kontrole - sanepid - Pracodawcy Zdrowia

Wrocław, 3.12.2012r.
OPINIA PRAWNA
w sprawie wykonywania nadzoru sanitarnego przez Państwową Inspekcję Sanitarną
Przedmiotem niniejszej opinii jest odpowiedź na następujące pytania:
1. Jakie uprawnienia w zakresie kontroli nad postępowaniem z odpadami medycznymi
przysługują Państwowej Inspekcji Sanitarnej? W ramach jakich procedur powinna działać
Państwowa Inspekcja Sanitarna?
2. Jakie dane należy przekazywać inspekcji sanitarnej?
Opinia została sporządzona w oparciu o stan faktyczny udzielony na podstawie korespondencji
elektronicznej oraz pisma Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej z dnia 13 listopada 2012r.
W oparciu o ustalony stan faktyczny, stwierdzam co następuje:
Ad.1
W piśmie z 13 listopada 2012r. przywołane została podana podstawa prawna dokonywania przez
stację sanitarno – epidemiologiczną ocen realizacji rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 lipca
2010r. w sprawie szczegółowego postępowania z odpadami medycznymi i żądaniem w związku z tym
udostępnienia danych na temat ilości wytwarzanych odpadów medycznych. Jak zostało to
przytoczone w w/w piśmie, inspekcji sanitarnej przysługują na podstawie przywołanych w tym piśmie
aktów prawnych, uprawnienia związane z dokonywaniem tego rodzaju kontroli. Uprawnienia te to
żądanie pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób, a także okazania
dokumentów i udostępniania wszelkich danych. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 lipca
2010r. posługuje się pojęciem kontroli, natomiast ustawa z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej
Inspekcji Sanitarnej pojęciem „zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego”, niemniej jednak
uznać należy, że zgodnie z ogólnie przyjętą definicją kontroli (obserwowanie, ustalanie,
wykrywanie stanu faktycznego, porównywanie rzeczywistości z zamierzeniami, występowanie
przeciwko zjawiskom niekorzystnym, sygnalizowanie właściwym jednostkom o spostrzeżeniach, bez
decydowania o zmianie kierunku działania jednostki kontrolowanej), działania jakie może podjąć
Państwowa Inspekcja Sanitarna mają charakter kontroli. Tak jak każde działanie organów
kontrolnych powinny być one przeprowadzane zgodnie z warunkami określonymi
prawem.
Inspekcja
okazania
Sanitarna
może
występować
z
żądaniem
przedstawienia
informacji,
dokumentów, czy też udostępnienia danych w celu kontroli postępowania z odpadami medycznymi i
realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. Jedynie realizacja tego
celu upoważnia inspekcję sanitarną do podejmowania w tym wypadku czynności kontrolnych.
Czynności kontrolnych inspekcja sanitarna powinna dokonywać w oparciu o procedury
przewidziane w ustawie z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej. Zgodnie z nimi
organ dokonujący kontroli dokonuje zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli (kontrola
rozpoczyna się nie wcześniej niż 7 dni po zawiadomieniu i nie później niż 30 dni), chyba że
przeprowadzenie
kontroli
jest
uzasadnione
bezpośrednim
zagrożeniem
życia,
zdrowia
lub
środowiska naturalnego – wówczas nie zawiadamia się o kontroli. Kontrola rozpoczyna się po
okazaniu przedsiębiorcy legitymacji upoważnionego pracownika do przeprowadzania kontroli oraz
stosownego upoważnienia. Czynności kontrolne dokonuje się w obecności kontrolowanego lub
osoby
przez
niego
upoważnionej,
jednakże
gdy
kontrola
jest
uzasadniona
bezpośrednim
zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego, wówczas nie ma możliwości uczestniczenia
kontrolowanego ani osoby przez niego upoważnionej w tych czynnościach. W związku z kontrolą
przeprowadzaną u przedsiębiorcy, przedsiębiorca ma obowiązek prowadzić i przechowywać w
swojej siedzibie książkę kontroli oraz upoważnienia i protokoły kontroli.
Przedstawione
w
stanie
faktycznym
pismo
z
dnia
13
listopada
2012r.
wraz
z
korespondencją elektroniczną z dnia 31.10.2012r., nie jest zawiadomieniem o wszczęciu
kontroli w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Należy je rozumieć
jako prośbę wystosowaną w ramach tzw. „dobrej współpracy”. Do stawiania tego rodzaju żądań
inspekcja sanitarna ma prawo na podstawie przywołanych powyżej przepisów – ze względu na ich
ogólne sformułowania. Nie jest przy tym konieczne dochowanie przez inspekcję szczególnych
warunków formalnych, przewidzianych dla czynności kontrolnych. W związku z tym, że wystąpienie
o
podanie
informacji
nt.
ilości
wytwarzanych
odpadów
nie
jest
czynnością
kontrolną,
nieudostępnienie zawnioskowanych przez inspekcję danych, nie powinno, w ocenie
opiniującego spowodować sankcji karnej przewidzianej w art. 38 ustawy o Państwowej
Inspekcji Sanitarnej, zgodnie z którym kto utrudnia lub udaremnia działalność organów Państwowej
Inspekcji Sanitarnej, podlega karze aresztu do 30 dni, karze ograniczenia wolności albo karze
grzywny. Należy jednak mieć na uwadze, że choć nieudostępnienie w tej sytuacji
inspekcji sanitarnej zawnioskowanych przez nią danych nie podlega karze, to może
skutkować przeprowadzaniem kontroli w miejscu prowadzenia działalności.
Ad. 2
Państwowa Inspekcja Sanitarna może żądać okazania dokumentów, udostępnienia danych,
pisemnych lub ustnych informacji w oparciu o przepisy ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej
Inspekcji Sanitarnej. W niniejszej sprawie inspekcja sanitarna wystąpiła z żądaniem przedstawienia
informacji na temat ilości wytwarzanych odpadów medycznych. Jako cel udostępnienia tych
informacji inspekcja sanitarna podała sprawdzenie prawidłowości sposobu magazynowania odpadów
zgodnie z zachowaniem wymaganej temperatury i czasu. Oczywiście na podstawie podania samej
tylko ilości wytworzonych odpadów, nie można bezpośrednio dokonać takiej oceny. Niemniej jednak
pismo zawiera wezwanie do przedstawienia informacji na temat ilości wytworzonych odpadów,
zatem zgodnie z żądaniem Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej te właśnie dane należy
przedstawić. W przypadku braku przedstawienia w/w informacji dobrowolnie istnieje wysokie
prawdopodobieństwo zarządzenia kontroli na podstawie przepisów Ustawy o swobodzie
działalności gospodarczej.
W razie wątpliwości proszę o telefon.
Lech Salach
Radca Prawny