Dyrektywa Rady zmieniająca dyrektywę w

DYREKTYWA RADY
z dnia 20 grudnia 1996 r.
zmieniaj¹ca dyrektywê 86/378/EWG w sprawie realizacji zasady równego traktowania mê¿czyzn i kobiet w zawodowych systemach zabezpieczenia spo³ecznego
(96/97/WE)
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzglêdniaj¹c Traktat ustanawiaj¹cy Wspólnotê Europejsk¹, a w szczególnoœci jego art. 100,
uwzglêdniaj¹c wniosek Komisji1 ,
uwzglêdniaj¹c opiniê Parlamentu Europejskiego2 ,
oraz opiniê Komitetu Ekonomiczno-Spo³ecznego 3 ,
a tak¿e maj¹c na uwadze, ¿e:
art. 119 Traktatu przewiduje, i¿ ka¿de pañstwo cz³onkowskie ma obowi¹zek zapewniæ stosowanie zasady równego wynagradzania dla mê¿czyzn i kobiet wykonuj¹cych równ¹ pracê; maj¹c tak¿e na uwadze, ¿e przez „wynagrodzenie” nale¿y
rozumieæ podstawow¹ lub minimaln¹ pensjê lub uposa¿enie oraz wszelkie inne dodatki wyp³acane bezpoœrednio lub
poœrednio, w formie pieniê¿nej lub rzeczowej, pracownikowi przez pracodawcê w zwi¹zku z zatrudnianiem tego pracownika;
w orzeczeniu z 17 maja 1990 r. w sprawie 262/83, Barber v. Royal Exchange Assurance4 , Trybuna³ Sprawiedliwoœci
Wspólnot Europejskich uzna³, ¿e wszelkie formy wyp³at z tytu³u wykonywania pracy stanowi¹ wynagrodzenie w rozumieniu art. 119 Traktatu;
w wy¿ej cytowanym orzeczeniu, w interpretacji wyjaœniaj¹cej, zawartej w orzeczeniu z 14 grudnia 1993 r. w sprawie C-110/
91, Moroni v. Collo GMBH5 , Trybuna³ zinterpretowa³ art. 119 Traktatu w taki sposób, ¿e stanowi on, i¿ dyskryminacja
mê¿czyzn i kobiet w zawodowych systemach zabezpieczenia spo³ecznego jest generalnie zabroniona nie tylko w zakresie
zasad ustalania wieku emerytalnego, ale równie¿ w tych przypadkach, gdy emerytura zawodowa jest przyznawana jako
rekompensata w chwili dokonywania zwolnienia z przyczyn ekonomicznych;
zgodnie z Protoko³em 2 dotycz¹cym art.119 Traktatu, do³¹czonym do Traktatu ustanawiaj¹cego Wspólnotê Europejsk¹,
œwiadczenia wyp³acane z tytu³u zawodowego systemu zabezpieczenia spo³ecznego nie s¹ uwa¿ane za wynagrodzenie,
je¿eli i o ile mog¹ byæ one przyznane z tytu³u okresów zatrudnienia sprzed 17 maja 1990 r., z wyj¹tkiem pracowników lub
osób uprawnionych z ich tytu³u, które wszczê³y przed t¹ dat¹ postêpowanie s¹dowe lub wnios³y równowa¿n¹ skargê
zgodnie z w³aœciwym prawem krajowym;
w orzeczeniach z 28 wrzeœnia 1984 r.6 w sprawie C-57/93, Vroege v. NCIV Instituut voor Volkshuisvesting BV i w sprawie
C-128/93, Fisscher v. Voorhuis Hengelo BV, Trybuna³ stwierdzi³, co do normy, ¿e wymieniony wczeœniej protokó³ nie ma
¿adnego wp³ywu na prawo do przyst¹pienia do zawodowego systemu emerytalnego, którego dotyczy orzeczenie z 13
maja 1986 r., w sprawie 170/84, Bilka Kaufnaus GmbH v. Hartz7 , i stwierdzi³, ¿e ograniczenie w czasie skutków orzeczenia
z 17 maja 1990 r. w sprawie C-26S /88, Barber v. Guardian Royat Excnange Assurance Group, nie stosuje siê do prawa do
uczestnictwa w zawodowym systemie emerytalnym; maj¹c tak¿e na uwadze, ¿e Trybuna³ wypowiedzia³ siê równie¿ co do
zasady, ¿e krajowe zasady dotycz¹ce terminów sk³adania odwo³añ przewidzianych w prawie wewnêtrznym obowi¹zuj¹
pracowników, którzy dochodz¹ swego prawa do uczestnictwa w zawodowych systemach emerytalnych, pod warunkiem, ¿e
nie s¹ one mniej korzystne w odniesieniu do tego typu odwo³ania ni¿ w odniesieniu do podobnych odwo³añ o charakterze
wewnêtrznym, i ¿e nie uniemo¿liwiaj¹ one w praktyce wykonywania prawa wspólnotowego; maj¹c ponadto na uwadze, ¿e
Trybuna³ wskaza³, i¿ posiadanie przez pracownika prawa do objêcia zawodowym systemem emerytalnym z moc¹ wsteczn¹ nie
oznacza przyzwolenia na uchylenie siê od op³acania sk³adek nale¿nych za ten okres objêcia ubezpieczeniem;
maj¹c ponadto na uwadze, ¿e wykluczenie, z powodów zwi¹zanych z rodzajem umowy o pracê, pracowników z dostêpu
do systemu zabezpieczenia spo³ecznego stosowanego w przedsiêbiorstwie lub w danej ga³êzi dzia³alnoœci mo¿e stanowiæ
poœredni¹ dyskryminacjê kobiet;
w orzeczeniu z 9 listopada 1993 r. w sprawie C-132/92, Birds Eye Walls Ltd v. Friedel M. Roberts8 , Trybuna³ stwierdzi³ równie¿,
¿e art. 119 Traktatu nie stoi na przeszkodzie, by przy obliczaniu wysokoœci „emerytury pomostowej”, wyp³acanej przez
pracodawcê pracownikom i pracownicom, którzy przeszli na wczeœniejsz¹ emeryturê ze wzglêdu na stan zdrowia, maj¹cej na
celu zrekompensowanie, w szczególnoœci, utraty dochodu wynikaj¹cej z faktu nieosi¹gniêcia wieku wymaganego do uzyskania emerytury ustawowej, uwzglêdniaæ wysokoœæ emerytury ustawowej, która bêdzie wyp³acana w przysz³oœci oraz by
wysokoœæ emerytury pomostowej zosta³a w konsekwencji obni¿ona, nawet je¿eli w grupie osób w wieku 60-65 lat powoduje
28
to, ¿e by³a pracownica najemna otrzymuje emeryturê pomostow¹ ni¿sz¹ ni¿ ta, któr¹ otrzymuje mê¿czyzna spe³niaj¹cy te same
warunki co ona, przy czym ró¿nica ta równa jest wysokoœci emerytury ustawowej, o której przyznanie kobieta mog³aby
wyst¹piæ po ukoñczeniu 60 r. ¿ycia z powodu wype³nienia okresu zatrudnienia u tego pracodawcy;
w orzeczeniu z 6 paŸdziernika 1993 r. w sprawie C-109/91, Ter Oever v. Stichting Bedrijfpensioenfonds voor het Glazenwassers
en Schoonmaakbedrijf9 oraz w orzeczeniach z 14 grudnia 19S3 r. w sprawie C-110/91, Moroni, z 22 grudnia 1993 r., w sprawie
C-125/91, Neath v. Hugh Steeper Ltd10 , i z 28 wrzeœnia 1394 r. w sprawie C-200/91, Coloroll Pension Trustees Limited v.
Russell i inni11 , Trybuna³ potwierdzi³, ¿e na mocy orzeczenia z 17 maja 1990 r. w sprawie C-262/88, Barber v. Guardian Royal
Exchange Assurance Group, zasada bezpoœredniej skutecznoœci art. 119 Traktatu mo¿e byæ powo³ywana w celu wymuszenia
przestrzegania zasady równego traktowania w sprawach emerytur zawodowych tylko w odniesieniu do œwiadczeñ nale¿nych
z tytu³u okresów zatrudnienia wype³nionych po 17 maja 1990 r., z wyj¹tkiem pracowników lub osób dochodz¹cych roszczeñ
na ich podstawie, które wszczê³y przed t¹ dat¹ postêpowanie s¹dowe lub wnios³y równowa¿n¹ skargê zgodnie z w³aœciwym
prawem krajowym;
w wymienionych wy¿ej orzeczeniach w sprawach C-109/91, Ten Oever, i C-200/91, Coloroll12 , Trybuna³ stwierdzi³, ¿e ograniczenie w czasie skutków orzeczenia Barber stosuje siê do rent rodzinnych, i ¿e w zwi¹zku z tym równoœæ traktowania w tym
zakresie mog³aby byæ wymagana tylko w odniesieniu do okresów zatrudnienia wype³nionych po 17 maja 1990 r., z zastrze¿eniem wyj¹tku przewidzianego na rzecz osób, które wszczê³y przed t¹ dat¹ postêpowanie s¹dowe lub z³o¿y³y za¿alenie o
równowa¿nym skutku zgodnie z w³aœciwym prawem krajowym;
maj¹c ponadto na uwadze, ¿e w wymienionych wy¿ej orzeczeniach w sprawach C-152/91 i C-200/91 Trybuna³ stwierdzi³, ¿e
sk³adki op³acane przez pracowników najemnych na system emerytalny o ustalonej wysokoœci œwiadczenia musz¹ mieæ tê sam¹
wysokoœæ dla pracowników i pracownic, poniewa¿ wchodz¹ w zakres dzia³ania art.119 Traktatu; maj¹c tak¿e na uwadze, ¿e
nierówna wysokoœæ sk³adek op³acanych przez pracodawcê w ramach systemów o ustalonej wysokoœci œwiadczenia, wynikaj¹ca z pos³ugiwania siê ró¿nymi dla ka¿dej p³ci wspó³czynnikami rachunków aktuarialnych, nie mo¿e byæ oceniana w œwietle
tego samego postanowienia;
w orzeczeniu z 28 wrzeœnia 1994 r.13 w sprawie C-408/92, Smith v. Advel Systems i w sprawie C-28/83, Van den Akker v.
Stichting Shell Pensioenfonds, Trybuna³ wskaza³, ¿e art. 119 Traktatu nie zezwala pracodawcy, który wprowadza rozwi¹zania niezbêdne do zachowania zgodnoœci z orzeczeniem z 17 maja 1990 r. w sprawie Barber (C-262/88), na podniesienie
wieku emerytalnego kobiet do poziomu wieku emerytalnego mê¿czyzn, w odniesieniu do okresów zatrudnienia miêdzy 17
maja 1990 r., a dat¹ wejœcia w ¿ycie tych rozwi¹zañ; z drugiej jednak strony, w odniesieniu do okresów zatrudnienia
nastêpuj¹cych po tej drugiej dacie, art. 119 nie zakazuje pracodawcy podjêcia tych kroków; w odniesieniu zaœ do
okresów zatrudnienia sprzed 17 maja 1990 rêku prawo wspólnotowe nie narzuca ¿adnych zobowi¹zañ mog¹cych uzasadniæ ograniczenia, z moc¹ wsteczn¹, uprawnieñ, z których korzysta³y kobiety;
w wymienionym wy¿ej orzeczeniu w sprawie C-200/91, Coloroll, Trybuna³ uzna³, ¿e œwiadczenia dodatkowe pochodz¹ce z
dobrowolnych sk³adek pracowniczych nie wchodz¹ w zakres zastosowania art. 119 Traktatu;
wœród dzia³añ wymienionych w trzecim œrednioterminowym programie dzia³ania na rzecz równoœci szans dla kobiet i
mê¿czyzn (1991 do 1995)14 , Komisja jeszcze raz podkreœli³a koniecznoœæ podjêcia odpowiednich dzia³añ i wprowadzenia
œrodków prawnych umo¿liwiaj¹cych uwzglêdnienie skutków orzeczenia w sprawie 262/88, Barber;
orzeczenie to automatycznie uniewa¿nia niektóre postanowienia przyjêtej przez Radê dyrektywy 88/378/EWG z dnia 24
lipca 1986 r. dotycz¹cej realizacji zasady równego traktowania kobiet i mê¿czyzn w zawodowych systemach zabezpieczenia spo³ecznego w zakresie, w jakim chodzi o pracowników najemnych;
art. 119 Traktatu stosuje siê bezpoœrednio i mo¿e byæ podstaw¹ postêpowania przed s¹dami krajowymi przeciw ka¿demu
pracodawcy, bez wzglêdu na to, czy jest on osob¹ prywatn¹ czy prawn¹; maj¹c tak¿e na uwadze, ¿e ochrona praw
przyznanych jednostkom na mocy tego postanowienia nale¿y do s¹dów;
przez wzgl¹d na pewnoœæ prawa niezbêdna jest zmiana dyrektywy 36/378/EWG, maj¹ca na celu dostosowanie postanowieñ, których dotyczy orzeczenie w sprawie Barber,
PRZYJMUJE NINIEJSZ¥ DYREKTYWÊ:
Artyku³ 1
W dyrektywie 86/378/EWG wprowadza siê nastêpuj¹ce zmiany:
(1) Art. 2 otrzymuje nastêpuj¹ce brzmienie:
29
„Artyku³ 2
1. Za zawodowe systemy zabezpieczenia spo³ecznego uwa¿a siê systemy nie objête zakresem dzia³ania dyrektywy 79/
7/EWG, której celem jest udzielenie pracownikom najemnym lub osobom pracuj¹cym na w³asny rachunek w ramach
przedsiêbiorstwa lub grupy przedsiêbiorstw, ga³êzi dzia³alnoœci, sektora zawodowego lub grupy takich sektorów,
œwiadczeñ przeznaczonych dla uzupe³nienia œwiadczeñ przyznawanych z tytu³u ustawowych systemów zabezpieczenia spo³ecznego lub przeznaczonych dla ich zast¹pienia, bez wzglêdu na to, czy cz³onkostwo w tych systemach
jest obowi¹zkowe czy dobrowolne”.
2. Niniejsza dyrektywa nie ma zastosowania do:
(a) indywidualnych umów zawartych przez osoby pracuj¹ce na w³asny rachunek;
(b) systemów przeznaczonych dla osób pracuj¹cych na w³asny rachunek, maj¹cych tylko jednego cz³onka;
(c) w przypadku pracowników najemnych, do umów ubezpieczenia, których stron¹ nie jest pracodawca;
(d) dobrowolnych postanowieñ w ramach systemów zawodowych, które oferowane s¹ indywidualnie uczestnikom,
w celu zagwarantowania im:
(e) b¹dŸ œwiadczeñ uzupe³niaj¹cych,
(f) b¹dŸ swobody wyboru daty, od kiedy udzielane bêd¹ zwyk³e œwiadczenia osobom pracuj¹cym na w³asny rachunek, b¹dŸ swobody wyboru miêdzy ró¿nymi œwiadczeniami;
(g) systemów zawodowych, w zakresie, w jakim œwiadczenia, które udzielane s¹ z ich tytu³u, finansowani s¹ z dobrowolnych sk³adek op³acanych przez pracowników.
3. Postanowienia niniejszej dyrektywy nie stoj¹ na przeszkodzie, by pracodawca przyzna³ osobom, które osi¹gnê³y wiek
emerytalny wymagany dla przyznania emerytury na mocy systemu zawodowego, ale jeszcze nie osi¹gnê³y wieku emerytalnego wymaganego dla przyznania emerytury ustawowej, dodatku do emerytury, zmierzaj¹cego do wyrównania lub
zbli¿enia wysokoœci ³¹cznych œwiadczeñ do wysokoœci œwiadczeñ udzielanych osobom innej p³ci, znajduj¹cym siê w
takiej samej sytuacji, a które osi¹gnê³y ju¿ wiek wymagany dla przyznania emerytury ustawowej, dodatek do emerytury
wyp³acany bêdzie a¿ do czasu, kiedy osoby otrzymuj¹ce dodatek osi¹gn¹ wiek wymagany dla przyznania emerytury
ustawowej.
(2) Art. 3 otrzymuje nastêpuj¹ce brzmienie:
„Artyku³ 3
Niniejsza dyrektywa stosuje siê do ludnoœci zawodowo czynnej, w tym do osób pracuj¹cych na w³asny rachunek, do
pracowników, których praca zostaje przerwana z powodu choroby, macierzyñstwa, wypadku lub przymusowego bezrobocia oraz do osób poszukuj¹cych pracy, do pracowników emerytowanych, do pracowników bêd¹cych inwalidami, jak
i do osób uprawnionych z tytu³u tych pracowników zgodnie z ustawodawstwem i/lub praktyk¹ krajów¹.”
(3) Art. 6 otrzymuje nastêpuj¹ce brzmienie:
„Artyku³ 6
1. Do przepisów niezgodnych z zasad¹ równego traktowania nale¿¹ te, które opieraj¹ siê na rozró¿nieniu p³ci, bezpoœrednio lub poœrednio, a zw³aszcza poprzez odwo³anie siê do stanu cywilnego lub do sytuacji rodzinnej, w celu:
(a) okreœlenia osób, które mog¹ uczestniczyæ w systemie zawodowym;
(b) ustalenia obowi¹zkowego lub dobrowolnego charakteru udzia³u w systemie zawodowym;
(c) ustanowienia ró¿nych zasad okreœlaj¹cych wiek przyst¹pienia do systemu, minimaln¹ d³ugoœæ okresu zatrudnienia lub uczestnictwa w systemie, wymagan¹ dla uzyskania œwiadczeñ;
(d) ustanowienia ró¿nych zasad, z wyj¹tkiem œrodków wskazanych w lit. h) oraz i), w odniesieniu do zwrotu sk³adek,
gdy pracownik wystêpuje z systemu, nie spe³niwszy warunków gwarantuj¹cych mu przyznanie odroczonego
prawa do œwiadczeñ d³ugoterminowych;
(e) ustalenia zró¿nicowanych warunków przyznania œwiadczeñ lub zastrze¿enie ich w odniesieniu do pracowników
jednej z p³ci;
(f) ustalenia ró¿nego wieku emerytalnego;
(g) zawieszenia zachowania lub nabycia praw w okresie urlopu macierzyñskiego lub urlopu z powodów rodzinnych,
przyznanych ustawowo lub w drodze porozumienia, których koszty pokrywa pracodawca;
(h) ustalenia ró¿nych poziomów œwiadczeñ, z wyj¹tkiem œrodków niezbêdnych dla uwzglêdnienia wspó³czynników
rachunku aktuarialnego, które s¹ ró¿ne dla ka¿dej z p³ci w przypadku systemów z ustalonymi sk³adkami.
W przypadkach systemów o ustalonych œwiadczeniach finansowanych w drodze kapitalizacji niektóre elementy,
(których przyk³ady zamieszczone zosta³y w za³¹czniku) mog¹ byæ zró¿nicowane w zale¿noœci od p³ci w zakresie,
w jakim nierównoœæ wysokoœci wynika z wykorzystywania ró¿nych dla ka¿dej p³ci wspó³czynników rachunku
aktuarialnego w chwili ustanawiania zasad finansowania systemu;
(i) ustalenia ró¿nych wysokoœci sk³adek nale¿nych od pracowników;
ustalenia ró¿nych wysokoœci sk³adek nale¿nych od pracodawców, z wyj¹tkiem:
- systemów o ustalonej wysokoœci sk³adek, je¿eli celem jest zrównanie lub zbli¿enie wysokoœæ œwiadczeñ emerytalnych
opartych na tych sk³adach,
30
- systemów o ustalonych œwiadczeniach finansowanych w drodze kapitalizacji, o ile sk³adki nale¿ne od pracodawcy s¹
przeznaczone na uzupe³nienie œrodków finansowych niezbêdnych dla pokrycia kosztów udzielania ustalonych
œwiadczeñ,
(j) ustanowienia zró¿nicowanych norm lub norm stosowanych tylko w odniesieniu do pracowników okreœlonej p³ci,
z wyj¹tkiem przewidzianym w lit. h, oraz i, w odniesieniu do gwarancji lub zachowania prawa do odroczonych
œwiadczeñ w sytuacji, gdy pracownik przestaje podlegaæ systemowi.
2. Je¿eli przyznanie œwiadczeñ objêtych zakresem niniejszej dyrektywy pozostawione jest do uznania organów zarz¹dzaj¹cych systemem, musz¹ one przestrzegaæ zasady równego traktowania.”
(4) Art. 8 otrzymuje nastêpuj¹ce brzmienie:
„Artyku³ 8
1. Pañstwa cz³onkowskie podejm¹ kroki niezbêdne do zapewnienia, ¿e sprzeczne z zasad¹ równego traktowania przepisy w systemach zawodowych dla osób pracuj¹cych na w³asny rachunek bêd¹ zmienione ze skutkiem najpóŸniej do
1 stycznia 1893 r.
2. Niniejsza dyrektywa nie stanowi przeszkody, by prawa i obowi¹zki odnosz¹ce siê do okresów uczestnictwa w
zawodowym systemie dla osób pracuj¹cych na w³asny rachunek, które by³y w mocy przed rewizj¹ systemu, podlega³y w dalszym ci¹gu przepisom systemu, które obowi¹zywa³y w tamtym okresie.”
(5) Art. 9 otrzymuje nastêpuj¹ce brzmienie:
“Artyku³ 9
W odniesieniu do systemów obejmuj¹cych osoby pracuj¹ce na w³asny rachunek pañstwa cz³onkowskie mog¹ odroczyæ
obowi¹zkowe stosowanie zasady równego traktowania w zakresie:
(a) ustalania wieku emerytalnego wymaganego dla przyznania renty starczej lub emerytury oraz w zakresie skutków,
które mog¹ st¹d wynikaæ dla innych œwiadczeñ:
- albo do dnia, w którym równoœæ bêdzie zagwarantowana w ustawach,
- albo, najpóŸniej, do czasu, gdy równoœæ bêdzie wprowadzona dyrektyw¹;
(b) renty rodzinnej, do czasu, gdy prawo wspólnotowe narzuci zasadê równego traktowania w ustawowych systemach zabezpieczenia spo³ecznego w tym zakresie;
(c) stosowania pierwszego akapitu lit. i) art. 6. ust. 1, z uwzglêdnieniem zró¿nicowanych wspó³czynników rachunków
aktuarialnych, najpóŸniej do 1 stycznia 1999 r.”
(6) Do dyrektywy wprowadza siê nastêpuj¹cy artyku³:
„Artyku³ 9a
Przypadki, w których mê¿czyŸni i kobiety mog¹ domagaæ siê wprowadzenia, na tych samych warunkach, elastycznego wieku
emerytalnego, nie bêd¹ uwa¿ane za sprzeczne z postanowieniami niniejszej dyrektywy.”
(7) Do dyrektywy dodaje siê nastêpuj¹cy za³¹cznik:
„ZA£¥CZNIK
Artyku³ 2
1.
Wszelkie œrodki wdra¿ania i transpozycji niniejszej dyrektywy dotycz¹ce pracowników najemnych musz¹ obejmowaæ wszystkie œwiadczenia przyznawane z tytu³u okresów zatrudnienia wype³nionych po 17 maja 1990 r. i bêd¹
wywieraæ skutek wsteczny od tej daty, nie naruszaj¹c praw pracowników lub osób uprawnionych po nich, które
Przyk³ady elementów, w zakresie których dopuszczona jest nierównoœæ w systemach emerytalnych o ustalonej wysokoœci
œwiadczeñ, finansowanych w drodze kapitalizacji, o których mowa w art. 6 lit h):
- kapitalizacja czêœci emerytury wyp³acanej okresowo,
- przeniesienie praw do emerytury,
- emerytura zastêpcza, wyp³acana uprawnionemu w zamian za rezygnacjê z czêœci emerytury,
- emerytura zmniejszona, o ile pracownik decyduje siê na przejœcie na wczeœniejsz¹ emeryturê.
2.
przed t¹ dat¹ wszczê³y postêpowanie s¹dowe lub z³o¿y³y za¿alenie o równowa¿nym skutku zgodnie z w³aœciwym
prawem krajowym. W takich przypadkach œrodki wdra¿ania i transpozycji musz¹ mieæ skutek dzia³aj¹cy wstecz do 8
kwietnia 1976 r. i musz¹ obejmowaæ wszystkie œwiadczenia przyznane z tytu³u okresów zatrudnienia wype³nionych
po tej dacie. W odniesieniu do pañstw cz³onkowskich, które przyst¹pi³y do Wspólnoty po 8 kwietnia 1976 r., data ta
zostaje zast¹piona dat¹ wejœcia w ¿ycie art. 119 Traktatu na terytorium danego pañstwa.
Drugie zdanie ust. 1 nie stoi na przeszkodzie, by krajowe zasady dotycz¹ce terminu sk³adania odwo³añ na mocy
prawa wewnêtrznego obowi¹zywa³y pracowników lub osoby uprawnione z ich tytu³u, które wszczê³y postêpowanie
s¹dowe lub z³o¿y³y za¿alenie o równowa¿nym skutku zgodnie z w³aœciwym prawem krajowym przed 17 maja 1930 r.,
pod warunkiem, ¿e nie s¹ one mniej korzystne w odniesieniu do tego typu odwo³añ ni¿ zasady innych podobnych
31
3.
odwo³añ o charakterze wewnêtrznym, i ¿e nie bêd¹ one uniemo¿liwiaæ w praktyce stosowania prawa wspólnotowego.
W odniesieniu do pañstw cz³onkowskich, których przyst¹pienie do Wspólnoty nast¹pi³o po 17 maja 1990 r. i które,
1 stycznia 1994 r. by³y uk³adaj¹cymi siê stronami umowy o Europejskiej Przestrzeni Gospodarczej, data 17 maja 1990
r., zamieszczona w ust. 1 i 2 niniejszej dyrektywy zast¹piona zostaje dat¹ 1 stycznia 1984 r.
Artyku³ 3
1.
2.
3.
Pañstwa cz³onkowskie wprowadz¹ w ¿ycie ustawy, akty wykonawcze i administracyjne niezbêdne dla osi¹gniêcia
zgodnoœci z niniejsz¹ dyrektyw¹ najpóŸniej do 1 lipca 1997 r., o czym bezzw³ocznie poinformuj¹ Komisjê.
Przyjmuj¹c te przepisy, pañstwa cz³onkowskie zamieszcz¹ odsy³acze do niniejszej dyrektywy lub zamieszcz¹ wzmiankê z odsy³aczem przy okazji ich urzêdowej publikacji. Pañstwa cz³onkowskie okreœl¹ formê i miejsce zamieszczenia
takiego odsy³acza.
NajpóŸniej dwa lata od daty wejœcia w ¿ycie niniejszej dyrektywy pañstwa cz³onkowskie przeka¿¹ Komisji wszelkie
informacje niezbêdne Komisji do opracowania raportu dla Parlamentu Europejskiego i Rady na temat stosowania
niniejszej dyrektywy.
Artyku³ 4
Niniejsza dyrektywa wchodzi w ¿ycie dwudziestego dnia od daty jej opublikowania w Dzienniku Urzêdowym Wspólnot
Europejskich.
Artyku³ 5
Niniejsza dyrektywa skierowana jest do pañstw cz³onkowskich.
Sporz¹dzono w Brukseli, 20 grudnia 1996 r.
W imieniu Rady
S. BARRET
Przewodnicz¹cy
1
Dz.U. WE nr C 218, z 23.08.1995, str. 5.
Opinia przedstawiona 12 listopada 1996 (Dz.U. WE nr C 362, z 2.12.1996)
3
Dz.U. WE nr C 18, z 22.1.1996, str.132.
4
[1990] ECR I-1889
5
1993] ECR I-6591
6
[1994] ECR I-4541 oraz ([1994] ECR I-4583 odpowiednio
7
[1986] ECR I-1607
8
[1993] ECR I-5579
9
[1993] ECR I-4879
10
[1993] ECR I-6953
11
[1994] ECR I-4389
12
[1994] ECR I-4435 oraz ([1994] ECR I-4527 odpowiednio
13
Dz.U. WE nr C 142, z 31.5.1991, str.1.
14
Dz.U. WE nr L 225, z 12.8.1986, str.40.
2
32