Doktorat honoris causa AGH dla Profesora Adama

Doktorat honoris causa AGH
dla Profesora
Adama Chrzanowskiego
Na wniosek Rady Wydziału Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska,
Senat AGH, uchwałą podjętą w dniu 26 maja 2004 roku, nadał tytuł doktora honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej Profesorowi Adamowi
Chrzanowskiemu – za wybitne osiągnięcia w zakresie badań deformacji
w procesach geodynamicznych oraz znamienity wkład w rozwój współpracy między Uniwersytetem New Brunswick we Fredericton, a polskimi
uczelniami technicznymi. Promotorem doktoratu honorowego był prof. dr
hab. inż. Jan Pielok (tekst laudacji wygłoszonej przez Pana Profesora
w trakcie uroczystości wręczenia doktoratu honoris causa w dniu 20 października 2004 r. przedstawiamy poniżej).
Recenzentami byli: prof. dr hab. inż. Bernard Drzęźla z Politechniki
Śląskiej oraz prof. dr hab. Witold Prószyński z Politechniki Warszawskiej.
Laudacja związana z nadaniem godności
doktora honoris causa AGH
Profesorowi Adamowi Chrzanowskiemu
Magnificencjo Rektorze, Wysoki Senacie,
Wysoka Rado Wydziału GGiIŚ, Szanowni Goście
Mam zaszczyt pełnić rolę Promotora w dzisiejszej uroczystości przekazania godności i insygniów Doktora honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica jednemu z wychowanków Akademii
naszemu Koledze prof. Adamowi Chrzanowskiemu.
Fakt ten sprawia mnie oraz nam, zebranym na tym spotkaniu, a przede
wszystkim społeczności akademickiej Wydziału Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, ogromną satysfakcję. Sądzę, że to odczucie w równym
stopniu podzielałby nasz były Rektor prof. Zygmunt Kowalczyk, również
Doktor honoris causa naszej Uczelni, którego Uczniem, Współpracownikiem i Doktorantem jest Profesor Adam Chrzanowski. W moim wystąpieniu chciałbym Państwu przybliżyć sylwetkę Profesora, uznanego w świecie naukowca oraz człowieka silnie związanego z naszą Uczelnią, Krakowem i z Polską.
Już na przełomie lat 50-tych i 60-tych podczas swojej pracy w Katedrze Geodezji Górniczej AGH podejmował prace badawcze istotne dla
rozwijającego się wówczas przemysłu górniczego w Polsce, których wyniki do dnia dzisiejszego znajdują zastosowanie, szczególnie przy pomiarach orientacji kopalń podziemnych. Od 1964 roku prowadzi badania
i kształci studentów na specjalności geodezji inżynieryjnej i górniczej
w Uniwersytecie Technicznym New Brunswick we Fredericton. Utworzenie
tej specjalności to w pełni Jego inicjatywa, niewątpliwie wywodząca się
z doświadczeń zdobytych w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Absolwenci tej specjalności zatrudniani są w Ameryce Północnej i Południowej przy wszelkich prekursorskich projektach, wymagających stosowania nowoczesnych technologii geodezyjnych, tak w pracach realizacyjnych, jak w badaniach deformacji obiektów i terenu podlegającego wpływom eksploatacji górniczej.
Prowadzone przez Adama Chrzanowskiego badania naukowe posiadają zarówno charakter podstawowy jak i częstokroć stosowany. Inspiracją Jego prac od samego początku było zapotrzebowanie przemysłu na
rozwiązania trudnych problemów, a podczas realizacji badań sięgał do
najnowszych rozwiązań technicznych i technologicznych, często będąc
twórcą nowych rozwiązań. W 1969 roku był współtwórcą patentu konstrukcji pionownika laserowego, a w latach 1987–1988 opracował wraz
z zespołem automatyczny klinometr skanujący. Już w latach 80. zaproponował i wdrożył do praktyki pionierskie zintegrowanie metod GPS z pomiarami naziemnymi do monitorowania deformacji górotworu i powierzchni na polach naftowych w Wenezueli.
Razem ze swoim Zespołem opracował uogólnioną metodę wyznaczania pól przemieszczeń i odkształceń dla prowadzenia zintegrowanej ana-
4
lizy deformacji występujących w procesach geodynamicznych oraz oddziałujących na budowle inżynierskie. Jest współtwórcą numerycznego
modelowania oraz prognozowania deformacji górotworu i terenów górniczych (metoda S-C). Metoda ta była przez Niego wdrażana do badań naprężeń górotworu w oparciu o pomiary deformacji powierzchni w KGHM
Polska Miedź, jak również przy modelowaniu deformacji górotworu dla
kopalni potasu w Kanadzie. Swoje opracowania naukowe w zakresie automatyzacji geodezyjnego monitorowania deformacji wdrożył również
w dużej kopalni odkrywkowej w Kanadzie.
W ostatnim okresie prowadzi badania nad zastosowaniem interferometrii radarowej InSAR dla monitorowania deformacji terenów górniczych
oraz nad zastosowaniem pseudolitów do pomiarów w kopalniach odkrywkowych i podziemnych. Szczególnie te ostatnie powinny doprowadzić do znaczącego zwiększenia dokładności kopalnianych osnów podziemnych, poprzez ich nawiązanie do systemu GPS.
Spośród Jego ok. 225 publikacji na szczególne wyróżnienie zasługuje
18 monografii, z czego 6 jest jego autorstwa, natomiast w 12. opracował
wybrane rozdziały, w głównej mierze dotyczące badań deformacji obiektów inżynierskich. Monografie te stanowią, w krajach angielskojęzycznych, a także – po przetłumaczeniu – w Chinach oraz w Ameryce Południowej, podstawową literaturę fachową z zakresu badań deformacji terenów górniczych i obiektów inżynierskich.
Jego badania wielokrotnie otwierały drogę dla rozwoju nowych technologii w oparciu o najnowsze osiągnięcia techniki pomiarowej. Tym samym można mówić o istnieniu Jego oryginalnej „szkoły” w rozwoju metod
badawczych, opartych o stosowanie geodezyjnych metod pomiaru deformacji.
Za swoje osiągnięcia, prof. Adam Chrzanowski został odznaczony tytułem Profesor honoris causa na uniwersytecie Wuhan w Chinach (1986),
tytułem Profesor Honorowy Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Polsce (1999), tytułem Profesor Emeritus na UNB w Kanadzie (1998), Złotym
Krzyżem Zasługi w Polsce (2000), tytułem doktor honoris causa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Polsce (2002). W 1996 roku prof. Chrzanowski został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi w Polsce, a w 2000 został Członkiem Zagranicznym Polskiej Akademii Umiejętności.
Jest uznanym w świecie autorytetem naukowym, co skutkowało wielokrotnym zapraszaniem przez zagraniczne uniwersytety na kilkumiesięczne pobyty dla wygłoszenia wykładów, a mianowicie:
– dwukrotnie na miesięczne pobyty w Chinach w TU Xuzhou
i TU Wuhan;
– dwukrotnie na okresy 6-miesięczne w Szwajcarii w Uniwersytetach
w Zurichu i ETH Lozannie;
– 6 miesięcy w Niemczech na Uniwersytecie w Monachium;
– 5 miesięcy w Argentynie;
– 4 miesiące w Brazylii;
– 3 miesiące w Australii;
– pięciokrotnie w letnich miesiącach w USA w Instytucie
Glacjologicznym na Alasce;
Będąc od 1986 roku przewodniczącym międzynarodowej grupy studiów pomiarów odkształceń jest organizatorem międzynarodowych sympozjów, odbywających się co 2–3 lata w różnych krajach, które cieszą się
dużą popularnością wśród specjalistów tej branży z uwagi na ich wysoki
poziom naukowy. Jako Współzałożyciel i Członek Prezydium Międzynarodowego Stowarzyszenia Mierniczych Górniczych (ISM) posiada niezaprzeczalne zasługi w dziele szerokiej wymiany informacji oraz rozwijaniu
współpracy między geodetami górniczymi krajów zrzeszonych w tym Stowarzyszeniu.
Przez cały okres Jego pracy w Uniwersytecie New Brunswick, gdzie
pełnił funkcję prodziekana oraz dziekana Wydziału Geodezji i Geomatyki,
prof. A. Chrzanowski utrzymuje ścisłe kontakty ze swoją uczelnia macierzystą – AGH Kraków oraz z innymi uczelniami technicznymi w Polsce
(m.in. Politechniką Warszawską i Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim).
Dzięki Jego zaproszeniom na stażach od początku lat 70-tych, obejmujących okresy od pojedynczych miesięcy do ponad roku, przebywało
kilkunastu naukowców, w przeważającej większości z AGH Kraków. Takie
pobyty umożliwiały w owych latach kontakt polskiej nauki z technologiami
światowymi, stanowiąc inspirację dla wdrażania w Polsce nowych kierun-
BIP 135 – listopad 2004 r.
ków badań, jak również dla unowocześniania programów i treści nauczania na naszych uczelniach. Te kontakty są nadal kontynuowane, a w wyniku podejmowania wspólnych tematów badawczych powstało szereg
istotnych opracowań naukowych.
Poza tą stroną współpracy, w wyniku starań prof. Adama Chrzanowskiego, kilkuletnie studia doktoranckie mogło u Niego odbyć sześciu absolwentów polskich uczelni technicznych.
Każdy pobyt polskich naukowców i studentów na Wydziale Geodezji
i Geomatyki Uniwersytetu New Brunswick łączył się z serdecznym przyjęciem, czasem nawet połączonym z zamieszkaniem w gościnnym domu
Państwa Chrzanowskich we Fredericton. Pobyty te służyły nie tylko realizowaniu wspólnych badań naukowych, ale zawiązywały i umacniały więzy
przyjaźni z Adamem Chrzanowskim i jego Rodziną.
Sądzę, że osiągnięcia naukowe i działalność Profesora w zakresie nawiązywania i rozwijania współpracy Uniwersytetu New Brunswick z naszą
Uczelnią oraz z polskimi uczelniami i instytucjami przemysłowymi w pełni
uzasadniają nadanie Mu godności Doktora honoris causa Akademii Górniczo-Hutniczej, a dzisiejsza uroczystość napawa dumą społeczność
Wydziału Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, którego wychowankiem jest Adam Chrzanowski.
Medale Jubileuszowe 85-lecia Uczelni wręczone podczasu uroczystego posiedzenia Senatu AGH z okazji Dnia Edukacji Narodowej
w dniu 13 października 2004 r.
Rektor AGH zaproszony został
do Międzynarodowego Komitetu Sterującego „Okrągłego Stołu”
w Oxfordzie
JM Rektor AGH prof. Ryszard Tadeusiewicz przyznał złoty Medal
Jubileuszowy 85-lecia Uczelni
pracownikom:
prof. Januszowi Kowalowi –
Prorektorowi ds. Badań
Naukowych
prof. Antoniemu Tajdusiowi –
Prorektorowi ds. Ogólnych
prof. Andrzejowi Łędzkiemu –
Prorektorowi ds. Kształcenia
prof. Andrzejowi Korbelowi –
Prorektorowi ds.
Międzynarodowych
prof. Jerzemu Frydrychowi
prof. Janowi Lechowi
Lewandowskiemu
prof. Józefowi Dańko
prof. Zygmuntowi Drzymale
prof. Stanisławowi Komornickiemu
prof. Jackowi Matyszkiewiczowi
mgr. inż. Henrykowi Zioło
mgr Marii Ślizień
prof. Januszowi Gołasiowi
prof. Janowi Kusiakowi
prof. Marianowi Nodze
dr. Andrzejowi Garlińskiemu
Pani dr Barbarze Urbankowskiej
Fundacji Pomocy Edukacyjnej dla
Młodzieży im. Heleny
i Tadeusza Zielińskich
w Jarosławiu
Pani Wandzie Karwacie
Pani Marii Dziadkowiec
Pani Krystynie Mendrek
Pani Elżbiecie Heilman
mgr Teresie Główce
mgr. Janowi Główce
dr. Albertowi Małkowi
mgr Ewie Dobrzyńskiej-Lankosz
mgr Jadwidze Kosek
mgr. Ryszardowi Lisowi
mgr Elżbiecie Cygankiewicz
Wójcik
Panu Michałowi Łuszczkiewiczowi
Pani Teresie Ozga
dr Jackowi Niwickiemu
mgr inż. Annie Dąbek
mgr. Jackowi Szopie
mgr. inż. Maciejowi StauferKamińskiemu
inż. Edwardowi Łachowi
mgr inż. Marii Szul
Panu Stanisławowi Tarce
Panu Kazimierzowi Rakowi
BIP 135 – listopad 2004 r.
Pani Marii Zając
JM Rektor AGH prof. Ryszard Tadeusiewicz przyznał srebrny Medal Jubileuszowy 85-lecia Uczelni pracownikom:
dr. Lucjanowi Bluszczowi
dr. Jackowi Fukowi
dr. inż. Wojciechowi
Bobrzyńskiemu
dr. inż. Romanowi Staszewskiemu
dr. inz. Piotrowi Lewandowskiemu
Pani Danucie Boczarskiej
mgr. Stanisławowi Zapartowi
mgr Annie Kegel
mgr Marii Świerczyńskiej-Boissé
mgr. inż. Piotrowi Korpantemu
mgr Elżbiecie Zych
Pani Helenie Rogóż
Pani Wandzie Bólad
Pani Barbarze Konopce-Piątek
mgr Danucie Redelbach
Pani Bożenie Jagodzińskiej
mgr Małgorzacie Porębskiej
mgr Elżbiecie BanachowskiejProciów
inż. Edmundowi Jörgenowi
mgr. inż. Zdzisławowi Drejakowi
Pani Zofii Mosurskiej
Panu Januaremu Płaszewskiemu
Panu Stanisławowi Biedzie
Panu Janowi Gorzkowskiemu
Pani Elżbiecie Motyl
mgr. Lucynie Ziemińskiej
Pani Celinie Dziedzic
Pani Kamili Kilijanek
mgr. Antoniemu Bace
JM Rektor AGH prof. Ryszard Tadeusiewicz przyznał brązowy
Medal Jubileuszowy 85-lecia
Uczelni pracownikom:
mgr Małgorzacie Voigt
Panu Stanisławowi Molowi
dr. Jerzemu Krawczykowi
mgr Marii Garczyńskiej
Panu Marianowi Michalikowi
Pani Danucie Niesiołowskiej
Pani Zofii Cyrońskiej
Panu Krzysztofowi Frankiewiczowi
Panu Leszkowi Lenardowi
Pani Jadwidze Bujak
Pani Jadwidze Hapek
Pani Halinie Jakubowskiej
Pani Danucie Ostrowskiej
Panu Janowi Wójcikowi
XI Krajowe Targi Książki
Akademickiej Atena’2004
wyróżnienie dla Uczelnianych Wydawnictw
Naukowo-Dydaktycznych AGH
Na XI Krajowych Targach Książki Akademickiej Atena’2004, odbywających się w dniach 3–6 listopada 2004 roku w Warszawie, książka Barbary Florkowskiej Wytrzymałość elektryczna gazowych układów izolacyjnych wysokiego napięcia, wydana
przez Uczelniane Wydawnictwa
Naukowo-Dydaktyczne AGH,
otrzymała wyróżnienie w Konkursie
na Najlepszą Książkę Akademicką
Atena’2004.
Autorka jest prof. AGH, pracuje na Wydziale Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki
Akademii Górniczo-Hutniczej
w Krakowie.
Wyróżniona praca stanowi teoretyczną i techniczną analizę zagadnień wytrzymałości elektrycznej będących jedną z głównych
dziedzin w problematyce wysokonapięciowej.
5