4. Zapobieganie upadkom z wysokości – energetyka zawodowa
Transkrypt
4. Zapobieganie upadkom z wysokości – energetyka zawodowa
4. Zapobieganie upadkom z wysokości – energetyka zawodowa W ramach realizacji tematu skontrolowano dwa obszary obejmujące Elektrownię i Zakłady Energetyczne, gdzie zatrudnionych było ogółem 2750 osób w tym 532 kobiety. Dodatkowo inspektorzy pracy skontrolowali dwóch wykonawców zewnętrznych zatrudniających ogółem 133 pracowników w tym 14 kobiet. Ustalenia dokonane w trakcie kontroli przedstawiono w załączniku nr 5. Wyniki kontroli w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy pokazują, że w samych zakładach energetyki zawodowej stwierdzone nieprawidłowości dotyczą jednostkowych przypadków. Braki w zabezpieczeniu stanowisk pracy przed upadkiem z wysokości występują sporadycznie i wynikają przede wszystkim z braku należytego nadzoru na etapie bieżącej pracy czy też podczas wykonywanych remontów i modernizacji. W zakładach tych nie stwierdzano również szczególnie rażących przypadków braku należytego przygotowania pracowników do pracy w tym nieprawidłowości z zakresu szkoleń bhp, profilaktycznej ochrony zdrowia czy kwalifikacji zawodowych. Sytuacja ta zdecydowanie gorzej przedstawia się u przedsiębiorców, którym zakłady energetyki zlecają wykonanie określonych robót na swoim terenie. W wszystkich kontrolowanych przypadkach stwierdzano u zatrudnionych pracowników brak wymaganych szkoleń bhp bądź badań lekarskich stwierdzających przydatność do pracy na wysokości. W jednym przypadku ustalono, że do pracy na wysokości ok. 4m dopuszczono pracownika posiadającego przeciwwskazania lekarskie w tym zakresie. Dużym zaskoczeniem jest fakt, że wszystkie skontrolowane rusztowania były budowane m.in. przez osoby nie posiadające wymaganych kwalifikacji zawodowych oraz bez dokumentacji technicznej lub projektu w przypadku rusztowań nietypowych. Dodatkowo osoby zatrudnione przy montażu rusztowań nie były wyposażone w odpowiednio skompletowany sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości co wynikało głównie z braku amortyzatora bądź stosowanie sprzętu nie posiadającego oceny zgodności. Żadne z dopuszczonych do eksploatacji rusztowań budowlanych nie zostało odebrane przez nadzór techniczny. Brak uprzedniego odbioru rusztowań przekładał się odpowiednio na fakt, iż nie spełniały one obowiązujących warunków technicznych i wymagań bhp. Stan techniczny użytkowanych maszyn i urządzeń technicznych należy ocenić jako dobry przy czym należy tu zaznaczyć, że żaden z pracodawców nie posiadał dokumentacji technicznej DTR użytkowanych rusztowań rurowych. Jako podstawowe przyczyny naruszeń prawa pracodawcy najczęściej wymieniają trudności ekonomiczne, niską rentowność przedsiębiorstw, wysokie koszty pracy oraz pośpiech spowodowany krótkimi terminami realizacji inwestycji, narzucanymi przez inwestorów. Czynniki te nie mogą być jednak usprawiedliwieniem zwłaszcza w przypadku takich nieprawidłowości, jak np. dopuszczenie do eksploatacji rusztowań nie spełniających warunków technicznych w tym bezpieczeństwa pracy co wynika np. z niewypełnienia pomostami powierzchni roboczych rusztowań, brak wymaganego ich obarierowania zabezpieczającego przed upadkiem z wysokości, oraz niestosowanie przez pracowników odpowiednich środków ochrony indywidualnej. Usunięcie tych naruszeń nie pociąga za sobą dużych nakładów finansowych (i z reguły odbywa się jeszcze w trakcie kontroli). Ponadto pracodawcy wskazują, że po 2004r. coraz bardziej odczuwalny jest brak możliwości pozyskania dobrych i wykwalifikowanych pracowników, którzy masowo wyjeżdżają do pracy poza granice kraju. Inspektorzy pracy, wśród przyczyn nieprawidłowości wskazują przede wszystkim nieznajomość zagrożeń bądź ich lekceważenie, przejawiające się m.in. w tolerowaniu przez nadzór techniczny zachowań zwiększających ryzyko związane z wykonywaną pracą. Znaczną przyczyną negatywnych zjawisk występujących w skontrolowanych podmiotach gospodarczych według kontrolujących był brak znajomości aktualnie obowiązujących przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy pomimo, iż pracownicy i kadra kierownicza posiadali zaświadczenia o ukończeniu wymaganego przeszkolenia bhp. Nienależyte wywiązywanie się pracodawców z podstawowych obowiązków, zmniejszenie zatrudnienia, skutkiem czego są problemy w zapewnieniu odpowiedniej obsady kadrowej, niezbędnej dla prowadzenia prac zgodnie z obowiązującymi przepisami. Niedocenianie przez pracodawców znaczenia oceny ryzyka zawodowego, która wymusza odpowiednio podejmowanie działań decydujących o bezpieczeństwie pracy. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości inspektorzy pracy zastosowali następujące środki prawne: wydano 49 decyzji nakazowych w tym 29 na piśmie i 20 ustnych, 3 decyzje ustne wstrzymania robót, 3 decyzje ustne skierowania do innych robót dotyczące 11 pracowników, 3 wystąpienia zawierające 5 wniosków pokontrolnych, 3 mandaty karne na łączną kwotę 1800 zł., Wyniki przeprowadzonych kontroli wskazują, że w kontrolowanych obszarach tj. zakładach energetyki zawodowej występuje nieznaczny odsetek nieprawidłowości wynikający przede wszystkim z niewłaściwego nadzoru kadry kierowniczej na etapie bieżącej pracy. Na taki stan wpływa przede wszystkim fakt, iż większość prac remontowych i eksploatacyjnych zakłady te zlecają na zewnątrz w efekcie czego służby własne nie wykonują prac na wysokości. Z uwagi na powyższe najwięcej stwierdzonych nieprawidłowości wystąpiło w firmach zewnętrznych, którym zlecono wykonanie określonych robót w tym związanych z pracą na wysokości. Stan ten należy tłumaczyć pośpiechem spowodowanym krótkimi terminami realizacji inwestycji, narzucanymi przez inwestorów, oraz wybieraniem najtańszych wykonawców, którzy minimalizacją środki przeznaczane na bhp. Należy jednak zaznaczyć, że termin prowadzenia kontroli tj. w okresie najwyższego zapotrzebowania na energię elektryczną spowodowanego panującą suszą nie sprzyjał dokonaniu obiektywnej oceny stanu bhp przy wykonywaniu prac na wysokości gdyż w tym czasie zakłady energetyki zawodowej wstrzymały większość prac remontowych i inwestycyjnych skupiając się jedynie na działalności podstawowej. Wyniki kontroli wskazują, że regulacje prawne dot. bezpieczeństwa pracy w budownictwie w tym przy wykonywaniu prac na wysokości są w wielu przypadkach niespójne, problematyka ta jest różnie uregulowana przez różne obowiązujące akty prawne, zaś nieprecyzyjne sformułowania budzą wątpliwości. W związku z dużym odsetkiem nieprawidłowości jakie wystąpiły u podwykonawców, którym zakłady energetyki zawodowej zlecają wykonanie prac remontowych i budowlanomontażowych w następnych latach należałoby przeprowadzić rekontrole, ukierunkowane na te rodzaje robót, które są źródłem najpoważniejszych zagrożeń, tj. prace na wysokości z wykorzystaniem rusztowań budowlanych. Szczególną uwagę należałoby wówczas zwrócić na kwestię oceny ryzyka zawodowego w celu doprowadzenia do sytuacji, w której ocena ta przestanie być traktowana jako spełnienie formalnego wymogu, a stanie się narzędziem pozwalającym podjąć działania naprawcze i zminimalizować istniejące zagrożenia. 1