D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

Sygn. akt XGC 798/13
UZASADNIENIE
W pozwie z dnia 19 lipca 2013r. (data wpływu) powód (...) Spółka z o.o. w W. wniosła o zasądzenie nakazem zapłaty
wydanym w postępowaniu upominawczym od pozwanego (...) Spółki akcyjnej z siedzibą w P. kwoty 592.585,89 zł
wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz
powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według nrom przepisanych.
Powodowa Spółka wniosła, również o zasądzenie powyższych kwot w razie wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty.
Uzasadniając żądanie pozwu, powódka wskazała, że dochodzi od pozwanego zwrotu kwot nienależnie pobranych przez
(...) S.A. , wynikających z zawyżania wartości faktur VAT za zakup paliw ON i (...) o 50 zł/m3 wraz z podatkiem VAT za
okres , od dnia 1 listopada 2010 roku do dnia 30 czerwca 2012 roku, bowiem wcześniejsza sprawa o zapłatę,
została już zakończona prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi za sygn. akt. X GC 88/11 i objęła okres
od dnia 30 stycznia 2009r. do dnia 31 października 2009r. (pozew k. 2-12 akt).
Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z dnia 8 sierpnia 2013r. Sąd Okręgowy w Łodzi (sygn.
akt XGc 944/13) uwzględnił powództwo (nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym k. 1368 akt).
Od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym pozwany (...) S.A. w P. złożył sprzeciw (sprzeciw od
nakazu zapłaty k. 1374- 1388 akt).
Pozwany zakwestionował żądanie pozwu zarówno co do zasady, jak i co do wysokości. Pozwany podniósł :
1. zarzut braku związania innym orzeczeniem sądowym, tj. wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi X Wydział
Gospodarczy z dnia 28 września 2012 roku w sprawie za sygn. akt X GC 88/11 oraz zapadłym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego w Łodzi z dnia 23 kwietnia 2013 roku w sprawie o sygn. akt I Aca 1361/12,
2. zarzut błędnej wykładni postanowień umowy franczyzy,
3. zarzut przyjęcia błędnej podstawy prawnej roszczeń ,
4. zarzut niewykazania przesłanek zasadności roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia ,
5. zarzut bezzasadnego zawyżenia pozwu o kwotę podatku VAT (sprzeciw od nakazu zapłaty k. 1374- 1388 akt).
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
Powódka (...) Spółka z o.o. w W. jest podmiotem gospodarczym, wpisanym do KRS-u pod numerem (...). Do
przedmiotu działalności powódki należy, między innymi: sprzedaż hurtowa paliw stałych, ciekłych, gazowych praz
produktów pochodnych, jak sprzedaż detaliczna paliw do pojazdów mechanicznych, jak i sprzedaż detaliczna do
pojazdów mechanicznych (dowód: wypis z KRS k. 16-26 akt).
Pozwany (...) S.A. w P. jest podmiotem gospodarczym, wpisanym do KRS-u pod numerem (...). Do przedmiotu
działalności pozwanego należy, między innymi: produkcja, sprzedaż detaliczna paliw oraz sprzedaż hurtowa paliw
stałych, gazowych i produktów pochodnych (dowód: wypis z KRS k. 109-138, 1390-1397 akt).
Pozwany (...) S.A. w P. zawarł z (...) Sp. z o.o. trzy umowy franczyzowe. Umowy te dotyczyły trzech stacji paliw,
których właścicielem jest powód. Umowa franchisingu nr (...) z dnia 11 października 2007r. zawarta została dla stacji
paliw w T.. Umowa franchisingu nr (...) z dnia 15 lipca 2004 roku zawarta została dla stacji paliw w W.. Do tej umowy
strony zawarły aneks nr (...) z dnia 31 grudnia 2007 roku . Umowa franchisingu nr (...) z dnia 19 grudnia 2003 roku
została zawarta dla stacji paliw w S. wraz z aneksem nr (...) z dnia 31 grudnia 2007 roku (dowód nr 3)- (dowód nr 3
jako załącznik do pozwu: umowa franchisingu nr (...) z dnia 11.10.2007r. zawarta dla stacji paliw w T., dowód nr 4
jako załącznik do pozwu: umowa franchisingu nr (...) z dnia 15.07.2004 roku zawarta dla stacji paliw w W. wraz z
aneksem nr (...) z dnia 31.12.2007 roku do tej umowy; dowód nr 5 jako załącznik do pozwu: umowa franchisingu nr
(...) z dnia 19.12.2003 roku zawarta dla stacji paliw w S. wraz z aneksem nr (...) z dnia 31.12.2007 roku, dowód nr 3
jako załącznik do pozwu. k. 68-108, k.166-200, k. 201-284, 293-332, 393-400, 401-452 akt, wyrok z dnia 28 września
2012 roku w sprawie za sygn. akt X GC 88/11 wraz z pisemnym uzasadnieniem, oraz z klauzulą wykonalności nadaną
przez Sąd Apelacyjny w Łodzi k. 34-64 akt).
Przepisy dotyczące wprowadzenia obowiązku dodawania biokomponentów do paliw zostały wprowadzone ustawą z
dnia 25 sierpnia 2006r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz. U. z 2006 nr 169 poz. 1199), która weszła w
życie 1 stycznia 2007r., a przepisy wykonawcze do tej ustawy zostały wprowadzone rozporządzeniem z dnia 16 czerwca
2007 r. w sprawie Narodowych Celów Wskaźnikowych na lata 2008-2013 (Dz. U. z 2007 nr 110 poz. 757) z dniem
25 czerwca 2007r.
W umowach i aneksach do umów została ściśle określona formuła cenowa „ceny referencyjnej” - § 2 ust. 2 załącznika
nr 3 do umów franczyzowych, którą można było zmienić tylko nową umową lub aneksem. Jednocześnie strony
ustaliły, że formuła cenowa odnosi się do produktu gotowego, dopuszczonego do sprzedaży i zawierającego w sobie
już biokomponenty, gdyż w momencie zawarcia umowy i negocjacji, zarówno ustawa jak i rozporządzenie dotyczące
biokomponentów były znane i obowiązywały.
Dodatkowo strony ustaliły w notatkach z dnia 19 grudnia 2007 r. wysokość marży (...) S.A. dla poszczególnych
paliw, które określał § 4 załącznika nr 3 do umowy. Negocjacje zakończyły się ustaleniami zapisanymi w notatce,
że wszystkie elementy negocjacji wymagają zatwierdzenia przełożonych w (...) (...). W aneksach z dnia 31 grudnia
2007 roku do umów franczyzy wszystkie wynegocjowane i ustalone zapisy w notatce z dnia 19 grudnia 2007 r. zostały
akceptowane i potwierdzone w ich treści. Powód podpisując wiążące postanowienia umów i aneksów w tej dacie, uznał
że formuła zawarta w nich precyzyjnie i ostatecznie ustala cenę referencyjną paliwa, zgodnie z zasadami przyjętymi
przez pozwanego i powoda wynikającymi z obowiązujących przepisów prawa (dowód: notatki z negocjacji z dnia 19
grudnia 2007 r. k. 524 -5256 akt, wyrok z dnia 28 września 2012 roku w sprawie za sygn. akt X GC 88/11 wraz z
pisemnym uzasadnieniem, oraz z klauzulą wykonalności nadaną przez Sąd Apelacyjny w Łodzi k. 34-64 akt).
W dniu 21 stycznia 2009 roku pozwany zwiększył jednostronnie cenę referencyjną dostarczanego dla powodowej
Spółki oleju napędowego i oleju V. o 50 zł netto za m3 dla wszystkich trzech stacji objętych franczyzą z ww. umów.
Podwyżkę ceny referencyjnej pozwany uzasadnił kosztami dodawania biokomponentów do paliw. Pozwany jako
uzasadnienie swojej decyzji powołał treść postanowienia umownego: art. IV § 2 ust. 1,2,3,4 załączników nr 3 do
trzech ww. umów franczyzy. Pozwany uzasadniał, że art. IV § 5 ust 2 załączników nr 3 stanowi, iż: „w przypadku
wprowadzenia przez właściwe władze powszechnie obowiązujących przepisów prawa nakładających na producentów,
sprzedawców lub innego rodzaju dystrybutorów paliw, nieznane dotąd obowiązki fiskalne lub inne obowiązki
kosztowe, (...) (...) może zwiększyć cenę referencyjną o takie koszty, jakie poniósł w związku z wprowadzeniem nowych
przepisów prawa".
(dowód: pisma pozwanego z dnia 21 stycznia 2009 r. k. 501-507 akt, trzy załączniki nr 3 do trzech umów franczyzy
k. 508-521 akt, zeznania świadka M. K. k. 1642 czas 00:14:47-00:58:20, zeznania świadka M. P. k. 1643 czas
00:58:54-01:24:10, zeznania świadka M. M. k. 1643 czas 00:58:54-01:24:10, zeznania świadka A. R. k. 1650v czas
00:38:18-01:13:48, wyrok z dnia 28 września 2012 roku w sprawie za sygn. akt X GC 88/11 wraz z pisemnym
uzasadnieniem, oraz z klauzulą wykonalności nadaną przez Sąd Apelacyjny w Łodzi k. 34-64 akt).
Powódka nie podzieliła powyższego poglądu, wskazując w piśmie już z dnia 30 stycznia 2009 roku, że dopiero
wprowadzenie dodatkowych obowiązków fiskalnych lub kosztowych przez ustawodawcę, po dacie zawarcia
umów i aneksów, dawałoby pozwanemu prawo do skutecznego korzystania z przytoczonych przez niego klauzul
uzasadniających zwiększenie ceny. Informowała, że świadczenie, którego żądał pozwany jest nienależnie i jako takie
przy spełnianiu będzie następowało z zastrzeżeniem zwrotu (dowód: pismo powoda z dnia 30.01.2009r. k. 527 -529
akt).
Pozwany w piśmie z dnia 24 lutego 2009 r. ponownie odmówił uznania stanowiska prezentowanego przez powodową
Spółkę. Nadal naliczał jednostronnie, dodatkową, zwiększoną cenę referencyjną (dowód: pismo pozwanego z dnia 24
lutego 2009 r. k. 530-531 akt).
Powódka w kolejnym piśmie z dnia 16 marca 2009 r. podtrzymała swoją argumentację (dowód: pismo powódki z dnia
16 marca 2009 r. k. 532-534 akt).
Powód do czasu wypowiedzenia umów franczyzowych przez pozwanego tj. do dnia 30 czerwca 2012 roku nadal
dokonywał zakupu paliw po zawyżonych cenach, z zastrzeżeniem zwrotu, w obawie odcięcia od źródeł zaopatrzenia
w paliwo sprzedawane na swych stacjach. Kontynuacja współpracy związana była z faktyczną dominacją strony
pozwanej na rynku oraz wykorzystaniem przez nią zdecydowanie słabszej ekonomicznej pozycji powoda (dowód:
zestawienie zbiorcze zawyżonych opłat za paliwo zakupione w okresie od roku do 30.06.2012 roku, dokumentujące
łącznie dochodzoną kwotę roszczenia tj. 592.585,89 zł; komplet zestawień miesięcznych zawyżonych opłat za
paliwo zakupionego w okresie od roku do 30.06.2012 roku wraz z kompletem faktur VAT faktury za zakup paliwa
wystawionych przez pozwanego z nienależną nadpłatą k. 538-1145 akt, wyrok z dnia 28 września 2012 roku w sprawie
za sygn. akt X GC 88/11 wraz z pisemnym uzasadnieniem, oraz z klauzulą wykonalności nadaną przez Sąd Apelacyjny
w Łodzi k. 34-64 akt).
W dniu 21 grudnia 2010 roku powódka złożyła do Sądu Okręgowego w Warszawie X Wydział Gospodarczy
pozew o zapłatę kwoty 922.283,85 złotych, obejmujący okres nadpłat za faktury VAT od dnia 30.01.2009 roku do
dnia 31.10.2010 roku. Roszczenie powódki związane było z bezpodstawnym, jednostronnym zwiększeniem przez
pozwanego w dniu 21 stycznia 2009 roku ceny referencyjnej dostarczanego do powoda oleju napędowego i oleju
V. o 50 zł netto za m3 dla wszystkich stacji paliw należących do powoda. Podwyżkę ceny referencyjnej pozwany
uzasadnił kosztami dodawania biokomponentów do paliw. Jednocześnie powódka przez cały czas (już po wytoczeniu
powództwa w sprawie za sygn. akt X GC 88/11) wyraźnie, pisemnie zastrzegała niezasadność podwyżki i domagała się
zwrotu całości nienależnego świadczenia, wywodząc bezprawność działań pozwanego (dowód : wezwania do korekt
faktur VAT z dnia: 30.12.2010r., 25.02.2011r., 21.03.2011r., 20.04.2011r., 23.05.2011r., 27.06.2011r., 27.07.2011r.,
29.09.2011r., 28.10.2011r., 30.11.2011r., 22.12.2011r., 27.01.2012r., 27.02.2012r., 11.03.2012r., 07.04.2012r.,
14.05.2012r., 11.06.2012r., 01.07.2012r. k. 1146-1200, k. 1201- 1312 akt, wyrok z dnia 28 września 2012 roku w sprawie
za sygn. akt X GC 88/11 wraz z pisemnym uzasadnieniem, oraz z klauzulą wykonalności nadaną przez Sąd Apelacyjny
w Łodzi k. 34-64 akt).
W związku z opisaną podwyżką powódka wyliczyła , że w okresie objętym ww. powództwem tj. od dnia 30 stycznia
2009 roku do dnia 31 października 2010 roku dokonała nadpłat ceny z tytułu faktur wystawionych przez pozwanego w
łącznej wysokości 922.283,85 złotych brutto (dowód: pozew o zapłatę z dnia 20 grudnia 2010 roku k. 28-30 akt, wyrok
z dnia 28 września 2012 roku w sprawie za sygn. akt X GC 88/11 wraz z pisemnym uzasadnieniem, oraz z klauzulą
wykonalności nadaną przez Sąd Apelacyjny w Łodzi k. 34-64 akt ).
Sąd Okręgowy w Łodzi X Wydział Gospodarczy (po przekazaniu ww. Sądowi sprawy według właściwości
miejscowej) w dniu 28 września 2012 roku wydał wyrok w sprawie za sygn. akt X GC 88/11, w którym
zasądził (po uprzedniej modyfikacji roszczenia przez powodową Spółkę w zakresie tylko skapitalizowanych odsetek
ustawowych) od pozwanego na rzecz powodowej Spółki kwotę 831.964,86 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od
dnia 4 marca 2011 roku (dowód: wyrok z dnia 28 września 2012 roku w sprawie za sygn. akt X GC 88/11 wraz z
pisemnym uzasadnieniem, oraz z klauzulą wykonalności nadaną przez Sąd Apelacyjny w Łodzi k. 34-64 akt).
Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie Sąd wskazał, że art. IV § 5 ust. 2 załącznika nr 3 dawał pozwanej prawo
do podwyższenia ceny referencyjnej o koszty, jakie poniosła w związku z wprowadzeniem nowych przepisów prawa,
ale tylko w wypadku wejścia w życie po podpisaniu umowy (po 8 maja 2008 roku) przepisów nakładających na nią
nowe obowiązki kosztowe.
Sąd wskazał, że pozwana w odpowiedzi na pozew odwołała się do trzech aktów prawnych, a mianowicie do ustawy z
dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz.U. Nr 169, poz. 1199, ze zm.), która weszła w
życie 1 stycznia 2007 roku (por. art. 42 tejże ustawy) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2007 roku
w sprawie Narodowych Celów Wskaźnikowych na lata 2008-2013 (Dz.U. Nr 110, poz. 757), które weszło w życie w dniu
25 czerwca 2007r. (por. § 2 tegoż rozporządzenia). Przepisy tych regulacji prawnych zostały uchwalone-podpisane,
ogłoszone oraz weszły w życie przed podpisaniem umowy nr (...) oraz przed podpisaniem aneksów do umów (...) z
dnia 31 grudnia 2007r. W tym zakresie nie nastąpił wypadek objęty dyspozycją hipotezą art. IV § 5 ust. 2 załącznika nr
3. Inaczej należy odnieść się do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 27 grudnia 2007 roku w sprawie wartości
opałowej poszczególnych biokomponentów i paliw ciekłych (Dz.U. Nr 3 z 2008 r., poz. 12), które weszło w życie w dniu
24 stycznia 2008 roku (por. § 2 tegoż rozporządzenia), a więc po podpisaniu powyższych umowy i aneksów. Jednakże
ta okoliczność nie pozwala na uznanie, że w sprawie wystąpił wypadek objęty hipotezą art. IV § 5 ust. 2 załącznika
nr 3. Sąd zwrócił uwagę, że na powyższe rozporządzenie z dnia 27 grudnia 2007 roku pozwana nie powoływała się w
pismach z dnia 21 stycznia 2009 roku, informujących o podwyżce ceny referencyjnej. Odwoływała się tylko do ustawy
o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz do rozporządzenia z dnia 15 czerwca 2007 roku. Nakazuje to przyjąć,
że tylko te dwa akty prawne w 2009 r. (a więc już po wejściu w i życie rozporządzenia z dnia 27 grudnia 2007 roku)
pozwana traktowała jako wprowadzające obowiązki kosztowe. Sama pozwana nie traktowała rozporządzenia z dnia
27 grudnia 2007 roku jako generującego po jej stronie koszty, a więc jako mogącego uzasadnić zastosowanie art. IV
§ 5 ust. 2 załącznika nr 3 do umów. Z tego względu powołanie się w ramach procesu na ten akt prawny wynika nie
z faktu, że generował on po stronie pozwanej koszty, lecz jedynie z chęci znalezienia jakiegokolwiek aktu prawnego,
który wszedł w życie po podpisaniu umowy nr (...) i aneksów z dnia 31 grudnia 2007 roku do umów nr (...).
Sąd podkreślił, że wartości opałowe poszczególnych paliw, wskazane w tym rozporządzeniu, zostały zaczerpnięte z
literatury i zawierają uśrednione wartości opałowe. Celem tego rozporządzenia było ułatwienie procesu dodawania
biokomponentów, bowiem określało ono wartość opałową dla każdego biokomponentu i w związku z tym nie zachodzi
konieczność badania każdej partii paliwa (z uwagi to rozporządzenie pozwana wręcz zaoszczędziła na badaniach. Z
jednej więc strony nie można przyjąć, aby z początkiem 2008r. (wejściem w życie tego rozporządzenia) pozwana mogła
być zaskoczona jego treścią i wskazanymi w nim wartościami opałowymi - skoro zawodowo zajmuje się produkcją i
sprzedażą paliwa (por. art. 355 § 2 KC) -winna je znać. Z drugiej strony jeszcze przed wejściem w życie rozporządzenia
pozwana mogła samodzielnie ustalić wartości opałowe poszczególnych biokomponentów (czy to w oparciu o literaturę,
czy własne badania) i wartości te uwzględnić przy określaniu ceny referencyjnej w umowach z powódką. Wreszcie
treść rozporządzenia z dnia 27 grudnia 2007 roku i wskazane w nim wartości średnie powoduje, że jeśli producent
paliwa dodaje do paliwa więcej biokomponentów o wyższej wartości opałowej, to zwiększa to jego koszty, a jeśli
mniej biokomponentów o wartości opałowej przewidzianej w tym rozporządzeniu, to zmniejsza to jego koszty, a tym
samym zwiększa zysk. Innymi słowy treść tego rozporządzenia raz może generować po stronie pozwanej mniejsze
koszty, a raz większe. Ostatecznie jednak wartości te wyzerują się (skoro rozporządzenie to przyjęło wartości średnie)
i także z tego względu nie sposób przyjąć, aby wprowadziło ono nowe, nieznane wcześniej dla pozwanej, obowiązki
kosztowe. Sąd wskazał także, że rozporządzenie z dnia 27 grudnia 2007 roku zostało wydane na podstawie delegacji
zawartej w art. 23 ust. 3 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, zgodnie z którym minister właściwy do
spraw gospodarki miał określić, w drodze rozporządzenia, wartość opałową poszczególnych biokomponentów i paliw
ciekłych uwzględniając stan wiedzy technicznej w tym zakresie. Ten przepis kompetencyjny wszedł w życie, tak jak i
cała ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, przed podpisaniem przez strony umowy nr (...) i aneksów z
dnia 31 grudnia 2007 roku do umów (...). Tym samym strony, w szczególności pozwana, podpisując umowę i aneksy,
miały (a przy najmniej powinny były mieć) świadomość, że takie rozporządzenie zostanie wydane. Ponadto, gdyby
wejście w życie takiego rozporządzenia mogło skutkować powstaniem po stronie pozwanej obowiązków kosztowych,
w aktach podpisanych przez strony znalazłaby się formuła pozwalająca na modyfikację ceny referencyjnej stosowanie
do treści takiego rozporządzenia. Skoro takiego zapisu brak, to rozporządzenie to winno pozostawać bez wpływu na
cenę referencyjną. Nic nie stało na przeszkodzie, aby w umowie znalazł się zapis, że pozwana uprawniona jest do
podwyższenia ceny referencyjnej o koszty wynikłe z konieczności wprowadzenia biopaliw, czy też o koszty poniesione
w związku z koniecznością rozpoczęcia stosowania kolejnych, nałożonych prawem wymagań; nic również nie stało na
przeszkodzie, aby w umowie odwołała się do cen S., jak to sugerowała w piśmie z dnia 21 stycznia 2009 r. (szczególnie,
że do takiej formuły strony odwołały się pierwotnie w umowach o nr.: (...) i (...)). Tymczasem do końca 2008 roku, a
więc również w relacjach z powódką, wiedząc o zmianie prawa, pozwana posługiwała się umową przez nią opracowaną,
w której nie wzięła jeszcze pod uwagę elementów kosztowych związanych z biopaliwami. Takie zachowanie powódki
- przedsiębiorcy (spółki akcyjnej) w zakresie prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, jako rażąco niezgodne
z zawodowym charakterem tej działalności (por. art. 355 § 2 KC), musi być uznane za rażąco niedbałe, a przez to
niezasługujące na ochronę. Niezależnie od tego, Sąd podkreślił, że art. IV § 5 ust. 2 in fine załącznika nr 3 stanowił,
że pozwana może podnieść cenę referencyjną o takie koszty, jakie poniosła w związku z wprowadzeniem nowych
przepisów prawa. Tymczasem, pozwana nie udowodniła kosztów poniesionych z tego tytułu.
W ocenie Sądu, sporna podwyżka nie znajdowała podstawy prawnej w art. IV § 5 ust. 2 załącznika nr 3. Pozwana
nie podnosiła również, aby wystąpiła z powództwem z art. 3571 KC, ani też, aby strony zawarły w tym zakresie
aneks do umowy (przy czym jakiekolwiek jej zmiany lub uzupełnienia wymagały formy pisemnej pod rygorem
nieważności). Pozwana nie wszczęła nawet - przewidzianej mocą art. IV § 4 ust. 2 załączników nr 3 - procedury
negocjacyjnej (nieprzekonywująco tłumacząc to niedostrzeganiem możliwości prowadzenia negocjacji ze wszystkimi
franczyzobiorcami oraz obawą o stan, gdyby jedynie część franczyzobiorców zgodziła się na podwyżkę, a część nie, co
doprowadziłoby do zachwiania rynkiem paliw i mogłoby wywołać różne ceny paliw w obrocie). Pozwana nie wykazała
więc, aby była uprawniona do podniesienia ceny referencyjnej o 50 zł za 1 m3 paliwa.
Oznacza to, że powódka, płacąc pozwanej cenę większą o 50 zł za każdy 1 m3 paliwa, czyniła to bez podstawy
prawnej. Zapłata ta musi więc być uznana za spełnienie świadczenia nienależnego; zgodnie
bowiem z art. 410 § 2 KC świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle
zobowiązany.
Sąd dostrzegając, że powódka była zobowiązania do części spełnianego świadczenia, a jedynie zapłata kwot
wynikających ze spornej podwyżki ceny referencyjnej była świadczeniem nienależnym, zaznaczył, że orzecznictwo
wskazało, iż kwoty pobrane przez wierzycieli od dłużników w wysokości przekraczającej należne świadczenie mogą
podlegać zwrotowi stosownie do przepisów o nienależnym świadczeniu (vide: uchwała SN z dnia 23 grudnia 1987 r.
III CZP 77/87, OSNC 1989, z. 6, poz. 92; teza z uzasadnienia wyroku SN z dnia 4 grudnia 2008 r. I CSK 224/08, Lex
484665).
(dowód: wyrok z dnia 28 września 2012 roku w sprawie za sygn. akt X GC 88/11 wraz z pisemnym uzasadnieniem,
oraz z klauzulą wykonalności nadaną przez Sąd Apelacyjny w Łodzi k. 34-64 akt, postanowienie k. 65).
Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał w sprawie o sygn. akt X GC 88/11, że pozwany bezpodstawnie pobierał od
powódki świadczenia nienależne z tytułu nieuzasadnionego zawyżenia ceny referencyjnej paliw. Sąd uwzględniając
powództwo zasądził kwotę, na którą składało się świadczenie nienależne pobrane przez (...) S.A. , wynikające z
zawyżania wartości faktur VAT za zakup paliw ON i (...) o 50 zł m3 wraz z podatkiem VAT, w okresie objętym
pierwotnym pozwem (dnia 30 stycznia 2009 roku do dnia 31 grudnia 2010 roku).
W związku z początkowym niewłaściwym określeniem przez stronę powodową daty wymagalności roszczenia,
powodowa spółka częściowo cofnęła pozew ze zrzeczeniem się roszczenia i określił datę wymagalności roszczenia
od dnia doręczenia odpisu pozwu pozwanemu tj. od dnia 4 marca 2011 roku. Tym samym, między kwotą wskazaną
w pozwie a zasądzoną widnieje różnica, która w żaden sposób nie jest jednak związana z jakimkolwiek, chociażby
częściowym oddaleniem powództwa (dowód: wyrok z dnia 28 września 2012 roku w sprawie za sygn. akt X GC 88/11
wraz z pisemnym uzasadnieniem, oraz z klauzulą wykonalności nadaną przez Sąd Apelacyjny w Łodzi k. 34-64 akt,
postanowienie k. 65).
W związku z uprawomocnieniem się wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi X Wydział Gospodarczy z dnia 28 września
2012 roku w sprawie za sygn. akt X GC 88/11 oraz zapadłym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 23 kwietnia
2013 roku w sprawie o sygn. akt I Aca 1361/12, oddalającego apelację (...) S.A., powódka w dniu 28 maja 2013
roku wystosowała do pozwanego przedsądowe wezwanie do zapłaty wraz z zestawieniami zawyżonych opłat za paliwo
zakupione w okresie od 1 listopada 2010 r. do 30 czerwca 2012 r. (dowód: wyrok S.A. w Łodzi z dnia 23 kwietnia
2013r. w sprawie IACA 1361/12 k. 1478-1507 akt, wezwanie do zapłaty z dnia 28.05.2013 roku wraz z zestawieniami
oraz potwierdzeniem nadania k. 1312-1360 akt).
Ponadto, pełnomocnik strony powodowej wystosował w dniu 12 czerwca 2013 roku do strony
pozwanej ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty. Pozwany w swej odpowiedzi na ostateczne
przedsądowe wezwanie do zapłaty, poinformował stronę powodową, iż kwestionuje roszczenie tak
co do zasady, jak i wysokości, odmawia zapłaty ww kwoty tytułem zwrotu świadczenia rzekomo
nienależnego (...) (...) za okres 1.11.2010- 30.06.2012r., a także związanej z tym korekty faktur VAT
(dowód: ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem odbioru przez stronę
pozwaną k. 1312-1365 akt, odpowiedź strony pozwanej z dnia 10.06.2013 roku k. 1368).
Wyrokiem z dnia 15 maja 2014r. Sąd Najwyższy w sprawie IICSK 517/13 oddalił skargę kasacyjną od wyroku Sądu
Apelacyjnego w Łodzi w sprawie IACa 1361/12 (dowód: odpis wyroku z uzasadnieniem k. 2336- 2342 akt).
Analizowane w niniejszym procesie faktury zostały wystawione w sposób niezgodny z zapisami umowy
pomiędzy (...) S.A. oraz (...) z o.o. Łączna kwota netto, różnic powstałych w wyniku nieprawidłowości w szacowaniu
cen netto doprowadziła do zawyżenia zobowiązania netto o kwotę: 587.755,42 zł i w konsekwencji , również
nieprawidłowe określenie wysokości podatku VAT na niniejszych fakturach w łącznej wysokości 133.150,23 zł. Kwota
zawyżenia przypisana do podwyżki z tytułu kosztów (...) wynosi łącznie dla wszystkich faktur: 473.382,97 zł. Kwota
podatku VAT zawyżona z tytułu przeszacowania cen na fakturach w analizowanym okresie oraz przypisana do różnicy
wynikającej z doliczania 50 zł dodatku (...) wynosi: 108.217,63 zł (dowód: opinia biegłego z zakresu rachunkowości
k. 2062 oraz k. 1681-1802, k. 1952-2062 akt, opinia ustna k. 2140 czas 00:10:59-01:04:37).
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów. Oceniając zebrany w sprawie
materiał dowodowy należy podnieść, że Sąd nie podzielił poglądu pozwanego o konieczności samodzielnych ustaleń
prawnych i faktycznych w stosunku do sprawy, w której Sąd Apelacyjny w Łodzi wydał wyrok z dnia 23 kwietnia 2013
r., sygn. akt I ACa 1361/12.
Wprawdzie Sąd na wniosek pozwanego dopuścił dowód- zgodnie z tezami dowodowymi pozwanego- z przesłuchania
świadków:
-M. K. ((...), Dyrektor Biura K. Sprzedaży) na okoliczność, że do późnej jesieni 2008 roku nie było możliwe określenie
kosztów związanych z realizacją obowiązku osiągnięcia określonego poziomu (...), gdyż istniało wiele niejasności
co treści obowiązujących w tym zakresie przepisów, wysokości kosztów pozwanego związanych z dodawaniem
biokomponentu do oleju napędowego, zgodnej woli stron co do rozumienia treści umowy franczyzy w szczególności
treści załącznika nr 3 do umowy franczyzy ( k. 1642 czas 00:14:47-00:58:20),
- M. P. ((...), Dyrektor Biura (...)) na okoliczność przyczyn podjęcia przez pozwanego decyzji o podwyżce cen
referencyjnych oleju napędowego i oleju napędowego V. w styczniu 2009 roku, zgodnej woli stron co do rozumienia
treści umowy franczyzy w szczególności treści załącznika nr 3 do umowy franczyzy ( k. 1643 czas 00:58:54-01:24:10),
- M. M. ((...), Kierownik D. Akwizycji Stacji F.) na okoliczność przyczyn podjęcia przez pozwanego decyzji o
podwyżce cen referencyjnych oleju napędowego i oleju napędowego V. w styczniu 2009 roku, zgodnej woli stron
co do rozumienia treści umowy franczyzy w szczególności treści załącznika nr 3 do umowy franczyzy (k. 1650v czas
00:07:00-00:38:01),
-A. R. ((...), Kierownik D. (...) Paliwowego, Petrochemicznego i Biokomponentów) na okoliczność braku określenia
w 2008 roku jednostek, w których dokonuje się wyliczania objętości biokomponentów, problemów związanych z
rozliczeniem (...) spowodowanych sprzecznymi interpretacjami obowiązujących przepisów dokonywanych przez
Ministerstwa Finansów oraz Gospodarki, określenia wymagań jakościowych dla paliw ciekłych, które uniemożliwiały
realizację (...) bez wprowadzenia nierentownego paliwa (...), problemów związanych z rozliczeniem (...)
spowodowanych koniecznością wprowadzenia nierentownego paliwa (...) oraz możliwością zaliczania na poczet
realizacji (...) biokomponentów zakupionych poza granicami Polskim ( k. 1650v czas 00:38:18-01:13:48);
to zeznania te z uwagi na zakres powagi rzeczy osadzonej, wynikającej z treści wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia
28 września 2012 roku w sprawie za sygn. akt X GC 88/11 nie wniosły nic istotnego do sprawy i nie mogą przesądzić
o odmiennym ustaleniu, czy ocenie stanu faktycznego.
Podobnie bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy jest przedłożenie przez stronę pozwaną notatki ze spotkania
na temat realizacji (...) w Ministerstwie Gospodarki w dniu 16.10.2008 (przygotowaną przez Ministerstwo) na
okoliczność niejasności związanych z realizacją Narodowych Celów Wskaźnikowych k. 1402, artykułu „Koncerny tracą
grube miliony na biokomponentach do paliwa" (Dziennik Gazeta Prawna z dnia 4.11.2011) na okoliczność niejasności
związanych z realizacją Narodowych Celów Wskaźnikowych oraz wysokimi kosztami, jakie m.in. dla (...) (...) wiążą
się z niejednoznacznym stanem prawnym oraz sposobami jego obliczania- k. 1406.
Istota tego postępowania nie sprowadzała się, bowiem do ponownego ustalania okoliczności potwierdzających
podstawę faktyczną i prawną powództwa, lecz do ustalenia, czy w spornym okresie objętym żądaniem pozwu od dnia
1 listopada 2010 roku do dnia 30 czerwca 2012 roku, wysokość nienależnie pobranego przez pozwanego
świadczenia z tytułu zawyżania wartości faktur VAT za zakup paliw ON i (...) o 50 zł/m3 wraz z podatkiem VAT była na
poziomie kwoty dochodzonej pozwem, czy też w innej wysokości. Wymagało to sięgnięcia do wiadomości specjalnych.
Zgodnie z art. 278 § 1 k.p.c. w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd po wysłuchaniu wniosków stron
co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii.
Według doktryny i praktyki opinią biegłego jest osąd (por. wyrok SN z dnia 8 listopada 1976 r., I CR 374/76,
OSNC 1977, nr 10, poz. 187; por. jednakże wyrok SN z dnia 20 października 1975 r., I CR 474/75, OSP 1976, z.
12, poz. 233; wyrok SN z dnia 20 czerwca 1984 r., II CR 197/84, OSNC 1984, nr 2-3, poz. 37) o okolicznościach
faktycznych, stanach lub zdarzeniach, do których poznania i wyjaśnienia wymagany jest określony zasób wiadomości
specjalnych (wykraczających poza zakres wiadomości i doświadczenia życiowego ogółu osób inteligentnych i ogólnie
wykształconych - por. postanowienie SN z dnia 12 lipca 1968 r., I CR 279/68, LEX nr 6371; wyrok SN z dnia 20 grudnia
1969 r., I CR 491/69, LEX nr 6640; wyrok SN z dnia 18 sierpnia 1971 r., II CR 256/71, LEX nr 6979; uzasadnienie
wyroku SN z dnia 3 kwietnia 1973 r., I PR 58/73, OSNC 1973, nr 10, poz. 183; uzasadnienie wyroku SN z dnia 18 lipca
1975 r., I CR 331/75, LEX nr 7729; wyrok SN z dnia 8 lipca 1994 r., II PRN 4/94, OSNAPiUS 1994, nr 9, poz. 146;
postanowienie SN z dnia 12 marca 1999 r., I PKN 40/99, OSNAPiUS 2000, nr 10, poz. 390; uzasadnienie wyroku
SN z dnia 15 czerwca 1999 r., II UKN 692/98, OSNAPiUS 2000, nr 17, poz. 662; uzasadnienie wyroku SN z dnia
15 listopada 2001 r., II UKN 599/00, OSNP 2003, nr 15, poz. 364; uzasadnienie wyroku SN z dnia 8 maja 2003 r.,
II CKN 39/01, LEX nr 78887) z różnych dziedzin nauki, techniki, sztuki, rzemiosła czy obrotu gospodarczego oraz
doświadczenia zawodowego (por. uzasadnienie uchwały SN z dnia 30 października 1985 r., III CZP 59/85, OSNC
1986, nr 9, poz. 140), sformułowany i wyrażony w toku postępowania przez osobę wyznaczoną w tym celu przez sąd,
niezainteresowaną rozstrzygnięciem sprawy (a spełniającą wskazane wyżej kryteria - biegłego), ułatwiający zarazem
sądowi właściwą ocenę faktów i rozstrzygnięcie konkretnej sprawy (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 11 lipca 1969
r., I CR 140/69, OSNC 1970, nr 5, poz. 85; wyrok SN z dnia 20 stycznia 1970 r., II PR 18/69, LEX nr 6652).
W świetle stanowiska judykatury zadaniem biegłego nie jest ustalenie stanu faktycznego sprawy, lecz naświetlenie
i umożliwienie wyjaśnienia przez sąd okoliczności z punktu widzenia posiadanych przez biegłego wiadomości
specjalnych przy uwzględnieniu zebranego i udostępnionego mu materiału sprawy (por. wyrok SN z dnia 11 lipca 1969
r., I CR 140/69, OSNC 1970, nr 5, poz. 85; uzasadnienie wyroku SN z dnia 19 grudnia 2006 r., V CSK 360/06, LEX nr
238973; wyrok SA w Katowicach z dnia 18 października 2013 r., I ACa 663/13, LEX nr 1394210). Za niedopuszczalne
uznaje się natomiast powoływanie się przez biegłego na własne spostrzeżenia o okolicznościach faktycznych, których
ustalenie należy do sądu i zakłada konieczność przesłuchania we wskazanym przypadku takiej osoby w charakterze
świadka, a nie biegłego (cechą charakterystyczną jest z reguły zastępowalność omawianego środka dowodowego) –
( por. wyrok SN z dnia 8 listopada 1976 r., I CR 374/76, OSNC 1977, nr 10, poz. 187).
Za niedopuszczalne uznaje się przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego w celu ustalenia obowiązującego stanu
prawnego oraz zasad stosowania i wykładni obowiązujących przepisów prawa ( iura novit curia). (por. m.in. orzeczenie
SN z dnia 4 marca 1965 r., III CR 795/64, PiP 1966, z. 4-5, poz. 831; wyrok SN z dnia 4 listopada 1966 r., II PR 445/66,
LEX nr 13913; postanowienie SN z dnia 21 grudnia 1966 r., I CR 214/66, LEX nr 6090; uzasadnienie orzeczenia SN
z dnia 1 lipca 1998 r., I PKN 203/98, OSNAPiUS 1999, nr 15, poz. 478; uzasadnienie wyroku SN z dnia 12 września
2000 r., I PKN 10/00, OSNP 2002, nr 7, poz. 156; uzasadnienie wyroku SN z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06,
LEX nr 233051).
Jednakże według doktryny reguła ta nie obejmuje szczególnie specjalistycznych, a przy tym obszernych i rzadko
stosowanych gałęzi prawa krajowego, zasad doświadczenia życiowego, prawa zwyczajowego oraz treści prawa obcego,
które w danym wypadku powinno być zastosowane ( por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 6 lutego 2002 r., V CKN
801/00, LEX nr 54350).
Na podkreślenie zasługuje stanowisko judykatury, w świetle którego, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymagałoby
wiadomości specjalnych, niedopuszczalne jest pominięcie dowodu z opinii biegłych, choćby ktokolwiek ze składu
orzekającego takie wiadomości posiadał (odmienne rozwiązanie pozbawiałoby strony możności stawiania pytań i
krytyki określonego poglądu, a ponadto prowadziłoby do niedopuszczalnego połączenia funkcji sędziego i biegłego)(por. wyrok SN z dnia 18 lipca 1975 r., I CR 331/75, LEX nr 7729; uzasadnienie postanowienia SN z dnia 9 maja
2000 r., IV CKN 1209/00, LEX nr 52621; uzasadnienie orzeczenia SN z dnia 26 października 2006 r., I CSK 166/06,
LEX nr 209297). O tym, czy do rozstrzygnięcia sprawy niezbędne jest posiadanie wiadomości specjalnych z danej
dziedziny, decyduje sąd orzekający (art. 278 § 1 k.p.c.). (por. m.in. wyrok SN z dnia 6 marca 1997 r., II UKN 23/97,
OSNAPiUS 1997, nr 23, poz. 476; postanowienie SN z dnia 13 marca 1997 r., III CKN 14/97, OSNC 1997, nr 8, poz.
115; uzasadnienie wyroku SN z dnia 25 marca 1997 r., III CKN 11/97, OSNC 1997, nr 9, poz. 126; wyrok SN z dnia
3 października 1997 r., II UKN 288/97, OSNAPiUS 1998, nr 15, poz. 459; wyrok SN z dnia 13 maja 1998 r., I PKN
108/98, OSNAPiUS 1999, nr 10, poz. 337; wyrok SN z dnia 26 stycznia 1999 r., I PKN 534/97, OSNAPiUS 2000, nr
6, poz. 215; wyrok SN z dnia 24 listopada 1999 r., I CKN 223/98, Wokanda 2000, nr 3, s. 7.). Jednak w pewnych
wypadkach ustawa nakłada na sąd obowiązek przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego (por. np. art. 553 i 619 § 2;
por. także postanowienie SN z dnia 12 lutego 1997 r., II CKU 72/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 84).
Dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z reguły powinno nastąpić w chwili, gdy już został zgromadzony materiał
faktyczny umożliwiający biegłemu wydanie opinii. Gruntowne bowiem przemyślenie przez sędziego sprawy i
rozważenie zebranego w niej materiału jest warunkiem jasnego skonkretyzowania nasuwających się wątpliwości i
precyzyjnego sformułowania pytań skierowanych do biegłego (postanowienie SN z dnia 13 września 1979 r., IV CR
281/79, OSNC 1980, nr 1-2, poz. 36).
W przedmiotowej sprawie wybór specjalizacji biegłego, jak też szczegółowe określenie przedmiotu badań i analizy
biegłego zostało ostatecznie pozostawione stronom, a dopuszczenie dowodu nastąpiło na etapie zgromadzenia całego
materiału dowodowego. Zgodnie z postanowieniem Sądu, biegły miał ustalić, czy faktury wystawione przez pozwanego
w okresie od 1 listopada 2010 roku do 30 czerwca 2012 roku, obejmują cenę oleju napędowego podwyższoną na
skutek oświadczenia pozwanego (...) (...) z dnia 26 stycznia 2009 roku o 50 zł /m3 (przyjmując do porównania
faktury z 3- miesięcznego okresu poprzedzającego i obowiązujące w tym okresie pomiędzy stronami ceny referencyjne
zakupu paliwa zgodnie z umową), dokonać wyliczenia o jaką kwotę każda z faktur została podwyższona na skutek
wprowadzonej podwyżki, łącznej wartości dokonanej podwyżki wnikającej z tych faktur oraz wysokości podatku VAT
od kwoty podwyższenia odprowadzonego w zakresie każdej z faktur oddzielnie i od wszystkich faktur łącznie.
Biegły w opinii dokładnie przeanalizował zlecenie Sądu, materiały źródłowe, wskazał przyjętą ścieżkę postępowania
realizacji Sądu, procedurę obliczania ceny paliwa, wykonane kalkulacje ceny paliwa ON i (...), wykonane kalkulacje
podatku VAT. Do opinii pisemnej podstawowej dołączył: -zestawienie analizowanych faktur wraz z cenami netto i
brutto na nich zawartymi,
-kalkulację wartości analizowanych faktur wraz ze wskazaniem różnic w wartościach dla poszczególnych pozycji
względem realnych kwot,
- zestawienie faktur z uwzględnieniem wysokości podatku VAT,
-załącznik 1 - odpowiedzi spółki (...) dotyczące opłat, podatków i współczynników stosowanych w procesie tworzenia
ceny dla klientów,
- załącznik 2 - odpowiedzi spółki (...) dotyczące dostępności informacji na temat cen oraz możliwości ich weryfikacji
ze strony klienta względem zapisów umowy,
-załącznik 3 - zestawienie dat zamówień wystosowanych przez spółkę (...), które zostały zaewidencjonowane w postaci
analizowanych faktur ,
-załącznik 4 - dostarczone przez (...) (...) notowania publikowane przez P.'s M. dla okresu 01.08.2010 - 30.07.2012.
Biegły dokładnie opisał przyjętą ścieżkę postępowania realizacji zlecenia Sądu. Wskazał, że Sąd zlecił oszacowanie
różnic w cenach paliwa ON i V. O. powstałych na skutek doliczania opłaty biopaliwowej 50 zł /m3 opłaty przez (...) oraz
porównanie faktur z okresu od 1 listopada 2010 roku do 30 czerwca 2012 roku, przyjmując do porównania faktury z 3miesięcznego okresu poprzedzającego i obowiązujące w tym okresie. Biegły podkreślił, że zaproponowana przez Sąd
procedura porównania ceny, jest błędna metodologicznie, jej wykorzystanie w tej sytuacji jest bezcelowe i nie będzie
dawało efektów w postaci realizacji zlecenia Sądu, a w przypadku jej zastosowania uzyskany wynik będzie błędny. Taki
wniosek jest spowodowany tym, że podstawa naliczania ceny za m3 paliwa jest zmienna w czasie. Podstawą tą jest
indeks cen paliwa notowany w tzw. regionie (...) (A., R. i A.). W związku z tym, biegły podał, że w dalszej procedurze
postępowania zmuszony był przyjąć metodologię, w wyniku której zlecenie Sądu byłoby poprawnie zrealizowane.
Metodologia ta polega na szczegółowym i kompleksowym przejściu przez proces tworzenia ceny paliwa na fakturze,
zgodnie z zapisami umowy pomiędzy (...) (...) sp z o.o.. W szczegółach w pkt 4 opinii głównej, biegły opisał metodologię
tworzenia ceny na fakturze. Obliczoną cenę za m3 paliwa oraz łączną wartość netto faktury policzoną przez biegłego
porównano z ceną paliwa obecną na fakturze realnej. Na podstawie tej różnicy można było orzec, czy faktury zawierają
ceny ściśle wynikające z zapisów umowy franczyzowej. Występująca z tym miejscu różnica wskazywała na ewentualną
wysokość nieprawidłowości powstałych w procesie obliczenia ceny dla spółki (...). Biegły wskazał różnice powstałe na
każdej fakturze, oraz łączną wartość tych różnic. Z ostrożności procesowej podał dwie wartości różnic:
a. wynikające tylko z dodatkowego naliczenia 50 zł, oraz
b. wynikające z wszystkich błędów popełnionych podczas wystawiania faktury.
Kolejnym krokiem biegłego była analiza pod kątem podatku VAT. Biegły obliczył wysokości podatku VAT-u
koniecznego do odprowadzenia z tytułu samodzielnie obliczonych wartości netto analizowanych faktur- zgodnie
ze zleceniem Sądu- indywidualnie dla każdej faktury oraz sumarycznie. Uzyskana wartość koniecznego do
odprowadzenia podatku VAT została porównana z jego faktyczną wartością na analizowanych fakturach. Ewentualna
różnica pomiędzy wielkością VAT-u z faktur stanowiła kwotę niedoszacowania lub przeszacowania obciążenia z tego
tytułu spółki (...). Wartość podatku VAT obliczono również dla dwóch wariantów.
Należy podnieść odnosząc się do opinii, że biegły trafnie wskazał na wadliwość metodologii zasugerowanej przez Sąd.
Korekta metodologii nie jest wyjściem poza zlecenie Sądu, a jedynie dobraniem metod badawczych adekwatnych do
realizacji treści zlecenia. Ponadto, wybór metodologii wymaga najczęściej wiedzy specjalistycznej.
W opinii uzupełniającej pisemnej odnoszącej się do zastrzeżeń stron, biegły dokonał ponownej kalkulacji
cen m3 paliwa ON oraz (...) dla faktur będących przedmiotem sporu w niniejszej sprawie. Kalkulacje zostały
uzupełnione o brakującą część faktur względem pierwotnej opinii, a także zawierały korekty obliczeniowe związane z
procesem dochodzenia do ceny netto za metr sześcienny paliw na fakturach.
Wykonane kalkulacje są oparte na aktach sprawy oraz materiale zgromadzonym przez biegłego, szczególnie na
pismach zawierających wyjaśnienia w zakresie tworzenia ceny przez (...) (...). Dodatkowo przyjęto, iż dodatki
biokomponentów, z tytułu których naliczane zostały ulgi podatkowe do maja 2011r., były na poziomach progowych
określonych w Narodowym Celu Wskaźnikowym. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 15 czerwca
2007 r. w sprawie Narodowych Celów Wskaźnikowych na lata 2008-2013 (Dz. U. Nr 110, poz. 757), zastąpionym
rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 23 lipca 2013 r. (Dz. U. poz. 918) Narodowe Cele Wskaźnikowe wynosiły w
latach 2010-2012 odpowiednio : 2010-5,75%, 2011 -6,20%, 3. 2012-6,65%.
Nadto, zgodnie z pismem (...) (...) dotyczącym określania cen paliw, z dnia 19.08.2015r. uwzględniono dodatkowe
koszty ponoszone przez (...) z tytułu zniesienia ulgi akcyzowej, a które potem cedowane były na odbiorcę paliwa. Jak
zadeklarował (...) (...) w tym samym piśmie, odpowiadając na pytanie 3 zadane przez biegłego, 70 zł/m3 dodatkowego
kosztu wynikało ze zniesienia ulgi paliwowej od dnia 01.05.2011r. Biegły zaznaczył, że wszystkie elementy procesu
dojścia do cen netto, które znaleźć powinny się w poszczególnych fakturach, zostały skalkulowane w oparciu o zapisy
umowy franczyzowej zawartej pomiędzy (...) (...) i Spółka (...), wyjaśnienia stron sprawy z pism procesowych
oraz przepisy prawa dotyczące cen paliw, obowiązujących w okresie analizy. Wyniki przeprowadzonych obliczeń
dotyczących poszczególnych faktur zostały ujęte w tabeli 1, w której zaprezentowano oszacowane przez biegłego cenę
netto za m3, wartość netto faktury oraz jej wartość brutto. Wszystkie wielkości zostały wyrażone w PLN, w załączonych
przez biegłego tabelach.
Należy podkreślić, że po opinii pisemnej, uzupełniającej strona pozwana, mimo pisemnego zobowiązania Sądu, nie
sprecyzowała żadnych, merytorycznych zarzutów, podważających poprawność wnioskowania biegłego. Pozwany jako
podmiot, który kalkulował cenę za towar na fakturze, a więc posiadający wszystkie niezbędne informacje do określenia
wysokości składników cenotwórczych, w ogóle nie potrafił wskazać nawet przykładowo, gdzie ewentualnie biegły w
opinii uzupełniającej popełnił błędy merytoryczne lub rachunkowe (pismo procesowe pozwanego k. 2132 z dnia 21
grudnia 2015r. – data wpływu).
Dodatkowo na wszystkie pytania stron, biegły odpowiedział w opinii ustnej na rozprawie. Biegły nadal podtrzymał
stanowisko, że przyjęta metodologia analizy postawionego problemu była zasadna i dała możliwość odpowiedzi
na pytanie postawione przez Sąd. W wyniku dokonanych obliczeń opartych o dostępny materiał dowodowy biegły
stwierdził, iż analizowane w procesie faktury zostały wystawione w sposób niezgodny z zapisami umowy pomiędzy
(...) S.A. oraz (...) z o.o. Łączna kwota netto, różnic powstałych w wyniku nieprawidłowości w szacowaniu cen netto
doprowadziła do zawyżenia zobowiązania netto o kwotę 587.755,42 zł i w konsekwencji, również nieprawidłowe
określenie wysokości podatku VAT na niniejszych fakturach w łącznej wysokości 133. 150,23 zł. Kwota zawyżenia
przypisana do podwyżki z tytułu kosztów (...) wyniosła łącznie dla wszystkich faktur 473.382,97 zł. Kwota podatku
VAT zawyżona z tytułu przeszacowania cen na fakturach w analizowanym okresie oraz przypisana do różnicy
wynikającej z doliczania 50 zł dodatku (...) wyniosła 108 217,63 zł.
We wskazanym piśmie z dnia 21 grudnia 2015r. strona pozwana wniosła o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu
z zeznań świadka W. P. starszego specjalisty D. Cen Hurtowych pozwanego, na okoliczność możliwości weryfikacji
poprawności obu opinii biegłego, podejmowanych prób analizy i weryfikacji przyjętych przez biegłego metodologii,
sposobu kalkulacji cen wskazanych na fakturach VAT pozwanego. Podała, że dopuszczenie i przeprowadzenie
powyższego dowodu jest niezbędne dla merytorycznego zakwestionowania możliwości weryfikacji obu opinii
biegłego i przyjętych przez biegłego metodologii. Podała, że świadek W. P. jest pracownikiem pozwanego, który
był odpowiedzialny za weryfikację obu opinii biegłego, a także będzie w stanie opisać schemat kalkulacji cen
przedstawiony w odpowiedzi pozwanego na pytania biegłego (pismo pozwanego z 19.08.2015). Przeprowadzenie tego
dowodu jest konieczne na obecnym etapie sprawy z uwagi na wadliwość rachunkową obu opinii biegłego.
Sąd na rozprawie w dniu 18 stycznia 2016r . oddalił powyższy wniosek , jak też wniosek o kolejne uzupełnienie
opinii biegłego (postanowienie k. 2140v czas 00:03:58, 01:43:32). Nie pojawił się żaden nowy materiał dowodowy,
a strona nie potrafiła sformułować żadnych merytorycznych zarzutów po doręczeniu pisemnej opinii uzupełniającej.
Nic nie stało też na przeszkodzie, by wiedząc o zakresie opiniowania biegłego i to na wniosek pozwanego, przesłuchać
świadka na wskazane okoliczności przed realizacją opinii przez biegłego. Przesłuchanie świadka po opinii biegłego
i to przy zaproponowanej tezie- by wykazać błędy biegłego- w rzeczywistości miałoby służyć recenzowaniu przez
świadka na rozprawie opinii biegłego. Należy zakwestionować taki sposób procedowania i wykorzystania tego środka
dowodowego w tym celu. Okoliczności dotyczące przyjętego schematu kalkulacji cen przez pozwanego powinny być
wykazywane przed opinią, a zgłoszenie wniosku dowodowego po wykonaniu przez biegłego dwóch opinii, jest także
rażąco spóźnione, a spóźnienie nie znajduje żadnego usprawiedliwienia.
Dowód z opinii, jak podkreśla się w orzecznictwie, podlega ocenie sądu z zastosowaniem art. 233 § 1 k.p.c. według
właściwych dla przedmiotu opinii kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy
biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej
wniosków (zob. uzasadnienie postanowienia SN z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001, nr 4, poz. 64;
uzasadnienie wyroku SN z dnia 15 listopada 2002 r., V CKN 1354/00, LEX nr 77046; wyrok SN z dnia 14 listopada
2013 r., IV CSK 135/13, LEX nr 1405234; por. także uzasadnienie wyroku SN z dnia 8 września 1964 r., II PR 457/64,
OSNC 1965, nr 3, poz. 53; wyrok SN z dnia 12 listopada 1970 r., I PR 350/69, LEX nr 14094; wyrok SN z dnia 12
września 1973 r., II PR 220/73, LEX nr 14228; wyrok SN z dnia 17 maja 1974 r., I CR 100/74, LEX nr 7497; wyrok SN
z dnia 3 czerwca 1974 r., II CR 273/74, LEX nr 7510; wyrok SN z dnia 22 stycznia 1976 r., I CR 917/75, LEX nr 7794;
wyrok SN z dnia 3 listopada 1976 r., IV CR 481/76, OSNC 1977, nr 5-6, poz. 102; uzasadnienie wyroku SN z dnia 7
kwietnia 2005 r., II CK 572/04, LEX nr 151656; wyrok SA w Białymstoku z dnia 19 grudnia 2013 r., I ACa 558/13, LEX
nr 1415811). Jednakże zdaniem judykatury sąd orzekający nie może nie podzielać merytorycznych poglądów biegłego,
ani zamiast nich przedstawiać własnych (por. wyrok SN z dnia 13 października 1987 r., II URN 228/87, PiZS 1988, nr
7, poz. 62; wyrok SN z dnia 19 grudnia 1990 r., I PR 148/90, OSP 1991, z. 11-12, poz. 300).
W ocenie Sądu, opinia biegłego jest przekonywująca, logiczna, została wykonana na całym
materiale dowodowym zaoferowanym przez strony i nie została skutecznie podważona przez
pozwanego, nie wymaga też kolejnego uzupełniania. Ubocznie jedynie można wskazać, że nie
można nie odnieść wrażenia, że to pozwany oczekiwał od biegłego, by wskazał jak pozwany doszedł
do kalkulacji cen podanych na fakturze, tak jakby dla pozwanego wiedza ta nie istniała. Stąd nawet
przy sporach o kwotę 15.000zł, co od której biegły nie potrafił wskazać podstaw jej kalkulacji,
to faktem jest, że ta wartość zawyża faktury, a sam pozwany powinien mieć wiedzę co stanowiło
podstawę kreacji tej wartości, podobnie jak innych elementów cenotwórczych.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Powództwo prawie w całości okazało się zasadne.
Odnosząc się do najistotniejszych dla rozstrzygnięcia kwestii należy podnieść, że:
1. Zgodnie z art. 365 § 1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz
również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie
przewidzianych także inne osoby. Za dominujące w nauce polskiej uznać należy stanowisko, że związanie stron
(oraz wyjątkowo innych osób), o którym mowa w art. 365 k.p.c., polega na związaniu tych osób dyspozycją zawartej
w sentencji wyroku skonkretyzowanej, zindywidualizowanej i trwałej normy prawnej wywiedzionej przez sąd z
norm generalnych i abstrakcyjnych zawartych w przepisach prawnych. Inne sądy, organy państwowe oraz organy
administracji publicznej, rozstrzygające w sprawach innych niż karne (§ 2), są związane prejudycjalnie, czyli nie
mogą dokonać odmiennej oceny prawnej roszczenia niż zawarta w prejudykacie, ale także nie
mogą dokonać odmiennych ustaleń faktycznych. Jak wyżej nadmieniono, związanie stron oraz prejudycjalne
związanie innych organów określane są jako pozytywny aspekt prawomocności materialnej albo, według innych
autorów, jako tzw. pozytywny skutek prawomocności formalnej.
Zasadą jest, że orzeczenie prawomocne nie wywołuje skutków erga omnes, jednakże art. 365 § 1 k.p.c. in fine
wyraźnie stanowi, że wyjątkowo, na mocy szczególnych przepisów, skuteczne jest wobec innych osób niż strony
procesu oraz organy państwowe i organy administracji publicznej. W tym wypadku w nauce mówi się o rozszerzonej
prawomocności (materialnej) orzeczeń. Przykładowo wskazać można art. 435 § 1 k.p.c., art. 452 k.p.c. i 458 § 1
k.p.c., według których prawomocny wyrok w sprawach małżeńskich oraz w sprawach między rodzicami a dziećmi
ma skutek wobec osób trzecich; a także art. 47943 k.p.c., w myśl którego wyrok ma skutek wobec osób trzecich
od chwili wpisania uznanego za niedozwolone postanowienia wzorca umowy do rejestru, o którym mowa w art.
47945 § 2 k.p.c. Poza kodeksem na uwagę zasługują art. 254 § 1 i art. 427 § 1 k.s.h., które stanowią, że prawomocny
wyrok ma "moc obowiązującą" także co do tych wspólników (akcjonariuszy), którzy nie zaskarżyli uchwały walnego
zgromadzenia wspólników (akcjonariuszy); art. 1027 k.c. dotyczy natomiast postanowienia sądu stwierdzającego
nabycie spadku. Chociaż art. 365 § 1 k.p.c. wyraźnie o tym nie stanowi, skuteczność wyroku co do osób trzecich
wynikać może nie tylko z przepisu ustawy, lecz także z istoty występującego między stronami stosunku prawnego,
czego dowodzi treść art. 81. Ponadto, jeżeli orzeczenie jest wykonalne na drodze egzekucji sądowej, rozszerzona
prawomocność wyraża się w możliwości uzyskania klauzuli wykonalności co do osób trzecich .
Zgodnie art. 366 k.p.c., który reguluje zakres powagi rzeczy osądzonej, wyrok prawomocny ma tę powagę tylko
co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi
stronami.
Należy wskazać, że wcześniejsza sprawa o zapłatę, zakończona prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi
za sygn. akt. X GC 88/11 objęła okres 30.01.2009r. - 31.10.2009r., natomiast powództwo w przedmiotowej sprawie
obejmuje okres bezpośrednio po nim następujący: 01.11.2010 -30.06.2012 roku. Trafnie powódka
podnosi, że niniejszy pozew jest oparty na tożsamym stanie prawnym, jaki miał miejsce w zakończonej już
sprawie pomiędzy stronami, różnica jedynie polega na aspekcie czasowym, a więc okresie objętym powództwem.
Niniejsze powództwo jest kontynuacją czasową prawomocnie rozstrzygniętej i przesądzającej sprawę co do zasady
sprawy za sygn. akt XGC 88/11. Powódka składając wcześniejszy pozew (sygn. akt X GC 88/11), nie mogła objąć
kwotowo dalszych nadpłat, ponieważ z oczywistych względów temporalnych nie miały one jeszcze miejsca. Sąd
Okręgowy w sprawie o sygn. akt XGC 88/11 ocenił sporną umowę, jej zapisy pod kątem art. 65 k.c. i art. 58 k.c.,
skutki prawne dla stron, przesądził o okolicznościach będących podstawą faktyczna powództwa, dokonał kwalifikacji
materialnoprawnej roszczeń powódki. Z uwagi na przedmiot tego postępowania odmienna ocena żądań powódki
wydaje się być niemożliwa z uwagi na zakres związania prawomocnym wyrokiem sądu w sprawie o sygn. akt XGC
88/11.
2. Jak wskazał Sąd Najwyższy do oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego znajduje zastosowanie, wbrew
zarzutom pozwanego, art. 410 § 2 k.c.
Zgodnie z art. 410 § 2 k.c. świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie
był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony
cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie
stała się ważna po spełnieniu świadczenia.
Przesłanką kondykcji jest nienależne świadczenie, a więc takie, w którym brak jest lub wadliwa jest causa efficiens, tj.
zobowiązanie leżące u jego podstaw, przy czym wadliwość ta musi przybrać postać określoną w art. 410 § 2 k.c.
Z uwagi na fakt, iż nienależne świadczenie jest postacią bezpodstawnego wzbogacenia, ogólne przesłanki z art.
405 k.c. muszą być spełnione również w wypadku nienależnego świadczenia. Jednak przesłanka wzbogacenia musi
być tutaj rozumiana w sposób szczególny. Nienależne świadczenie i kondykcja mogą obejmować wszystko, co
może być przedmiotem świadczenia. Nie ma potrzeby analizować, czy dane zachowanie wzbogaciło accipiensa, jeśli
doszło do świadczenia, które może być zwrócone. Dlatego przedmiotem zwrotu mogą tu być zarówno przedmioty
bezwartościowe (wycinki z gazet, stare buty), jak i samo tylko posiadanie (rzeczy lub prawa). Skoro coś świadczono,
co może być przedmiotem kondykcji, a priori należy przyjąć (i jest to domniemanie niewzruszalne), że po
stronie accipiensa zachodzi wzbogacenie (wzbogaca wszystko, co może być przedmiotem kondykcji z nienależnego
świadczenia). Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 listopada 2011 r. (I CSK 66/11, L.) przyjął, że ogólne przesłanki
bezpodstawnego wzbogacenia należy rozumieć specyficznie w przypadku nienależnego świadczenia. Sam fakt
spełnienia nienależnego świadczenia uzasadnia roszczenie kondykcyjne. W takim też przypadku
nie zachodzi potrzeba badania, czy i w jakim zakresie spełnione świadczenie wzbogaciło osobę,
na rzecz której świadczenie zostało spełnione (accipiensa), jak również, czy majątek spełniającego
świadczenie (solvensa) uległ zmniejszeniu. Uzyskanie nienależnego świadczenia wypełnia bowiem przesłankę
powstania wzbogacenia, a spełnienie tego świadczenia przesłankę zubożenia. Z chwilą też spełnienia świadczenia
nienależnego powstaje roszczenie kondykcyjne, którego treścią jest obowiązek dokonania czynności faktycznej lub
prawnej, stanowiącej świadczenie przeciwne do spełnionego. Podobne stanowisko wyraził SN w wyroku z dnia 9
sierpnia 2012 r. (V CSK 372/11, L.).
Kondykcja przysługuje w wypadku spełnienia świadczenia na podstawie orzeczenia lub decyzji (prawomocnych lub
nieprawomocnych), które zostały później (w wyniku apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej, wznowienia postępowania)
uchylone lub zmienione (por. A. Ohanowicz, Niesłuszne, s. 241; W. Serda, Nienależne, s. 89).
Typowym wypadkiem będzie zapłata na podstawie wykonalnego, lecz nieprawomocnego wyroku zmienionego potem
przez wyższą instancję (por. np. wyr. SN z 24.9.1966 r., III PZP 30/66, OSN 1967, Nr 7-8, poz. 127 i uchw. SN
z 24.3.1967 r., III PZP 42/66, OSN 1967, Nr 7-8, poz. 124 z glosą A. Ohanowicza, NP 1967, Nr 12, s. 1696; wyr.
SN z 23.5.2003 r., III CKN 1211/00, Legalis oraz wyr. SN z 4.4.2008 r., I PK 247/07, OSNP 2009, Nr 17-18, poz.
233). Nawet merytorycznie błędne orzeczenie deklaratoryjne (a zatem zasądzające nieistniejące roszczenia) tworzy
formalną podstawę świadczenia, która jest wystarczająca, by uznać, że świadczenie nie jest bezpodstawne. Dlatego
póki orzeczenie takie nie zostanie podważone, nie jest możliwe dochodzenie zwrotu świadczenia spełnionego na jego
podstawie. Inne ujęcie prowadziłoby do przekreślenia zasady powagi rzeczy osądzonej: przyjęcie że wyrok błędny
nie tworzy podstawy prawnej, skutkowałoby dopuszczalnością ponownego badania merytorycznej trafności każdego
wyroku (ustalania, czy istniała materialna podstawa świadczenia) w procesie o zwrot rzekomego bezpodstawnego
wzbogacenia wynikającego z takiego wyroku. Taka interpretacja jest nie do przyjęcia. SN w wyroku z dnia 23 maja
2003 r. (III CKN 1211/00, L.) stwierdził, że: "gdy świadczenie zostaje spełnione w wykonaniu orzeczenia sądu, owo
orzeczenie stanowi podstawę prawną świadczenia, a ten, kto je spełnił, nie może skutecznie twierdzić, że nie był do
świadczenia zobowiązany, że zobowiązanie to w chwili świadczenia nie istniało".
Podobnie przyjęto w uzasadnieniu wyroku SN z dnia 13 października 2011 r. (V CSK 483/10, niepubl.), że wykonane
orzeczenie deklaratoryjne stanowi podstawę spełnienia określonego świadczenia niezależnie od rzeczywistego stanu
prawnego, a więc podstawę niejako formalną; dopóki zatem orzeczenie to nie zostanie podważone, spełnionego w jego
wykonaniu świadczenia nie można uznać za nienależne.
W przedmiotowej sprawie nie ma wątpliwości, że umowa franczyzy (dowód nr 3) została zawarta w dniu 11.10.2007 r.,
aneks nr (...) do umowy (dowód nr 4) - w dniu 31.12.2007 r. i aneks nr (...) - do umowy (dowód nr 5) - w dniu 31.12.2007
r., kształtując ostateczną treść wszystkich umów franczyzy, przy czym w § 2 załączników nr 3 strony umowy określiły w
ten sam sposób dla trzech stacji wszystkie elementy składowe ceny referencyjnej. Dopiero wprowadzenie dodatkowych
obowiązków fiskalnych lub kosztowych przez ustawodawcę, po dacie zawarcia umów i aneksów, dawałoby pozwanemu
prawo do skutecznego korzystania z przytoczonych przez niego klauzul uzasadniających zwiększenie ceny. W dniu
ukształtowania ostatecznych stosunków obligacyjnych między powodową Spółką a pozwanym, przepisy prawne
upoważniające pozwanego do wykorzystania przytoczonych postanowień były znane i już obowiązywały. Nie mogą
skutecznie być przywołane przez pozwanego ponownie do ukształtowania na nowo składowych ceny referencyjnej
(por. Sądu Okręgowego w Łodzi w sprawie za sygn. akt XGC 88/11 oraz Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie za
sygn. akt I Aca 1361/12). Pozwany, wykorzystując swą dominującą pozycję rynkową, już po wytoczeniu powództwa
w sprawie za sygn. akt X GC 88/11 jako profesjonalny przedsiębiorca, licząc się możliwością obowiązku zwrotu
nienależnych świadczeń w dalszym ciągu pobierał od powódki nadpłaty, aż do czerwca 2012 roku, czyli do rozwiązania
przez niego, drogą wypowiedzenia, umów franczyzowych z powodem. Pobierane świadczenia przez pozwanego zatem
są nienależne, nie znajdują podstaw w umowach zawartych między stronami, ani w przepisach prawa, a oczywistym
jest, że pobrane nienależnie kwoty z jednej strony wzbogaciły pozwanego, z drugiej strony prowadząc do zubożenia
powódki o te same wartości .
Zgodnie z art. 411 k.c. nie można żądać zwrotu świadczenia:
1) jeżeli spełniający świadczenie wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany, chyba że spełnienie świadczenia
nastąpiło z zastrzeżeniem zwrotu albo w celu uniknięcia przymusu lub w wykonaniu nieważnej czynności prawnej;
2) jeżeli spełnienie świadczenia czyni zadość zasadom współżycia społecznego;
3) jeżeli świadczenie zostało spełnione w celu zadośćuczynienia przedawnionemu roszczeniu;
4) jeżeli świadczenie zostało spełnione, zanim wierzytelność stała się wymagalna.
W przedmiotowej sprawie należy zauważyć, że powódka jako podmiot spełniający świadczenie wiedziała, że nie była
do świadczenia zobowiązana, ale spełniała świadczenia z zastrzeżeniem zwrotu, a nadto była w sytuacji przymusowej z
uwagi na konieczności zapewnienia zaopatrzenia stacji w paliwa, a znalezienie kontrahenta przy monopolizacji rynku
nie jest łatwe , ani szybkie.
W ocenie Sądu, roszczenie pieniężne o dalsze świadczenia nienależne pobrane przez (...) S.A. wynikające z zawyżania
wartości faktur VAT za zakup paliw ON i (...) o 50 zł/m3 wraz z podatkiem VAT objęły okres od dnia 01.11.2010
roku do dnia 30.06.2012 roku. Jest zgłoszone w pozwie jest zasadne łącznie do kwoty 581.600,06zł, bowiem kwota
zawyżenia przypisana do podwyżki z tytułu kosztów (...) wynosi łącznie dla wszystkich faktur 473.382,97 zł, a
kwota podatku VAT zawyżona z tytułu przeszacowania cen na fakturach w analizowanym okresie oraz przypisana do
różnicy wynikającej z doliczania 50 zł dodatku (...) wynosi 108.217,63 zł. Nie może być też wątpliwości, że stosunki
prawne łączące strony oraz czynności z nich wynikające (dostawa paliwa za odpłatnością) wypełniały definicję usług,
o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11.03. 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54 poz 535
ze zm.). Ze względu na ich odpłatny charakter podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Niezależnie
świadczenie jest wynagrodzeniem za świadczoną usługę, bowiem zawierając umowę, pozwany zobowiązał się do
określonego świadczenia na rzecz powodowej Spółki w postaci dostawy paliwa, a powódka zobowiązała się do zapłaty
kwot będących wynagrodzeniem za świadczenia pozwanego. Kwoty te są następstwem świadczonych przez pozwanego
usług, a zachowania obu podmiotów są zachowaniami wynikającymi bezpośrednio z łączącej ich umowy. Usługi są
te opodatkowane podatkiem VAT, który musi podlegać rozliczeniu w niniejszej sprawie w ramach zwrotu nienależne
pobranego świadczenia (powyższy stan potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w swym wyroku z dnia 8 maja 2012
roku za sygn. akt I FSK 1116/11, w którym przychylił się do Indywidualnej Interpretacji Ministra Finansów z dnia 9
września 2010 roku).
W pozostałej części Sąd oddalił powództwo jako bezzasadne.
O odsetkach ustawowych od zasądzonej kwoty, Sąd orzekł na podstawie art. 481 k .c.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. Na koszty należne powódce od pozwanego złożyły się opłata
od pozwu, opłata od pełnomocnictwa oraz wynagrodzenie pełnomocnika w podwójnej stawce minimalnej z uwagi
na czas trwania postępowania oraz nakład pracy ( § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września
2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu -tj. Dz.U. poz. 461 z 2013 r.).
ZARZĄDZENIE
1.odnotować,
2.odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego,
3. ponownie zszyć I tom akt,
4. uzasadnienie sporządzone przez sędziego.
22,II, 16r.