Informacja - WIOŚ Białystok

Transkrypt

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku
Delegatura w Łomży
Dział Monitoringu Środowiska
18-402 Łomża, ul. Akademicka 20
tel. (86) 218-21-69; fax: 218-28-93; e-mail:[email protected]
Informacja
Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora
Ochrony Środowiska w Białymstoku
o stanie środowiska na terenie powiatu łomżyńskiego
za rok 2013
Łomża, listopad 2014
WIOŚ Białystok
Informacja Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Białymstoku
o stanie środowiska na terenie powiatu łomżyńskiego w 2013 roku.
Spis treści:
Wstęp........................................................................................................................3
1. Stan czystości i ochrona wód....................................................................................5
1.1.
1.2.
1.3.
.
1.4.
Presje- Źródła zanieczyszczenia wód ……….........................................................5
Stan - Ocena jakości wód powierzchniowych...................................................12
Przeciwdziałania – Działalność kontrolna…......................................................19
Wody podziemne.............................................................................................24
2. Powietrze...............................................................................................................25
2.1.
2.2.
2.3.
Presje - Emisja zanieczyszczeń do powietrza ……..…………………........................25
Stan - Monitoring imisji....................................................................................26
Przeciwdziałania – Działalność kontrolna …….................................................28
3. Gospodarka odpadami...........................................................................................30
3.1.
3.2.
3.3.
3.4.
Presje- Ilość wytworzonych odpadów.....………………………..…......................…...30
Stan - Składowiska odpadów…….......………………………….........................….……..32
Stan – Odpady niebezpieczne..........................................................................33
Reakcje - Działalność kontrolna........................................................................34
4. Promieniowanie elektromagnetyczne /PEM/………..………..……....................……..…42
4.1.
4.2.
4.3.
Presje – Źródła emisji PEM……………………………………............................……..……42
Stan – Pomiary kontrolne PEM……………………………..........................………………43
Przeciwdziałania……….................................................................................……44
5. Hałas.......................................................................................................................44
5.1.
Hałas przemysłowy…….....…………..........…………….............................………………45
6. Ochrona środowiska przed poważnymi awariami..................................................45
7. Działalność kontrolna WIOŚ...................................................................................48
7.1.
7.2.
7.3.
Kontrole kompleksowe.……………………………………………………………………………….48
Kontrole problemowe………………………………………………………………………………….48
Kontrole interwencyjne……………………………………………………………………………….50
2
WIOŚ Białystok
Powiat łomżyński - położony jest w zachodniej części województwa pod2,
laskiego.
Powierzchnia całkowita wynosi 1353,93km co stanowi 6,71%
woj. podlaskiego. Ludność – 51 860 osób (4,3% ludności województwa) –
GUS, 2013. Pod względem geograficznym powiat znajduje się na terytorium makroregionu Niziny Północnomazowieckiej, w skład którego wchodzą trzy mezoregiony: Międzyrzecze Łomżyńskie, Równina Kurpiowska
oraz Dolina Dolnej Narwi .
Jednostki samorządowe powiatu łomżyńskiego – dane GUS za 2013r.
Powierzchnia [km2]
Ludność
Jedwabne
159
5 542
Nowogród
101
4 139
Łomża
207
10 753
Miastkowo
115
4332
Piątnica
220
10736
Przytuły
71
2187
Śniadowo
163
5562
Wizna
133
4249
Zbójna
186
4360
Gminy wiejsko-miejskie:
Gminy wiejskie:
Sieć osadniczą tworzy 269 miejscowości, w tym 2 miasta i 267 wsi zorganizowanych w 270 sołectw.
Większość mieszkańców powiatu (92,5%) zamieszkuje na wsi, a tylko niecałe 8% w miastach. Dominującą formą
mieszkalnictwa na terenie powiatu jest zabudowa jednorodzinna i zagrodowa. Powiat łomżyński zaliczany jest
do regionów typowo rolniczych. W przemyśle dominują przedsiębiorstwa z branży rolno - spożywczej, budowlanej i drzewnej. Do największych zakładów branży spożywczej należą SCANDIC FOOD Sp. z o.o. w Chojnach
Starych oraz Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy.
Atrakcje przyrodnicze
Powiat łomżyński jest atrakcyjny turystycznie. Występują tu tereny o szczególnych walorach krajobrazowych
m.in. strefy przykrawędziowe wysoczyzn morenowych. Przyczyniają się do tego znaczne wysokości oraz silnie
urozmaicona rzeźba: głęboko wcięte doliny, wzgórza i załomy. Duża zmienność warunków termiczno – wilgotnościowych wpływa na zróżnicowany charakter szaty roślinnej. Z uwagi na niski stopień zanieczyszczenia cały obszar
znajduje się na obszarze Zielonych Płuc Polski. Teren powiatu łomżyńskiego jest obszarem cennym przyrodniczo,
a atrakcyjne i czyste środowisko naturalne tworzy doskonałe warunki dla rozwoju turystyki. Około 26% powierzchni powiatu stanowią obszary unikalnej przyrody objęte różnymi formami ochrony prawnej. Tereny prawnie chronione obejmują 35 263,21 ha (w 2011 roku - 35161,7 ha; w 2012 - 35 261,3 ha)(GUS,2013). Obszary
parków narodowych obejmują 351 ha; rezerwaty to 641,21 ha ( w 2012 roku - 639,2 ha; w 2011 roku -540,7 ha),
parki krajobrazowe zajmują powierzchnię 7353,5 ha, a obszary chronionego krajobrazu obejmują 27 439,6 ha
powierzchni . Wyznaczonych tu też zostało 84 ha użytków ekologicznych. (dane GUS,2013). Powierzchnia terenów chronionych wzrosła w stosunku do roku 2012 o tereny objęte ochrona rezerwatową w gminie Zbójna.
3
WIOŚ Białystok
Walory przyrodnicze i krajobrazowe oraz historia i kultura północnego Mazowsza wpływają na. atrakcyjność turystyczną powiatu, wyróżnić tu można:
-
Biebrzański Park Narodowy;
- Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi - utworzony w 1994 roku w celu zachowania zalewowych
terenów doliny Narwi;
-
Obszar Chronionego Krajobrazu Równiny Kurpiowskiej i Doliny Dolnej Narwi;
-
Lasy Pniewskie;
-
Lasy Czerwonego Boru;
-
rzeki Biebrza, Narew i Pisa stanowiące z dopływami szlaki turystyki wodnej i miejsca rekreacji;
-
Rezerwaty Przyrody:
Kaniston - typu leśnego, utworzony w 1984 roku w celu zachowania zwartego, naturalnego kompleksu olsów w Puszczy Kurpiowskiej.
Kalinowo - typu leśnego, utworzony w 1989 roku w zachowania fragmentu lasu grądowego w przełomowym odcinku rzeki Narwi.
Czarny Kąt - typu leśnego, utworzony w 1989 roku w celu zachowania zbiorowisk boru brusznicowego
i czernicowego charakterystycznego dla Puszczy Kurpiowskiej.
Łokieć - typu leśnego, utworzony w 1989 roku w celu zachowania w stanie naturalnym zbiorowisk
torfowisk typu niskiego i wysokiego oraz naturalnych zbiorowisk leśnych charakterystycznych dla
Puszczy Kurpiowskiej.
Rycerski Kierz - typu leśnego, utworzony w 1989 roku w celu zachowania niezwykle rzadkiego grądu
czyśćowego oraz dąbrowy świetlistej.
Wielki Dział - typu leśnego, utworzony w 1990 roku w celu zachowania w stanie naturalnym zbiorowisk typu łęgowego mieszczącego się w Dolinie Narwi.
Natura 2000
Za obszary Natura 2000 uznaje się tereny najważniejsze dla zachowania zagrożonych lub bardzo rzadkich gatunków roślin, zwierząt czy charakterystycznych siedlisk przyrodniczych, mających znaczenie dla ochrony wartości przyrodniczych Europy. Natura 2000 to program utworzenia w krajach Unii Europejskiej wspólnego systemu (sieci) obszarów objętych ochroną przyrody. Podstawą dla tego programu jest unijna Dyrektywa Ptasia,
Dyrektywa Siedliskowa oraz szereg innych rozporządzeń i dokumentów wykonawczych. Postanowieniem Ustawy o ochronie przyrody wprowadzającej obszar Natura 2000 na terenie powiatu łomżyńskiego utworzono:
1. SOO (Specjalne Obszary Ochrony)
•
Dolina Biebrzy
•
Przełomowa Dolina Narwi
2. OSO (Obszary Specjalnej Ochrony)
•
•
•
Dolina Dolnej Narwi
Ostoja Biebrzańska
Przełomowa Dolina Narwi
4
WIOŚ Białystok
1. Stan czystości i ochrona wód
1.1.
Presje - Źródła zanieczyszczeń wód
Dominujące presje wywierane przez człowieka na środowisko wodne to:
- pobór wód na różne cele;
- wprowadzanie do wód zanieczyszczeń wraz ze ściekami komunalnymi, przemysłowymi oraz wodami pochłodniczymi;
- wprowadzanie do wód zanieczyszczeń ze źródeł rolniczych (nieprawidłowe nawożenie, brak skanalizowania
terenów wiejskich, hodowlane fermy wielkotowarowe);
- zmiany morfologiczne i hydrologiczne wynikające z inwestycji w dziedzinie regulacji rzek (melioracje), czy
energetyki.
Pobór i zużycie wody
W 2013 roku w powiecie łomżyńskim pobrano na potrzeby gospodarki narodowej i ludności
3
3081,93dam wody (dane GUS,2013). Do 2010 roku pobór wody systematycznie się zwiększał, a od roku 2010
utrzymuje się na podobnym poziomie. W 2013 roku najwięcej wody w powiecie zużyto na eksploatację sieci
3
wodociągowej 1718,3 (w 2012r. - 1660,9 dam ). Zużycie wody w przemyśle w kolejnych latach było podobne i w
3
3
2013 roku wyniosło 706 dam . W rolnictwie i leśnictwie zużyto w 2013 roku 657 dam wody.
Zużycie wody w powiecie łomżyńskim w latach 2003-2013
- dane GUS
3 500,0
3 000,0
Najzużycie wody
eksploatację
wodociągowej
dam3
2 500,0
2 000,0
wyższe
1 500,0
1 000,0
na
500,0
0,0
2003
ogółem
2004
2005
przemysł
2006
2007
2008
rolnictwo i leśnictwo
stępowało w
2009
2010
2011
2012
2013
eksploatacja sieci wodociągowej
sieci
wygmi-
nach: Piątnica i Łomża, gdzie sieć wodociągowa jest najlepiej rozwinięta, w stosunku do pozostałych miejscowości powiatu. 84% całkowitego zużycia wody na cele przemysłowe w powiecie łomżyńskim występowało w
gminie Piątnica, co związane jest z działaniem Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Piątnicy. Zużycie wody na
cele rolnicze i leśne najwyższe było w gminie Przytuły (657 dam3).
5
WIOŚ Białystok
Zagadnienia związane z zaopatrzeniem w
Długość sieci wodociągowej
w pow. łomżyńskim - dane GUS
wodę realizowane są indywidualnie przez
poszczególne jednostki samorządu lokalne-
km
1 000,0
go z ujęć głębinowych poprzez lokalną, naj-
800,0
częściej gminną, sieć wodociągową. W mi-
600,0
nionym 10-cioleciu długość sieci wodocią-
400,0
gowej systematycznie rosła i w 2013 roku
200,0
wynosiła 916,7 km (w 2012 roku - 824,5km).
0,0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Najdłuższą sieć posiadają gminy: Piątnica i
w odociągi
Łomża.
W 2013 roku najbardziej rozbudowały swoją sieć gminy: Zbójna i Piątnica.
Jednostka terytorialna
Powiat łomżyński
Wodociągi - długość czynnej sieci rozdzielczej w km – dane GUS
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
739,5
744,7
753,4
790,5
801,1
824,5
916,7
Jedwabne – miasto i gmina
31,4
31,4
31,5
31,5
31,5
54,3
54,3
Jedwabne - miasto
15,3
15,3
15,4
15,4
15,4
15,1
15,1
Jedwabne - obszar wiejski
16,1
16,1
16,1
16,1
16,1
39,2
39,2
141,4
142,9
145,3
145,1
145,9
146,1
147,6
86,4
86,4
87,2
87,3
87,3
87,3
87,5
Nowogród
52,0
52,2
52,5
52,5
52,8
52,9
53,0
Nowogród - miasto
13,1
13,2
13,5
13,5
13,8
13,9
14,0
Nowogród - obszar wiejski
38,9
39,0
39,0
39,0
39,0
39,0
39,0
Piątnica - gmina
153,7
156,1
161,2
161,2
161,6
161,6
201,6
Przytuły- gmina
59,5
60,6
60,6
60,6
60,6
60,6
60,6
117,1
117,1
117,1
117,1
126,2
126,2
126,2
Wizna- gmina
72,3
72,3
72,3
72,3
72,3
72,3
72,3
Zbójna- gmina
25,7
25,7
25,7
62,9
62,9
63,2
113,6
Łomża - gmina
Miastkowo - gmina
Śniadowo- gmina
Według danych GUS w 2012 roku (brak danych za rok 2013) tylko 75,5 % ludności powiatu miało dostęp do
czynnej sieci wodociągowej. Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców, najwięcej osób korzysta z wodociągów w
gminie Łomża (97,6%), nieco mniej w gminach: Nowogród (88,9%), Piątnica (86,9%) i Śniadowo (85,2%), a najmniej w gminach: Jedwabne 44,8 (w 2012 r. - 35,7%) i Zbójna (43,9%).
Powiat łomżyński
Ludność korzystająca z sieci wodociągowej w osobach - dane GUS
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
36 740
37 026
37 122
37 391
37 896
38 764
39 156
1 979
1 976
1 970
2 015
2 018
2 006
2 483
Jedwabne - miasto
1 503
1 508
1 495
1 538
1 545
1 504
1 386
476
468
475
477
473
502
1 097
Łomża - gmina
9 579
9 711
9 684
9 727
9 927
10 403
10 495
Miastkowo - gmina
2 521
2 547
2 577
2 605
2 637
2 688
2 711
Nowogród
3 435
3 476
3 504
3 503
3 504
3 667
3 678
Nowogród - miasto
1 876
1 913
1 934
1 939
1940
2 045
2 044
1 559
1 563
1 570
1 564
1564
1 622
1 634
Piątnica - gmina
9 039
9 139
9 140
9 229
9 272
9 334
9 333
Przytuły- gmina
1 386
1 371
1 374
1 377
1 370
1 420
1 411
Śniadowo- gmina
4 751
4 731
4 718
4 767
4 752
4 746
4 740
6
WIOŚ Białystok
Wizna- gmina
2 215
2 494
2 510
2 572
2 563
2 564
2 391
Zbójna- gmina
1 544
1 556
1 565
1 583
1 605
1 852
1 914
Emisja ścieków
W 2013 r. z terenu powiatu
Ścieki odprow adzane do w ód i oczyszczane w pow . łom żyńskim
- dane GUS
łomżyńskiego odprowadzono do wód lub
3
do ziemi łącznie 1004 dam ścieków ko-
1 200,0
1 000,0
munalnych i przemysłowych wymagają-
dam3
800,0
cych oczyszczenia, z czego 100% oczysz-
600,0
400,0
czono (GUS,2013).
200,0
0,0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
ścieki odprowadzane ogółem
ścieki oczyszczane razem
Ścieki przemysłowe i komunalne wymagające oczyszczenia, odprowadzane
do wód lub do ziemi w pow. łomżyńskim
w latach 2003-2013 - dane GUS
Dominującym sposobem oczyszczania
ścieków jest ich oczyszczanie biologiczne,
przy czym od 2005 roku przeważa oczysz-
1 200
czanie z podwyższonym usuwaniem bio-
1 000
genów (związków azotu i fosforu), co
dam3
800
600
przyczynia się do ograniczenia antropo-
400
presji na środowisko wodne. Dotyczy to
200
0
2003
ocz. mechanicznie
2004
2005
2006
2007
ocz. biologicznie
2008
2009
2010
2011
2012
ocz. z podw. us. biogenów
2013
nieoczyszczane
oczywiście tylko terenów skanalizowanych.
W powiecie łomżyńskim sieć
Długość sieci kanalizacyjnej
w pow. łomżyńskim - dane GUS
kanalizacyjna jest niestety znacznie krót-
km
100,0
sza od sieci wodociągowej. Od lat kanalizacja jest rozbudowywana bardzo po-
80,0
woli. W 2013 roku nie przybyło ani kilo-
60,0
metra sieci kanalizacyjnej. Łącznie w
40,0
powiecie łomżyńskim w 2013 roku funk-
20,0
cjonowało, podobnie jak w 2012r.,
0,0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
kanalizacja
7
82,1km sieci kanalizacyjnej.
WIOŚ Białystok
Najdłuższą sieć kanalizacyjną mają gminy: Łomża i Piątnica, natomiast gminy wiejskie – Zbójna, Przytuły
i Miastkowo są całkowicie nieskanalizowane .
Kanalizacja - długość czynnej sieci kanalizacyjnej w km - dane GUS
2007
Powiat łomżyński
2008
2009
2010
2011
2012
2013
69,5
68,4
68,7
68,7
76,4
82,0
82,1
Jedwabne
6,4
6,4
6,6
6,6
6,6
8,1
8,1
Jedwabne - miasto
6,4
6,4
6,6
6,6
6,6
8,1
8,1
24,4
24,4
24,4
24,4
24,4
24,4
24,4
Nowogród – miasto i gmina
6,4
6,4
6,5
6,5
6,5
6,5
6,5
Nowogród - miasto
6,4
6,4
6,5
6,5
6,5
6,5
6,5
12,8
15,2
15,2
15,2
22,9
22,9
22,9
9,5
6,0
6,0
6,0
6,0
6,0
6,0
10,0
10,0
10,0
10,0
10,0
14,1
14,2
Łomża - gmina
Piątnica - gmina
Śniadowo - gmina
Wizna - gmina
Sieć wodociągowa i kanalizacyjna [km] w pow. łomżyńskim
w 2013r. - GUS
Zbójna-gmina
Wizna-gmina
Śniadowo-gmina
Przytuły-gmina
Piątnica-gmina
Nowogród - miasto
Nowogród - gmina
Miastkowo-gmina
Łomża-gmina
Jedwabne - miasto
Jedwabne-gmina
Powiat łomżyński
0,0
100,0 200,0 300,0 400,0 500,0 600,0 700,0 800,0 900,0 1000,0
w odociągi
kanalizacja
km
Kanalizacja obsługuje zaledwie 19,1% mieszkańców powiatu łomżyńskiego. W stosunku do liczby mieszkańców
największy procent obsługuje kanalizacja w gminie Nowogród – 44 % i są to tylko mieszkańcy samego Nowogrodu. Nieco ponad 20% mieszkańców korzysta z kanalizacji w gminach: Piątnica (24,3%), Łomża (23,7%) i Wizna
(20,1%). W pozostałych skanalizowanych gminach (Jedwabne i Śniadowo) liczba ta nie przekracza 20 %. (dane
GUS za 2012r.- brak danych za 2013r.)
Kanalizacja - ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w osobach – dane GUS
2007
Powiat łomżyński
2008
2009
2010
2011
2012
8 287
8 662
8 815
9113
9886
9 912
906
900
965
967
948
1 086
Jedwabne - miasto
906
900
965
967
948
1 086
0
0
0
0
0
0
2 283
2 272
2 293
2357
2468
2548
0
0
0
0
0
0
1 518
1 536
1 538
1712
1925
1819
Nowogród - miasto
1 518
1 536
1 538
1712
1925
1819
0
0
0
0
0
0
Łomża - gmina
Miastkowo - gmina
8
WIOŚ Białystok
Piątnica - gmina
1 923
Przytuły - gmina
2 187
2 204
2210
2603
2608
0
0
0
0
0
0
Śniadowo - gmina
727
825
881
931
983
996
Wizna - gmina
930
942
934
936
959
855
Zbójna - gmina
0
0
0
0
0
0
Nie wszystkie miejscowości gminne w powiecie łomżyńskim posiadają oczyszczalnie ścieków. Nie posiadają ich gminy: Miastkowo, Przytuły i Zbójna. Istniejące oczyszczalnie obsługują tylko 10,9 tys. mieszkańców powiatu
tj. niecałe 21%. Ze względu na bardzo słabo rozbudowaną sieć kanalizacyjną, głównie na terenach wiejskich, znaczna ilość ścieków gromadzona jest w nie zawsze dokładnie uszczelnionych lub wcale nie uszczelnionych szambach, skąd zanieczyszczenia mogą przenikać i zanieczyszczać wody podziemne. Ponadto cześć nieczystości wywożona jest na łąki, pola lub wylewana do rowów, skąd trafia do środowiska wodnego.
W 2013 roku, wg danych GUS, w powiecie łomżyńskim funkcjonowało 8 oczyszczalni w tym: 5 oczyszczalni ścieków komunalnych i 3 przemysłowe. Łączna przepustowość oczyszczalni komunalnych i przemysłowych w
3
2013 roku wyniosła 3456 m /dobę(GUS,2013). Wszystkie oczyszczalnie to oczyszczalnie mechaniczno –biologiczne,
w tym dwie oczyszczalnie tj. oczyszczalnia mleczarska w Piątnicy oraz oczyszczalnia komunalna w Śniadowie posiadają podwyższony stopień usuwania substancji biogennych. Oczyszczalnie odprowadzają ścieki głównie do wód
powierzchniowych i tylko w niewielkim stopniu do ziemi. Odbiornikiem największej ilości ścieków z oczyszczalni: w
Piątnicy, Wiźnie, i Nowogrodzie, jest rzeka Narew. Ewidencja WIOŚ obejmuje łącznie 18 oczyszczalni (łącznie z
oczyszczalnią komunalną w Łomży). Zestawienie oczyszczalni wraz z wynikami prowadzonych w 2013 roku kontroli
zawiera podrozdział „Przeciwdziałania – działalność kontrolna”).
Ludność obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków - dane GUS
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Powiat łomżyński
8 282
8 967
9 100
9 283
10 572
10 877
11 093
1 553
1 557
1 590
1 594
1602
1700
1700
Jedwabne - miasto
1 553
1 557
1 590
1 594
1602
1700
1700
Łomża - gmina
1 570
1 650
1 880
1 920
2260
2260
2290
1 025
1 035
1 212
1 230
1242
1253
1263
Nowogród - miasto
1 025
1 035
1 212
1 230
1242
1253
1263
Piątnica - gmina
1 734
1 980
1 928
2 028
2828
2864
2995
900
960
990
1 011
1040
1200
1245
1 500
1 785
1 500
1 500
1600
1600
1600
Śniadowo - gmina
Wizna - gmina
Ścieki komunalne odprowadzane do wód i oczyszczane w pow. łomżyńskim
- dane GUS
W powiecie łomżyńskim w 2013 roku
odprowadzono do środowiska, głównie
350,0
3
do wód powierzchniowych, 331dam
300,0
dam3
250,0
oczyszczonych ścieków komunalnych.
200,0
150,0
Większość z nich (69,2%) oczyszczona
100,0
była biologicznie z podwyższonym usu-
50,0
0,0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
ścieki odprowadzone ogółem
ścieki oczyszczone razem
9
waniem biogenów. Były to ścieki oczyszczane na oczyszczalni komunalnej w
WIOŚ Białystok
Łomży i Śniadowie. 22,1% ścieków (z Jedwabnego, Nowogrodu i częściowo z gminy Piątnica) oczyszczono biologicznie. Najwięcej ścieków komunalnych (63,2% ogólnej ilości) odprowadzono do Narwi z gmin Piątnica (36,9%) i
Łomża (26,3%).
Ładunki zanieczyszczeń odprowadzane ze
Ładunki zanieczyszczeń w ściekach komunalnych odprow adzanych w pow .
łomżyńskim do w ód pow ierzchniow ych [kg/r] - dane GUS
ściekami komunalnymi do wód po-
16 000
wierzchniowych, wyrażone w 3 podsta-
14 000
wowych wskaźnikach zanieczyszczenia tj.
12 000
10 000
BZT5, ChZT i zawiesina, są znaczne.
8 000
6 000
4 000
2 000
0
2003 2004 2005 2006 2007
BZT5
2008 2009 2010 2011
ChZT
2012 2013
zaw iesina
Ładunki zanieczyszczeń w ściekach komunalnych po oczyszczeniu w 2013r. - dane GUS
Powiat łomżyński
BZT5
ChZT
zawiesina
[kg/rok]
[kg/rok]
[kg/rok]
1431
9589
2060
Jedwabne miasto i gmina
457
2249
686
Jedwabne - miasto
457
2249
686
181
2046
469
Nowogród - miasto
181
2046
469
Piątnica - gmina
516
2315
425
84
1334
182
193
1645
298
Śniadowo - gmina
Wizna - gmina
Do rzek z oczyszczalni odprowadzany jest również znaczny ładunek związków biogennych tj. związków azotu i
fosforu. Niestety faktyczne wielkości odprowadzanych ładunków nie są znane, co wynika z prawnego zwolnienia mniejszych oczyszczalni (od roku 2005) z badania tych związków w oczyszczanych ściekach. W powiecie
łomżyńskim obowiązku badania związków biogennych nie posiada żadna oczyszczalnia komunalna. Taki zapis
prawny spowodował zaprzestanie przez zarządzających mniejszymi oczyszczalniami strącania w oczyszczanych
ściekach związków biogennych. Może się to odbić bardzo niekorzystnie na jakości wód do których ścieki
oczyszczane są odprowadzane, szczególnie w przypadku jeżeli odbiornikiem ścieków są cieki o niewielkim
przepływie. Prowadzona w poprzednich latach polityka ochrony wód poprzez nakładanie na oczyszczalnie obowiązku redukcji biogenów zaowocowała wyraźnym spadkiem stężeń, głównie związków fosforu, we wszystkich badanych przez WIOŚ rzekach. Przez wiele lat fosforany były jednym z głównych wskaźników obniżających
jakość wód do wartości pozaklasowych, ostatnio ich stężenia przeważnie nie przekraczają granic I i II klasy czystości. Niestety obowiązujące obecnie regulacje prawne, w tym również „samokontrola” tj. automonitoring
podmiotów emitujących zanieczyszczenia do środowiska, mogą doprowadzić do powrotu problemu z utrzymaniem dobrej jakości wód.
10
WIOŚ Białystok
Ilość ścieków przemysłowych odprowadzanych w powiecie łomżyńskim w 2013 roku wynosiła
3
681dam , z czego 98,8% oczyszczono.
Ścieki przemysłowe odprowadzane do wód i oczyszczane w pow. łomżyńskim
- dane GUS
700
600
dam3
500
400
300
200
100
0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
ścieki odprowadzone ogółem
ścieki oczyszczone razem
94% ścieków przemysłowych z terenu całego powiatu odprowadzanych jest z OSM Piątnica i są one oczyszczane biologicznie z podwyższonym usuwaniem biogenów. Pozostałe ścieki są oczyszczane biologicznie.
Ścieki przemysłowe odprowadzane i oczyszczane razem w dam3 - dane GUS
2004
Powiat łomżyński
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
314
329
365
411
463
523
584
668
646
673
Łomża - gmina
33
22
23
31
26
26
30
38
33
37
Piątnica - gmina
279
305
340
378
435
495
552
628
611
634
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Śniadowo - gmina
Ładunki zanieczyszczeń w ściekach przemysłow ych odprow adzanych w pow .
łomżyńskim do w ód pow ierzchniow ych [kg/r] - dane GUS
Ładunki BZT5 i zawiesiny odprowadzane ze
70000
60000
ściekami przemysłowymi, głównie do Narwi,
50000
40000
są znacznie wyższe jak w ściekach komunal-
30000
nych, ale w ostatnich latach systematycznie
20000
10000
maleją. (GUS,2013).
0
2003
2004 2005
2006
BZT5
2007
2008 2009
ChZT
2010 2011 2012
2013
zaw iesina
BZT5
ChZT
zawiesina
suma jonów chlorków i siarczanów
[kg/rok]
[kg/rok]
[kg/rok]
[kg/rok]
Powiat łomżyński
2762
27098
8039
128490
Łomża - gmina
163
1404
496
3689
Piątnica - gmina
2597
25657
7538
124801
2
37
5
0
Śniadowo - gmina
11
WIOŚ Białystok
Ładunki związków biogennych odprowadzanych do wód ze ściekami przemysłowymi ulegają w kolejnych latach
znacznym wahaniom.
Ładunki zanieczyszczeń biogennych w ściekach przem ysłow ych
odprow adzanych w pow . łom żyńskim do w ód pow ierzchniow ych
[kg/r] - dane GUS
Większość, bo aż 96,4% ładunku azotu i
98,3% ładunku fosforu w ściekach przemy-
8000
słowych w 2013 roku pochodziło z oczysz-
7000
6000
5000
czalni mleczarskiej w Piątnicy i odprowa-
4000
3000
dzone zostało do Narwi.
2000
1000
0
2005
2006
2007
2008
2009
azot ogólny
2010
2011
2012
2013
fosfor ogólny
azot ogólny
fosfor ogólny
[kg/rok]
Powiat łomżyński
[kg/rok]
3220
773
Łomża
116
13
Piątnica
3104
760
Osady ściekowe.
Osady ściekowe wytworzone w oczyszczalniach
na terenie pow. łomżyńskiego - dane GUS
Niekorzystnym, „ubocznym”, zjawiskiem związanym z procesem oczyszczania ścieków jest po-
400
wstawanie na oczyszczalniach osadów ścieko-
350
300
tony
250
wych. W powiecie łomżyńskim ilość osadów z
200
150
oczyszczalni komunalnych jest niewielka i utrzy-
100
50
muje się w kolejnych latach na podobnym po-
0
2003
2004
2005
2006
2007
oczyszczalnie przemysłowe
2008
2009
2010
2 011 2 012 2 013
ziomie. Znacznie wyższa jest natomiast ilość osa-
oczyszczalnie komunalne
osadów na oczyszczalniach przemysłowych. W
2013 roku na oczyszczalniach komunalnych powstało łącznie 38 ton osadów. 18 ton ( z oczyszczalni: w Jedwabnem, gm. Piątnica i Śniadowie) było czasowo magazynowane, a 8 ton z oczyszczalni w Nowogrodzie było składowane. O osadach z oczyszczalni w Wiźnie – brak danych. Na oczyszczalniach przemysłowych powstało łącznie
328 ton z czego większość - 99% - na oczyszczalni mleczarskiej w Piątnicy. Osady z oczyszczalni mleczarskiej w
Piątnicy w 100 % zostały wykorzystane w rolnictwie, a 3 tony z oczyszczalni Scandic Food w Chojnach Starych
było czasowo magazynowane. (GUS,2013).
1.2.
Stan - Ocena jakości wód powierzchniowych
Tereny powiatu łomżyńskiego znajdują się w zlewniach Narwi, Biebrzy i Pisy i są zaliczane do uboż-
szych w kraju pod względem zasobów wód powierzchniowych. Główną rzeką powiatu jest rzeka Narew, a jej
12
WIOŚ Białystok
największymi i najcenniejszymi dopływami są: Biebrza i Pisa. Mniejszymi dopływami Narwi są rzeki: Ruź, Łojewek, Łomżyczka, Gać i Jedwabianka.
Podstawą programu badań monitoringowych wód powierzchniowych płynących, zrealizowanych przez
Inspektorat w 2013 roku był Program Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2013-2015, opracowany
przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska i zatwierdzony przez Ministra Środowiska oraz opracowany na
tej podstawie przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku i zatwierdzony przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska Program monitoringu środowiska województwa podlaskiego w latach 20132015.
Program monitoringu wód zrealizowano zgodnie z warunkami Rozporządzenia Ministra Środowiska z
dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. 2011 r. Nr 258, poz. 1550).
Podstawą ocen jakości wód były: Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla
substancji priorytetowych (Dz. U. 2011 r. Nr 257, poz. 1545), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. 2011 r. Nr 258, poz. 1549) ora, zgodnie z zaleceniami GIOŚ, projekt
1
Rozporządzenia Ministra Środowiska zawierający zmiany do rozporządzenia z 9 listopada 2011 r.
Punkty monitoringowe ustanawiane są na zamknięciach jednostek, wyznaczonych przez Krajowy Zarząd
Gospodarki Wodnej, zwanych Jednolitymi Częściami Wód Powierzchniowych (JCWP). Monitoring JCWP prowadzi się w sposób umożliwiający ocenę ich stanu oraz ilościowe ujęcie czasowej i przestrzennej zmienności elementów jakości i parametrów wskaźnikowych dla elementów biologicznych, hydromorfologicznych, fizykochemicznych i chemicznych.
W 2013 roku na terenie powiatu łomżyńskiego badaniami w ramach monitoringu wód powierzchniowych
objęto:
Narew w punktach pomiarowo-kontrolnych Strękowa Góra i Nowogród (powyżej ujścia Pisy)
Pisę w punkcie pomiarowo-kontrolnym w m. Morgowniki;
Biebrzę w punkcie pomiarowo-kontrolnym Burzyn-Rutkowskie
Dopływ z Rzadkowa w punkcie pomiarowo-kontrolnym w m. Piątnica;
Łomżyczkę na odcinku ujściowym;
Lepacką Strugę w punkcie pomiarowo-kontrolnym w m. Szablak;
Gać w punkcie pomiarowo-kontrolnym na odcinku ujściowym;
Jedwabiankę w punkcie pomiarowo-kontrolnym w m. Kramkowo.
Omówienie wyników badań rzek:
NAREW jest prawostronnym dopływem Wisły I rzędu o powierzchni zlewni 75175,2 km2. Długość całkowita rzeki wynosi 484 km, w tym długość odcinka płynącego na terenie Polski 455 km. Rzeka bierze początek na terenie
Białorusi w bagnach wschodniego skraju Puszczy Białowieskiej. Zlewnię górnej Narwi stanowią tereny stosunkowo słabo uprzemysłowione o charakterze typowo rolniczym oraz duże obszary leśne. Przy granicy białoruskiej
zlokalizowano zbiornik zaporowy Siemianówka, pełniący obecnie funkcje rekreacyjne. Znaczna długość rzeki na
terenie woj. podlaskiego objęta jest ochroną w ramach Narwiańskiego Parku Narodowego oraz Parku Krajobrazowego Doliny Narwi, leżącego w powiecie łomżyńskim.
1 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia … 2013 r. o zmianie rozporządzenia w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych
norm jakości dla substancji priorytetowych; projekt ver. z 24.02.2014 r.
13
WIOŚ Białystok
Ocena jakości wód rzeki Narew – w m. Strękowa Góra – ocena stanu rzeki wpływającej na teren powiatu
łomżyńskiego.
• Ocenę stanu ekologicznego przeprowadzono na podstawie:
- elementów biologicznych odziedziczonych z roku 2012. W 2012 roku ocenę stanu ekologicznego oparto na
podstawie wszystkich czterech wymaganych wskaźników biologicznych tj. fitoplanktonie (IFPL)- III klasa, makrofitach (MIR)- II klasa, makrobezkręgowcach bentosowych (MMI) oraz wskaźniku ichtiologicznym (IBI –
wskaźnik badany przez Instytut Rybactwa Śródlądowego Olsztyn). Najniższą (IV) klasę przypisano wskaźnikom:
indeksu makrobezkręgowców bentosowych i ichtiologicznemu, co zadecydowało o zaliczeniu wody do słabego
stanu ekologicznego, pomimo, że wartości stężeń średniorocznych wszystkich zbadanych wskaźników fizykochemicznych wskazywały na dobry stan ekologiczny. W roku 2013 zbadano tylko indeks fenolowy, który w poprzednich latach obniżał klasyfikację. Wskaźnik ten był w stanie dobrym.
Stan ekologiczny w badanej JCWP zakwalifikowano jako - słaby. O klasyfikacji stanu ekologicznego zadecydowały wyłącznie dwa wskaźniki biologiczne – indeks - ichtiofauny oraz indeks makrobezkręgowców bentosowych.
• Ocena stanu chemicznego – stan chemiczny w całości odziedziczono z 2012 roku, w którym wykonano pełen
wymagany rozporządzeniem zakres badania substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.
Na podstawie otrzymanych wyników stan chemiczny oceniono jako dobry.
• Ocena obszaru chronionego wrażliwego na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych – stwierdzono przekroczenie w zakresie wskaźnika fitoplanktonowego IFPL. Badane JCWP nie
spełnia wymagań dla obszarów chronionych .
Biorąc pod uwagę wszystkie składowe oceny - STAN WÓD w badanej JCWP określono jako - ZŁY
Ocena jakości wód rzeki Narew – w m. Nowogród (powyżej ujścia Pisy)
- elementów biologicznych odziedziczonych z roku 2012: fitoplankton – III klasa, makrofity – II klasa, makrozoobentos – III klasa oraz indeks ichtiologiczny – IV klasa).
- wskaźników fizykochemicznych - wszystkie wskaźniki zostały odziedziczone z 2012r., nie przekroczyły one
wartości określonych dla stanu dobrego w zakresie wszystkich badanych parametrów;
-wskaźników fizykochemicznych wspomagających ocenę stanu ekologicznego, określonych jako substancje
szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego – w zakresie tej grupy w 2013 roku zbadany został tylko glin,
pozostałe wskaźniki niezbędne do wykonania oceny zostały odziedziczone z 2012r. – żaden ze wskaźników nie
przekroczył wartości granicznych dla stanu dobrego.
Stan ekologiczny w badanej JCWP zakwalifikowano jako - słaby. O klasyfikacji stanu ekologicznego zadecydował wskaźnik biologiczny – indeks ichtiofauny (zbadany przez IRŚ Olsztyn).
• Ocena stanu chemicznego - w 2013r. zbadano tylko 2 wskaźniki z grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych WWA (benzo(g,h,i)perylen i indeno(1,2,3)piren). Pozostałe wskaźniki do oceny odziedziczono z 2012 roku, w którym wykonano pełen wymagany rozporządzeniem zakres badania substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.
Na podstawie otrzymanych wyników stan chemiczny oceniono jako dobry.
• Ocena obszaru chronionego wrażliwego na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych – stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych norm dla stanu dobrego w zakresie wskaźnika
fitoplanktonowego IFPL. Badane JCWP nie spełnia wymagań dla obszarów chronionych.
2
ŁOMŻYCZKA jest III-rzędowym, lewostronnym dopływem Narwi o długości 16,4 km i powierzchni zlewni 74km .
Rzeka uchodzi do Narwi na 200,8km. W środkowym biegu przepływa przez Łomżę, gdzie jest odbiornikiem wód
opadowych z kanalizacji deszczowej obejmującej ok. 2/3 obszaru miasta.
Ocena jakości wód Łomżyczki– ppk ujście – Grobla Jednaczewska – rzeka uznana przez RZGW Warszawa za
rzekę silnie zmienioną dla której ocenia się potencjał, a nie stan ekologiczny
14
WIOŚ Białystok
• Ocenę potencjału ekologicznego przeprowadzono na podstawie:
- elementów biologicznych (wskaźnik okrzemkowy – IO, Makrofitowy Indeks Rzeczny – MIR, Indeks Makrobezkręgowców bentosowych - MMI) i zakwalifikowano do IV klasy czystości wód (ze względu na fitobentos oraz
makrobezkręgowce bentosowe). Wszystkie wskaźniki biologiczne badane były w 2013r. Nie dziedziczono
wskaźników biologicznych z lat ubiegłych, ocena ichtiologiczna rzek wykonywana od 2011r. przez Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie nie obejmowała badania Łomżyczki;
- wskaźników fizykochemicznych - wszystkie wskaźniki badane były w 2013r. JCWP zakwalifikowano do II klasy
czystości,
- wskaźników fizykochemicznych wspomagających ocenę stanu ekologicznego, określonych jako substancje
szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego – z tej grupy tylko węglowodory ropopochodne przekroczyły
wartość graniczną dla dobrej jakości wód – poniżej stanu dobrego (PSD). Wszystkie wskaźniki badane były w
2013r.
Potencjał ekologiczny w badanej JCWP zakwalifikowano jako - słaby.
• Ocenę stanu chemicznego wykonano na podstawie pełnej listy wskaźników substancji priorytetowych. Nie
dziedziczono wskaźników z lat ubiegłych. Stan chemiczny wód badanej JCWP określono jako – dobry.
• Ocena obszaru chronionego wrażliwego na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych – stwierdzono przekroczenie w zakresie fitobentosu (wskaźnik okrzemkowy - IO), a więc badane JCWP nie spełnia wymagań dla obszarów chronionych .
DOPŁYW Z RZADKOWA jest III-rzędowym, niewielkim prawostronnym dopływem Narwi. Długość rzeki wynosi
2
6,58 km, a wielkość zlewni to 14,85 km . Rzeka uchodzi do Narwi na 203,5 km jej biegu. Ciek jest odbiornikiem
ścieków z oczyszczalni Zespołu Szkół w Marianowie oraz wód pochłodniczych i deszczowych z OSM w Piątnicy.
• Ocena stanu ekologicznego – w 2013 roku, na podstawie zbadanego wskaźnika MMI (makrobezkręgowce
bentosowe), określono umiarkowany stan elementów biologicznych. Przekroczenie wartości, określonych rozporządzeniem dla stanu dobrego, średniorocznego stężenia fosforanów zakwalifikowało wodę do stanu poniżej dobrego. Stwierdzono również przekroczenie dopuszczalnej wartości indeksu oleju mineralnego z grupy
specyficznych substancji syntetycznych i niesyntetycznych Pozostałe wartości średnioroczne wskaźników fizykochemicznych mieściły się w klasie bardzo dobrej i dobrej. Składowa dwóch wymienionych wyżej elementów
klasyfikuje badaną JCWP do umiarkowanego stanu ekologicznego.
• Ocena stanu chemicznego – stan chemiczny, badany w 2013 roku w rozszerzonym zakresie wskaźników, oceniony został jako dobry. W 2012 roku o zakwalifikowaniu jcw do stanu poniżej dobrego zadecydowały wartości
w zakresie tylko jednego wskaźnika z grupy substancji priorytetowych, tj. sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu. W 2013 roku wartości te były na granicy stanu dobrego.
• Ocena obszaru chronionego wrażliwego na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych – stwierdzono przekroczenie w zakresie fosforanów, a więc badane JCWP nie spełnia wymagań dla obszarów chronionych.
STRUGA LEPACKA jest III-rzędowym, lewostronnym dopływem Narwi o długości 18,5 km i powierzchni zlewni
2
ok. 50 km . Rzeka uchodzi do Narwi na 185,8 km jej biegu. Odprowadza ona do Narwi wody odsiąkowe z obiektów łąkarskich, na które odprowadzane są ścieki technologiczne, socjalno-bytowe i wody pochłodnicze z Przedsiębiorstwa Przemysłu Spożywczego „PEPEES” S.A. w Łomży. Ścieki oczyszczane są na 2 obiektach łąkarskich:
Mątwica-Kupiski i Kupiski-Jednaczewo, pełniących funkcje biologicznych oczyszczalni ścieków. Ścieki produkcyjne PEPEES, nie zawierają żadnych niebezpiecznych substancji. Wchodzące w ich skład substancje organiczne,
rozkładając się, powodują przede wszystkim, obniżenie zawartości tlenu w wodzie.
Ocena jakości JCWP Struga Lepacka – m. Szablak
- elementów biologicznych (wskaźnik okrzemkowy – IO – III klasa, Makrofitowy Indeks Rzeczny – MIR – III klasa,
Indeks Makrobezkręgowców Bentosowych – MMI- III klasa) zakwalifikowano stan ekologiczny wód do III klasy
15
WIOŚ Białystok
czystości wód. Wszystkie wskaźniki biologiczne badane były w 2013r. Nie dziedziczono wskaźników biologicznych z lat ubiegłych, ocena ichtiologiczna rzek wykonywana od 2011r. przez Instytut Rybactwa Śródlądowego w
Olsztynie nie obejmowała badania Strugi Lepackiej,
- wskaźników fizykochemicznych – stwierdzono przekroczenie wartości określonych dla stanu dobrego w zakresie stężenia średniorocznego fosforanów - ocena poniżej stanu dobrego (PSD);
szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego – z tej grupy tylko węglowodory ropopochodne (indeks oleju
mineralnego) przekroczyły wartość graniczną dla stanu dobrego - poniżej stanu dobrego (PSD).
Stan ekologiczny w badanej JCWP zakwalifikowano jako - umiarkowany.
dziedziczono wskaźników z lat ubiegłych. Stan chemiczny uległ pogorszeniu w porównaniu do lat 2010-2012 ze
względu na 2 wskaźniki z grupy WWA (wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych) tj. benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu, których suma stężeń wykroczyła poza dopuszczalne normy.
Stan chemiczny badanej JCWP określono jako – poniżej stanu dobrego.
• Ocena obszaru chronionego wrażliwego na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych – stwierdzono przekroczenie w zakresie fosforanów, stwierdzono, że badane JCWP nie spełnia wymagań dla obszarów chronionych .
PISA - jest prawostronnym dopływem Narwi III-rzędu. Długość całkowita rzeki wynosi 142,2 km (łącznie ze szlakiem żeglownym Wielkich Jezior Mazurskich), w tym 50,8 km dolnego odcinka rzeki znajduje się na terenie woj.
2
podlaskiego. Powierzchnia całkowita zlewni wynosi 4499,8 km . Obszar części zlewni pod nazwą Puszcza Piska
(PLB280008) jest obszarem chronionym Natura 2000. Fragment tego obszaru jest położony na terenie woj. podlaskiego. W zlewni Pisy, na terenie województwa znajdują się dwa większe dopływy Turośl (Kanał Turośl)
i Skroda.
- elementów biologicznych odziedziczonych z roku 2012. W 2012 roku klasę elementów biologicznych oceniono
na podstawie wszystkich wymaganych elementów biologicznych tj. fitobentosu (IO), makrofitów (MIR), makrobezkręgowców bentosowych (MMI) oraz wskaźnika ichtiologicznego. Wskaźnik fitobentosowy mieścił się w I
klasie, wskaźniki: MIR i MMI – sklasyfikowano w II klasie. O obniżeniu klasyfikacji zadecydował wyłącznie
wskaźnik ichtiologiczny EFI kwalifikujący się do IV klasy.
szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego – w zakresie tej grupy wskaźniki niezbędne do wykonania oceny
zostały odziedziczone z 2012r. – żaden z nich nie przekroczył wartości granicznych dla stanu dobrego.
Stan ekologiczny w badanej JCWP zakwalifikowano jako - słaby. O klasyfikacji stanu ekologicznego zadecydował tylko jeden wskaźnik biologiczny – indeks ichtiofauny (zbadany przez IRŚ Olsztyn).
• Ocena stanu chemicznego - stan chemiczny, w zakresie większości wskaźników, odziedziczony został z roku
2012. W 2013 roku badano tylko wskaźnik z grupy substancji priorytetowych, tj. sumę benzo(g,h,i)perylenu i
indeno(1,2,3-cd)pirenu, który w 2012 roku oceniony został jako poniżej stanu dobrego. W 2013roku stan
chemiczny badanej JCWP oceniono jako dobry.
• Ocena obszaru chronionego wrażliwego na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych – badana JCWP spełnia wymagania dla obszaru chronionego.
BIEBRZA jest prawobrzeżnym dopływem Narwi o długości ok. 165km, powierzchnia dorzecza wynosi 7051km².
Biebrza ma swoje źródła na południe od Nowego Dworu, uchodzi do Narwi w okolicy Wizny. Biebrzę charakteryzuje asymetria dorzecza, bardziej rozwinięte jest dorzecze prawobrzeżne. Biebrza i jej dorzecze stanowi największy w Polsce region bagien. Jest to miejsce występowania wielu rzadkich zbiorowisk roślinnych oraz gatunków
16
WIOŚ Białystok
zwierząt, zwłaszcza ptaków. Dolina rzeki jest lęgowiskiem ptaków związanych ze środowiskiem bagiennym.
Większość tego terenu jest objęta ochroną - znajduje się w Biebrzańskim Parku Narodowym.
Ocena jakości wód rzeki Biebrzy – ppk Burzyn- Rutkowskie – odcinek ujściowy do Narwi
- elementów biologicznych odziedziczonych z roku 2012. W 2012 roku zbadano trzy wymagane przepisami
wskaźniki biologiczne służące do oceny stanu ekologicznego rzeki tj. fitoplankton (IFPL), indeks makrofitowy MIR oraz makrobezkręgowce bentosowe (MMI). Na ujściowym odcinku Biebrzy nie badano wskaźnika ichtiologicznego. Najniżej (w III klasie) sklasyfikowano wskaźnik bentosowy (MMI).
szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego – w zakresie tej grupy wskaźniki niezbędne do wykonania oceny
zostały odziedziczone z 2012r. – żaden z badanych wskaźników nie przekroczył wartości granicznych dla stanu
dobrego.
Stan ekologiczny w badanej JCWP zakwalifikowano jako - umiarkowany. O klasyfikacji stanu ekologicznego
zadecydował tylko jeden wskaźnik biologiczny – wskaźnik bentosowy (MMI).
• Ocena stanu chemicznego - w 2012 roku zbadano prawie pełną listę wymaganych prawem substancji priorytetowych w jakości wód. Na podstawie tych badań stan chemiczny oceniono jako dobry. Ocenę dziedziczono na
2013 rok. Ponieważ w 2009 roku przeprowadzona ocena wypadła bardzo niekorzystnie, aż trzy wskaźniki z
grupy badanych substancji szczególnie szkodliwych (benzo(a)piren; suma benzo(b)fluorantenu i benzo(k)fluorantenu oraz suma benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu) wykraczały poza normy wyznaczone
dla dobrego stanu wód, badania tych wskaźników powtórzono w 2013 roku. Stężenia średnioroczne żadnego z
nich nie wykroczyły poza stan dobry. W 2013roku stan chemiczny badanej JCWP oceniono jako dobry.
• Ocena obszaru chronionego wrażliwego na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych – badana JCWP spełnia wymagania dla obszaru chronionego.
Zgodnie z obowiązującą metodyką gdy stan ekologiczny nie osiągnął stanu bardzo dobrego bądź dobrego, tylko
umiarkowany, a stan chemiczny oceniono jako dobry – stan wód ocenia się jako ZŁY.
GAĆ jest lewostronnym dopływem Narwi III-rzędu. Uchodzi do Narwi na 228,4 km jej biegu. Długość całkowita
2
rzeki wynosi 22,2 km a powierzchnia zlewni 445,9 km . Na 9,2 km Gaci uchodzi do niej największy dopływ - rzeka Jabłonka, która niesie duży ładunek zanieczyszczeń z Zambrowa i oczyszczalni komunalnej w Porytem Jabłoni. Bezpośrednio do Gaci odprowadzane są ścieki z oczyszczalni Zakładu Karnego w Czerwonym Borze.
- elementów biologicznych (wskaźnik okrzemkowy – IO – II klasa, Makrofitowy Indeks Rzeczny – MIR – II klasa,
Indeks Makrobezkręgowców Bentosowych – MMI – III klasa) zakwalifikowano stan ekologiczny wód do III klasy
czystości wód. Wszystkie wskaźniki biologiczne badane były w 2013r. Nie dziedziczono wskaźników biologicznych z lat ubiegłych, ocena ichtiologiczna rzek wykonywana od 2011r. przez Instytut Rybactwa Śródlądowego w
Olsztynie nie obejmowała badania Gaci,
- wskaźników fizykochemicznych – stwierdzono przekroczenie wartości określonych dla stanu dobrego w zakresie stężenia średniorocznego azotu azotanowego i fosforanów - poniżej stanu dobrego (PSD);
dziedziczono wskaźników z lat ubiegłych. Poza dopuszczalne normy wykroczyły stężenie średnioroczne i maksymalne rtęci. Być może jest to związane z torfowym charakterem zlewni, a nie z oddziaływaniem antropopresji. Brak jednak na potwierdzenie tej tezy danych literaturowych. Stan chemiczny wód badanej JCWP określono
jako – poniżej stanu dobrego.
17
WIOŚ Białystok
• Ocena obszaru chronionego wrażliwego na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych – stwierdzono przekroczenie w zakresie azotu azotanowego i fosforanów, stwierdzono, że
badane JCWP nie spełnia wymagań dla obszarów chronionych.
JEDWABIANKA - jest prawostronnym dopływem Narwi III-rzędu. Uchodzi do Narwi na 241,3 km jej biegu. Dłu2
gość rzeki wynosi 19,3 km, a powierzchnia zlewni - 63,1 km . Głównym źródłem zanieczyszczenia jest oczyszczalnia komunalna w Jedwabnem. Rzeka płynie przez tereny chronione Natura 2000.
- elementów biologicznych (wskaźnik okrzemkowy – IO – III klasa, Makrofitowy Indeks Rzeczny – MIR – II klasa,
Indeks Makrobezkręgowców Bentosowych – MMI – II klasa) Stan ekologiczny wód zakwalifikowano do III klasy
czystości wód. Wszystkie wskaźniki biologiczne badane były w 2013r. Nie dziedziczono wskaźników biologicznych z lat ubiegłych. Ocena ichtiologiczna rzek wykonywana od 2011r. przez Instytut Rybactwa Śródlądowego w
Olsztynie nie obejmowała Jedwabianki;
- wskaźników fizykochemicznych – nie stwierdzono przekroczenia wartości określonych dla stanu dobrego;
dziedziczono wskaźników z lat ubiegłych. Stan chemiczny wód badanej JCWP określono jako – dobry.
• Ocena obszaru chronionego wrażliwego na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych – nie stwierdzono przekroczeń w zakresie wskaźników eutrofizacji komunalnej. Badana JCWP
spełnia wymagania dla obszarów chronionych.
Sumaryczna ocena stanu wód powierzchniowych badanych w powiecie łomżyńskim;
Stan/potencjał ekologiczny
Wskaźniki biologiczne
Wskaźniki
fizykochemiczne
SŁABY
SŁABY
UMIARKOWANY
SŁABY
SŁABY
UMIARKOWANY
UMIARKOWANY
UMIARKOWANY
UMIARKOWANY
Stan chemiczny
Spełnianie wymogów dla
obszarów chronionych Eutrofizacja
komunalna
JCWP Narew od Lizy do Biebrzy - ppk Strękowa Góra
DOBRY
DOBRY
NIE SPEŁNIA
JCWP Narew od Biebrzy do Pisy – ppk Nowogród
DOBRY
DOBRY
NIE SPEŁNIA
JCWP Biebrza od Ełku do ujścia – ppk Burzyn Rutkowskie
DOBRY
DOBRY
SPEŁNIA
JCWP Pisa od Turośli do ujścia ze Skrodą od Dzierzbi – ppk Morgowniki
DOBRY
DOBRY
SPEŁNIA
JCWP Łomżyczka – ppk ujście
PONIŻEJ STANU
DOBRY
NIE SPEŁNIA
DOBREGO
JCWP Struga Lepacka – ppk Szablak
PONIŻEJ STANU
PONIŻEJ STANU DOBREGO
NIE SPEŁNIA
DOBREGO
JCWP Jedwabianka – ppk Kramkowo
PONIŻEJ STANU
DOBRY
SPEŁNIA
DOBREGO
JCWP Dopływ z Rzadkowa – ppk Piątnica
PONIŻEJ STANU
DOBRY
NIE SPEŁNIA
DOBREGO
JCWP Gać od Jabłonki do ujścia – ppk ujście
PONIŻEJ STANU
PONIŻEJ STANU DOBREGO
NIE SPEŁNIA
DOBREGO
18
Stan ogólny JCWP
ZŁY
ZŁY
ZŁY
ZŁY
ZŁY
ZŁY
ZŁY
ZŁY
ZŁY
WIOŚ Białystok
Wnioski:
Stan ekologiczny największej rzeki badanej na terenie powiatu tj. Narwi w obu punktach pomiarowych tj. powyżej ujścia Biebrzy w Strękowej Górze i powyżej ujścia Pisy - w Nowogrodzie, w 2013 roku oceniono jako słaby
w 5 stopniowej skali (od stanu bardzo dobrego, poprzez dobry, umiarkowany, słaby do złego). W roku 2011
oceniono go jako dobry. Wyraźna różnica w klasyfikacji wynika z uwzględnienia w bieżącej ocenie nowo wprowadzonego wskaźnika ichtiologicznego, wykonywanego przez Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie.
Podobną sytuację stwierdzono w Pisie, gdzie również stan ekologiczny oceniono jako słaby, wyłącznie ze
względu na wskaźnik ichtiologiczny. Wskaźnik ten w całym kraju spowodował obniżenie oceny jakości zbadanych wód, nie korelując z pozostałymi badanymi wskaźnikami biologicznymi i fizykochemicznymi, wymaga on
więc jeszcze sprawdzenia oraz weryfikacji. Stan ekologiczny ujściowych odcinków Biebrzy, Strugi Lepackiej, Jedwabianki , Gaci i Dopływu z Rzadkowa oceniono jako umiarkowany. W stosunku do 2012 roku pogorszył się
potencjał ekologiczny Łomżyczki oceniony wtedy jako umiarkowany, a w roku 2013 jako słaby. Zadecydowały o
tym zarówno wskaźniki biologiczne jak i fizykochemiczne (indeks oleju mineralnego).
Badania stanu chemicznego w większości badanych rzek wykazały dobry stan chemiczny. Poprawił się on w
stosunku do 2012 roku w Pisie, Łomżyczce i Dopływie z Rzadkowa, gdzie w latach poprzednich stwierdzono
podwyższone wartości sumy benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu z grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych –WWA. Poza dopuszczalne normy wskaźnik ten wykraczał natomiast w Lepackiej
Strudze, gdzie brak jest zidentyfikowanych źródeł emisji tych substancji do środowiska. Stan chemiczny poniżej
dobrego stwierdzono ponadto na ujściowym odcinku Gaci. Poza dopuszczalną normą znalazły się tu stężenia
rtęci. Można przypuszczać , że nie wynika to z antropopresji, a raczej z torfiastego charakteru podłoża.
Ocena końcowa stanu wód we wszystkich badanych rzekach wskazuje na STAN ZŁY. Wynika to z rygorystycznej zasady, że o ocenie decyduje najgorszy stwierdzony wskaźnik jakości wody. Jest to bardzo niekorzystna sytuacja świadcząca o trudnościach w osiągnięciu założonego w Ramowej Dyrektywie Wodnej celu tj. osiągnięcia
w roku 2015 dobrego stanu wód.
1.3.
Przeciwdziałania - Działalność kontrolna
W marcu 2009 roku weszło w życie nowe Rozporządzenie MŚ z dnia 28 stycznia 2009r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzeniu ścieków do wód lub do ziemi oraz
w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz.U. 2009 Nr 27 poz. 169). Zarządzający oczyszczalniami mają obowiązek wykonywania badań próbek ścieków z częstotliwością i w zakresie określonym w pozwoleniach wodnoprawnych. Inspektorzy WIOŚ w czasie kontroli prowadzą analizę wyników badania
ścieków przedstawioną przez zarządzającego oczyszczalnią i na tej podstawie określają, czy warunki pozwolenia w zakresie ilości i jakości ścieków zostały dotrzymane.
19
WIOŚ Białystok
Wykaz źródeł zanieczyszczeń wód powierzchniowych na terenie powiatu łomżyńskiego
wg danych za 2013 rok
Lp
Miejscowość,
nazwa zakładu
Uwagi
Typ oczyszczalni
miasto Łomża (odbiornik bezpośredni – rz. Narew)
1.
Miejskie Przedsiębiorstwo Womechaniczno-biologiczna reakdociągów i Kanalizacji w Łomży
tory biologiczne A i B (każdy z
dwoma ciągami technologicznymi) komora defosfatacji,
zagęszczacz osadu nadmiernego
ROS; instalacja do oczyszczania i
wykorzystania biogazu, instalacja do współspalania biomasy
oraz suszu osadowego
2.
Przedsiębiorstwo Przemysłu
Spożywczego "PEPEES" S.A. w
Łomży
obiekt oczyszczania ścieków w
warunkach glebowych Kupiski –Jednaczewo pełniący rolę biologicznej oczyszczalni ścieków z
usuwaniem azotu i fosforu
obiekt oczyszczania ścieków w
warunkach glebowych Mątwica
- Kupiski pełniący rolę biologicznej oczyszczalni ścieków z usuwaniem azotu i fosforu
Ścieki socjalne z zakładu oczyszczane są na oczyszczalni
BIOBLOK 2xMut 100 i odprowadzane na ww. obiekty
wody opadowe odprowadzane
do Łomżyczki
3.
Miasto Łomża
Kolektory wód opadowych z
Łomży – 27 szt.
Z czego:
- 22 do Łomżyczki – w 2 brak
separatorów,
- 5 do Narwi
20
Stan formalno-prawny w zakresie oczyszczania i odprowadzania ścieków jest uregulowany. Zakład posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do 25 maja 2017r.
W okresie 11.2013 – 12.2013 przeprowadzono kontrolę
przestrzegania warunków pozwolenia wodno prawnego na
pobór wód podziemnych z ujęć dla Łomży. Stwierdzono, że
łączna ilość pobranej wody w 2012r. i ilość średniodobowa
nie przekraczają ilości dop. określonej w pozwoleniu wodno
prawnym. Kontrolowana jednostka posiada instrukcje eksploatacji urządzeń stacji uzdatniania wody dla ujęć wody:
Rybaki i Podgórze; pomiary lustra wody oraz wydajności
poszczególnych studni prowadzone i odnotowywane są na
bieżąco. Warunki wynikające z decyzji wydanych przez
Urząd Wojewódzki w Łomży ustanawiających strefy ochronny bezpośredniej i strefy ochrony pośredniej są dotrzymane.
Kontrola nie wykazała nieprawidłowości.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska po przeprowadzeniu analizy badań automonitoringowych odprowadzanych ścieków w I, II i III kwartale 2013r. nie stwierdził
przekroczeń wartości dopuszczalnych oraz ilości pobieranej
wody podziemnej z ujęć: Rybaki, Podgórze, Piątnica, Drozdowo, Jeziorko, Dobrzyjałowo.
W 2014 roku MPWiK Sp z o. o. w Łomży kilku krotnie informował WIOŚ o konieczności puszczenia ścieków nieoczyszczonych kanałem awaryjnym w związku z obfitymi opadami
deszczu. Ponadto w lipcu 2014 roku zakład dwukrotnie
przeprowadzał przegląd reaktora biologicznego „B” (KN
3/2), co mogło mieć bezpośredni wpływ na pogorszenie
jakości odprowadzanych w tym czasie ścieków.
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie ścieków do rzeki
Narew ważne do 31.10.2022r.
W dn. 22.05.- 31.05.2013r. przeprowadzono kontrolę
sprawdzającą realizację obowiązków wynikających z konieczności przeciwdziałania poważnym awariom oraz przepisów dot. substancji i prep. chemicznych REACH (przeprowadzono wizje lokalną i poddano analizie opracowanie:
Ocena stanu technicznego i bezpieczeństwa zbiornika retencyjnego ścieków ) – nie stwierdzono naruszeń.
W 2013r. ścieki z bieżącej produkcji i zbiornika retencyjnego
zakład okresowo kierował do nawadniania obiektów łąkarskich: w pierwszej kolejności na obiekt Kupiski – Jednaczewo i od października na obiekt Mątwica - Kupiski.
W grudniu 2013r. skontrolowano przedłożone do WIOŚ
pomiary ilości i jakości odprowadzonych ścieków oraz ilość
pobranej wody w I półrocze 2013 roku. Nie stwierdzono
przekroczeń.
Zakład posiada zamontowany separator wraz z komorą
osadnikowo-przelewową stanowiący układ podczyszczający,
co stanowi rozwiązanie problemu oczyszczania wód opadowych odprowadzanych do Łomżyczki.
Stan formalno-prawny uregulowany. Miasto posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do 31.05.2015r.
Dwukrotnie przeprowadzone w 2013 roku w czerwcu i listopadzie badania wód opadowych z kolektora W19 uchodzącego do Łomżyczki ul. Poznańska (przy ul. Spokojnej), nie
wykazały przekroczenia wartości dopuszczalnych dla stężeń
zawiesiny ogólnej i substancji ropopochodnych, określonych
w pozwoleniu wodnoprawnym na wprowadzanie wód opadowych i roztopowych z terenu miasta Łomży do rzeki Narew. Pozostałe kolektory z separatorami o wydajności poniżej 300l/s nie posiadają wymogu prowadzenia badań.
WIOŚ Białystok
m. Wizna (odbiornik bezpośredni - rz. Narew)
4.
Oczyszczalnia Gminy Wizna
mechaniczno-biologiczna
oczyszczalnia ścieków typu SBR z
bioreaktorem typu BIOGESR, ze
stacją dawkowania PIX i urządzeniem DRAIMAD do odwadniania osadu.
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada nowe
pozwolenie wodnoprawne ważne do 31.03.2023.
W 2013 roku Gmina nie była kontrolowana w zakresie eksploatacji gminnej oczyszczalni ścieków oraz stopnia uzyskiwanej redukcji zanieczyszczeń
m. Marianowo (odbiornik bezpośredni – Dopływ z Rzadkowa - dopływ Narwi)
5.
Oczyszczalnia ścieków przy Zemechaniczno-biologiczna,
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwospole Szkół im. chor. Jana Szyzłoże zraszane
lenie wodnoprawne ważne do 30 kwietnia 2016r.
mańskiego w Marianowie
W 2012 i 2013 roku podmiot nie był kontrolowany.
W odpowiedzi na Zawiadomienie WIOŚ Białystok Delegatura w Łomży o zamiarze wszczęcia kontroli z zakresu przestrzegania przepisów i decyzji administracyjnych dotyczących ochrony środowiska, Dyrektor Zespołu Szkół Centrum
Kształcenia Rolniczego w Marianowie przesłał informację o
wygaszeniu trwałego zarządu infrastrukturą wodnokanalizacyjną wsi Marianowo.
W obecnym stanie prawnym, szkoła koncentruje się na
utrzymaniu bieżącego systemu oczyszczania ścieków bez
ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z poprawą
parametrów pracy istniejącej instalacji.
W przypadku braku decyzji ze strony organów samorządowych o wygaśnięciu prawa trwałego zarządu, uwzględniając
wygasające w 2016 roku pozwolenie wodnoprawne dla
oczyszczalni ścieków, szkoła rozważa budowę małej oczyszczalni, tylko na potrzeby szkoły. W takim przypadku mieszkańcy wsi Marianowo zostaną pozbawieni możliwości odprowadzania ścieków i dostaw wody.
m. Piątnica -(odbiornik bezpośredni – rz. Narew)
6.
Okręgowa Spółdzielnia
oczyszczalnia mechanicznoMleczarska w Piątnicy
biologiczna
Stan formalno-prawny uregulowany pozwoleniem wodnoprawnym ważnym do 26.12.2022
•kontrola przeprowadzona w dn.16.01. i 24.01. 2013r. w
zakresie:
kolektor wód deszczowych i po
- sprawdzenia efektywności pracy zakładowej oczyszczalni
chłodniczych uchodzący do Dościeków w związku z realizowaną inwestycją jej rozbudowy i
pływu z Rzadkowa zaopatrzony
modernizacji;
- sprawdzenia przestrzegania warunków ochrony środowiw separator typu BBT30
ska wynikających z pozwolenia zintegrowanego, dotyczących poboru wody z zakładowego ujęcia, w 2012 roku;
- z realizacji postanowień decyzji z 2011 roku i usunięciu
stwierdzonych w trakcie kontroli nieprawidłowości.
nie wykazała naruszeń i nieprawidłowości z zakresu ilości i
jakości odprowadzanych ścieków. Stwierdzono, że OSM w
Piątnicy zrealizowała przedsięwzięcie polegające na rozbudowie i modernizacji zakładowej oczyszczalni ścieków
przemysłowych odprowadzanych do rzeki Narew.
Decyzją Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony
Środowiska z dn. 07.02.2013r. zmniejszono nałożone wcześniej decyzjami kary pieniężne o sumę środków wydatkowanych na realizacje rozbudowy i modernizacji oczyszczalni
ścieków.
m. Jedwabne (odbiornik bezpośredni - rów melioracyjny dopływ Jedwabianki, dopływ Narwi)
7.
Komunalny Zakład Budżetowy mechaniczno-biologiczna,
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada nowe
oczyszczalnia gminna Jedwabne typ EKOBLOK I
pozwolenie wodnoprawne ważne do 31.08.2022r.
EKOBLOK 500
W dniach 29.07.2013, 31.07.2013 i 05.08.2013 WIOŚ przeprowadził oględziny oczyszczalni. Stwierdzono, że ścieki
odprowadzane odpływem awaryjnym (ulewne deszcze, roztopy) do kolektora są nieopomiarowane. Przepływomierz
rejestruje tylko ilości ścieków oczyszczonych. Wydano zarządzenie pokontrolne nakazujące usunięcie nieprawidłowości. Zostało ono wykonane.
m. Nowogród (odbiornik bezpośredni- rz. Narew)
8.
Komunalny Zakład Budżetowy –
mechaniczno-biologiczna,
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwooczyszczalnia gminna Nowogród
reaktor typu SBR typu BIOVAC z
lenie wodnoprawne ważne do 31.01.2021r.
redukcją fosforu i stacją odwadniania osadu DRAIMAD
W 2013 roku zakład nie był kontrolowany w zakresie eks-
21
WIOŚ Białystok
ploatacji oczyszczalni ścieków oraz stopnia uzyskiwanej redukcji zanieczyszczeń
m. Mikołajki ( odbiornik bezpośredni – rów melioracyjny, dopływu rzeki Bździążek)
9.
Gmina Łomża - oczyszczalnia
biologiczna typu BIOCLER
Stan formalno-prawny uregulowany. Pozwolenie wodnowiejska w Mikołajkach
prawne ważne do 31.12.2014r.
Na przełomie stycznia i lutego 2013 roku przeprowadzono
kontrolę w zakresie przestrzegania wymagań dotyczących
ilości i jakości odprowadzanych ścieków w czasie obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego tj. w okresie 31.
12.2010r. – 30.12.2013r.
Podczas kontroli naliczono karę za przekroczenia jakości
ścieków oczyszczonych wprowadzonych do wód w roku
2011 oraz stwierdzono, że jakość ścieków w kolejnym okresie tj. 31.12.2011r. – 30.12.2012r. spełniała wymagania
określone w pozwoleniu wodno prawnym. Ilość odprowadzanych ścieków z oczyszczalni nie przekraczała ilości ustalonej w pozwoleniu wodno prawnym. Gmina Łomża realizuje modernizację i rozbudowę oczyszczalni ścieków zgodnie z harmonogramem w związku z tym odroczono termin
płatności kary do 31.03.2013r.
•W wyniku kontroli przeprowadzonej w dn. 18.04. i
25.04.2013r. stwierdzono, że zakończono rozruch technologiczny urządzeń zmodernizowanej i przebudowanej oczyszczalni ścieków. W pobranej w dniu kontroli próbie ścieków
nie zostały przekroczone dopuszczalne wartości wskaźników
zanieczyszczeń określonych pozwoleniem.
Gmina Łomża uzyskała decyzję zmniejszającą kary pieniężne
o sumę środków własnych wydatkowanych na modernizacje
oczyszczalni.
m. Chojny Stare (odbiornik bezpośredni – rz. Krzywa Noga dopływ Narwi)
10.
„SCANDIC FOOD”
mechaniczno-biologiczna
Sp. Z o.o.
2 x Bioblok MU 50
Stan formalno-prawny uregulowany. Pozwolenie wodnoprawne ważne do 28.02.2019.
W trakcie przeprowadzonej w dniach 17-31.10.2013r. kontroli stwierdzono, że w badanych okresach tj. 01.03.201129.02.2012 i 01.03.2012-28.02.2013r. obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego została wykonana wymagana
ilość badań prób ścieków. Warunki zawarte w pozwoleniu
wodnoprawnym dotyczące jakości i ilości odprowadzanych
ścieków zostały dotrzymane. Urządzenia oczyszczalni były
sprawne .
m. Śniadowo (odbiornik bezpośredni – rów melioracyjny dopływ Muzgi dopływ rz. Ruź dopływ Narwi)
11.
Oczyszczalnia komunalna w
mechaniczno-biologiczna z reStan formalno-prawny uregulowany. Pozwolenie wodnoŚniadowie
dukcją fosforu i stacją odwadprawne ważne do 31.12.2018.
niania osadu DRAIMAD
W trakcie kontroli przeprowadzonej w dn. 28.01. i
07.02.2013r. stwierdzono, że w okresach obowiązywania
pozwolenia wodno prawnego:
•21.01.2010r. - 20.01.2011r.;21.01.2011r. – 20.01.2012r.,
21.01.2012r. – 20.01.2013r. nie zostały przekroczone dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń określonych w pozwoleniu wodnoprawnym oraz nie została przekroczona dopuszczalna średnia dobowa ilość odprowadzanych ścieków .
m. Śniadowo (odbiornik bezpośredni – rów melioracyjny do rz. Muzga dopływ rz. Ruź dopływ Narwi)
12.
Oczyszczalnia Przedsiębiorstwa
mechaniczno-biologiczna typu
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwoProdukcji Betonów „PREFBET”
MINI BLOK
lenie wodnoprawne ważne do 30.04.2015r.
Sp. z o.o.
W 2013 roku zakład nie był kontrolowany pod kontem oceny efektywności pracy zakładowej oczyszczalni ścieków oraz
stopnia uzyskiwanej redukcji zanieczyszczeń.
W trakcie przeprowadzonej w 2012r. kontroli stwierdzono,
że w badanych okresach tj. od 01.05.2007-30.04.2012 obowiązywania pozwolenia wodnoprawnego została wykonana
wymagana ilość badań prób ścieków. Warunki zawarte w
pozwoleniu wodnoprawnym dotyczące jakości jak i ilości
odprowadzanych ścieków zostały dotrzymane. Kontrola
wykazała, że urządzenia pracujące na oczyszczalni są
sprawne pod względem eksploatacyjnym.
22
WIOŚ Białystok
m. Jeziorko (odbiornik rów melioracyjny dopływ rz. Pokrzywki)
13.
Oczyszczalnia zakładu-chłodni
mechaniczno-biologiczna ze
AXO Daniel Bałdyga
złożem obrotowym, filtrem
gruntowymi i stawem biologicznym
Stan formalno-prawny uregulowany. Zakład posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do 30.04.2018.
07.07.2009 roku podmiot poinformował o zaprzestaniu
odprowadzania ścieków do środowiska w związku ze
znacznym zmniejszeniem zużycia wody.
Ścieki odprowadzane do ziemi:
m. Rydzewo – drenażem rozsączającym do ziemi
1.
Szkoła Podstawowa w Rydzewie
oczyszczalnia z osadnikiem gnil- Oczyszczalnia szkolna Gminy
nym typu EPURBLOK 5000 CYL z
Miastkowo
drenażem rozsączającym.
Stan formalno-prawny uregulowany. Podmiot posiada pozwolenie wodnoprawne ważne do 31.12.2020.
W latach 2011- 2013 podmiot nie był kontrolowany.
m. Pniewo - drenażem rozsączającym do ziemi
2.
Oczyszczalnia szkolna Pniewo
Przebudowana oczyszczalnia
mechaniczno-biologiczna typu
Bioclar EG-25 z drenażem rozsączającym
m. Morgowniki – poprzez studnię chłonną do ziemi
3.
Oczyszczalnia dla Nadleśnictwa
Oczyszczalnia mechaniczno Nowogród w Morgownikach –
biologiczna typu BIOPAN 75
Osadzie Leśnej
W 2013 roku podmiot nie był kontrolowany w zakresie oceny efektywności pracy przyszkolnej oczyszczalni ścieków
oraz stopnia redukcji zanieczyszczeń.
Kontrola przeprowadzona w dniach 19.06.2013-27.06.2013
w zakresie dotrzymywania warunków pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków do ziemi za pośrednictwem studni chłonnej wykazała, że w okresie objętym kontrolą tj. 10.11.2009r. -09.11.2011 obowiązywania w/w pozwolenia podmiot wykonał wymaganą prawem ilość badań
ścieków , a także nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń.
m. Jankowo Mlodzianowo – drenażem rozsaczającym do ziemi
4.
Oczyszczalnia Ośrodka WypoOczyszczalnia mechanicznoczynku Świątecznego w Jankobiologiczna typu BIOMOP z drewie Młodzianowie
nażem rozsączającym
W okresie od 2011r. - 2013r. podmiot nie był kontrolowany. W sezonie letnim 2013 roku ośrodek był nieczynny.
m. Dobry Las – poprzez filtr roślinny do ziemi
5.
Oczyszczalnia ścieków przy Szko- Oczyszczalnia naturalna: 2
le Podstawowej w Dobrymlesie
osadniki gnilne, przepompownia, filtr roślinny, denitryfikacyjne złoże korzeniowe
Szkoła posiada pozwolenie wodno prawne ważne do
31.05.2019r.
W 2013 roku podmiot nie był kontrolowany w zakresie oceny efektywności pracy przyszkolnej oczyszczalni ścieków
oraz stopnia redukcji zanieczyszczeń.
Podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 30.11. i
11.12.2012r. w okresie objętym kontrolą tj. 09.06.2009r. –
08.06.2012r. nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej,
dobowej ilości ścieków ustalonej w pozwoleniu wodnoprawnym; obowiązek dotyczący wykonywania analiz jakościowych ścieków nie mógł być wykonywany ze względu na
bardzo małą ilość powstających ścieków.
Podstawowym działaniem w zakresie ochrony wód w powiecie łomżyńskim jest kontrola nad prawidłowym działaniem oczyszczalni ścieków i rozbudowa sieci kanalizacyjnej w powiązaniu z siecią wodociągową. W
związku z niewielkim stopniem skanalizowania powiatu istotną sprawą jest budowa szczelnych, wybieralnych
zbiorników z zapewnieniem kontrolowanego wywozu ścieków dla mieszkańców i obiektów nie objętych zbiorowym systemem oczyszczania ścieków. Pożądanym działaniem gmin byłoby opracowanie pełnej ewidencji
zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków w poszczególnych gminach oraz wdrożenie
harmonogramu wywozu nieczystości płynnych łącznie z opracowaniem i wdrożeniem systemu kar za niedotrzymanie harmonogramu wywozu.
23
WIOŚ Białystok
Na terenie powiatu znajduje się ponad 500 wysoko towarowych gospodarstw rolnych o skoncentrowanej produkcji zwierzęcej, które produkują w dużej ilości gnojowicę. Nawóz ten niewłaściwie przechowywany
i wykorzystywany stanowi potencjalne zagrożenie dla wód powierzchniowych i podziemnych. Stwarza on również bardzo znaczną uciążliwość odorową. Na terenie powiatu łomżyńskiego RZGW w Warszawie nie wyznaczyło jednak Obszarów Szczególnie Narażonych (OSN) na zanieczyszczenia ze źródeł rolniczych oraz wód wrażliwych na takie zanieczyszczenie.
Celem nadrzędnym wszystkich działań , wynikającym z transpozycji prawa wspólnoty europejskiej do
prawodawstwa polskiego, jest osiągnięcie do 2015 roku dobrego stanu wód w Polsce.
1.4
Wody podziemne
Wody podziemne są zasobem naturalnym, który powinien być szczególnie chroniony przed pogorszeniem stanu i zanieczyszczeniem chemicznym. Najczęstszymi źródłami zanieczyszczeń wód podziemnych są wycieki z nieizolowanych wysypisk odpadów, z baz paliwowych i stacji sprzedaży paliw do pojazdów samochodowych. Na
terenach silnie uprzemysłowionych głównym zanieczyszczeniem są siarczany, z kolei na terenach rolniczych są
to azotany i fosforany pochodzące z nawożenia i nieskanalizowanych terenów wiejskich.
Wody podziemne są głównym źródłem zaopatrzenia powiatu łomżyńskiego w wodę do celów komunalnych i przemysłowych. Zużycie wody w powiecie na potrzeby gospodarki narodowej i ludności wyniosło w
3
2013 roku 3081,3 dam . Najwięcej wody w powiecie (prawie 56%) zużyto na eksploatację sieci wodociągowej
3
3
(1718,3 dam ). Zużycie wody w przemyśle wyniosło 706 dam (23%) . W rolnictwie i leśnictwie zużyto w 2013 ro3
ku 657 dam wody, co stanowi ok. 21% całkowitego zużycia (GUS, 2013). Najwyższe jest zużycie wody w gospodarstwach domowych i w kolejnych latach systematycznie rośnie.
Woda dostarczona i zużyta w gospodarstwach domowych [dam3]- dane GUS
Powiat łomżyński
2008
2009
2010
2011
2012
2013
1339,1
1403,2
1428,9
1456,6
1460,5
1549,9
Monitoring wód podziemnych
Wydzielenie Jednolitych Części Wód Podziemnych (JCWPd) i przeprowadzenie wstępnej oceny ich stanu zostało dokonane w 2004 roku przez Państwowy Instytut Geologiczny (PIG). PIG, na zlecenie GIOŚ, prowadzi monitoring jakości wód podziemnych w sieci piezometrów wyznaczonych we wszystkich JCWPd. W 2009 i w 2011
roku badania prowadzone były w JCWPd zagrożonych nieosiągnięciem dobrego stanu wód do 2015 roku. Na
terenie województwa podlaskiego, nie wydzielono JCWPd zagrożonych nie osiągnięciem dobrego stanu ilościowego wód podziemnych do 2015 roku. W 2010 roku PIG przeprowadził badania stanu chemicznego w ramach
monitoringu
diagnostycznego
w
pozostałych
JCWPd.
Badania powtórnie wykonano w roku 2012. Monitoring diagnostyczny wód podziemnych na terenie powiatu
łomżyńskiego
zrealizowany został w jednym punkcie pomiarowym: punkt nr 1232 leżący w Śniadowie w
granicach JCWPd nr 51 . Ocenę stanu chemicznego wody oparto na Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia
24
WIOŚ Białystok
23 lipca 2008r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz.U. Nr 143 poz. 896). Wyniki
badań wody pobranej z ujęcia wód głębinowych (55m) z terenów o charakterze przemysłowym, wskazują na jej
dobrą jakość ( II klasa). Żaden z badanych wskaźników nie przekroczył granicy II klasy.
Wyniki szczegółowe zawarte są na stronie WIOŚ Białystok: www.wios.bialystok.pl→Publikacje.
WIOŚ Białystok nie dysponuje do chwili obecnej danymi o wynikach badań wód podziemnych prowadzonych przez PIG na terenie woj. podlaskiego w 2013 roku.
2. Powietrze
2.1
Presje - Emisja zanieczyszczeń do powietrza
Podstawowymi źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza w powiecie łomżyńskim są nieliczne ciepłownie
komunalne i przemysłowe oraz rozproszone źródła emisji z sektora komunalno-bytowego. W powiecie, wg danych GUS, występuje tylko 7 kotłowni (w 2012 roku było ich 12) i 3 km sieci cieplnej przesyłowej (dane GUS,
2013r.) Powszechnymi nośnikami energii cieplnej w gospodarstwach domowych powiatu łomżyńskiego są
przede wszystkim paliwa stałe: drewno, trociny i węgiel.
Według danych GUS największa ilość zanieczyszczeń gazowych w roku 2013 przypadła na dział wytwarzania i zaopatrywania w energię elektryczną, gaz i wodę. Wielkość emisji zanieczyszczeń gazowych z zakładów
szczególnie uciążliwych w powiecie łomżyńskim wg GUS w 2013 roku wyniosła 17 317 ton (w 2012r. - 15 948
ton), co stanowi niecały 1,0 % emisji gazowej w woj. podlaskim. Największy udział w emisji zanieczyszczeń gazowych miał dwutlenek węgla.
Emisja zanieczyszczeń gazowych do powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych w 2013 roku [Mg/rok]- dane GUS
ogółem (bez dwutlenku węgla)
Powiat łomżyński
PODLASKIE
niezorganizowana
dwutlenek
siarki
tlenki
azotu
tlenek
węgla
dwutlenek
węgla
36
0
12
16
8
17 281
9 781
644
2 548
3 118
3 102
1 965 203
Znacznie niższa była emisja zanieczyszczeń pyłowych z zakładów szczególnie uciążliwych (GUS,2013)
Emisja głównych rodzajów zanieczyszczeń pyłowych powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych w latach 2012-2013r. [Mg / rok] dane GUS
ogółem
Powiat łomżyński
PODLASKIE
2012
ze spalania paliw
2013
2012
węglowo-grafitowe,
sadza
krzemowe
2013
2012
2013
2012
2013
2
2
2
2
0
0
0
0
919
874
685
651
12
11
7
6
Wynika to z faktu, że w urządzeniach do redukcji zanieczyszczeń zatrzymano lub zneutralizowano, z ogólnie wytworzonej ilości, 96,5% zanieczyszczeń pyłowych i tylko 40% gazowych.
Największą emisję zanieczyszczeń gazowych wykazała Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy, a pyłowych Zespół Szkół w Marianowie.
25
WIOŚ Białystok
Wielkość emisji zanieczyszczeń z zakładów w powiecie łomżyńskim (dane: baza opłat Urzędu Marszałkowskiego
za 2013r.).
Emisja zanieczyszczeń w 2013r. [Mg/rok]
Nazwa zakładu
SO2
NO2
CO
CO2
pył
Benzo(a)piren
Wspólnota Mieszkaniowa w Jedwabnem
0,418
0,0523
2,3535
104,6
0,7
0,0007322
Zakład Mięsny Podgórze
1,308
0,27688
7,67031
47,96
1,6
0,00198
1,22
0,22875
6,8625
305,0
3,1262
0,002135
„Scandic Food" sp. z o.o. w Warszawie
(kotłownia w Chojnach Starych)
Przedsiębiorstwo
Produkcji
"PREFBET" W Śniadowie
Betonów
12,048
9,498122
7,49998
7284,9
3,0
0,0055504
Zespół Szkół w Marianowie
1,806
0,34208
15,3936
684,16
5,8
0,00478912
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska
w Piątnicy
0,125
7,34696
0,85537
9996,018
0,1014
0
0
0,058741
2,1546
-
0,9
-
17,303
17,862833
45,44486
18540,638
15,637
0,01601272
RYMEROL S.C. w Miastkowie
Suma
2.2.
Stan - Monitoring imisji (na podstawie „Oceny poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref woj. podlaskiego w 2013r.)
W 2013r. na terenie powiatu łomżyńskiego nie wykonywano pomiarów imisji zanieczyszczeń powietrza. Zgodnie z kryteriami wyznaczonymi ze względu na ochronę zdrowia ludzi przeprowadzono za rok 2013
ocenę jakości powietrza w powiecie łomżyńskim, należącym do strefy podlaskiej*.
* w założeniach do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (przygotowywanych w związku z planowaną transpozycją do prawa polskiego, Dyrektywy
2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2008r. w sprawie jakości powietrza i czystszego
powietrza dla Europy) przyjmuje się, że od stycznia 2011r. dla wszystkich zanieczyszczeń uwzględnianych w
ocenach jakości powietrza będzie obowiązywał nowy podział kraju na strefy. Ocena za rok 2013 wykonana została więc w nowym układzie stref, w którym strefę stanowią:
- aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tys.,
- miasto (nie będące aglomeracją) o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys.,
- pozostały obszar województwa, nie wchodzący w skład aglomeracji i miast powyżej 100tys. mieszkańców.
Wykaz istniejących powiatów oraz strefy utworzone na potrzeby oceny jakości powietrza na terenie województwa podlaskiego.
Nazwa strefy
Kod strefy
Nazwy powiatów, z których składa się strefa
26
WIOŚ Białystok
strefa podlaska
PL2002
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
powiat białostocki
powiat grajewski
powiat łomżyński
powiat kolneński
powiat zambrowski
powiat wysokomazowiecki
powiat augustowski
powiat suwalski
powiat sejneński
powiat moniecki
powiat sokólski
powiat hajnowski
powiat bielski
powiat siemiatycki
powiat miasta Łomża
powiat miasta Suwałki
aglomeracja podlaska
PL2001
1.
powiat miasta Białystok
Ocenę jakości powietrza i klasyfikację stref za 2013r. wykonano na podstawie wyników pomiarów
otrzymanych z 6 stacjonarnych stacji pomiarowych: w aglomeracji białostockiej (2 stacje tła miejskiego i 1 stacja
podmiejska), w Łomży (1 stacja tła miejskiego), w Suwałkach (1 stacja tła miejskiego) oraz 1 stacja tła wiejskiego, zlokalizowana w Borsukowiźnie, do oceny narażenia ekosystemów (reprezentatywna dla województwa).
Badania zanieczyszczenia powietrza uzupełniono o obiektywne metody szacowania emisji. W klasyfikacji strefy
za 2012r. uwzględniono również wyniki wykonanych w latach wcześniejszych pomiarów wskaźnikowych (metoda pasywna).
W roku 2013 dla strefy podlaskiej– kryterium ochrona zdrowia - przyjęto dla:
• zanieczyszczeń (SO2, NO2 , benzenu, tlenku węgla i ołowiu) najwyższą klasę wynikową A, gdzie wielkości mierzonych zanieczyszczeń powietrza nie przekraczają dopuszczalnych wartości,
• zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM 10 – najwyższą klasę wynikową A, gdzie wielkości mierzonego zanieczyszczenia powietrza nie przekraczają dopuszczalnych wartości,
• zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM 2,5 – najniższą klasę wynikową C, gdzie wielkości
mierzonego zanieczyszczenia powietrza przekraczają dopuszczalne wartości powiększone o margines
tolerancji dla 2013r. - obszarem przekroczeń jest miasto Łomża,
• zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym PM 2,5 – najniższą klasę wynikową C, gdzie wielkości
2/
mierzonego zanieczyszczenia powietrza przekraczają poziom dopuszczalny( faza II ) gdzie
obszarem przekroczeń jest miasto Łomża.
Klasyfikacja stref z uwzględnieniem poziomów dopuszczalnych oraz docelowych określonych dla zanieczyszczeń powietrza – ochrona zdrowia.
Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych substancji w strefie
Nazwa strefy
Strefa
podlaska
SO2
NO2
A
PM 10
A
A
PM 2,51/
C*
PM 2,5 2/
C*
CO
Benzen
A
A
Pb
A
* obszar przekroczeń: miasto Łomża
1/
przekroczenie poziomu dopuszczalnego + margines tolerancji,
2/
przekroczenie poziomu dopuszczalnego – faza II - poziom dopuszczalny określony dla tzw. fazy II z terminem osiągnięcia 01.01.2020r. –
norma zostanie zweryfikowana przez Komisję Europejską.
27
WIOŚ Białystok
Pełne informacje dot. klasyfikacji stref zawiera „Ocena poziomów substancji i klasyfikacja stref woj. podlaskiego
w 2013r.” dostępna na : www.wios.bialystok.pl → Publikacje → 2014.
Szczegółowa ocena jakości powietrza na terenie miasta Łomża w 2013 roku, na podstawie której dokonano
oceny jakości powietrza dla strefy podlaskiej jest dostępna na www.wios.bialystok.pl → Publikacje →Informacja
Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Białymstoku o stanie środowiska w Łomży za
rok 2013.
2.3.
Przeciwdziałania - Działalność kontrolna
Na terenie powiatu łomżyńskiego nie występują duże źródła emitujące zanieczyszczenia do powietrza.
W ewidencji Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Białymstoku Delegatura w Łomży, na terenie
powiatu łomżyńskiego znajduje się ok. 20 podmiotów, które objęte są kontrolą w zakresie przestrzegania norm
w zakresie ochrony powietrza. Kontrole prowadzone są z częstotliwością co 2-5 lat. Są to głównie niewielkie kotłownie emitujące zanieczyszczenia powstałe w wyniku spalania paliw: węgla, oleju opałowego, gazu ziemnego
i drewna, dla których nie są wymagane pozwolenia na emisję.
Największe z nich, posiadające decyzje zezwalające na wprowadzanie zanieczyszczeń do powietrza ze
źródeł energetycznych, to:
-kotłownia PPB „PREFBET” Sp. z o.o. w Śniadowie,
-kotłownia Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Piątnicy (pozwolenie zintegrowane),
W powiecie łomżyńskim znajdują się również zakłady, z terenu których emitowane są zanieczyszczenia
powstające w procesach technologicznych. Są to głównie zakłady rzemieślnicze – warsztaty samochodowe z
lakierniami, stolarnie itp. emitujące niewielkie ilości zanieczyszczeń gazowych i pyłowych. Największymi zakładami emitującymi zanieczyszczenia z procesów technologicznych są:
-
PPB „PREFBET” Sp. z o.o. w Śniadowie (produkcja wyrobów z betonu komórkowego - występuje emisja pyłów wapiennych, cementowych i mineralnych).
- „RYMEROL” w Rybakach – emisja lotnych składników lakierów
- „SONAROL„ Sp. J. Najda, Jedwabne, Zakład Produkcji Styropianu w Jeziorku – emisja lotnych związków organicznych z procesu produkcji styropianu
Kontrolowane przez Delegaturę WIOŚ obiekty charakteryzują się niewielkim stopniem oddziaływania na środowisko. W przypadku kotłowni są to obiekty o niewielkiej mocy.
Największymi zakładami, emitującymi zanieczyszczenia do powietrza, znajdującymi się na terenie powiatu są:
PPB „PREFBET” Sp. z o.o. w Śniadowie
Kotłownia technologiczno-grzewcza PPB „PREFBET” w Śniadowie jest największą kotłownią zasilaną
węglem kamiennym, zlokalizowaną na terenie powiatu łomżyńskiego. Wyposażona jest w 2 kotły parowe typu
OKR-5 (w tym jeden zmodernizowany w 2008 roku). Na potrzeby zakładu wystarcza praca jednego kotła (zmodernizowanego) o wydajności 7 Mg pary/godz.. Roczne zużycie miału węglowego nie przekracza 3500 Mg.
Jest to jedyna kotłownia, na terenie powiatu łomżyńskiego, wyposażona w urządzenia służące do ochrony atmosfery – cyklony bateryjne oraz instalację odsiarczania spalin i pulsacyjne filtry workowe za instalacją odsiar-
28
WIOŚ Białystok
czającą. W związku ze spalaniem paliwa o niskiej zawartości siarki nie zachodzi potrzeba eksploatacji instalacji
odsiarczającej wraz z filtrami pulsacyjnymi.
Zakład zobowiązany jest, zgodnie z posiadanym pozwoleniem na emisję, do 2-krotnych w ciągu roku
pomiarów ze źródeł energetycznych. Pomiary przeprowadzone w 2013 roku na zlecenie zakładu, przez laboratorium zewnętrzne, posiadające akredytację PCA, nie wykazały przekroczeń emisji dopuszczalnych. Ze względu
na spalanie węgla o zawartości siarki poniżej 0,3% standardy emisyjne SO2 są dotrzymywane i nie zachodzi potrzeba uruchamiania instalacji odsiarczającej spaliny.
Poza kotłownią eksploatowane są w zakładzie instalacje technologiczne, z których emitowane są zanieczyszczenia pyłowe (pyły: mineralne, cementowe i wapienne). W/w instalacje (układy odpowietrzenia zbiorników materiałów sypkich) wyposażone są w pulsacyjne filtry tkaninowe o wysokiej skuteczności odpylania. Filtry wymieniane są systematycznie na wszystkich eksploatowanych instalacjach. W pozwoleniu nie został nałożony obowiązek wykonywania pomiarów emisji ze źródeł technologicznych.
W 2013 roku Delegatura WIOŚ w Łomży nie przeprowadzała kontroli zakładu w zakresie ochrony powietrza.
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy
Na terenie OSM w Piątnicy znajduje się kotłownia, zasilana gazem ziemnym, pracująca na potrzeby
technologiczne i grzewcze spółdzielni (wybudowana w latach 2010-2011).
W kotłowni zainstalowane są:
- kocioł parowy typu VITOMAX 200 HS o mocy 5,2 MW
- kocioł parowy typu TURBOMAT RN-HD o mocy 2,6 MW,
oraz
2 agregaty kogeneracyjne typu Caterpilar G3512E o mocy po 1,8 MW.
W 2013 roku Delegatura WIOŚ w Łomży nie prowadziła kontroli w zakresie ochrony powietrza.
„RYMEROL” Wytwórnia Wyrobów z Drewna Mirosław i Marek Laskowski w Rybakach
Zakład eksploatuje kotłownię wyposażoną w 3 kotły typu: wodne typu UKS-130 i UKS-75 oraz parowy
typu UKS-60. Kotły współpracują z instalacjami zgazowującymi drewno AZSO-50 i AZSO-100. W kotłowni spalane są odpady drzewne. Spalanych jest ok. 200 Mg odpadów drzewnych w ciągu roku. Kocioł UKS-130 pracuje na
potrzeby zasilania w ciepło komory do suszenia drewna, a pozostałe na potrzeby c.o. i c.w.u.
Poza zanieczyszczeniami powstającymi ze spalania paliw, z terenu zakładu emitowane są lotne związki
organiczne z lakierni zakładowej wyposażonej w 2 kabiny lakiernicze natryskowe i 1 ścianę natryskową. Kabiny i
ściana natryskowa wyposażone są w kurtyny wodne ograniczające emisję stałych cząstek wchodzących w skład
stosowanych lakierów. W lakierni stosowane są lakiery nitrocelulozowe i chemoutwardzalne oraz odpowiednie
rozcieńczalniki.
W 2013 roku kontrola nie była przeprowadzona.
Kontrolowana jednostka posiada pozwolenie na emisję zanieczyszczeń do powietrza wydane przez Starostę Powiatowego w Łomży dla źródeł technologicznych – Decyzja z dnia 2.10.2006, znak. ROŚB.7644/3/06,
29
WIOŚ Białystok
ważna do 30.09.2016. Decyzja dotyczy emitorów lakierni i linii transportu pneumatycznego. Nie został nałożony
w w/w decyzji obowiązek prowadzenia pomiarów emisji.
„SONAROL„ Sp. J. Najda, Jedwabne, Zakład Produkcji Styropianu w Jeziorku
W zakładzie eksploatowana jest linia do produkcji styropianu, w skład której wchodzą: spieniarka o
wyd. 1 Mg/godz., forma do bloków o poj. 3,6 m3, linia do cięcia bloków i pakowarka.
Para na potrzeby linii technologicznej wytwarzana jest w kotle parowym typu RUMIA HTO-100, zasilanym gazem płynnym. Zużycie gazu wynosi średnio ok. 200 Mg rocznie.
Kontrolowana jednostka posiadała pozwolenie na wprowadzanie do powietrza zanieczyszczeń gazowych –
z emitorów linii technologicznej produkcji styropianu (wydane przez Starostę Łomżyńskiego). Zakład nie jest
zobowiązany do prowadzenia pomiarów emisji.
W 2013 roku Delegatura WIOŚ w Łomży nie prowadziła kontroli zakładu w zakresie ochrony powietrza.
3. Gospodarka odpadami
3.1.
Presje – Ilość wytwarzanych odpadów
Odpady przemysłowe
Sektor przemysłowy w powiecie łomżyńskim zdominowany jest głównie przez przetwórstwo rolno – spożywcze,
z przewagą przemysłu mleczarskiego. Struktura powstających odpadów przemysłowych ze względu na ich pochodzenie przedstawia się następująco:
•
•
•
•
•
odpady z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności,
odpady nieorganiczne z procesów termicznych,
odpady z przetwórstwa drewna oraz papieru, tektury, płyt i mebli,
odpady z urządzeń do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczani ścieków i gospodarki wodnej,
odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych.
Na terenie powiatu łomżyńskiego nie funkcjonuje żadne stałe składowisko odpadów przemysłowych.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego ilość odpadów przemysłowych wytworzonych w powiecie
łomżyńskim w 2013 roku wyniosła ok. 51,3 tys. ton , co stanowi niecałe 3 % ogólnej ilości odpadów wytworzonych i nagromadzonych w województwie podlaskim. Podobnie jak w latach poprzednich 100% wytworzonych
odpadów poddane zostało procesom odzysku.
Odpady przemysłowe wytworzone z wyłączeniem komunalnych(źródło:GUS)
Ogółem [tys. Mg/r]
2010
2011
2012
2013
Powiat łomżyński
125,4
88,4
87,1
51,3
Miastkowo - gmina
26,9
42,5
43,5
7,1
Piątnica - gmina
98,5
45,9
43,6
44,2
713,5
707,6
1467,5
1827,5
PODLASKIE - ogółem
30
WIOŚ Białystok
Odpady komunalne
W związku ze specyfiką analizowanego terenu (teren o charakterze rolniczym), bez uciążliwego dla
środowiska przemysłu, w powiecie powstają głównie odpady komunalne. Tabela poniżej przedstawia ilość zebranych, zmieszanych odpadów komunalnych w powiecie łomżyńskim i poszczególnych gminach na tle województwa podlaskiego w latach 20010-2012, wg danych GUS (brak danych za 2013 rok).
Odpady komunalne zmieszane, zebrane w latach 2010-2012 (dane GUS).
Ogółem w Mg
2010
Powiat łomżyński
2011
2012
6 952,72
8 203,41
7 616,59
483,56
501,21
455,97
297,5
308,62
261,04
186,06
192,59
194,93
Łomża
1 941,47
3 142,85
2 925,05
Miastkowo
1 437,05
830,88
823,42
Nowogród
493,65
452,66
430,42
Nowogród - miasto
417,89
350,74
331,37
75,76
101,92
99,05
Piątnica
1 473,25
1 795,30
1 545,52
Przytuły
91,30
101,55
97,10
Śniadowo
698,21
762,73
791,44
Wizna
170,06
357,80
286,10
Zbójna
164,17
258,43
261,57
232 576,08
236 957,61
229 048,12
Jedwabne
Jedwabne - miasto
PODLASKIE - ogółem
Zgodnie z założeniami Wojewódzkiego Programu Gospodarki Odpadami (WPGO) system gospodarowania
odpadami komunalnymi w powiecie łomżyńskim oparty jest o regionalny zakład zagospodarowania odpadów –
Zakład Przetwarzania i Unieszkodliwiania Odpadów w Czartorii.
Według „Powiatowego planu gospodarki odpadami na lata 2011-2014 dla powiatu łomżyńskiego z perspektywą na lata 2015-2018” na terenie powiatu łomżyńskiego zostaną przyjęte następujące kierunki działań w celu ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko:
wdrożenie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów poprzez realizację
elementów Zakładu Zagospodarowania Odpadów (ZZO) Czartoria,
likwidacja nieleglnych miejsc składowania odpadów,
promocja wykorzystania opakowań ulegających biodegradacji wśród mieszkańców gminy,
zmniejszenie masy składowanych odpadów,
promocja biologicznych, przydomowych oczyszczalni ścieków w terenie zabudowy
rozproszonej.
Na terenie powiatu łomżyńskiego zostaną podjęte następujące kierunki działań wspomagających prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie, zbiórki, transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów
komunalnych:
nadzór nad podmiotami, które posiadaja zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbierania
i transporu odpadów od mieszkańców powiatu,
rozwój systemu ewidencji odpadów komunalnych wytwarzanych, zbieranych, poddawanych odzyskowi
i unieszkodliwianiu na terenie powiatu,
31
WIOŚ Białystok
3.2.
wprowadzenie selektywnego zbierania i odbierania (zgodnie z zapisami WPGO) następujących frakcji
odpadów komunalnych:
odpady zielone z parków i ogrodów,
papier i tektura,
odpady opakowaniaowe ze szkła w podziale na szkło bezbarwne i kolorowe,
tworzywa sztuczne i metale,
zużyte baterie i akumulatory,
zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,
przterminowane leki,
chemikalia,
meble i inne odpady wielkogabarytowe,
odpady budowlano – remontowe.
zapewnienie transportu zebranych selektywnie odpadów w sposób uniemożliwiający ich zmieszanie,
egzekwowanie obowiązków w zakresie odzysku i recyklingu,
zapewnienie współpracy z organizacjami odzysku,
utworzenie ZZO Czartoria,
promocja odzysku i unieszkodliwania odpadów z jednoczesnym zmniejszeniem ilości odpadów
unieszkodliwianych poprzez składowanie,
zachęcanie inwestorów do realizacji inwestycji w sposóg zgodny z założeniami planów gospodarki
odpadami kązdego szczebla.
Stan - Składowiska odpadów
Od dnia 1 stycznia 2013 wszystkie odpady komunalne zmieszane o kodzie 20 03 01 należy kierować do regionalnych instalacji przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK) zapewniających mechaniczno-biologiczne
przetwarzanie zmieszanych odpadów komunalnych i wydzielanie ze zmieszanych odpadów komunalnych frakcji
nadających się w całości lub w części do odzysku.
Gospodarka odpadami w województwie podlaskim opiera się na wskazanych w WPGO na lata 2012 - 2017 regionach gospodarki odpadami (RGO). Odpady komunalne zmieszane, odpady z pielęgnacji terenów zielonych
oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczone do składowania mogą być zagospodarowywane tylko i wyłącznie w ramach danego regionu. W każdym RGO wyznacza się instalacje regionalne, instalacje zastępcze oraz stacje przeładunkowe.
W województwie podlaskim wydzielono cztery regiony gospodarki odpadami (RGO):Centralny, Południowy,
Północny i Zachodni. W ramach tych regionów wydzielono obszary objęte projektami finansowanymi w ramach
POIiŚ (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko). Region Zachodni obejmuje 45 gmin zamieszkałych
przez 329 300 osób (stan na 2011 r.)
W Zachodnim Regionie Gospodarowania Odpadami wydzielono dwa obszary:
a) Obszar Czartoria (168 122 mieszkańców),
b) Obszar Czerwony Bór (161 178 mieszkańców).
Powiat łomżyński według tego podziału należy do → Regionu Zachodniego → Obszaru Czartoria.
Składowiska nie spełniające wymagań wynikających z przepisów ochrony środowiska prawa krajowego jak i
wspólnotowego z dniem 31.06. 2012 roku zostały zamknięte. Składowiska: w Piątnicy (dla gm. Piątnica) i w Małachowie (dla gm. Wizna) zamknięte zostały w 2009r.; składowisko w Piankach (dla gm. Zbójna) oraz stara komora składowiska w Czartorii - zamknięte zostały z dn. 31.06.2012r.; Burmistrz Nowogrodu jako zarządzający
składowiskiem odpadów w Nowogrodzie otrzymał decyzję wyrażającą zgodę na jego zamknięcie z dn. 4 października 2013r. (DIS-V.7241.2.6.2013) wydaną przez Marszałka Województwa Podlaskiego.
Główną instalacją do przetwarzania i unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie Obszaru Czartoria
jest oddany do użytkowania Zakład Przetwarzania i Unieszkodliwiania Odpadów (ZPiUO) w Czartorii. Instalacjami zastępczymi dla nowej komory składowiska w ZPiUO w Czartorii w wypadku awarii, bądź innej przyczyny,
z powodu której główna instalacja nie może przyjmować odpadów, są:
32
WIOŚ Białystok
- Składowisko Odpadów Komunalnych w m. Ratowo – Piotrowo (gmina Śniadowo) – przeznaczone do zamknięcia do końca 2014r.,
- Składowisko Odpadów Komunalnych w Korytkach Borowych (gmina Jedwabne) – przeznaczone do zamknięcia do końca 2014r..
Na terenie powiatu łomżyńskiego nie są przewidziane stacje przeładunkowe współpracujące z instalacją w
Czartorii.
W skład nowej instalacji ZPiUO w Czartorii wchodzą:
- nowo wybudowana kwatera do unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne,
- stara kwatera – w trakcie rekultywacji,
- kwatery do unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest,
- system ujmowania odcieków,
- system ujmowania gazu składowiskowego,
- instalacje pomocnicze oraz pozostałe obiekty niezbędne do prawidłowego funkcjonowania instalacji.
Dokładny opis ZPiUO zawiera podrozdział 3.4.Reakcje – Przeciwdziałania.
3.3.
Stan – Odpady niebezpieczne wg Wojewódzkiego Systemu Odpadowego – baza
prowadzona przez Marszałka Województwa Podlaskiego
Szczególna uwaga Inspekcji Ochrony Środowiska zwrócona jest na odpady niebezpieczne, ze względu na ich
największe negatywne oddziaływanie na środowisko w przypadku niewłaściwego postępowania przy zagospodarowaniu bądź utylizacji.
W roku 2013 WIOŚ nie zbierał danych na temat wytwarzania i zagospodarowywania odpadów niebezpiecznych w województwie podlaskim. Dane w zakresie odpadów, w tym niebezpiecznych, zbiera, zgodnie z kompetencjami, Marszałek Województwa Podlaskiego.
Według danych Wojewódzkiego Systemu Odpadowego:
→ W roku sprawozdawczym 2013 w bazie WSO (Wojewódzki System Odpadowy) zgromadzono informacje o 56
wytwórcach odpadów niebezpiecznych z terenu powiatu łomżyńskiego.
→ Do największych wytwórców odpadów niebezpiecznych (powyżej 5 ton) należą:
- Środowisko i Innowacje Sp. z o.o. Dobrów –Tuczępy, Środowisko i Innowacje Sp. z o.o. – gmina Piątnica (zbiórka azbestu)
- 140,998 Mg;
- PPHU Ubojnia, skup i sprzedaż mięsa z uboju B. Łukasiewicz, Kupiski Stare
- 34,444 Mg;
- MATBUD Spółka Jawna J. Zarański, M. Pyrcak, Piątnica Poduchowna
-
7,392 Mg;
- Usługi Remontowo Budowlane Bajno Karol, Łomża
-
6,260 Mg.
→ Na terenie powiatu łomżyńskiego wytworzono w sumie 205,495 Mg odpadów niebezpiecznych, zebrano
29,752 Mg, unieszkodliwiono w instalacjach 498,670 Mg.
33
WIOŚ Białystok
→ Największą grupę odpadów stanowiły:
- materiały konstrukcyjne zawierające azbest,
- odpady drewna, szkła, i tworzyw sztucznych zawierające lub zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi
(podkłady kolejowe),
- odpadowa tkanka zwierzęca wykazująca właściwości niebezpieczne.
→ Proces unieszkodliwiania w instalacjach dotyczył odpadów: materiały izolacyjne zawierające azbest, i materiały konstrukcyjne zawierające azbest. Prowadziło go Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i
mieszkaniowej Zakład Budżetowy w Łomży – Zakład w Czartorii, Czartoria gm. Miastkowo.
Zbieranie odpadów prowadziło 8 firm. Najwięcej zebrały i przekazały do unieszkodliwienia bądź odzysku:
- P.U. MODEN w Modzelach Skudoszach
– 24,671 Mg,
- Sklep z Artykułami do Produkcji Rolnej, Handel, Usługi, Transport, Wizna – 4,076 Mg.
3.4.
Reakcje - Działalność kontrolna
Delegatura WIOŚ w Łomży skontrolowała następujące instalacje do składowania odpadów:
1. Składowisko odpadów komunalnych w Czartorii dla miasta Łomży i gminy Miastkowo.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku Delegatura w Łomży w dniach
29.10.2013r. – 29.11.2013r. przeprowadziła kontrolę w Miejskim Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej i
Mieszkaniowej Zakład Budżetowy w Łomży do którego należy Zakład Przetwarzania i Unieszkodliwiania Odpadów w Czartorii oraz rekultywowane stare składowisko w Czartorii.
W czasie kontroli stwierdzono szereg nieprawidłowości:
1. Naruszenie warunków pozwolenia zintegrowanego DIS-V.722.1.1.2011 z dnia 28.02.2011r., ze zmianą w decyzji DIS-V.722.1.8.2011 z dnia 13.04.2013r. wydanego przez Zarząd Województwa Podlaskiego – przekroczenie
ilości odpadów dopuszczonych do wytworzenia, przekroczenie ilości odpadów poddanych procesom unieszkodliwiania i odzysku w ZPiUO w Czartorii.
2. Stwierdzono naruszenie warunków decyzji Marszałka Województwa Podlaskiego DIS.V.7241.2.2.2011 z
dnia 07.03.2012r, wyrażającej zgodę na zamknięcie składowiska.
Stwierdzono przyjmowanie odpadów do rekultywacji, które nie odpowiadają deklarowanemu przez MPK
Sp. z o.o. w Ostrołęce kodowi 191209. W roku 2012, do rekultywacji składowiska, MPGKiM w Łomży przyjęło od
MPK Sp.z o.o. Ostrołęka 2000,46 Mg odpadów, które zakwalifikowano jako 191209, a w I połowie 2013r. MPK
Sp. z o.o. w Ostrołęce przekazało 13 549,04 Mg takich odpadów.
Do rekultywacji składowiska MPGKiM kierowało również odpady 190503 (kompost nie odpowiadający wymaganiom). Ten rodzaj odpadów może być wykorzystywany w procesie rekultywacji do tworzenia warstwy biologicznej a nie na etapie, obecnie prowadzonej rekultywacji technicznej. Było to więc składowanie odpadów. Za
15659,82 Mg odpadów o kodzie 190503 przekazanych na rekultywowane kwatery w roku 2012 oraz za
9246,37 Mg przekazanych w I połowie 2013r. powinny być wniesione opłaty.
Nie jest realizowany harmonogram działań związanych z rekultywacją składowiska odpadów. Nie wykonano w terminie studni odgazowującej na kwaterze X zamkniętego składowiska.
3. Na terenie ZPiUO w Czartorii przetwarzano odpady komunalne wytworzone poza obszarem regionu gospodarki odpadami komunalnymi.
4. Stwierdzono błędy w zbiorczym zestawieniu danych o rodzajach i ilościach odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania za rok 2012. Zestawienie zostało sporządzone nierzetelnie, zawarte tam dane są niezgodne ze stanem rzeczywistym, wymaga
więc ono korekty.
34
WIOŚ Białystok
5. Zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o
instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania odpadów za 2012r. nie są zgodne ze stanem faktycznym.
6. Nieprawidłowo naliczono opłatę za korzystanie ze środowiska. Nie wniesiono opłaty za 18,66 Mg odpadów
o kodzie 191212, które zostały złożone na składowisku.
W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami Delegatura WIOŚ w Łomży, w dniu 06.12.2013r.,
wydała zarządzenia pokontrolne zobowiązujące MPGKiM ZB w Łomży do ich usunięcia.
Wymierzono karę pieniężną za nierzetelne, niezgodne ze stanem rzeczywistym, sporządzenie zbiorczego
zestawienia danych o rodzajach i ilościach odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i
urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania za rok 2012.
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Białymstoku po zgłoszeniu przez Kierownika Delegatury w Łomży WIOŚ w Białymstoku, możliwości wystąpienia szkody w środowisku w wodach podziemnych na składowisku
odpadów w Czartorii, na skutek pogorszenia stanu chemicznego wód podziemnych w piezometrach podjęła postępowanie wyjaśniające.
Delegatura WIOŚ w Łomży wystąpiła również z pismem do Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej
w Łomży z wnioskiem o objęcie szczególnym nadzorem terenu Zakładu Przetwarzania i Unieszkodliwiania Odpadów w Czartorii oraz rekultywowanego „starego” składowiska odpadów eksploatowanego przez MPGKiM
Zakład Budżetowy w Łomży w związku z niewłaściwym zabezpieczeniem kwater, na których przetrzymywane są
odpady i możliwością przedostawania się do gleby i ziemi zanieczyszczeń zawartych w odciekach ze składowiska.
Monitoring składowisk odpadów:
1. Na zamkniętym składowisku odpadów badania monitoringowe zarządzający składowiskiem prowadzi w
oparciu o:
- badanie wielkości opadu atmosferycznego – na podstawie badań IMGW w Ostrołęce, prowadzone 1 x dziennie,
- badanie poziomu i składu chemicznego wód podziemnych w 4 piezometrach – wymagane 2 x rok; W 2013r.
zarządzający przeprowadził badania 1 x w roku.
- badanie objętości i składu chemicznego wód odciekowych – 2 x rok; W 2013r. zarządzający przeprowadził
badania 1 x w roku.
- badanie składu gazu składowiskowego ze studzienek odgazowujących (monitoring niepełny: zarządzający nie
prowadzi monitoringu emisji gazu składowiskowego) – 1 x m-c,
- badanie osiadania powierzchni składowiska w oparciu o repery – 1 x rok.
W 2013 roku WIOŚ przeprowadził ocenę jakości wody z piezometrów na składowisku odpadów komunalnych w Czartorii zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych /Dz. U. Nr 143 poz. 896/. Zgodnie z tym rozporządzeniem klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych obejmuje 5 klas jakości wód podziemnych (I-V).
Klasy jakości wód podziemnych I, II i III oznaczają dobry stan chemiczny, a klasy IV i V oznaczają słaby stan
chemiczny. Próbki do badań pobrano z piezometrów 2 razy w roku. W pobranych próbkach przeprowadzono
badania w zakresie 10 wskaźników chemicznych: odczyn, pH, przewodnictwo właściwe, kadm, cynk, chrom,
ołów, miedź, rtęć, ogólny węgiel organiczny (OWO) oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne
(WWA).
Ocena stanu wód w wodach podziemnych pobranych z piezometrów w 2013r.
Składowisko Odpadów Komunalnych w Czartorii - Korytkach Leśnych
Piezometr 1
(odpływ)
Decydujące wskaźniki
Piezometr 2
(odpływ)
Piezometr 3
(odpływ)
Piezometr 4 (dobudowany w 2011r.dopływ)
Przewodnictwo
właściwe
Ogólny węgiel
organiczny
Przewodnictwo
właściwe
Ogólny węgiel
organiczny
Przewodnictwo
właściwe
Ogólny węgiel
organiczny
Ogólny węgiel
organiczny
Klasa czystości
V
V
V
III
Stan chemiczny
SŁABY
SŁABY
SŁABY
DOBRY
35
WIOŚ Białystok
W 2013r. o słabym stanie wody, podobnie jak w latach ubiegłych, w piezometrach 1-3 decydowały dwa
wskaźniki: przewodnictwo właściwe będące miarą przedostawania się do wód związków mineralnych oraz
ogólny węgiel organiczny (OWO) świadczący o znacznej koncentracji związków organicznych w wodach podziemnych. W całym cyklu pomiarowym pomierzone wartości tych wskaźników wielokrotnie przekraczały dopuszczalne normy. W 2013r. powyżej składowiska został wybudowany piezometr nr 4, na kierunku dopływu
wód podziemnych. Badania wód podziemnych z tego piezometru wykazały dobry stan chemiczny wód podziemnych: badane wielkości zawartości metali ciężkich mieściły się w granicach I i II klasy czystości, tylko OWO
– ogólny węgiel organiczny kwalifikował się do III klasy czystości.
W badaniach prowadzonych w latach 2008-2013 należy zauważyć, że parametry wpływające na klasyfikację
tj. przewodnictwo elektrolityczne i ogólny węgiel organiczny – OWO wielokrotnie przekraczają wartości graniczne dla V klasy czystości. Zawartość metali ciężkich w wodach podziemnych jest niska, nie przekracza wartości charakterystycznych dla II klasy czystości i nie wpływa na klasyfikację.
W wodzie pobranej ze studzienki odciekowej stwierdzono wysokie wartości przewodnictwa właściwego wskazującego na zawartość jonów mineralnych oraz wysoką wartość ogólnego węgla organicznego świadczącą o dużej zawartości w wodzie odciekowej związków organicznych. Ze względu na brak stosownego rozporządzenia
dotyczącego oceny wód odciekowych nie przeprowadzono szczegółowej analizy i oceny tych wód.
2. Na eksploatowanym obecnie składowisku wchodzącym w skład nowej instalacji zarządzający prowadzi badania monitoringowe w oparciu o:
- badanie wielkości opadu atmosferycznego – na podstawie danych ze stacji meteorologicznej w Białymstoku
oraz na podstawie własnej stacji – pomiary prowadzone 1 x dziennie,
- badanie poziomu i składu chemicznego wód podziemnych w 4 piezometrach – 1x kwartał; W 2013r. Zarządzający przeprowadził badania tylko 2 x w roku.
- badanie objętości i składu chemicznego wód odciekowych – 1x kwartał; W 2013r. zarządzający przeprowadził
badania tylko 2 x w roku.
- badanie składu gazu składowiskowego ze studzienek odgazowujących (monitoring niepełny: zarządzający nie
prowadzi monitoringu emisji gazu składowiskowego),
- badanie osiadania powierzchni składowiska w oparciu o repery – 1 x rok.
W 2013 roku WIOŚ przeprowadził ocenę jakości wody z piezometrów na składowisku odpadów komunalnych w
Czartorii zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008r. w sprawie kryteriów i sposobu
oceny stanu wód podziemnych /Dz. U. Nr 143 poz. 896/. Zgodnie z tym rozporządzeniem klasyfikacja elementów
fizykochemicznych stanu wód podziemnych obejmuje 5 klas jakości wód podziemnych (I-V). Klasy jakości wód
podziemnych I, II i III oznaczają dobry stan chemiczny, a klasy IV i V oznaczają słaby stan chemiczny.
Próbki do badań pobrano z piezometrów 2 razy w roku.
Zarządzający składowiskiem nie wywiązał się z obowiązującej rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 30
kwietnia 2013r. w sprawie składowisk odpadów (Dz.U. z 2013r. poz.523) częstotliwości prowadzenia badań
monitoringowych na eksploatowanym składowisku odpadów. W pobranych 2 x w roku próbkach przeprowadzono badania w zakresie 10 wskaźników chemicznych: odczyn, pH, przewodnictwo właściwe, kadm, cynk,
chrom, ołów, miedź, rtęć, ogólny węgiel organiczny (OWO) oraz wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne
(WWA).
Stan chemiczny wód podziemnych za 2013 rok w piezometrach zlokalizowanych na składowisku:
Składowisko Odpadów Komunalnych w Czartorii - Korytkach Leśnych
Piezometr 1
Piezometr 2
Piezometr 3
Klasa czystości
I
II
I
Piezometr 4
II
Stan chemiczny
DOBRY
DOBRY
DOBRY
DOBRY
W 2013r. stwierdzono dobry stan chemiczny wód podziemnych w piezometrach. Wszystkie badane parametry w roku pomiarowym charakteryzowały się wielkościami charakterystycznymi dla klas I i II.
36
WIOŚ Białystok
2. Składowisko odpadów komunalnych w Ratowie Piotrowie dla gmin Łomża i Śniadowo.
Gmina Łomża eksploatuje składowisko odpadów w Ratowie-Piotrowie (dla gmin Łomża i Śniadowo)
zgodnie z wymaganymi decyzjami administracyjnymi. Zarządzającym składowiskiem, zgodnie z odpowiednią
umową, są „Wodociągi Wiejskie” Spółka z o.o. w Łomży. Kierownikiem składowiska jest pracownik Spółki, posiadający świadectwo kwalifikacji, w zakresie składowania odpadów, wydane przez Wojewodę Podlaskiego (nr
006 z dnia 4 lipca 2002r). Dokładny opis składowiska (lokalizację, decyzje administracyjne, rodzaje prowadzonej
działalności, stan techniczny i opis eksploatacji) zawiera „Informacja o stanie środowiska …. w 2011r.”
• Podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 21.03. i 30.03.2012r. stwierdzono niedopełnienie obowiązku wykonywania badań emisji gazu składowiskowego przed 2012r. Jak wynikało z wyjaśnień złożonych przez kierownika
składowiska, badań emisji nie prowadzono, ze względu na jej znikomą wielkość. Obowiązek badań emisji jest
realizowany od początku roku 2012.
W związku z powyższymi okolicznościami, odstąpiono od stosowania kary grzywny za brak realizacji ww. obowiązku. W stosunku do kierownika składowiska zastosowano pouczenie.
• Podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 22.03. i 29.03.2013r. ustalono, że:
- przyjmowanie odpadów na składowisko zakończono w dn. 31.12. 2012r.,
- według Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami składowisko w Ratowie Piotrowie funkcjonuje jako składowisko zastępcze do końca 2017r.,
- Wójt Gminy Łomża w marcu 2013r. wystąpił z wnioskiem do Marszałka Województwa Podlaskiego o wyrażenie zgody na zamknięcie składowiska. Z uwagi na brak decyzji zatwierdzającej instrukcję prowadzenia składowiska odpadów sporządzonej zgodnie z art. 129 ustawy o odpadach (Dz. U. z 2013r. poz.21) postanowieniem wydanym przez Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego w Białymstoku (DIS-V.7241.2.2.2013 z dn.
25.03.2013) postępowanie zostało zawieszone,
- zarządzający składowiskiem prowadzi w pełnym zakresie jego monitoring jak dla składowiska w fazie eksploatacyjnej do czasu uzyskania decyzji o zamknięcie składowiska,
- zarządzający sporządzał i przekazywał Marszałkowi Województwa zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i
ilości zbieranych odpadów i o sposobach gospodarowania nimi oraz zbiorcze zestawienie danych o korzystaniu
ze środowiska.
Nie stwierdzono naruszeń i nieprawidłowości.
Monitoring składowiska prowadzony jest w oparciu o badania:
- wielkości opadu atmosferycznego (dane przesyłane przez IMGW Dział Służby Pomiarowo – obserwacyjnej w
Białymstoku),
- poziomu wód podziemnych oraz parametrów wskaźnikowych w wodach podziemnych pobranych z piezometrów (1x kwartał),
- objętości i składu wód odciekowych,
- osiadania powierzchni składowiska w oparciu o ustalone repery (raz w roku),
- składu masy zeskładowanych odpadów oraz ich struktury (raz w roku).
- w zakresie składu gazu składowiskowego.
Stan chemiczny wód podziemnych za 2013 rok w piezometrach zlokalizowanych na składowisku :
SOK w Ratowie Piotrowie – gmina Śniadowo
Piezometr 1
Piezometr 2
Piezometr 3
Klasa czystości
I
II
II
Stan chemiczny
DOBRY
DOBRY
DOBRY
W roku 2013 w badanych piezometrach stwierdzono dobry stan wód charakterystyczny dla I i II klasy czystości.
Nie stwierdzono podwyższonych wartości metali ciężkich i ogólnego węgla organicznego.
Prowadzone badania nie wykazują zmian parametrów, mogących świadczyć o negatywnym wpływie obiektu
na środowisko.
W wodzie pobranej ze studzienek odciekowych na składowiskach stwierdzono wysokie wartości przewodnictwa właściwego wskazującego na zawartość jonów mineralnych oraz wysoką wartość ogólnego węgla organicznego świadczącą o dużej zawartości w wodzie odciekowej związków organicznych. Ze względu na brak stosownego rozporządzenia dotyczącego oceny wód odciekowych nie przeprowadzono szczegółowej analizy i oceny
tych wód.
37
WIOŚ Białystok
3. Składowisko odpadów komunalnych w Nowogrodzie (gmina Nowogród).
Zarządzającym składowiskiem jest Komunalny Zakład Budżetowy w Nowogrodzie.
Kontrola przeprowadzona w dn. 21-22.03.2012r. w zakresie eksploatacji oraz przestrzegania wymogów prawa
ochrony środowiska na gminnym składowisku odpadów komunalnych.
Stwierdzone naruszenia i nieprawidłowości:
- brak systemu drenażu odcieków oraz zbiornika do gromadzenia odcieków,
- brak instalacji do odprowadzania gazu składowiskowego,
- brak pasa zieleni wokół składowiska.
Podlaski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska wydał decyzję znak: DIŁ.7023.231.1.2012.JZ z dn.
30.03.2012r. orzekającą wstrzymać od dnia 30.06.2012r. użytkowanie instalacji do składowania odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w m. Nowogród zarządzanej przez Gminę Nowogród.
Zarządzający składowiskiem pismem KZB.7000.29.2012 z dn. 13.04.2012r. skierowanym do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Warszawie odwołał się od decyzji WIOŚ. Główny Inspektor Ochrony Środowiska
uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji (decyzja GIOŚ
DIiO-420/165/2012/kjp z dn. 02.07.2013r.). Ponowne rozpatrywanie sprawy przez organ I instancji (WIOŚ) jest
bezprzedmiotowe, gdyż właściciel składowiska wystąpił z wnioskiem o zamknięcie składowiska.
Kontrola przeprowadzona w dniach 01.08. i 20.08.2013r. na wniosek Podlaskiego Urzędu Marszałkowskiego
oceniająca stan bieżący w związku ze złożonym wnioskiem o zamknięcie składowiska wykazała:
- stan i wyposażenie składowiska bez zmian,
- odpady na składowisko dowożone były do 31.12.2012r.,
- od stycznia do czerwca 2013r. odpady zebrane przez KZB w Nowogrodzie z terenu gminy Nowogród dowożone były do Zakładu Przetwarzania i Unieszkodliwiania Odpadów w Miastkowie,
- od 01.07.2013r. odbiorem odpadów z terenu gminy zajmuje się firma z Zambrowa z siedzibą w Łomży: Usługi
komunalne „Błysk” M. Marczyk, Zambrów i wywozi je do Zakładu Przetwarzania i Unieszkodliwiania Odpadów
w Miastkowie,
ze środowiska.
Marszałek Województwa Podlaskiego decyzją DIS-V.7241.2.6.2013 z dn. 04.10.2013r. wyraził zgodę na zamknięcie składowiska w Nowogrodzie z terminem zakończenia rekultywacji – 31.07.2015r.
Monitoring składowiska w Nowogrodzie prowadzony jest w oparciu o badania:
- wielkości opadu atmosferycznego (codzienne wydruki pomiarów ze stacji meteorologicznej RDLP Białystok
Nowogród (Morgowniki),
- poziomu wód podziemnych oraz parametrów wskaźnikowych w wodach podziemnych pobranych z piezometrów (1x na kwartał),
- osiadania powierzchni składowiska w oparciu o ustalone repery (raz w roku),
- składu masy zeskładowanych odpadów oraz ich struktury (raz w roku).
Nie prowadzi się badań:
- w zakresie emisji i składu gazu składowiskowego,
- objętości i składu wód odciekowych.
Stan chemiczny wód podziemnych za 2013 rok w piezometrach zlokalizowanych na składowisku :
Składowisko Odpadów Komunalnych w Nowogrodzie
Piezometr 1
Rzędna terenu 127,08
Piezometr 2
Piezometr 3
Klasa czystości
II
II
II
Stan chemiczny
DOBRY
DOBRY
DOBRY
W 2013r. we wszystkich trzech piezometrach stwierdzono dobry stan wód charakterystyczny dla I i II klasy czystości. W 2012 roku w piezometrze 2 stwierdzono słaby stan chemiczny wód ze względu na wysoką zawartość
przewodnictwa właściwego oraz ogólnego węgla organicznego (V klasa czystości). We wszystkich piezometrach
38
WIOŚ Białystok
nie stwierdzono obecności metali ciężkich. Wszystkie otrzymane stężenia metali były bardzo niskie i przyjmowały wartości poniżej granicy oznaczalności lub charakterystyczne były dla I klasy czystości.
4. Składowisko odpadów komunalnych w Korytkach Borowych dla gminy Jedwabne.
Właścicielem gruntu na którym zlokalizowane jest składowisko odpadów jest Gmina Jedwabne. Dzierżawcą
obiektu jest „Czyścioch” Sp. z o.o. Białystok na podstawie umowy z dnia 06.08.2013r. zawartej z Burmistrzem
Jedwabnego na okres 3 lat. Dzierżawca zobowiązuje się do przygotowania dokumentów związanych z zamknięciem i rekultywacją składowiska, w tym wniosku o zgodę na zamknięcie i rekultywację składowiska odpadów,
projektu rekultywacji, harmonogramu prowadzenia prac rekultywacyjnych, wniosku o decyzję na odzysk oraz
przeprowadzenia rekultywacji składowiska na własny koszt.
Stan formalno-prawny w zakresie eksploatacji składowiska jest uregulowany. Zgodnie z Planem Gospodarowania Odpadami Województwa Podlaskiego na lata 2012-2017 składowisko funkcjonuje jako składowisko zastępcze do czasu uzyskania decyzji o zamknięciu składowiska do końca 2017 roku. Składowisko znajduje się w fazie
eksploatacji. Faza eksploatacyjna obejmuje okres od uzyskania decyzji zatwierdzającej instrukcję prowadzenia
składowiska do dnia zakończenia rekultywacji składowiska.
W okresie: marzec 2013 – czerwiec 2014 przeprowadzono kontrole składowiska:
- wszystkie odpady odbierane z terenu gminy przez Komunalny Zakład Budżetowy w Jedwabnem wywożone są
na gminne składowisko odpadów w Korytkach Borowych,
ze środowiska.
- nie prowadzono pomiarów emisji gazu składowiskowego oraz jego składu,
- kwartalne sprawozdania podmiotu odbierającego odpady komunalne od właścicieli zawierały błędy,
W wyniku stwierdzonych naruszeń i nieprawidłowości:
- wydano zarządzenia pokontrolne, wystąpiono z pismem do Burmistrza Miasta Jedwabne informującym o wynikach przeprowadzonej kontroli oraz wydano decyzję w sprawie wymierzenia kary pieniężnej.
Zarządzający składowiskiem poinformował Delegaturę WIOŚ w Łomży o wykonaniu zarządzeń pokontrolnych.
- składowisko jest nieczynne, zamknięte, ogrodzone,
- odpady zostały splantowane lecz w dalszym ciągu nie przysypano ich warstwą izolacyjną ziemi,
- odpady z terenu gminy wywożone są do Zakładu Przetwarzania i Unieszkodliwiania Odpadów w Czartorii,
- posegregowane odpady przekazane będą firmie WIKLAN sp. z o.o. z Nowogrodu do października 2013r.
- brak przesypywania odpadów warstwą izolacyjną ziemi.
Wydano zarządzenia pokontrolne. Ze względu na przeniesienie obsługi składowiska na nowego zarządzającego
WIOŚ wycofał zarządzenie.
• Podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 16.06.-25.06.2014r. ustalono, że:
Na składowisku nowy zarządzający - „Czyścioch” Sp. z o.o. Białystok - nie prowadzi żadnych prac związanych z
przygotowaniem do składowania odpadów przewidzianych w „Instrukcji Prowadzenia Składowiska Odpadów w
Korytkach Borowych gm. Jedwabne”.
- Nie są prawidłowo wykonywane badania monitoringowe obowiązujące w fazie eksploatacji składowiska . W
2013 roku nie wykonano obowiązującej ilości badań wód podziemnych z piezometrów, nie były też one prowadzone z odpowiednią częstotliwością tj. co 3 miesiące. Wymagane co miesiąc badanie składu gazu składowiskowego w 2013 roku było wykonane tylko 1 raz. Do czasu kontroli tj. do czerwca 2014 roku badania wód podziemnych i gazu składowiskowego wcale nie były wykonywane.
Wydano zarządzenia pokontrolne dot. prawidłowego prowadzenia monitoringu składowiska. 15 lipca 2014 roku
zarządzający poinformował o podpisaniu w dniu 27.05.2014 roku umowy o prowadzenie monitoringu, a badania rozpoczęto 20.06.2014r. Data podpisania umowy wskazuje, że w roku 2014 wymagane badania monitoringowe składowiska za całe pierwsze półrocze nie były prowadzone z odpowiednią częstotliwością .
39
WIOŚ Białystok
- wielkości opadu atmosferycznego,
- poziomu i stanu chemicznego wód podziemnych pobieranych z 3 piezometrów na składowisku,
- objętości oraz składu chemicznego wód odciekowych ,
- przebiegu osiadania powierzchni składowiska na podstawie zamontowanych reperów,
- badań wielkości emisji i składu gazu składowiskowego – 3 studnie odgazowujące.
Ocena stanu chemicznego wód podziemnych za 2013 rok w piezometrach zlokalizowanych na składowisku :
Składowisko Odpadów Komunalnych w Korytkach Borowych – gmina Jedwabne
Klasa czystości
Wskaźniki decydujące
Stan chemiczny
Piezometr 1
Piezometr 2
Piezometr 3
III
III
III
Ogólny Węgiel Organiczny
cynk
cynk
DOBRY
DOBRY
DOBRY
W 2013r. we wszystkich badanych piezometrach stwierdzono dobry stan chemiczny wód podziemnych. Zawartość metali ciężkich była niska (poniżej granicy oznaczalności), jedynie wartości cynku w piezometrze 2 i 3 charakterystyczne były dla III klasy czystości. Przewodnictwo właściwe będące miarą przedostawania
się do wód związków mineralnych mieściło się w granicach II klasy czystości i najwyższe było w piezometrze 3.
W wodzie pobranej ze studzienki odciekowej na składowiskach stwierdzono wysokie wartości przewodnictwa właściwego wskazującego na zawartość jonów mineralnych oraz wysoką wartość ogólnego węgla
organicznego świadczącą o dużej zawartości w wodzie odciekowej związków organicznych. Ze względu na brak
stosownego rozporządzenia dotyczącego oceny wód odciekowych nie przeprowadzono szczegółowej analizy i
oceny tych wód.
5. Składowisko odpadów komunalnych dla gminy Wizna
Właścicielem i zarządzającym składowiskiem jest Gmina Wizna. Składowisko zlokalizowane jest około 2,0 km
od Wizny, przy drodze gminnej do wsi Małachowo. Stan formalno-prawny w zakresie eksploatacji składowiska
jest uregulowany. Właściciel składowiska uzyskał decyzję Marszałka Województwa Podlaskiego w Białymstoku z
dn. 7 stycznia 2014r. (DIS-V.7241.2.15.2013) zmieniającą decyzję Starosty Łomżyńskiego z dn. 31 stycznia 2008
roku (ROŚB.7623/29/07/08) wyrażającą zgodę na zamknięcie gminnego składowiska odpadów. Decyzja ta
zmienia harmonogram działań związanych z procesem rekultywacji, której ostateczne zakończenie wyznaczone
zostało na koniec grudnia 2017 roku.
Podczas kontroli przeprowadzonej w dniach 26.03. i 30.03. 2013r. w zakresie przestrzegania wymagań prawa
ochrony środowiska na zamkniętym składowisku w Małachowie dla gminy Wizna nie stwierdzono naruszeń.
Monitoring składowiska w fazie poeksploatacyjnej prowadzony jest w oparciu o:
- badania wielkości opadu atmosferycznego,
- badania poziomu wód podziemnych
- badanie przebiegu osiadania powierzchni składowiska
- badanie struktury i składu masy składowanych odpadów, w celu określenia powierzchni i objętości zajmowanej przez odpady oraz struktury składowanych odpadów.
- ilości i składu chemicznego wód odciekowych (brak instalacji odprowadzającej odcieki ze składowiska),
- emisji i składu gazu składowiskowego (brak instalacji odprowadzającej gaz składowiskowy).
Ocena stanu chemicznego wód podziemnych w 2013r w piezometrach zlokalizowanych na składowisku :
Składowisko Odpadów Komunalnych w Wiźnie – gmina Wizna
Piezometr 1
Piezometr 2
Piezometr 3
Klasa czystości
-
II
I
Stan chemiczny
Brak badań
DOBRY
DOBRY
40
WIOŚ Białystok
W roku 2013 w badanych piezometrach stwierdzono dobry stan wód charakterystyczny dla I i II klasy czystości.
Nie stwierdzono podwyższonych wartości metali ciężkich i ogólnego węgla organicznego. Prowadzone badania
nie wykazują zmian parametrów, mogących świadczyć o negatywnym wpływie obiektu na środowisko.
→ Składowiska niekontrolowane w 2013r.
1. Składowisko odpadów komunalnych w Piankach dla gminy Zbójna.
Właścicielem składowiska odpadów jest gmina Zbójna. Starosta Łomżyński wydał zgodę na zamknięcie składowiska decyzją ROŚB.6237.5.2012 z dn. 19.10.2012. Zakończenie rekultywacji składowiska przewidziane jest na
koniec 2015r.
- wielkości opadu atmosferycznego za pomocą deszczomierza, odczyty wielkości opadu odnotowywane są w
rejestrze raz dziennie,
- poziomu wód podziemnych oraz ich składu,
- struktury i składu masy składowanych odpadów prowadzone raz w roku.
- przebiegu osiadania powierzchni składowiska w oparciu o ustalone repery,
- składu wód odciekowych,
- gazu składowiskowego ze względu na brak instalacji odgazowującej.
Ocena stanu chemicznego wód podziemnych w 2013 roku w piezometrach zlokalizowanych na składowisku :
Składowisko Odpadów Komunalnych w Piankach – gmina Zbójna
Piezometr 1
Rzędna terenu 108,33m n.p.m.
Piezometr 2
Rzędna terenu 107,58m n.p.m.
Piezometr 3
Rzędna terenu 108,25m
n.p.m.
Klasa czystości
II
I
II
Stan chemiczny
DOBRY
DOBRY
DOBRY
W roku 2013 w wodach podziemnych z badanych piezometrów stwierdzono we wszystkich piezometrach dobry stan wód charakterystyczny dla I i II klasy czystości. Nie stwierdzono podwyższonych wartości przewodnictwa właściwego, metali ciężkich i ogólnego węgla organicznego.
tych wód.
2. Składowisko odpadów dla gminy Piątnica w Piątnicy Włościańskiej.
Składowisko zostało zamknięte w 2009 roku. Rekultywację zakończono w 2010r.
Monitoring składowiska w latach 2010 i 2012 - 2013 nie był prowadzony.
Ostatnie badania poziomu i jakości wód podziemnych przeprowadzono w 2011 roku.
Klasyfikację wód podziemnych w piezometrach zlokalizowanych na składowisku w 2011r. przedstawiono w tabeli.
Składowisko Odpadów Komunalnych w Piątnicy
Piezometr 1
Piezometr 2
Piezometr 3
Stan chemiczny
SŁABY
DOBRY
SŁABY
Klasa czystości
V
II
V
Wskaźniki decydujące
Przewodnictwo właściwe
Ogólny węgiel organiczny
Ogólny węgiel organiczny
W piezometrze 2 stwierdzono dobry stan wód charakterystyczny dla I i II klasy czystości.
O słabym stanie wody (V klasa czystości) w pozostałych piezometrach zadecydowały:
41
WIOŚ Białystok
- w piezometrze 1 : przewodnictwo właściwe będące miarą przedostawania się do wód związków mineralnych
oraz wysoka zawartości ogólnego węgla organicznego (V klasa czystości),
- w piezometrze 3 : ogólny węgiel organiczny.
Nie stwierdzono podwyższonych wartości metali ciężkich.
Taka klasyfikacja wód podziemnych notowana jest od 2008r.
tych wód.
4. Promieniowanie elektromagnetyczne- PEM
4.1
Presje- Źródła emisji PEM
Promieniowanie elektromagnetyczne (PEM) w tym promieniowanie niejonizujące zaliczane jest obecnie do
podstawowych rodzajów zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Promieniowanie niejonizujące to emisja
energii elektromagnetycznej w postaci pól elektromagnetycznych, wywoływana zmianami rozkładów ładunków
elektrycznych w układach materialnych, której absorpcja w organizmach żywych może wywoływać efekty biologiczne, nie powodując jednak jonizacji atomów i cząsteczek tych organizmów.
Najpowszechniej występującymi instalacjami będącymi źródłami PEM, które mają istotny wpływ na ogólny
poziom pól w środowisku są linie elektroenergetyczne oraz instalacje radiokomunikacyjne, takie jak stacje
bazowe telefonii komórkowej oraz stacje nadawcze radiowe i telewizyjne.
Szczegółowe zasady pomiarów pól elektromagnetycznych w środowisku określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w
środowisku oraz sposobów sprawdzenia dotrzymania tych poziomów (Dz.U. Nr 192, poz. 1883). Badania prowadzi się dla dwóch rodzajów terenów:
- przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową,
- miejsc dostępnych dla ludności.
Sprawdzenia dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku dokonuje się metodą pomiaru pól elektromagnetycznych w środowisku w otoczeniu instalacji wytwarzających takie
pola i porównując otrzymane wyniki pomiarów z wartościami dopuszczalnymi parametrów fizycznych pól elektromagnetycznych określonymi w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
Ochrona przed polami elektromagnetycznymi polega również na wykonaniu pomiarów przez inne
podmioty. Przepisy prawne stanowią, że prowadzący instalację oraz użytkownik urządzenia emitującego pola
elekromagnetyczne, które są przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko, są obowiązani
do wykonania pomiarów pól elektromagnetycznych w środowisku bezpośrednio po rozpoczęciu użytkowania
oraz każdorazowo w przypadku zmiany warunków pracy instalacji.
W roku 2011 pomiary prowadzono wg wytycznych określonych przez Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 roku w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól
elektromagnetycznych w środowisku (Dz.U. Nr 221 poz. 1645)
42
WIOŚ Białystok
4.2.
Stan – Pomiary kontrolne pól elektromagnetycznych - PEM
Od 2004 roku WIOŚ prowadzi inwentaryzację źródeł promieniowania na obszarze województwa podla-
skiego. W bazie WIOŚ wg stanu na dzień 31.12.2006 r. zewidencjonowane były 452 podmioty będące źródłami
emisji. W większości są to stacje bazowe radiolinii telefonii komórkowej oraz stacje nadawcze radiowotelewizyjne. Ponadto znajdują się tu także obiekty i urządzenia radiokomunikacyjne, radiolokacyjne
i radionawigacyjne, systemy radiowego dostępu abonenckiego SRDA oraz sieć elektroenergetyczna 400kV.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku od 2012 roku realizuje kolejny program badań
pól elektromagnetycznych. Program ten zakłada skoncentrowanie pomiarów na obszarach dostępnych dla ludności tj. w centralnych dzielnicach lub osiedlach miast o liczbie mieszkańców przekraczającej 50 tys. oraz w pozostałych miastach i na terenach wiejskich. Zakres prowadzenia badań obejmował pomiary natężenia składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w przedziale częstotliwości, co najmniej od 3 MHz do 3000 MHz.
W 2013 roku WIOŚ przeprowadził pomiary w 45 punktach pomiarowych rozmieszczonych równomiernie na terenie województwa. Badania wykonano za pomocą miernika do pomiaru pola elektromagnetycznego
NMB 550 nr B-0781 oraz sondy EF-0391 A-0886 o zakresie częstotliwości 100 kHZ – GHz. W każdym z 45 punktów wykonano 2 –godzinny pomiar z częstotliwością próbkowania 1s. Na terenie powiatu łomżyńskiego wytypowano do badań jeden punkt pomiarowy: Wizna - centrum miejscowości, park koło Banku Spółdzielczego.
Wyniki pomiarów za lata 2008- 2012 zestawiono w poniższej tabeli:
Lokalizacja punktu kontrolnego
Średnia arytmetyczna zmierzonych wartości skutecznych natężeń pól
elektromagnetycznych promieniowania elektromagnetycznego przy
użyciu sondy EP-300
V/m
%
wartości
dopuszczalnej
2008r.
Nowogród, rynek
0,24
3,4
Miastkowo
0,34
4,8
2009r.
Jedwabne ul. Jana Pawła II 12
0,19
2,7
Śniadowo, centrum , ul. Rynek 4
0,29
4,1
2010r.
Wizna, centrum, park koło Banku Spółdzielczego
0,11
1,6
2011r.
Nowogród, Park Miejski
0,15
2,1
Miastkowo, centrum miejscowości
0,17
2,4
2012r.
Śniadowo, centrum, ul. Rynek 4
<0,1
<1
Jedwabne, ul. Jana Pawła II 12
0,1
1
≤0,1
1,4
2013r.
Wizna, centrum, park koło Banku Spółdzielczego
Na podstawie przeprowadzonych pomiarów należy stwierdzić, że: w badanych w 2013 roku punktach
pomiarowych, jak również w punktach badanych w latach poprzednich, w powiecie łomżyńskim, nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych. Wielkości zbadane w 2013 roku
były niższe niż badane w tym samym punkcie w 2010 roku.
Zmierzone wartości składowej elektrycznej, w większości punktów pomiarowych w województwie
podlaskim, stanowiły poniżej 10% normy dopuszczalnej. Pomimo wzrostu liczby uruchamianych nadajników na
obszarze województwa, nie obserwuje się wzrostu zmierzonych wartości pól elektromagnetycznych. Prowa43
WIOŚ Białystok
dzone w 45 punktach pomiarowych w województwie podlaskim badania, nie wykazały, w żadnym z badanych stanowisk przekroczeń dopuszczalnej wartości składowej elektrycznej (7 V/m) .
4.3.
Przeciwdziałania
Oddziaływanie pola elektromagnetycznego na organizm człowieka jest trudne do ustalenia, gdyż czło-
wiek nie posiada – podobnie jak w przypadku promieniowania jonizującego – receptorów, które ostrzegałyby
go o jego istnieniu. Na dodatek skutki promieniowania nie są natychmiastowe. Skutki oddziaływania pola elektromagnetycznego na zdrowie człowieka to stosunkowo nowe zjawisko w dzisiejszym świecie. Jednoznaczne
stwierdzenie wpływu, a szczególnie szkodliwego oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego na
zdrowie człowieka jest obecnie trudne do ustalenia (brak odpowiednich, długofalowych badań). Każdy organizm reaguje indywidualnie i posiada różną odporność na działanie tego rodzaju promieniowania. Warto
wspomnieć, że pomimo dużej liczby badań doświadczalnych, nie udało się do tej pory ujednolicić koncepcji dotyczących mechanizmów działania pól elektromagnetycznych na organizmy i ich elementy. Ważnym czynnikiem
mającym wpływ na oddziaływanie promieniowania elektromagnetycznego na zdrowie człowieka są parametry
tego pola, a także inne czynniki wynikające z warunków w których dochodzi do kontaktu człowieka z tym polem. Do istotnych parametrów należy zaliczyć: odległość od źródła pola oraz sumaryczny czas oddziaływania
różnych źródeł. Ten drugi czynnik, w miarę wzrostu ilości źródeł promieniowania elektromagnetycznego w naszym otoczeniu, staje się coraz bardziej istotny. Bowiem nawet jeśli z każdego ze źródeł będziemy korzystali
krótko, ale będzie ich coraz więcej, to sumaryczny czas oddziaływania może okazać się nieobojętny dla naszego
organizmu, szczególnie w przypadku ciągłego narażenia na promieniowanie w domach mieszkalnych.
Przebywanie w pobliżu urządzeń będących emiterami promieniowania elektromagnetycznego, może
mieć trudne do przewidzenia konsekwencje. Ponieważ jednoznaczna odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu
oddziaływanie promieniowania elektromagnetycznego na zdrowie człowieka w różnych warunkach jest szkodliwe, nie jest obecnie możliwa, konieczna jest szczególna ostrożność i rozwaga organów decyzyjnych przy
wydawaniu pozwoleń na lokalizację nowych źródeł emisji PEM na terenach gęsto zaludnionych.
5.Hałas
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku (Dz.U. Nr 106 poz. 826) określa 4 grupy źródeł hałasu. Są to drogi lub linie kolejowe; starty , lądowania i przeloty statków powietrznych; linie elektroenergetyczne oraz pozostałe obiekty i działalność będące
źródłem hałasu. Na terenie powiatu łomżyńskiego podstawowym źródłem uciążliwości hałasowej są drogi i w
niewielkim stopniu hałas przemysłowy. Hałas komunikacyjny jest w województwie podlaskim, a także w powiecie łomżyńskim, wyraźnie narastającym problemem. Uciążliwość dla ludności i środowiska tego rodzaju hałasu wyraźnie wzrosła wraz ze wzrostem wskaźnika presji motoryzacji, wiążącego gęstość sieci drogowej, natężenie ruchu i potencjalną liczbę ludności narażoną na oddziaływanie ze strony transportu. Efekty stosowanych
obecnie środków technicznych zmierzających do przeciwdziałania temu zjawisku są niezadowalające. Stosowa-
44
WIOŚ Białystok
ne ekrany akustyczne posiadają niewielką skuteczność i są naprawdę efektywne tylko w ich najbliższym sąsiedztwie. Niewielkie są możliwości w zakresie obniżenia hałaśliwości pojazdów, zmiany nawierzchni dróg czy poprawy płynności ruchu. W zmniejszeniu tego rodzaju uciążliwości akustycznej główną rolę odgrywają obecnie
rozwiązania planistyczne, sporządzane na etapie tworzenia nowych planów zagospodarowania przestrzennego,
wskazujące prawidłowe, nie kolidujące ze sobą lokalizacje infrastruktury: przemysłu, dróg i osiedli mieszkaniowych oraz budowa obwodnic.
W powiecie łomżyńskim najbardziej narażone na uciążliwość hałasową są miejscowości leżące przy
głównych krajowych ciągach komunikacyjnych, prowadzących ruch tranzytowy w stronę granicy wschodniej tj.
przy drogach krajowych nr 61 i 63. W 2013 roku Delegatura w Łomży, w ramach działań monitoringowych,
nie prowadziła pomiarów hałasu komunikacyjnego na terenie powiatu łomżyńskiego. Przeprowadzone w latach wcześniejszych pomiary, m.in. na ww. trasach opisane są w publikacjach o stanie środowiska powiatu
łomżyńskiego, zamieszczonych na stronie WIOŚ www.wios.bialystok.pl→Publikacje.
5.1.
Hałas przemysłowy
Hałas przemysłowy nie stwarza w powiecie łomżyńskim większych problemów. Systemy lokalizacji nowych inwestycji i sporządzania ocen ich oddziaływania na środowisko, kontroli i egzekucji nałożonych kar pozwalają na
znaczne ograniczenia zasięgu rozprzestrzeniania tego rodzaju hałasu. Ważne jest również to, że dla źródeł hałasu przemysłowego, ze względu na ich stosunkowo niewielkie wymiary, istnieje wiele prostych możliwości ograniczenia emisji do środowiska przez zastosowanie skutecznych rozwiązań technicznych takich jak: tłumiki, obudowy dźwiękochłonne, zwiększenie izolacyjności akustycznej ścian czy stolarki okiennej pomieszczeń, w których
pracują hałasujące maszyny.
■ Kontrole planowe :
„TARTAK” Krzysztof Ustaszewski, Jadwiga Ustaszewska Spółka Jawna, ul. Cendrowizna 2, 18-41 Miastkowo
Kontrola przeprowadzona została na przełomie maja i czerwca 2013 roku w celu sprawdzenia dotrzymywania
standardów akustycznych związanych z prowadzeniem działalności w zakresie produkcji wyrobów tartacznych.
Nie stwierdzono uciążliwości.
■ Kontrole interwencyjne:
W 2013 roku kontroli interwencyjnych nie prowadzono w związku z brakiem zgłoszeń.
6 . Ochrona środowiska przed poważnymi awariami
Awarie zagrażające środowisku na terenie powiatu łomżyńskiego, mogą nastąpić zarówno w obiektach przemysłowych zlokalizowanych na terenie powiatu ziemskiego oraz poza nim -szczególnie na terenie
Łomży. Zagrożenia takie mogą również powstać w wyniku wypadków kolejowych i drogowych z udziałem cystern i autocystern przewożących materiały niebezpieczne, a także na skutek rozszczelnień rurociągów transportujących gaz ziemny.
45
WIOŚ Białystok
Identyfikacja potencjalnych źródeł awarii i analiza zagrożeń środowiska substancjami chemicznymi.
Delegatura WIOŚ w Łomży prowadzi "Rejestr potencjalnych sprawców poważnych awarii". W rejestrze tym
znajdują się aktualnie cztery jednostki położone na terenie powiatu.
Rejestr zawiera podstawowe, na bieżąco aktualizowane informacje:
- określenie potencjalnego sprawcy,
- nazwę substancji potencjalnie zagrażającej,
- magazynowane ilości,
- rodzaj odbiornika zanieczyszczeń,
- odległości od obszaru specjalnie chronionego,
- informacje o kontrolach i stwierdzonych nieprawidłowościach,
- działaniach inwestycyjnych i modernizacyjnych w zakresie poprawy bezpieczeństwa.
Niebezpieczne substancje chemiczne w zakładach przemysłowych
1. "POLSKI GAZ" Spółka z o.o. w Warszawie Terminal w Śniadowie
Zakład ten z maksymalnym potencjałem magazynowym, wynoszącym 270 Mg gazu propan-butan,
utrzymywany jest w rejestrze potencjalnych sprawców awarii, pomimo zaprzestania magazynowania gazu.
Spółka „POLSKI GAZ” zaprzestała z magazynowania gazu w zbiornikach podziemnych na terenie Terminalu w
Śniadowie. Zbiorniki zostały opróżnione. Pismem WZ-5586/12/10 z dnia 22 czerwca 2010r, Zastępca Podlaskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej, poinformował o skreśleniu tego zakładu z listy
zakładów o dużym bądź zwiększonym ryzyku powstania awarii przemysłowej. Ze względu na istniejący potencjał magazynowy, Terminal umieszczono w rejestrze potencjalnych sprawców awarii, w kategorii zakładów pozostałych.
Obiekt pozostaje, pod stałym nadzorem Inspekcji Ochrony Środowiska oraz Państwowej Straży Pożarnej. Ostatnia kontrola w Zakładzie przeprowadzona została we wrześniu 2012r. Kontrola wykazała, że w latach 2010 – 2012 magazynowania gazu nie prowadzono.
2. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Piątnicy
-amoniak w instalacji chłodniczej:
-kwas azotowy
-wodorotlenek sodu
-ok. 5 Mg
-ok. 3 Mg
-ok. 10 Mg
Podstawowym źródłem zagrożenia jest amoniakalna instalacja chłodnicza. W przypadku wystąpienia
awarii z udziałem amoniaku, w zależności od jej miejsca oraz wielkości emisji, może nastąpić zanieczyszczenie
powietrza, w stopniu stwarzającym zagrożenie dla ludności, również poza granicami zakładu. Zagrożenie to jest
poważne ze względu na znaczną gęstość zaludnienia w sąsiedztwie zakładu, szczególnie od strony północnej i
wschodniej.
Awaria związana z uwolnieniem się kwasu azotowego lub wodorotlenku sodu może spowodować
zanieczyszczenie gleby i wód podziemnych, a w przypadku przedostania się tych substancji do kanalizacji deszczowej, także wód rzeki Narwi. W 2013 roku na terenie zakładu nie wystąpiły zdarzenia o charakterze poważnych awarii.
3. “SCANDIC FOOD” Sp. z o.o. w Warszawie, Zakład w Chojnach Starych
- amoniak w instalacji chłodniczej:
-ok. 4000 kg
powietrza, również poza granicami zakładu, co może stanowić zagrożenie dla mieszkańców wsi Chojny Stare.
Ostatnia kontrola w zakresie ochrony środowiska przed awariami przeprowadzona została w Zakładzie w marcu 2012r. Kontrola obejmowała lata 2010 i 2011. Podczas kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości. W 2013 roku na terenie zakładu nie wystąpiły zdarzenia o charakterze poważnych awarii.
46
WIOŚ Białystok
4. AXO Daniel Bałdyga Chłodnia w Jeziorku
- amoniak w instalacji chłodniczej:
-ok. 4000 kg
powietrza, poza granicami zakładu, co może spowodować zagrożenie dla mieszkańców wsi Jeziorko, a szczególnie mieszkańców najbliżej położonego gospodarstwa. Ostatnia kontrola w zakresie ochrony środowiska przed
awariami przeprowadzona została w marcu 2012 roku. Nieprawidłowości nie stwierdzono.
Mogilnik przeterminowanych środków ochrony roślin (zlikwidowany)
Teren zlikwidowanego mogilnika (Zbójna – Dębniki), znajduje się pod stałym nadzorem służb ochrony środowiska. W 2000 roku zainstalowano 9 piezometrów do kontroli jakości wód podziemnych i rozpoczęto
badania monitoringowe celem obserwacji oddziaływania mogilnika na te wody. Badania prowadzone w latach
2001-2009 oraz w roku 2011 na obecność w wodzie DDT nie wykazały ewentualności przenikania tego związku do środowiska. Kolejne badania, zgodnie z ustaleniami ze Starostwem Powiatowym w Łomży, będą wykonywane co 5 lat.
Transport:
Poważne źródło zagrożenia na terenie powiatu łomżyńskiego, oceniane nawet na większe niż pochodzące od obiektów stacjonarnych, mogą stwarzać katastrofy kolejowe oraz wypadki drogowe środków transportu, przewożących materiały niebezpieczne. Szczególnie groźne są awarie w rejonach przepraw mostowych
na trasach drogowych i kolejowych, ponieważ grożą one bezpośrednim skażeniem rzek. Przez teren powiatu
łomżyńskiego wiodą trasy tranzytowe prowadzące ruch , w dużej mierze pojazdów ciężkich, w stronę granicy
wschodniej. Sieć drogową w powiecie tworzą drogi:
-
powiatowe o długości ok. 780,2 km (drogi o nawierzchni twardej),
-
wojewódzkie o długości ok. 115 km,
-
gminne o długości ok. 756,4 km drogi o nawierzchni twardej i drogi o nawierzchni gruntowej),
-
krajowe o długości ok. 110 km , w tym droga nr 61 Ostrołęka - Łomża –Augustów, o bardzo dużym natężeniu ruchu.
Inspekcja WIOŚ corocznie uczestniczy w kontroli przewozów substancji niebezpiecznych prowadzonych na
drogach woj. podlaskiego przez Policję i Inspekcję Transportu Drogowego.
Gazociągi:
Do źródeł zagrożenia na terenie powiatu łomżyńskiego należy zaliczyć gazociągi tranzytowe oraz sieci i instalacje gazowe.
Gazociąg tranzytowy Wyszków - Białystok z odgałęzieniem do Łomży trasa - Zambrów - Puchały – Łomża
/długość - 28,115 km, przekrój - Dn= 200 mm, ciśnienie - pn= 6,4 MPa/.
Powiat łomżyński należy do nielicznych powiatów w województwie podlaskim, który posiada podłączenie do
sieci gazowej. Długość czynnej sieci gazowej w kolejnych latach powoli wzrasta. W 2013 roku wynosiła
47
WIOŚ Białystok
29,107km. Długość czynnej sieci przesyłowej wynosi – 16,2 km, a czynnej sieci rozdzielczej – 12,9 km. Sieć gazowa biegnie na terenie dwóch gmin: Gminy Łomża (20,92 km) i Gminy Piątnica 8,19 km) (dane GUS,2013).
W 2013 roku w powiecie łomżyńskim nie notowano zdarzeń o charakterze poważnych awarii związanych z siecią gazową.
7. Działalność kontrolna WIOŚ
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku prowadzi ewidencję podmiotów oddziałujących na środowisko, w szczególności w zakresie możliwości wystąpienia przekroczenia norm dopuszczalnych
emisji. W kolejnych latach, w związku ze znacznym wzrostem zadań statutowych inspekcji ochrony środowiska,
systematycznie rośnie ilość podmiotów kontrolowanych przez WIOŚ. W rejestrze Delegatury WIOŚ w Łomży w
2013r. znajdowało się 121 podmiotów z terenu powiatu łomżyńskiego, kontrolowanych w związku z ich oddziaływaniem na środowisko. W roku 2013 przeprowadzono w nich 44 kontrole: 1 kontrolę kompleksową, 23 kontrole problemowe i 20 kontroli interwencyjnych.
W trakcie przeprowadzonych kontroli tylko w 21 przypadkach nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości (w trakcie: 12 kontroli problemowych i 9 kontroli interwencyjnych). W pozostałych kontrolowanych
podmiotach najczęściej stwierdzane nieprawidłowości to: nieuregulowane sprawy dot. gospodarki odpadami
oraz nieuregulowane sprawy dot. gospodarki ściekowej. Kontrole interwencyjne dotyczyły problemów z gospodarką odpadami, w tym z zagospodarowywaniem gnojowicy. Większość z tych kontroli okazała się zasadna.
W celu wyeliminowania nieprawidłowości, przeważnie wydawano zarządzenia pokontrolne i dokonywano pouczenia, naliczono też administracyjne kary pieniężne oraz mandaty. W związku z występującymi nieprawidłowościami, stosowano również powiadomienia właściwych organów.
7.1. Kontrole kompleksowe
1. „WIATREX” Sp. z o.o. Nowogród – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 19.06. i 25.06.2013r. w zakresie
gospodarki odpadami i gospodarki wodno-ściekowej stwierdzono fakt przetwarzania odpadów w miejscu do
tego nie przeznaczonym. Wydano decyzję o karze oraz dokonano pouczenia.
7.2. Kontrole problemowe
Kontrole problemowe przeprowadzono w następujących zakresach:
→ w zakresie gospodarki wodno – ściekowej:
1. Zakład Gospodarki Komunalnej Śniadowo (oczyszczalnia ścieków) – kontrola przeprowadzona w dn. 28.01. i
07.02. 2013r. nie wykazała nieprawidłowości.
2. Gmina Łomża, Oczyszczalnia Ścieków w Mikołajkach - W wyniku kontroli przeprowadzonej w dn. 30.01. i
01.02.2013r. stwierdzono naruszenie warunków pozwolenia wodnoprawnego. Wydano decyzję o karze.
3. Nadleśnictwo Łomża, Leśniczówka Żabikowo Rządowe – kontrola przeprowadzona w dn. 19.03. i
25.03.2012r. wykazała brak pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód, brak danych niezbędnych do naliczenia
opłat za korzystanie ze środowiska. Wydano zarządzenia pokontrolne.
4. Nadleśnictwo Nowogród, Dębniki gm. Zbójna - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 19.06.2013r. nie
stwierdzono nieprawidłowości. Dokonano instruktażu.
5. „Scandic Food” Chojny Stare, gm. Łomża - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 17.10. i 31.10.2013r. nie
stwierdzono nieprawidłowości.
48
WIOŚ Białystok
→ w zakresie gospodarki odpadami:
1. Komunalny Zakład Budżetowy w Nowogrodzie - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 07.03. i
11.03.2013r. nie stwierdzono nieprawidłowości. Kolejna kontrola przeprowadzona w dn. 01.08. i 20.08.2013r.
na wniosek Urzędu Marszałkowskiego również nie wykazała nieprawidłowości.
2. Gabinet Weterynaryjny K. Polkowski, Jedwabne – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 24.06.2013r. nie
3. PHU Auto-Serwis A. Staniórski Cydzyn Stary, gm. Łomża - w trakcie przeprowadzonej kontroli w dn. 15.
10.2013r. nie stwierdzono nieprawidłowości.
4. Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej ZB w Łomży ZPiUO w Czartorii - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 29.10. i 29.11.2013r. w trakcie której pobrano również próbki odpadów do
badań, stwierdzono naruszenie warunków pozwolenia zintegrowanego, błędnie sporządzone zbiorcze zestawienie danych o odpadach, niewłaściwie naliczoną wysokość opłaty za korzystanie ze środowiska oraz stosowanie do rekultywacji środowiska niewłaściwych odpadów. Wydano zarządzenia pokontrolne, wystąpiono do
Urzędu Marszałkowskiego oraz wysłano odpowiedni wniosek do Prokuratury, wszczęto postępowanie w sprawie nadania kary.
→ w zakresie gospodarki wodno – ściekowej i gospodarki odpadami
1. Zakład Mięsny i Ubojnia M. i S. Wiscy s.c. Poniat, gm. Piątnica - podczas kontroli przeprowadzonej w dn.
12.06. i 14.06. 2013r. stwierdzono brak pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ścieków do urządzeń
kanalizacyjnych będących własnością innych podmiotów. Wydano zarządzenia pokontrolne.
→ w zakresie gospodarki odpadami oraz zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym:
1. F.H. „STOTON” Sp. z o.o. w Jeziorku, gm. Piątnica - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 03.04.2013r.
nie stwierdzono nieprawidłowości.
→ w zakresie składowania odpadów:
1. Komunalny Zakład Budżetowy w Jedwabnem – przeprowadzona w dn. 22.03.2013r. kontrola wykazała nieprawidłowe sporządzanie sprawozdań kwartalnych, magazynowanie odpadów na składowisku oraz brak badań
monitoringowych gazu składowiskowego. Wydano decyzję o karze za nieprzekazywanie odpadów do RIPOK,
zarządzenia pokontrolne oraz skierowano wystąpienie do Burmistrza Jedwabnego.
→ w zakresie spełniania obowiązków wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
(ogólnokrajowy cykl kontrolny):
1. Gmina Wizna - w trakcie przeprowadzonej kontroli w dn. 27.09. i 30.09.2013r. stwierdzono nie osiągnięcie
przez Gminę Wizna wymaganego poziomu recyklingu odpadów za rok 2012. Skierowano wystąpienie do Wójta
Gminy Wizna.
→ w zakresie spełniania wymagań przez stacje demontażu pojazdów:
1. Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe „MAG” A. Grabowski, Jedwabne – kontrola przeprowadzona w dn. 21.05. i 05.06.2013r. wykazała błędy w prowadzeniu ewidencji odpadów (stosowanie nieprawidłowego kodu odpadów). Wydano zarządzenia pokontrolne.
2. Stacja Paliw i Usług Transportowych J., J. i A. Łada Stacja Demontażu Pojazdów i Stacja Paliw w Wiźnie–
podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 24.07.2013r. stwierdzono błędnie sporządzone sprawozdanie dotyczące recyklingu pojazdów. Dokonano pouczenia.
→ w zakresie SZWO:
1. PPHU „TOMASZ” H. Szczepkowska, Konarzyce - kontrola przeprowadzona w dn. 07.02. i 12.02.2013r. nie
wykazała nieprawidłowości.
2. PPH-U Skup i Sprzedaż Mięsa z Uboju B. Łukaszewski, Stare Kupiski - kontrola przeprowadzona w dn.
13.02.2013r. nie wykazała nieprawidłowości.
→ w zakresie gospodarki odpadami, hałas (pomiar emisji hałasu);
1. „TARTAK” K. Ustaszewski, J. Ustaszewska Sp. J. Miastkowo - kontrola przeprowadzona w dn. 27.05. i
17.06.2013r. nie wykazała nieprawidłowości.
→ w zakresie przestrzegania wymagań ochrony środowiska w gospodarstwie rolnym:
1. Gospodarstwo Rolne, m. Gać - kontrola przeprowadzona w dn. 06.02.2013r. nie wykazała nieprawidłowości.
49
WIOŚ Białystok
→ w zakresie realizacji inwestycji (modernizacja oczyszczalni ścieków, sprawdzenie efektywności pracy
oczyszczalni, sprawdzenie zgodności z decyzją w zakresie poboru wody :
1. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska Piątnica - kontrola przeprowadzona w dn. 16.01.2013r. nie wykazała
nieprawidłowości.
→ w zakresie ochrony powietrza i gospodarki odpadami:
1. Zakład Stolarski J. Osojca Konarzyce, gm. Łomża - kontrola przeprowadzona w dn. 05.12. i 17.12.2013r. wykazała, że zakład nie uwzględnił w rejestrach danych emisji ze wszystkich źródeł. Wydano zarządzenia pokontrolne.
2. Zakład Drzewny Produkcyjno-Usługowy „RUSTOALL” Rudź, Giełczyn gm. Łomża - kontrola przeprowadzona
w dn. 10.12. i 30.12.2013r. wykazała, że zakład nie przekazał do Marszałka Województwa zbiorczego zestawienia danych o ilościach i rodzajach wytwarzanych odpadów oraz w rejestrach danych emisji ze wszystkich źródeł.
Wszczęto postępowanie w sprawie wymierzenia kary, wydano zarządzenia pokontrolne.
7.3. Kontrole interwencyjne:
Kontrole interwencyjne przeprowadzono w następujących zakresach:
→ w zakresie gospodarki wodościekowej:
1. Gospodarstwo Rolne Kalinowo, gm. Piątnica - kontrola przeprowadzona w dn. 15.05.2013r. nie wykazała
nieprawidłowości.
2. Gospodarstwo Rolne Sierzputy Stare, gm. Łomża - kontrola przeprowadzona w dn. 27.05.2013r. wykazała
wypływ wód opadowych na sąsiednią posesję. Skierowano wystąpienie do Wójta Gminy Łomża.
→ w zakresie gospodarki wodościekowej i gospodarki odpadami (pobór prób wody):
1. Komunalny Zakład Budżetowy, Jedwabne - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 29.07. 2013r. stwierdzono brak ewidencji ilości ścieków odprowadzanych z oczyszczalni oraz nieprawidłową eksploatację składowiska odpadów. Wydano zarządzenia pokontrolne.
→ w zakresie spalania odpadów w piecu:
1. „SOKÓŁ i SYN” Zakład Stolarski P. Sokołowski, Nowogród - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 15.02. i
29.03.2013r. potwierdzono spalanie płyt meblowych. Wydano zarządzenia pokontrolne.
→ w zakresie spalania przepracowanego oleju:
1. Stacja Paliw Sp. J. Brzóska, Kisielnica, gm. Piątnica - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 15.04. i
30.04.2013r. nie stwierdzono nieprawidłowości.
→ w zakresie funkcjonowania oczyszczalni ścieków (pobór prób ścieków):
1. Gmina Łomża, Gminna oczyszczalnia ścieków w Mikołajkach - podczas kontroli przeprowadzonej w dn.
18.04. i 26.04.2013r. nie stwierdzono nieprawidłowości.
2. Podlaska Instytucja Gospodarki Budżetowej „BIELIK” Czerwony Bór - przeprowadzona w dn. 23.04. i 24.04.
2013r. kontrola wykazała przekroczenie dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń w ściekach, zanieczyszczony rów
melioracyjny będący odbiornikiem ścieków oraz brak badań osadów ściekowych. Wydano zarządzenia pokontrolne, dokonano pouczenia i instruktażu.
→ w zakresie gospodarki nawozami:
1. Gospodarstwo Rolne Koniecki gm. Jedwabne - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 07.06.2013r. nie
2. Gospodarstwo Rolne gm. Wizna - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 02.08.2013r. stwierdzono wyciek
gnojówki na przyległy teren. Wydano zarządzenia pokontrolne.
→ w zakresie gospodarki odpadami:
1. Prywatna posesja w Podgórzu, gm. Łomża – w trakcie kontroli przeprowadzonej w dn. 04.07.2013r. nie
50
WIOŚ Białystok
2. Gmina Jedwabne, Urząd Miejski, Jedwabne - podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 26.07.2013r. potwierdzono obecność nielegalnych wysypisk odpadów na terenie gminy. Wydano zarządzenia pokontrolne.
3. Prywatna posesja, Piątnica - w trakcie kontroli przeprowadzonej w dn. 10.12.2013r. stwierdzono nieprawidłowe magazynowanie beczki z olejem. Dokonano pouczenia.
4. „Firma Krzysztof” Miastkowo – kontrola przeprowadzona w dn. 19.12.2013 r. nie wykazała nieprawidłowości.
→ w zakresie postępowania z nawozami naturalnymi w gospodarstwie rolnym:
1. Gospodarstwo Rolne, Bronowo gm. Wizna – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 04.06.2013r. potwierdzono wcześniejsze wylewanie gnojowicy w okresie zakazanym na teren bagienny. Dokonano pouczenia.
2. Gospodarstwo Rolne, Karwowo gm. Jedwabne – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 17.07.2013r.
stwierdzono brak zbiorników na odcieki z gnojówki. Wystąpiono do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
3. Gospodarstwo Rolne gm. Jedwabne – w trakcie kontroli przeprowadzonej w dn. 30.12.2013r. nie stwierdzono nieprawidłowości.
→ w zakresie ochrony powietrza (sprawdzenie realizacji zarządzeń):
1. Przedsiębiorstwo Handlowe A. Trzaska, Jedwabne – podczas kontroli przeprowadzonej w dn. 30.01.2013r.
stwierdzono brak zabezpieczenia budynku na wypadek wycieku oleju gromadzonego w stojącej tam cysternie.
Wydano zarządzenia pokontrolne.
→ w zakresie ochrony powietrza:
1. PPHU „TOMASZ” H. Szczepkowska Konarzyce – w trakcie przeprowadzonej kontroli w dn. 18. 07.2013r.
stwierdzono spalanie odpadów poza instalacjami do tego celu przeznaczonymi. Wydano zarządzenia.
2. PHP-U „WÓDEX” Miastkowo - w trakcie przeprowadzonej kontroli w dn. 07. 08. i 08.08. 2013r. nie stwierdzono nieprawidłowości.
→ w zakresie ochrony powietrza i emisji hałasu:
1. „Auto Kołakowski” Konarzyce, gm. Łomża - w trakcie przeprowadzonej kontroli w dn. 13. 09. i 30.09.2013r.
nie stwierdzono nieprawidłowości.
Kontrole dotyczące gospodarki ściekowej, ochrony powietrza, gospodarki odpadami i hałasu bardziej szczegółowo ujęto w rozdziałach dotyczących tych zagadnień.
Sporządzono:
Zatwierdzono:
Dział Monitoringu Środowiska
mgr inż. Waldemar Gołaszewski
Delegatura w Łomży WIOŚ Białystok
Kierownik Delegatury w Łomży
51

Informacja - WIOŚ Białystok

Transkrypt

Podobne dokumenty

21-22 marzec 2013 – obchody Światowego Dnia Wody w Łomży

Prof. dr hab. Marian Wesoły Temat: „Historia filozofii europejskiej

Publikacja w formacie PDF - Archiwum Państwowe w Białymstoku

Generuj PDF

Generuj PDF

techniki malowania obrazów abstrakcyjnych na płótnie.

Informacja o projekcie

Wyjaśnienie i zmiana treści Specyfikacji Istotnych Warunków

w sprawie zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego z