Odjechali, powróci? - Bałtycka Biblioteka Cyfrowa
Transkrypt
Odjechali, powróci? - Bałtycka Biblioteka Cyfrowa
I? "?'., ,.:. r / / NR 21 REMIÓ ROKI WEJROWO - II kaszubskiego Po?egnano . " . piesmarza wywiera? p?yw kaszubski w czeniu wojny chownego Potern, krótki zosta? czas Paw?owie, by nast?pnie kierowa? parafi? wieku Po wielokrotnych Kocicwiu ?wier? na Ale wse. waji z ostawime wanta wodach wajich ?ze. nasze Po 01Ojprobo- przez Czarno- w ror?ndreme, me sa Dzys6 odjedrenie w w w szczem wie by? wikariuszem na Po?egnanie w uko?czy? kap?a?skimi. które Me u waju wiele s?unca, ?e dzys bo dzys na nas wiele bo Hl Hl ni odjedzeme, nadszed lat do up?enie, waju K?qcznie nie prrindreme Woda las. woda, ?6l, I choc miele: dobrze Ja; pety- 't\ czas. wse. wedzinie ?ze. nasze p?enq by Odjechali, powróci? 3 Od czwartku ?ci?y do nic w nas czasie godzinie si? z ruch. Szenia Obecne parafii Kaszub, i ska Zrzeca- z ZK-P. oddzia?ów Sztandarowych w obecno?ci kilkudziesi?M?z? ?wi?t?, pclpli?ordynariusz prowadzi? C?? ksi??y, . ski ks. o?P?owadó? wiecznego krzy?. ko?cielny ?omi?wskiJi? ?Iego, Zukowa który jeszcze ?p. ks. przyjaciel przed sierakowicki, dUszpasterzowania re dekanacie. samym W swoim kazaniu kilkoma dzieli? zmar?ym p te? na Anto- latami, trud ksi?dzem przypomnia? ziemski. PII?skiego. Urodzi? ?ycia etap si? 26 kwietnia pokrót?p. ks.Pe1918 pod Ko?cierzyn? r\.yoku. roW 1922 jego rodzinie. ?Ielodzietnej dZIce przenie?li K??czna si? z rodzinnego do ?y?niewka pod (?o?o Wlk. Kli?cza) do szko?y SIerakowicami i tam ucz?szcza? Przed giuko?czy? wojn? POdstawowej. w du?y gdzie mnazjum Ko?cierzynic, w Wielkim Kli?czu sarn okre?la? i poctycka g?ównie pobyt ,,na w szub? kompozytor- kaszubskie, ca?ym dzi? kraju i poza czasie ?mierci nie- W nied?ugim po Izabelli Trojanowskiej od?a?owanej si? z nas??rozstali?my Hewelta Henryka wielkim wspam?Kaszu? piewc? pnym reflekSja, pozostaje lym kompozytorem. godnie którzy si? nast?pcy, znajd? czy wielkich postatych po mi e j s ca wype?ni? ziemi. rodnej ciach kaszubskiej Pryczkowski Eugeniusz - Boles?aw o Angli? i i Warzna po II tam zosta?. sympozjum br. którym poKa- ca, by? wyremontowawsi le??cej opo- równocze?nie od filia 3 zwiedza? Gda?ska Dwór Artusa spotkali po?wi?cona Krokowej, si? pojecha? G?ównego Ratusz z Pie?- go?cie wi?c poznali na i kwiaty Muzedalej i Dom Kaszubski, w?adzami miasta. w So- ?mlowby?a zwiedzaniu Helu i JaW?adys?awowa, do a w niedziel? stami, pojechali go?cie Z?L? na msz? Swarzewa ?wi?t?, po po?udniu Ponicdzia?ek do Pucka. by? na fX)?wiQCony wtorek Gdyni, miejsc ciekawych pozmmie i Pia?nicy. ?roda Wejherowa Bytowa, dnia si? seminaria wyodbywa?y Ka?dego czy profesodziennikarzy, g?asl.-<me pI7.CZ rów Uniwersytetu Gdallskiego. go?ci by?o ponad 30. Sympozjalnych Franz Niemiec, przyjecha?o Najwi?cej z te? i Skandynawii. Byli Angli cji, z Lu ksemburga a nawet USA, Kanady bota Szemuda. dzia?alno?? ksi???t Etnograficzne, Miasta, a wie?ce z?o?yli pomorskich, by nast?pnie której w grobach do i Gdarisk, Oliw? katedr?, Teraz a i s?u- gda?skim wojewodami zespo?u by? wyst?p kolacji W pi?tek l. Sierakowic. Po i Ta?ca um "Pomeranii", redakcj? z zwiedzali woj- wyemigrowali i pó?niej. albo Klecha by? pilo- - ko?a ni stron rozpocz??a Ludowego Uniwersytetu Marek ByczkoDyrektor ma ?c spotkanie wski mówi?, polonusów ich integracji. s?u?y? przede wszystkim równic?, u?atwi poBy? mo?e niektórym Ma te? postron. do macierzystych wrót im odwiedzi?, móc kraj lepiej pozna? Wielu dzieci?stwa. emigrantom swego moc wzruszeri, te spotkania dostmczaj? sobie (o ile obiecuj? wszyscy dlatcgo tu za rok. wróci? zdrowie pozwoli) tylko by? sympozjum minionego Program 3.0R. W czwartek hardzo nast?napi?ty. Tadeusz a nast?pnie pi?o powitanie, nt.: referat Bolduan "G?ówne wyg?osi? w historii". Pomorza kicl1l lki rozwoju z w?aPo obiedzie si? spotkanie odby?o sicrpnia Kaszubskiego z Wie?ycy. _ tam wojcnnego w Starbieninie, ny dwór dal Choczewa, gdzie Tam w z Baz? wygnaniu" Czarnowie. utwory wiedzie? Kaszuby rozs?awiaj? autak?e Jest jego granicami. dzia?alno?? T? kol?d. torem przepi?knych ks. przypominali Antoniego ?p. ksi?dza ks. bp Szlaga homilii, Gackowski podczas z Jan Szutenberg pisarz nad grobem oraz Józef i prof. D?browy podm?ciszewickiej ostatni Ci dwaj wypowiaBorzyszkowski. nich, kaszubskim. Oprócz dali si? w j?zykll deleKaszub, ?egna? piewc? wspania?ego kombatant oraz parafii gat z czarnowskiej zmarlosów wojennych wspó?towarzysz które ?ego. tYm Ceyierwszy, jak Jego twórczo?? si? rozwin??a M?cisze- do Kaszuby, - przyGac- Stanis?aw pra?at - dziekan w kap?ana pod wzruszaj?c? Natomiast, ks. wyg?osi? z Bisku Szlaga. zmar?ego spoczynku cia?o mlCjSCe Jako Bernard bp Jan _ ukochanc rozmaitych z i ZK-P nast?pnie pskim. Przyje- znów Ziemi Muzcum ? ?983 przeniesiony wreszcie zosta? na napisa?najwspanialsze pocztów dzicsi?? a? tym roku wic. s?sied- - w o wier- t?umy by?y delegacje Pomorskiego te? Kaszobsko ?,?ch (9.08) ?rod? zgromadzi?a m?ciszcwickiej 1100 nych w cjach ?a?obna, Ceremonia br. inni dzami godla zwiedzania podczas Puckicj przyjecha? Jest z Bogiem". .Zostaricie - sierpnia rozpocz??a Kaszuby Sympozjum zostali stanu przyk?ad tem, walczy? jak powiedzia? hi Kaszu Niektórzy ?wiatowej, Na 6 III Kaszubsko-Pomorskiej. chali ?wiata. sierpnia uczestników Polonii ?e?tora 1995 zetutka 16 Pepli?sczi zako?Du- Po Seminarium do wst?pi? Pelplinie, ?wi?ceniami 6 lat, przez Lt..'011 Antoni poeta go w roku 1950 nich, nicach. dr ks. znakomity Heyke. nie na PUCKÓ ZEMIA - - - Albanii. czy Ks. gdzic lat. kilkana?cie dl,a na Kaszu stwicrdzi? ?e w szubskll. b'1lje I'lisikowski Leonard Watykanu, "tu domu Do by odby? studia Pochodzi z z si? ca?kiem z ju? Pr/,yje?bo jak Mówi?, serce". jego rozmawia?o dzisiaj si? tym j?zykiem. Redy. rado?ci?, wielk? zosta?o przyjecha? i pracuje ka- tylko po nie?lc pos?u- dok. /la str. 4 16.08.1995r. 2 Jazzmani gier *** 12 sierpnia K?t Ka- Domu w i kawie kuchu w wy- sierpie? Filipko- wskiego. *** XIX Festiwal nocy. W koncerty niezwyk?e jazzowego si? .Koleczkowia- niedziel? w sobot? w pracuj?cy Tadeusza kierunkiem klor Dergacza. ?mietany J. zdaniem - i autentyczny w?a?nie wybra? ra fascynuj?cego obok (szerzej skiego). N Zespó? pod prefol- - jako t? grup? partne- i wiaty okre?laj?ce i wykonane charakteru szubskiego cy niedziel? ?w. ko?cio?a Jana msza N aczka Waldemara ka- ni?dze na zosta?y renowacj? ab- znajduj?cych kurdybanów Jest Kartuskiej. giacie zabytków wspanialszych na Kaszubach. ?wi?tyni i Bosczi zwek, Z?lny b?c zerwóny i temu on chce poswiaccnió starce aji wiolg? maj? uczarzenim a Zele szczescym so ledzeska dobr? t??, mie bezpiek one bi?sów do do nie rozwodów Do dnia dzys e trafiony wecygna?o je naj- z c wez swiato ?e slebu w przed móg so latos haro od ?a?t ?elC a d?ugo ledze to, gromkimi byli to, co ful - tr?bki kontrabasu. które wtórowa?y .Dzysó "Koleczkowian". wiara zel? przejimóne kostuche ?e lekarzenie w e ureta?o zelama ?e to, sa Temu mog?, "Cze gada i wszadze: je nie ?che opasujta. cze szasejach, jinszima prze jinszech diahelstwa- cze o?ówa, zaczadzonech muszimc tim c a so urechtowac, przehaczec, be pomaga?o nalezeta abo starków -przed tak swiata, swiat Jak co do je - a to cze e jak uczcjeta zelarsczich w je, czej pr6wd? mcdikame?te nigle bolcsc?, a kowian", 20.08. zyjnego Magazynu i .Kolecz- najbli?sz? telewiogl?dania Kaszubskiego w zapraszamy niedziel? nowo- sami którzy brzmia?y jak wszystkich. Tych si?, chcielibyprzekona? si?y jazzmanów po??czone do zaprezentowagdzie Zemja", zostan? tego niebywa?efragmenty "Rodno ne i akor- go koncertu. ?piewom Artur wicsel?, ?ele zel? Dióbl? zel? Gas? Lab?onski KóJacler kanice zel? - zcl? - zel? Pajcze zel? Ptosze zcl? b?otna, ostro?eri zel? Kukówczcn? Matcze b?otny, g?si, kori,mder, - Kórlscze miotlasty, pi?ciokrotnik - dachowa, PQpawa dziewi?ciokrotnik - - zel? Kacze - ?arnowiec - kwiótk Dzewi - - szczaw warzywny, pospolity, zwyczajny, szczaw melisa, wiosenny, ptasi, kuklik zel? Sowie pospolity. le pic chceme starkama w s?Ode za najima Temu cze z zelego, harhata jinsz? cejlorlscze indijscz?, nigle na zdrówkó a ta jesz ful te jine, co maj? czorne zelon?, mo?e. zaszkodzcc a rechli nie p()n1og?a rada Z tego tak? dóm: Be/m! zele w przódk ks??- ?C lepi choróbsko wz?c zele je ju J cile A tera dohrze Z?cht?, smierce. je wicy brawa- Kwasn? rowach ??kach, na Ic darmaka, a za A zel? zdrówka. do rctani6 brekuje kó?di ?e be drod?e, za s? kach. - nicJednego od godzinie Czarownicz? pórnog? jedno na tu. dowaj? a- na roscenach co hiszóngów, z Fe- publiczno?ci. cywilizaceji. konióm szczestlewie a po - óhrzadowa?o przechowa ód swojich nim owinale te? wsadzelC cze tu? ju? si? awari?, rozpocz?? by?o po??czy? jak mo?na Zapytani, cz?onkokaszubskim. jazz z folklorem Kolcezkowa wie z odpowiazespo?u sami nie ?e pocz?tkowo dali, mogli W efekcie sobie jedtego wyobrazi?. ?e wszynak tak im si? to spodoba?o, i teraz d?wi?ki jazzu scy polubili sworaz spróbowa? chcieliby jeszcze ich si? z zespo?em Country. koncert i .Kolcczkowianie'' scenie na witani a deonu, mcdikamerlte ?e Prze brud- m?odi pojawili si? at- tworz?c usuni?to gdy przerwie, ja- przez sporek - rdest - - ma ugwesniwO? co rade kupic molów chwalCIe apartno sekni. e nie- e ?mietana medikamcrite, do granicach zel?gó a na znelC. cerplCwo spod kose wiedzec bar?i, lcdzy (poszed?a) wsziwele woza. gwesno Tim hrac chorech ros?aw rejestruj?cej czas Po muzy- i .Koleczkowia- jeszcze kontynuowali swój wyst?p, mosfer? happeningu. ki? J si? nie" J. ?wi?XIX ?mietana i to reflektorze kamery telewizyjnej wort przcb6cza zweska niechtcrne Babi? Bo?e zele zel? wama, - - bahka przywrotnik za jaz- zawsze ?ywio?owo. gdy nast?pi?a Konsternacja udzieli?a nic koncert, Pó?nocy. z zclim". baba tej pómó?e sa óbchódó w zelniku ?e ni? ód parad? sa wie, waTemu Bósczi Matczi prz?bócziwórn Z?lny, zbi?ra. tera je ju ten czas, zelegó czcj sa nowiey e zel? piorenc purtków jinszech Ludów Folkloru mroczka, w zaszkódz?c nie To checzi. ta roscena wieselnego Temu sla. Ko d6wa?e Odcyga?e uroku. Temu Od diszla poJ e kwiate ?e to. w do lekarzeni6 je dobre zaraz? przed obróniaj? Prz6de wszelejaczim. kori,mder koH'ider tj. droga na moc hene ?e?ba. jeden b?d?cych dred?? na doktór do koscola. "Wez - chowe. ce wiara Jopuszcza?e czarownic cze Kole- w nowóczasn? nigl? Waw- 15 z?lnika, je zanios?i a od ?e to - wo?ó: miele cze nie chcczi. si? to ana, o zo?owech ma, N pie- zabytkowych t??", mie poinfor- przydzielone Z?ln? a przejati Matczi kwiat ko?di do stronach do rziricaja? ?e ko?cio?a fma?u ramach w nie niewielkim Przy z do (e J) najich w mowal, Me- N Je od- ks. Stanis?aw ks. wyg?osi? homili? bytków kom. w zgraniem si? fa?sz, o?wietlenia. widowni raz po Cho? momentu, awaria jeszcze zosta?o imponowali pojawia? reagowa?a no- si? d?wi?ki bazuny. Rozleg?y saksofon. do??czy? której W kolejno prezentogitara. pó?niej diautworach us?yszeli?my wanych w z perbelskie po??czeniu skrzypce d?wi?ki burczybasów. kusj?, Za- Konserwator Marcin po- swoich na gda?skiego 22.00, Gawlicki dr urlopem, msz? odprawi? spowodowanej sencji, z Podczas s?owa. liturgi? szubsk? kapli- Gda?sku w comiesi?czna si? by?a sierpnia ruinach mi Wojewódzki w d?ugo - do rosc? pie?ni, wykonanych aran?acji. do A? wiele i kaszubskich gdzieniegdzie publiczno?? utworów, ka- *** 13 twierdzi inspiracji tiwalu s *** W Jak tego] do nawi?zuj? tej gminy. ?mietany. w gras? bardzo rówruc? gminy do B?d? Kaszubach. na ?e znaki obszaru nice Jab?o?- takie si?ga? w By mog?y tydzie?. Próby trwa?y Podsi? odbywa?, Szko?y dyrekcja w Koleczkowie udost?pnistawowej Efesale. uczniowskie ?a muzykom koncert ktem by? wspólny tej pracy wia- bskich. kaszu motywów doda?, ?adnie A. relacji autobusowe. Warto przedsi?wzi?cia w ty tradycji to pierwsze jazzman dlatego Sierakowice próbowa? do bogactwa muzyki Jaros?awa oprócz nie "Rebe e" grzeb jak muzycy nie jednocze?nie my?l?c kwartetu si? swojego o po??czeniu autentyczprezentuj?cym zespo?em wielu Po wys?uchaniu ny folklor. z nagraniami ta?m ró?nych kapel ?mietana si? na "Kolezdecydowa? bo "s? autentyczni". czkowian", gmi- przystankach si? nowe pojawi? nawi?zuje Projekt niektórych a ny rockow?. nikt ale Nikt, ??czenia jazzem prób musza", precz lese innych pierwszy zowej ie od- czas wiele muzyk? Kaszub. wych w - z reagge, celu ostatnim w folkloru szukiwa? *** drugi Kaszubski "Koleczkowianie" zentuje Ko?cie- w Gda?sku. Helu. na kon- nietypowych z si? Jana ?w. zespo?u kaszubskiego folklorystycznego nic". Pierwszy certów odby? le Jaros?awa kwartetu i udzia?em z sobot? najbli?sz? - odbywa?y i niedziel? sobot? Pó?- Ludów Folkloru ?mietany trwa? sierpnia 19 sierpnia o w Kartuzach si? impreza odb?dzie '95". Moto "Auto nazwie Kaszuby tam motocymi?o?nicy starych Zjad? burmistrza o kli puchar by walczy? na ma Kartuz. g?ównie Impreza jednak kaszubskiecelu regionu promowanie walorów rodzimej go i wspania?ych i kaszubskiego. j?zyka kultury W 13 niedzieli prawda, mo?na tym witro czego w notowa? czy tak swlata, belo! nie jesz *** Do swiat Jak Co wspominaj?cego Anatola wykonaniu koncertu '80 si? i Koleczkowianie Me- dwudziestominutowego s?ucha? Zrzeszeniu. w do z jej wszyscy klubu mszy, przeszli stwin znajduj?cego szubskim, by przy w "Pomerania" (checz Studenckiego odko?o Hucie Chmielna) ??czy?skiej Zarz?du Prezydium by?o si? zebranie cz?onPo obiedzie ZK-P. G?ównego z cz?onkowie si? spotkali Prezydium nad klubu i kami rol? Podyskutowali moranii Po Rumi. z uczestnicy, Klubu siedzibie w Jana ?w. parafii proboszcz - ksadza zelnech doktora roscenów: Bernata lcpszi nigle póle piórd tal/Jr Ma?owiele zwyczajna, pasterski, w bolcca, left ap/?kii. w w na Wli SZTl!drów Bell Norda 16.08.1995r. kaszubskie Niech Dyskusj? kaszebitne dotycz?c? zapocz?tkowa?y Ko?ciele Mani",Rodno Ko sciele w . i Kow. ("Norda (l.Kowalskiefi, 3/95) kaszubskie go), "lak organizowa? msze swiete? (N, nr 8). Nast?pnie wypowiedzieli si?: ks. K.Mud/aff nr 10, .Ll.anc 11, R.lV?sierski nr 15 i W.Zieli?ski 13, Ir.Baginska nr gii i ?yciu zobowi?zuj?ce nr ?rodowiskom - - - - Otó? dowi wielu ks. s?Ds?b Ole wbrew Kaszubów. nie K.Mudlaffa. pe?ny dla swoim. nic siebie (nic pierwszym) j?zyku j? go, traktuj? przyja?nie. i modl? sit; po kaszubsku. Gdy widzi j?zykow?. i wobec urz?dzie. jest u czy i tych szubach lekarza s?dzia, cz?sto sytuacjach Ka- 7) stwierdza s. etnimniejszo?ci u?ywanieskrQpowanego macierzystego jQzyka prywati publicznie" (par. 32, p.l) oraz aby te mniejszo?ci "mia?y cznych nia 1192. ("Pomerania", prawo "do ich nie jak Postuluje. zapewnionc uki whl?ciwe wCU"unki jQzyka gdziekolwiek nicCl,ne, do w?adzy 11107.1 lO jego u?ywanIa na- ski ?wo.iegoczasu.miejsca miejsce. s?ugjwaniasi((. biskup kiego 148 \V parafii. Pol- kaszuh:skich dek,matach 14 ka?dym sze?ciu z dek,matów diecezji Zrzeszcnia skiej jest odzia? (w bytowskim sko-Pomorskiego W by?ym Wolnym dzia?y). s? Przywidzu. ustali?. Kolbudy oddzia?y a proC pelpli?- ksi?dza Kaszub- niektórzy 1/2 ?e to mieszka?ców lub Kaszubi W sumic K,l"zuby dck,matów i 200 to parafii, w Latoszek Marek gminy pó?K'lszubi. wiQcej nil, "nieznajom()?? doprowadzi? mo?e i jest znamienny Szulista, W?adys?awa duchowni 20 bo do ocierali aktywno?ci - przyczyna szkaricy mali?my, wi?. a sprawcza. skoro my. mie- czem nic wykazuj? ("Zrzesz Ka?zcbsk6", dalckim ciu nad jest Przyk?ad jed yn by? wikarym Obecnie jest proboszkociewskim ?wie- siG Waldemara ksi?dza 23. V.1993 nie gro- kaszubskich Ksi?dz arcybiskup repatriacj? icd n z ie l w ka- Wis??. ksiQdza M.Miotka nic ?wi?tych Gda?sku. w zapocz?tkowa? z ksi??y-Kaszubów n lub iedobrowqlnej przypadkowej emigracji wewn?trzpolskiej. Np. z Torunia do Wejherowa ks. Zepowróci? Ilon do Pipka, spod Bydgoszczy Gda?ska Miasta mieDolnego (gdzie szka wielu Kaszubów) przeniesiony zosta? ks Miros?aw a z ?u?aw Bu?an, do pó?kaszubskiej w parafii GdyniOksywiu ksi?dz przeszed? Zbigniew .. Kot?owski. N adal jednak my?l?cy p?ani K.Mudlaff. w przewadze podobnie jak nic od- "org,U1izowru1ie a ja je wzi??em arcybiskupa. ?wi?tej". mszy ka- s? ksi?dz Ksi?dzu-autorowi okre?lenie powiada "WSKAZA?" ze j?zyka Gda?ska Zrzeszenie Kas?ubsko-Po- dzia?alnoJciq wysi?ki, by j?zyk kasz,ubski .fei/de w.\:ród by w zmierzaj?ce i kultura Z bardziej m W sw? zwi?zane Jcija?sk?. ieszka?cr)W zwi?zku cz.asie ksi?dzem-pole- mo?e by? wokó? polem dziedzinie w pierwszej kaszuhskiej ?wiQta nowych mszy nazywa?em nym b??dem, KASZUBSKIE howiem KASZUBACH nie Z Mszy lym, cytu- - do- kultury". w danej para(chór, ?wi?tej organizacyj- powtarzam - NA ?wi?te msze powinny czym? nadzwyczajnym. by?. np. nie wieczorem. najwiQkszej frekwencji. by? powinny ale w porze Kowalski do tego, kas?ubska. chrzeinspiracj? zadomowi?y si? tych regionóu-. wymiam ,vwi?lych w i liturgii ?yciu Gda?skiej H' które wspiera tak Szum z "Msza kaszubskiego Archidiecezja du?ym na których tereny. od obejmuje wieków Hiz,enni ?al1liesz,kujq goc?podarze lej ma?ej Kas-;,ubi. ojc-;,yz.ny: Tutaj dz.ia?a nic si? duszpasterskie obecno?ci sprawie te? jednym zgadzam. Janusz Wskazania morskie. W mist? j? ale y. zgod?. organizo- ? odprawia- mszy ?w.Jana ko?cio?a tak?e Naczka w comiesi?czne r. plicy fii w Archidiecezji nr metropolity zainaugurowa? sztandar) ludz- kaszubskiego ma?? zbyt osobie oraz ?wiadczell zatracili". M.Miotk w w "?e pod- - nie Tadeusz Gocarcyhiskup ?owski powo?a? koordynatora duszpasterstwa na teren dzia?akaszubskiego nia ZK-P gda?skiego partu (g?ównie i Pruszcz Gda?sk, w Sopot Gda?ski) - ks?dz s?d wam Ksi?dz - po- do Mariana, naszego - tej ziemi. tak? tradycj(( otrzyto musimy w mótej mowie przekazywa? j? potomnym, ?ebynic ?my na- si? boj?? Czego boj?. o nieKsi?dz bl i ?ej pi s ze W?adys?aw zagro?enia. okre?lonym poczuciu od lat Dodam: jest to zakorzeniona o deportacjQ obawa poza Kaszuby. 2/93) ludzie wzruszenia stopniu pochodzenia aktywno??" 4 od- Mie?cie i ?e m6 Podobnie za- Gdmisku w Prawda kaszubskim. pisz?c. jQzyka oso- 'nieporozumieri". jest chodnich Gda?sku czas mszach "jak zi. ksi?dza ... si(( ojczyzn ma?ych wymagaj? Kaszuby, w Ko?cicle.jQzytak?e Nasz takich s?a- (zmieksi?dz "Niedawno. tylko. po odprawiew mszy ?wi?tej ?iu (po kaszubsku) Zukowie tablicy (z okazji ods?oni?cia stdhafciarek) pami?tkowej m?ody sunkowo oddzia? ZK-P zacz?? dopiero ?y?. Nie mia? do tej pory si?y przebicia. nikt o nim nic s?ysza?. A tajedna msza wicikic zaintere?wi?ta spowodowa?a sowanie problematyk? kaszubsk?". Ks. M.Miotk podczas mszy g?osi kazania po kaszubsku. "Zebra?o si? ich 27 ( ). Pan Bóg stworzy? ró?ne ró?ne mówi narody. kultury jest to po prostu pos?ugiw::mia Ul1liej((tno?ci bi?lych nim". "WSKAZANIA" w ale Od Wcjherowic. ) nie ... Po ?e mo?e kaszubsku" po widywa? Ks. na ( Boga mówi? czas). "Piel"wspa- znaczy j?zykiem i J1i1l11imQ to j?zykiem. ks. co oczckiw?mia do mieszkali. tu ale KASZUBI, BÓJCIE SI? NIE pier- krok li?cie w zajmuj?ca Los ?zy". obsza- poda? napisa? Prorocy. 11190: nr swoim ohliCl,lI mi?dzywojennej trzeba Tym ksi??om Jan Szlaga biskup kiem terenie prezesów "Progiem ) bar- w?adnym ni?em zastój. w ... LICZBY Na z .. wsze Marian z c. skich. biej. znane. KSI??A Mo- WStaniszewie uczennica, dziadkowie chyba kiem". sze I ZK-P Nadal czasu m??owie ( ) mówili Mesjasza ludzkim j?zykiem. tylko 34). (par. puhlicznej" i by?y napisa? utrudniaj?cym nam sta?ych mszy wprowadzenie s?owa z kaszubsk? liturgi? ?wi?tych wikariuszy w?adaj?jest brak ksi??y a szczególnie j?zykiem. cych naszym W desi? nim pos?ugiwa?. chc?cych kilku kanacie ksi??y-Kajest naszym szubów. si? wzdrygaj? jednak którzy w naszym l i t u rgi i j ? zypos?ugiwa? a w j?zyku nast?pi?o. w kaszubskiej w tej sprawie oddzia?ów I co? niali i ko- i\'c nie ?adnej napisa?em grzymie". macierzystego. swego tab,e. do nic to regu- powszechnie w "Informacjach pomin?? mnie: do znali r. prezesów Kaszub. od- ZASTOJU urz?dnik. 1990 czerwca Jednak ?wi?tej. do sygna- s? Jeden na ?wi?te msze regionalnych" ru r. PRZYCZYNY sprawcy. tak?e Chc?c czy zale- policjant. kaksi?dz j?zyk ?zubski. do Kandydaci publiczs?u?by zna? j?zyk nej w Walii musz? walijski. Ta zasada i gdzie coraz jest indziej a dokument stosowana. powszechniej KonfekOI1cOWY kopenhaskiej sesji z Praw Cz?owieka KBWE rencji lekarz. nic nie s?dzie w podobnych aby pracuj?cy konieczne. kom- od policjanta. lub mówi?cego W bezrad- zezna? precyzji nadal po liczne "WSKAZANIA" mszy ich si? przecie? A wypowiedzi ?y los le- zdrowia swego cz?sto pletno?ci w albo kontynentalnemu. WÓwczas czy s?- albo urz?dzie, w stan w polsku. po karzowi-Polakowi no?? stawa? 17.XI.93 poszczególnych w zacz?to sposób ZK-P pl. ?WI?TE. "Pomer?mii" terenie na lamy odprawia? kaszubskim. kln? ?ni?. nap?yn? ?y. ?e W nQL dobra Marian KSI?dz "Gwie?dzie w w konkursach miejsca recytatorniedootrzyma?a ocen? kiedy? z za to. ?e stateczn? j?zyka polskiego nauczycielka s?ysza?a j? mówi?c? po kaszubsku na przerwie". Odpór takim. i gorszym a nicrzadkim jeszcze, pra5ktykom "Pomerania". (patrz np. s. 17 i 20) 6/90. daje "odprawienie jednej. drugiej mszy ?wi?tej po kaszubsku do tego. ?e (co) doprowadza od razu na si? pe?no ulicy znajdzie Kaszubów. z ?e si? dumni Staj? tego. ?e ich terenów. si? z tych wywodz? wpro- grup? ?e si?. do dzo "lnfonuacje -MSZE Spodziewa?em dzia?ów Zna- ale ?wiadczy? przedstawia? w matczynym im spraw? w polskim. przychodzi dzie. np. wy?uszcza? potrafi my?li swoich wyrazi? OS4- we nich w a KASZUBSKIE obe- Ko?cio?a. do zestawiam l-:?ionalnetl. Red. DU- Gda?skiej" pomagania do " 11/90: rza". litur- w kaszubskim .Pomcranii'' 16. nr kaszubskiego Archidiecezji ksi??y przyk?ad. wspomina Miotk wyda? "WSKAZANIA w sprawie kaszebizne wadzaniu - Goc?owski 1'. 17.XI.1993 SZJl ASTERSKIE j?zyka Tu metropolita Tadeusz cno?ci /I zwyczajne arcybiskup gda?ski " ?wi?te msze b?d? } Ksi?dz w notatki: mowa 3 lI'anych wspólnotv ui)wa? cZyt?? prze;:, moina b:v?o kaszubskim j?zyku H' Modlitwach j?zyka ch?cam ,.ó?}'niez: tych Mszy Swi?tych. w kullywml'a? "pielI' oraz kaszubskie biblijnych uz:vu-a? lego Za- Wiernych. do by tego, a takie pidni 'l ' w czasie innych. religijny?'h l\' kaszubskim. j?zyku otoczy? in i cjaty Duszpasterze opiek? niech lvs::.elkie staraj? tego \.-vy. Arcybiskup Aletropolita +Tadeusz Gdmlski Goc?owski si? typu 16.08.1995r. Norda 4 de Anthony Mello dzece Dzysdniow? Drecko Jeden temu .Czede to -, "Jakuz . chcó? zaszczepi? mi?ota dzecach swójich w klawir. jima kupi? dodóm, wr??? do zajiwrowóny e ?i ,?a p?ez?rel spita?e, pr?du? I instrumentowi. ternu miejscowo?ciach pomi?dzy mniejszych z kolei, zaInni, stacjami. przypadkowo teraz ?e jad? uwa?aj?, pytani podró?ni, to jako walor. traktuj?c jak po?piesznym w i nieretro je?dzi soboty Poci?g W soboty dziele. ci?gnie go stary typ w niedziele nonatomiast lokomotywy, muzyczi.1 do . W??CZIWO Kaszuby przez dzysdniow? cz?owiek retro Poci?giem - , I klawir jiwrowac pianino - martwi?, - si? k?opota? i 'i? I ?" *** Mó?i miasta. do krórnu. y weszed stareszk ?e, s?echójcc z krómu jó be mió? mo?e nie ?ecym w dali r?chtowó? i sa i welóz was droga, on ?e przestrzec, I króm chodnik - I I II I sklep - *** . Mó?e bes dzewcz?tko, muleczku?" chca, kromowi mulecik - odpowiesc ekspedient - k? or? s b w race: anana ; C t" e o b?a odpowi?sc. owocowy - ze krómowi. powicdzó? wk?ód", "Nowi brzadowi Ii' - kr?rorruc, brzadowim w kochany, odpowied? I by powróci? dok. ?ukowie, sp?dzi?a w rowane przez wojnQ, ziemi?. niemieck? na dziecinne Harseh Gertruda pokie- Teraz, na ukoch,ille, st<rro?? na ro- Warszawie, roku w w mle szereg jest dziennikarzem w bardz? za?ozyclel te- ga- w Monachium. kolportow,mej zebra? Kaosoby grupk? swojej kontasta?e utrzymuj? szubów,którzy Kaszubsko Pokty ze Zrzeszeniem kaszubskie morskim. ksi??ki Zbieraj? Z M. IJzi?skim i prenumeruj? pisma. ?ci?le wspó?pracuje pan Wo?oszyk poz Szemuda i bardzo dobrze chodz?cy Na pytanie mówi?cy po kaszubsku. zecie Wokó? Leszka Szmidtke - na osoh? mienia? do?wiadczenia szuhsk?. W tym w Sz?okhol- Dodowk Adresaredakceji: RedagUje Bobrowski, Wedowca: do Go?ca - har-I We- Kaszuby", wielu po .Potrykusa rych, hy? m?odszym PolGdynia-Ko?cierzyna Koleje uruchomi?y spec jalny retro. Z Ko?cierzyny wypoci?g rusza on 7,00. Z powroprzed godzin? W tem z Gdyni 9.00. wyje?d?a przed ?ukowie jest o 9.40. Za? ko?czy hieg w o 10.25. Na trasie Ko?cierzynie godzinie KacWielkim si? w Gdyni zatrzymuje Somo?ukowie, ku, Gda?sku-Osowej, i Go?uhiu Kaninie, Krzesznej Wie?ycy, szu Zarówno i hskim. j a k pasa?erowie konduktor ?e hy?ohy twierdz?, jeszcze do przejazdu wi?cej ch?tnych poci?giem ten retro, si? tak?e gdyby zatrzymywa? na si? w przystankach znajduj?cych Pa?stwowe ostatni. raz uczestnikom, szanse szcza?, uczestników h?dzie h Mo?,na latach i Rumia, Kaszebsczi ul.Morska Ziemi 15, kamo: Eugeniusz Pryczkowski, Breza, Bogus?aw Rys7.ard "Rumina", Wydawnictwo teL 712-447. Kazimierz Hinc, drek - Bernard "Rumina" w godz. Klawitcr, Hinl., 9°0 sk?ad Somonina. nad El?bietowo, psiedla a mknie po si? ocieraj?c Szymbarskich wzniesienie nizin pasa eu- m (368,6 Wie?yc? npm). mija przepi?kne jeziora Pojezierza ze szczególnie uroKaszubskiego Ostrzyckim. kliwym jeziorem Z poci?gu, turystów g?ównie oprócz Kaszub, jednak korzystaj? mieszkaricy codziennie do pracy którzy doje?d?aj? do Gdyni, ?ukowa. Ko?cierzyny czy Kainnymi Mi?dzy zapytany pasa?er z szuba ?e Ko?cierzyny powiedzia?, l a t dwadzie?cia j e ?dzi tym przez pi?? w do miejsca poci?giem Gdyni. pracy Teraz ma akurat powiada gorzej, pow l11ewa? a7, dwie musI czeka? Gdyni do Ko?cierzyny. na odjazd godziny Tu rystom taka jednak odpowiada ci jednak I, niego korzystaj? atrakcja w weekendowe W dzierl dni, powszedni mówi konduktor znakomita jak mówi wi<;kszo?? pasaierów po kaszuh- - - - - - - sku. (ep) jak Artur t67, ' 'itold .Jab?orlski drem RegioAleksandreJll Lahuda Trepcl.yk aj, przetrwa?o Z ?wiatowej. inicjatywy sekretarzem. na a szenie dniem wa? si? wie w 1967'- Aleks,mdra, w haftu z nie. VIII fem Wejhero- i go - w zmar?a Kartuzach (ur. 28 II 1879 Kropid?owska ??gu k. Czerska). hy?a przeZw}?zana z de wszystkim "Gazet? Kartusk?", wiersze kaszuhskie, gdzie puhlikowa?a i powiastki. opowiadania w Kolcczkowie 21 VIII 1854 (wejhcrow??)urodzil??Fcrdynand.Józcl i Stefana. Kazimierza Bieszk, ojciec w gimnazjum Uko?czy? Wejherowie, triotyczn? Bade?skiego, si? studiuj?c? Królewcu. Za dzia?alno?? do Fryburga opiekowa? gorliwie m?odzie?? pomorsk?. przesiedlono gdzie go pa- doktora z w w jest gdzie Odprawia skil11. do a? swe- nOSl11111y 198J. ?wi?te na kaset senkami w w si? p?yta h- ksi??ek szeregu Kaszuhacl1. Przed Luhlinie, naukowym, kaszu j?zyku o td Wyda? z pie?nia- magnetofonowych pojawi?a pierwsza ka- tytu? Uzyska? KUL-u na autorem Pcr- .Jan teologicz- ?wiyceniami Pelplinie kaszuhskimi. dniami si? Studia roku msze Jest cykl urodzi? pracownikiem ohrz?dowo?ci mi - Luzina. teologii niego Po w kustoszem muzeum 1958 VIII rodem ukor1czy? p?aI1skimi a ?ycia l1l.?oi,ycicla, ne - jego Kaszuhskicgo hy? i etnogra- Dzie?em 1995 Od szon, w j?zyku zami?ow,U1ym krórego ?mierci. nauczycielka propagatorka w Muzeum Kartuzach, Fran- ??czy?Ukoriczy? Ko?cierzypolskim w w kolekcjonerem. za?o?enie by?o Teodora w By? 22 1931 wiersze Pisywa? kaszubskiego. 21 I,mar? nauczycielskie kaszuhskim. ukazy- siostra Majkowska Hucie, skiej do l 925r. X IV 1903 (ur.ó pod Chmielnem). seminarium wojny Kaszchsk?)"'. czasu swego i zas?u?ona Kartuzach Zrze- w Trcdcr ciszek za- Zrzeszi?ców zmar?a Franciszka zosta? zacz??a wróci? chojnickie- - wybuchu "Zrzesz Gdyni VIII do 1933 5 kwietnia 19 studia _17°° z odzyskaniu niepodleg?o?ci kraju, hy wsta? dyrektorem Zmar? 26 go gimnazjum. w 22 VIII 19RO Gdyni po- Zrzeszenie Kartutach czele, st?pc?, _. Puckiej i Jana Majkowskim przypuilo?? Zemi w Alc- inicjatywy Trepczyka z - Kaszubów nalne realne (ep) Pismiono wstaje wzrasta?a. stale 1929 Labudy ' moiJiwo?? daje VIII ksandra Innym, Kaszu poznania na sta?y powrót. ?e w przysz?ych szerszego i Echa lR , niektó- i dla lat, po retro trasie Na celu 1110)-<;, mini?ciu i wyka- si? kontaktowa? z m?odzie:i.? dziesi?tkach do Po wiaduktem wspania?ym m?odzie? dziennika- Rumskiego I hufca ,,LS J Jest ??????????????????????????????? Norda w powrót poci?gu Z - Wszyklubu akt?wn? m?eszkaHcy komendant - drecha je inicJ<ttypowsta?a wa hudowy stanicy harcerskiej pod Sie-I rakowieami. Bezpo?rednio po sympow czwartek 10 sierpnia, si? odby?o zjum, hufca z dzia?aczami cz?onków spotkanie Sierakowice. gminy samorz?dowymi Plac hudow? stani c y j e st ju? wyznapod W przysz?o?ci mia?aby hy? miejczony. z wielu scem krajów. harcerzy spotka? Idea organizow,mia polonii spotkar1 okaza?a si? hardzo kaszuhskiej trafn:ym wieone Dostarczaj? przedsi?wzi?ciem. le wra?e?osohom, niejednokrotktórym dane nie kraj rodzinny by?o odwiedzi? przez polskiej - na chtcrno stron. o nazwie cerskiego d?ug koncepcji szwedzka mia?aby i tam Niemczech do nxlzinnych ' wrócy przerechtowóne". kaszubskiego zapowiadaj? J?n Potry?u? 1980 grudnm do i ród z?ridzcni?, dobrze Drug? ?e: odpowiedzia?, wspaniale tacz? sta?e w Pracowa? go stan wojenny, Wolna lat w Radiu Europa, zasta? raz wyjecha? delegacji studiach Po Gda?sk, tu scy Monachium ciekawymi postaciami Niezwykle w s? dwaj którzy krajach panowie, intezanlieszkania próbuj? swojego na ZaKaszubów rozsianych growa? Idzi?ski Marcin chodzie. jest szefem siebie klubu Kaszuprzez za?o?onego Monachium, sa cz?onkowie w B?cKaszuby. Wybudowa?a kaMirachowem checz Hucie pod kiej a przed ni? zleci?a szubsk?, postawi? w drzewie kawyrLe?biom! wspaniale Ju? z kaszubskim napisem. pliczk? ma si? uroczyste odby? nied?ugo domu i po?wiQcenie otwarcie kaplicy, w Radia baro j? dzinne bów z "czeje nastapn? rza lata kiedy losy, zaprowadzi?y wróci? postanowi?a 1 str. ze Kaszub. zak?tki ze Przedtem skie Odjechali, zwyk?ym w na tej trasie kursuj?cym ch?tnie korzystaj? Tury?ci który poci?gu, przemierza naj- Wzgórzach najwy?sze ropejskich 'I kochana - nie tym mi?dzy dni. o : Poza typu. starszego si? ró?nic wiod?c? drog? pó?niej Równie? motorówka. zwana s? dostrzega poci?giem powsta?e z us?ug pi?kniejsze ?ukowa I widzó? w tak - wagony I' wióld??go stareszk przcjachó? bo jesz konia, na od dóleka z wse. stracy??". paliwo deptownik na ?ecym furmank? w prawie sa zdz?wowón Czej "Hejle, zawo?ó?: co czej zazdrzó? Knóp róz pierszi deptowniku, na zwierzeca. tego knópi?la prawie bel knópi?la Stojó? wszy I kilkoma przygotowana kompaktowa tygoprzez z pio- kaszubskimi. (aj)