publiczny ogółem
54%
sektor publiczny
- państwowe i
samorządowe
jednostki prawa
budżetowego
44%
Źródło: www.stat.gov.pl
Rys.7. Podmioty gospodarki narodowej wg REGON (sektor prywatny) 2013
sektor prywatny spółdzielnie
sektor prywatny 1%
spółki handlowe
1%
sektor prywatny stowarzyszenia i
organizacje społeczne
6%
sektor prywatny spółki handlowe z
udziałem kapitału
zagranicznego
0%
sektor
prywatny osoby
fizyczne
prowadzące
działalność
gospodarczą
92%
Tabela 21. Podmioty nowo zarejestrowane wg sekcji i działów PKD 2007 oraz sektorów
własnościowych (rok 2012)
Kategoria
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
Przetwórstwo przemysłowe
Budownictwo
Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych,
włączając motocykle
Transport i gospodarka magazynowa
Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi
Informacja i komunikacja
Zarejestrowane
N
%
1
3%
5
13%
9
23%
6
4
1
15%
10%
0%
3%
Wyrejestrowane
N
%
0%
4
14%
10
36%
8
2
1
1
29%
7%
4%
4%
36
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna
Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca
Edukacja
Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją
Pozostała działalność usługowa
2
3
5
1
2
39
5%
0%
8%
13%
3%
5%
1
0%
4%
4%
0%
0%
0%
1
1
1
28
Odnosząc się do wskaźników podmiotów gospodarki narodowej należy stwierdzić,
że na 10 tys. ludności z terenu gminy Adamów przypada 519 firm. W roku 2012 powstało
więcej firm (67) niż zostało wyrejestrowanych (48). Na 100 osób w wieku produkcyjnym 6,7
osoby prowadzi działalność gospodarczą. Z kolei na 10 tys. ludności w wieku produkcyjnym
przypada 109 nowo zarejestrowanych przedsiębiorstw. Odnosząc się do fundacji,
stowarzyszeń i organizacji społecznych można powiedzieć, że na 10 tys. mieszkańców
przypada 24 tego typu instytucji. Dokładne dane prezentuje tabela 22.
Tabela 22. Podmioty gospodarki narodowej - wskaźniki
Kategoria
podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności
jednostki nowo zarejestrowane w rejestrze REGON na 10 tys. ludności
jednostki wykreślone z rejestru REGON na 10 tys. ludności
osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na 100 osób w wieku
produkcyjnym
Jednostka
miary
jed.gosp.
jed.gosp.
jed.gosp.
jed.gosp.
Wartość
wskaźnika
519
67
48
6,7
fundacje, stowarzyszenia i organizacje społeczne na 10 tys. mieszkańców
jed.gosp.
24
podmioty nowo zarejestrowane na 10 tys. ludności w wieku produkcyjnym
jed.gosp.
109
Źródło www.stat.gov.pl
Poziom zadowolenia mieszkańców gminy Adamów z dostępu do podstawowych usług
handlu przedstawia poniższy wykres.
37
Rys. 7. Dostęp do podstawowych usług i handlu
15%
Zdecydowanie
niezadowolony/a
6%
30%
niezadowolony/a
40%
9%
Raczej zadowolony
Zdecydowanie
zadowolony
Jak wynika z zebranych danych w Raporcie z badania gminy wiejskiej Adamów
ankietowani w 55% zadeklarowali zadowolenie z dostępności do podstawowych usług
i handlu na terenie gminy. Tylko 6% ankietowanych wyraża zdecydowane niezadowolenie
z dostępu do podstawowych usług i handlu, natomiast 30% ankietowanych zadeklarowało
umiarkowane zadowolenie. Z wywiadów pogłębionych dowiadujemy się, że w miejscowości
gminnej w każdy poniedziałek funkcjonuje lokalny targ, na którym można kupić wszystko.
Niektórzy mieszkańcy twierdzą iż „w gminie nie ma sklepów przemysłowych” ale istnieje
kilka sklepów, gdzie można kupić podstawowe artykuły przemysłowe. Ponadto na terenie
gminy funkcjonują gabinety lekarskie, zakłady fryzjerskie, zakłady samochodowe, piekarnia,
drobna lokalna przedsiębiorczość, zakład krawiecki, duża chłodnia i producent mebli – na co
wskazuje wywiad pogłębiony.
Najbardziej dynamicznie rozwijającymi się dziedzinami gospodarki na terenie gminy
Adamów są handel i usługi. Na szczególną uwagę zwraca rozwój działalności związanej
ze świadczeniem usług budowlanych. W większości są to firmy małe. Urozmaicenie bazy
ekonomicznej gminy w sferze gospodarki rynkowej jest dość wysokie. W zakresie
działalności rynkowej ważniejszymi gałęziami wytwórczymi są: budownictwo, rolnictwo
łowiectwo i leśnictwo oraz drobny przemysł. Dobrze funkcjonująca przedsiębiorczość (w tym
mała i średnia) stanowi podstawę do budowania konkurencyjności lokalnej, a co za tym idzie
również
i
regionalnej
gospodarki.
Sektor
małych
i
średnich
przedsiębiorstw
na Lubelszczyźnie, a tym samym i na terenie gminy Adamów, należy do najsłabiej
rozwiniętych w Polsce i boryka się z wieloma poważnymi problemami rozwojowymi.
38
Pozytywne zjawiska gospodarcze hamowane są przez liczne bariery formalno - prawne
prowadzenia działalności gospodarczej, a także wciąż słabo rozwinięty system samorządu
gospodarczego i instytucji wspierania biznesu. Struktura sfery gospodarczej gminy Adamów
jest typowa dla gmin wiejskich - przejawia się w prowadzeniu tradycyjnego rolnictwa,
niewielką ilością większych zakładów pracy oraz drobnej przedsiębiorczości, a także
znacznym odsetkiem zatrudnienia w sferze budżetowej. Najważniejszymi zadaniami gminy
w sferze gospodarczej będzie inicjowanie i popieranie zmian w strukturze gospodarki
i wspieranie nowych technologii. Rolą samorządu w tym zakresie jest tworzenie
odpowiednich warunków, np. rozbudowa infrastruktury technicznej i komunalnej, polityka
miejscowa
dotycząca
podatków
lokalnych,
wsparcie
edukacyjne
i
promocyjne
przedsiębiorczości indywidualnej oraz inicjatyw w zakresie zmiany kwalifikacji zawodowych
przedstawicieli
lokalnej
społeczności.
W
celu
wspierania
przedsiębiorczości
na terenie gminy Adamów gospodarczego należy podjąć działania w zakresie dostosowania
kierunków kształcenia i edukacji do potrzeb rynku, rozbudowy infrastruktury technicznej,
szczególnie w rejonach zacofanych, stworzenie i doskonalenie systemu zwolnień, ulg i zachęt
podatkowych (podatki i opłaty lokalne), doradztwa dla przedsiębiorców i rolników w zakresie
prowadzonej działalności oraz pozyskiwania środków finansowych na rozwój.
3.3.3 Turystyka
Gminę cechuje znaczna atrakcyjność terenu, która jednakże nie przekłada się
na miejsca pracy w tej sferze. Brak spójnej polityki promocyjnej, produktu turystycznego oraz
bazy agroturystycznej. Rozwoju wymaga także lokalna gastronomia i usługi około
turystyczne. Warto jednak zwrócić uwagę na potencjał przyrodniczy, historyczny i kulturowy
gminy Adamów. Na jej terenie występują piękne kompleksy leśne oraz zabytki. Przez gminę
przechodzą przez dwa szlaki turystyczne:
Niebieski: Łuków - Okrzeja (Sienkiewiczowski);
Zielony: Dęblin - Wola Gułowska - Kock (Kleeberga).
Najliczniej odwiedzaną przez turystów miejscowością jest Wola Gułowska. Znajduje
się tu zespół klasztorny O.O. Karmelitów Trzewiczkowych pochodzący z połowy XVII
wieku. W 1645 roku władze kościelne podjęły decyzję o erekcji konwentu O.O. Karmelitów
w Woli Gułowskiej, choć fundacje na jego budowę miały miejsce już w 1633 r.
oraz w latach następnych i pochodziły od Ludwika, Stanisława i Mikołaja Krasińskich. Wśród
39
możnych fundatorów klasztoru z II połowy XVII i początku XVIII wieku należy wymienić:
Eufrozynę Firlejową kasztelanową lubelską, Mikołaja Firleja oraz Michała Krasowskiego.
Dzisiaj zespół klasztorny znany jest jako Sanktuarium Maryjne, przechowujące
średniowieczny obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, zwany Matką Boską Patronką Żołnierzy
Września, ukoronowany w imieniu papieża Jana Pawła II przez Prymasa Polski Józefa
Glempa w 1982 roku. W Woli Gułowskiej w II połowie XIX wieku niewielki folwark
dzierżawił Józef Sienkiewicz, ojciec Henryka Sienkiewicza. Tu, w roku 1873, zmarła Stefania
z Cieciszowskich - matka pisarza, która została pochowana na cmentarzu w niedalekiej
Okrzei.
Kościół w Woli Gułowskiej został wybudowany na planie prostokąta. Architektura
wnętrza
prezentuje
klarowny
układ
trójczłonowy
charakterystyczny
dla
bazylik.
Za projektanta tej budowli uchodzi kontrowersyjny architekt ksiądz Ciołkiewicz z Tarłowa.
Bryła zdradza również pewne wpływy sztuki Bernarda Meretyna.
Pierwotny budynek klasztoru nie zachował się do współczesności - spłonął w 1835 r.
Najprawdopodobniej około 1869 r. zbudowano obok północnej ściany kościoła parterowy
fragment klasztoru, gdy urządzano tutaj plebanię.
Atrakcją turystyczną Woli Gułowskiej są podziemia – ciągi korytarzowych przejść
sklepionych kolebkowo, ukształtowane murowaniem cegły, przechodzących w głębokie
wnęki. Zapewne chowano tutaj doczesne szczątki ojców i braci zakonnych, chociaż nie
sposób wykluczyć, iż wśród nich pochowano również fundatorów kościoła i klasztoru.
W podziemiach znajduje się studzienka ze źródłem wody, ujęta cylindrycznym murowaniem
z cegły. Według danych z 1925 roku „słup wody krystalicznie czystej wynosi 40 cm,
od studzienki przeprowadzony jest kanalik pod kościół, z wylotem na plac kościelny”.
Na terenie gminy Adamów występują obszary o walorach przyrodniczych rangi
regionalnej i lokalnej mogące stać się bazą do rozwoju różnych odmian turystyki pieszej,
rowerowej czy kwalifikowanej. Obszary o randze regionalnej to:
- kompleks Leśny Gułów z przylegającymi od północy łąkami i kompleksem stawów
rybnych koło Adamowa o pow. ok. 2600 ha,
- dolina Grabówki na odcinku od Adamowa do wschodniej granicy gminy o pow. ok.
188 ha.
40
Fot. 9. Infrastruktura turystyczna
Fot. 10. Infrastruktura turystyczna
Gmina ma także dobre warunki do produkcji zdrowej żywności oraz bogate
dziedzictwo kulinarne i przetwórcze. Na terenie gminy działa wioska tematyczna Sobiska
promująca przetwórstwo malin. Naturalne produkty (soki, dżemy, nalewki) promowane są
podczas festynu „Maliniaki”.
Pomimo znacznej atrakcyjności terenu baza na potrzeby ruchu turystycznego jest dość
skromna, jedynie Dom Kultury w Woli Gułowskiej dysponuje miejscami noclegowymi
w ciągu całego roku. Oferta uzupełniana jest przez Zespół Szkół w Adamowie, w którym
w okresach ferii i wakacji działa schronisko młodzieżowe. Na terenie gminy brakuje
rozwiniętej bazy obsługi turystów, w tym bazy hotelowo - gastronomicznej, bazy
agroturystycznej czy sprawnego systemu informacyjnego. Słabo rozwinięta jest także
działalność społeczna w zakresie wspierania ruchu turystycznego czy atrakcji turystycznych.
Głębszej analizy wymaga utworzenia spójnego systemu ścieżek pieszych i rowerowych oraz
tras turystycznych. Promocja rozwoju turystyki na terenie gminy Adamów powinna odbywać
się także poprzez imprezy i zajęcia rekreacyjne o oryginalnych formach.
Walory przyrodniczo-krajobrazowe Gminy Adamów dają szansę rozwoju przede
wszystkim turystyki aktywnej. Ukształtowanie terenu, zalesienie i trasy rowerowe pozwalają
na uprawianie kolarstwa, szlaki turystyczne stanowią zaś przyczynek do wędrówek pieszych.
Gmina posiada również potencjał w zakresie turystyki konnej.
41
3.4 Infrastruktura techniczna
3.4.1 Infrastruktura komunikacyjna
Przez gminę Adamów nie przebiegają drogi krajowe i wojewódzkie i pod tym
względem pozostaje ona na uboczu. Podstawowy szkielet układu dróg stanowią drogi
powiatowe, których zadaniem jest realizacja powiązań międzygminnych, a także wewnątrz
gminnych. Stan techniczny jest zróżnicowany i nie zapewnia odpowiedniej dostępności
w układzie regionalnym i ponadregionalnym.
Przez gminę przebiegają następujące drogi powiatowe:
1357 L - Wojcieszków-Wola Burzecka-Adamów;
1359 L - Krzywda-Adamów;
1350 L - Adamów-Wola Okrzejska;
1348 L - Okrzeja-Charlejów;
1360 L - Hordzież-Czarna-Lipiny;
1361 L - Wola Gułowska - Kalinowy Dół;
1358 L - Adamów - Zakępie - Hordzież.
Sieć dróg powiatowych uzupełniają drogi gminne, wśród których największe
znaczenie mają:
102691 L - Wojcieszków dr. gm. 102690 L - dr. pow. 1357 L;
102733 L - Grabów Szlachecki-Praga-Lipiny;
102783 L - dr. pow. 1358 L Łapiguz-Józefów Mały-gr. gm. Serokomla;
W Adamowie i Woli Gułowskiej wzdłuż części dróg prowadzone są chodniki.
Mankamentem infrastruktury komunikacyjnej jest niekompletne wyposażenie w drobną
infrastrukturę inżynierską towarzyszącą drogom (chodniki, oświetlenie, przejścia dla
pieszych, parkingi itp.). Problem ten dotyczy niemal wszystkich miejscowości na terenie
gminy.
Poziom zadowolenia mieszkańców gminy Adamów ze stanu lokalnych dróg
przedstawia poniższy wykres.
42
Rys. 8. Stan dróg lokalnych w opinii mieszkańców gminy Adamów
Zdecydowanie
niezadowolony/a
7%
26%
29%
niezadowolony/a
29%
9%
Raczej zadowolony
Zdecydowanie
zadowolony
Jak wynika z powyższego zestawienia mieszkańcy w sumie w 55% są niezadowoleni
ze stanu lokalnych dróg, z czego aż 26% respondentów deklaruje swoje zdecydowane
niezadowolenie. Natomiast tylko 7% ankietowanych stwierdza, że jest zdecydowanie
zadowolonych ze stanu lokalnych dróg i aż 29% jest raczej zadowolonych. Na uwagę
zasługuje 9% wskaźnik obojętności do stwierdzenia poziomu zadowolenia.
Poziom zadowolenia z połączeń komunikacyjnych z innymi miejscowościami
przedstawia poniższy wykres (Raport z badania – Gmina wiejska Adamów).
Rys. 9. Poziom zadowolenia z połączeń komunikacyjnych.
Zdecydowanie
niezadowolony/a
6%
20%
Raczej
niezadowolony/a
33%
24%
17%
niezadowolony/a
Raczej zadowolony
Zdecydowanie
zadowolony
Jak widać na
powyższym wykresie mieszkańcy w 39% deklarują zadowolenie
z połączeń komunikacyjnych z innymi miejscowościami i 6% ankietowanych opowiada się za
43
zdecydowanym zadowoleniem w tym temacie. Natomiast 20% ankietowanych wyraża
zdecydowane niezadowolenie i 28% badanych – umiarkowane niezadowolenie. 17% osób
biorących udział w badaniu nie wyraziło swojego poziomu zadowolenia.
Z wywiadu
pogłębionego dowiadujemy się o bardzo złej komunikacji z najważniejszymi, większymi
miastami i miasteczkami na terenie Lubelszczyzny. Podstawowym problemem jest mała
liczba bezpośrednich połączeń z gminy Adamów do Łukowa, Kocka, Lublina czy Warszawy.
3.4.2 Infrastruktura sieciowa i telekomunikacja.
W gminie działa jeden Urząd Pocztowy w Adamowie oraz agencja pocztowa w Woli
Gułowskiej. Niemalże wszystkie miejscowości są stelefonizowane. Gmina nie posiada
danych na temat liczby użytkowników telefonów komórkowych, natomiast nie zgłaszane były
sygnały braku dostępności do sieci komórkowych.
Na terenie Gminy istniejąca infrastruktura umożliwia dostęp do Internetu m.in. za
pomocą technologii:
- ADSL wykorzystującą przewodowe łącza telefoniczne;
- wykorzystującej bezprzewodową infrastrukturę dostępu do sieci 3G i 4G;
- światłowodowej.
Poziom zadowolenia z dostępu do Internetu przedstawia poniższy wykres (Raport
z badania – Gmina wiejska Adamów).
Rys. 10 . Poziom zadowolenia mieszkańców z dostępu do Internetu.
11%
Zdecydowanie
niezadowolony/a
15%
19%
48%
7%
niezadowolony/a
Raczej zadowolony
Zdecydowanie
zadowolony
44
Z przeprowadzonych badań wynika, że mieszkańcy deklarują wysoki stopień
zadowolenia z dostępu do Internetu 59% i zdecydowanie zadowolonych jest 11%. Natomiast
19% ankietowanych twierdzi, że jest raczej niezadowolonych i 15% zdecydowanie
niezadowolonych z dostępu do Internetu (Raport z badania – Gmina wiejska Adamów).
Z wywiadów pogłębionych wnioskować można, że dostęp do Internetu mieszkańcy
gminy Adamów oceniają jako bardzo dobry. W opinii Wójta gmina jest liderem w tym
zakresie, gdyż jako pierwsza przystąpiła do projektu z wykluczenia cyfrowego. „60 osobom
wykluczonym pod tym względem daliśmy Internet mobilny, laptopy dla rodzin. Kłopot tylko
jest, bo laptopy po 3 latach się psują, a laptop zmodernizować nie jest tak łatwo”. Gmina
uczestniczy też w dużym projekcie, w ramach, którego rozdała 20 komputerów z dostępem do
Internetu.
W
ostatnich
latach
zrealizowano
również
inwestycje
infrastrukturalne,
a Telekomunikacja Polska wybudowała linię światłowodową. W ramach projektów
współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej zbudowano dwa telecentra, jedno
w Gminnej Bibliotece Publicznej w Adamowie, gdzie znajduje się 10 stanowisk
komputerowych, drugie w Domu Kultury Woli Gułowskiej.
3.4.3. Infrastruktura energetyczna i gazowa
Gazyfikacja
Na terenie gminy brak sieci gazowej. Gazyfikacja będzie możliwa po doprowadzeniu
gazociągu wysokiego ciśnienia do gminy Wojcieszków lub Serokomla, jako odgałęzienia od
magistrali gazowej O700 Podlasie - Wronów.
Energetyka i oświetlenie
Gmina Adamów nie posiada własnego źródła energii elektrycznej SN 15 k, dlatego też
zaopatrzenie pracujących w gminie stacji transformowanych 15/0,4 kV odbywa się za
pośrednictwem magistralnych linii średniego napięcia 15 kV, które stanowią systemy
powiązań zewnętrznych. Podstawowym źródłem energii elektrycznej SN kV jest dla gminy
stacja transformująca-rozdzielcza 30/15 kV, zlokalizowana na terenie sąsiedniej gminy
Krzywda. Na lokalne systemy zasilania składają się:
odgałęźne linie średniego napięcia 15 kV (napowietrzne i kablowe),
stacje transformatorowe 15/0,4 kV (słupowe i wewnętrzne),
linie niskiego napięcia, bezpośrednio zasilające odbiorców energii elektrycznej.
Stan techniczny sieci na terenie gminy jest zróżnicowany.
45
Przeciętnym odbiorcą energii elektrycznej w gminie Adamów jest średniej wielkości
gospodarstwo rolne pobierające energię o mocy szczytowej 5-10 kW, do celów bytowych
i zasilania urządzeń służących do produkcji rolnej. Tylko niewielki odsetek odbiorców
wiejskich korzysta z energii o mocy szczytowej przekraczającej 10 kW. Jedynie trzy stacje
trafo, 2 w Adamowie i 1 w Gułowie, zasilają urządzenia inne niż do produkcji rolnej
(chłodnia, wodociągi w Adamowie).
Sieć energetyczna gminy wymaga obecnie modernizacji, konieczne jest usprawnienie
zaopatrzenia w energię elektryczną.
Gmina Adamów posiada rozbudowaną sieć oświetleniową, rozmieszczoną przy
głównych trasach komunikacyjnych wzdłuż dróg powiatowych i gminnych. Dla poprawienia
bezpieczeństwa pieszych oraz kierujących pojazdami konieczna jest dalsza rozbudowa sieci
oświetleniowej, modernizacja jej przestarzałej części oraz zastosowanie energooszczędnych
źródeł światła.
3.4.4 Infrastruktura ochrony środowiska
Gmina Adamów posiada zorganizowany system zbiórki odpadów, obejmujący
nieruchomości zamieszkałe i niezamieszkałe. W zamian za uiszczaną opłatę gm. świadczy
usługi odbierania odpadów komunalnych zebranych na nieruchomościach w nielimitowanej
ilości, a także dostarcza nieodpłatnie pojemniki i worki na odpady. Odpady zmieszane oraz
selektywnie zebrane są odbierane 1 raz w m-cu w zabudowie jednorodzinnej
i z nieruchomości niezamieszkanych oraz co 2 tygodnie w zabudowie wielorodzinnej.
Ponadto 1 raz po sezonie grzewczym odbierane są popioły. Na terenie gminy działa również
Punkt
Selektywnej
Zbiórki
Odpadów
Komunalnych
(PSZOK),
który
przyjmuje:
przeterminowane leki, chemikalia, zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny
i elektroniczny, meble i inne odpady wielkogabarytowe, odpady budowlane i remontowe oraz
zużyte opony.
Zbiorcza sieć wodociągowa liczy obecnie 66,46 km oraz 1729 szt. przyłączy do
budynków. Część sieci wymaga modernizacji ze względu na dodatek azbestu w elementach
instalacji.
Dotychczas oddano do użytku odcinki kanalizacji długości 21,45 km oraz 459 szt.
przyłączy. Ścieki z istniejących już linii kanalizacyjnych są odprowadzane są do biologicznomechanicznej oczyszczalni w Adamowie, o maksymalnej przepustowości 300 m3 na dobę.
Niewielki odsetek nieruchomości wyposażonych jest w przydomowe oczyszczalnie ścieków.
46
W pozostałych gospodarstwach ścieki odprowadzane są przez indywidualne systemy
kanalizacyjne do szamb.
Na terenie gminy nie występuje wielki i średni przemysł. Jakość powietrza i poziom
zanieczyszczeń kształtowany jest głównie przez tzw. emisje wysokie. Lokalnie na jakość
powietrza mogą oddziaływać miejscowe zakłady produkcyjne i usługowe oraz przydomowe
kotłownie.
Najważniejsze czynniki, które niekorzystnie wpływają na środowisko w gminie
Adamów to:
- braki w infrastrukturze kanalizacyjnej
- nieszczelne szamba, wadliwie działające przydomowe oczyszczalnie ścieków
- dzikie wysypiska odpadów, problem podrzucania śmieci
- intensyfikacja produkcji rolnej (nadmierne nawożenie, czy stosowanie środków
ochrony roślin)
- zanieczyszczenia komunikacyjne.
Należy
kontynuować
edukację
ekologiczną
wśród
mieszkańców
gminy,
wprowadzając wiedzę z zakresu gospodarowania odpadami i wynikającymi z tego
wymiernymi korzyściami dla mieszkańców.
Stan infrastruktury technicznej i komunalnej ma duże znaczenie dla poziomu
świadczenia usług społecznych, jakości życia mieszkańców oraz możliwości rozwoju
gospodarczego - mimo znacznych nakładów inwestycyjnych - potrzeba zapewnienia
porównywalnego standardu życia mieszkańcom wszystkich miejscowości oraz rozwój
gminy niezmieniający jej walorów krajobrazowych, kulturowych oraz środowiska
naturalnego
wymaga
dalszych
nakładów.
Działania
inwestycyjne
powinny
być
ukierunkowane na dalszą rozbudowę sieci kanalizacyjnej, a także na rozbudowę dróg
z infrastrukturą towarzyszącą: chodnikami, oświetleniem ulicznym, propagowania w gminie
inwestycji w odnawialne źródła energii, czyste technologie i termomodernizacje. Istnieje
także potrzeba podniesienia walorów inwestycyjnych Gminy poprzez przygotowanie
odpowiednich terenów z infrastrukturą. W szczególności w centrum Gminy powinny być
przeprowadzone działania rewitalizacyjne - np. modernizacja i zagospodarowanie centrum
Adamowa i innych miejscowości, budowa parkingów, poprawa stanu dróg, chodników
i oświetlenia; rewaloryzacja zabytków, stopniowe usuwanie obiektów starej nieestetycznej
zabudowy.
47
3.5 Infrastruktura społeczna
3.5.1 Edukacja
Na terenie gminy Adamów znajdują się 3 szkoły podstawowe, 3 gimnazja, 1 liceum
ogólnokształcące i 1 liceum ogólnokształcące dla dorosłych, 1 szkoła zawodowa. Spośród
gimnazjów 2 prowadzone są przez jednostki samorządu terytorialnego, a jedno przez
organizacje społeczną. Podobnie wśród szkół podstawowych. Organem prowadzącym licea i
szkołę zawodową jest Powiat Łukowski. W roku 2014 do gimnazjów uczęszczało 244
uczniów, do szkół podstawowych 383 uczniów. Spośród uzyskanych w Urzędzie Gminy
Adamów danych statystycznych wynika, że w roku 2010 co czwarty uczeń (25,5%)
uzyskiwał niskie wyniki szkolne. W roku 2011 wskaźnik ten wynosił 17,5%. W placówkach
znajdujących się na terenie gminy nie odnotowuje się uczniów, którzy wykazują wysoki
poziom absencji szkolnej.
Tabela 23. Baza edukacyjna szkół prowadzonych przez Gminę Adamów, stan na 2014 (źródło: UG
Adamów)
świetlice
Ilość stanowisk
komputerowych
i dostęp do
internetu
Sala
gimnastyczna
Liczba
uczniów
16
1
34
1
329
446 m 2
10
1
40
-
150
775,79 m 2
15
1
28
1
283
Szkoła
Powierzchnia
dydaktyczna
Ilość sal
lekcyjnych
Z. Sz. P.
Adamów
Gimnazjum
Adamów
Zespół Szkół
Wola
Gułowska
840 m 2
Tabela 24. Szkoły prowadzone przez gminę Adamów, stan na 2014 (źródło: UG Adamów)
Szkoła
Zespół Szkolno –
Przedszkolny w
Adamowie
Zespół Szkół w Woli
Gułowskiej
Gimnazjum w Adamowie
Przedszkole
Liczba dzieci
90
Szkoła Podstawowa
239
Przedszkole
Szkoła Podstawowa
Gimnazjum
59
152
72
150
Liczba nauczycieli
33
32
23
48
Tabela 25. Liczba uczniów w gminie Adamów w latach 2007 – 2014 (źródło: UG Adamów)
Szkoła
Podstawowa
Gimnazjum
2007
2008
2009
2010
2011
2012
20013
2014
472
427
401
387
401
378
361
383
387
332
309
279
262
246
244
244
Na terenie gminy znajdują się 2 przedszkola prowadzone przez jednostkę samorządu
gminnego, które łącznie dysponują 150 miejscami. Odnosząc się do sytuacji dzieci w wieku
3-6 lat można powiedzieć, że na przestrzeni 4 ostatnich lat rośnie odsetek dzieci, które
uczęszczają do przedszkoli (2010 – 75,9%; 2011 – 75,09%; 2012 – 77,42%; 2013 – 86,5%).
Poziom zadowolenia z jakości edukacji szkolnej przedstawia poniższy wykres (Raport
Ryc. 11. Poziom zadowolenia z jakości edukacji szkolnej.
Zdecydowanie
niezadowolony/a
5%
18%
46%
Raczej
niezadowolony/a
21%
10%
niezadowolony/a
Raczej zadowolony
Zdecydowanie
zadowolony
Z powyższego zestawienia wynika, że mieszkańcy są zadowoleni z poziomu edukacji
szkolnej, w sumie w 64% badanych. 5% badanych wyraża zdecydowane zadowolenie.
Natomiast 21% ankietowanych wyraża niezadowolenie z jakości edukacji szkolnej. 10%
badanych zajmuje obojętne stanowisko (Raport z badania – Gmina wiejska Adamów).
W wywiadach pogłębionych czytamy, że poziom zadowolenia z jakości edukacji jest
dobry. Od dłuższego czasu, w opinii Wójta, wyniki z egzaminów i testów zewnętrznych były
na pierwszym miejscu w powiecie, na drugim w województwie wśród gmin wiejskich. Szkoły
posiadają dobrą kadrę nauczycielską i dyrektorów. Zlikwidowano filie szkolne. Nie
przyniosło to negatywnych skutków w jakości nauczania. W szkołach znajdują się doskonale
wyposażone pracownie. Na terenie gminy są 3 szkoły podstawowe, jedna z nich jest
prowadzona przez stowarzyszenie. Stanowi to modelowy przykład współpracy Gminy z NGO
49
w opinii Wójta. Trzy lata temu gmina przejęła od Powiatu Łukowskiego prowadzenie
Gimnazjum w Adamowie.
Poziom zadowolenia z dostępu do przedszkola przedstawia poniższy wykres (Raport
Ryc. 12. Poziom zadowolenia z dostępu do przedszkola.
Zdecydowanie
niezadowolony/a
12%
Raczej
niezadowolony/a
23%
16%
Ani zadowolony/a
ani niezadowolony/a
41%
8%
Raczej zadowolony
Zdecydowanie
zadowolony
Z powyższego wykresu wynika, że mieszkańcy są raczej zadowoleni z dostępu do
przedszkola w 64%. Dosyć duży odsetek mieszkańców bo aż 23% deklaruje zdecydowane
zadowolenie z dostępu do przedszkola. 16% ankietowanych wyraża niezadowolenie a 12%
ankietowanych wyraża zdecydowane niezadowolenie (Raport z badania – Gmina wiejska
Adamów).
Z wywiadu pogłębionego dowiadujemy się, że dostęp do przedszkoli na terenie gminy
Adamów jest bardzo dobry. Na terenie gminy są 2 przedszkola, oddziały przedszkolne przy
szkołach podstawowych oraz punkt przedszkolny.
3.5.2 Infrastruktura sportowa i rekreacyjna
Dotychczasowa baza sportu i rekreacji w gminie jest dość dobrze rozwinięta, ale
wymaga rozbudowy i modernizacji. Na terenie gminy znajdują się: kompleks boisk „Moje
boisko ORLIK” przy Zespole Szkół w Adamowie, boisko przy Zespole Szkół w Woli
Gułowskiej, dwa pełnowymiarowe boiska do gry w piłkę nożną, siłownie zewnętrzne
w Gułowie i Adamowie oraz dwie sale sportowe. Ponadto w gminie powstają nowe place
zabaw dla dzieci, boiska, świetlice, czy siłownie na wolnym powietrzu. Na terenie gminy
organizowane są również ponadlokalne imprezy sportowe, w tym największe imprezy
w województwie, na które przyjeżdża corocznie 1500 zawodników np.: biegi przełajowe,
biegi sztafetowe czy indywidualne. Dzięki nim Gmina Adamów jest rozpropagowana
50
w całym województwie. Stowarzyszenie Klub Biegacza V-Max Adamów jest również
organizatorem półmaratonu oraz corocznej „Adamowskiej Dziesiątki”.
Fot. 11. „Adamowska Dziesiątka”
Fot. 12. Siłownia na wolnym powietrzu
3.5.3 Infrastruktura kultury
Tradycje kulturalne gminy Adamów podtrzymuje Dom Kultury – Pomnik Czynu
Bojowego Kleeberczyków w Woli Gułowskiej, do lipca 2014 roku funkcjonujący pod nazwą
Gminne Centrum Kultury w Adamowie. Obiekt w Woli Gułowskiej mieści m. in. izbę
regionalną, galerię rzeźby ludowej, pomieszczenia dla sekcji rzeźbiarskiej, kawiarnię, salę
widowiskową, salę konferencyjną, salę myśliwską, kawiarenkę internetową, pomieszczenia
dla OSP. Dom Kultury prowadzi też Muzeum Czynu Bojowego Kleeberczyków, w ostatnim
okresie poddane istotnej modernizacji.
Fot. 13. Galeria Rzeźby Ludowej
Fot.14. Plener rzeźbiarski 2010 r.
51
Działalność instytucji na rzecz lokalnego środowiska przejawia się w organizacji
cyklicznych imprez. Są to m.in. spotkania wigilijne, spotkania noworoczne, kusaki
regionalne, spotkania wielkanocne, biesiady strażackie, biegi kleebergowskie, festyny, turniej
kompozycji szachowej, dożynki diecezjalne, a przede wszystkim coroczne obchody rocznicy
ostatniej bitwy wojny obronnej 1939 r.
Gmina jest w trakcie budowy supernowoczesnej „Biblioteki +”. Będzie to jedna
z najnowocześniejszych bibliotek w powiecie, a może nawet w województwie. To miejsce nie
będzie jedynie nową siedzibą Gminnej Biblioteki Publicznej, ale również pełnić będzie
funkcję opieki nad dziećmi, współpracy z organizacjami pozarządowymi, czy miejsca spotkań
osób starszych. Strategia rozwoju biblioteki stanowi załącznik 2 do niniejszej Strategii.
Problemy społeczne w obszarze kultury i sportu przedstawia poniższy wykres.
Ryc. 13. Problemy społeczne w obszarze kultury i sportu
Nie w pełni
wykorzystany potencjał
historii i kultury regionu
15%
13%
12%
22%
17%
21%
Niewykorzystany
potencjał uzdolnionej i
utalentowanej
młodzieży
Brak wiejskich świetlic
i ognisk kultury
Zbyt mało imprez i
wydarzeń
środowiskowych
Z wykresu wynika że 17% badanych wskazuje, na niewykorzystany potencjał
uzdolnionej i utalentowanej młodzieży w gminie Adamów. W 22% ankietowani zaznaczyli
że jest zbyt mało imprez i wydarzeń kulturalnych. Mieszkańcy gminy Adamów w 15%
deklarują, że brak jest pozarządowych organizacji, które by inspirowały działalność
52
kulturalną i sportową. W opinii 13% ankietowanych nie w pełni wykorzystany jest potencjał
historii i kultury regionu. Tylko 12% objętych badaniem zaznaczyło, że problemem
społecznym w obszarze kultury i sportu jest brak lokalnego ośrodka bądź klubu sportowego.
Dla 21% ankietowanych brak świetlic wiejskich, to problem społeczny w dziedzinie kultury
i sportu (Raport z badania – Gmina wiejska Adamów).
3.5.4 Ochrona zdrowia.
Na terenie gminy Adamów średnia oczekiwana długość życia wynosi 76 lat.
Na obszarze gminy funkcjonują w ramach SP ZOZ utworzonego przez jednostkę samorządu
terytorialnego 2 ośrodki zdrowia. Zostały one zmodernizowane, doposażone w sprzęt
ponadstandardowy, zakupiony w ramach projektu unijnego. W roku 2012 udzielono łącznie
21.957 porad. Z tego wynika, że statystyczny mieszkaniec gminy korzystał niecałe 4 razy
z konsultacji lekarskiej. Można powiedzieć, że z roku na rok rośnie wskaźnik dostępu do
lekarza rodzinnego i do specjalistów. Wskaźnik ten w roku 2012 wynosił 70%, natomiast
w roku 2013 wynosił 80%. Odsetek osób niepełnosprawnych w roku 2013 wynosił 3,2% (rok
2012 – 2,85%). Co nie wynika ze wzrostu liczby osób z niepełnosprawnością, ale z ilości
wydanych orzeczeń (Raport z badania – Gmina wiejska Adamów).
Wyniki problemów w obszarze opieki zdrowotnej w gminie Adamów przedstawia
poniższy wykres.
Ryc.14. Poziom zadowolenia z opieki zdrowotnej.
Zdecydowanie
niezadowolony/a
5%
20%
19%
19%
Raczej
niezadowolony/a
37%
niezadowolony/a
Raczej zadowolony
Zdecydowanie
zadowolony
Jak wynika z powyższego zestawienia 39% objętych badaniem wykazuje zadowolenie
z opieki zdrowotnej w gminie. 5% badanych przejawia obojętność do tematu. A w sumie
53
56% badanych jest niezadowolona z poziomu opieki zdrowotnej w gminie Adamów.
W obszarze opieki zdrowotnej mieszkańcy Gminy Adamów zaobserwowali kilka
najważniejszych problemów do rozwiązania.
Ryc. 15. Najważniejsze problemy obszarze opieki zdrowotnej wg mieszkańców Gminy Adamów
Długi okres
oczekiwania na
usługi medyczne
6%
Mała liczba lekarzy
specjalistów
2%
26%
30%
36%
Mała liczba
specjalistycznych
gabinetów
Ograniczona liczba
wizyt domowych
lekarza u osób
przewlekle chorych i
niepełnosprawnych
Jak wynika z powyższego zestawienia za największy problem ankietowani
mieszkańcy gminy Adamów wskazują małą liczbę lekarzy specjalistów (36%). 26%
ankietowanych uważa, że problemem społecznym w obszarze opieki zdrowotnej jest zbyt
długi okres oczekiwania na wszelkie usługi medyczne. Dla ankietowanych problemem jest
również mała liczba specjalistycznych gabinetów, na które zwraca uwagę 30%. Tylko 6%
ankietowanych zwraca uwagę na osoby przewlekle chore i niepełnosprawne i ich opiekę
zdrowotną.
3.5.5 Opieka społeczna
Ustawowym obowiązkiem ośrodków pomocy jest wykonywanie pracy socjalnej, która
ma na celu:

podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin;

podejmowanie działań w zakresie uzyskiwania alimentów;
54

udzielanie pomocy przy kompletowaniu dokumentów niezbędnych do otrzymania renty
rodzinnej, socjalnej, itp.;

uczenie racjonalnego gospodarowania posiadanymi środkami finansowymi;

udzielanie pomocy w rozwiązywaniu spraw dotyczących przemocy w rodzinie,
uzależnień alkoholowych;

współpracę
z
różnymi
podmiotami
działającymi
w
obszarze
pomocy,
a w szczególności: pedagogami szkolnymi, kuratorami zawodowymi i społecznymi,
zespołem orzekającym niepełnosprawność, centrum pomocy rodzinie, służbą zdrowia,
domami pomocy społecznej, zakładami opiekuńczo-leczniczymi, policją, ZUS, zakładem
energetycznym, Kościołem Katolickim, organizacjami pozarządowymi, powiatowym
urzędem pracy itp.
Zadania z zakresu opieki społecznej świadczy mieszkańcom Gminny Ośrodek
Pomocy Społecznej w Adamowie. Otrzymuje on środki finansowe z budżetu gminy
oraz dotacje celowe.
Tabela 26. Liczba osób i rodzin korzystających z pomocy społecznej (źródło: UG Adamów)
SPOŁECZEŃSTWO
długotrwale bezrobotni
bezrobotni do 25 roku życia
osoby korzystające ze świadczeń
społecznych na 1000 ludności
liczba uczniów szkół
podstawowych korzystających ze
stypendiów socjalnych
2009
30
2010
25
2011
35
2012
54
2013
76
2014
-
204
189
163
165
148
150
Przyczyny korzystania z pomocy społecznej (w %):
ubóstwo
bezrobocie
długotrwała choroba
alkoholizm
narkomania
średnia wysokość pieniężnych
świadczeń społecznych
liczba osób korzystających z
pomocy
liczba rodzin korzystających z
pomocy
31,94
20,96
26,95
2,00
0
36,42
21,81
28,19
1,44
0
37,24
19,14
24,69
1,65
0
38,64
22,52
19,42
1,45
0
40,57
26,32
20,61
2,19
0
44,77
26,45
23,84
2,03
0
350
330
420
373
336
380
501
486
488
484
456
344
292
296
268
246
261
204
Na terenie gminy Adamów funkcjonuje również prowadzony od 1999 r. przez Siostry
Matki Bożej z Karmelu Dom Pomocy Społecznej im. Św. Józefa w Woli Gułowskiej. Otacza
on całodobową opieką kobiety w starszym wieku, które z różnych powodów szukają pomocy
55
w tego rodzaju placówce, zapewniając im m.in. miejsce zamieszkania, wyżywienie, opiekę
pielęgniarska i lekarską, rehabilitację i codzienną terapię zajęciową.
3.6 Zarządzanie
Gmina Adamów posiada większość wymaganych prawem i praktyką dokumentów
strategicznych. Ogólne założenia polityki rozwoju realizowane były w oparciu o „Strategię
Rozwoju Gminy Adamów 2007-2015" opracowaną w 2007 roku.
Pozostałe dokumenty
strategiczne to:
Plany Odnowy poszczególnych miejscowości w Gminie
Strategia Rozwoju Biblioteki
Program Ochrony Środowiska Gminy Adamów
Strategia Rozwoju Turystyki w Gminie Adamów.
Kadra pracownicza zatrudniona w Urzędzie Gminy oraz jednostkach organizacyjnych
prezentuje wysoki poziom merytoryczny. Większość pracowników posiada odpowiednie
wykształcenie, wsparte dodatkowymi kursami i szkoleniami. Niemniej jednak w związku
ze stałym podnoszeniem poziomu cyfryzacji urzędów gminy i obsługi interesantów oraz
możliwościami pozyskiwania
funduszy europejskich i innych form wsparcia dla gmin,
niezbędne będzie podjęcie działań zmierzających do podnoszenia kwalifikacji pracowników.
Jakość zarządzania na szczeblu lokalnym postrzegana jest także przez lokalną społeczność
poprzez
dostępność
do
instytucji
publicznych.
Podstawowe
instytucje
usług
administracyjnych i społecznych na terenie Gminy Adamów to:
 Urząd Gminy Adamów;
 Dom Kultury Pomnik Czynu Bojowego Kleeberczyków w Woli Gułowskiej;
 Gminna Biblioteka Publiczna w Adamowie z filią w Woli Gułowskiej;
 Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Adamowie;
 Zespół Obsługi Placówek Oświatowych w Adamowie;
 Zespół Szkolno-Przedszkolny w Adamowie;
 Gimnazjum w Adamowie;
 Zespół Szkół im. Gen. Franciszka Kamińskiego w Adamowie;
 Publiczna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Zakępiu;
 Zespół Szkół im. Gen. F. Kleeberga w Woli Gułowskiej.
56
 Zakład Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o. w Adamowie;
 Samodzielny
Publiczny
Zakład
Opieki
Zdrowotnej
w
Adamowie,
w skład którego wchodzą: ośrodek zdrowia w Adamowie oraz ośrodek
zdrowia w Woli Gułowskiej;
 Apteka w Adamowie i punkt apteczny w Woli Gułowskiej;
 Dwie lecznice weterynaryjne w Adamowie;
 Bank Spółdzielczy w Adamowie;
 Bank Spółdzielczy w Trzebieszowie Oddział w Adamowie;
 Bank Spółdzielczy w Krzywdzie Oddział w Woli Gułowskiej;
 Urząd Pocztowy w Adamowie;
 Agencja Pocztowa w Woli Gułowskiej;
 Komisariat Policji w Adamowie.
3.6.1 Promocja
Promocja gminy Adamów nakierowana jest na inicjowanie i prowadzenie współpracy
pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego, przyciąganie kapitału prywatnego, turystów
i zachęcanie do osiedlania się na terytorium gminy osób spoza jej terenu, a także tworzenie
warunków skłaniających do powstrzymania się przedstawicieli lokalnej społeczności
(zwłaszcza młodych) do emigracji poza terytorium gminy. Gmina Adamów promuje się
przede wszystkim poprzez działalność różnego rodzaju grup formalnych i nieformalnych
działających na jej terenie. Znaczącą rolę odgrywa działalność Domu Kultury – Pomnik
Czynu Bojowego Kleeberczyków w Woli Gułowskiej. Brak jest jednak spójnej strategii
promocyjnej Gminy, która pozwoliłaby wykorzystać i promować jej wszystkie walory.
Do najważniejszych źródeł promocji Gminy Adamów należą:
 strona internetowa: www.adamow.pl
 foldery informacyjne, współpraca z prasą, promocja np. poprzez działalność
organizacji społecznych.
 organizacja imprez kulturalno - sportowych, np. koncerty, przeglądy
twórczości zespołów ludowych, występy miejscowych zespołów ludowych na
imprezach regionalnych i krajowych, organizacja oraz udział w imprezach
regionalnych, np. w Dożynkach Powiatowych i Wojewódzkich.
57
Gmina nie prowadzi aktywnej współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej,
która może być ważnym instrumentem promowania i przyciągania turystów lub inwestorów
z zewnątrz. W przyszłych działaniach należy dążyć do zwiększenia aktywności gminy
w zakresie promocji i współpracy prowadzonej w różnych relacjach. Właściwe wydaje się
zatem opracowanie programu promocji Gminy w celu wypracowania i wdrażania koncepcji
promocji wewnętrznej i zewnętrznej.
3.6.2 Organizacje pozarządowe
Działalność organizacji pozarządowych jest jednym z przejawów włączania się
instytucji Trzeciego Sektora w sprawy publiczne. Organizacje pozarządowe, które działają
najczęściej jako fundacje i stowarzyszenia, odgrywają ogromną rolę między innymi
w pobudzaniu aktywności społecznej i aktywizacji wspólnot obywatelskich wokół działań
na rzecz realizacji celów rozwoju lokalnego. Wokół organizacji pozarządowych skupia się
kapitał społeczny, który obok organów samorządu i przedsiębiorców przyczynia się
do integracji lokalnej społeczności wokół spraw publicznych. Ponadto organizacje
pozarządowe mają do odegrania podwójną rolę: winny stać się stymulatorem społecznej
aktywności, a zarazem wchłaniać wsparcie finansowe na cele lokalne niedostępne dla
samorządów lokalnych (wiele funduszy UE i innych, zagranicznych i krajowych,
przeznaczonych na cele spójne z celami strategii rozwoju lokalnego, jest dostępnych tylko dla
organizacji pozarządowych). Trzeba zaznaczyć, że wśród organizacji pozarządowych można
wyróżnić takie, które nastawione są na cele społeczne, charytatywne, działające na rzecz
kultury, sztuki i sportu oraz angażujące się w sprawy wspierania rozwoju przedsiębiorczości
i rozwoju gospodarczego. Na terenie gminy działają następujące organizacje pozarządowe:
- Towarzystwo Przyjaciół Adamowa i Okolic
- Towarzystwo Przyjaciół Woli Gułowskiej
- Stowarzyszenie Absolwentów i Sympatyków Zespołu Szkół im. Gen. Franciszka
Kamińskiego w Adamowie
- Klub Biegacza V-Max Adamów
- Stowarzyszenie Przyjaciół Gminy Adamów "JEDNOŚĆ" w Sobisce
- Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Budziska
- Stowarzyszenie Oświatowe "KAGANEK" w Zakępiu
- Stowarzyszenie Pamięci Czynu Bojowego Kleeberczyków w Woli Gułowskiej
58
- Ludowy Klub Sportowy „Sokół” w Adamowie
- Ochotnicza Straż Pożarna - jednostki w Adamowie, Woli Gułowskiej, realizujące
zadania w ramach Krajowego Systemu Ratownictwa, oraz jednostki w Ferdynandowie
i Hordzieżce.
Ponadto na terenie Gminy działają koła stowarzyszeń o zasięgu ogólnopolskim:
(Caritas, PCK, ZHP) oraz grupy nieformalne:
- Koła Gospodyń Wiejskich w Adamowie i Woli Gułowskiej
- Koło Przyjaciół Tradycji „Szalinówka” w Hordzieżce.
Tabela 27. Wykaz OSP wraz z wyposażeniem działających na terenie gminy Adamów (źródło: UG
Adamów)
Nazwa jednostki
Ilość członków/Rodzaj
wyposażenia
Ilość członków
Strażnica murowana
Stanowiska na samochody
Samochód ratowniczo - gaśniczy
Motopompy
Pilarka do drewna
Pilarka do betonu i stali
Aparaty nadciśnieniowy z maskami
Węże
OSP Adamów
Drabiny
Syrena alarmowa
Ilość sztuk
55
1
3
1 – lekki
2 – średnie
6
2
2
7
W75 – 24szt.
W52 – 24szt.
Ssawne – 2szt.
Wysuwane - 2 szt.
Nasadkowa – 1 szt.
Elektryczna 1 szt.
Specjalne ochronne - 12 szt.
Koszarowe – 26 szt.
Kompletne ubrania
Wyjściowe – 45 szt.
Na pszczoły - 1 szt.
OSP Wola Gułowska
Ilość członków
Strażnica murowana
Motopompy
Pilarka do drewna
Pilarka do betonu i stali
Aparat podciśnieniowy z maskami
Węże
Drabiny
41
1
2
2 – średnie
4
2
1
4
W75 – 20 szt.
W52 – 22 szt.
Ssawne – 2 szt.
Wysuwane - 1 szt.
59
Elektryczna 1 szt.
Ręczna – 1 szt.
Specjalne ochronne - 26 szt.
Syrena alarmowa
Kompletne ubrania
Na pszczoły - 2 szt.
Ilość członków
Strażnica murowana
Motopompy
Pilarka do drewna
Węże
OSP Hordzieżka
Drabiny
23
1
1
1 – średnie
2
1
0
W75 – 10szt.
W52 – 10szt.
Ssawne – 4szt.
Tłoczne W110 – 4 szt.
Wysuwana – 1 szt.
Elektryczna 1 szt.
Ręczna - 1 szt.
Syrena alarmowa
Specjalne ochronne – 4 szt.
Kompletne ubrania
Wyjściowe –15 szt.
Ilość członków
Strażnica murowana
Motopompy
Pilarka do drewna
OSP Ferdynandów
Węże
Drabiny
Syrena alarmowa
Kompletne ubrania
24
1
1
1 – średnie
2
1
0
W75 – 6szt.
W52 – 10szt.
W110 – 1 szt.
Elektryczna 1 szt.
3.6.3 Gospodarka finansami gminy
Jednostki
samorządu
terytorialnego
oraz
jednostki
organizacyjne
rządowej
administracji publicznej są prawnie zobowiązane do uchwalania swoich budżetów. Budżet
60
spełnia dwie zasadnicze funkcje: planowania i kontroli. Etap sporządzania planu finansowego
(budżetu) jest elementem procesu budżetowania – jego pierwszą fazą. Etap planowania
tworzy podstawy do realizacji drugiej podstawowej funkcji budżetu – funkcji kontroli.
Realizacja tej funkcji polega na porównywaniu osiąganych rezultatów z budżetem (planem
finansowym),
dokonywaniu
ocen
występujących
rozbieżności
oraz
podejmowaniu
odpowiednich korygujących działań. Ocena sprawności funkcjonowania budżetu możliwa jest
oczywiście dopiero po upływie czasu objętego odpowiednią częścią planu finansowego
(Brilman J. 2002).
Ogólna kwota wszystkich środków przeznaczonych w danym roku budżetowym na
finansowanie inwestycji określana jest jako tzw. budżet inwestycyjny. Takie ujęcie całości
zasobów finansowych Gminy określa się jako budżet w układzie zadań. Budżetowanie
zadaniowe to szacowanie kosztów świadczenia usług komunalnych, czyli poszukiwanie
rzeczywistych wielkości kwot, które powinny być zapisane w poszczególnych działkach
klasyfikacji budżetowej. System budżetowy typu zadaniowego oznacza odejście od
wskaźnikowej metody określania wysokości planowanych wydatków na rzecz metodyki
określania rzeczywistych kosztów funkcjonowania służb publicznych oraz wykonywanych
przez nie zadań.
Realizację Strategii, a dokładniej zapisanych w niej projektów ograniczają ramy
budżetu Gminy.
W tabelach poniżej zostały przedstawione budżety gminy Adamów w latach 20082014, są to zarówno dochody i wydatki budżetu ogółem jaki i dochody przypadające na
1 mieszkańca Gminy.
Tabela 28. Dochody i wydatki budżetu gminy w latach 2008-2014 (źródło: UG Adamów)
Wyszczególnienie
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Dochody budżetu
gminy ogółem
14.777.612,67
14.474.444,28
15.783.742,96
17.715.702,28
16.844.924,03
16.970.333,73
17.710.242,76
(PLAN)
Dochód na 1
mieszkańca gminy
2432,53
2396,83
2629,30
2971,44
2832,50
2866,61
3007,34
Wydatki budżetu
gminy ogółem
15.250.549,56
16.018.159,54
20.624.992,36
15.569.655,43
15.331.403,44
16.347.368,37
17.245.866,76
(PLAN)
2510,38
2652,45
3435,78
2611,48
2578,00
2761,38
2928,49
2.684.469,76
2.885.188,82
5.955.380,98
1.254.413,98
575.082,67
1.283.046,99
1.932.950,45
(PLAN)
Wydatki na 1
mieszkańca
gminy
Wydatki
inwestycyjne
61
Tabela 29. Wpływy podatkowe w rozbiciu na sołectwa w 2014 roku (źródło: UG Adamów)
Nazwa sołectwa
2014
Adamów I
Adamów II
Budziska
Dąbrówka
Ferdynandów
Gułów
Helenów
Hordzieżka
Kalinowy Dół
Konorzatka
Lipiny
Sobiska
Turzystwo
Władysławów
Wola Gułowska
Zakępie
Żurawiec
45002,00
35920,85
13447,00
3038,40
5998,50
28124,30
6942,00
15043,50
4792,00
3132,00
12015,00
5816,13
17489,60
11276,00
10619,50
7775,96
8174,00
Tabela 30. Wydatki budżetu gminy w 2013 r. na poszczególne kategorie (źródło: UG Adamów)
Dział
Dział
Dział
Dział
Dział
Dział
010
600
700
710
750
751
Dział 754
Dział 756
Dział
Dział
Dział
Dział
Dział
Dział
Dział
Dział
757
801
851
852
854
900
921
926
Rolnictwo i łowiectwo
Transport i łączność
Gospodarka mieszkaniowa
Działalność usługowa
Administracja publiczna
Urzędy naczelnych organów władzy państwowej,
kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa
Bezpieczeństwo publiczne i ochrona
przeciwpożarowa
Dochody osób prawnych, od osób fizycznych i od
innych jednostek nieposiadających osobowości
prawnej oraz wydatki związane z ich poborem
Obsługa długu publicznego
Oświata i wychowanie
Ochrona zdrowia
Pomoc społeczna
Edukacyjna opieka wychowawcza
Gospodarka komunalna i ochrona środowiska
Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego
Kultura fizyczna i sport
Inne
RAZEM
174.940,95
1.114.853,50
50 .857,63
21.980,10
2.010.949,88
999,00
133.885,95
-
80.166,97
7.208.821,20
51.676,25
3.415.557,71
274.283,98
450.855,34
619.545,41
83.928,12
829.007,33
16.347.368,37
62
Tabela 31. Wydatki inwestycyjne w gminie w zł w latach 2008-2013 (źródło: UG Adamów)
Wyszczególnienie
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Wydatki budżetu
gminy ogółem
15.250.549,56
16.018.159,54
20.624.992,36
15.569.655,43
15.331.403,44
16.347.368,37
Wydatki
inwestycyjne
2.684.469,76
2.885.188,82
5.955.380,98
1.254.413,98
575.082,67
1.283.046,99
Tabela 32. Struktura procentowa dochodów budżetu gminy w latach 2008-2014 (źródło: UG
Adamów)
Lp.
Wyszczególnienie
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
1.
Dochody własne
7,26
7,85
7,56
6,75
7,14
9,04
13,57
2.
3.
Dotacje celowe na zadania
zlecone
Dotacje celowe na zadania
własne
15,21 15,36 15,76 15,25 16,32 16,37 13,61
10,92
6,61
10,20 19,70
6,31
7,60
12,14
4.
Dotacje z funduszy celowych
-
-
-
-
-
-
-
5.
Dotacje celowe do realizacji na
podstawie porozumień
-
-
-
-
-
-
-
6.
Środki otrzymane z innych
źródeł
3,31
1,92
2,08
0,50
4,25
0,31
0,26
7.
Subwencja ogólna
8.
Udziały w podatkach
7,94
7,03
7,56
7,20
8,66
9,18
7,22
RAZEM
100
100
100
100
100
100
100
IV.
55,36 61,23 56,84 50,60 57,32 57,50 53,20
ANALIZA SWOT
Analiza SWOT stanowi jedną z najpopularniejszych metod diagnozy sytuacji, w jakiej
znajduje się społeczność lokalna. Nazwa techniki pochodzi od pierwszych liter angielskich
słów, stanowiących jednocześnie pola przyporządkowania czynników mogących mieć wpływ
na powodzenie planu strategicznego – silne strony (strenghts), słabe strony (weaknesses),
szanse (opportunities) i zagrożenia (threats).
Technika ta stanowi użyteczne narzędzie prowadzące do dokonania analizy zasobów
i otoczenia gminy, oraz dokładniejszego określenia priorytetów jej rozwoju. W celu
uzyskania jasnej analizy silne i słabe strony traktuje się jako czynniki wewnętrzne, na które
63
społeczność lokalna ma wpływ, natomiast szanse i zagrożenia jako czynniki zewnętrzne,
umiejscowione w bliższym i dalszym otoczeniu jednostki (Grudzewski W. 1999). Analiza
SWOT dla Gminy Adamów została opracowana w trakcie warsztatów strategicznych z
udziałem przedstawicieli społeczności gminy. Jest więc ona wynikiem spostrzeżeń
mieszkańców na temat własnej gminy oraz podsumowaniem niniejszej diagnozy
strategicznej.
Analiza SWOT sporządzona została w następujących obszarach problemowych:
- Przestrzeń i środowisko;
- Sfera społeczna;
- Sfera gospodarcza;
- Infrastruktura społeczna;
- Infrastruktura techniczna.
Przestrzeń i środowisko
Mocne strony
- różnorodność fauny i flory na obszarze
gminy
- duże kompleksy leśne
- czyste, mało przekształcone środowisko
- brak zagrożenia powodziowego
- posiadanie planu zagospodarowania
przestrzennego
Słabe strony
- peryferyjne położenie gminy
- duża odległość od większych ośrodków
miejskich
- brak surowców naturalnych
- słaba świadomość ekologiczna
mieszkańców
- mało urozmaicona rzeźba terenu
Szanse
- inwestycje w zakresie odnawialnych źródeł
energii przy wykorzystaniu położenia
zasobów przyrodniczych gminy
- wzrost znaczenia walorów przyrodniczych i
kulturowych
-wykorzystanie własnych zasobów do
kreowania rozwoju gospodarczego
- ekologiczna produkcja
- współpraca z sąsiednimi gminami na
płaszczyźnie ekologicznej, kulturowej i
gospodarczej
Zagrożenia
- konkurencja gmin o zbliżonych walorach
przyrodniczych
- brak spójnej polityki w zakresie ochrony
środowiska
- położenie gminy na tzw. „wschodniej”
ścianie z utrwalonymi problemami
strukturalnymi
64
Sfera społeczna
Mocne strony
Słabe strony
- kultywowanie tradycji regionalnych
-występowanie niekorzystnych zjawisk
-duża aktywność lokalnych organizacji
społecznych (wykluczenie społeczne,
pozarządowych (stowarzyszenia, kluby
alkoholizm, bieda, przemoc w rodzinie)
sportowe etc.)
- słabe zintegrowanie poszczególnych
- dobra organizacja imprez kulturalnych i
środowisk w gminie
rocznicowych
- konieczność poszukiwania pracy bardzo
- efektywne funkcjonowanie na terenie
daleko (kryzys rodziny)
gminy instytucji pomocowych tj. GOPS,
- niski przyrost naturalny
GKRPA
- starzejące się społeczeństwo
- model rodziny 2+1
- niskie aspiracje edukacyjne mieszkańców
-brak środków na utrzymanie klubów
sportowych
Szanse
- pozyskiwanie funduszy zewnętrznych
wspierających sferę społeczną
- rozwój aktywności społecznej
poprzez działalność lokalnych stowarzyszeń
(wypracowanie mechanizmów wspierania
organizacji pozarządowych)
Zagrożenia
- emigracja i migracja młodego
pokolenia
- niski poziom wykształcenia mieszkańców
gminy
- duża konkurencja w pozyskiwaniu
funduszy zewnętrznych
- patologie społeczne, brak perspektyw
wyjścia z trudnej sytuacji społecznej
- ubożenie ludności regionu, marginalizacja
grup społeczno – zawodowych
65
Sfera gospodarcza
Mocne strony
Słabe strony
- duża aktywność sektora prywatnego w
- niska opłacalność produkcji rolnej
rozwoju przedsiębiorczości
- rozdrobnienie gospodarstw rolnych
- zrównoważona gospodarka leśna na terenie - mała aktywność biznesowa mieszkańców
gminy
- brak strategii rozwoju turystycznego
- dobrze rozwinięty sektor handlu
gminy
- cotygodniowe targi w Adamowie o
- brak produktu turystycznego, bazy
znaczeniu ponad gminnym
noclegowej i skoordynowanej promocji
- rozwój produkcji owoców miękkich
zasobów turystycznych gminy
- korzystne warunki do prowadzenia
- brak edukacji w zakresie
rolnictwa ekologicznego i produkcji biomasy przedsiębiorczości
- niski kapitał lokalnych przedsiębiorców
- niska atrakcyjność gminy do inwestowania
- utrudniona dostępność do instytucji
otoczenia biznesu
- duże rozdrobnienie gruntów utrudniające
prowadzenie działalności rolniczej i
przygotowanie oferty inwestycyjnej
Szanse
- skuteczna promocja gminy Adamów jako
miejsca do inwestowania
- promocja produktów żywnościowych
produktów regionalnych
- wykorzystanie alternatywnych źródeł
energii
- wsparcie funduszami zewnętrznymi, w
tym z UE
- rozwój działalności grup producenckich
- stworzenie systemu doradztwa i
wspierania przedsiębiorczości
- promocja gminy jako przyjaznego miejsca
do inwestowania
- wspieranie i wykreowanie liderów
przedsiębiorczości
- modernizacje ciągów komunikacyjnych
przebiegających przez gminę i nadanie im
nowych, lepszych parametrów ruchowych
- rozwój przyrodoznawczych i
kulturoznawczych nurtów turystyki
Zagrożenia
- skomplikowane procedury
pozyskiwania środków UE i innych
funduszy zewnętrznych
- brak spójnej i efektywnej polityki państwa
w zakresie rolnictwa
- bariery w handlu z Rosją
- nadmierny rozrost biurokracji
66
Infrastruktura społeczna
Mocne strony
Słabe strony
- dobrze funkcjonujące Gminne Centrum
- wysoka stopa bezrobocia
Kultury (duża ilość imprez
- słabo działający liderzy lokalni w
okolicznościowych i festynów)
większości sołectw
- efektywne wspieranie przedsiębiorczości
- emigracja młodych, wykształconych
społecznej (powstanie spółdzielni socjalnej
mieszkańców
działającej m.in. w zakresie usług
-brak mieszkań socjalnych
opiekuńczych nad osobami starszymi i
-brak jadłodajni i punktu wydawania
niepełnosprawnymi)
posiłków
- aktywna działalność stowarzyszeń
- niewystarczająca promocja zdrowotna
gminnych
wśród mieszkańców
- skuteczne pozyskiwanie środków
-niska ranga wydarzeń kulturalnych
zewnętrznych
- brak atrakcyjnej infrastruktury do
- efektywna współpraca międzysektorowa
spędzania wolnego czasu przez młodzież
- braki w infrastrukturze sportowej (boiska w
- brak sali widowiskowo-sportowej i basenu
małych miejscowościach, basen)
- bariery architektoniczne w budynkach
użyteczności publicznej
Szanse
- wykorzystanie dziedzictwo kulturowego
jako stymulatora rozwoju gospodarczego i
turystyki na obszarze gmin
- fundusze zewnętrzne
- rozwój wolontariatu
- utworzenie wioski tematycznej
-rozwój szkolnictwa zawodowego (zmiana
kierunków kształcenia uwzględniające
potrzeby gminy i lokalnego rynku pracy)
- powstanie środowiskowego Domu
Samopomocy
- dostępność do szerokopasmowego
Internetu
- zastosowanie nowoczesnych technik
informacyjnych i teleinformatycznych w
zwiększeniu dostępności usług dla
mieszkańców gminy
Zagrożenia
- likwidacja i obniżanie stopnia organizacji
małych szkół
- duże koszty utrzymania placówek
świadczących usługi społeczne
- skomplikowane procedury i duża
konkurencja w aplikowaniu o fundusze
strukturalne
- rosnące dysproporcje w kształceniu i
wyposażeniu w małych szkołach
67
Infrastruktura techniczna
Mocne strony
Słabe strony
- zaawansowana cyfryzacja gminy
- pogarszający się stan dróg na terenie
- sieć światłowodowa
gminy, niekompletne wyposażenie dróg w
- efektywna termomodernizacja budynków i drobną infrastrukturę techniczną
wykorzystanie odnawialnych źródeł energii
- brak dróg rangi krajowej na terenie gminy
na terenie gminy (np. solary)
- brak sieci gazowej
- sieć ścieżek rowerowych
- przestarzała sieć energetyczna
- program budowy przydomowych
- niezadowalające temp wymiany
oczyszczalni ścieków
azbestowych pokryć dachowych
- duża sieć dróg utwardzonych w stosunku
- słaba jakość lub brak chodników na
do gmin sąsiadujących
nowych osiedlach i koloniach
- słabe połączenia komunikacyjne z dużymi
miastami
- niski poziom skanalizowania gminy
Szanse
- podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej
poprzez przeznaczenie terenów na
inwestycje
- pozyskanie środków finansowych z UE na
rozbudowę i modernizację infrastruktury
technicznej
- uczestnictwo w programach wykorzystania
odnawialnych źródeł energii
- uczestnictwo w programach
przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu i
budowy społeczeństwa informatycznego.
Zagrożenia
- duża konkurencja w aplikowaniu o
fundusze strukturalne
- ograniczenie rozwoju gminy ze względu na
słabą infrastrukturę techniczną
- ograniczone możliwości pozyskania
inwestorów
- konkurencyjność gmin ościennych
Do identyfikacji atutów i słabości Gminy Adamów wykorzystano analizę SWOT.
Narzędzie to umożliwiło wskazanie mocnych i słabych stron Gminy oraz szans i zagrożeń
wynikających z czynników zewnętrznych mających swoje źródło poza Gminą. Czynniki,
które kształtują sytuację Gminy można podzielić na dwie grupy kryteriów. Pierwsza z nich
identyfikuje czynniki na podstawie miejsca powstawania lub miejsca występowania. Można
wyróżnić czynniki, które zlokalizowane są na terenie Gminy i wynikają z jej potencjału
endogenicznego oraz takie, na które Gmina nie ma wpływu. Na oddziaływania tego
pierwszego typu Gmina ma wpływ, choć wyjątkami o bardzo niewielkiej możliwości
modyfikacji są np. środowisko naturalne czy ukształtowanie terenu ściśle związane
z lokalizacją. Czynniki egzogeniczne pozostają poza bezpośrednim wpływem Gminy i swoje
źródło mają w bliższym i dalszym otoczeniu. Cechą drugiej grupy kryteriów jest charakter
oddziaływania – pozytywny lub negatywny.
68
W procesie przygotowania Strategii analizę SWOT zastosowano w pięciu obszarach:
Przestrzeń i środowisko;
Sfera społeczna;
Sfera gospodarcza;
Infrastruktura społeczna;
Infrastruktura techniczna;
Na czterech płaszczyznach analizy SWOT (mocnych stron, słanych stron, szans oraz
zagrożeń) w dalszej części dokumentu zbudowane zostaną cele działań w planie
strategicznym.
WNIOSKI I REKOMENDACJE
Podczas warsztatów strategicznych członkowie grupy roboczej dostrzegli potrzebę
rozwoju przedsiębiorczości na terenie Gminy, ale zwrócili uwagę na to, aby proces ten
odbywał się w zgodzie z naturą i nie zagrażał występującym na obszarze Gminy terenom
chronionym. Do podstawowych atutów gminy należy zaliczyć warunki naturalne,
a w szczególności mało przekształcone środowisko naturalne, szczególnie obszary leśne.
Doceniono zadowalający stan środowiska naturalnego i zasobów przyrodniczych oraz fakt,
że obecnie na terenie Gminy nie funkcjonuje tzw. "uciążliwy" przemysł.
Za priorytetowe działania wskazali rozwój gospodarczy w zgodzie z ochroną środowiska.
Rozwój gospodarczy powinien opierać się na:
- wspieraniu lokalnej przedsiębiorczości;
- tworzeniu nowych i wspieraniu już istniejących spółdzielni socjalnych;
- przyciąganiu nowych inwestorów;
- wprowadzeniu nowych technologii;
- podnoszeniu kwalifikacji zasobów ludzkich, w tym edukacji w zakresie przedsiębiorczości;
- stwarzaniu warunków do stałych kontaktów pomiędzy sektorem publicznym, społecznym
i prywatnym.
Na podstawie diagnozy gminy Adamów oraz analizy SWOT można wskazać najważniejsze
osie potencjału rozwojowego, które powinny być realizowane w perspektywie działania
Strategii
i doprowadzić do pożądanych przeobrażeń gospodarczych, społecznych
i kulturowych:
69
oś zrównoważonego osadnictwa i ośrodka administracji;
oś sportowa i rekreacyjno - turystyczna;
oś rozwoju gospodarczego;
oś edukacyjna i kulturalna;
Rozwój gospodarczy i społeczny Gminy Adamów powinien odbywać się zgodnie
z zasadą zrównoważonego rozwoju. Główne kierunki działań strategicznych w Gminie
Adamów winny być nakierowane na:
- rozwój infrastruktury technicznej i komunalnej;
- rozwój infrastruktury społecznej, kulturalnej, oświatowej i sportowej;
- ograniczenie poziomu bezrobocia i rozwój przedsiębiorczości;
- ochronę i kształtowanie środowiska naturalnego, przyrody oraz dziedzictwa kulturowego
i historycznego;
- rozwój turystyki.
Najważniejsze wnioski dotyczące rozwoju Gminy i poprawy warunków życia lokalnej
społeczności, wskazują na zintegrowane działania w zakresie tworzenia nowych miejsc
pracy, wdrażaniu nowych technologii, budowie społeczeństwa informatycznego, dalszą
poprawę stanu sanitarnego i zapewnienia dostępu do infrastruktury komunalnej, warunków
mieszkaniowych oraz zachowania walorów środowiska przyrodniczego i kulturowego.
Najważniejsze rekomendacje służące rozwojowi Gminy i poprawie warunków życia lokalnej
społeczności:
- modernizacja i rozbudowa infrastruktury techniczno - sanitarnej na terenie Gminy;
- zapewnienie odpowiedniej infrastruktury i podnoszenie atrakcyjności osiedlania się;
- wspieranie technologii informatycznych i dalszej cyfryzacji Gminy;
- wspieranie lokalnej działalności gospodarczej i tworzenie warunków do lokalizowania na
terenie gminy przedsiębiorstw;
- wspieranie lokalnej społeczność w procesie podnoszenia wiedzy i kwalifikacji,
przekwalifikowań w ramach idei „uczenia się przez całe życie”;
- wspieranie rewitalizacji zasobów kulturowych i przyrodniczych w Gminie ;
- wspieranie działań związanych z wypoczynkiem i rekreacją, zapewnienie odpowiedniej
infrastruktury, promowanie działań prozdrowotnych;
- skoordynowanie działań w zakresie promocji Gminy jako miejsca atrakcyjnego dla
prowadzenia działalności usługowej i wytwórczej oraz uprawiania turystyki;
70
- zacieśnianie współpracę z innymi jednostkami samorządu terytorialnego oraz gminami
partnerskimi celu realizacji wspólnych przedsięwzięć.
V.
PERSPEKTYWY ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO
4.1 Misja i wizja Gminy Adamów
Istotnym elementem strategii jest wyznaczenie misji. Misja wskazuje generalny
kierunek, w którym podąża gmina, w sposób ogólny określa, co gmina
chce osiągnąć
w założonym horyzoncie czasowym. Misja rozwoju jest to deklaracja intencji władz
samorządowych co do kierunków przyszłego rozwoju gminy. Określa ona przyszłościowy
obraz gminy oraz informuje o wspólnych wartościach i przekonaniach leżących u podstaw
podejmowania określonych
działań. Misja rozwoju
ma istotną wartość informacyjną
zarówno dla mieszkańców gminy, podmiotów gospodarczych, jak i dla jej otoczenia (Hausner
1999).
Misja jest nadrzędnym celem rozwoju Gminy Adamów. Określa ona również rolę
władz samorządowych w procesie rozwoju wspólnoty lokalnej. Zgodnie z misją, władze
samorządowe pełnią rolę inicjatora dla realizacji przedsięwzięć zgodnych ze Strategią
Rozwoju Adamów, a podejmowanych przez różnych aktorów życia społecznego
i gospodarczego – liderów lokalnych, organizacje pozarządowe, instytucje publiczne,
przedsiębiorców, grupy nieformalne mieszkańców. Ponadto, władze samorządowe są także
realizatorem własnych projektów (leżących w zadaniach własnych oraz we współpracy
z innymi jednostkami samorządu terytorialnego), zmierzających do rozwoju Gminy Adamów,
upowszechniania jej walorów, ułatwiania współpracy partnerów lokalnych i wdrażania
innowacyjnych rozwiązań.
Misja określa wewnętrzny cel główny społeczności lokalnej.
Odpowiada na pytanie: dlaczego działamy, co przede wszystkim chcemy osiągnąć ?
Misja rozwoju gminy Adamów
Celem naszej polityki rozwoju jest kreowanie zrównoważonego i spójnego postępu
gminy atrakcyjnej turystycznie, ekonomicznie i inwestycyjnie poprzez efektywne
wykorzystanie
zasobów przyrodniczych, kulturowych, nowoczesnej infrastruktury
technicznej oraz integracji społecznej i przestrzennej Gminy Adamów.
71
Wizja rozwoju Gminy Adamów stanowi zwięzły opis pożądanego stanu rzeczywistości
lokalnej w perspektywie 2020 roku. Określa stan docelowy, do którego dążyć będzie cała
wspólnota gminy, tj. władze samorządowe oraz ich partnerzy (lokalni oraz ponadlokalni),
wykorzystując przy tym możliwości płynące z własnych atutów i szans pojawiających
się w otoczeniu. Wizja ukierunkowana jest prognostycznie, określa cel, do jakiego zmierza
Gmina Adamów. Wskazuje ona zasadniczy kierunek podejmowanych działań.
Wizja „Gmina Adamów 2020”
Gmina Adamów powinna być miejscem, które każdy mieszkaniec mógłby z dumą nazwać
swoją małą ojczyzną. Miejscem, w którym panuje ład i porządek, bezpieczeństwo, tolerancja
i wzajemne zrozumienie odmiennych przekonań, poglądów, norm i systemów wartości
innych ludzi. Miejscem, w którym stworzona zostanie wysokiej jakości przestrzeń do życia
i działania wychodząca naprzeciw dążeniom lokalnej społeczności. Gmina Adamów, dzięki
wykorzystaniu swojego potencjału, takiego jak: walory krajobrazowo-przyrodnicze
i bogactwo dziedzictwa kulturowego, rozwinięta sieć szlaków turystycznych oraz tras
rowerowych, prowadzących po najbardziej atrakcyjnych miejscach gminy, a także potencjał
ludzki,
stanowić
będzie
atrakcyjny
obszar
osadniczy,
inwestycyjno-gospodarczy
i turystyczno-rekreacyjny. W Gminie Adamów w 2020 roku standard życia mieszkańców
osiągnie poziom, który jest dostępny przeciętnemu mieszkańcowi Europy.
4.2 Strategiczny Program Rozwoju
Na podstawie przeprowadzonej diagnozy społecznej, a także dzięki licznym
konsultacjom, podczas których Mieszkańcy korzystali z narzędzia SWOT, określono kierunki
działań, które mają być realizowane w najbliższej perspektywie. Cele strategiczne formułuje
się w obszarach priorytetowych – to jest tych aspektach życia społecznego i gospodarczego,
które mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia stanu rzeczy określonego w wizji rozwoju
gminy.
Obszary:
1. Stworzenie warunków dla zakładania nowych przedsiębiorstw i rozwoju
działających
72
2. Poprawa stanu środowiska naturalnego i ładu przestrzennego
3. Poprawa stanu infrastruktury technicznej i poprawa układu komunikacyjnego
4. Wspieranie rozwoju kapitału ludzkiego i społecznego oraz komfortu życia
mieszkańców
Następnie stworzono schemat celów, który uporządkował postulaty i pomysły
Mieszkańców, tworząc jednocześnie hierarchiczny układ działań do wykonania. W każdym
obszarze wyznaczono cele strategiczne:
Cele strategiczne:
1. Obszar: Stworzenie warunków dla zakładania nowych przedsiębiorstw i rozwoju
działających
•
1.1 Stworzenie warunków dla zakładania nowych przedsiębiorstw oraz
rozbudowy już działających przedsiębiorstw w Gminie Adamów
•
1.2 Wsparcie rozwoju i działalności przedsiębiorstw prowadzących działalność
na terenie Gminy Adamów
•
1.3 Rozwój ruchu turystycznego i liczby osób odwiedzających w Gminie Adamów
2. Obszar: Poprawa stanu środowiska naturalnego i ładu przestrzennego
•
2.1 Poprawa stanu środowiska przyrodniczego
•
2.2 Rozwój systemu proekologicznej gospodarki odpadami
•
2.3 Dbałość o jakość ładu przestrzennego w Gminie ze szczególnym
uwzględnieniem wartości kulturowych oraz przyrodniczych
•
2.4
Promocja, ochrona i
waloryzacja dóbr kultury oraz dziedzictwa
przyrodniczego
•
2.5 Rozwój rolnictwa
3. Obszar:
Poprawa
stanu
infrastruktury
technicznej
i
poprawa
układu
komunikacyjnego
•
3.1 Podniesienie jakości stanu dróg i poprawa układu komunikacyjnego
•
3.2 Podniesienie jakości stanu infrastruktury sieciowej
•
3.3 Poprawa dostępności transportu publicznego
•
3.4 Poprawa stanu infrastruktury łączności
4. Obszar: Wspieranie rozwoju kapitału ludzkiego i społecznego oraz komfortu
życia mieszkańców
73
•
4.1 Wspieranie działań służących budowaniu tożsamości lokalnej i integracji
Mieszkańców
•
4.2 Wzrost jakości i innowacyjności kształcenia
•
4.3 Wzrost poziomu świadomości i aktywności społecznej
•
4.4 Poprawa jakości usług publicznych
1. STWORZENIE WARUNKÓW DLA ZAKŁADANIA NOWYCH PRZEDSIĘBIORSTW I ROZWOJU
DZIAŁAJĄCYCH
Stworzenie warunków dla zakładania nowych przedsiębiorstw oraz rozbudowy już działających
1.1
przedsiębiorstw w Gminie Adamów
1.1.1
Wyznaczenie terenów inwestycyjnych i ich uzbrojenie
1.1.1.1
Wyznaczenie nowych terenów inwestycyjnych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego
1.1.1.2
1.1.2.1
Uzbrojenie terenów inwestycyjnych
Prowadzenie działań informujących o przewagach konkurencyjnych Gminy Adamów oraz terenach
przygotowanych dla inwestorów
Wykonanie map inwestycyjnych
1.1.2.2
Uruchomienie podstrony internetowej z informacjami o terenach inwestycyjnych
1.1.2.3
Przygotowanie materiałów multimedialnych o ofercie inwestycyjnej
1.1.2.4
Udział w targach i wydarzeniach gospodarczo – inwestycyjnych
1.1.2.5
Przeprowadzenie kampanii prasowej
1.1.2.6
Prowadzenie kampanii bezpośredniego dotarcia do inwestora
1.1.2.7
Budowa marki gminy przyjaznej inwestorom
1.1.3
Stworzenie systemu obsługi inwestora
1.1.3.1
Stworzenie systemu obsługi procesu inwestycyjnego
1.1.3.2
Wyznaczenie procedur oraz osób odpowiedzialnych za obsługę procesu inwestycyjnego
1.2
1.2.1.2
Wsparcie rozwoju i działalności przedsiębiorstw prowadzących działalność na terenie Gminy Adamów
Utworzenie systemu informacji o instytucjach otoczenia biznesu i możliwościach wspierania rozwoju
przedsiębiorstw z zewnętrznych źródeł finansowania
Utworzenie podstrony informującej o instytucjach otoczenia biznesu działających w Województwie
Lubelskim a w szczególności subregionie Puławskim.
Utworzenie podstrony informującej o źródłach finansowania rozwoju przedsiębiorstw
1.2.1.3
Utworzenie stanowiska ds. rozwoju i wpierania przedsiębiorczości w Urzędzie Gminy
1.2.2
Rozwój małej infrastruktury
1.2.2.1
Budowa targowiska gminnego
1.2.3
Wsparcie działań promujących ofertę przedsiębiorstw działających w Gminie Adamów
1.2.3.1
Włączenie działań promujących lokalną i ponadlokalną przedsiębiorczość w działania promocyjne gminy
1.3
1.3.1.1.
Rozwój ruchu turystycznego i liczby osób odwiedzających w Gminie Adamów
Dostosowanie infrastruktury i usług okołoturystycznych do obsługi turystów i osób odwiedzających Gminę
Adamów.
Rozwój sieci tras i szlaków
1.3.1.2.
Tworzenie i utrzymanie miejsc oferujących aktywne spędzanie czasu
1.3.1.3.
Tworzenie i utrzymanie miejsc nawiązujących do dziedzictwa lub tożsamości Gminy Adamów
Dostosowanie przestrzenie publicznej w małą infrastrukturę uwzględniającą potrzeby turystów i osób
odwiedzających Gminę Adamów
Rozwój bazy noclegowej
1.1.2
1.2.1
1.2.1.1
1.3.1.
1.3.1.4.
1.3.1.5.
74
1.3.1.6.
Rozwój bazy gastronomicznej
1.3.1.7.
Wsparcie dystrybucji pamiątek – rzeźb wykonywanych przez lokalnych artystów w tym, figurek i szachów
1.3.1.8.
Wsparcie dystrybucji pamiątek przetworów i napojów malinowych
1.3.1.9.
Opracowanie, wydanie i kolportaż albumu o Gminie Adamów
1.3.2.
1.3.2.1
Stymulowanie rozwoju ruchu turystycznego i liczby osób odwiedzających Gminę Adamów
1.3.2.2
Opracowanie oferty weekendowej
1.3.2.3
Opracowanie oferty zorganizowanego wypoczynku letniego i zimowego dla grup dzieci i młodzieży
1.3.2.4
1.3.3.1.
Tworzenie nowych i prowadzenie działalności instytucji kultury
Organizacja imprez, w tym imprez masowych, których poziom atrakcyjności przekłada się na wzrost liczby
turystów
Tworzenie oferty w oparciu o formy aktywnego spędzania czasu
Wsparcie rozwoju oferty organizacji pozarządowych i przedsiębiorstw, których oferta nawiązuje do
dziedzictwa kulturowego i tożsamości Gminy Adamów
Utworzenie i wsparcie działalności organizatorów turystyki. Opracowanie Systemu Informacji i
Identyfikacji Turystycznej
Ufundowanie Fundacji Kleeberczyków
1.3.3.2.
Utworzenie punktu informacji turystycznej
1.3.3.3.
Utworzenie grupy wolontariuszy i przewodników – animatorów ruchu turystycznego.
1.3.3.4.
Opracowanie systemu informacji i identyfikacji turystycznej
1.3.3.5.
Wykonanie oznakowania zgodnie z opracowanym systemem informacji i identyfikacji turystycznej
1.3.4.
Profesjonalizacja osób obsługujących ruch turystycznych i osoby odwiedzające Gminę Adamów
1.3.4.1.
Organizowanie kursów z zakresu obsługi klienta i obsługi ruchu turystycznego
Organizowanie kursów upowszechniających wiedze o lokalnej ofercie turystycznej w szczególności dla
osób bezpośrednio obsługujących turystów i osoby odwiedzające Gminę Adamów.
Organizowanie specjalistycznych kursów o historii i dziedzictwie kulturowym Gminy Adamów w
szczególności dla przewodników i animatorów ruchu turystycznego.
Popularyzacja i wspieranie inicjatyw wewnątrzsektorowych i międzysektorowych podejmowanych w
obszarze turystyki.
Upowszechnianie dobrych praktyk
1.3.2.5
1.3.2.6
1.3.2.7
1.3.3.
1.3.4.2.
1.3.4.3.
1.3.5.
1.3.5.1.
1.3.5.2.
1.3.5.3.
Opracowanie oferty zielonych szkół
Wspieranie zawiązywania partnerstw wewnątrzsektorowych i międzysektorowych
Stworzenie grupy przedstawicieli podmiotów prowadzących działalność, których odbiorcami są turyści oraz
odwiedzający Gminę Adamów.
2. POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO I ŁADU PRZESTRZENNEGO
2.1
2.1.1
2.1.1.1
2.1.1.2
2.1.1.3
2.1.1.4
2.1.1.5
2.1.1.6
2.1.1.7
2.1.1.8
2.1.1.9
2.2
2.2.1
2.2.1.1
2.2.1.2
Poprawa stanu środowiska przyrodniczego
Rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE)
Wskazanie potencjalnych lokalizacji OZE w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego
Wdrożenie programu scalania gruntów na potrzeby OZE
Stworzenie oferty inwestycyjnej ukierunkowanej na OZE
Uruchomienie programu rozwóju lokalnej mikroenergetyki
Wsparcie rozwoju plantacji roślin energetycznych
Zwiększenie mocy przyłączeniowej adekwatnie do potrzeb lokalnej energetyki rozproszonej
Budowa mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii
Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej
Wymiana oświetlenia ulicznego na energooszczędne
Rozwój systemu proekologicznej gospodarki odpadami
Zmniejszenie ilości odpadów kierowanych do składowania
Prowadzenie działań legislacyjnych i edukacyjnych w celu zwiększenia ilości nieruchomości prowadzących
selektywną gospodarkę odpadami
Usprawnienie procedur w zakresie weryfikacji objęcia wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie
gminy systemem gospodarowania odpadami
75
2.2.1.3
2.2.1.4
2.2.1.5
2.2.1.6
2.3
2.3.1
2.3.1.1
2.3.1.2
2.3.1.3
2.3.1.4
2.3.2
2.3.2.1
2.3.2.2
2.3.2.3
2.3.2.4
2.3.2.5
2.3.2.6
2.3.2.7
2.3.2.8
2.3.2.9
2.3.2.10
2.3.2.11
2.4
2.4.1
2.4.1.1
2.4.1.2
2.4.1.3
2.5
2.5.1
2.5.1.1
2.5.1.2
2.5.1.3
2.5.1.4
Usprawnienie działania punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób zapewniający
łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy (m.in. uruchomienie punktów mobilnych, ustanowienie
dodatkowych punktów zbiórki)
Edukacja ekologiczna w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi, w szczególności
w zakresie selektywnego zbierania odpadów
Uruchomienie podstrony internetowej gminy dotyczącej gospodarki odpadami komunalnymi
Wymiana pokryć dachowych i ich utylizacja na obiektach publicznych oraz prywatnych
Dbałość o jakość ładu przestrzennego w Gminie ze szczególnym uwzględnieniem wartości kulturowych
oraz przyrodniczych
Usprawnienie gospodarowanie przestrzenią publiczną
Zwiększenie obszarów gminy objętych planem zagospodarowania przestrzennego
Dokonywanie zmian dla obszarów objętych planem uzasadnionych ważnym interesem społecznym
Rygorystyczne przestrzeganie ustaleń planistycznych ze szczególnym uwzględnieniem obszarów objętych
planistyczną ochroną konserwatorską
Uruchomienie programu scalania i wymiany gruntów
Wzrost atrakcyjności przestrzeni publicznych
Budowa skateparku wraz z modernizacją parkingu przy ul. Kleeberga w Adamowie
Rewitalizacja centrum Adamowa - budowa „Placu Niedźwiedzi”
Budowa parkingu przy ul. Wyszyńskiego w Adamowie
Rewitalizacja zabytkowej części centrum Adamowa (na tyłach dawnego zajazdu)
Budowa/modernizacja parkingów turystycznych (Adamów, Wola Gułowska, Turzystwo)
Budowa i rozbudowa placów zabaw
Budowa i rozbudowa siłowni zewnętrznych
Wyposażenie przestrzeni publicznych w małą infrastrukturę (ławki, kosze, tab. inform.)
Wykonanie oznaczenia ulic i placów
Nasadzenia zielenią miejsc publicznych
Rewitalizacja rynku w Woli Gułowskiej
Promocja, ochrona i waloryzacja dóbr kultury oraz dziedzictwa przyrodniczego
Wspieranie identyfikacji oraz ochrona materialnego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego
Inwentaryzacja oraz typowanie nowych obiektów i obszarów chronionych
Prowadzenie działań edukacyjnych mających na celu wzrost świadomości znaczenia materialnego
dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego
Włączenie działań promujących lokalne dziedzictwo w działania promocyjne gminy
Rozwój rolnictwa
Polepszanie rolniczych zdolności produkcyjnych gleb
Budowa i utrzymanie urządzeń melioracyjnych (drenowanie ceramiczne i PVC, wykonywanie i
konserwacja rowów nawadniająco-odwadniających, regulacja rzek)
Wdrożenie programu wapnowania gleb
Prowadzenie działań szkoleniowych i doradczych m.in. w zakresie ochrony środowiska, zrównoważonego
rozwoju i innowacji
Promowanie rolnictwa ekologicznego
3. POPRAWA STANU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ I POPRAWA UKŁADU
KOMUNIKACYJNEGO
3.1
3.1.1
3.1.1.1
3.1.1.2
3.1.1.3
3.1.1.4
3.1.1.5
3.1.1.6
3.1.1.7
3.1.1.8
3.1.1.9
3.1.1.10
Podniesienie jakości stanu dróg i poprawa układu komunikacyjnego
Rozwijanie i modernizacja sieci dróg
Modernizacja drogi powiatowej - ul. Batalionów Chłopskich
Modernizacja drogi powiatowej - ul. Cmentarnej
Modernizacja drogi powiatowej Konorzatka-Krzówka
Modernizacja drogi powiatowej - ul. Kościelnej i ul. Witosa
Modernizacja drogi powiatowej Wola Gułowska-Kalinowy Dół
Modernizacja drogi powiatowej Adamów-Hordzieżka
Modernizacja drogi powiatowej Helenów-Lipiny (tzw. „BUDNA DROGA”)
Budowa drogi ul. Sienkiewicza-rondo Gułów-Wola Gułowska
Modernizacja drogi gminnej Władysławów-Dąbrówka oraz Władysławów wieś
Budowa drogi Lipiny-Urszulin
76
3.1.1.11
3.1.1.12
3.1.1.13
3.1.1.14
3.1.1.15
3.2
3.2.1
3.2.1.1
3.2.1.2
3.2.1.3
3.2.1.4
3.2.1.5
3.2.2
3.2.2.1
3.2.2.2
3.2.2.3
3.2.2.4
3.2.2.5
3.2.3
3.2.3.1
3.2.3.2
3.2.3.3
3.3
3.3.1
3.3.1.1
3.3.1.2
3.3.1.3
3.4
3.4.1
3.4.3.1
3.4.3.2
Modernizacja drogi gminnej - ul. Spółdzielcza
Modernizacja drogi gminnej Helenów-Żurawiec
Modernizacja drogi gminnej - ul. Rusieckich
Modernizacja dróg – ul. Malinowa, ul. Słoneczna, ul. Ks. Grzymały
Budowa i przebudowa dróg dojazdowych do gruntów rolnych na terenie gminy
Podniesienie jakości stanu infrastruktury sieciowej
Modernizacja i rozbudowa sieci wodociągowej
Wymiana sieci wodociągowej azbestowej na PCV w pasie ul. Szkolnej i ul. Kościelnej
Spinka wodociągu ul. Słonecznej i ul. Cmentarnej
Rozbudowa stacji uzdatniania wody w Hordzieżce
Modernizacja stacji uzdatniania wody w Budziskach
Wykonywanie przyłączy do nowych użytkowników
Modernizacja i rozbudowa sieci kanalizacyjnej
Wymiana studni kanalizacji sanitarnej na ul. Rusieckich w Adamowie
Budowa kanalizacji sanitarnej na ul. Słonecznej, ul. Batalionów Chłopskich i ul. Polnej w Adamowie
Budowa kanalizacji sanitarnej w Gułowie
Budowa oczyszczalni ścieków ze stacja zlewną w Woli Gułowskiej
Wykonywanie przyłączy do nowych użytkowników
Wspieranie procesu modernizacji sieci energetycznej i gazowej
Lobbing na rzecz rozwoju sieci elektroenergetycznej
Tworzenie grup zakupowych energii elektrycznej
Lobbing na rzecz budowy sieci gazowej
Poprawa dostępności transportu publicznego
Zwiększenie zasięgu komunikacji publicznej
Zwiększenie różnorodności form transportu
Lobbing na rzecz zwiększenia zasięgu oraz częstotliwości przejazdów
Uzupełnienie sieci przystanków (wprowadzenie nowych punktów, uzupełnienie infrastruktury)
Poprawa stanu infrastruktury łączności
Poprawa stanu infrastruktury łączności oraz dostępu do Internetu
Lobbing na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do Internetu
Lobbing na rzecz rozwoju telefonii komórkowej
4 WSPIERANIE ROZWOJU KAPITAŁU LUDZKIEGO I SPOŁECZNEGO ORAZ
KOMFORTU ŻYCIA MIESZKAŃCÓW
4.1
4.1.1
4.1.1.1
4.1.1.2
4.1.1.3
4.1.2
4.1.2.1
4.1.2.2
4.1.2.3
4.1.3
4.1.3.1
4.1.3.2
4.1.3.3
4.1.3.4
4.1.3.5
4.2
4.2.1
Wspieranie działań służących budowaniu tożsamości lokalnej i integracji mieszkańców
Budowa i rozwój centrów życia lokalnej społeczności
Budowa budynku Gminnej Biblioteki Publicznej (Etap III)
Rozszerzenie usług świadczonych przez bibliotekę (m.in. książka na telefon, ICT dla grup
wykluczonych, usługi i poradnictwo w zakresie multimediów, wsparcie dla organizacji społecznych,
pomoc w korzystaniu usług e-administracji, ułatwienie dostępu do informacji lokalnej, mediateka,
kawiarnia, sala konferencyjna, „grupy zabawowe”)
Uaktywnienie działań animacyjnych w świetlicach wiejskich
Zwiększenie atrakcyjności i dostępności oferty sportowej i rekreacyjnej
Modernizacja i rozbudowa stadionu sportowego w Adamowie
Wspieranie działań organizacji sportowych
Rozwój bazy szlaków i ścieżek rowerowych i biegowych
Tworzenie i realizacja działań i programów adresowanych do grup o specyficznych potrzebach
Stworzenie oferty spędzania wolnego czasu dla dzieci i rodzin
Tworzenie klubów seniora i Uniwersytetu Trzeciego Wieku
Wspieranie osób zagrożonych wykluczeniem lub będących w trudnej sytuacji
Wspieranie działań Klubu Integracji Społecznej
Organizacja imprez integracyjnych
Wzrost jakości i innowacyjności kształcenia
Rozwój kształcenia ponadgimnazjalnego
77
4.2.1.1
4.2.1.2
4.2.1.3
4.2.1.4
4.2.2
4.2.2.1
4.2.2.2
4.2.2.3
4.2.2.4
4.2.2.5
4.2.2.6
4.2.3
4.2.3.1
4.2.3.2
4.2.3.3
4.2.3.4
4.3
4.3.1
4.3.1.1
4.3.1.2
4.3.2
4.3.2.1
4.3.2.2
4.3.2.3
4.3.2.4
4.3.2.5
4.4
4.4.1
4.4.1.1
4.4.1.2
4.4.1.3
4.5.1.4
4.4.2
4.4.2.1
4.5.2.2
4.4.3
4.4.3.1
4.4.3.2
4.4.3.3
4.4.3.4
4.4.3.5
4.4.4
4.4.4.1
4.4.4.2
4.4.4.3
4.4.4.4
4.4.4.5
4.4.4.6
4.4.5
4.4.5.1
4.4.5.2
4.4.5.3
4.4.5.4
Wdrożenie programu monitorowania karier zawodowych absolwentów
Dostosowanie oferty kształcenia do zmieniających się uwarunkowań społeczno-gospodarczych
Nawiązanie stałej współpracy z otoczeniem biznesowym w celu rozwoju kształcenia zawodowego (m.in.
w zakresie praktyk)
Uruchomienie profilu kształcenia sportowego
Podniesienie poziomu bazy infrastrukturalnej szkół
Termomodernizacja budynku Gimnazjum w Adamowie
Rozbudowa Zespołu Szkół w Woli Gułowskiej
Budowa boiska wielofunkcyjnego oraz siłowni zewnętrznej w Woli Gułowskiej
Budowa zaplecza odnowy biologicznej przy Zespole Szkół w Adamowie
Adaptacja pomieszczeń na potrzeby prowadzenia zajęć korekcyjno-kompensacyjnych w Adamowie
Remont stołówki w Zespole Szkół w Adamowie
Zwiększenie konkurencyjności oferty edukacyjnej i kulturalnej
Realizacja zadań projektowych istotnie oddziaływujących na wzrost jakości kształcenia
Uzupełnienie oferty szkół o dodatkowe zajęcia edukacyjne oraz terapeutyczne
Prowadzenie polityki kadrowej wspierającej rozwój zawodowy nauczycieli
Prowadzenie polityki motywacyjnej promującej zaangażowanie nauczycieli
Wzrost poziomu świadomości i aktywności społecznej
Wspieranie postaw przedsiębiorczych oraz przygotowanie do elastycznych działań na rynku pracy
Tworzenie i wspieranie istniejących spółdzielni socjalnych
Wspieranie działalności gospodarczej stowarzyszeń
Rozwój edukacji społecznej i tożsamości lokalnej
Współpraca różnych środowisk na rzecz rozwoju społecznego
Promowanie edukacji i aktywności społecznej
Podtrzymywanie i upowszechnianie tożsamości narodowej i lokalnej
Wspieranie rozwoju kształcenia dorosłych
Rozwój form współpracy z NGO
Poprawa jakości usług publicznych
Zwiększenie jakości i dostępności do usług ochrony zdrowia
Uruchomienie dyżurów w dni wolne od pracy
Rozszerzenie zakresu świadczonych usług oraz dostępu do specjalistów
Uruchomienie tzw. „białych niedziel”
Adaptacja pomieszczeń w Zespole Szkół w Adamowie na salę fitness z urządzeniami do rehabilitacji
Poprawa skuteczności działań w zakresie pomocy społecznej
Uruchomienie jadłodajni
Tworzenie skutecznego systemu społecznego wsparcia w oparciu o istniejące jednostki i instytucje
Wzrost jakości obsługi administracyjnej mieszkańców
Rozszerzenie usług e-administracji
Udostępnienie opisu świadczonych usług -„poradnika usług”
Usprawnienie dostępu do informacji publicznej
Podnoszenie kwalifikacji pracowników
Monitorowanie jakości obsługi klienta
Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa mieszkańców
Rozbudowa monitoringu miejsc publicznych
Współpraca z jednostką Policji
Wspieranie jednostek OSP (zakup wyposażenia, szkolenia)
Budowa oświetlenia ulicznego Adamów-Gułów
Uzupełnianie punktów oświetlenia ulicznego na terenie gminy
Poprawa oznakowania przyszkolnych przejść dla pieszych
Likwidacja barier architektonicznych, transportowych, technicznych i w komunikowaniu się
Dostosowanie budynków Ośrodka Zdrowia i GOPS w Adamowie oraz Ośrodka Zdrowia w Woli
Gułowskiej do potrzeb osób niepełnosprawnych
Dostosowanie budynku Domu Kultury w Woli Gułowskiej do potrzeb osób niepełnosprawnych
Dostosowanie budynku Urzędu Gminy do potrzeb osób niepełnosprawnych
Przeciwdziałanie marginalizacji i wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych w zakresie
prowadzonych działań publicznych (informacyjnych, kulturalnych i rozrywkowych)
78
VI. SPÓJNOŚĆ STRATEGII Z DOKUMENTAMI WYŻSZEGO RZĘDU
Strategia jest kompleksowym dokumentem określającym politykę społecznogospodarczą na lata 2016-2020 (z perspektywą do 2022 r.), jak również wskazującym
pożądane efekty jej realizacji w przyjętej perspektywie czasowej. Ugruntowana praktyka
prowadzenia polityki rozwoju na szczeblu gminnym realizowana jest najczęściej w postaci
tworzenia gminnych strategii rozwoju.
Konieczność tworzenia gminnych dokumentów
planistycznych o charakterze strategicznym nie wynika wprost z przepisów prawa.
Znowelizowana w 2013 r. ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, tworząca
podstawy prawne do przygotowania przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zasad
wdrażania programów Unii Europejskiej na lata 2014-2020, wśród dokumentów
strategicznych opracowywanych przez jednostki samorządu terytorialnego wymienia jedynie
strategie rozwoju województw oraz strategie ponadregionalne. Katalog ten pozostawia jednak
otwarty, a wśród podmiotów odpowiedzialnych za prowadzenie polityki rozwoju wymienia
się samorząd gminny. Elementy planowania strategicznego zawarte w Strategii Rozwoju
Gminy Adamów takie jak: wizja, misja gminy oraz plan realizacji wyrażający się
w
sformułowanych
celach
strategicznych
i
operacyjnych
wymagają
zgodności
z dokumentami wyższego szczebla o charakterze strategicznym dla całego województwa,
kraju i Europy. Polityka rozwoju gminy musi uwzględniać i wpisywać się w globalną
koncepcję rozwoju określoną w dokumentach nadrzędnych.
Wypracowany w Strategii Rozwoju Gminy Adamów plan zmian jakie należy
przeprowadzić w celu wdrażania polityki zrównoważonego, wieloaspektowego i spójnego
rozwoju wpisuje się w założenia następujących dokumentów europejskich, krajowych
i regionalnych:
1. Średniookresowa Strategia rozwoju społeczno – gospodarczego Europa 2020,
2. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju do 2030 r.,
3. Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju do 2020 r.,
4. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary
wiejskie (KSRR),
5. Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego do roku 2020 (z perspektywą do
2030),
79
6. Strategia Rozwoju Powiatu Łukowskiego na lata 2008 – 2015.
W niniejszej strategii szeroko uwzględniono trzy główne priorytety strategiczne
Europy 2020 – wsparcie rozwoju inteligentnego, zrównoważonego i sprzyjającego włączeniu
społecznemu. Rozwój Gminy Adamów to w szczególności zwiększenie udziału
innowacyjnych technologii przyjaznych środowisku, innowacji w kształceniu w tym
kształceniu się przez całe życie, oraz wprowadzenie intensywnych działań w kierunku dalszej
informatyzacji gminy i cyfrowej modernizacji. Strategia Europa 2020 zakłada również wzrost
wskaźnika zatrudnienia osób w wieku 20-64 lata do 75%, zwiększenie udziału odnawialnych
źródeł energii o 20% w celu ochrony klimatu, podniesienie poziomu wykształcenia
i zwiększenie odsetka osób uzyskujących wyższe wykształcenie oraz zmniejszenie liczby
osób zagrożonych ubóstwem.
Dokumenty strategiczne szczebla krajowego – Długookresowa Strategia Rozwoju
Kraju do 2030, Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju do roku 2020 kładą duży nacisk na
rozwój w kierunku sprawnego i efektywnego państwa, konkurencyjnej gospodarki oraz
spójności społecznej i terytorialnej.
Celem strategicznym polityki regionalnej, określonym w Krajowej Strategii Rozwoju
Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie (KSRR), jest efektywne
wykorzystywanie specyficznych regionalnych oraz terytorialnych potencjałów rozwojowych
dla osiągania celów rozwoju kraju – wzrostu, zatrudnienia i spójności w horyzoncie
długookresowym. KSRR ustala trzy cele szczegółowe do 2020 roku:
1. wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów,
2. budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie procesom marginalizacji
na obszarach problemowych,
3. tworzenie warunków dla skutecznej, efektywnej i partnerskiej realizacji działań
rozwojowych ukierunkowanych terytorialnie.
Priorytetowe działania na szczeblu regionalnym określone w Strategii Rozwoju
Województwa Lubelskiego do roku 2020 (z perspektywą do 2030) to:
1. Wzmacnianie urbanizacji regionu.
2. Restrukturyzacja rolnictwa oraz rozwój obszarów wiejskich.
3. Selektywne zwiększanie potencjału wiedzy, kwalifikacji, zaawansowania
technologicznego, przedsiębiorczości i innowacyjności regionu.
4. Funkcjonalna, przestrzenna, społeczna i kulturowa integracja regionu.
80
Polityka rozwoju gminy musi uwzględniać i wpisywać się w koncepcję rozwoju
określoną w dokumentach nadrzędnych szczebla powiatowego, w których za priorytetowe
działania uznano:
1. Uczynienie z powiatu łukowskiego rzeczywistego lidera rozwoju północno wschodniej części Lubelszczyzny przyciągającego najaktywniejsze i najefektywniejsze
podmioty z terenów ościennych – powiatów radzyńskiego, ryckiego, lubartowskiego
i parczewskiego.
2. Oparcie rozwoju społeczno-gospodarczego o współpracę z podmiotami z terenu
województwa mazowieckiego w szczególności z aglomeracją warszawską i miastem Siedlce
oraz nawiązanie kontaktów społeczno-gospodarczych z partnerami z terenu Ukrainy.
3. Poprawa jakości życia mieszkańców powiatu i integracja gmin powiatu, w tym
także intensywne działania wyrównujące poziom jakości życia pomiędzy miastami powiatu,
a gminami wiejskimi.
Ponad powyżej wymienione dokumenty w kraju obowiązują również powiązane ze sobą
z uwagi na jednolity system zarządzania strategicznego: Koncepcja Przestrzennego
Zagospodarowania Kraju 2030 oraz osiem sektorowych strategii – Strategia innowacyjności
i efektywności gospodarki; Strategia rozwoju kapitału ludzkiego; Strategia rozwoju
transportu; Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko; Sprawne państwo; Strategia rozwoju
kapitału społecznego; Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej;
Strategia zrównoważonego rozwoju wsi i rolnictwa.
Zasady lokalnej polityki rozwoju powinny jednak uwzględniać wytyczne w zakresie
prowadzenia polityki rozwoju na wyższych szczeblach. Poczynając od dokumentów na
szczeblu Unii Europejskiej, w szczególności uwzględniając zasady Europejskiej Polityki
Spójności, poprzez strategiczne dokumenty krajowe, przygotowywane przede wszystkim
przez administrację rządową, a kończąc na wojewódzkiej strategii rozwoju, opracowywanych
przez samorząd województwa.
81
Rys. 4 Układ zależności i hierarchia europejskich, krajowych i regionalnych dokumentów strategicznych.
Strategia na rzecz integralnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu
społecznemu EUROPA 2020
Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju „Polska 2030
– trzecia fala nowoczesności”
Krajowa Strategia
Rozwoju Regionalnego
2010-2020:
Regiony, Miasta, Obszary
wiejskie
Strategia Rozwoju
Województwa Lubelskiego
na lata 2014-2020
(z perspektywą do 2030)
8 strategii branżowych:
- Rozwoju transportu
Koncepcja przestrzennego
zagospodarowania kraju 2030
- Rozwoju bezpieczeństwa
narodowego RP
- Bezpieczeństwo
energetyczne i środowisko
- Rozwoju kapitału
społecznego
- Innowacyjności i
efektywności gospodarki
- Zrównoważonego rozwoju
wsi, rolnictwa i rybactwa
- Rozwoju kapitału ludzkiego
- Sprawne Państwo
Przedstawiony diagram ukazuje aktualny system prowadzenia polityki rozwoju, oparty
o wertykalny układ dokumentów strategicznych, wzajemnie ze sobą spójnych i powiązanych.
Obejmuje on wytyczne płynące ze strategii Europa 2020, Długookresowej Strategii Rozwoju
Kraju, Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju (SRK) oraz 9 strategii zintegrowanych,
obejmujących 8 strategii branżowych i Krajową Strategię Rozwoju Regionalnego 2010-2020:
Regiony, Miasta, Obszary wiejskie (KSRR). W tak ujęty system wpisuje się Strategia
Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030), stanowiąca
z kolei podstawę dla konstruowania lokalnych dokumentów strategicznych. W procesie
lokalnego planowania strategicznego należy jednak pamiętać o zachowaniu spójności
i relacyjnym powiązaniu z systemem nadrzędnych dokumentów strategicznych, szczególnie
tych opracowanych po wejściu w życie aktualnej strategii wojewódzkiej.
Kierunki polityki rozwoju płynące z nadrzędnych dokumentów europejskich
tworzących
zasady
Europejskiej
Polityki
Spójności
wskazują
na
wzmacnianie
konkurencyjności obszarów silnych oraz lepsze wykorzystanie istniejących potencjałów
82
rozwojowych. Będąca podstawą Europejskiej Polityki Spójności Strategia Europa 2020 oparta
została na trzech priorytetach:
I. rozwoju gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach,
II. promocji gospodarki oszczędzającej zasoby, zielonej i konkurencyjnej,
III. sprzyjaniu gospodarce o wysokim zatrudnieniu, sprzyjającej spójności społecznej
i terytorialnej.
Głównym dokumentem szczebla krajowego, wskazującym strategiczne zadania
państwa w horyzoncie czasowym spójnym z dokumentami europejskimi, tym samym
oddającym
priorytety
rozdziału
funduszy
europejskich
na
lata
2014-2020
jest
średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2020. Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna
gospodarka, sprawne państwo (SRK). Dokument ten, przyjęty 25 września 2012 r., wpisuje
się w nowy system strategicznego zarządzania rozwojem kraju poprzez uwzględnienie
wytycznych odnośnie głównych kierunków rozwoju, płynących z długookresowej strategii
rozwoju kraju Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności. Podstawowe priorytety Strategii
Rozwoju Kraju, koncentrują się na:
(1) sprawnym i efektywnym państwie,
(2) konkurencyjnej gospodarce,
(3) spójności społecznej i terytorialnej.
W kontekście programowania polityki rozwoju na szczeblach niższych ważne jest,
że Strategia Rozwoju Kraju stanowi odniesienie dla dokumentów przygotowywanych
na potrzeby programowania środków Unii Europejskiej na lata 2014-2020 – umowy
partnerstwa i programów operacyjnych.
Swoistymi narzędziem dopełniającymi realizację priorytetów określonych przez
Strategię Rozwoju Kraju jest 9 strategii zintegrowanych, których zadaniem jest rozwinięcie
działań Strategii Rozwoju Kraju i uszczegółowienie reform w niej określonych. Z punktu
widzenia lokalnej polityki rozwoju kluczowe miejsce zajmuje dokument Krajowej Strategii
Rozwoju
Regionalnego
2010-2020.
Regiony,
miasta,
obszary
wiejskie.
Zgodnie
z przedstawionym w nim, nowym paradygmatem rozwoju regionalnego, w proces planowania
strategicznego należy włączyć następujące wytyczne:
- wykorzystywanie zasobów endogenicznych regionów
(uniezależnianie się
od transferów zewnętrznych),
- tworzenie polityk wieloletnich i zdecentralizowanych w przeciwieństwie
do dotychczasowych dotacji jednorazowo przeznaczanych na działania krótkoterminowe,
83
-
finansowanie
inwestycji
wyselekcjonowanych
(jako
tych
działań,
które
w największym stopniu przyczyniają się do rozwoju społeczno-gospodarczego regionu
i powodują jego dyfuzję),
- wieloszczeblowe zarządzanie polityką regionalną – zaangażowanie wielu partnerów
przez władze regionalne,
- zróżnicowane podejście do różnych typów regionów – wykorzystywanie
specjalizacji regionalnych i subregionalnych oraz reagowanie na specyficzne bariery
rozwojowe.
Wytyczne te zostały sformułowane przede wszystkim w celu wzmocnienia procesu
programowania polityki rozwoju na szczeblu wojewódzkim. Jednak myśl zawarta
w powyższych uwagach może stanowić ważną wskazówkę podczas programowania polityki
rozwoju na szczeblu powiatowym i gminnym.
Priorytetowym dokumentem określającym zasady polityki rozwoju na szczeblu
regionalnym jest Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020
(z perspektywą do 2030). Zapisy dokumentu postulują koncentrację środków na precyzyjnie
zdefiniowanych priorytetach, operacjonalizację i parametryzację działań strategicznych,
przejrzysty podział zadań i odpowiedzialności za poszczególne obszary polityki rozwoju,
prowadzący jednak do mobilizacji zasobów wielu aktorów społecznych.
Struktura Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego obejmuje 4 główne obszary
polityki rozwoju województwa, dla których formułowano cele strategiczne, stanowiący opis
pożądanego kierunku zmian do 2020 roku (w perspektywie do 2030 roku). Każdy z celów
strategicznych realizowany jest poprzez wyodrębnione kierunki polityki rozwoju, złożone
w katalogu celów operacyjnych. W odniesieniu do poszczególnych kierunków polityki
sformułowana została strategia postępowania, określająca pożądany stan docelowy, a także
określająca czynniki sprzyjające i ograniczające możliwość osiągnięcia zmiany będącej
pochodną realizacji celu strategicznego. Na poniższym schemacie zobrazowano strukturę
dokumentu.
84
Rys. 5 Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego – schemat celów
CELE STRATEGICZNE
1. Wzmacnianie urbanizacji
regionu
2. Restrukturyzacja
rolnictwa
oraz rozwój obszarów
wiejskich
3. Selektywne zwiększanie
potencjału wiedzy,
kwalifikacji,
zaawansowanie
technologicznego,
przedsiębiorczości i
innowacyjności regionu
4. Funkcjonalna,
przestrzenna
społeczna i kulturowa
integracja
regionu
CELE OPERACYJNE
1.1. Rozwijanie funkcji
metropolitalnych Lublina
2.1. Poprawa warunków dla
wzrostu
konkurencyjności i
towarowości
gospodarstw
3.1. Wspieranie najbardziej
perspektywicznych
kierunków badań i
komercjalizacji ich
wyników
4.1. Poprawa wewnętrznego
skomunikowania regionu
1.2. Wspieranie
ponadlokalnych
funkcji miast
2.2. Rozwój przetwórstwa
rolno spożywczego
4.2. Wspieranie włączenia
społecznego
1.3. Poprawa
skomunikowania Lublina
z obszarami
metropolitalnymi Polski i
zagranicy
2.3. Wzmocnienie
doradztwa
rolniczego oraz promowanie
i
wspieranie inicjatyw
współpracy
rolników i mieszkańców wsi
3.2. Wspieranie kierunków
kształcenia
na poziomie wyższym
szczególnie
istotnych dla przyszłego
rynku pracy
regionu oraz mających
unikatowe
znaczenie w skali
ponadregionalnej
3.3 Stworzenie systemu
naukowego,
eksperckiego i
wdrożeniowego
wsparcia na rzecz rozwoju
wybranych
sektorów gospodarki
2.4. Wspieranie
przedsiębiorczości na
wsi i tworzenia
pozarolniczych miejsc
pracy na obszarach
wiejskich
3.4. Rozwijanie systemu
kształcenia
dostosowanego do specyfiki
regionu
4.4. Przełamywanie
niekorzystnych
efektów przygranicznego
położenia
regionu
2.5. Wyposażanie obszarów
wiejskich
w infrastrukturę
transportową,
komunalną, energetyczną
3.5. Wspieranie małych i
średnich
przedsiębiorstw
4.5. Racjonalne i efektywne
wykorzystywanie zasobów
przyrody
dla potrzeb gospodarczych i
rekreacyjnych, przy
zachowaniu i
ochronie walorów
środowiska
przyrodniczego
3.6. Rozwój społeczeństwa
informacyjnego
4.3. Wzmacnianie
społecznej
tożsamości regionalnej i
rozwijanie
więzi i współpracy
wewnątrzregionalnej
Rekomendacje dotyczące programowania lokalnej polityki rozwoju można odnaleźć
w Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego w ramach drugiego celu strategicznego
obejmującego restrukturyzację rolnictwa oraz rozwój obszarów wiejskich. Rolnictwo nadal
pozostanie ważnym obszarem aktywności społeczno-gospodarczej mieszkańców regionu.
85
Działania zmierzające do podniesienia jego efektywności mogą przyspieszyć procesy
rozwojowe na dominujących obszarach regionu, tradycyjnie opartych na produkcji rolnej.
Poprawa struktury gospodarstw i przyspieszenie przepływu ziemi do gospodarstw większych
obszarowo i nastawionych na produkcję towarową jest jednym z warunków zwiększenia
opłacalności produkcji rolniczej w regionie i wydajności pracy rolników. Natomiast poprzez
wsparcie przetwórstwa produktów rolnych zwiększa ogólną opłacalność kompleksu rolnospożywczego dzięki wykorzystaniu istniejącego potencjału surowcowego regionu. W ramach
drugiego
celu
strategicznego
rekomenduje
się
wyposażanie
obszarów
wiejskich
w infrastrukturę transportową, komunalną, energetyczną, wzmocnienie doradztwa rolniczego
oraz promowanie i wspieranie inicjatyw współpracy rolników, wspieranie przedsiębiorczości
na wsi i tworzenia pozarolniczych miejsc pracy na obszarach wiejskich. Pozarolnicze miejsca
pracy na wsi będą powstawały w wyniku zmian strukturalnych w samym rolnictwie, które
będzie dzięki nim zwiększać popyt na usługi dla rolnictwa, a dzięki zwiększonym dochodom
mieszkańców wsi także popyt na usługi bytowe. Promocja turystycznych zasobów regionu
w połączeniu z rozwojem lokalnych przewag konkrecyjnych i niszowych produktów może
przełożyć się na zwiększenie napływu turystów oraz na tworzenie pozarolniczych miejsc
pracy na wsi.
Kolejnym kierunkiem polityki rozwoju w obszarze rozwoju miast i terenów wiejskich
jest
selektywne
zwiększanie
potencjału
wiedzy,
kwalifikacji,
zaawansowania
technologicznego, przedsiębiorczości i innowacyjności regionu poprzez rozwijanie systemu
kształcenia
dostosowanego
do
specyfiki
regionu,
wspieranie
małych
i
średnich
przedsiębiorstw, rozwój społeczeństwa informacyjnego oraz stworzenie systemu naukowego,
eksperckiego i wdrożeniowego wsparcia na rzecz rozwoju wybranych sektorów gospodarki
np. opracowywanie programów integrujących badania naukowe i przedsiębiorczość
w wybranych segmentach nauki i gospodarki w szczególności w zakresie rolnictwa
i przetwarzania żywności.
Ostatnim kierunkiem polityki rozwoju w obszarze rozwoju miast i terenów wiejskich
jest funkcjonalna, przestrzenna, społeczna i kulturowa integracja regionu realizowana poprzez
poprawę wewnętrznego skomunikowania regionu. Rozwijanie infrastruktury drogowej
i modernizacja kluczowych dróg wojewódzkich mających na celu wzmacnianie powiązań
wewnętrznych i rozwijanie funkcji gospodarczych zwłaszcza związanych z wykorzystaniem
endogenicznych potencjałów rozwojowych województwa. Ponadto czwarty cel strategiczny
realizowany będzie poprzez wspieranie włączenia społecznego obejmującego współpraca
86
i integracja działań na rzecz poprawy dostępu i wzrostu jakości usług publicznych, promocję
aktywnej integracji i postaw obywatelskich (np. wolontariat, liderzy w zakresie polityki
publicznej), wspieranie inicjatyw organizacji pozarządowych działających na rzecz
zmniejszenia wykluczenia społecznego, promowanie innowacji społecznych. Wśród
kluczowych działań w ramach wspomnianego kierunku przewidziano wzmacnianie
społecznej tożsamości regionalnej i rozwijanie więzi współpracy wewnątrz regionalnej oraz
racjonalne i efektywne wykorzystywanie zasobów przyrody dla potrzeb gospodarczych
i rekreacyjnych, przy zachowaniu i ochronie walorów środowiska przyrodniczego. Wybrane
kierunki działań obejmować będą wprowadzanie sposobów upraw i hodowli zmniejszających
presję na środowisko przyrodnicze i umożliwiających adaptację go zmian klimatu, poprawę
jakości i efektywności korzystania z zasobów wodnych wraz z rozwojem funkcji
towarzyszących
(np.
przeciwpowodziowa,
gospodarcza,
rekreacyjna,
przyrodnicza,
wspieranie ekologicznie/ekonomicznie uzasadnionych działań na rzecz produkcji energii
z odnawialnych źródeł, wspieranie inicjatyw i działań na rzecz racjonalnego wykorzystania
energii i zwiększenie efektywności energetycznej w różnych sektorach gospodarki np.
w energetyce, budownictwie i przemyśle oraz wspieranie inicjatyw na rzecz racjonalnej
gospodarki odpadami.
W trakcie realizacji procesu powstawania Strategii Rozwoju Gminy Adamów na lata
2016 – 2020 (z perspektywą do 2022 r.) oraz w trakcie określania trendów rozwojowych
i formułowania celów strategicznych, operacyjnych i kierunków działań wszystkie w/w
dokumenty zostały wnikliwie przeanalizowane pod kątem zgodności priorytetów.
Szczegółowa analiza wykazała, iż działania planowane na szczeblu samorządu Gminy
Adamów określone w celach strategicznych w pełni korespondują z przyjętym trendem
na szczeblu europejskim, krajowym i regionalnym. Strategia będzie bazowym dokumentem
do opracowania i wdrożenia na terenie gminy programów i projektów, współfinansowanych
ze środków krajowych i funduszy strukturalnych Unii Europejskiej w drugim okresie
programowania (tj. w latach 2014-2020).
Horyzont czasowy Strategii Rozwoju Gminy Adamów sięga 2020 roku, czego
bezpośrednim uzasadnieniem jest przyjęcie okresu obejmującego w całości kolejną
perspektywę finansową Unii Europejskiej (tj. 2014-2020), a także zbieżnego z horyzontem
Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego . Ponadto, opracowanie Strategii na lata 20162020 zapewni spójność z perspektywą przyjętą dla nowej Krajowej Strategii Rozwoju
Regionalnego.
87
VII. WDRAŻANIE STRATEGII
7.1 Instrumenty wdrażania Strategii
opracowana została z naciskiem na partycypację społeczną. Udział mieszkańców w tworzeniu
dokumentu pozwala na założenie równie dużego zaangażowania w trakcie realizacji celów
i działań zapisanych w Strategii. Bez wsparcia wszystkich twórców dokumentu na etapie
wdrożenia istnieje ryzyko, że zaplanowane efekty nie uwidocznią się z zakładaną
skutecznością i efektywnością. Do podstawowych wymogów sprawnego wdrażania Strategii
należą skuteczne działania związane z czuwaniem nad realizacją celów, a zwłaszcza
monitorowanie postępów i identyfikowanie trudności. Za zadanie wdrażania zapisów Strategii
odpowiedzialny jest Wójt Gminy. Cele pośrednie i cele bezpośrednie zawarte w Strategii
realizować będą poszczególne Referaty Urzędu Gminy Adamów, a także jednostki podległe
Urzędowi, w których kompetencjach zawierają się konkretne działania.
System wdrażania Strategii powinien być oparty o praktyki przyjęte w systemach
zarządzania projektami, gdzie kluczową osobą jest postać kierownika projektu zajmującego
się koordynacją zadań, motywacją do ich realizacji oraz komunikacją pomiędzy członkami
specjalnie powołanego Zespołu ds. wdrażania Strategii. Realizacja poszczególnych celów
bezpośrednich i pośrednich powinna odbywać się wraz z przyjętym planem działań, który
powinien być na bieżąco aktualizowany co najmniej raz w roku (np. w momencie uchwalania
Budżetu Gminy lub Wieloletniej Prognozy Finansowej).
Ważnym punktem wdrażania Strategii jest także system monitorowania wyposażony
w zestaw wskaźników dobranych do celów pośrednich. Pozwala on na bieżące kontrolowanie
procesów wdrożeniowych i osiąganie zamierzonych efektów, eliminowanie trudności
i wprowadzanie ewentualnych zmian w treści i zakresie zadeklarowanych działań i zadań.
Weryfikacja zapisów i stopnia realizacji zamierzeń powinna skłaniać do podejmowania
działań przyspieszających wdrożenie, szukania możliwości wsparcia realizacji zadań
w zewnętrznych jednostkach i z pomocą zewnętrznych źródeł finansowania. W momencie
pojawienia się nowych możliwości czy też wystąpienia uciążliwych trudności należy
działania Strategii odpowiednio przemodelować nadając celom, działaniom i zadaniom nowy
kształt, tak aby nowopowstała sytuacja nie zagroziła powodzeniu wdrożenia ale wpłynęła na
przyspieszenie pojawienia się wyników. Działania zmierzające do aktualizacji Strategii
88
powinny być poprzedzone ewaluacją i procesem monitorowania oraz wnikliwą analizą
otoczenia i czynników egzogenicznych mogących mieć wpływ na powodzenie Strategii.
Skuteczne wdrażanie strategii zależy nie tylko od aktywnej pracy Urzędu Gminy
i przeprowadzania projektów infrastrukturalnych, ale wymaga włączenia się szerokich
kręgów społecznych do tego procesu. W szczególności ma to odniesienie do osiągnięcia
celów „miękkich” strategii, dotyczących np.: rozwoju kultury, edukacji, przedsiębiorczości,
turystyki. Modelowym rozwiązaniem w tym zakresie jest podjęcie współpracy „Trzech
Sektorów”, to jest samorządu, organizacji społecznych i pozarządowych oraz sektora
prywatnego (przedsiębiorcy, rolnicy).
W przypadku rozłożenia odpowiedzialności za wdrożenie Strategii aktualne wydaje
się poszukiwanie partnerów publicznych i prywatnych, którym można wydelegować zadania
i powierzyć realizację wybranych działań. Możliwość taką niesie ze sobą Ustawa
o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz w przypadku Gminy Adamów bardzo aktywny
kapitał ludzki – najważniejszy endogeniczny czynnik rozwoju Gminy.
7.2 Prognoza finansowania Strategii
Opracowanie niniejszej Strategii Rozwoju Gminy Adamów pokrywa się z fazą
wstępną przygotowań do nowego okresu programowania Unii Europejskiej, przez co
precyzyjne określenie katalogu, wskazującego na źródła finansowania działań zawartych
w dokumencie Strategii, nie jest możliwe. Wydatkowanie środków, w ramach założeń
Strategii Europa 2020, w większym niż dotychczas stopniu skierowane ma zostać na
gospodarkę, rozwój technologiczny oraz aspekty, dotyczące efektywności energetycznej
i wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Interwencję środków unijnych ma cechować
większa koncentracja na wyznaczonych celach i wyraźniejsze ukierunkowanie na efekty,
monitorowane na bieżąco za pośrednictwem systemu wskaźników postępu rzeczowego
i finansowego.
Głównym źródłem finansowania ujętych w Strategii zadań będą własne środki
finansowe pochodzące z budżetu jednostki, w tym dostępne również w ramach Wieloletniej
Prognozy Finansowej w przypadku przedsięwzięć dłuższych niż 1 rok. Pozostałe formy
finansowania stanowić będą:
1. Pozagminne środki publiczne:
- subwencje oraz dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych,
- środki pozabudżetowe.
89
2. Strategie i programy rządowe.
Środki pozabudżetowe
1. Specjalne, będące wyodrębnionymi rachunkami bankowymi, na które państwowe
jednostki budżetowe mogą odprowadzać niektóre z pobranych przez siebie dochodów, by
następnie finansować (dysponować) zgromadzonymi tam środkami pieniężnymi. Przykłady:
Totalizator Sportowy, gdzie środki przeznaczone są na dopłaty do inwestycji w zakresie
turystyki, rekreacji i sportu, środki na dofinansowanie napraw obiektów sportowych lub
środki specjalne, będące w dyspozycji Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej,
przeznaczane na utrzymanie katastru wodnego (systemu informacyjnego o gospodarowaniu
wodami), opracowanie planów gospodarowania wodami oraz odbudowę ekosystemów
zdegradowanych przez niewłaściwą eksploatację zasobów wodnych.
2. Państwowe Fundusze Celowe udzielane w postaci dotacji, pożyczek i refundacji:
- Fundusz Zajęć Sportowych dla Uczniów;
- Fundusz Rozwoju Kultury Fizycznej:
- Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych:
- Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej:
- Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej:
3. Agencje Rządowe:
- Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (dotacje na infrastrukturę,
pożyczki na tworzenie miejsc pracy dla bezrobotnych);
- Krajowy Fundusz Mieszkaniowy (dotacje, preferencyjne kredyty na infrastrukturę
techniczną,
towarzyszącą
budownictwu
mieszkaniowemu,
odnowienie
budynków
mieszkalnych i infrastruktury po powodzi);
- Inne.
Strategie i programy rządowe
Strategie sektorowe finansowane będą ze środków krajowych jak również ze środków
Unii Europejskiej w ramach nowego okresu programowania 2014-2020.
1. Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki – w opracowywanym przez
ekspertów
Ministerstwa
Gospodarki
dokumencie,
szczególną
uwagę
poświęcono
wzmacnianiu współpracy oraz tworzeniu warunków sprzyjających przedsiębiorczości,
powstawaniu i wdrażaniu innowacji, a także efektywnemu korzystaniu z dostępnych zasobów
ludzkich, finansowych, rzeczowych i naturalnych. Jej zakres tematyczny obejmuje m.in.
90
następujące zagadnienia: stabilne podstawy makroekonomiczne rozwoju, rynek finansowy,
przyjazne środowisko dla przedsiębiorczości, rozwój usług, rozwój sektorów przemysłu
i budownictwa, innowacyjność, społeczeństwo informacyjne, eksport i promocję gospodarki.
2. Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego – w opracowywanym przez Ministerstwo
Pracy i Polityki Społecznej dokumencie, zwrócono uwagę na jednoczesne zwiększenie
konkurencyjności i spójności społeczno-ekonomicznej Polski poprzez stworzenie warunków
do pełniejszego wykorzystania potencjału kryjącego się w jej obywatelach. Strategia
formułuje cele i priorytety oraz wskazuje najważniejsze obszary koncentracji wysiłku
rozwojowego w dziedzinie rozwoju kapitału ludzkiego. Strategia odpowiada na jedno
z kluczowych wyzwań stawianych przed państwami na całym świecie, czyli za łączenie
efektywnej polityki społecznej z rozwojem gospodarczym.
3. Strategia Rozwoju Transportu – dokument przygotowany przez Ministerstwo
Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, którego istotą jest przedstawienie
kierunków rozwoju transportu w Polsce w zgodności z celami zawartymi w Długookresowej
Strategii Rozwoju Kraju (DSRK) i Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju (SRK).
Wychodzi naprzeciw takim wyzwaniom współczesności, jak: sprostanie wymogom
konkurencyjnej gospodarki światowej, uwzględnienie trendów demograficznych, dążenie do
poprawy spójności społecznej, dostosowanie systemu transportowego do malejącej
dostępności paliw płynnych na świecie. Odnosi się również do aktualnych trendów
wynikających z polityki transportowej Unii Europejskiej.
4. Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko – dokument opracowany
przez Ministerstwo Gospodarki i Ministerstwo Środowiska, obejmuje dwa niezwykle istotne
z punktu widzenia funkcjonowania państwa obszary. Podstawową rolą strategii jest
zintegrowanie polityki środowiskowej z polityką energetyczną tam, gdzie aspekty
te przenikają się w dostrzegalny sposób, ale oraz wytyczenie kierunków, w jakich powinna
rozwijać się branża energetyczna oraz wskazanie priorytetów w ochronie środowiska.
5. Strategia Sprawne Państwo – dokument przygotowywany przez Ministerstwo
Spraw Wewnętrznych i Administracji, określający cele i kierunki działań, jakie należy podjąć,
aby podnieść sprawność i efektywność państwa do 2020 roku. Strategia zakłada między
innymi
racjonalne
wykorzystanie
środków
publicznych,
porządkowanie
struktur
organizacyjnych, skuteczne zarządzanie i koordynację – zwłaszcza w takich obszarach, jak:
finanse, zarządzanie kryzysowe i ochrona ludności, tworzenie przyjaznego dla obywateli
i przedsiębiorców prawa. Zakłada również wdrożenie rozwiązań przyczyniających się do
91
wzrostu konkurencyjności polskiej jurysdykcji, likwidację barier administracyjnych, wzrost
aktywności obywatela w procesach rządzenia i debacie publicznej oraz szerokie
wykorzystywanie nowoczesnych technologii informatyczno-komunikacyjnych.
6. Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego – dokument opracowywany przez
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Działania w nim wskazane mają wspierać
zaangażowanie obywatelskie, zachęcać do współpracy oraz wzmacniać kreatywność
Polaków, gdyż, „wzmacnianie kapitału społecznego jest projektem cywilizacyjnym,
od którego powodzenia zależy jakość życia Polaków i rozwój gospodarczy kraju” Strategia
jest dokumentem wielowymiarowym, zakładającym skoordynowaną interwencję publiczną
w
obszarach
dotychczas
niedocenianych
lub
niewystarczająco
akcentowanych
w dokumentach horyzontalnych.
7. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020. Regiony, Miasta, Obszary
Wiejskie
–
dokument
opracowany
przez
Ministerstwo
Rozwoju
Regionalnego,
wprowadzający szereg modyfikacji sposobu planowania i prowadzenia polityki regionalnej
w Polsce, a wraz z nimi – różnych polityk publicznych, mających największy wpływ na
osiąganie celów określonych w stosunku do terytoriów. Polityka regionalna jest w nim
rozumiana szerzej niż dotychczas – jako interwencja publiczna realizująca cele rozwojowe
kraju przez działania ukierunkowane terytorialnie, a których głównym poziomem planowania
i realizacji pozostaje układ regionalny.
8. Strategia Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej
– dokument opracowywany przez Ministerstwo Obrony Narodowej, określający warunki
funkcjonowania oraz sposoby rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego. Szczególną rolę
w tym systemie odgrywają podmioty odpowiedzialne za bezpieczeństwo zewnętrzne (służba
dyplomatyczna, Siły Zbrojne RP, służby specjalne), w powiązaniu z podmiotami
odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo wewnętrzne. Z tego też względu główny obszar
zainteresowania Strategii jest ukierunkowany na bezpieczeństwo zewnętrzne i militarne, a jej
zintegrowanie z innymi strategiami rozwojowymi pozwoli na wyłączenie z jej zasadniczego
zakresu
tematycznego
innych
dziedzin
bezpieczeństwa
narodowego,
takich
jak:
bezpieczeństwo ekonomiczne (w tym energetyczne), obywatelskie, społeczne czy
ekologiczne (w tym wodne).
9. Strategia Zrównoważonego Rozwoju Wsi, Rolnictwa i Rybactwa – dokument
opracowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, którego celem głównym jest
92
poprawa jakości życia na obszarach wiejskich oraz efektywne wykorzystanie ich zasobów
i potencjałów, w tym rolnictwa i rybactwa, dla zrównoważonego rozwoju kraju.
10. Program wsparcia budownictwa socjalnego ze środków Funduszu Dopłat;
11. Program dopłat do oprocentowania kredytów na usuwanie skutków powodzi;
12. Program „Radosna szkoła” realizowany jest w latach 2009-2014;
13. Program „Cyfrowa szkoła”;
14. Narodowy Program Przebudowy Dróg Lokalnych
15. Inne.
Rada Europejska podjęła kluczowe decyzje w sprawie budżetu unijnego na lata 20142020. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego uczestniczy w pracach nad nowymi zasadami
i systemem inwestowania pieniędzy unijnych. Środki te będzie można zainwestować m.in.
w badania naukowe i ich komercjalizację, kluczowe połączenia drogowe (autostrady, drogi
ekspresowe) rozwój przedsiębiorczości, transport przyjazny środowisku (kolej, transport
publiczny) cyfryzację kraju (szerokopasmowy dostęp do Internetu, e-usługi administracji),
czy włączenie społeczne i aktywizację zawodową. Obecnie trwają prace strategiczne nad
instrumentami wsparcia na lata 2014-2020 dotyczących działań innowacyjnych, dlatego też
w niniejszym opracowaniu ograniczono się tylko do wskazania najważniejszych programów
przewidzianych na lata 2014-2020:
- Infrastruktura i Środowisko;
- Inteligentny Rozwój;
- Wiedza Edukacja i Rozwój;
- Polska Cyfrowa;
- Polska Wschodnia;
- Pomoc techniczna;
- Europejska Współpraca Terytorialna i Europejski Instrument Sąsiedztwa;
- Programy Regionalne.
Programy na rzecz innowacji – Program Operacyjny dla Polski Wschodniej
W nowym okresie programowania będą kontynuowane działania dynamizujące
procesy rozwojowe w Polsce Wschodniej. Wsparcie dla tych branż będzie kontynuowane
również w przyszłej perspektywie finansowej. Jego ważnym celem będą działania
ukierunkowane na integrację i wzrost efektywności ośrodków innowacji. Przede wszystkim
93
poprzez tworzenie i wdrażanie różnego rodzaju sieci i centrów współpracy, konsolidujących
istniejącą infrastrukturę badawczo-rozwojową i innowacyjną.
Nowy program operacyjny dla Polski Wschodniej będzie dodatkowym wsparciem
działań o charakterze ponadregionalnym, uzupełniającym te, które podejmowane są w ramach
programów regionalnych i krajowych. Wspierane będą zwłaszcza inwestycje służące:
podnoszeniu poziomu innowacyjności, aktywizacji gospodarczej makroregionu, a także
rozwojowi
ekologicznych
sieci
transportu
miejskiego
oraz
poprawie
układów
komunikacyjnych miast wojewódzkich Polski Wschodniej i ich obszarów funkcjonalnych.
Programy na rzecz klastrów
W nowej perspektywie finansowej 2014-2020 będzie wsparcie dla klastrów. Większy
nacisk położony został na współfinansowanie projektów związanych ze sferą badawczorozwojową oraz innowacjami. O wsparcie będą mogły ubiegać się uczelnie i jednostki
naukowe, które blisko współpracują z biznesem - Inwestycje przedsiębiorstw również będą
mogły uzyskać dofinansowanie, przy czym preferowane będą przedsięwzięcia o dużym
potencjale innowacyjnym, związane nie tylko z produkcją nowych, udoskonalonych
wyrobów, ale zakładających rozwój działalności badawczo-rozwojowej – najlepiej we
współpracy z jednostkami naukowymi.
W nowej perspektywie finansowej najwięcej możliwości wsparcia będą miały zatem
klastry oparte na wiedzy, w których firmy i instytucje badawczo-rozwojowe prowadzą
intensywną współpracę w zakresie B+R.
Program Inteligentny Rozwój 2014-2020 (POIR)
W Programie Inteligentny Rozwój 2014-2020 (POIR) finansowanie otrzymają m.in.
projekty systemowe związane z wyłanianiem, monitoringiem i ewaluacją krajowych klastrów
kluczowych, a także projekty koordynatorów klastrów z zakresu internacjonalizacji i rozwoju
współpracy. Przewidziane będą również dodatkowe punkty dla tych uczelni, instytutów
i przedsiębiorstw, które będą członkami klastrów kluczowych.
Głównym celem programu o roboczej nazwie Inteligentny Rozwój, będzie pobudzenie
innowacyjności polskiej gospodarki poprzez zwiększenie nakładów prywatnych na sektor
B+R, będą więc skoncentrowane na budowie nowych i wzmacnianiu istniejących powiązań
między sektorami biznesu i nauki. Istotny jest także rozwój innowacyjności przedsiębiorstw
94
oraz wzmocnienie jakości badań oraz pozycji krajowych jednostek naukowych w ramach
Europejskiej Przestrzeni Badawczej.
Unijne wsparcie na rzecz nowych technologii
W przyszłym okresie programowania, jeszcze większy nacisk zostanie położony
na wspieranie projektów realizowanych we współpracy sektora nauki z biznesem. To swoiste
partnerstwo będzie wspierane przede wszystkim z programu będącego następcą Programu
Innowacyjna Gospodarka. Działania będą ukierunkowane m.in. na finansowanie badań
naukowych na rzecz innowacyjnej gospodarki, wsparcie rozwoju kadry badawczej, wzrost jej
udziału
w
projektach
międzynarodowych
oraz
współpracę
w
ramach
platform
technologicznych i klastrów
Programu Pomoc Techniczna 2014-2020
Cel główny programu: Zapewnienie sprawnego i efektywnego wdrażania polityki
spójności w latach 2014-2020.
Cele szczegółowe:
- Budowa potencjału instytucji odpowiedzialnych za realizację instrumentów
strukturalnych;
- Przygotowanie beneficjentów do wdrażania projektów współfinansowanych
ze środków UE;
- Zapewnienie spójnego systemu informacji i promocji funduszy strukturalnych.
Program operacyjny „Wiedza, edukacja i rozwój” finansowany z Europejskiego
Funduszu Społecznego
W latach 2014 – 2020 program ten zastąpi obecnie funkcjonujący Program Kapitał
Ludzki. W projekcie tym skupiono się na konieczności wspierania jakości edukacji na
wszystkich szczeblach szkolnictwa. Wpływa to bowiem na kwalifikacje i umiejętności osób,
które w przyszłości zasilą rynek pracy. Przypomniał, że Polska popiera podjęcie przez KE
działań zmierzających do wdrożenia inicjatyw na rzecz zatrudnienia osób młodych.
Inne dostępne źródła finansowania na lata 2014 – 2020 to:
- Konkursy i granty na poziomie Komisji Europejskiej
- Granty i konkursy ministerialne
95
Ważnym elementem finansowania zadań zawartych w Strategicznym Programie
Rozwoju gminy Adamów będą środki dostępne w ramach RPO Województwa Lubelskiego
na lata 2014-2020. Obszarami gdzie ulokowano najwięcej unijnych pieniędzy są:

Poprawa dostępności komunikacyjnej województwa

Wsparcie wytwarzania i wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych

Zwiększenie nowych inwestycji w sektorze MŚP

Rozwój obszarów rewitalizowanych

Wzrost integracji społecznej oraz poprawa dostępu do rynku
pracy przez
osoby wykluczone lub zagrożone wykluczeniem społecznym

Poprawa efektywności energetycznej w budownictwie użyteczności publicznej
i sektorze mieszkaniowym

Osiągnięcie
i
utrzymanie
dobrego
stanu
wód
powierzchniowych
i podziemnych

Ogólnodostępne i wysokosprawne usługi medyczne i społeczne

Promowanie przedsiębiorczości

Zwiększenie dostępu do zatrudnienia osób pozostających bez pracy

Zwiększenie liczby nowych miejsc pracy w regionie
VIII. MONITORING STRATEGII
Gwarancją prawidłowego wdrażania i monitorowania realizacji Strategii Rozwoju
Gminy Adamów jest ścisła współpraca wielu instytucji sektora publicznego, prywatnego,
pozarządowego, a także mieszkańców gminy.
Sformułowana strategia rozwoju gminy w rozdziale na cztery obszary strategiczne
i podległe im cele strategiczne i operacyjne jest wyzwaniem dla wszystkich podmiotów
związanych z gminą. Równie ważne co posiadanie planu rozwoju gminy jest kontrola jego
właściwego wdrażania. W celu uzyskania właściwej kontroli nad tym procesem i weryfikacji
postępów, konieczne jest wprowadzenie zasad stałego, okresowego monitoringu, którego
celem jest uzyskanie konkretnych mierników osiągnięcia założonych celów. Wybór
właściwych mierzalnych wskaźników dostępnych w statystyce publicznej i wewnętrznej
gminy spowoduje efektywne monitorowanie procesów wdrażania strategii. Strategia rozwoju
gminy jest dokumentem żywym i dynamicznie reagującym na zmiany. W celu zapewnienia
sprawnej realizacji i oceny jej postępów, ale również aktualizacji i dostosowania
96
do zmieniających się warunków społeczno – gospodarczych, konieczne jest powołanie
jednostki odpowiedzialnej za monitoring i ewaluację. Zespół ds. realizacji strategii, powołany
zarządzeniem wójta, powinien składać się z osób różnych środowisk opiniotwórczych.
Rekomenduje się, aby zespół ds. realizacji strategii dokonał szczegółowej analizy realizacji
celów strategicznych w oparciu o opracowane wskaźniki dostępne w statystyce publicznej
i wewnętrznej gminy. Szczegółowa, systematyczna analiza powinna opierać się na
sporządzaniu sprawozdań z oceny stopnia realizacji i oddziaływania (oceny wpływu na
poprawę komfortu i jakości życia mieszkańców). W przypadku stwierdzenia zmian
warunków i bieżącej sytuacji gminy konieczna jest aktualizacja dokumentu. Ważnym
elementem tego sprawozdania powinna być również analiza zagrożeń utrudniających jej
realizację oraz opracowanie systemu działań naprawczych. Poza stałym monitoringiem zaleca
się również dokonywanie ewaluacji dokumentu na podstawie rocznych sprawozdań, tj. oceny
stopnia realizacji strategii do założonych wskaźników, prawidłowości ich realizacji, oceny
przyjętych wskaźników w odniesieniu do celów strategicznych i operacyjnych (Vademecum
dla jednostek samorządu terytorialnego pn. „Strategie rozwoju lokalnego w latach 20072013”; 2007).
Monitoringiem i ewaluacją objęte będą postępy w realizacji Strategii na dwóch
poziomach: poszczególnych zadań i projektów oraz celów operacyjnych i strategicznych.
Monitoring prowadzony będzie jako:
- monitoring wskaźnikowy – w oparciu o oczekiwane wskaźniki osiągnięć
- monitoring społeczny – na podstawie wyników badania opinii, w szczególności
poprzez konsultacje społeczne.
Poziom osiągania każdego celu operacyjnego będzie mierzony raz na trzy lata
poczynając od 2016 roku, a poszczególnych zadań i projektów realizacyjnych na koniec
każdego roku kalendarzowego.
Istotny element systemu monitorowania stanowić będzie sporządzanie sprawozdania
z rocznego
planu
realizacyjnego
wraz
ze
wskazaniem
zadań
zrealizowanych,
zrealizowanych częściowo i nierozpoczętych oraz identyfikacją przyczyn problemów
i prezentacją propozycji ich przezwyciężenia.
Bazą informacji statystycznej, zbieranej na potrzeby wskaźników monitorowania będą
źródła statystyki państwowej (GUS) na poziomie Gminy. Poza tym bazę tą będą stanowiły
informacje i dane otrzymane od instytucji i organizacji, grup środowiskowych biorących
97
udział w programach związanych z poszczególnymi celami realizacji Gminnej Strategii
Rozwoju Gminy Adamów. Dodatkowo dane uzyskane dzięki wykorzystaniu ankiet oraz
szerokiego udziału mieszkańców służyć będą ocenie realizacji oraz uaktualnieniu zapisów
strategii. Częstotliwość pomiaru, a także raporty wskaźników ustalane będą w zależności
od ich kategorii.
Wskaźniki monitoringu
Jednym
z
podstawowych
instrumentów
umożliwiających
przeprowadzenie
monitoringu i uzyskanie wiarygodnych wyników będą wskaźniki pomiaru osiągnięć celów
wytyczonych przez strategię. Wskaźnik może być zdefiniowany jako pomiar celu, który ma
zostać osiągnięty, zaangażowanych środków, otrzymanego efektu, miernika jakości lub
zmiennej wynikającej z kontekstu. Rozróżniamy następujące rodzaje wskaźników:
- wskaźniki zasobów – przedstawiają informacje o środkach finansowych, rzeczowych
oraz zasobach ludzkich, które są wykorzystywane do wdrożenia danego zadania/projektu;
w ujęciu tym wskaźniki te odnoszą się do wielkości alokacji budżetowych na danym
poziomie pomocy; np. koszt budowy mieszkania socjalnego, koszt uzbrojenia terenu;
- wskaźniki wyników, odnoszą się do bezpośrednich konsekwencji działań
zadania/projektu – oddziałujących na bezpośrednich beneficjentów; wskaźniki te mogą mieć
charakter fizyczny (np. liczba osób przeszkolonych, liczba stron internetowych, na których
umieszczono informacje o ofercie inwestycyjnej) lub finansowy (zmniejszenie kosztów
oświetlenia ulic, zmniejszenie kosztów wywozu nieczystości);
- wskaźniki oddziaływania, odnoszą się do konsekwencji zadania/projektu
(zamierzonych i niezamierzonych, pozytywnych i negatywnych) wykraczających poza efekty
bezpośrednie
– krótkoterminowe; można wyróżnić dwa rodzaje oddziaływania:

oddziaływanie bezpośrednie – efekty, które pojawiają się po pewnym upływie czasu,
ale
są
bezpośrednio
związane
z
podjętymi
działaniami
i beneficjentami
bezpośrednimi;

oddziaływanie pośrednie – wszystkie inne rodzaje efektów – niezamierzone przez
daną interwencję lub wynikające z niej działania.
Przykłady wskaźników oddziaływania, to np. spadek stopy bezrobocia w regionie w wyniku
uruchomienia podstrefy ekonomicznej, wzrost liczby przedsiębiorstw w wyniku działania
sieci wsparcia biznesu itd.
98
Obiektywnie weryfikowalne wskaźniki opisują cele przedsięwzięcia przy pomocy
wielkości mierzalnych. Z punktu widzenia wiarygodności i spójności procesu monitoringu
i ewaluacji wskaźnik powinien spełniać określone kryteria. Często stosowaną prostą zasadą
odnoszącą się do definiowania wskaźników jest zasada SMART:
Specific – określony – odniesienie się do określonych elementów matrycy logicznej
projektu,
Measurable – mierzalny (kwantyfikowalny) – w zakresie dostępnych źródeł
weryfikacji,
Achievable – możliwy do osiągnięcia po akceptowalnych kosztach, realistyczny,
Relevant – właściwy w stosunku do potrzeb (w tym wypadku, np. wynikających
z zakresu ewaluacji),
Timely – ograniczony czasowo – czyli odnoszący się do granic czasowych projektu
lub zakresu badania ewaluacyjnego.
Wskaźnikami oceny monitorowania celów strategicznych i szczegółowych Strategii będą np.:
-
ilość zlikwidowanych barier architektonicznych;
-
ilość uruchomionych działalności gospodarczych;
-
ilość stworzonych nowych miejsc pracy, w tym dla osób niepełnosprawnych;
-
ilość oddanych do użytkowania mieszkań (w tym socjalnych);
-
powierzchnia uzbrojonych terenów inwestycyjnych;
-
ludność korzystająca z sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej w % ludności
ogółem;
-
liczba km nowo wybudowanych chodników;
-
powierzchnia terenów przeznaczonych na rozwój funkcji turystycznej
-
procentowy wzrost mieszkańców zadowolonych z jakości życia w Gminie.
W każdym realizowanym zadaniu zostaną zidentyfikowane wskaźniki, przed rozpoczęciem
realizacji - zaplanowane, na końcu - osiągnięte. Każde zadanie zostanie podsumowane
raportem pisemnym, przekazywanym do koordynatora strategii.
Wzór raportu:
Zadanie/projekt
Instytucja/organizacja
realizująca
Zaplanowane
wskaźniki
osiągnięć
Osiągnięte
wskaźniki
Źródła
danych
99
ankiety, listy
obecności,
dokumenty,
itp.
Nazwa i opis, cele
Poniżej przedstawiona lista rekomendowanych mierników realizacji strategii stanowi
propozycję oraz może podlegać modyfikacjom. Rekomendowane mierniki realizacji Strategii
Rozwoju Gminy Adamów na lata 2016 – 2022:
Tabela 28 Zestaw wskaźników systemu monitoringu Strategii Rozwoju Gminy Adamów na lata 2016-2020 (z
perspektywą do 2022 r.)
1. STWORZENIE WARUNKÓW DLA ZAKŁADANIA NOWYCH PRZEDSIĘBIORSTW I ROZWOJU
DZIAŁAJĄCYCH.
1.1 Stworzenie warunków dla zakładania nowych przedsiębiorstw oraz rozbudowy już
działających przedsiębiorstw w Gminie Adamów
Wskaźniki
produktu
Wskaźniki
rezultatu
Wskaźniki
oddziaływania
1.2
Liczba dokumentów określających sposób promocji inwestowania w Gminie (szt.)
Powierzchnia nowych, uzbrojonych terenów inwestycyjnych (m2)
Liczba kampanii informacyjnych promujących gminę Adamów jako miejsce
atrakcyjne do inwestowania (szt.)
Liczba stron internetowych, na których umieszczono informacje o ofercie
inwestycyjnej (szt.)
Liczba osób biorących udział w targach i wydarzeniach gospodarczo –
inwestycyjnych (os.)
Liczba odwiedzin na stronie internetowej potencjalnych inwestorów (szt.)
Liczba stworzonych materiałów promujących inwestowanie w Gminie (szt.)
inwestycyjnej (szt.)
Liczba powstałych kompleksowych ofert inwestycyjnych (szt.)
Liczba odpowiedzi na zapytania ofertowe od inwestorów (szt.)
Liczba nowo powstałych przedsiębiorstw (szt.)
Liczba nowo powstałych miejsc pracy (szt.)
Wielkość dochodów gminnych z udziału w podatku dochodowym od osób prawnych
(tys. zł)
Wsparcie rozwoju i działalności przedsiębiorstw prowadzących działalność na terenie
Gminy Adamów
Wskaźniki
produktu
Liczba dokumentów informujących o instytucjach otoczenia biznesu (szt.)
Liczba wprowadzonych i realizowanych narzędzi wsparcia przedsiębiorców (szt.)
Liczba podmiotów zarejestrowana w systemie informacji gospodarczej (szt.)
Liczba etatów w Urzędzie Gminy, które powiązane są z promocją terenów
inwestycyjnych i obsługę procesu inwestycyjnego (szt.)
Liczba wprowadzonych i realizowanych narzędzi wsparcia przedsiębiorców (szt.)
Wskaźniki
rezultatu
Liczba działań kooperacyjnych wśród przedsiębiorców (szt.)
Liczba zawartych partnerstw z instytucjami otoczenia biznesu(szt.)
Liczba podmiotów gospodarczych realizujących inwestycje w oparciu o narzędzia
wsparcia przedsiębiorców (szt.)
100
Wskaźniki
oddziaływania
1.3
Liczba nowo powstałych przedsiębiorstw (szt.)
Liczba nowo powstałych miejsc pracy (szt.)
(tys. zł)
Rozwój ruchu turystycznego i liczby osób odwiedzających w Gminie Adamów
Wskaźniki
produktu
Wskaźniki
rezultatu
Wskaźniki
oddziaływania
Liczba obiektów wzbogacających ofertę turystyczną gminy Adamów (szt.)
Liczba imprez charakterze ponadlokalnym przyciągających turystów(szt.)
Liczba dokumentów określających zasady współpracy międzyinstytucjonalnej w
zakresie działań kulturalnych i turystycznych (szt.)
Liczba kampanii promujących ofertę turystyczną gminy Adamów (szt.)
Liczba materiałów promocyjnych o ofercie turystycznej gminy Adamów (szt.)
Liczba wyjazdów na targi promujące oferty turystyczne (szt.)
Liczba szkoleń z zakresu tworzenia infrastruktury technicznej (szt.)
Liczba turystów odwiedzających gminę Adamów (os.)
Liczba miejsc noclegowych dostępnych w gminie (szt.)
turystycznej dostępnej w gminie (szt.)
Liczba przekazanych materiałów promocyjnych o ofercie turystycznej gminy
Adamów (szt.)
Liczba osób przeszkolonych z zakresu tworzenia infrastruktury technicznej (os.)
Liczba nowo powstałych przedsiębiorstw związanych z branżą turystyczną (szt.)
Liczba nowo powstałych miejsc pracy związanych z branżą turystyczną (szt.) (szt.)
działających w branży turystycznej (tys. zł)
2. POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO I ŁADU PRZESTRZENNEGO
2.1 Poprawa stanu środowiska przyrodniczego
Liczba nowych przedsięwzięć realizowanych w zakresie OZE (szt.)
Liczba dokumentów określających oferty inwestycyjne ukierunkowane na OZE
Wskaźniki
(szt.)
produktu
Liczba obiektów poddanych termomodernizacji (szt.)
Liczba mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii (szt.)
Liczba zainstalowanych energooszczędnych żarówek w oświetleniu ulicznym (szt.)
Powierzchnia obszarów przeznaczonych na realizację programów w zakresie OZE
(ha)
Wskaźniki
Liczba inicjatyw realizowanych w partnerstwie publiczno-prywatnym w zakresie
rezultatu
OZE (szt.)
Wielkość nakładów na termomodernizację obiektów (zł)
Wielkość nakładów na oświetlenie uliczne (zł)
Liczba nowo powstałych przedsiębiorstw w obszarze OZE(szt.)
Liczba nowo powstałych miejsc pracy w obszarze OZE (szt.)
Wskaźniki
oddziaływania
(tys. zł)
Wielkość wydatków gminy na nośniki energii (zł)
2.2 Rozwój systemu proekologicznej gospodarki odpadami
Wskaźniki
produktu
Liczba dokumentów regulujących selektywną gospodarkę odpadami w gminie (szt.)
Liczba Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (szt.)
Liczba uruchomionych instalacji wykorzystujących alternatywne źródła energii
Liczba budynków na których dokonano wymiany pokryć dachowych (szt.)
Liczba stron/podstron internetowych, na których umieszczono informacje dotyczące
gospodarki odpadami komunalnymi (szt.)
Liczba materiałów promocyjnych z zakresu selektywnej gospodarki odpadami w
gminie (szt.)
101
Wskaźniki
rezultatu
Wskaźniki
oddziaływania
2.3
Dbałość o jakość ładu przestrzennego w Gminie ze szczególnym uwzględnieniem
wartości kulturowych oraz przyrodniczych
Wskaźniki
produktu
Wskaźniki
rezultatu
Wskaźniki
oddziaływania
2.4
Liczba nowo powstałych parków (szt.)
Powierzchnia terenów rekreacyjnych i sportowych (ha)
Liczba placów zabaw dla dzieci (szt.)
Liczba punktów koncentrujących lokalną infrastrukturę sportową (szt.)
Liczba obiektów poddanych rewitalizacji (szt.)
Liczba nowych nasadzeń (szt.)
Liczba ustawionych koszy na odpady (szt.)
Liczba ustawionych elementów małej infrastruktury (szt.)
Liczba mieszkańców mająca dostęp do placu zabaw w ciągu 10 min od miejsca
zamieszkania (os)
Średnia liczba osób korzystających z infrastruktury rekreacyjno-sportowej w ciągu
miesiąca (os.)
Powierzchnia Gminy objęta zapisami planów zagospodarowania przestrzennego (%)
Liczba miejsc parkingowych (szt.)
Powierzchnia nowopowstałych terenów zielonych (ha)
Powierzchnia obszarów rekreacyjnych i sportowych (ha)
Liczba osób zadowolonych z poziomu jakości przestrzeni publicznej w gminie(os)
Nakłady na ochronę środowiska w gminie (zł)
Liczba inicjatyw z zakresie porządkowania przestrzeni publicznej w gminie(szt.)
Promocja, ochrona i waloryzacja dóbr kultury oraz dziedzictwa przyrodniczego
Wskaźniki
produktu
Wskaźniki
rezultatu
Wskaźniki
oddziaływania
2.5
Liczba gospodarstw domowych segregujących odpady (szt.)
Liczba odwiedzin na stronie internetowej na której umieszczono informacje
dotyczące gospodarki odpadami komunalnymi (szt.)
Powierzchnia wymiany pokryć dachowych i ich utylizacja na obiektach publicznych
oraz prywatnych (m2)
Liczba materiałów promocyjnych z zakresu selektywnej gospodarki odpadami w
gminie przekazanych mieszkańcom (szt.)
Liczba likwidowanych nielegalnych wysypisk śmieci (szt.)
Wielkość nakładów na prace i usługi porządkowe (tys. zł)
Wielkość nakładów na program wymiany pokryć dachowych i ich utylizację (zł)
Ilość odpadów niesegregowanych w gminie (m3)
Liczba osób zadowolonych z poziomu jakości środowiska w gminie (os.)
Liczba działań promujących lokalne dziedzictwo (szt.)
Liczba działań edukacyjnych mających na celu wzrost świadomości znaczenia
materialnego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego (szt.)
Liczba nowych pomników przyrody i obiektów chronionych w gminie (szt.)
Liczba opracowań ekofizjograficznych w gminie (szt.)
Liczba opracować z zakresu dziedzictwa kulturowego gminy (szt.)
Liczba osób zadowolonych z promocji dziedzictwa kulturowego gminy (os.)
Liczba osób zadowolonych z poziomu jakości środowiska w gminie (os.)
Rozwój rolnictwa
Wskaźniki
produktu
Wskaźniki
rezultatu
Liczba działań służących polepszaniu rolniczych zdolności produkcyjnych gleb
(szt.)
Liczba nowych urządzeń i obiektów melioracyjnych w gminie (szt.)
Liczba osób przeszkolonych w zakresie ochrony środowiska, zrównoważonego
rozwoju i innowacji w rolnictwie (os.)
Liczba gospodarstw ekologicznych w gminie (szt.)
Ilość wapna zużytego na proces wapnowania gleb (tona)
Powierzchnia gleb kwaśnych w gminie (ha)
Powierzchnia gleb z deficytem składników przyswajalnych (ha)
Powierzchnia gruntów użytkowanych rolniczo (ha)
Liczba certyfikatów/świadectw ukończenia szkoleń dla osób w zakresie ochrony
środowiska, zrównoważonego rozwoju i innowacji w rolnictwie (os.)
102
3.1
Wielkość nakładów na wsparcie programów rolniczych (zł)
Ilość produktów rolnych zakwalifikowanych jako pochodzące z gospodarstw
Wskaźniki
ekologicznych (kg/ton)
oddziaływania
Liczba certyfikatów dla ekologicznej żywności (szt.)
Liczba osób zadowolonych z poziomu jakości rolnictwa w gminie (os.)
3. POPRAWA STANU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ I POPRAWA UKŁADU
KOMUNIKACYJNEGO
Podniesienie jakości stanu dróg i poprawa układu komunikacyjnego
Wskaźniki
Długość dróg gminnych (km)
produktu
Długość zmodernizowanych dróg gminnych (km)
Długość chodników w Gminie (km)
Długość kanalizacji deszczowej (km)
Wskaźniki
rezultatu
3.2
3.3
Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji
projektów drogowych (ha)
Powierzchnia terenów rolniczych, które stały się dostępne w wyniku realizacji
projektów drogowych (ha)
Średni czas przejazdu transportem indywidualnym między wybranymi punktami w
Gminie (min)
Wskaźniki
Nakłady na bieżące utrzymanie dróg (tys. zł/km)
oddziaływania
Liczba nowopowstałych miejsc pracy (szt.)
Podniesienie jakości stanu infrastruktury sieciowej
Wskaźniki
Liczba ujęć wody (szt.)
produktu
Długość zmodernizowanej sieci wodociągowej (km)
Długość sieci kanalizacyjnej (km)
Liczba wybudowanych przyłączy kanalizacyjnych (szt.)
Liczba działań na rzecz budowy sieci gazowej(szt.)
Liczba działań na rzecz rozwoju sieci elektrycznej (szt.)
Liczba grup zakupowych energii elektrycznej (szt.)
Wskaźniki
Liczba gospodarstw domowych przyłączonych do sieci wodociągowej (szt.)
rezultatu
Liczba gospodarstw domowych przyłączonych do sieci kanalizacyjnej (szt.)
Liczba gospodarstw domowych przyłączonych do sieci gazowej (szt.)
Wskaźniki
Nakłady na bieżące utrzymanie sieci wodociągowej i kanalizacyjnej (zł)
oddziaływania
Liczba utworzonych miejsc pracy (szt.)
Ilość ścieków odprowadzonych/oczyszczonych (m3 /m-ac)
Poprawa dostępności transportu publicznego
Wskaźniki
produktu
Wskaźniki
rezultatu
Wskaźniki
oddziaływania
3.4
Liczba osób oceniających pozytywnie transport publiczny (szt.)
Poprawa stanu infrastruktury łączności
Wskaźniki
produktu
Wskaźniki
rezultatu
Wskaźniki
oddziaływania
4. WSPIERANIE
4.1
Liczba oświetlonych przystanków komunikacji publicznej (szt.)
Liczba zatok autobusowych (szt.)
Liczba działań na rzecz zwiększenia zasięgu oraz częstotliwości przejazdów (szt.)
Liczba osób korzystających z komunikacji zbiorowej (szt.)
Liczba połączeń komunikacją publiczną z pomiędzy miejscowościami w gminie
(szt.)
Liczba połączeń komunikacją publiczną z miejscowości w gminie, Łukowem,
Lublinem i Warszawą (szt.)
Liczba działań na rzecz budowy sieci internetowej(szt.)
Liczba działań na rzecz rozwoju sieci komórkowej (szt.)
Liczba gospodarstw domowych przyłączonych do sieci internetowej (szt.)
Liczba abonentów korzystających z sieci komórkowej (szt.)
Prędkość przesyłu danych poprzez łącza internetowe (Mbit/s)
Zasięg i moc sygnału telefonii komórkowej na obszarze gminy (km/W)
ROZWOJU KAPITAŁU LUDZKIEGO I SPOŁECZNEGO ORAZ
KOMFORTU ŻYCIA MIESZKAŃCÓW
Wspieranie działań służących budowaniu tożsamości lokalnej i integracji Mieszkańców
Wskaźniki
103
produktu
Wskaźniki
rezultatu
Wskaźniki
oddziaływania
4.2
Wzrost jakości i innowacyjności kształcenia
Wskaźniki
produktu
Wskaźniki
rezultatu
Wskaźniki
oddziaływania
4.3
Całkowita powierzchnia w gminie przeznaczona na działalność biblioteki (m2)
Liczba proponowanych aktywności w ramach działania biblioteki (szt.)
Liczba proponowanych aktywności w ramach oferty kulturalno-rozrywkowej (szt.)
Liczba organizowanych imprez dla rodzin z dziećmi (szt.)
Liczba km wytyczonych ścieżek rowerowych (km)
Liczba km wytyczonych i oznaczonych tras turystycznych (km)
Liczba proponowanych aktywności ramach działania Klubu Integracji Społecznej
(szt.)
Liczba działań w ramach programu wsparcia dla osób zagrożonych wykluczeniem
lub będących w trudnej sytuacji (os.)
Liczba działań w ramach programu Uniwersytet Trzeciego Wieku (szt.)
Liczba Klubów Seniora w Gminie (szt.)
Liczba osób korzystających z biblioteki (os)
Liczba osób korzystających z oferty kulturalnej (os)
Liczba dzieci i dorosłych korzystających z zajęć (os.)
Liczba osób objętych programem wsparcia dla osób zagrożonych wykluczeniem lub
będących w trudnej sytuacji (os.)
Liczba osób identyfikujących/utożsamiających się z Gminą (os)
Liczba osób pozytywnie oceniających działania z zakresu kultury wspierane przez
Gminę (os)
Liczba osób korzystających z nowych ofert programowych w zakresie kultury i
edukacji (os.)
Nakłady na kulturę (tys. zł)
Liczba monitorowanych karier zawodowych absolwentów (szt.)
Liczba godzin zajęć z zawodoznawczych w szkołach gminy Adamów (godz.)
Liczba praktyk z zakresu aktywizacji zawodowej (szt.)
Liczba godzin zajęć sportowych w szkołach gminy Adamów (godz.)
Liczba dodatkowych godzin zajęć edukacyjnych i terapeutycznych (godz.)
Liczba wybudowanych / zmodernizowanych obiektów
sportowych i rekreacyjnych (szt.)
Liczba obiektów oświatowych poddanych termomodernizacji (szt.)
Liczba obiektów oświatowych poddanych remontowi/rozbudowie (szt.)
Liczba nauczycieli podnoszących swoje kompetencje zawodowe (os.)
Wielkość nakładów przeznaczonych na system motywacyjny nauczycieli (zł)
Liczba uczniów uczestniczących w monitorowaniu karier zawodowych absolwentów
(os.)
Liczba uczniów korzystających z zajęć z zakresu zawodoznawstwa (os.)
Liczba uczestników praktyk z zakresu aktywizacji zawodowej (os.)
Liczba uczniów korzystających z zajęć sportowych (os.)
Liczba uczniów korzystających z dodatkowych godzin zajęć edukacyjnych i
terapeutycznych (os.)
Liczba uczniów/mieszkańców gminy korzystających z bazy rekreacyjnorehabiltacyjno-sportowej (os.)
Liczba nauczycieli mianowanych i dyplomowanych w gminie (os.)
Wielkość nakładów przeznaczonych na termomodernizację w budynkach
oświatowych (zł)
Wielkość nakładów przeznaczonych na remont/rozbudowę (zł)
Liczba nauczycieli korzystających z systemu motywacyjnego (os.)
Liczba osób identyfikujących/utożsamiających się z Gminą (os)
Liczba osób pozytywnie oceniających działania oświatowe w gminie (os)
Liczba osób pozytywnie oceniających bazę edukacyjną w gminie
Liczba osób pozytywnie oceniających działania z zakresu promocji
przedsiębiorczości wśród uczniów (os.)
Wzrost poziomu świadomości i aktywności społecznej
Wskaźniki
Liczba spółdzielni socjalnych (szt.)
104
produktu
Wskaźniki
rezultatu
Wskaźniki
oddziaływania
4.4
Liczba organizacji społecznych prowadzących działalność gospodarczą (szt.)
Liczba nawiązanych partnerstw organizacji pozarządowych gminy z NGO w kraju
(szt.)
Liczba działań związanych z kształceniem osób dorosłych (szt.)
Liczba członków spółdzielni socjalnych (szt.)
Wysokość przychodów z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej (zł)
Liczba działań związanych z nawiązaniem współpracy organizacji pozarządowych
gminy z NGO w kraju (szt.)
Liczba osób korzystających z kształcenia dla dorosłych(os.)
Liczba osób pozytywnie oceniających działania organizacji pozarządowych gminie
(os.)
Liczba osób korzystających z działań spółdzielni socjalnych (os.)
Poprawa jakości usług publicznych
Wskaźniki
produktu
Wskaźniki
rezultatu
Wskaźniki
oddziaływania
Liczba lekarzy specjalistów udzielających porad dla mieszkańców Gminy (szt.)
Liczba urządzeń do rehabilitacji (szt.)
Liczba jadłodajni dla osób w trudnej sytuacji w gminie (szt.)
Liczba systemów elektronicznego obiegu dokumentów (szt.)
Liczba usług publicznych posiadających certyfikaty jakości (szt.)
Liczba osób, które skorzystały z działań podnoszących kompetencje personelu
Urzędu Gminy (os.)
Liczba monitorowanych miejsc w gminie (szt.)
Liczba nowych lub zmodernizowanych punktów świetlnych (szt.)
Liczba sprzętu dla OSP niezbędnego do prowadzenia akcji gaśniczych (szt.)
Liczba organizacji zrzeszających osoby niepełnosprawne (szt.)
Liczba zlikwidowanych barier architektonicznych dla os. niepełnosprawnych (szt.)
Liczba udzielonych porad udzielonych przez lekarzy specjalistów (szt.)
Liczba osób korzystających w urządzeń rehabilitacyjnych w sali fitness (os.)
Liczba osób korzystających z jadłodajni (os.)
Liczba przeszkolonych pracowników administracji samorządowej (os)
Średni czas załatwienia sprawy (dni)
Liczba udostępnionych e-usług (szt.)
Liczba interwencji policji w wyniku działania monitoringu (szt.)
Liczba wypadków drogowych oraz zabitych i rannych (szt. )/(os)
Czas dojazdu jednostek ratowniczych (min)
Liczba inicjatyw współtworzonych przez organizacje zrzeszające ludzi starszych i
osoby niepełnosprawne (szt.)
Wskaźniki długości życia mieszkańców Gminy (lata)
Liczba osób zadowolonych z obsługi w Urzędzie Gminy (os)
Liczba osób zadowolonych w jakości usług socjalnych (os.)
Liczba korzystających z e-usług (os.)
Liczba udzielonych porad lekarskich związanych z wypadkami komunikacyjnymi
(szt.)
Liczba osób oceniających okolice miejsca zamieszkania jako bezpieczne (os)
Ocena stopnia realizacji zamierzeń zawartych w zapisach Strategii Rozwoju Gminy
Adamów na lata 2016-2020 (z perspektywą do 2022 r.) pozwala na odniesienie się do tego co
już zostało zrobione i określenie skuteczności, efektywności i wydajności dotychczasowych
działań. Monitoring pozwala także na określenie ogólnego poziomu rozwoju jednostki
samorządowej. Brak skuteczności we wdrażaniu zapisów strategii lub przedwczesna
105
realizacja celów jest impulsem do zmiany priorytetów w układzie celów oraz redefiniowania
założeń.
Bibliografia
1. Analiza sytuacji na rynku pracy w województwie lubelskim 2012. Lublin: Wojewódzki
Urząd Pracy, 2013.
2. Brilman J. Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania. Warszawa: PWE, 2002.
3. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności,
przyjęta przez Radę Ministrów dnia 4 lutego 2013 r.
4. „Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego
włączeniu społecznemu, komunikat Komisji Europejskiej z dn. 03.03.2010 r., KOM(2010)
2020 .”
5. Europejska polityka spójności jako narzędzie wsparcia dla regionów borykających się z
problemami rozwojowymi, publikacja pokonferencyjna. Warszawa: Ministerstwo Rozwoju
Regionalengo, 2012.
6. Grudzewski W., Karst A.,. „Zastosowanie metody SWOT w ocenie strategii .” Ekonomika
i Organizacja Przedsiębiorstwa nr 5, 1999.
7. J., Hausner. Programowanie rozwoju regionalnego. Poradnik dla samorządów
województwa. Kraków: Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Akademii Ekonomicznej
w Krakowie, 1999.
8. J., Wilkin. „Kierunki przemian obszarów wiejskich, możliwości odchodzenia z rolnictwa
do zawodów pozarolniczych, w tym rozwój pozarolniczych sektorów na wsi.” Ekspertyza
wykonana na zamówienie Departamentu Polityki Regionalnej UMWL, Lublin, 2012.
9. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie,
M.P. z 2011 nr 36 poz. 423.
10. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa lubelskiego,
http://www.plan.lubelskie.pl.
11. Strategia na rzecz integralnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu
społecznemu EUROPA 2020.
12. Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Adamów na lata 2007-2015.
13. Strategia rozwoju obszarów wiejskich, rolnictwa i rybactwa (SZRWRiR) na lata 2012–
2020, M.P. z 2012 poz. 839.
14. Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020 projekt z
15 października 2012 r.
15. Strategia Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa Narodowego RP 2007-2020, projekt z 1
kwietnia 2012 r.
16. Strategia Rozwoju Transportu do 2020 r. (z perspektywa do 2030) przyjęta przez Radę
Ministrów dnia 22 stycznia 2013 r.
17. Strategia Rozwoju Wojewdztwa Lubelskiego na lata 2014 - 2020 (z perspektywą do 2030
r.) Załacznik do Uchwały nr XXXIV/559/2013 Sejmiku Województwa Lubleskiego z dni.
24.06.2013 r.
18. Turski R., Uziak S., Zawadzki S. Środowisko Przyrodnicze Lubelszczyzny. Gleby. Lublin ,
1993.
19. Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U.2006 nr
27 poz. 1658 z późn. zm.)
106
20. Vademecum dla jednostek samorządu terytorialnego pn. „Strategie rozwoju lokalnego w
latach 2007-2013”. www.rpo.lubelskie.pl.
21. WIOŚ. „Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego.” Lublin, 2013.
22. Zarys metodyki opracowania programów strategicznych. Warszawa: RCSS, 2004.
107
Załącznik 1. Wieloletni Plan Inwestycyjny
L.p.
Nazwa
Programu/Zadania
Powiązania z
celami
strategicznymi
Jednostka
odpowiedzialna
za realizację
Źródła
finansowania
Okres
realizacji
Obszar 1
STWORZENIE WARUNKÓW DLA ZAKŁADANIA NOWYCH PRZEDSIĘBIORSTW I
ROZWOJU DZIAŁAJĄCYCH
Cel strategiczny 1.1
STWORZENIE WARUNKÓW DLA ZAKŁADANIA NOWYCH PRZEDSIĘBIORSTW ORAZ
ROZBUDOWY JUŻ DZIAŁAJĄCYCH PRZEDSIĘBIORSTW W GMINIE ADAMÓW
1.
Wyznaczenie
Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
nowych terenów
1.1.1
Adamów
Gminy, RPO
inwestycyjnych w
(Wyznaczenie
woj.
miejscowych
terenów
Lubelskiego
planach
inwestycyjnych i
2014-2020;
zagospodarowania
ich uzbrojenie)
Programy
przestrzennego
Zad. 1.1.1.1
sektorowe
2014-2020;
PO PW 20142020, PROW
2014-2020,
inne środki
krajowe i
zagraniczne
2.
Uzbrojenie terenów
Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
inwestycyjnych
1.1.1
Adamów
Gminy,
(Wyznaczenie
Budżet
terenów
samorządu
inwestycyjnych i
lokalnego;
ich uzbrojenie)
RPO woj.
Zad. 1.1.1.2
Lubelskiego
2014-2020;
Programy
sektorowe
2014-2020;
2014-2020,
inne środki
krajowe i
zagraniczne
3.
Wykonanie map
Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
inwestycyjnych
1.1.2
Adamów
gminy,
(Prowadzenie
RPO woj.
działań
Lubelskiego
informujących o
2014-2020;
przewagach
108
4.
Uruchomienie
podstrony
internetowej z
informacjami o
terenach
inwestycyjnych
5.
Przygotowanie
materiałów
multimedialnych o
ofercie
inwestycyjnej
6.
Udział w targach i
wydarzeniach
gospodarczo –
inwestycyjnych
7.
Przeprowadzenie
kampanii prasowej
konkurencyjnych
Gminy Adamów
oraz terenach
przygotowanych
dla inwestorów)
Zad. 1.1.2.1
Cel operacyjny
1.1.2
(Prowadzenie
działań
informujących o
przewagach
konkurencyjnych
Gminy Adamów
oraz terenach
przygotowanych
dla inwestorów)
Zad. 1.1.2.2
Cel operacyjny
1.1.2
(Prowadzenie
działań
informujących o
przewagach
konkurencyjnych
Gminy Adamów
oraz terenach
przygotowanych
dla inwestorów)
Zad. 1.1.2.3
Cel operacyjny
1.1.2
(Prowadzenie
działań
informujących o
przewagach
konkurencyjnych
Gminy Adamów
oraz terenach
przygotowanych
dla inwestorów)
Zad. 1.1.2.4
Cel operacyjny
1.1.2
(Prowadzenie
działań
informujących o
przewagach
konkurencyjnych
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
PROW 20142020
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy ,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
PO IiŚ 20142020,
PROW 20142020
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
PROW 20142020
2016-2020
109
8.
9.
10.
11.
1.
Gminy Adamów
oraz terenach
przygotowanych
dla inwestorów)
Zad. 1.1.2.5
Prowadzenie
Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
kampanii
1.1.2
Adamów
gminy,
bezpośredniego
(Prowadzenie
RPO woj.
dotarcia do
działań
Lubelskiego
inwestora
informujących o
2014-2020,
przewagach
PROW 2014konkurencyjnych
2020
Gminy Adamów
oraz terenach
przygotowanych
dla inwestorów)
Zad. 1.1.2.6
Budowa marki
Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
gminy przyjaznej
1.1.2
Adamów
gminy;
inwestorom
(Prowadzenie
RPO woj.
działań
Lubelskiego
informujących o
2014-2020;
przewagach
Programy
konkurencyjnych
sektorowe
Gminy Adamów
2014-2020;
oraz terenach
PROW 2014przygotowanych
2020, inne
dla inwestorów)
środki krajowe
Zad. 1.1.2.7
i zagraniczne
Stworzenie systemu Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
obsługi procesu
1.1.3
Adamów
gminy, RPO
inwestycyjnego
(Stworzenie
woj.
systemu obsługi
Lubelskiego
inwestora)
2014-2020;
Zad. 1.1.3.1
Wyznaczenie
Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
procedur oraz osób
1.1.3
Adamów
gminy
odpowiedzialnych za (Stworzenie
obsługę procesu
systemu obsługi
inwestycyjnego
inwestora)
Zad. 1.1.3.2
WSPARCIE ROZWOJU I DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW PROWADZĄCYCH
DZIAŁALNOŚĆ NA TERENIE GMINY ADAMÓW
Utworzenie
Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
podstrony
1.2.1
Adamów
gminy;
informującej o
(Utworzenie
RPO woj.
instytucjach
systemu
Lubelskiego
otoczenia biznesu
informacji o
2014-2020;
110
działających w
Województwie
Lubelskim, a w
szczególności w
subregionie
Puławskim
2.
Utworzenie
podstrony
informującej o
źródłach
finansowania
rozwoju
przedsiębiorstw
3.
Utworzenie
stanowiska ds.
rozwoju i wspierania
przedsiębiorczości w
Urzędzie Gminy
4.
Budowa targowiska
gminnego
instytucjach
otoczenia biznesu
i możliwościach
wspierania
rozwoju
przedsiębiorstw z
zewnętrznych
źródeł
finansowania)
Zad. 1.2.1.1
Cel operacyjny
1.2.1
(Utworzenie
systemu
informacji o
instytucjach
otoczenia biznesu
i możliwościach
wspierania
rozwoju
przedsiębiorstw z
zewnętrznych
źródeł
finansowania)
Zad. 1.2.1.2
Cel operacyjny
1.2.1
(Utworzenie
systemu
informacji o
instytucjach
otoczenia biznesu
i możliwościach
wspierania
rozwoju
przedsiębiorstw z
zewnętrznych
źródeł
finansowania)
Zad. 1.2.1.3
Cel operacyjny
1.2.2
(Rozwój małej
infrastruktury)
Zad. 1.2.2.1
PROW 20142020, inne
środki krajowe
i zagraniczne
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy;
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
PROW 20142020, inne
środki krajowe
i zagraniczne
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy;
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
PROW 20142020, inne
środki krajowe
i zagraniczne
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy,
Budżet
samorządu
lokalnego;
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
PROW 2014-
2016-2020
111
5.
Włączenie działań
promujących lokalną
i ponadlokalną
przedsiębiorczość w
działania
promocyjne gminy
2020,
Środki własne
gminy,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020,
PROW 20142020
Cel operacyjny
Gmina
2016-2020
1.2.3
Adamów
(Wspieranie
działań
promujących
ofertę
przedsiębiorstw
działających na
terenie gminy
Adamów)
Zad. 1.2.3.1
ROZWÓJ RUCHU TURYSTYCZNEGO I LICZBY OSÓB ODWIEDZAJĄCYCH W GMINIE
ADAMÓW
1.
Rozwój sieci tras i
Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
szlaków
1.3.1
Adamów
gminy,
(Dostosowanie
RPO woj.
infrastruktury i
Lubelskiego
usług
2014-2020;
okołoturystyczny
Konkursy
ch do obsługi
Ministerstwa
turystów i osób
Sportu i
odwiedzających
Turystyki
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.1.1
2.
Tworzenie i
Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
utrzymywanie
1.3.1
Adamów
gminy,
miejsc oferujących
(Dostosowanie
RPO woj.
aktywne spędzanie
infrastruktury i
Lubelskiego
czasu
usług
2014-2020;
okołoturystyczny
Konkursy
ch do obsługi
Ministerstwa
turystów i osób
Sportu i
odwiedzających
Turystyki
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.1.2
3.
Tworzenie i
Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
utrzymywanie
1.3.1
Adamów
gminy,
miejsc
(Dostosowanie
RPO woj.
nawiązujących do
infrastruktury i
Lubelskiego
dziedzictwa lub
usług
2014-2020;
tożsamości Gminy
okołoturystyczny
Konkursy
Adamów
ch do obsługi
Ministerstwa
turystów i osób
Kultury i
odwiedzających
Dziedzictwa
Gminę Adamów)
Narodowego
Zad. 1.3.1.3
4.
Dostosowanie
Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
112
1.3.1
(Dostosowanie
infrastruktury i
usług
okołoturystyczny
ch do obsługi
turystów i osób
odwiedzających
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.1.4
Adamów
gminy,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki,
PROW 20142020,
Cel operacyjny
1.3.1
(Dostosowanie
infrastruktury i
usług
okołoturystyczny
ch do obsługi
turystów i osób
odwiedzających
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.1.5
Rozwój bazy
Cel operacyjny
gastronomicznej
1.3.1
(Dostosowanie
infrastruktury i
usług
okołoturystyczny
ch do obsługi
turystów i osób
odwiedzających
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.1.6
Wsparcie dystrybucji Cel operacyjny
pamiątek – rzeźb
1.3.1
wykonywanych
(Dostosowanie
przez lokalnych
infrastruktury i
artystów w tym,
usług
figurek i szachów
okołoturystyczny
ch do obsługi
turystów i osób
odwiedzających
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.1.7
Wsparcie dystrybucji Cel operacyjny
pamiątek
1.3.1
przetworów i
(Dostosowanie
napojów
infrastruktury i
malinowych
usług
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
PROW 20142020,
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy, RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy, RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2016-2020
przestrzeni
publicznej w małą
infrastrukturę
uwzględniającą
potrzeby turystów i
osób
odwiedzających
Gminę Adamów
5.
6.
7.
8.
Rozwój bazy
noclegowej
113
8.
Opracowanie,
wydanie i kolportaż
albumu o Gminie
Adamów
9.
Opracowanie oferty
zielonych szkół
10.
Opracowanie oferty
zielonych
weekendowej
11.
Opracowanie oferty
zorganizowanego
wypoczynku
letniego i zimowego
dla grup dzieci i
młodzieży
12.
Tworzenie nowych i
prowadzenie
działalności
instytucji kultury
okołoturystyczny
ch do obsługi
turystów i osób
odwiedzających
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.1.8
Cel operacyjny
1.3.1
(Dostosowanie
infrastruktury i
usług
okołoturystyczny
ch do obsługi
turystów i osób
odwiedzających
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.1.9
Cel operacyjny
1.3.2
(Stymulowanie
rozwoju ruchu
turystycznego i
liczby osób
odwiedzających
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.2.1
Cel operacyjny
1.3.2
(Stymulowanie
rozwoju ruchu
turystycznego i
liczby osób
odwiedzających
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.2.2
Cel operacyjny
1.3.2
(Stymulowanie
rozwoju ruchu
turystycznego i
liczby osób
odwiedzających
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.2.3
Cel operacyjny
1.3.2
(Stymulowanie
rozwoju ruchu
turystycznego i
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy, RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
Konkursy
Ministerstwa
Kultury i
Dziedzictwa
Narodowego
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy, RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
Konkursy
Ministerstwa
Edukacji
Narodowej
Środki własne
gminy, RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2016-2020
Środki własne
gminy, RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
Konkursy
Ministerstwa
Edukacji
Narodowej
Środki własne
gminy, RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2016-2020
Gmina
Adamów
Gmina
Adamów
Gmina
Adamów
2016-2020
2016-2020
114
liczby osób
odwiedzających
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.2.4
13.
Organizacja imprez,
w tym imprez
masowych, których
poziom
atrakcyjności
przekłada się na
wzrost liczby
turystów
14.
Tworzenie oferty w
oparciu o formy
aktywnego
spędzania czasu
15.
Wsparcie rozwoju
oferty organizacji
pozarządowych i
przedsiębiorstw,
których oferta
nawiązuje do
dziedzictwa
kulturowego i
tożsamości Gminy
Adamów
Ufundowanie
Fundacji
Kleeberczyków
16.
17.
Utworzenie punktu
informacji
turystycznej
Cel operacyjny
1.3.2
(Stymulowanie
rozwoju ruchu
turystycznego i
liczby osób
odwiedzających
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.2.5
Cel operacyjny
1.3.2
(Stymulowanie
rozwoju ruchu
turystycznego i
liczby osób
odwiedzających
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.2.6
Cel operacyjny
1.3.2
(Stymulowanie
rozwoju ruchu
turystycznego i
liczby osób
odwiedzających
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.2.7
Gmina
Adamów
Cel operacyjny
1.3.3
(Utworzenie i
wsparcie
działalności
organizatorów
turystyki.
Opracowanie
Systemu
Informacji i
Identyfikacji
Turystycznej)
Zad. 1.3.3.1
Cel operacyjny
1.3.3
(Utworzenie i
Konkursy
Ministerstwa
Kultury i
Dziedzictwa
Narodowego
Środki własne
gminy,
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy,
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki, FIO
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy, FIO
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy, FIO
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy, RPO
woj.
2016-2020
115
18.
Utworzenie grupy
wolontariuszy i
przewodników –
animatorów ruchu
turystycznego
19.
Opracowanie
systemu informacji i
identyfikacji
turystycznej
20.
Wykonanie
oznakowania
zgodnie z
opracowanym
systemem informacji
i identyfikacji
turystycznej
wsparcie
działalności
organizatorów
turystyki.
Opracowanie
Systemu
Informacji i
Identyfikacji
Turystycznej)
Zad. 1.3.3.2
Cel operacyjny
1.3.3
(Utworzenie i
wsparcie
działalności
organizatorów
turystyki.
Opracowanie
Systemu
Informacji i
Identyfikacji
Turystycznej)
Zad. 1.3.3.3
Cel operacyjny
1.3.3
(Utworzenie i
wsparcie
działalności
organizatorów
turystyki.
Opracowanie
Systemu
Informacji i
Identyfikacji
Turystycznej)
Zad. 1.3.3.4
Cel operacyjny
1.3.3
(Utworzenie i
wsparcie
działalności
organizatorów
turystyki.
Opracowanie
Systemu
Informacji i
Identyfikacji
Turystycznej)
Zad. 1.3.3.5
Lubelskiego
2014-2020;
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy, RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki, FIO
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy, RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki, FIO
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy, RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki, FIO
2016-2020
116
21.
Organizowanie
kursów z zakresu
obsługi klienta i
obsługi ruchu
turystycznego
22.
Organizowanie
kursów
upowszechniających
wiedze o lokalnej
ofercie turystycznej
w szczególności dla
osób bezpośrednio
obsługujących
turystów i osoby
odwiedzające Gminę
Adamów
Organizowanie
specjalistycznych
kursów o historii i
dziedzictwie
kulturowym Gminy
Adamów w
szczególności dla
przewodników i
animatorów ruchu
turystycznego
23.
24.
Upowszechnianie
dobrych praktyk
25.
Wspieranie
zawiązywania
partnerstw
Cel operacyjny
1.3.4
(Profesjonalizacja
osób
obsługujących
ruch
turystycznych i
osoby
odwiedzające
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.4.1
Cel operacyjny
1.3.4
(Profesjonalizacja
osób
obsługujących
ruch
turystycznych i
osoby
odwiedzające
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.4.2
Cel operacyjny
1.3.4
(Profesjonalizacja
osób
obsługujących
ruch
turystycznych i
osoby
odwiedzające
Gminę Adamów)
Zad. 1.3.4.3
Cel operacyjny
1.3.5
(Popularyzacja i
wspieranie
inicjatyw
wewnątrzsektoro
wych i
międzysektorowy
ch
podejmowanych
w obszarze
turystyki)
Zad. 1.3.5.1
Cel operacyjny
1.3.5
(Popularyzacja i
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy, RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020; PO
WER 20142020
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy, RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki, PO
WER 20142020
Środki własne
gminy, RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki, PO
WER 20142020
Środki własne
gminy, RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki,
2016-2020
Środki własne
gminy, RPO
woj.
2016-2020
Gmina
Adamów
Gmina
Adamów
Gmina
Adamów
2016-2020
2016-2020
117
26.
L.p.
1.
2.
wewnątrzsektorowyc wspieranie
hi
inicjatyw
międzysektorowych wewnątrzsektoro
wych i
międzysektorowy
ch
podejmowanych
w obszarze
turystyki)
Zad. 1.3.5.2
Stworzenie grupy
Cel operacyjny
przedstawicieli
1.3.5
podmiotów
(Popularyzacja i
prowadzących
wspieranie
działalność, których inicjatyw
odbiorcami są
wewnątrzsektoro
turyści oraz
wych i
odwiedzający Gminę międzysektorowy
Adamów
ch
podejmowanych
w obszarze
turystyki)
Zad. 1.3.5.3
Nazwa
Programu/Zadania
Powiązania z
celami
strategicznymi
Lubelskiego
2014-2020;
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki,
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy, RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki,
2016-2020
Jednostka
odpowiedzialn
a za realizację
Źródła
finansowania
Okres
realizacji
Obszar 2
POPRAWA STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
POPRAWA STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
Wskazanie
Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
potencjalnych
2.1.1
Adamów
gminy,
lokalizacji OZE w
(Rozwój
RPO woj.
miejscowych
odnawialnych
Lubelskiego
planach
źródeł energii
2014-2020,
zagospodarowania
(OZE))
PO IiŚ 2014przestrzennego
Zad. 1.2.1.1
2020,
2014-2020
Wdrożenie programu Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
scalania gruntów na 2.1.1
Adamów
gminy,
potrzeby OZE
(Rozwój
RPO woj.
odnawialnych
Lubelskiego
źródeł energii
2014-2020,
(OZE))
PO IiŚ 2014-
2016-2020
2016-2020
118
Zad. 1.2.1.2
3.
Stworzenie oferty
inwestycyjnej
ukierunkowanej na
OZE
Cel operacyjny
2.1.1
(Rozwój
odnawialnych
źródeł energii
(OZE))
Zad. 1.2.1.3
Gmina
Adamów
4.
Uruchomienie
programu rozwoju
lokalnej
mikroenergetyki
Cel operacyjny
2.1.1
(Rozwój
odnawialnych
źródeł energii
(OZE))
Zad. 1.2.1.4
Gmina
Adamów
5.
Wsparcie rozwoju
plantacji roślin
energetycznych
Cel operacyjny
2.1.1
(Rozwój
odnawialnych
źródeł energii
(OZE))
Zad. 1.2.1.5
Gmina
Adamów
6.
Zwiększenie mocy
przyłączeniowej
adekwatnie do
potrzeb lokalnej
energetyki
rozproszonej
Gmina
Adamów
7.
Budowa
mikroinstalacji
odnawialnych źródeł
energii
Cel operacyjny
2.1.1
(Rozwój
odnawialnych
źródeł energii
(OZE))
Zad. 1.2.1.6
Cel operacyjny
2.1.1
(Rozwój
odnawialnych
źródeł energii
(OZE))
Zad. 1.2.1.7
Gmina
Adamów
2020,
2014-2020
Środki własne
gminy,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020,
PO IiŚ 20142020,
2014-2020
Środki własne
gminy,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020,
PO IiŚ 20142020,
2014-2020
Środki własne
gminy, PO IiŚ
2014-2020,
PO PW,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020,
PROW 20142020,
Środki własne
gminy, PO IiŚ
2014-2020,
PO PW,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020,
Środki własne
gminy, PO IiŚ
2014-2020,
PO PW,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020,
PROSUMENT,
PROW 2014-
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
119
8.
Termomodernizacja
budynków
użyteczności
publicznej
Cel operacyjny
2.1.1
(Rozwój
odnawialnych
źródeł energii
(OZE))
Zad. 1.2.1.8
Gmina
Adamów
9.
Wymiana
oświetlenia
ulicznego na
energooszczędne
Cel operacyjny
2.1.1
(Rozwój
odnawialnych
źródeł energii
(OZE))
Zad. 1.2.1.9
Gmina
Adamów
1.
2.
3.
2020,
Środki własne
gminy, PO IiŚ
2014-2020,
PO PW,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020,
PROW 20142020,
Środki własne
gminy, PO IiŚ
2014-2020,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020,
PROW 20142020,
2016-2020
2016-2020
ROZWÓJ SYSTEMU PROEKOLOGICZNEJ GOSPODARKI ODPADAMI
Prowadzenie działań Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
legislacyjnych i
2.2.1
Adamów
gminy,
edukacyjnych w celu (Zmniejszenie
RPO 2014zwiększenia ilości
ilości odpadów
2020 woj.
nieruchomości
kierowanych do
lubelskiego,,
prowadzących
składowania)
PROW 2014selektywną
Zad. 2.2.1.1
2020, NFOŚ i
gospodarkę
GW, PO IiŚ
odpadami
2014-2020
Usprawnienie
procedur w zakresie
weryfikacji objęcia
wszystkich
właścicieli
nieruchomości na
terenie gminy
systemem
gospodarowania
odpadami
Usprawnienie
działania punktu
selektywnego
zbierania odpadów
komunalnych w
sposób zapewniający
łatwy dostęp dla
wszystkich
mieszkańców gminy
Cel operacyjny
2.2.1
(Zmniejszenie
ilości odpadów
kierowanych do
składowania)
Zad. 2.2.1.2
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,,
PROW 20142020, NFOŚ i
GW, PO IiŚ
2014-2020
2016-2020
Cel operacyjny
2.2.1
(Zmniejszenie
ilości odpadów
kierowanych do
składowania)
Zad. 2.2.1.3
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,,
GW, PO IiŚ
2014-2020
2016-2020
120
4.
5.
6.
1.
2.
3.
(m.in. uruchomienie
punktów mobilnych,
ustanowienie
dodatkowych
punktów zbiórki)
Edukacja
ekologiczna w
zakresie
prawidłowego
gospodarowania
odpadami
komunalnymi, w
szczególności w
zakresie
selektywnego
zbierania odpadów
Uruchomienie
podstrony
internetowej gminy
dotyczącej
gospodarki
odpadami
komunalnymi
Wymiana pokryć
dachowych i ich
utylizacja na
obiektach
publicznych oraz
prywatnych
Cel operacyjny
2.2.1
(Zmniejszenie
ilości odpadów
kierowanych do
składowania)
Zad. 2.2.1.4
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,,
GW, PO IiŚ
2014-2020
2016-2020
Cel operacyjny
2.2.1
(Zmniejszenie
ilości odpadów
kierowanych do
składowania)
Zad. 2.2.1.5
Cel operacyjny
2.2.1
(Zmniejszenie
ilości odpadów
kierowanych do
składowania)
Zad. 2.2.1.6
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy,
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
PO IiŚ 20142020
2016-2020
DBAŁOŚĆ O JAKOŚĆ ŁADU PRZESTRZENNEGO W GMINIE ZE SZCZEGÓLNYM
UWZGLĘDNIENIEM WARTOŚCI KULTUROWYCH ORAZ PRZYRODNICZYCH
Zwiększenie
Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
obszarów gminy
2.3.1
Adamów
gminy,
objętych planem
(Usprawnienie
RPO 2014zagospodarowania
gospodarowanie
2020 woj.
przestrzennego
przestrzenią
lubelskiego,
publiczną)
PO IiŚ
Zad. 2.3.1.1
Dokonywanie zmian Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
dla obszarów
2.3.1
Adamów
gminy,
objętych planem
(Usprawnienie
RPO 2014uzasadnionych
gospodarowanie
2020 woj.
ważnym interesem
przestrzenią
lubelskiego,
społecznym
publiczną)
PO IiŚ
Zad. 2.3.1.2
Rygorystyczne
Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
121
4.
przestrzeganie
ustaleń
planistycznych ze
szczególnym
uwzględnieniem
obszarów objętych
planistyczną ochroną
konserwatorską
Uruchomienie
programu scalania i
wymiany gruntów
2.3.1
(Usprawnienie
gospodarowanie
przestrzenią
publiczną)
Zad. 2.3.1.3
Adamów
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
PO IiŚ
Cel operacyjny
2.3.1
(Usprawnienie
gospodarowanie
przestrzenią
publiczną)
Zad. 2.3.1.4
Cel operacyjny
2.3.2
(Wzrost
atrakcyjności
przestrzeni
publicznych)
Zad. 2.3.2.1
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
PO IiŚ, PO PW
2014-2020
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki,
PROW 20142020,
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
PO IiŚ 20142020, PROW
2014-2020
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
2014-2020
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
5.
Budowa skateparku
wraz z modernizacją
parkingu przy ul.
Kleeberga w
Adamowie
Gmina
Adamów
6.
Rewitalizacja
Cel operacyjny
centrum Adamowa - 2.3.2
budowa „Placu
(Wzrost
Niedźwiedzi”
atrakcyjności
przestrzeni
publicznych)
Zad. 2.3.2.2
Gmina
Adamów,
Szkoły, NGO
7.
Budowa parkingu
przy ul.
Wyszyńskiego w
Adamowie
Cel operacyjny
2.3.2
(Wzrost
atrakcyjności
przestrzeni
publicznych)
Zad. 2.3.2.3
Gmina
Adamów,
Szkoły, NGO
8.
Rewitalizacja
zabytkowej części
centrum Adamowa
(na tyłach dawnego
zajazdu)
Cel operacyjny
2.3.2
(Wzrost
atrakcyjności
przestrzeni
publicznych)
Zad. 2.3.2.4
Gmina
Adamów,
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
122
9.
Budowa/modernizac
ja parkingów
turystycznych
(Adamów, Wola
Gułowska,
Turzystwo)
Cel operacyjny
2.3.2
(Wzrost
atrakcyjności
przestrzeni
publicznych)
Zad. 2.3.2.5
Gmina
Adamów
10.
Budowa i
rozbudowa placów
zabaw
Cel operacyjny
2.3.2
(Wzrost
atrakcyjności
przestrzeni
publicznych)
Zad. 2.3.2.6
Gmina
Adamów
11.
Budowa i
rozbudowa siłowni
zewnętrznych
Cel operacyjny
2.3.2
(Wzrost
atrakcyjności
przestrzeni
publicznych)
Zad. 2.3.2.7
Gmina
Adamów
12.
Wyposażenie
przestrzeni
publicznych w małą
infrastrukturę (ławki,
kosze, tab. inform.)
Cel operacyjny
2.3.2
(Wzrost
atrakcyjności
przestrzeni
publicznych)
Zad. 2.3.2.8
Gmina
Adamów
13.
Wykonanie
oznaczenia ulic i
placów
Cel operacyjny
2.3.2
(Wzrost
Gmina
Adamów
2014-2020
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
2014-2020,
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki,
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
PROW 20142020,
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki,
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
PROW 20142020,
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
PROW 20142020,
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki
Środki własne
gminy,
RPO 2014-
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
123
atrakcyjności
przestrzeni
publicznych)
Zad. 2.3.2.9
14.
Nasadzenia zielenią
miejsc publicznych
Cel operacyjny
2.3.2
(Wzrost
atrakcyjności
przestrzeni
publicznych)
Zad. 2.3.2.10
Gmina
Adamów
15.
Rewitalizacja rynku
w Woli Gułowskiej
Cel operacyjny
2.3.2
(Wzrost
atrakcyjności
przestrzeni
publicznych)
Zad. 2.3.2.11
Gmina
Adamów
2020 woj.
lubelskiego,
PROW 20142020,
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki,
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
PROW 20142020,
POiIŚ
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
PROW 20142020,
PO IiŚ 20142020
2016-2020
2016-2020
PROMOCJA, OCHRONA I WALORYZACJA DÓBR KULTURY ORAZ DZIEDZICTWA
PRZYRODNICZEGO
1.
Inwentaryzacja oraz Cel operacyjny
Gmina
Środki własne
2016-2020
typowanie nowych
2.4.1
Adamów
gminy
obiektów i obszarów (Wspieranie
chronionych
identyfikacji oraz
ochrona
materialnego
dziedzictwa
kulturowego i
przyrodniczego)
Zad. 2.4.1.1
2.
Gmina
Środki własne
2016-2020
edukacyjnych
2.4.1
Adamów
gminy, PO
mających na celu
(Wspieranie
WER 2014wzrost świadomości identyfikacji oraz
2020,
znaczenia
ochrona
Konkursy
materialnego
materialnego
Ministerstwa
dziedzictwa
dziedzictwa
Sportu i
kulturowego i
kulturowego i
Turystyki,
przyrodniczego
przyrodniczego)
Programy
Zad. 2.4.1.2
Ministra
Kultury i
124
Dziedzictwa
Narodowego
3.
1.
2.
3.
4.
Włączenie działań
promujących lokalne
dziedzictwo w
działania
promocyjne gminy
Cel operacyjny
2.4.1
(Wspieranie
identyfikacji oraz
ochrona
materialnego
dziedzictwa
kulturowego i
przyrodniczego)
Zad. 2.4.1.3
Środki własne
gminy, PO
WER 20142020,
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki,
Programy
Ministra
Kultury i
Dziedzictwa
Narodowego
2016-2020
Środki własne
gminy, RPO
WL 20142020,
PROW 20142020, PO IiŚ
2014-2020
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy, PO IiŚ
2014-2020
2016-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
2016-2020
gminy, RPO
WL 20142020,
PROW 20142020, PO WER
2014-2020
Gmina
Adamów
Środki własne
gminy,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
Gmina
Adamów
ROZWÓJ ROLNICTWA
Cel operacyjny
Gmina
2.5.1
Adamów
(Polepszanie
rolniczych
zdolności
produkcyjnych
gleb)
Zad. 2.5.1.1
Budowa i
utrzymanie urządzeń
melioracyjnych
(drenowanie
ceramiczne i PVC,
wykonywanie i
konserwacja rowów
nawadniającoodwadniających,
regulacja rzek)
Wdrożenie programu Cel operacyjny
wapnowania gleb
2.5.1
(Polepszanie
rolniczych
zdolności
produkcyjnych
gleb)
Zad. 2.5.1.2
szkoleniowych i
2.5.1
doradczych m.in. w
(Polepszanie
zakresie ochrony
rolniczych
środowiska,
zdolności
zrównoważonego
produkcyjnych
rozwoju i innowacji gleb)
Zad. 2.5.1.3
Promowanie
Cel operacyjny
rolnictwa
2.5.1
ekologicznego
(Polepszanie
rolniczych
zdolności
2016-2020
125
produkcyjnych
gleb)
Zad. 2.5.1.4
L.p.
Nazwa
Programu/Zadania
Powiązania z
celami
strategicznymi
PROW 20142020
Jednostka
odpowiedzialna
za realizację
Źródła
finansowania
Okres
realizacji
Obszar 3
POPRAWA STANU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ I POPRAWA UKŁADU
KOMUNIKACYJNEGO
PODNIESIENIE JAKOŚCI STANU DRÓG I POPRAWA UKŁADU KOMUNIKACYJNEGO
1.
Modernizacja drogi
Cel operacyjny
Gmina Adamów Budżet
2016-2020
powiatowej - ul.
3.1.1
samorządu
Batalionów
(Rozwijanie i
lokalnego;
Chłopskich
modernizacja
RPO woj.
sieci dróg)
Lubelskiego
Zad. 3.1.1.1
2014-2020;
2014-2020
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
2.
Modernizacja drogi
Cel operacyjny
2016-2020
powiatowej - ul.
3.1.1
samorządu
Cmentarnej
(Rozwijanie i
lokalnego;
modernizacja
RPO woj.
sieci dróg)
Lubelskiego
Zad. 3.1.1.2
2014-2020;
2014-2020
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
3.
Modernizacja drogi
Cel operacyjny
2016-2020
powiatowej
3.1.1
samorządu
Konorzatka(Rozwijanie i
lokalnego;
Krzówka
modernizacja
RPO woj.
126
sieci dróg)
Zad. 3.1.1.3
4.
Modernizacja drogi
powiatowej - ul.
Kościelnej i ul.
Witosa
Cel operacyjny
3.1.1
(Rozwijanie i
modernizacja
sieci dróg)
Zad. 3.1.1.4
Gmina Adamów
5.
Modernizacja drogi
powiatowej Wola
Gułowska-Kalinowy
Dół
Cel operacyjny
3.1.1
Rozwijanie i
modernizacja
sieci dróg
Zad. 3.1.1.5
Gmina Adamów
6.
Modernizacja drogi
powiatowej
AdamówHordzieżka
Cel operacyjny
3.1.1
(Rozwijanie i
modernizacja
sieci dróg)
Zad. 3.1.1.6
Gmina Adamów
Lubelskiego
2014-2020;
2014-2020
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
Budżet
samorządu
lokalnego;
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2014-2020
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
Budżet
samorządu
lokalnego;
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2014-2020
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
Budżet
samorządu
lokalnego;
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2016-2020
2016-2020
2016-2020
127
7.
Modernizacja drogi
powiatowej
Helenów-Lipiny
(tzw. „BUDNA
DROGA”)
Cel operacyjny
3.1.1
(Rozwijanie i
modernizacja
sieci dróg)
Zad. 3.1.1.7
Gmina Adamów
8.
Budowa drogi ul.
Sienkiewicza-rondo
Gułów-Wola
Gułowska
Cel operacyjny
3.1.1
(Rozwijanie i
modernizacja
sieci dróg)
Zad. 3.1.1.8
Gmina Adamów
9.
Modernizacja drogi
gminnej
WładysławówDąbrówka oraz
Władysławów wieś
Cel operacyjny
3.1.1
(Rozwijanie i
modernizacja
sieci dróg)
Zad. 3.1.1.9
Gmina Adamów
2014-2020
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
Budżet
samorządu
lokalnego;
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2014-2020
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
Budżet
samorządu
lokalnego;
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2014-2020
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
Budżet
samorządu
lokalnego;
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2014-2020
Programy
sektorowe
2014-2020;
2016-2020
2016-2020
2016-2020
128
10.
Budowa drogi
Lipiny-Urszulin
Cel operacyjny
3.1.1
(Rozwijanie i
modernizacja
sieci dróg)
Zad. 3.1.1.10
Gmina Adamów
11.
Modernizacja drogi
gminnej - ul.
Spółdzielcza
Cel operacyjny
3.1.1
(Rozwijanie i
modernizacja
sieci dróg)
Zad. 3.1.1.11
Gmina Adamów
12.
Modernizacja drogi
gminnej HelenówŻurawiec
Cel operacyjny
3.1.1
(Rozwijanie i
modernizacja
sieci dróg)
Zad. 3.1.1.12
Gmina Adamów
13.
Modernizacja drogi
Cel operacyjny
Gmina Adamów
inne środki
krajowe i
zagraniczne
Budżet
samorządu
lokalnego;
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2014-2020
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
Budżet
samorządu
lokalnego;
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2014-2020
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
Budżet
samorządu
lokalnego;
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2014-2020
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
Budżet
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
129
gminnej - ul.
Rusieckich
3.1.1
(Rozwijanie i
modernizacja
sieci dróg)
Zad. 3.1.1.13
14.
Modernizacja dróg –
ul. Malinowa, ul.
Słoneczna, ul. Ks.
Grzymały
Cel operacyjny
3.1.1
(Rozwijanie i
modernizacja
sieci dróg)
Zad. 3.1.1.14
Gmina Adamów
15.
Budowa i
przebudowa dróg
dojazdowych do
gruntów rolnych na
terenie gminy
Cel operacyjny
3.1.1
(Rozwijanie i
modernizacja
sieci dróg)
Zad. 3.1.1.15
Gmina Adamów
1.
samorządu
lokalnego;
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2014-2020
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
Budżet
samorządu
lokalnego;
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2014-2020
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
Budżet
samorządu
lokalnego;
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2014-2020
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
2016-2020
2016-2020
PODNIESIENIE JAKOŚCI STANU INFRASTRUKTURY SIECIOWEJ
Wymiana sieci
Cel operacyjny
Gmina Adamów Środki własne
2016-2020
wodociągowej
3.2.1
gminy,
130
azbestowej na PCV
w pasie ul. Szkolnej
i ul. Kościelnej
(Modernizacja i
rozbudowa sieci
wodociągowej)
Zad. 3.2.1.1
2.
Spinka wodociągu
ul. Słonecznej i ul.
Cmentarnej
Cel operacyjny
3.2.1
(Modernizacja i
rozbudowa sieci
wodociągowej)
Zad. 3.2.1.2
Gmina Adamów
3.
Rozbudowa stacji
uzdatniania wody w
Hordzieżce
Cel operacyjny
3.2.1
(Modernizacja i
rozbudowa sieci
wodociągowej)
Zad. 3.2.1.3
Gmina Adamów
4.
Modernizacja stacji
uzdatniania wody w
Budziskach
Cel operacyjny
3.2.1
(Modernizacja i
rozbudowa sieci
wodociągowej)
Zad. 3.2.1.4
Gmina Adamów
5.
Wykonywanie
przyłączy do
nowych
użytkowników
Cel operacyjny
3.2.1
(Modernizacja i
rozbudowa sieci
wodociągowej)
Zad. 3.2.1.5
Gmina Adamów
6.
Wymiana studni
kanalizacji sanitarnej
na ul. Rusieckich w
Adamowie
Cel operacyjny
3.2.2
(Modernizacja i
rozbudowa sieci
kanalizacyjnej)
Zad. 3.2.2.1
Gmina Adamów
7.
Budowa kanalizacji
sanitarnej na ul.
Słonecznej, ul.
Cel operacyjny
3.2.2
(Modernizacja i
Gmina Adamów
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
GW
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
GW
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
GW
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
GW
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
GW
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
GW
Środki własne
gminy,
RPO 2014-
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
131
Batalionów
Chłopskich i ul.
Polnej w Adamowie
rozbudowa sieci
kanalizacyjnej)
Zad. 3.2.2.2
8.
Budowa kanalizacji
sanitarnej w
Gułowie
Cel operacyjny
3.2.2
(Modernizacja i
rozbudowa sieci
kanalizacyjnej)
Zad. 3.2.2.3
Gmina Adamów
9.
Budowa
oczyszczalni
ścieków ze stacja
zlewną w Woli
Gułowskiej
Cel operacyjny
3.2.2
(Modernizacja i
rozbudowa sieci
kanalizacyjnej)
Zad. 3.2.2.4
Gmina Adamów
10.
Wykonywanie
przyłączy do
nowych
użytkowników
Cel operacyjny
3.2.2
(Modernizacja i
rozbudowa sieci
kanalizacyjnej)
Zad. 3.2.2.5
Gmina Adamów
11.
Lobbing na rzecz
rozwoju sieci
elektroenergetycznej
Gmina Adamów
12.
Tworzenie grup
zakupowych energii
elektrycznej
13.
Lobbing na rzecz
budowy sieci
gazowej
Cel operacyjny
3.2.3
Wspieranie
procesu modernizacji sieci
energetycznej i
gazowej
Zad. 3.2.3.1
Cel operacyjny
3.2.3
Wspieranie
procesu modernizacji sieci
energetycznej i
gazowej
Zad. 3.2.3.2
Cel operacyjny
3.2.3
Wspieranie
procesu moder-
2020 woj.
lubelskiego,
GW
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
GW
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
GW
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
GW
Środki własne
gminy
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
Gmina Adamów
Środki własne
gminy
2016-2020
Gmina Adamów
Środki własne
gminy
2016-2020
132
1.
2.
3.
1.
2.
nizacji sieci
energetycznej i
gazowej
Zad. 3.2.3.3
POPRAWA DOSTĘPNOŚCI TRANSPORTU PUBLICZNEGO
Zwiększenie
Cel operacyjny
różnorodności form
3.3.1
gminy
transportu
(Zwiększenie
zasięgu
komunikacji
publicznej)
Zad. 3.3.1.1
Lobbing na rzecz
Cel operacyjny
zwiększenia zasięgu 3.3.1
gminy
oraz częstotliwości
(Zwiększenie
przejazdów
zasięgu
komunikacji
publicznej)
Zad. 3.3.1.2
Uzupełnienie sieci
Cel operacyjny
przystanków
3.3.1
samorządu
(wprowadzenie
(Zwiększenie
lokalnego;
nowych punktów,
zasięgu
RPO woj.
uzupełnienie
komunikacji
Lubelskiego
infrastruktury)
publicznej)
2014-2020;
Zad. 3.3.1.3
PROW 20142020
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
POPRAWA STANU INFRASTRUKTURY ŁĄCZNOŚCI
Lobbing na rzecz
Cel operacyjny
rozwoju
3.4.1
Gminy
szerokopasmowego
(Poprawa stanu
dostępu do Internetu infrastruktury
łączności oraz
dostępu do
Internetu)
Zad. 3.4.1.1
Lobbing na rzecz
Cel operacyjny
rozwoju telefonii
3.4.1
gminy
komórkowej
(Poprawa stanu
infrastruktury
łączności oraz
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
133
dostępu do
Internetu)
Zad. 3.4.1.2
L.p.
Nazwa
Programu/Zadania
Powiązania z
celami
strategicznymi
Jednostka
odpowiedzialna
za realizację
Źródła
finansowania
Okres
realizacji
Obszar 4
WSPIERANIE ROZWOJU KAPITAŁU LUDZKIEGO I SPOŁECZNEGO ORAZ KOMFORTU
ŻYCIA MIESZKAŃCÓW
WSPIERANIE DZIAŁAŃ SŁUŻĄCYCH BUDOWANIU TOŻSAMOŚCI LOKALNEJ I
INTEGRACJI MIESZKAŃCÓW
1.
Budowa budynku
Cel operacyjny Gmina Adamów Środki własne
2016-2020
Gminnej Biblioteki
4.1.1
gminy, RPO
Publicznej (Etap III)
(Budowa i
WL 2014rozwój
2020,
centrów życia
Programy
lokalnej
Ministra
społeczności)
Kultury i
Zad. 4.1.1.1
Dziedzictwa
Narodowego,
PROW 20142020
2.
3.
Rozszerzenie usług
świadczonych przez
bibliotekę (m.in.
książka na telefon,
ICT dla grup
wykluczonych, usługi
i poradnictwo w
zakresie multimediów,
wsparcie dla organizacji społecznych,
pomoc w korzystaniu
usług e-administracji,
ułatwienie dostępu do
informacji lokalnej,
mediateka, kawiarnia,
sala konferencyjna,
„grupy zabawowe”)
Uaktywnienie działań
animacyjnych w
świetlicach wiejskich
Cel operacyjny Gmina Adamów
4.1.1
(Budowa i
rozwój
centrów życia
lokalnej
społeczności)
Zad. 4.1.1.2
Środki własne
gminy, RPO
WL 20142020,
Programy
Ministra
Kultury i
Dziedzictwa
Narodowego,
PROW 20142020
2016-2020
4.1.1
(Budowa i
rozwój
Środki własne
gminy, granty i
konkursy dla
NGO’s,
2016-2020
134
centrów życia
lokalnej
społeczności)
Zad. 4.1.1.3
4.
Modernizacja i
rozbudowa stadionu
sportowego w
Adamowie
4.1.2
(Zwiększenie
atrakcyjności i
dostępności
oferty
sportowej i
rekreacyjnej)
Zad. 4.1.2.1
5.
Wspieranie działań
organizacji
sportowych
4.1.2
(Zwiększenie
atrakcyjności i
dostępności
oferty
sportowej i
rekreacyjnej)
Zad. 4.1.2.2
6.
Rozwój bazy szlaków
i ścieżek rowerowych
i biegowych
4.1.2
(Zwiększenie
atrakcyjności i
dostępności
oferty
sportowej i
rekreacyjnej)
Zad. 4.1.2.3
7.
Stworzenie oferty
spędzania wolnego
czasu dla dzieci i
rodzin
4.1.3
(Tworzenie i
realizacja
działań i
programów
adresowanych
do grup o
specyficznych
potrzebach)
Zad. 4.1.3.1
Program
Operacyjny
Wiedza,
Edukacja
Rozwój, FIO,
Konkursy inne.
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
PROW 20142020,
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki,
Środki własne
gminy, granty i
konkursy dla
NGO’s,
Program
Operacyjny
Wiedza,
Edukacja
Rozwój, FIO,
Konkursy inne.
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
PROW 20142020,
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki,
Środki własne
gminy, granty i
konkursy dla
NGO’s,
Program
Operacyjny
Wiedza,
Edukacja
Rozwój, FIO,
Konkursy inne.
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
135
8.
Tworzenie klubów
seniora i Uniwersytetu
Trzeciego Wieku
9.
Wspieranie osób
zagrożonych
wykluczeniem lub
będących w trudnej
sytuacji
10.
Wspieranie działań
Klubu Integracji
Społecznej
11.
Organizacja imprez
integracyjnych
1.
Cel operacyjny
4.1.3
(Tworzenie i
realizacja
działań i
programów
adresowanych
do grup o
specyficznych
potrzebach)
Zad. 4.1.3.2
Cel operacyjny
4.1.3
(Tworzenie i
realizacja
działań i
programów
adresowanych
do grup o
specyficznych
potrzebach)
Zad. 4.1.3.3
Cel operacyjny
4.1.3
(Tworzenie i
realizacja
działań i
programów
adresowanych
do grup o
specyficznych
potrzebach)
Zad. 4.1.3.4
Cel operacyjny
4.1.3
(Tworzenie i
realizacja
działań i
programów
adresowanych
do grup o
specyficznych
potrzebach)
Zad. 4.1.3.5
Gmina Adamów
Środki własne
gminy, granty i
konkursy dla
NGO’s,
Program
Operacyjny
Wiedza,
Edukacja
Rozwój, FIO,
Konkursy inne
2016-2020
Gmina Adamów
Program
Operacyjny
Wiedza,
Edukacja
Rozwój, FIO,
Konkursy inne.
2016-2020
Gmina Adamów
Środki własne
gminy, granty i
konkursy dla
NGO’s,
Program
Operacyjny
Wiedza,
Edukacja
Rozwój, FIO,
Konkursy inne
2016-2020
Gmina Adamów
Środki własne
gminy, granty i
konkursy dla
NGO’s,
Program
Operacyjny
Wiedza,
Edukacja
Rozwój, FIO,
Konkursy inne
2016-2020
WZROST JAKOŚCI I INNOWACYJNOŚCI KSZTAŁCENIA
Wdrożenie programu
Cel operacyjny Gmina
Środki własne
monitorowania karier 4.2.1
Adamów,
gminy, PO
2016-2020
136
zawodowych
absolwentów
(Rozwój
kształcenia
ponadgimnazja
lnego)
Zad. 4.2.1.1
Cel operacyjny
4.2.1
(Rozwój
kształcenia
ponadgimnazja
lnego)
Zad. 4.2.1.2
Cel operacyjny
4.2.1
(Rozwój
kształcenia
ponadgimnazja
lnego)
Zad. 4.2.1.3
Szkoły
WER 20142020
Gmina
Adamów,
Powiatowy
Urząd Pracy
Środki własne
gminy, PO
WER 20142020
2016-2020
Gmina
Adamów,
Szkoły
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
Program
Operacyjny
Inteligentny
Rozwój,
Program
Operacyjny
Wiedza,
Edukacja
Rozwój.
2016-2020
Program
Operacyjny
Wiedza,
Edukacja
Rozwój,
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyk
Środki własne
gminy, PO IiŚ
2014-2020,
PROW 20142020,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020,
2016-2020
Środki własne
gminy, PO IiŚ
2014-2020,
PROW 2014-
2016-2020
2.
Dostosowanie oferty
kształcenia do
zmieniających się
uwarunkowań
społecznogospodarczych
3.
Nawiązanie stałej
współpracy z
otoczeniem
biznesowym w celu
rozwoju kształcenia
zawodowego (m.in. w
zakresie praktyk)
4.
Uruchomienie profilu
kształcenia
sportowego
Cel operacyjny
4.2.1
(Rozwój
kształcenia
ponadgimnazja
lnego)
Zad. 4.2.1.4
Gmina
Adamów,
Powiatowy
Urząd Pracy
5.
Termomodernizacja
budynku Gimnazjum
w Adamowie
Cel operacyjny
4.2.2
(Podniesienie
poziomu bazy
infrastruktural
nej szkół)
Zad. 4.2.2.1
Gmina
Adamów,
Powiatowy
Urząd Pracy,
Gminny
Ośrodek
Pomocy
Społecznej
6.
Rozbudowa Zespołu
Szkół w Woli
Gułowskiej
4.2.2
(Podniesienie
poziomu bazy
2016-2020
137
infrastruktural
nej szkół)
Zad. 4.2.2.2
7.
Budowa boiska
wielofunkcyjnego
oraz siłowni
zewnętrznej w Woli
Gułowskiej
4.2.2
(Podniesienie
poziomu bazy
infrastruktural
nej szkół)
Zad. 4.2.2.3
8.
Budowa zaplecza
odnowy biologicznej
przy Zespole Szkół w
Adamowie
4.2.2
(Podniesienie
poziomu bazy
infrastruktural
nej szkół)
Zad. 4.2.2.4
9.
Adaptacja
pomieszczeń na
potrzeby prowadzenia
zajęć korekcyjnokompensacyjnych w
Adamowie
4.2.2
(Podniesienie
poziomu bazy
infrastruktural
nej szkół)
Zad. 4.2.2.5
10.
Remont stołówki w
Zespole Szkół w
Adamowie
11.
Realizacja zadań
projektowych istotnie
oddziaływujących na
wzrost jakości
kształcenia
4.2.2
(Podniesienie
poziomu bazy
infrastruktural
nej szkół)
Zad. 4.2.2.6
4.2.3
(Zwiększenie
konkurencyjno
ści oferty
2020,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020,
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
PROW 20142020,
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki,
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
PROW 20142020,
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki,
Środki własne
gminy,
RPO 20142020 woj.
lubelskiego,
PROW 20142020,
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki,
Środki własne
gminy, PROW
2014-2020,
RPO woj.
Lubelskiego
2014-2020,
Środki własne
gminy
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
138
12.
13.
14.
1.
2.
edukacyjnej i
kulturalnej)
Zad. 4.2.3.1
Uzupełnienie oferty
Cel operacyjny Gmina Adamów PO WER 2014- 2016-2020
szkół o dodatkowe
4.2.3
2020
zajęcia edukacyjne
(Zwiększenie
oraz terapeutyczne
konkurencyjno
ści oferty
edukacyjnej i
kulturalnej)
Zad. 4.2.3.2
Prowadzenie polityki
2016-2020
kadrowej wspierającej 4.2.3
gminy, PO
rozwój zawodowy
(Zwiększenie
WER 2014nauczycieli
konkurencyjno
2020
ści oferty
edukacyjnej i
kulturalnej)
Zad. 4.2.3.3
Prowadzenie polityki
2016-2020
motywacyjnej
4.2.3
gminy
promującej
(Zwiększenie
zaangażowanie
konkurencyjno
nauczycieli
ści oferty
edukacyjnej i
kulturalnej)
Zad. 4.2.3.4
WZROST POZIOMU ŚWIADOMOŚCI I AKTYWNOŚCI SPOŁECZNEJ
Tworzenie i
2016-2020
wspieranie
4.3.1
gminy;
istniejących
(Wspieranie
RPO woj.
spółdzielni socjalnych postaw przedLubelskiego
siębiorczych
2014-2020;
oraz przygoPO WER 2014towanie do
2020
elastycznych
działań na
rynku pracy)
Zad. 4.3.1.1
Wspieranie
2016-2020
działalności
4.3.1
gminy;
gospodarczej
(Wspieranie
RPO woj.
stowarzyszeń
postaw przedLubelskiego
siębiorczych
2014-2020;
oraz przygoProgram
towanie do
Operacyjny
elastycznych
Wiedza,
działań na
Edukacja
139
rynku pracy)
Zad. 4.3.1.2
3.
Współpraca różnych
środowisk na rzecz
rozwoju społecznego
4.3.2
(Rozwój
edukacji
społecznej i
tożsamości
lokalnej)
Zad. 4.3.2.1
4.
Promowanie edukacji
i aktywności
społecznej
4.3.2
(Rozwój
edukacji
społecznej i
tożsamości
lokalnej)
Zad. 4.3.2.2
5.
Podtrzymywanie i
upowszechnianie
tożsamości narodowej
i lokalnej
4.3.2
(Rozwój
edukacji
społecznej i
tożsamości
lokalnej)
Zad. 4.3.2.3
6.
Wspieranie rozwoju
kształcenia dorosłych
Cel operacyjny Gmina
4.3.2
Adamów, NGO
(Rozwój
edukacji
społecznej i
Rozwój 20142020, FIO,
inne środki
krajowe i
zagraniczne
Granty i
konkursy dla
NGO’s,
Program
Operacyjny
Wiedza,
Edukacja
Rozwój 20142020,
Konkursy inne
Granty i
konkursy dla
NGO’s,
Program
Operacyjny
Wiedza,
Edukacja
Rozwój 20142020,
Programy
Ministra
Kultury i
Dziedzictwa
Narodowego
Granty i
konkursy dla
NGO’s,
Program
Operacyjny
Wiedza,
Edukacja
Rozwój 20142020,
Programy
Ministra
Kultury i
Dziedzictwa
Narodowego
Program
Operacyjny
Wiedza,
Edukacja
Rozwój 2014-
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
140
7.
1.
2.
3.
4.
5.
tożsamości
2020,
lokalnej)
Zad. 4.3.2.4
Rozwój form
Cel operacyjny Gmina Adamów Granty i
współpracy z NGO
4.3.2
konkursy dla
(Rozwój
NGO’s,
edukacji
Program
społecznej i
Operacyjny
tożsamości
Wiedza,
lokalnej)
Edukacja
Zad. 4.3.2.5
Rozwój,
POPRAWA JAKOŚCI USŁUG PUBLICZNYCH
Uruchomienie
dyżurów w dni wolne 4.4.1
gminy,
od pracy
(Zwiększenie
Fundusze NFZ
jakości i
dostępności do
usług ochrony
zdrowia)
Zad. 4.4.1.1
Rozszerzenie zakresu Cel operacyjny Gmina Adamów Środki własne
świadczonych usług
4.4.1
gminy,
oraz dostępu do
(Zwiększenie
Fundusze NFZ
specjalistów
jakości i
dostępności do
usług ochrony
zdrowia)
Zad. 4.4.1.2
Uruchomienie tzw.
„białych niedziel”
4.4.1
gminy,
(Zwiększenie
Fundusze NFZ
jakości i
dostępności do
usług ochrony
zdrowia)
Zad. 4.4.1.3
Adaptacja
pomieszczeń w
4.4.1
gminy,
Zespole Szkół w
(Zwiększenie
RPO 2014Adamowie na salę
jakości i
2020 woj.
fitness z urządzeniami dostępności do
lubelskiego,
do rehabilitacji
usług ochrony
PROW 2014zdrowia)
2020, PFRON,
Zad. 4.4.1.4
Konkursy
Ministerstwa
Sportu i
Turystyki,
Uruchomienie
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
2016-2020
141
jadłodajni
6.
Tworzenie
skutecznego systemu
społecznego wsparcia
w oparciu o istniejące
jednostki i instytucje
7.
Rozszerzenie usług eadministracji
8.
Udostępnienie opisu
świadczonych usług „poradnika usług”
9.
Usprawnienie dostępu
do informacji
publicznej
10.
Podnoszenie
kwalifikacji
pracowników
11.
Monitorowanie
jakości obsługi klienta
4.4.2
(Poprawa
skuteczności
działań w
zakresie
pomocy
społecznej)
Zad. 4.4.2.1
Cel operacyjny
4.4.2
(Poprawa
skuteczności
działań w
zakresie
pomocy
społecznej)
Zad. 4.4.2.2
Cel operacyjny
4.4.3
(Wzrost jakości
obsługi
administracyjne
j mieszkańców)
Zad. 4.4.3.1
Cel operacyjny
4.4.3
(Wzrost jakości
obsługi
administracyjne
j mieszkańców)
Zad. 4.4.3.2
Cel operacyjny
4.4.3
(Wzrost jakości
obsługi
administracyjne
j mieszkańców)
Zad. 4.4.3.3
Cel operacyjny
4.4.3
(Wzrost jakości
obsługi
administracyjne
j mieszkańców)
Zad. 4.4.3.4
Cel operacyjny
4.4.3
(Wzrost jakości
obsługi
administracyjne
gminy
Gmina Adamów
Środki własne
gminy
2016-2020
Gmina Adamów
Środki własne
gminy, RPO
WL 2014-2020
2016-2020
Gmina Adamów
Środki własne
gminy
2016-2020
Gmina Adamów
Środki własne
gminy, RPO
WL 2014-2020
2016-2020
Gmina Adamów
PO WER 2014- 2016-2020
2020
Gmina Adamów
Środki własne
gminy
2016-2020
142
j mieszkańców)
Zad. 4.4.3.5
Cel operacyjny
4.4.4
(Zwiększenie
poczucia
bezpieczeństwa
mieszkańców)
Zad. 4.4.4.1
Cel operacyjny
4.4.4
(Zwiększenie
poczucia
bezpieczeństwa
mieszkańców)
Zad. 4.4.4.2
Cel operacyjny
4.4.4
(Zwiększenie
poczucia
bezpieczeństwa
mieszkańców)
Zad. 4.4.4.3
Cel operacyjny
4.4.4
(Zwiększenie
poczucia
bezpieczeństwa
mieszkańców)
Zad. 4.4.4.4
Gmina Adamów
Środki własne
gminy, RPO
Województwa
Lubelskiego
2014-2020
2016-2020
Gmina Adamów
Środki własne
gminy
2016-2020
Gmina Adamów
Środki własne
gminy; RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
2016-2020
Gmina Adamów
Środki własne
gminy; RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
PROW 20142020,
Środki własne
gminy; RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
PROW 20142020,
Środki własne
gminy; RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
Środki własne
gminy; RPO
2016-2020
12.
Rozbudowa
monitoringu miejsc
publicznych
13.
Współpraca z
jednostką Policji
14.
Wspieranie jednostek
OSP (zakup
wyposażenia,
szkolenia)
15.
Budowa oświetlenia
ulicznego AdamówGułów
16.
Uzupełnianie punktów Cel operacyjny
oświetlenia ulicznego 4.4.4
(Zwiększenie
na terenie gminy
poczucia
bezpieczeństwa
mieszkańców)
Zad. 4.4.4.5
Poprawa oznakowania Cel operacyjny
przyszkolnych przejść 4.4.4
(Zwiększenie
dla pieszych
poczucia
bezpieczeństwa
mieszkańców)
Zad. 4.4.4.6
Gmina Adamów
Cel operacyjny
4.4.5
Gmina Adamów
17.
18.
Dostosowanie
budynków Ośrodka
Gmina Adamów
2016-2020
2016-2020
2016-2020
143
Zdrowia i GOPS w
Adamowie oraz
Ośrodka Zdrowia w
Woli Gułowskiej do
potrzeb osób
niepełnosprawnych
19.
Dostosowanie
budynku Domu
Kultury w Woli
Gułowskiej do potrzeb
osób
niepełnosprawnych
20.
Dostosowanie
budynku Urzędu
Gminy do potrzeb
osób
niepełnosprawnych
21.
Przeciwdziałanie
marginalizacji i
wykluczeniu
społecznemu osób
niepełnosprawnych w
zakresie
prowadzonych działań
publicznych
(informacyjnych,
kulturalnych i
rozrywkowych)
(Likwidacja
barier architektonicznych,
transportowych
, technicznych i
w
komunikowani
u się)
Zad. 4.4.5.1
4.4.5
(Likwidacja
barier
architektoniczn
ych,
transportowych
, technicznych i
w
komunikowani
u się)
Zad. 4.4.5.2
4.4.5
(Likwidacja
barier
architektoniczn
ych,
transportowych
, technicznych i
w
komunikowani
u się)
Zad. 4.4.5.3
Cel operacyjny
Gmina Adamów
4.4.5
(Likwidacja
barier
architektoniczny
ch,
transportowych,
technicznych i
w
komunikowaniu
się)
Zad. 4.4.5.4
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
PFRON,
PROW 20142020,
Środki własne
gminy; RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
PFRON,
PROW 20142020,
2016-2020
Środki własne
gminy; RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020;
Programy
sektorowe
2014-2020;
inne środki
krajowe i
zagraniczne
2016-2020
Środki własne
gminy; RPO
woj.
Lubelskiego
2014-2020; PO
WER 20142020
inne środki
krajowe i
zagraniczne
2016-2020
144
Załącznik 2
Strategia Rozwoju
Gminnej Biblioteki Publicznej w Adamowie
na lata 2015-2020
Opracowała: Aneta Rudzińska Dyrektor GBP w Adamowie
145
WSTĘP
Podstawowym celem Strategii Rozwoju Gminnej Biblioteki Publicznej
w Adamowie na lata 2015- 2020 jest określenie kierunku rozwoju instytucji. Wybór
zadań i działań jakie należy podjąć aby Biblioteka stała się nowoczesną instytucją
kulturalną, odpowiadającą na potrzeby środowiska, przyczyniającą się do rozwoju
czytelnictwa oraz zapewniającą dostęp do informacji, a jednocześnie otwartą na
zmieniające się potrzeby czytelników i użytkowników w każdym przedziale
wiekowym.
Dokument ten, wraz z wszystkimi celami i zadaniami w nim sformułowanymi jest
spójny ze Strategią Rozwoju Gminy Adamów na lata 2016-2020.
146
I.
BIBLIOTEKA I JEJ ŚRODOWISKO
1. Charakterystyka środowiska.
Gmina Adamów położona jest w północno-zachodniej części województwa
lubelskiego w powiecie łukowskim, w dorzeczu Wieprza nad dwoma niewielkimi
rzekami: Grabówką i Czarną. Założycielami miejscowości byli Rusieccy herbu
Rawicz, którzy w 1539 roku na podstawie przywileju lokacyjnego od króla Zygmunta
Starego założyli miasto Jadaromin, którego nazwę utworzono z połączenia imion
braci Jadama (Adama) i Hieronima Rusieckich. Z zapisu w metryce koronnej
stwierdza się, że król dowiedziawszy się o wyjątkowej wierności i zasługach braci
Adama i Hieronima Rusieckich, jakie ci oddawali i oddają Rzeczypospolitej, chcąc je
nagrodzić, pozwala im na założenie i zbudowanie na surowym i nowym korzeniu
miasta nazwanego Jadaromin. Później niezwykłą formę Jadaromin przekształcono
na Jadamów (ok. 1543 r.), a następnie Adamów (ok. 1617 r.). Gmina Adamów
powstała 1 stycznia 1973r. w wyniku zmian w podziale administracyjnym kraju, jest
ona gmina wiejską w skład której wchodzi 17 sołectw: Adamów I, Adamów II,
Budziska, Dąbrówka, Ferdynandów, Gułów, Helenów, Hordzieżka, Kalinowy Dół,
Konorzatka, Lipiny, Sobiska, Turzystwo, Władysławów, Wola Gułowska, Zakępie
i Żurawiec. Siedziba władz gminy jest miejscowość Adamów. Na terenie gminy
znajdują się cenne zabytkowe kościoły i kaplice: Adamów-kościół Podwyższenia
Krzyża Św., Wola Gułowska- Sanktuarium Matki Bożej Patronki Żołnierzy Września,
Hordzieżka-kaplica św. Jana Chrzciciela, Zakępie-kaplica św. Apostołów Piotra
i Pawła oraz miejsca pamięci związane z ostatnimi walkami kampanii wrześniowej
1939 r.
Muzeum oraz Dom Kultury – Pomnik Czynu Bojowego Kleeberczyków
w Woli Gułowskiej, które poświęcono pamięci żołnierzy Samodzielnej Grupy
Operacyjnej Polesie dowodzonej przez generała Franciszka Kleeberga, są one
wyrazem hołdu mieszkańców i miejscowych władz oddanym wobec tych, którzy na
przełomie września i października 1939 r. walczyli za wolną Polskę. Ludność gminy
to ok. 6 tysięcy mieszkańców, w przeważającej części utrzymująca się z rolnictwa.
Baza oświatowa i kulturalna zajmuje ważne miejsce w życiu mieszkańców. Tu
mieszczą się szkoły: Zespół Szkolno-Przedszkolny w Adamowie, Zespół Szkół im.
147
gen. Franciszka Kleeberga w Woli Gułowskiej, Zespół Szkół im. gen. Franciszka
Kamińskiego w Adamowie, Gimnazjum im. Samodzielnej Grupy Operacyjnej
„Polesie” w Adamowie, Szkoła Podstawowa i Niepubliczne Gimnazjum w Zakępiu.
W gminie działają dwie instytucje kulturalne: Dom Kultury – Pomnik Czynu Bojowego
Kleeberczyków w Woli Gułowskiej oraz Gminna Biblioteka Publiczna w Adamowie
z Filią Biblioteczną w Woli Gułowskiej. Biblioteka główna ma swą czasową siedzibę
w budynku OSP w Adamowie usytuowanym nieopodal centrum, w niedalekim
sąsiedztwie szkół. W pobliżu przebiega bardzo ruchliwa ulica, co stwarza
niebezpieczeństwo dla uczęszczających do biblioteki. Lokal biblioteki mieści się na
piętrze starego, nieużytkowanego dotąd budynku. Niestety nie jest on przystosowany
dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Jedno pomieszczenie, w którym mieści się cała
biblioteka nie zaspokaja potrzeb pracowników i mieszkańców.
2.Gminna Biblioteka Publiczna w Adamowie i jej potencjał.
Gminna Biblioteka Publiczna w Adamowie powstała w roku 1948 r. W roku
1968 bibliotekę przeniesiono z lokalu prywatnego do nowo wybudowanego Domu
Kultury w Adamowie, w którego strukturach działała jako jednostka nieposiadająca
osobowości prawnej, co powodowało iż jej zakres działań był mocno zawężony.
Skupiał się jedynie na gromadzeniu, opracowywaniu i udostępnianiu zbiorów.
Sytuacja zmieniła się w 2009 roku, kiedy to w związku z wymogami ustawy stała się
samodzielną jednostką. Od tego momentu obszar jej działań zmienił się bardzo
mocno.
Obecnie
biblioteka
uczestniczy
w
całokształcie
życia
społecznego
środowiska, na terenie którego pracuje i spełnia określoną rolę kulturalno-oświatową
i wychowawczą.
W nowej strukturze Biblioteką zarządza Dyrektor, a źródłem finansowania jest
dotacja podmiotowa z Gminy. Biblioteka zatrudnia cztery osoby, dwie w pełnym
wymiarze czasu pracy: Dyrektor - 1 etat, bibliotekarz – 1 etat, oraz dwie w niepełnym:
główny księgowy – ¼ etatu, bibliotekarz filii- ½ etatu. Instytucja podejmuje wiele
działań, jakimi do tej pory się nie zajmowała.
148
Można je podzielić na 4 grupy:
Działalność podstawowa - gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie
zbiorów bibliotecznych oraz różnego rodzaju formy promocji książki
i czytelnictwa.
Działalność
kulturalna
-
organizacja
imprez
promujących
bibliotekę
i czytelnictwo, organizacja spotkań autorskich, konkursów czytelniczych,
recytatorskich, montaży
poetyckich w wykonaniu młodzieży z kółka
teatralnego działającego przy Bibliotece, widowisk obrzędowych, wieczorów
literackich, wyjazdów do kina, teatru, konkursów plastycznych itp.
Edukacja - organizacja kursów i warsztatów tematycznych, prelekcji,
pogadanek, kółek zainteresowań, lekcji bibliotecznych itp.
Działalność pozostała -
jako jedyna instytucja w Gminie bezpłatnie
udostępniamy mieszkańcom
dostęp
do
komputera
i
Internetu,
wraz
z możliwością wydruku, skanowania, faksu i ksero.
Biblioteka nie dysponuje własnym budynkiem. Obecnie mieści się na piętrze lokalu
OSP w Adamowie, gdzie zajmuje pomieszczenie o powierzchni 66 m2 (z niewielkim
sanitariatem).W tym jednym pomieszczeniu znajduje się wypożyczalnia, czytelnia
i czytelnia internetowa oraz pomieszczenie do prowadzenia zajęć. Lokal nie jest
przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, co jest dużym utrudnieniem
zarówno dla niepełnosprawnych jak i osób starszych oraz z małymi dziećmi.
Budynek usytuowany jest niedaleko centrum ale „na uboczu” w tzw. podwórku co
sprawia, że Biblioteka jest mało widoczna i wielu mieszkańców narzeka iż ma „nie po
drodze”.
Ogółem księgozbiór biblioteki liczy ponad
14 tys. woluminów. Z księgozbiorów
biblioteki i filii korzysta stale ponad 500 czytelników.
149
Na podstawie powyższych informacji przeprowadzona została analiza SWOT.
MOCNE STRONY BIBLIOTEKI
SŁABE STRONY BIBLIOTEKI
- lokalizacja w centrum miejscowości -
słabo oznakowana Biblioteka
- wyposażenie w sprzęt
-
brak tytułu własności lokalu
-
całkowite niedostosowanie lokalu do
komputerowy wraz z urządzeniami
peryferyjnymi i dostępem do
potrzeb osób niepełnosprawnych
Internetu
- godziny pracy dostosowane do
-
remontu
potrzeb użytkowników
- szeroki zakres działalności
- wykształcona kadra
-
brak katalogu on-line
-
słabo wyposażony księgozbiór
tematyczny (literatura popularno-
- pozytywny wizerunek biblioteki
w środowisku lokalnym
naukowa)
-
- dobra współpraca z Urzędem
Gminy oraz innymi instytucjami
i organizacjami
- dobra opinia wśród czytelników
- udział w kulturalnych imprezach
lokalnych i ich współorganizacja
- zakup nowości wydawniczych
- współpraca z lokalna prasą (gazeta
„Wspólnota łukowska”)
zbyt mały lokal, wymagający
ubogi księgozbiór dla najmłodszych
dzieci
-
zbyt małe fundusze na prenumeratę
-
brak podjazdu dla osób
niepełnosprawnych
-
brak środków finansowych na
rozszerzenie działalności
-
niskie zarobki
-
brak kadry specjalistycznej
(informatyk)
- ograniczenia lokalowe
150
SZANSE
ZAGROŻENIA
- Dobra współpraca z władzami
- Zmiana dyrektora
- Zmiana siedziby
- Zmiana przepisów prawnych
- Wprowadzenie udogodnień dla
- Likwidacja filii bibliotecznych
niepełnosprawnych
- Dotacje finansowe
- Odnowienie księgozbioru
- Uszczuplenie kadry
- Wyludnienie miejscowości
- Niskie ceny książek w
księgarniach
- Częsty wybór TV, wideo,
komputera przez użytkowników
3.Potrzeby środowiska
Zasoby lokalne
Ludzie:
Wójt gminy - radni - dyrektor Domu Kultury - dyrektorzy szkół i przedszkoli - prezesi
stowarzyszeń - prezesi kół gospodyń wiejskich- środowiska lokalnych twórców
ludowych
Zasoby materialne
- sale w Domu Kultury, w szkołach - rzutnik i projektor z urzędu gminy
151
Charakterystyka społeczności lokalnej i jej potrzeb / problemów - wnioski
z przeprowadzonych badań
Bezpośredni kontakt z czytelnikiem jaki ma każdy bibliotekarz można
potraktować jako narzędzie badawcze. Indywidualna rozmowa z czytelnikiem
pozwala sprawdzić oczekiwania użytkowników w stosunku do biblioteki. W wyniku
naszych obserwacji, wypowiedzi użytkowników naszej biblioteki wynika, że
użytkownicy oceniają Bibliotekę dobrze, nie mając większych zastrzeżeń do pracy
bibliotekarzy oraz ilości działań jakie są podejmowane. Uwagi jakie się pojawiły
dotyczyły złej lokalizacji biblioteki, zbyt małej ilości nowości książkowych oraz braku
strony internetowej biblioteki. Mieszkańcy nie znają nowości czytelniczych oraz usług
z jakich można skorzystać mimo, iż informacje są przez bibliotekę stale udostępniane
zarówno na stronie internetowej Gminy Adamów, w lokalnej prasie jak i w postaci
plakatów informacyjnych rozwieszanych na tablicach ogłoszeń w centrum Adamowa.
Małe pomieszczenia biblioteki stwarzają problem w organizacji na szerszą skalę
wystaw, spotkań autorskich czy lekcji bibliotecznych.
152
II.
KIERUNEK ROZWOJU GBP W ADAMOWIE
1. Misja Biblioteki
Misją
biblioteki
jest
dążenie
do
osiągnięcia
jak
najwyższego
poziomu
świadczonych usług przede wszystkim w obszarze działalności podstawowej, czyli
udostępnianiu zbiorów i ułatwieniu dostępu do informacji, a także w sferze
działalności kulturalno-edukacyjnej, co można osiągnąć przez:
 Zapewnienie czytelnikom dostępu do wszelkiego rodzaju informacji przez
udostępnianie książek, czasopism oraz zapewnienie dostępu do Internetu
 Promowanie szeroko pojętej kultury z naciskiem na tradycje narodowe
i regionalne
 Tworzenie przyjaznej biblioteki i spełnianie oczekiwań jej użytkowników
 Stwarzanie warunków i umacnianie nawyków czytelniczych wśród dzieci
 Zapewnienie czytelnikom dostępu do wszelkiego rodzaju informacji
 Otaczanie szczególną troską użytkowników niepełnosprawnych
 Dbanie o zachowanie tożsamości kulturowej i przynależności do społeczności
lokalnej
2. Wizja Biblioteki
 Biblioteka nowoczesnym ośrodkiem informacji, komunikacji społecznej
i kultury szanującym przeszłość i kreującym przyszłość.
 Promuje środowisko lokalne i jego działania.
 Przyjazna dla wszystkich i otwarta na wspólne działania z innymi instytucjami
 Działania biblioteki służą rozwojowi Gminy Adamów, gwarantując poprawę
warunków życia mieszkańców
153
III.
CELE I DZIAŁANIA
154
1. Działania i spodziewane rezultaty.
Cel 1.1: Poprawa warunków lokalowych
Gminnej Biblioteki Publicznej w Adamowie.
Działanie 1:
Budowa nowego
Odpowiada
Posiadanie lokalu spełniającego
na potrzebę:
obowiązujące standardy dla budynku
użyteczności publicznej, dostępnego dla
budynku biblioteki.
wszystkich grup społecznych.
Zasoby
potrzebne do
realizacji:
Budżet gminy, środki z projektu MKiDN.
Program wieloletni Kultura+. Priorytet
„Biblioteka+. Infrastruktura Bibliotek.” –
projekt w trakcie realizacji.
Termin
Do końca 2015r.
realizacji:
Rezultaty:
Nowo wybudowany oraz wyposażony
obiekt biblioteki głównej spełniający
kryteria Certyfikatu Biblioteka+,
przystosowany do korzystania przez
osoby niepełnosprawne.
Działanie 2:
Utworzenie:
MEDIATEKI” - miejsca
Odpowiada
na potrzebę:
Biblioteka – miejscem dostępu do
nowoczesnych źródeł informacji,
pełniącym „niewidoczną” rolę opiekuńczo-
wyposażonego w
wychowawczą oraz stwarzającym
nowoczesny sprzęt
i umacniającym nawyki czytelnicze wśród
komputerowy i bezpłatny
dzieci i młodzieży.
dostęp do Internetu
„PRZYSTANKU”miejsca do pracy
z dziećmi i młodzieżą
Zasoby
Środki finansowe, sprzęt komputerowy i
potrzebne do multimedialny, meble, zabawki inne
155
realizacji:
elementy wyposażenia.
przestrzeni
Termin
W zależności od pozyskanych środków
kawiarni/czytelni
realizacji:
finansowych (2015/2016 rok)
w specjalnie
zaaranżowanej
„BIBLIOTEKI DLA
NAJMŁODSZYCH”-
Rezultaty:
Dzieci i młodzież chętniej korzystają
z zasobów biblioteki. Zwiększenie liczby
czytelników.
miejsca zabaw
edukacyjnorozrywkowych
dla najmłodszych
czytelników
Cel 1.2: Dostosowanie pracy biblioteki do nowoczesnych technologii
Działanie 1:
Zbiory opracowane
elektroniczne
Odpowiada
Poprawa jakości świadczonych usług.
na potrzebę:
Zasoby
Komputerowy program biblioteczny MAK+,
potrzebne
serwer, środki finansowe, pracownicy do
do realizacji:
obsługi programu i wprowadzania
rekordów.
Działanie 2:
Uruchomienie
Termin
50 % zbiorów do końca 2015 r. Pozostałe
realizacji:
sukcesywnie co roku.
Rezultaty:
Wyższa jakość świadczonych usług.
Odpowiada
Poprawa jakości świadczonych usług,
na potrzebę:
dotarcie do większej liczby potencjalnych
wypożyczalni
czytelników.
elektronicznej
z systemem zamawiania
on-line.
Zasoby
potrzebne
do realizacji:
Zbiory opracowane elektronicznie,
komputer wyposażony w czytnik kodów
kreskowych i inne urządzenia peryferyjne.
Oprogramowanie biblioteczne oraz katalog
156
internetowy umożliwiający rezerwację online, informatyk znający powyższy
program.
Termin
Rok 2016.
realizacji:
Rezultaty:
Łatwiejszy dostęp do informacji dla
czytelnika, wyższa jakość świadczonych
usług, rozwój społeczeństwa
informacyjnego.
Działanie 3:
Założenie strony
Odpowiada
Poprawa jakości świadczonych usług,
na potrzebę:
szerszy dostęp do informacji dla
czytelników
internetowej biblioteki
oraz profilu na
Facebooku.
Zasoby
Działająca strona internetowa
potrzebne
dostosowana do nowoczesnych
do realizacji:
oprogramowań bibliotecznych.
Termin
Rok 2015.
realizacji:
Rezultaty:
Oferta biblioteki oraz działania kulturalnorozrywkowe i edukacyjne podejmowane
przez nią podejmowane docierają do
szerszego grona odbiorców są też lepiej
promowane.
Cel 2.1: Zwiększenie dostępu do wiedzy i informacji.
Działanie 1:
Gromadzenie
Odpowiada
na potrzebę:
Struktura księgozbioru zgodna
z wymogami Certyfikatu Biblioteka+.
księgozbioru ze
Zwiększenie liczby nowości czytelniczych
szczególnym
oraz dostępu do wiedzy specjalistycznej
157
uwzględnieniem
księgozbiorów tematycznych.
literatury popularnonaukowej, księgozbioru
Zasoby
Środki finansowe potrzebne na zakup
dziecięco-
potrzebne
książek, multimediów i prenumeratę prasy.
młodzieżowego oraz
do realizacji:
czasopism.
Termin
Zakup nowości książkowych kilka razy
realizacji:
w ciągu każdego roku. Struktura
księgozbioru na poziomie Certyfikatu
Biblioteka+ - do końca roku 2015.
Rezultaty:
Określona struktura księgozbioru:

30% literatura popularno-naukowa

70% literatura piękna: w tym:
 60% literatura dla dorosłych
 40 % literatura dziecięca
i młodzieżowa.
Zwiększenie liczby dostępnych czasopism.
Uatrakcyjnienie oferty biblioteki. Wzrost
liczby zadowolonych czytelników.
Działanie 2:
Bezpłatne udostępnianie
Odpowiada
Potrzeba dostępu do informacji
na potrzebę:
i obcowania z nowoczesnymi sposobami
Internetu użytkownikom
komunikacji.
oraz umożliwienie
dostępu do urządzeń
Zasoby
Sprzęt komputerowy, drukarka, skaner ,
peryferyjnych: drukarki,
potrzebne
fax, osoba obsługująca lub pomagająca
faxu, skanera.
do realizacji:
w obsłudze w wym. urządzeń
Termin
Codzienna praca.
realizacji:
158
Rezultaty:
Zwiększenie dostępu do informacji.
Zwiększenie ilości osób korzystających
z usług biblioteki
Działanie 3:
Odpowiada
Zakup nowości wydawniczych,
na potrzebę:
zwiększenie dostępu do wiedzy.
programie BN „Zakup
Zasoby
Środki finansowe zapewniające wkład
nowości wydawniczych
potrzebne
własny do projektu.
do bibliotek- Priorytet 1”
do realizacji:
Złożenie wniosku o
dofinansowanie w
Termin
W zależności od możliwości
realizacji:
aplikowania(ogłoszenie naboru do
programu).
Rezultaty:
Więcej zakupionych nowości czytelniczych,
bardziej rozbudowany księgozbiór, więcej
usatysfakcjonowanych czytelników.
Działanie 4:
Odpowiada
Zwiększony dostęp do informacji oraz
na potrzebę:
nowoczesnych metod komunikacji.
Programie „Orange dla
Zasoby
Sprzęt komputerowy, ruter, modem, linia
bibliotek”
potrzebne
telefoniczna pozwalająca na szybki przesył
do realizacji:
internetowy.
Termin
W zależności od możliwości aplikowania
realizacji:
(ogłoszenie naboru do programu).
Złożenie wniosku o
dofinansowanie w
Rezultaty:
Darmowy dostęp do Internetu dla
mieszkańców gminy, obniżone koszty
funkcjonowania biblioteki, więcej
zadowolonych użytkowników.
159
Cel 2.2 Aktywizacja intelektualna i kulturalna społeczności lokalnej
Działanie 1:
Organizacja zajęć
teatralnych dla dzieci
Odpowiada
Poprawa aktywności kulturalnej
na potrzebę:
mieszkańców. Poszerzenie oferty
kulturalnej biblioteki.
i młodzieży oraz
dorosłych w bibliotece.
Zasoby
Zasoby ludzkie, odpowiednie
potrzebne
pomieszczenie, środki finansowe.
do realizacji:
Termin
W trakcie całego roku.
realizacji:
Rezultaty:
Przedstawienie teatralne raz na pół roku,
zwiększenie liczby odwiedzin w bibliotece,
poszerzenie oferty kulturalnej biblioteki.
Działanie 2:
Odpowiada
Zwiększenie aktywizacji kulturalnej
na potrzebę:
i intelektualnej wśród dzieci i młodzieży.
z ciekawymi ludźmi,
Zasoby
Zasoby ludzkie, środki finansowe, lokal.
wieczorów poezji.
potrzebne
Organizacja spotkań
autorskich, spotkań
do realizacji:
Termin
realizacji:
Rezultaty:
Raz na pół roku organizowane jest
spotkanie z ciekawą osobą (pisarz,
pasjonat, podróżnik), wzrost rangi biblioteki
w środowisku lokalnym, promocja
czytelnictwa, biblioteki oraz lokalnych
twórców.
160
Działanie 3:
Organizacja
Odpowiada
Potrzeba aktywizacji kulturalnej
na potrzebę:
mieszkańców.
Zasoby
Zasoby ludzkie, środki finansowe, lokal,
potrzebne
materiały potrzebne do realizacji działania.
różnorodnych
konkursów.
do realizacji:
Termin
realizacji:
Rezultaty:
Popularyzacja czytelnictwa i wiedzy
o regionie. Wzrost rangi biblioteki
w środowisku lokalnym. Wzbogacenie
oferty biblioteki.
Działanie 4:
Organizacja wyjazdów do
kina, teatru, opery dla
Odpowiada
Potrzeba obcowania z kulturą wyższą ,
na potrzebę:
integracji środowiska lokalnego, większych
możliwości korzystania z dóbr kultury.
seniorów.
Zasoby
Dostęp do repertuaru kina, teatru, opery.
potrzebne
Możliwość wynajęcia środka transportu
do realizacji:
(bus, autobus).
Termin
realizacji:
Rezultaty:
Szeroka oferta biblioteki, większa liczba
zadowolonych użytkowników, ułatwienie
mieszkańcom gminy skorzystania z oferty
różnorodnych instytucji kultury.
Działanie 5:
Organizacja zajęć
warsztatowych dla dzieci
Odpowiada
Poszerzenie oferty biblioteki skierowanej
na potrzebę:
do dzieci i młodzieży, umożliwienie
wszechstronnego rozwoju oraz
161
w okresie ferii zimowych i
produktywnego spędzenia czasu wolnego
wakacji .
przez dzieci i młodzież.
Zasoby
Animator zajęć, materiały potrzebne do
potrzebne
realizacji.
do realizacji:
Termin
Jeden cykl w każdym roku.
realizacji:
Rezultaty:
Rozszerzenie oferty kulturalnej dla dzieci
i młodzieży, zachęcenie najmłodszych
użytkowników do korzystania z usług
biblioteki.
Działanie 6:
Organizacja „grup
Odpowiada
Poszerzenie oferty kulturalnoedukacyjnej
na potrzebę:
skierowanej do dzieci do lat 5 oraz ich
zabawowych”.
rodziców.
Zasoby
Zasoby ludzkie, animator spotkań,
potrzebne
materiały potrzebne do realizacji zajęć,
do realizacji:
lokal.
Termin
realizacji:
Rezultaty:
Biblioteka staje się miejscem wspierania
wszechstronnego rozwoju dzieci.
Działanie 7:
Odpowiada
Wzbogacenie i urozmaicenie oferty
na potrzebę:
edukacyjnej biblioteki.
Internetu, korzystania z
Zasoby
Animator zajęć, lokal, środki finansowe.
multimediów czy
potrzebne
Organizacja kursów
obsługi komputera i
162
bezpieczeństwa w sieci.
do realizacji:
Termin
W trakcie roku.
realizacji:
Rezultaty:
Świadczenie usług wykraczających poza
tradycyjne wypożyczanie książek
skierowanych do różnych grup
społecznych.
163
IV.
REALIZACJA STRATEGII
1. Monitoring realizacji strategii
Realizacja Strategii Rozwoju Gminnej Biblioteki Publicznej w Adamowie
polegać będzie na wprowadzaniu w życie zaplanowanych działań zgodnie z ich
harmonogramem.
Po
każdym
działaniu
zaplanowanym
w
planie
osoba
odpowiedzialna sporządza notatkę z jego realizacji. Przekazujemy ją do lokalnych
mediów oraz na strony internetowe samorządu gminy i biblioteki. Raz w roku
przeprowadzone zostanie badanie wśród mieszkańców dotyczące satysfakcji
z proponowanej oferty, oczekiwań i propozycji. Nad całością realizowanych zadań
nadzór sprawuje Dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Adamowie.
2. Ewaluacja
Planuje się sporządzenie dokumentacji będącej potwierdzeniem realizacji zadań.
Wdrożenia strategii przyczyni się do poprawy warunków funkcjonowania Biblioteki
w szczególności poprzez:

wzrost znaczenia książki w procesie wychowania i edukacji, wzrost
wykorzystania zasobów bibliotecznych,

zwiększenie dostępu do kultury na obszarach wiejskich,

zwiększenie atrakcyjności Biblioteki jako centrum kultury i edukacji,

wypracowanie instytucjonalnej współpracy pomiędzy kulturą a edukacją
w procesie kształtowania społeczeństwa informacyjnego

ułatwienie
mieszkańcom
pełnego
uczestnictwa
w
życiu
społecznym
i kulturalnym

stworzenie atrakcyjnego, nowoczesnego a jednocześnie bezpiecznego
miejsca spotkań i spędzanie czasu wolnego.
164

Strategia Rozwoju Gminy Adamów

Transkrypt

Podobne dokumenty