„Co u nas i dla nas? - chcemy rozmawiać i współdecydować”

Transkrypt

„Co u nas i dla nas?
- chcemy rozmawiać i współdecydować”
Projekt realizowany z Funduszu Inicjatyw Obywatelskich
biuro projektu 25-352 Kielce, ul. Mickiewicza 5 ,www.zrkior.pl,
e-mail: [email protected] tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
„Raport z analizy lokalnych liderów działających w gminie Włoszczowa”
Opracowało Adrianna Wilczkowska
Świętokrzyskie Centrum
Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej
Projekt dofinansowany ze środków Programu Operacyjnego „Fundusz Inicjatyw Obywatelskich”
Projekt realizowany przez Świętokrzyski Związek Rolników,
Kółek i Organizacji Rolniczych
25-352 Kielce, ul. Mickiewicza 5 ,www.zrkior.pl, e-mail: [email protected]
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
1
SPIS TREŚCI
1. Wstęp.
2. Charakterystyka środowiska działania liderów.
3. Opis liderów.
4. Prezentacja wyników badania.
5. Podsumowanie badań.
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
2
1. Wstęp
Społeczność lokalna to zbiorowość związana z określonym terytorium, w ramach której wytworzyła
się sieć instytucji i interakcji społecznych oraz poczucie przynależności do tej zbiorowości.
Czynnikami, które kształtują rozwój społeczności lokalnej są:
 przestrzeń;
 ludzie ją zamieszkujący;
 interakcje społeczne między jej mieszkańcami;
 relacje i wytworzone więzi między mieszkańcami a instytucjami funkcjonującymi w tej
społeczności;
 przywiązanie do danego miejsca.
Cechy te pozwalają odróżnić jedną społeczność od drugiej, są jej wyróżnikami, świadczą o tym,
że dana społeczność ewoluuje. Dzięki tym elementom nie znajdziemy dwóch jednakowych
społeczności. Tym samym skoro każda społeczność jest inna, to też inne będą problemy, z którymi
jej mieszkańcy się spotykają. To jakie są to problemy oraz w jaki sposób są one rozwiązywane
świadczy o charakterze społeczności.
Niniejszy raport przedstawia wyniki badania przeprowadzonego w ramach projektu „Co
u nas i dla nas? – Chcemy rozmawiać i współdecydować” finansowany ze środków Funduszu
Inicjatyw Obywatelskich.
Przedmiotem badania było:

uzyskanie wiedzy na temat problemów społecznych, które utrudniają rozwój społeczności
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
3
lokalnej, zamieszkującej obszar Gminy Włoszczowa;

uzyskanie wiedzy, w jakim stopniu dokumenty uchwalane przez władze gminy, które
zakładają rozwiązywanie problemów mieszkańców, tj. Gminna Strategia Rozwiązywania
Problemów Społecznych, faktycznie przyczyniają się do rozwiązywania tych problemów
i zmian oczekiwanych przez mieszkańców;
 uzyskanie wiedzy, czy władze lokalne uzgadniają z mieszkańcami planowane działania, czy
mieszkańcy gminy zachęcają władze lokalne do takich uzgodnień i czy sami mieszkańcy są
chętni do rozmów w sprawach gminy z władzą, jeżeli władza takie rozmowy proponuje.
Badaniem objęto liderów społecznych, których działalność jest skoncentrowana na obszarze
Gminy Włoszczowa. Badanie zostało przeprowadzone w formie wywiadu kwestionariuszowego
z 10 lokalnymi liderami w grudniu 2014 roku.
1. Charakterystyka środowiska działania liderów
Gmina Włoszczowa- to gmina miejsko-wiejska położona w zachodniej części Województwa
Świętokrzyskiego w Powiecie Włoszczowskim. Graniczy z dwoma innymi województwami
Śląskim i Łódzkim. Sąsiednimi gminami są:
 od północy Gmina Kluczewsko;
 od północnego-wschodu Gmina Krasocin;
 od wschodu Gmina Małogoszcz;
 od południa Gmina Radków;
 od południowego-zachodu Gmina Secemin;
 od zachodu Gmina Koniecpol (woj. śląskie);
 od zachodu Gmina Żytno ( woj. łódzkie);
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
4
Gmina zajmuje powierzchnię 253,7 km2, siedzibą Gminy i Starostwa Powiatowego jest Miasto
Włoszczowa o powierzchni 30km2. Jednostkami pomocniczymi gminy są sołectwa, których jest 25.
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
5
Miasto Włoszczowa to główny węzeł komunikacyjny w gminie, tworzą go drogi
wojewódzkie o znaczeniu regionalnym, do których należy zaliczyć:
 drogę Wojewódzką nr 742 Przygłów – Przedbórz – Włoszczowa – Nagłowicie, łączy gminę
z Piotrkowem Trybunalskim i Jędrzejowem;
 drogę Wojewódzką nr 785 Ciężkowice – Żytno – Włoszczowa, łączący gminę
z Radomskiem;
 drogę Wojewódzką nr 786 Częstochowa – Koniecpol – Włoszczowa – Łopuszno, łączący
Częstochowę z Kielcami.
Gmina Włoszczowa według danych na dzień 31 grudnia 2013 roku liczyła 20 008
mieszkańców, z czego na miasto przypadało 10 545 osób a na sołectwa 9 463 osoby.
Struktura ludności według. ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem według stanu na
dzień 31 grudnia 2013 roku przedstawia się w następujący sposób:
 osoby w wieku przedprodukcyjnym 18,03%;
 osoby w wieku produkcyjnym 69,92%;
 osoby w wieku poprodukcyjnym 19,05%.
W strukturze ludności w gminie dominują kobiety nad mężczyznami. Na 20 008 mieszkańców
kobiet jest 10 176 wobec 9 832 mężczyzn.
W 2013 roku na ternie gminy odnotowano 160 urodzeń wobec 221 zgonów. Tym samym przyrost
naturalny w gminie Włoszczowa był ujemny i wyniósł 61 osób.
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
6
Gminę Włoszczowę należy zaliczyć do gmin o rolniczym charakterze, co wynika między
innymi z charakterystyki terenu oraz z braku na jej obszarze zakładów przemysłowych. W 2013
roku na terenie gminy zarejestrowanych było 1509 podmiotów gospodarki narodowej. Liczba osób
fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na 10. tys. ludności wyniosła 566. Liczba
bezrobotnych w gminie w 2013 roku wyniosła 1229 osób, z czego ponad 55,2% stanowiły kobiety.
Bezrobotni w wieku produkcyjnym stanowili 9,8% ogółu osób pozostających bez pracy z czego
kobiety stanowiły 11,6 %.
1. Opis liderów
Badaniem objęto 10 liderów społecznych, których działalność skoncentrowana jest
w środowisku lokalnym Gminy Włoszczowa. Osoby te charakteryzują się dużą aktywnością
w swoim środowisku, realizują szereg działań na rzecz lokalnej społeczności, współpracują z
lokalną władzą i innymi organizacjami funkcjonującymi na terenie gminy. Osoby ankietowane są
osobami aktywnymi zawodowo, dzielą wykonywanie pracy zawodowej z pracą na rzecz
mieszkańców.
W badaniu wzięły udział osoby reprezentujące następujące środowiska: oświata, pomoc społeczna,
organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy, radni, sołtysi. Zróżnicowanie badanych osób miało na
celu szersze poznanie specyfiki lokalnej społeczności z perspektywy różnych grup i tym samym
lepsze zidentyfikowanie lokalnych problemów.
Badanie zostało przeprowadzone w formie wywiadu z liderami, którzy odpowiadali na pytania
dotyczące środowiska lokalnego i problemów jakie w tym środowisku występują.
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
7
2. Prezentacja wyników badania:
Prezentacja wyników badania przedstawia pytania na jakie ankietowane osoby udzielały
odpowiedzi, wraz z ich analizą.
 W jakich okolicznościach podejmował/rozpoczynał Pan/Pani aktywność społeczną?
Osoby badane w odpowiedziach na to pytanie wskazywały okoliczności w jakich rozpoczynały
aktywność społeczną. Wszyscy badani wskazali na powiązanie aktywności społecznej z pracą
zawodową. Z analizy ankiet wynika, że praca pozwoliła badanym w szerszym stopniu poznać
problemy lokalnej społeczności. Zaangażowanie liderów w działalność społeczną było wyrazem
sprzeciwu wobec istniejącej sytuacji.
 Jakie problemy dostrzega Pan/Pani w swoim środowisku - miejscu zamieszkania, gminie?
Ankietowani wskazali problemy występujące w lokalnym środowisku zarówno o charakterze
społecznym jak i infrastrukturalnym:
Do problemów społecznych wskazanych prze osoby badane należy zaliczyć:
 bezrobocie;
 migracja ludzi młodych z gminy;
 przemoc w rodzinie, głównie o podłożu alkoholowym;
 starzenie się społeczeństwa.
Inne problemy wskazane w ankietach to:
 brak dużych firm, które byłyby „motorem” napędowym lokalnej gospodarki;
 brak planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru całej gminy;
 brak kanalizacji w niektórych miejscowościach gminy.
 Jakie są Pana/Pani zdaniem przyczyny tych problemów?
Przyczyny problemów są zróżnicowane. Zdaniem badanych część problemów ma charakter
ogólnopolski - wskazywano tu szczególnie na zjawisko bezrobocia, które występuje w całej Polsce
a wynika między innymi z faktu braku dużych firm. Bezrobocie jest też źródłem innych
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
8
problemów, między innymi sprzyja sięganiu po używki. A jak podkreśliły osoby badane używki są
przyczyną
przemocy
w
rodzinie. Ankietowani
wskazali
również
na
niedostosowanie
obowiązujących przepisów w zakresie wspierania firm, co ogranicza rozwój przedsiębiorczości i
powoduje „ucieczkę” młodych ludzi z gminy.
 Które z tych problemów są najważniejsze do rozwiązania i jakie są w związku z tym
potrzeby Pana/Pani zdaniem? Jakie rozwiązania Pan/Pani proponuje w tej sytuacji?
W pierwszej kolejności należy podjąć działania zmierzające do zapewnienia młodym ludziom
szans na rozwój, w tym zapewnienie pracy, która będzie godziwie wynagradzana. Zapewnienie
pracy pozwoli jednocześnie zmniejszyć bezrobocie w gminie. Wygenerowanie nowych miejsc
pracy, zdaniem badanych, można osiągnąć poprzez pomoc w rozwoju małych i średnich
przedsiębiorstw. W tym miejscu wskazano na potrzebę dostosowania lokalnych przepisów, które
zachęcą przedsiębiorców do inwestowania w gminie.
 Które z niżej wymienionych usług w sferze społecznej Pana/Pani zdaniem wymagają
poprawy i w jakim zakresie?
 opieka i edukacja najmłodszych dzieci
 wyrównywanie szans młodzieży
 specjalistyczne wsparcie dla rodzin
 usługi medyczne
 kultywowanie tradycji
 opieka dla seniorów i niepełnosprawnych mieszkańców
 pomoc dla osób ubogich, samotnych
 transport lokalny
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
9
 inne/jakie
Usługi sfery społecznej wymagające
poprawy
1. Opieka i edukacja
najmłodszych dzieci
2. Wyrównywanie szans
młodzieży
3. Usługi medyczne
4.Transport lokalny
Zdaniem badanych poprawy wymagają usługi w zakresie:
 opieki i edukacji najmłodszych dzieci;
 wyrównywania szans młodzieży;
 usług medycznych;
 transportu lokalnego.
 Czy w ciągu ostatnich czterech lat, ktoś z mieszkańców miejscowości, gminy zwracał się do
Pana/Pani o pomoc w rozwiązaniu sygnalizowanego przez nich problemu, jeśli tak to jaki
to był problem?
Wszyscy badani wskazali, że w ostatnich czterech latach służyli mieszkańcom pomocą
w rozwiązywaniu ich problemów. Problemy, z którymi mieszkańcy zwracali się do ankietowanych
to:
 remont dróg lokalnych;
 remont chodników;
 brak pracy;
 pomoc w redagowaniu pism do urzędów.
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
10
 Czy w ciągu ostatnich czterech lat, podejmował/podejmowała Pan/Pani jakieś działania na
rzecz miejscowości, gminy, którą Pan/Pani zamieszkuje, innych ludzi? Jeśli tak, to co
zmobilizowało Pana/Panią do takiego działania i jaki był wynik tego działania? Czy
osiągnął/osiągnęła Pan/Pani zamierzony cel działania? Jakiego rodzaju trudności
doświadczył/doświadczyła Pan/Pani w tym działaniu?
Badani w ciągu ostatnich czterech lat starali się wychodzić naprzeciw potrzebom lokalnej
społeczności, podejmowali działania mające na celu sprostanie oczekiwaniom mieszkańców.
W minionym okresie badani podejmowali między innymi działania w zakresie:
 poprawy infrastruktury drogowej w gminie;
 poprawy bezpieczeństwa;
 wsparcie dzieci i młodzieży poprzez realizację projektów o takiej tematyce.
Przy realizacji wskazanych powyżej działań liderzy napotkali między innymi na problemy
finansowe, które utrudniały ich realizację.

Kto i w jaki sposób najczęściej Pana/Panią wspiera w działaniach na rzecz
miejscowości, gminy, innych ludzi?
W odpowiedzi na to pytanie wskazano, następujące podmioty które wspierają badanych w ich
działaniach:
 członkowie stowarzyszeń do których badane osoby należą;
 działające na terenie gminy organizacje pozarządowe;
 radni gminy i powiatu.
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
11
Udzielane wsparcie ma zróżnicowany charakter, począwszy od służenia radą w rozwiazywaniu
poszczególnych problemów, po wspieranie przy realizacji działań podejmowanych przez liderów.

Co może Panu/Pani ułatwić aktywność społeczną w środowisku lokalnym, co jest
Panu/Pani potrzebne w tym celu?
Badani wskazali na potrzebę poprawy w zakresie komunikacji w lokalnym środowisku. Szczególną
uwagę zwrócili na konieczność poprawy w zakresie informacji kierowanych do mieszkańców
gminy. Zdaniem badanych informacje dla mieszkańców powinny być zrozumiałe i dostosowane do
poszczególnej grupy odbiorców. Usprawnienie przepływu informacji pozwoli wyeliminować
nieporozumienia między mieszkańcami, liderami społecznymi i przedstawicielami władzy lokalnej.
 Z jakimi instytucjami/organizacjami/osobami najczęściej Pan/Pani współpracuje
w działaniu społecznym?
W realizacji działań społecznych osoby badane najczęściej podejmują współpracę z organizacjami
pozarządowymi działającymi na terenie gminy. Wskazano też na współpracę z Lokalną Grupą
Działania, która służyła w minionym okresie pomocą przy realizacji działań społecznych.
 Czy w działalności społecznej doświadczał Pan/Pani konfliktów, negatywnych emocji że
strony instytucji, organizacji, osób? Jeśli tak, to w jakich konkretnie sytuacjach i czy udało
się Panu/Pani wypracować w takich sytuacjach kompromis?
80%
60%
40%
20%
0%
Tak
Czy w działalności społecznej
doświadczał Pan/Pani konfliktów,
negatywnych emocji ze strony
instytucji, organizacji, osób?
Nie
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
12
Z analizy odpowiedzi osób ankietowanych wynika, że większość osób przynajmniej raz w ciągu
ostatnich czterech lat doświadczyła negatywnych emocji ze strony zarówno osób oraz instytucji
z terenu gminy. Konflikty pojawiają się szczególnie na tle politycznym, są to sytuacje gdy liderzy
lokalni mają inny pomysł na działanie na rzecz mieszkańców niż przedstawiciele lokalnych władz.
W takich sytuacjach ankietowani podejmowali działania zmierzające do wypracowania
kompromisu, który zdaniem badanych czasami trudno było osiągnąć.
 Czy wierzy Pan/Pani, że w działaniu podejmowanym na rzecz miejscowości, gminy, innych
ludzi może Pan/Pani pociągnąć innych za sobą? Jeżeli nie, to dlaczego Pana/Pani zdaniem?
Jeżeli tak, to proszę podać przykład takiego działania.
Wszystkie osoby widzą potrzebę angażowania innych osób w podejmowane działania. Poprzez
wspólne działanie można osiągnąć więcej niż działając w pojedynkę. Ankietowani zwrócili również
uwagę, że działania w których realizację angażuje się większa grupa są trwalsze i skuteczniejsze.
Czy Pana/Pani zdaniem istnieje współpraca pomiędzy samorządem a mieszkańcami?
Z odpowiedzi udzielnych przez osoby ankietowane wynika, że na terenie gminy współpraca między
mieszkańcami a samorządem występuje, z tym że w ostatnim okresie miała ona ograniczony
charakter. Problemem we współpracy jest często nastawienie przedstawicieli samorządu.
W ankietach pojawiły się stwierdzenia: „urzędnicy zapominają, że są dla społeczeństwa a nie
odwrotnie”. Ankietowani wskazują na potrzebę poprawy w tym zakresie.
 Czy przedstawiciele grup i organizacji społecznych są zapraszani do współpracy? Kto jest
najbardziej aktywny? Co do tej pory gmina zrobiła wspólnie z innymi grupami,
organizacjami społecznymi, przedsiębiorcami?
Według badanych, w sytuacji gdy na gminę nałożony jest obowiązek współpracy, to wtedy zaprasza
się przedstawicieli lokalnej społeczności do wspólnych działań. Natomiast jeśli tego obowiązku nie
ma, to współpraca zależy od sprawy, która ma być przedmiotem współpracy. Zdaniem osób
badanych zdarzają się również sytuacje, gdy gmina podejmuje próbę współpracy ze społecznością
i organizacjami pozarządowymi a te nie wykazują zainteresowania, w takiej sytuacji do współpracy
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
13
nie dochodzi.

Czy w Pana/Pani miejscu zamieszkania, gminie istnieją konflikty na tle politycznym
i w jakich sytuacjach ujawniają się one?
Według badanych konflikty na tle politycznym występują w gminie podobnie jak ma to miejsce
w innych gminach województwa. Konflikty te ujawniają się głównie, gdy występują różnice
w planach władz na realizację poszczególnych działań przewidzianych w budżecie na dany rok
a inicjatywami podejmowanymi przez mieszkańców i trzeci sektor.
 Czy istniejące konflikty mają wpływ na jakość współpracy, czy dokonuje się prób
porozumienia, czy dokonuje się współpracy pomimo różnic?
Konflikty mają charakter negatywny i utrudniają współpracę między stronami. Podejmowane są
działania mające na celu rozwiązanie konfliktowej sytuacji. Ankietowani zaznaczyli jednocześnie,
że nie zawsze jest możliwe wypracowanie porozumienia. Kompromis zależy od dobrej woli stron,
a w niektórych sytuacjach strony nie są zainteresowane wypracowaniem porozumienia.
 Czy Pana/Pani zadaniem w miejscowości, gminie, którą Pan/Pani zamieszkuje istnieje
dobry przepływ informacji? Czy władze lokalne Pana/Pani zdaniem działają w sposób
jawny i przejrzysty?
Czy Pana/Pani zadaniem w miejscowości, gminie, którą
Pan/Pani zamieszkuje istnieje dobry przepływ informacji?
1.Tak
2. Nie
Z analizy ankiet wynika, że w gminie jest słaby przepływ informacji. Decyzje nie zawsze
podejmowane są w sposób transparentny. Zdarzają się sytuacje, że społeczeństwo o ważniej decyzji
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
14
dowiaduje się na samym końcu.
 Czy działając społecznie w miejscowości zamieszkania, gminie dostrzega Pan/Pani
umiejętność prowadzenia dialogu grupowego? Czy jest przyzwolenie na wyrażanie swoich
sądów, opinii w grupie? Czy jest przyzwolenie na publiczną artykulację chęci zmiany?
Według osób ankietowanych w jednych miejscowościach dialog jest obecny i mieszkańcy wspólnie
uczestniczą w realizacji działań. W innych miejscowościach natomiast tego dialogu nie ma lub jest
on
utrudniony.
Tam
gdzie
dialog
jest
obecny,
miejscowości
rozwijają
się
lepiej
a podejmowane działania w większym stopniu odpowiadają potrzebom społeczności. W kwestii
wyrażania opinii, sytuacja kształtuje się podobnie jak w przypadku prowadzenia dialogu. Tam gdzie
dialog jest obecny można w grupie wyrażać swoje zdanie, natomiast tam gdzie dialogu nie ma,
mieszkańcy unikają prezentowania swoich poglądów.

Czy Pana/Pani zdaniem istnieje współpraca pomiędzy różnymi inicjatywami
w miejscowości zamieszkania, w gminie, czy też się one wzajemnie zwalczają?
Większość badanych uważa, że w gminie nie występuje współpraca między różnymi inicjatywami.
Funkcjonujące na terenie gminy podmioty rywalizują ze sobą. Współpraca między grupami ma
charakter incydentalny, pojawia się między innymi w sytuacji zagrożenia.
 Czy Pana/Pani zdaniem relacje wytworzone w środowisku lokalnym pomiędzy ludźmi
mają pozytywny, czy negatywny charakter (tworzą się zamknięte kliki, czy międzygrupowa
współpraca)?
Osoby badane stoją na stanowisku, że relacje między ludźmi zależą często od sytuacji. Nie można
jednoznacznie wskazać ich charakteru. W tych miejscowościach, gdzie jest dialog i współpraca
między mieszkańcami i instytucjami, relacje mają charakter pozytywny. Natomiast w tych
miejscach, gdzie dialog i współpraca nie występują, relacje mają charakter negatywny. Występują
tam zamknięte grupy, które nie dopuszczają do swojego grona innych podmiotów.
 Czy Pan/Pani uczestniczył/uczestniczyła w spotkaniach poświęconych dyskusji nad
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
15
zaplanowanym działaniem, rozwiązaniem
jakiegoś ważnego problemu w środowisku
lokalnym? Czy otrzymywał/otrzymywała Pan/Pani zaproszenie na takie spotkania i przez
kogo?
Wszyscy badani odpowiedzieli, że w ostatnim okresie uczestniczyli w spotkaniach poświęconych
rozwiązaniu problemów pojawiających się w środowisku lokalnym. Były to między innymi
spotkania radnych z mieszkańcami oraz konsultacje społeczne organizowane przez gminę.
 Czy zna Pan/Pani strategie, programy, projekty, uchwały gminy, w których podejmuje się
rozwiązywanie problemów mieszkańców gminy? Czy uczestniczył/uczestniczyła Pan/Pani
kiedykolwiek w konsultacjach społecznych podczas tworzenia tych dokumentów? Jeżeli
tak, to czy zgłaszał/zgłaszała Pan/Pani swoje uwagi do przygotowanych zapisów i jaka była
reakcja władz lokalnych na te uwagi?
1)
zgłoszone
uwagi
były
przedmiotem
analizy
i
dyskusji
i
zostały
odrzucone
2) zgłoszone uwagi były przedmiotem analizy i dyskusji i częściowo zostały przyjęte
3) zgłoszone uwagi nie były przedmiotem analizy i dyskusji i zostały odrzucone
Czy zna Pan/Pani strategie, programy, projekty, uchwały
gminy, w których podejmuje się rozwiązywanie problemów
mieszkańców gminy
1.Tak
2. Nie
Nie wszystkie osoby znają dokumenty strategiczne jakie zostały uchwalone w gminie. Część osób
uczestniczyła przynajmniej raz w konsultacjach społecznych przy tworzeniu dokumentów
strategicznych. Niektóre z badanych osób zgłaszały uwagi, które były przedmiotem analizy
i dyskusji.
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
16
 Czy Pana/Pani zdaniem władze lokalne tworzą różnego rodzaju strategie i programy,
dlatego, że wymagają tego przepisy normujące ich działalność, czy dlatego, że chcą mieć
uporządkowany plan działania i zadbać o trafne wydatkowanie środków publicznych? Czy też
może jeszcze z jakiegoś innego powodu, jeśli tak to z jakiego? Czy Pana/Pani zdaniem te
dokumenty wpływają na wyniki zarządzania rozwojem lokalnym?
Ankietowani mieli problem z udzielaniem jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Po głębszym
zastanowieniu stwierdzili, że dokumenty strategiczne tworzone są, gdyż przepisy prawne nakładają
taki obowiązek. Zdaniem badanych, dokumenty uchwalone przez gminę określają problemy jakie
występują w gminie i wskazują możliwe kierunki rozwoju.

Jak Pana/Pani zdaniem społeczność i władze podchodzą do oferowanej przez lidera
zewnętrznego pomocy?
Zdaniem osób badanych władze podchodzą z dystansem do pomocy oferowanej przez lidera
zewnętrznego. Większym zaufaniem obdarzone są osoby znane władzy i te, które z nią
współpracują niż osoby nowe. W minionym okresie występowały sytuacje, gdy władze traktowały
liderów lokalnych jako konkurentów w podejmowanych działaniach.
 Czy Pana/Pani zdaniem ludzie mają poczucie, że mogą na cokolwiek w gminie wpłynąć, coś
zmienić? Czy też Pana/Pani zdaniem mieszkańcy gminy odczuwają dużą bierność
i bezsilność?
Zdaniem badanych osób część mieszkańców jest zrezygnowana i nie widzi możliwości wpływania
na kształtowanie sytuacji w gminie oraz szans na zmianę tej sytuacji. Osoby badane zauważyły też,
że w okresie wyborczym władze chętniej słuchają mieszkańców i jest to okres, kiedy społeczność
może wpłynąć na podejmowane działania w swojej miejscowości.
 Jakiej odpowiedzi Pana/Pani zdaniem, mogą się spodziewać mieszkańcy gminy ze strony
władz lokalnych, kiedy zgłaszają swoje potrzeby, wymagające zaangażowania środków
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
17
publicznych: sprawy ludzkie, czy też od razu jest mowa o brakujących drogach,
oświetleniu itp.? Czy Pana/Pani zdaniem mają przekonanie, że się uda w sprawie, którą
zgłaszają władzom lokalnym?
Według ankietowanych osób odpowiedź władz zależy od rodzaju zgłaszanego problemu i tego czy
podjęcie działań będzie mieściło się w budżecie gminy. Zwrócono również uwagę na to, że dla
realizacji ważnych inicjatyw społecznych powinno się mieć poparcie rady gminy. Zwrócono
również uwagę na nadmierne obciążanie gminy zadaniami wynikającymi z odrębnych przepisów,
co uniemożliwia realizację innych działań związanych z lokalnymi potrzebami mieszkańców.
 Czy widzi Pan/Pani potrzebę włączania organizacji i ludzi do dyskusji i podejmowania
wspólnych działań? Jeśli tak, to co za tym przemawia?
Wszystkie badane osoby widzą potrzebę włączenia organizacji i ludzi do dyskusji i działania przy
realizowanych przedsięwzięciach. Zwrócono uwagę, na to że dzięki współpracy można osiągnąć
znacznie więcej niż działając w pojedynkę. Ponadto włączenie mieszkańców do procesu
współdecydowania pozwala uniknąć konfliktów i sprzyja wytwarzaniu więzi mieszkańców
z danym miejscem.

Czy Pana/Pani zdaniem ludzie w Pana/Pani otoczeniu potrafią otwarcie i bez lęku
wypowiadać swoje zdanie? Jeżeli nie, to jakiego rodzaju Pana/Pani zdaniem mogą mieć
obawy?
Możliwość swobodnego i otwartego wyrażania poglądów jest uzależniona od relacji jakie
występują w danej grupie. Tam gdzie w grupie występuje współpraca i dialog można bez
większych obaw wypowiadać własne zdanie.

Czy Pana/Pani zdaniem przedstawiciele samorządu są chętni do uczestnictwa
w spotkaniach z mieszkańcami gminy? Czy Pana/Pani zdaniem są życzliwie nastawieni
do nowych wyzwań, zadań? Czy z ich strony jest zrozumienie, że gmina to nie tylko urząd,
ale cała lokalna wspólnota?
Zdaniem osób ankietowanych stosunek władz do uczestnictwa w spotkaniach z mieszkańcami
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
18
zależy od okresu w jakim te spotkania są organizowane. Na początku urzędowania władze
spotykają się rzadziej, a w spotkaniach uczestniczą wtedy gdy mają pewność, że ze strony
mieszkańców nie padną trudne pytania. Bliżej wyborów władze chętniej spotykają się
z mieszkańcami. Podejście władz do nowych wyzwań jest uzależnione od rodzaju zadania. Gdy nie
wiążą się one ze wzrostem wydatków i nie zwiększają odpowiedzialności władz, to wtedy stosunek
do takiego zadania jest pozytywny. Jeśli dana inicjatywa wiąże się z odpowiedzialnością władz
i wydatkami to wtedy władza unika angażowania się w takie przedsięwzięcia.
 Czy obecność lidera zewnętrznego jest postrzegana jako dodatkowa szansa, czy jako
zagrożenie dla władzy?
Osoby badane stwierdziły, że władze postrzegają liderów społecznych jako zagrożenie
i konkurencję. Część badanych osób stwierdziła, że władze obawiają się aktywnych osób, widzą
w nich konkurentów na swoje stanowiska.

Czy lokalni przedsiębiorcy wspierają inicjatywy społeczne, jakiego rodzaju to są
inicjatywy?
Z analizy udzielonych odpowiedzi wynika, że wsparcie ze strony podmiotów gospodarczych jest
uzależnione od sytuacji finansowej firmy. Małe podmioty liczą się z każdą złotówką i trudno jest
im jeszcze angażować się w inne działania. Natomiast duże firmy, o ustabilizowanej sytuacji
finansowej angażują się w akcje charytatywne oraz wspierają młodzież zamieszkującą gminę.
 Z kim mógłby Pan/Pani współpracować i jakich zasobów potrzebuje Pan/Pani,
by osiągnąć zamierzony cel w swojej działalności na rzecz miejscowości zamieszkania,
gminy, innych ludzi?
Ankietowani stwierdzili, że do działania potrzebni są ludzie, którzy chcą coś zrobić. Drugim
ważnym elementem jest akceptacja ze strony środowiska, w którym się funkcjonuje. Osoby badane
zwróciły też uwagę na potrzebę większego dostępu do informacji o działaniach innych, co pozwoli
skoordynować działania z innymi podmiotami funkcjonującymi na terenie gminy.
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
19
 Czy Pana/Pani zdaniem współpraca środowiskowa w gminie jest wystarczająca, czy
funkcjonują działania partnerskie, czy należałoby coś zmienić pod tym względem?
W opinii ankietowanych współpraca w gminie jest, ale wymaga ona poprawy, szczególnie w
zakresie komunikacji pomiędzy podmiotami trzeciego sektora. Jak zaznaczyli ankietowani zawsze
może być lepiej i zawsze znajdzie się jakiś aspekt współpracy, który będzie wymagał poprawy.
 Jak Pan/Pani czuje się postrzegany/postrzegana w środowisku w roli lidera? Czy czuje się
Pan/Pani akceptowany/akceptowana ze względu na swoją aktywność społeczną? Czy
spotyka się Pan/Pani z krytyką swojej działalności? Jakiego rodzaju to jest krytyka? Czy
ma Pan/Pani kontakty z władzami lokalnymi i odczuwa poparcie władz lokalnych? Jakie
są reakcje społeczne gdy Pan/Pani nagłaśnia i podejmuje problem.
Ankietowani w swoich odpowiedziach podkreślali, że są oni częścią społeczeństwa na rzecz,
którego „pracują.” Wykonując swoje działania starają się spełniać potrzeby społeczności, którą
reprezentują. Ich działania spotykają się z akceptacją większości mieszkańców, czasami zdarzają się
sytuacje, gdy niektórzy z mieszkańców są nie zadowoleni z działań liderów. Mieszkańcy mają
kontakt z liderami, co pozwala im na bezpośrednie wyrażenie krytyki wobec ich „pracy.”
Liderzy mają kontakt z władzami lokalnymi, uczestniczą w sesjach rady, biorą udział przy
konsultowaniu lokalnych dokumentów. Relacje liderów z władzami kształtują się w sposób
zróżnicowany. Są sytuacje, gdy współpraca z władzą przebiega bez większych zarzutów, a są
sytuacje gdy ta współpraca jest ograniczona do minimum.
 Jeżeli coś ważnego pominąłem w moich pytaniach i chciałby/chciałaby Pan/Pani dodać
jeszcze coś od siebie, co Pana/Pani zdaniem jest ważne dla mieszkańców gminy, dla
Pana/Pani jako lidera tej społeczności, aby podjąć to w dialogu społecznym, to bardzo
proszę o wyrażenie swoich spostrzeżeń.
Zdaniem ankietowanych osób pytania w pełni wyczerpały poruszaną tematykę.

Jakie planuje Pan/Pani działania do realizacji dla społeczności lokalnej:
Według osób badanych każdy dzień jest wyzwaniem. Dla ankietowanych osób praca dla lokalnej
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
20
społeczności to służba dla drugiego człowieka, a działania zaplanowane na najbliższy czas mają
sprostać oczekiwaniom lokalnej społeczności. Niektórzy ankietowani w najbliższym czasie planują
skupić się na działaniach w zakresie infrastruktury. Część osób planuje natomiast skoncentrować
się na kwestiach społecznych.
5. Podsumowanie badań.
Przeprowadzone badanie dostarczyło wiedzy :
 o problemach społecznych, które utrudniają rozwój społeczności lokalnej, zamieszkującej
obszar Gminy Włoszczowa;
 współpracy lokalnej w gminie pomiędzy podmiotami;
 o tym, w jakim stopniu dokumenty uchwalane przez władze gminy, które zakładają
rozwiązywanie problemów mieszkańców tj. Gminne Strategie Rozwiązywania Problemów
Społecznych,
faktycznie
przyczyniają
się
do
rozwiązywania
tych
problemów
i zmian oczekiwanych przez mieszkańców.
Główne problemy społeczne jakie występują w gminie to:
 bezrobocie;
 migracja ludzi młodych z gminy;
 przemoc w rodzinie, głównie o podłożu alkoholowym;
 starzenie się społeczeństwa.
Obok tych problemów społecznych wskazano również inne kwestie, które są ze sobą ściśle
związane, są to miedzy innymi:
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
21
 brak dużych firm, które byłyby motorem napędowym lokalnej gospodarki;
 brak planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru całej gminy;
 brak kanalizacji w niektórych miejscowościach gminy.
Wskazane powyżej problemy utrudniają rozwój gminy, są jednym ze źródeł spadku ludności
w gminie.
Współpraca lokalna w gminie pomiędzy podmiotami i dokumenty strategiczne
przyczyniają się do rozwiązywania lokalnych problemów.
Wyniki badań wskazują, że współpraca jaka jest w gminie pomiędzy podmiotami, wymaga
poprawy i udoskonalenia. Jedną z kwestii, która wymaga poprawy jest proces komunikacji
i wymiany informacji pomiędzy podmiotami. Brak dobrego przepływu informacji rodzi konflikty
i utrudnia działanie na rzecz lokalnej społeczności. Drugą kwestią wymagającą udoskonalenia jest
zmiana nastawienia mieszkańców i podmiotów trzeciego sektora do udziału w spotkaniach
i konsultacjach organizowanych przez lokalne władze. Należy podjąć inicjatywy, które zachęcą
społeczność do angażowania się w działania podejmowane w gminie.
Z przeprowadzonej analizy wynika, że nie wszyscy mieszkańcy gminy znają treść
uchwalonych w gminie dokumentów strategicznych. Tym samym nie wiedzą w jaki sposób władze
chcą rozwiązywać problemy występujące w gminie i jakie są wizje rozwoju gminy
tel. 41 361 36 52, tel. 41 361 03 06, faks: 41 361 05 94
22

„Co u nas i dla nas? - chcemy rozmawiać i współdecydować”

Transkrypt

Podobne dokumenty

Zaproszenie - Departament Pożytku Publicznego

Stowarzyszenie Nadzieja Rodzinie

bezpłatna pomoc prawna - Stowarzyszenie Fundus Glacensis

RM-111-207-13 UCH WAŁ A NR 209/2013 RADY MINISTRÓW z

Karta ewidencji czasu pracy wolontariusza w projekcie