Projektowanie IU – wejście/wyjście
Transkrypt
Projektowanie IU – wejście/wyjście
Inżynieria Oprogramowania Jarosław Kuchta Projektowanie IU – wejście/wyjście Projektowanie wejścia podstawowe zasady (1) • Przetwarzanie interaktywne a przetwarzanie wsadowe – Przetwarzanie interaktywne jest stosowane, gdy potrzebna interakcja z użytkownikiem (tj. pytania systemu zależą od wcześniejszych odpowiedzi, a użytkownik nie jest w stanie z góry przewidzieć pytań) – Przetwarzanie wsadowe (batch processing) jest stosowane okresowo, dla dużych danych, interfejs użytkownika jest uproszczony • Wprowadzanie danych u źródła – Dane powinny być wprowadzane do systemu tak blisko ich miejsca powstawania, jak to tylko możliwe (np. systemy automatycznego pomiaru, czytniki kodu paskowego, OCR, czytniki pasków magnetycznych) • Minimalizacja przyciśnięć – stosowanie wartości domyślnych – unieczynnianie (disabling) pól, których dane w określonym kontekście są nieistotne Typy elementów wejściowych • Pole tekstowe (text box, edit box) • Pole numeryczne (number box) • Pola selekcji (selection boxes): – Pola wyboru (check boxes) – Przyciski radiowe (radio buttons) – Pole listy (list box) – Lista opuszczana (drop-down list) – Pole kombi (combo box) – Suwak (slider) Pole tekstowe • Umożliwia wprowadzenie dowolnych danych tekstowych. – Musi być oznaczone etykietą. – Powinno być stosowane tylko tam, gdzie nie można zastosować innego elementu. – Powinno zapewniać walidację wprowadzonych danych Pole numeryczne • Umożliwia wprowadzenie liczb, dat i numerów w określonym formacie. – Musi być oznaczone etykietą – Powinno być stosowane tylko tam, gdzie nie można zastosować któregoś z pól selekcji. – Powinno zapewniać łatwe zmniejszanie i zwiększanie liczb i dat (często w ograniczonym zakresie) – Jeśli wymaga określonego formatu, to format powinien być wyświetlany (wewnątrz pola lub w etykiecie) – Powinno zapewniać walidację wprowadzonych danych. Pola wyboru • Pokazuje kompletną listę opcję do wyboru, każda z kratką do zaznaczenia i własnym opisem. Każde pole może być wybrane niezależnie. – Nie używać negatywnych opisów kratek – Porządkować logicznie, alfabetycznie lub zgodnie z częstością wyboru – Nie więcej niż 10 pól wyboru w jednej liście, jeśli potrzeba więcej, to trzeba podzielić na podkategorie Przyciski radiowe • Pokazuje kompletną listę opcję do wyboru, każda z kółkiem (przyciskiem radiowym) i własnym opisem. Wybór jednego pola powoduje anulowanie wyboru pozostałych pól. – Nie więcej niż 6 przycisków radiowych w jednej liście, jeśli potrzeba więcej, to trzeba użyć listy opuszczanej – Jeśli są tylko dwie opcje do wyboru, to lepiej jest użyć jednego pola wyboru, chyba że wybór nie jest oczywisty – Nie umieszczać przycisków radiowych w bezpośrednim sąsiedztwie pól wyboru dla uniknięcia nieporozumień Pole listy • Prezentuje w jednym polu listę opcji do wyboru. Jeśli nie wszystkie opcje mieszczą się w polu, to lista jest przewijana. Lista może umożliwiać wybranie tylko jednej albo wielu opcji. – Stosowana tylko wtedy, gdy nie można zastosować innego pola selekcji – Jeśli pole listy umożliwia wybranie więcej niż jednej opcji, to trzeba o tym poinformować użytkownika Lista opuszczana • Jest to pole listy zredukowane do jednej pozycji. Pozostałe opcje pojawiają się przy rozwinięciu (kliknięciem myszy). Umożliwia wybór tylko jednej opcji. – Stosowana wówczas, gdy nie ma miejsca na pole listy ani na przyciski radiowe – Stosowana wówczas, gdy liczba opcji jest zmienna – Ponieważ ukrywa nie wybrane opcje, więc jest mniej wygodna dla początkujących użytkowników Pole kombi • Jest to lista opuszczana, która oprócz wyboru opcji z listy umożliwia wpisanie własnej opcji – Stosowane wówczas, gdy lista opcji może być niekompletna – Stosowane wówczas, gdy lista opcji jest długa (przyspiesza wybór opcji) – Powinno zapewniać walidację wprowadzonych danych Suwak • Graficzna skala ze wskaźnikiem pokazującym wybrane miejsce na skali. Wprowadzenie dokładnej wartości jest utrudnione. – Stosowany, gdy wartości wybrana może być przybliżona – Stosowany dla pokazania wartości fizycznej (np. siły głosu, jasności lub kontrastu obrazu itp.) – Dla ułatwienia wprowadzenia dokładnej wartości powinien być skojarzony z polem numerycznym pokazującym tę samą daną Walidacja danych wejściowych • • • • • • Sprawdzenie kompletności Sprawdzenie formatu Sprawdzenie zakresu Sprawdzenie cyfr kontrolnych Sprawdzenie spójności Sprawdzenie z bazą danych Sprawdzenie kompletności • Daje pewność, że wszystkie wymagane dane zostały wprowadzone – Stosowane wówczas, gdy pewne dane muszą być wprowadzone przed przetworzeniem całego formularza – Pola wymagane powinny być w odpowiedni sposób oznaczone Sprawdzenie formatu • Daje pewność, że dane numeryczne zostały wprowadzone w odpowiednim formacie – Stosowane wówczas, gdy pola numeryczne nie zapobiegają wprowadzaniu danych w nieprawidłowym formacie Sprawdzenie zakresu • Daje pewność, że wprowadzone liczby lub daty mieszczą się w prawidłowym zakresie – Stosowane wówczas, gdy pola numeryczne nie zapobiegają wprowadzaniu liczb i dat w nieprawidłowym zakresie – Niektóre zakresy trudno jest określić (np. zakres daty urodzenia), wówczas zamiast odrzucić daną lepiej jest poprosić użytkownika o potwierdzenie Sprawdzenie cyfr kontrolnych • Daje większą pewność, że wprowadzony numer jest prawidłowy – Stosuje się wówczas, gdy cyfry kontrolne należą do danych numerycznych (np. numery kont bankowych) Sprawdzenie spójności • Daje większą pewność, że różne dane są ze sobą zgodne – Stosuje się wówczas, gdy dane są ze sobą powiązane (np. nr PESEL i data urodzenia) Sprawdzenie z bazą danych • Wprowadzane dane są sprawdzane na zgodność z bazą danych – Stosowane wówczas, gdy baza danych jest dostępna (np. baza danych kodów pocztowych i miejscowości) – Czasami tworzy się bazę danych na podstawie poprzednio wprowadzonych danych Dokumentacja projektu wejścia • Projekty formularzy (prototypy) • Szczegółowe zasady walidacji dla każdego formularza. Komponenty wyjściowe • Raporty - przedstawiają dane potrzebne do wykonania określonego zadania przez człowieka – Raporty papierowe - wydruki – Raporty ekranowe – Raporty sieciowe Projektowanie wyjścia podstawowe zasady (1) • Zrozumienie wykorzystania raportów – – – – rzadko są czytane od deski do deski, raczej wybrane informacje sposób sortowania informacji jest b. ważny raporty aktualne szybko się dezaktualizują raporty okresowe są dłużej przechowywane • Zarządzanie dostarczaną informacją – Raport powinien zawierać tylko informację naprawdę potrzebną do wykonania zadania (cel raportu!) – Do tego samego zadania użytkownik może potrzebować różnych wersji raportu (decyzja co do zawartości powinna należeć do użytkownika) – Najważniejsze informacje powinny być na górze raportu – Dane powinny być sformatowane tak, by nie wymagały modyfikacji przez użytkownika Projektowanie wyjścia podstawowe zasady (2) • Minimalizowanie wpływu przesunięcia danych – Dane umieszczone na początku wydają się być ważniejsze • Sortowanie alfabetyczne • Sortowanie chronologiczne • Sortowanie wg wartości liczbowej Przesunięcie na wykresie 90 90 80 88 70 86 60 84 50 82 40 30 80 20 78 10 76 0 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. Rodzaje raportów • • • • Raport szczegółowy Raport sumaryczny Dokument zwrotny Wykres Raport szczegółowy • Podaje szczegółowe informacje o wymaganych elementów – Stosuje się tylko w odpowiedzi na zapytanie co do elementów spełniających określone kryteria – Wykorzystywany dla pogłębienia wiedzy o wybranych elementach Raport sumaryczny • Podaje informacje podsumowujące dla wszystkich elementów – Stosowany wówczas, gdy użytkownik potrzebuje skróconej informacji o wszystkich elementach – Wykorzystywany zazwyczaj do porównywania informacji o elementach między sobą Dokument zwrotny • Podaje informacje, które mogą stanowić wejście dla danego lub innego systemu – Np. wydrukowana faktura będzie wprowadzana do innego systemu księgowego – Niektóre wymagają uzupełnienia przez użytkownika i są zwracane do tego samego systemu Wykres • Prezentuje informacje w sposób graficzny zamiast tabeli z liczbami – Stosowany, gdy użytkownik chce porównać dane dla kilku elementów – Ułatwia przybliżone porównanie, utrudnia identyfikowanie konkretnych wartości (wówczas kojarzy się z tabelą) • Wykresy słupkowe stosuje się dla danych dyskretnych (oddzielnych). Wykres 3D wygląda ładnie w prezentacji, lecz jest trudniejszy w interpretacji • Wykresy liniowe stosuje się dla danych ciągłych w czasie • Wykresy kołowe stosuje dla porównania proporcji względem całości Raporty papierowe a raporty elektroniczne • Raport papierowy – Jest trwały (może być odczytany po latach) – Jest niezmienny (niepodatny na modyfikacje) – Człowiek może łatwo ogarnąć wzrokiem dłuższy raport – Można na nim dokonywać notatek – Jest drogi w produkcji, powielaniu i przechowywaniu – Trudno się go dostarcza na dalsze odległości • Raport elektroniczny – Jest ulotny, przy archiwizacji wrażliwy na zmianę techniki odczytu (wymaga określonych czytników) – Natychmiast pokazuje zmieniające się dane – Odczyt informacji ograniczony przez wielkość i rozdzielczość ekranu – Może być szybko i tanio wyprodukowany i rozesłany – Jest tani przy przechowywaniu Literatura • Dennis A., Wixom B.H., Tegarden D., Systems Analysis & Design. An Object-Oriented Approach with UML, John Wiley and Sons, USA, 2002