Program Profilaktyki

2
Podstawą prawną dla szkolnego programu profilaktycznego są następujące rozporządzenia:
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dn. 31 stycznia 2002r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół [Dz. U. z 2002r. Nr 10,
poz. 96].
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dn. 26 lutego 2002r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół
[Dz. U. z 2002r., Nr 51, poz. 458]
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dn. 19 lipca 2002r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym
człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz
metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego [Dz. U. z 2002r.,
Nr 121, poz. 1037]
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dn. 07 stycznia 2003r. w sprawie
zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i
placówkach [Dz. U. z 2000r., Nr 11, poz. 114]
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dn. 31 stycznia 2003r. w sprawie
szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem
[Dz. U. z 2002r., Nr 26, poz. 226]
3
„Od nauczycieli oczekuje się,
że dadzą sobie radę z tymi dziećmi,
z którymi nie poradzili sobie rodzice,
lekarz, jeden czy dwóch psychologów
i tłum pracowników społecznych.
Twierdzi się wtedy, że wszystko,
czego tym dzieciom potrzeba,
to NORMALNE ŚRODOWISKO SZKOLNE.”
Pam Brown
„Działalność szkoły powinna zmierzać w kierunku wzmocnienia u uczniów postaw pożądanych społecznie
i akceptowanych powszechnie zachowań. Aby realizować te założenia konieczne jest zbudowanie takich programów
wychowawczych i profilaktycznych spójnych ze sobą, które ukierunkowałyby ucznia w jego dążeniach, pomogły zbudować
właściwą hierarchię wartości, nauczyły umiejętnego realizowania własnych potrzeb z poszanowaniem drugiego człowieka.”i
Szkoła pełni rolę wspomagającą rodziców w doniosłym zadaniu jakim jest wychowanie młodego pokolenia. Powinna
więc wychodzić naprzeciw ich oczekiwaniom. Szczególnie w obecnej chwili, kiedy coraz szerzej mówi się o kryzysie
rozwoju moralnego i kulturowego dzieci i młodzieży. Jego następstwem są pojawiające się zachowania z pogranicza
patologii. Dobrze rozumiana profilaktyka to chronienie rozwijającego się człowieka przed zagrożeniami i reagowanie
na pojawiające się zagrożenia, zaś wychowanie przygotowuje do życia w całym jego bogactwie. Skuteczny program
profilaktyczny musi być spójny z programem wychowawczym. Bowiem na podstawie programu wychowawczego określa
się zadania profilaktyczne dla danej szkoły. Wynikają one z wnikliwej diagnozy potrzeb środowiska ucznia. We wszystkich
dziedzinach życia można i należy działać zapobiegawczo. Również w kwestii wychowania młodego pokolenia.
4
Oddziaływania profilaktyczne mają szczególne znaczenie w odniesieniu do dzieci i młodzieży w okresie dorastania
czyli między 10-18 rokiem życia. Jest to okres będący swoistym pomostem pomiędzy dzieciństwem i dorosłością.
W tym okresie następuje bardzo wiele bardzo intensywnych zmian w ludzkiej osobowości charakteryzujących się brakiem
integracji. Stąd tak łatwo o podjęcie zachowań ryzykownych. Można jednak realnie wpływać na ich wynik i skutecznie
je ograniczać oraz zapobiegać tego rodzaju sytuacjom w zależności od stopnia zagrożenia na kilku poziomach,
wyodrębniając grupy o specyficznym poziomie ryzyka. Pierwsza to grupa niskiego ryzyka, należą do niej dzieci i młodzież
nie podejmujące jeszcze zachowań ryzykownych. Druga to grupa podwyższonego ryzyka, tworzona przez osoby,
które podjęły już choć jedno zachowanie ryzykowne, tzw. eksperymentatorzy, oraz trzecia grupa wysokiego ryzyka,
to ludzie, u których zachowania ryzykowne są utrwalone i które odczuwają negatywne konsekwencje tych zachowań.
„W zależności od adresata, do którego skierowane są działania profilaktyczne wyróżnić można trzy poziomy
profilaktyki:
1. PROFILAKTYKA PIERWSZORZĘDOWA – skierowana do grupy niskiego ryzyka, polega na promowaniu
zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie
z wymogami życia. Jej celem jest opóźnianie inicjacji lub zachęcanie do abstynencji.
2. PROFILAKTYKA
DRUGORZĘDOWA – skierowana do grupy podwyższonego ryzyka, polega
na ograniczaniu podejmowania zachowań ryzykownych i zachęcaniu do wycofania się.
3. PROFILAKTYKA
TRZECIORZĘDOWA – jest interwencją w sytuacji pojawienia się uzależnienia
i leczeniem, które ma ograniczyć negatywne skutki uzależnienia i umożliwić powrót do normalnego życia.”ii
5
Szkoła jest miejscem profilaktyki pierwszorzędowej i poprzez swoją działalność wychowawczo-profilaktyczną chroni
dzieci przed zagrożeniami, a także reaguje w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań
ryzykownych poprzez odwołanie się do pomocy specjalistycznej.
Program szkolnej profilaktyki to ogół działań chroniących dzieci i młodzież przed zakłóceniami w rozwoju
i interwencyjnych w sytuacji pojawiających się zagrożeń. Jest to zadanie o tyle trudne, iż dotyczy ludzkiej wolności,
ludzkich wyborów i zachowań. Najskuteczniejsza w tym względzie wydaje się autentyczna praca z dzieckiem.
Istnieje pewien katalog zachowań ludzkich skutkujących problemami, niosących ryzyko. Zachowania te stanowią
odpowiedni obszar do działań profilaktycznych; często występują razem lub warunkują się wzajemnie. Należą do nich:
- używanie substancji psychoaktywnych, takich jak: alkohol, papierosy, narkotyki;
- przemoc i agresja, zwłaszcza międzyrówieśnicza;
- przedwczesna inicjacja seksualna;
- przestępczość nieletnich;
- samobójstwa;
- wszystko, co może prowadzić do różnorodnych uzależnień.
Tak więc przedmiotem profilaktyki może być każdy problem, w odniesieniu do którego odczuwamy potrzebę
uprzedzającej interwencji oraz wobec którego można stosować środki zaradcze.
Przystępując do określenia celów programu profilaktyki zdiagnozowaliśmy zachowanie uczniów w obrębie szkoły.
Posłużyły do tego: obserwacje, rozmowy, analiza określonych zachowań młodzieży, jak również ankiety przeprowadzone
6
wśród rodziców, nauczycieli i uczniów. O wypowiedź za pośrednictwem ankiety poprosiliśmy uczniów wybranych klas
oraz kilkudziesięcioosobową grupę rodziców naszych uczniów.
Uczniowie wypowiadali się na temat bezpieczeństwa w swoim środowisku. Do sytuacji zagrażających
ich bezpieczeństwu zaliczyli:
- bicie,
- kradzieże,
- zaczepianie i zastraszanie ich przez starszych kolegów,
- wywieranie presji psychicznej (np. zmuszanie do przeklinania) –ogółem 33% ankietowanych.
Większość z wypowiadających się uczniów stwierdziła, że w szkole mogłaby uzyskać pomoc w sytuacji dla siebie
trudnej i niebezpiecznej.
Analiza ankiet przeprowadzonych wśród rodziców pozwoliła wyłonić najistotniejsze problemy. Są to:
- wszelkie przejawy zachowań agresywnych (zdaniem 76 % ankietowanych),
- obawy przed kontaktem dziecka ze środkami o charakterze uzależniającym (zdaniem 53% ankietowanych)
- brak szacunku dla osób starszych, brak wrażliwości na potrzeby rówieśników(zdaniem 37% ankietowanych),
ponadto rodzice wymienili:
wulgarne słownictwo, brak umiejętności radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi, zbyt małą motywację do nauki.
Opinia rodziców była zbieżna z odczuciami nauczycieli.
Jedynym istotnym zagadnieniem, na jaki zwrócili uwagę nauczyciele, a czego nie „zauważyli” rodzice były wagary
i to zarówno pojedyncze dni nieobecności, jak również sporo pojedynczych godzin. Wagary jest to czas zupełnej samowoli
ucznia, jak chodzi o jakość spędzanego czasu. Dorośli nie wiedzą, gdzie i z kim w tym czasie dziecko przebywa.
7
Jest to pierwszy krok, który bardzo łatwo prowadzi do wspomnianych już zachowań ryzykownych. Wnikliwa analiza
uzyskanych wyników pozwoliła ustalić katalog zachowań uniemożliwiających prawidłowe funkcjonowanie ucznia.
Są to wszelkie przejawy ignorancji norm i zasad obowiązujących w szkole, w szczególności zaś:
- lekceważąco-aroganckie zachowanie wobec nauczycieli i innych pracowników szkoły,
- wulgarne słownictwo,
- prowokująco-zaczepne zachowanie względem rówieśników,
- niewłaściwy stosunek do obowiązków szkolnych,
- zdarzające się przypadki niszczenia mienia osobistego,
- zdarzające się przypadki niszczenia mienia szkoły,
- kłamstwa,
- brak kultury osobistej
- ucieczki z pojedynczych lekcji,
- sporadyczne wagary.
Kolejnym krokiem było wyłonienie dwóch istotnych problemów, jakimi szkoła jako placówka współwychowująca
zdecydowała się zająć w pierwszej kolejności. Są to: braki w zakresie znajomości i przestrzegania norm i zasad współżycia
społecznego, sygnały i pierwsze próby samowolnego opuszczania zajęć szkolnych prowadzące do wagarów.
Działania w obrębie obydwu problemów prowadzone będą z zakresu profilaktyki zarówno pierwszorzędowej
ukierunkowanej na promowanie zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom, jak i z obszaru drugorzędowej, z racji
faktu, że są jednostki podejmujące zachowania ryzykowne w tych obszarach.
8
W oparciu o przedstawioną problematykę i wyznaczone obszary podjętych działań
Szkolny program profilaktyczny ma następujące cele:
I.
STWARZANIE
W
RAMACH
PROCESU
DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZEGO
WARUNKÓW
SPRZYJAJĄCYCH KSZTAŁTOWANIU WŚRÓD UCZNIÓW POSTAW ZNAJOMOŚCI I PRZESTRZEGANIA
NORM I ZASAD AKCEPTOWANYCH SPOŁECZNIE.
II.
ANALIZA PRZYCZYN POWODUJĄCYCH PROBLEMY Z REALIZACJĄ OBOWIĄZKU SZKOLNEGO.
Z nich natomiast wynikają następujące zadania:
● Wyrabianie umiejętności przestrzegania norm określających zachowania społecznie akceptowane
● Budowanie poczucia własnej wartości
● Zmniejszanie i eliminowanie zachowań agresywnych
● Nauka o emocjach oraz sposobach konstruktywnego radzenia sobie z nimi
● Umiejętność funkcjonowania w grupie i współdziałania z innymi ludźmi
● Przekazanie informacji o osobach i instytucjach udzielających pomocy w trudnych sytuacjach
● Ukazanie moralnych i prawnych skutków stosowania przemocy oraz prób nie realizowania obowiązku
szkolnego.
9
Wysunięte cele i zadania programu profilaktycznego są spójne
z GŁÓWNYMI CELAMI WYCHOWAWCZYMI SZKOŁY :
1. Wszechstronny rozwój ucznia we wszystkich sferach jego osobowości (w wymiarze intelektualnym,
psychicznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym).
2. Przygotowanie do życia i aktywnego udziału w grupie i w społeczeństwie.
3. Zapewnienie uczniom możliwości zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych do uzyskania świadectwa szkoły
podstawowej.
Często trudno jednoznacznie określić, Kiedy (zaczyna się dziać zło).Jest to proces narastający. Na początku pojawiają
się sporadyczne zachowania z pogranicza zagrożenia, określane jako wskaźniki „graniczne” zachowań ucznia. Dla ogółu
fundamentalnych wartości określonych w szkolnym programie wychowawczym wskaźniki te przedstawia poniższa tabela.
10
WSKAŹNIKI „GRANICZNE” ZACHOWAŃ UCZNIA DLA OGÓŁU FUNDAMENTALNYCH WARTOŚCI
OKREŚLONYCH W SZKOLNYM PROGRAMIE WYCHOWANIA
fundamentalne wartości zawarte w
szkolnym programie wychowania
prawda
anty-wartości (przeciw)
wskaźniki granicznych zachowań ucznia
fałsz-kłamstwa
milczenie, odpowiedzi wymijające, niepełne,
niedotrzymywanie terminów umów, zobowiązań,
kłamstwa, brak odpowiedzialności w wywiązywaniu
się z drobnych obowiązków obmowy.
sprawiedliwość
niesprawiedliwość
stronniczość, brak obiektywizmu, antypatia, egoizm,
lenistwo, mała aktywność
tolerancja
brak tolerancji
egoizm, wyśmiewanie się, obmawianie, brak odwagi
w wypowiadaniu się, obojętność, nadmierna
pewność siebie, zarozumiałość, mania wyższości,
skłonność do przechwalania się
miłość
nienawiść
egoizm, samolubstwo, brak wrażliwości, obojętność,
niesłuszne oskarżanie, złośliwość, zazdrość
szacunek
brak szacunku
wrażliwość
obojętność
odpowiedzialność
nieodpowiedzialność
obojętność, lekceważenie, pogarda
brak zaangażowania na rzecz grupy, egoizm,
samolubstwo
nie wywiązywanie się z podjętych zobowiązań,
obojętność, lekceważenie, brak zaangażowania –
lenistwo
11
Promowanie zdrowego stylu życia i zapobieganie różnorodnym zagrożeniom będące przedmiotem profilaktyki
pierwszorzędowej zawarte jest w celach, zadaniach i treściach ujętych w podstawie programowej.
Szkoła w zakresie nauczania, co stanowi jej zadanie specyficzne, zapewnia uczniom w szczególności:
1) dochodzenie do rozumienia, a nie tylko do pamięciowego opanowania przekazywanych treści,
2) rozwijanie zdolności dostrzegania różnego rodzaju związków i zależności,
3) rozwijanie zdolności myślenia analitycznego i syntetycznego,
4) poznawanie zasad rozwoju osobowego i życia społecznego.
Ponadto eliminowanie, lub przynajmniej ograniczanie zachowań niepożądanych u uczniów możliwe jest poprzez
stwarzanie uczniom warunków do nabywania następujących umiejętności:
1) skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach, prezentacji własnego punktu widzenia i uwzględniania
poglądów innych ludzi,
2) efektywnego współdziałania w zespole i pracy w grupie, budowania więzi międzyludzkich, podejmowania
indywidualnych i grupowych decyzji, skutecznego działania na gruncie zachowania obowiązujących norm,
3) rozwiązywania problemów w sposób twórczy,
4) odnoszenia do praktyki zdobytej wiedzy oraz tworzenia potrzebnych doświadczeń i nawyków,
5) przyswajania sobie metod i technik negocjacyjnego rozwiązywania konfliktów i problemów społecznych.
12
Nauczyciele w pracy wychowawczej, wspierając w tym zakresie obowiązki rodziców, zmierzają do tego,
aby uczniowie w szczególności:
1) znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego (w wymiarze intelektualnym,
psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym),
2) rozwijali w sobie dociekliwość poznawczą, ukierunkowaną na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna w świecie,
3) stawali się coraz to bardziej samodzielni w dążeniu do dobra w jego wymiarze indywidualnym i społecznym,
godząc dążenie do dobra własnego z dobrem innych, odpowiedzialność za siebie z odpowiedzialnością za innych,
wolność własną z wolnością innych,
4) uczyli się szacunku dla dobra wspólnego jako podstawy życia społecznego oraz przygotowywali się do życia
w rodzinie, w społeczności lokalnej i w państwie, przygotowywali się do rozpoznawania wartości moralnych,
dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się,
5) kształtowali w sobie postawę dialogu, umiejętność słuchania innych i rozumienia ich poglądów; umieli
współdziałać i współtworzyć w szkole wspólnotę nauczycieli i uczniów.
W I etapie edukacja w szkole podstawowej, wspomagając rozwój dziecka jako osoby i wprowadzając je w życie
społeczne, ma na celu przede wszystkim:
1) kształtować nawyki społecznego współżycia;
2) umacniać wiarę dziecka we własne siły i w zdolność osiągania wartościowych i trudnych celów;
3) kształtować potrzeby i umiejętności dbania o własne ciało, zdrowie i sprawność fizyczną; wyrabiać czujność
wobec zagrożeń dla zdrowia fizycznego, psychicznego i duchowego;
13
4) rozwijać umiejętności dziecka poznawania siebie oraz otoczenia rodzinnego, społecznego, kulturowego,
technicznego i przyrodniczego dostępnego jego doświadczeniu;
5) zapewniać opiekę i wspomagać rozwój dziecka
w przyjaznym, bezpiecznym i zdrowym środowisku
w poczuciu więzi z rodziną;
6) uwzględniać indywidualne potrzeby dziecka i troszczyć się o zapewnienie mu różnych szans;
7) stwarzać warunki do rozwijania samodzielności, obowiązkowości, podejmowania odpowiedzialności za siebie
i najbliższe otoczenie;
8) stwarzać warunki do indywidualnego i grupowego działania na rzecz innych.
14
W realizacji celów nadrzędnych pomagają cele, zadania i treści
z zakresu profilaktyki realizowane na lekcjach przedmiotowych
w I ETAPIE EDUKACYJNYM, w KLASACH I-III w ramach KSZTAŁCENIA ZINTEGROWANEGO
Cele
Wspomaganie wszechstronnego
i harmonijnego rozwoju ucznia,
w tym szczególnie:
• umiejętności nawiązywania
i utrzymywania poprawnych
kontaktów z innymi dziećmi,
dorosłymi, z osobami
niepełnosprawnymi,
przedstawicielami innej narodowości
i rasy, itp.;
• poczucia przynależności
do społeczności szkolnej, środowiska
lokalnego, regionu i kraju;
• umiejętności działania w różnych
sytuacjach szkolnych
i pozaszkolnych;
zadania
• uświadamianie uczniom, że wspólnoty
takie, jak: rodzina, środowisko lokalne i
ojczyzna stanowią wielką wartość w
życiu każdego człowieka, i że każdy ma
wobec tych wspólnot obowiązki.
• uczenie zwyczajów, obyczajów i
właściwych zachowań w środowisku
rodzinnym, wobec kolegów szkolnych i
nauczycieli.
• uczenie właściwych zachowań w
stosunku do zwierząt i otaczającej
przyrody.
• kształtowanie właściwych nawyków
higienicznych.
treści
• dom rodzinny – dziecko jako członek
rodziny.
• szkoła – dziecko jako uczeń, kolega,
przyjaciel.
• umiejętność prowadzenia rozmowy.
• swobodne i spontaniczne wypowiedzi
uczniów.
• uważne słuchanie wypowiedzi innych.
• poznanie własnego ciała.
• dbałość o zdrowie, higiena własna
i otoczenia.
• żywność i żywienie.
• bezpieczeństwo, w tym poruszanie
się po drogach publicznych,
rozpoznawanie sygnałów alarmowych
o niebezpieczeństwie.
• urządzenia techniczne powszechnego
użytku (bezpieczne użytkowanie).
15
W II ETAPIE EDUKACYJNY w KLASACH IV - VI
przedmiot
JĘZYK
POLSKI
cele
• kształcenie sprawności
mówienia, słuchania,
czytania i pisania w
zróżnicowanych sytuacjach
komunikacyjnych
prywatnych i publicznych.
zadania
treści
• doskonalenie kompetencji
• pojęcia nadawcy i odbiorcy,
sposoby rozpoznawania
komunikacyjnej, tzn.
intencji wypowiedzi
umiejętności mówienia,
słuchania, czytania, pisania,
(np. pytam, odpowiadam,
odbioru różnorodnych tekstów
informuję, proszę).
kultury.
• właściwości opowiadania,
• pobudzanie postaw
opisu, dialogu oraz prostych
kreatywnych ucznia
form użytkowych.
w procesie zdobywania
• różnice między językiem
umiejętności i gromadzenia
potocznym a językiem
wiedzy.
literatury oraz językiem
regionu.
16
przedmiot
cele
zadania
• rozbudzanie zainteresowań
• rozwijanie poczucia
przeszłością własną, swojej
przynależności do grupy
rodziny i narodu oraz
rodzinnej, społeczności
korzeniami i rozwojem
lokalnej, grupy etnicznej,
rodzimej kultury.
narodu, państwa, społeczności
europejskiej i światowej,
• świadoma postawa
patriotyczna i obywatelska
motywująca
do odpowiedzialnego
HISTORIA
uczestnictwa w życiu
I
społecznym i publicznym.
SPOŁECZEŃSTWO
Kształtowanie szacunku
do własnego państwa,
• poznawanie wartości,
stanowiących istotny motyw
działalności indywidualnej
i publicznej w Polsce,
w Europie i w świecie.
treści
• Ja. Kim jestem – co lubię,
co potrafię, co jest dla mnie
ważne. Godność moja
i innych,
• Ja i inni. Moja postawa wobec
innych. Koleżeństwo,
przyjaźń, miłość. Prawa moje
i prawa innych. Stosunek
do środowiska
przyrodniczego
i kulturowego,
• Ja i inni. Wolność osobista
a przewidywanie
konsekwencji własnych
zachowań, odpowiedzialność
i obowiązki. Wzorce osobowe
– wybrane postacie
historyczne i współczesne,
• wartości: prawda, dobro,
piękno i sprawiedliwość
w otaczającym świecie.
17
przedmiot
cele
•
zadania
opanowanie znajomości •
języka na poziomie
zapewniającym
minimum komunikacji
językowej.
•
JĘZYK
OBCY
•
rozwijanie w uczniach
poczucia własnej
wartości oraz wiary
we własne możliwości
językowe, m.in. przez
pozytywną informację
zwrotną dotyczącą
ich indywidualnych
umiejętności
językowych,
stopniowe
przygotowywanie
ucznia
do samodzielności
w procesie uczenia
się języka obcego,
rozwijanie w uczniach
postawy ciekawości,
otwartości i tolerancji
wobec innych kultur.
treści
•
•
osiągnięcia
wprowadzenie do pracy •
ze słownikiem
dwujęzycznym
oraz stosownymi
materiałami
uzupełniającymi,
proste projekty
zespołowe
•
sprawność rozumienia
ze słuchu:
- ogólnego sensu prostych
sytuacji komunikacyjnych,
w tym intencji rozmówcy,
- ogólnego sensu oraz
wyszukiwanie informacji
szczegółowych
w nieskomplikowanych
wypowiedziach i dialogach.
sprawność mówienia:
- zadawanie prostych pytań
oraz udzielanie odpowiedzi,
- zdobywanie i udzielanie
informacji w typowych
sytuacjach dnia
codziennego,
- formułowanie krótkiej
wypowiedzi o sobie,
rodzinie, najbliższym
otoczeniu,
- inicjowanie
i podtrzymywanie prostej
rozmowy dot. typowej
sytuacji dnia codziennego,
- opanowanie poprawnej
wymowy w zakresie
poznanego materiału
językowego.
18
przedmiot
cele
zadania
• rozwijanie pamięci, • kształtowanie
wyobraźni, myślenia
umiejętności
myślenia
abstrakcyjnego
i formułowania
i logicznego
rozumowania.
wypowiedzi,
• ułatwianie
dostrzegania
problemów
MATEMATYKA
i badania
ich w konkretnych
przypadkach
przez prowadzenie
prostych
rozumowań
matematycznych.
treści
osiągnięcia
• odczytywanie informacji
z prostych wykresów
i diagramów różnego
typu,
• formułowanie w języku
matematyki prostych
problemów spotykanych
w środowisku uczniów
19
przedmiot
PRZYRODA
cele
zadania
treści
• poznanie zachowań
• dostarczanie wiedzy na temat • czynności życiowe człowieka,
sprzyjających bezpieczeństwu
człowieka, udzielanie
etapy rozwoju człowieka
ludzi i przyrody,
uczniowi pomocy
ze szczególnym
w rozumieniu samego siebie,
uwzględnieniem dojrzewania
• wyrobienie poczucia
biologicznego, zasady
odpowiedzialności
• pobudzanie wrażliwości
higieny,
uczniów na piękno świata
za środowisko.
• bakterie i wirusy – zagrożenie
i wartość życia,
i korzyści dla człowieka,
• kształtowanie postawy
szacunku do zwierząt
• substancje szkodliwe
i przyrody oraz
dla organizmów żywych
odpowiedzialności za ich stan.
i ich oddziaływanie
na środowisko przyrodnicze,
• wpływ środowiska na zdrowie
człowieka:
- substancje szkodliwe
i ich wpływ na organizm
człowieka,
- rola wody, powietrza,
gleby, ich odtwarzalność,
czystość i skażenie.
20
przedmiot
MUZYKA
cele
zadania
treści
• możliwość dowartościowania
• rozbudzanie twórczej postawy • tworzenie sytuacji dających
możliwość przeżyć
ucznia.
wobec siebie i świata,
wewnętrznych,
• rozwijanie ogólnej
bezinteresownego działania,
wrażliwości dziecka,
procesu twórczego – wysiłku i
• rozwijanie umiejętności
radości towarzyszących
refleksyjnego słuchania,
twórczej aktywności,
• wpływanie przez sztukę
na obyczaje i kulturę uczniów • kształtowanie postaw.
oraz atmosferę szkolną.
21
przedmiot
PLASTYKA
cele
zadania
treści
osiągnięcia
• tworzenie sytuacji
• pobudzanie
• różnorodne sposoby • dbanie o estetyczny
dających możliwość
wszechstronnego
komunikowania
wygląd własny
przeżyć
rozwoju uczniów,
(komunikacja
i otoczenia
wewnętrznych,
a w szczególności:
pozawerbalna – język
bezinteresownego
- rozbudzanie
przestrzeni, koloru,
działania, procesu
twórczej postawy
ciała itd.),
twórczego – wysiłku
wobec siebie
i radości
i świata,
towarzyszących
- rozwijanie ogólnej
twórczej aktywności,
wrażliwości
dziecka,
• kształtowanie postaw.
- rozwijanie
wrażliwości
plastycznej,
- rozwijanie
umiejętności
refleksyjnego
patrzenia,
- rozwijanie
zainteresowań
i zamiłowań
plastycznych.
• wpływanie przez
sztukę na obyczaje
i kulturę uczniów
oraz atmosferę
szkolną.
22
przedmiot
TECHNIKA
zadania
treści
• doprowadzenie ucznia
• teksty, dokumentacje
do poznania i oceniania
techniczne oraz kalkulacje
swoich cech, możliwości
ekonomiczne (pojęcia,
i predyspozycji technicznych,
symbole, znaki i rysunki);
normalizacja w technice
• organizowanie wielostronnej
i w życiu codziennym,
aktywności technicznej
• maszyny i instalacje
ucznia.
(urządzenia gospodarstwa
domowego, rower);
bezpieczne, kulturalne
i odpowiedzialne
postępowanie w środowisku
technicznym,
w tym bezpieczne poruszanie
się w ruchu drogowym
pieszego, pasażera
i rowerzysty.
osiągnięcia
• racjonalne i etyczne
postępowanie w środowisku
technicznym,
• ocenianie swoich
umiejętności, nawyków,
zainteresowań i zdolności
technicznych,
• planowanie i wykonywanie
zadań technicznych
indywidualnie i zespołowo;
organizowanie miejsca pracy,
• bezpieczne posługiwanie
się narzędziami oraz
urządzeniami gospodarstwa
domowego; czytanie
ze zrozumieniem różnych
instrukcji technicznych;
eksploatowanie roweru
i bezpieczne poruszanie
się nim po drogach
(zdobywanie karty rowerowej
od 10 roku życia).
23
przedmiot
cele
zadania
treści
• komputer jako źródło wiedzy
• nauczenie podstawowych
• zwracanie uwagi
i komunikowania się.
zasad posługiwania
i uświadamianie uczniów,
Zastosowania komputera
się komputerem i technologią
że oprócz tego, że komputer
informacyjną.
i jego łączność z siecią
w życiu codziennym,
internetową jest źródłem
• poznawanie zastosowań
INFORMATYKA
wiedzy to niesie on również
komputerów i opartych
duże zagrożenie poprzez
na technice komputerowej
łatwość dostępu do treści
urządzeń spotykanych
niedopuszczalnych dla dzieci.
przez ucznia w miejscach
publicznych.
24
przedmiot
cele
zadania
• wspomaganie harmonijnego • stymulowanie i umożliwianie
uczniom podejmowania
rozwoju psychofizycznego
uczniów,
aktywności ruchowej
i wyrażania własnych przeżyć
• rozwijanie doskonalenia
w zabawach, grach, tańcach.,
sprawności ruchowej
i tężyzny fizycznej uczniów, • tworzenie warunków
do doskonalenia sprawności
• rozwijanie poczucia
i kondycji fizycznej,
odpowiedzialności za zdrowie
• zapoznawanie uczniów
własne i innych.
z podstawowymi formami
WYCHOWANIE
rekreacji, turystyki oraz
FIZYCZNE
podstawowymi zasadami
uprawiania wybranych przez
uczniów dyscyplin
sportowych,
• dokonywanie oceny postawy
ciała i poziomu sprawności
ucznia wraz
z monitorowaniem rozwoju
psychomotorycznego.
treści
• ćwiczenia i zabawy
wg inwencji uczniów
uwzględniające zasady
współdziałania, respektowania
przepisów, zasad i ustaleń,
• przepisy i zasady organizacji
zajęć ruchowych
uwzględniające troskę
o zdrowie,
• zasady sportowego
współzawodnictwa,
• propozycje spędzania czasu
wolnego z wykorzystaniem
gier, zabaw, form
turystycznych i sportowych.
25
przedmiot
cele
zadania
• celem wychowania do życia • integrowanie
w rodzinie jest ukazywanie
wychowawczych działań
wartości rodziny w życiu
szkoły i rodziny,
osobistym człowieka
• wzmacnianie prawidłowych
oraz pomoc w przygotowaniu
relacji dziecka z rodziną,
się do zrozumienia
• współpraca z rodzicami
i akceptacji przemian okresu
w przygotowaniu uczniów
dojrzewania.
do okresu dojrzewania
i pozytywnego przyjęcia
przejawów związanych
WYCHOWANIE
z rozwojem fizycznym
DO ŻYCIA
i psychicznym dziecka,
W
• pomoc w kształtowaniu
SPOŁECZEŃSTWIE
pozytywnego stosunku
do płciowości,
• wspieranie prawidłowego
rozwoju emocjonalnego
i społecznego,
w tym koleżeństwa
i przyjaźni.
treści
• więź rodzinna, związki
uczuciowe i inne relacje
w rodzinie; konflikty
i ich rozwiązywanie,
• różnice i podobieństwa
między chłopcami
i dziewczętami. Identyfikacja
z własną płcią. Akceptacja
i szacunek dla ciała.
• prawo człowieka
do intymności i ochrona
tego prawa; postawy
asertywne,
• istota koleżeństwa i przyjaźni,
wzajemny szacunek,
udzielanie sobie pomocy,
współpraca, empatia,
• mass-media – zasady
i kryteria wyboru czasopism,
książek, filmów i programów
telewizyjnych,
• odpowiedzialność za własny
rozwój. Samowychowanie.
26
ścieżka
edukacyjna
edukacja
czytelnicza
i medialna
cele
zadania
treści
• przygotowanie
do samodzielnego
poszukiwania potrzebnych
informacji i materiałów,
• przygotowanie do odbioru
informacji
rozpowszechnianych
przez media,
• przygotowanie do świadomego
i odpowiedzialnego
korzystania ze środków
masowej komunikacji
(telewizji, komputerów,
prasy itp.).
• kształtowanie postawy
szacunku dla polskiego
dziedzictwa kulturowego
w związku z globalizacją
kultury masowej.
• rozwijanie i utrwalanie
zainteresowań, potrzeb
i nawyków czytelniczych
z uwzględnieniem
indywidualnych uzdolnień
uczniów,
• kształcenie umiejętności
samodzielnego korzystania
ze zbiorów bibliotecznych,
• kształcenie i utrwalanie
nawyków kulturalnego
obcowania z książką i innymi
nośnikami informacji,
• przygotowanie do odróżniania
fikcji od rzeczywistości
w przekazach medialnych,
• wprowadzenie w świat mediów
oraz podstawowe sposoby
i procesy komunikowania
się ludzi. Przygotowanie
do rozpoznawania różnych
komunikatów medialnych
i rozumienia języka mediów.
• wprowadzenie do
samodzielnego posługiwania
się narzędziami medialnymi.
• proces porozumiewania się,
jego składniki i kontekst
społeczny,
• komunikacja werbalna
i niewerbalna, bezpośrednia
i medialna,
• selektywność doboru
informacji w środkach
masowego przekazu.
Stronniczość przekazu.
• informacja czy perswazja?
Jawne i niejawne funkcje
środków masowej komunikacji
we współczesnym
społeczeństwie
informacyjnym.
27
ścieżka
edukacyjna
cele
• dostrzeganie zmian
zachodzących w otaczającym
środowisku oraz
ich wartościowanie,
• rozwijanie wrażliwości
na problemy środowiska.
edukacja
ekologiczna
zadania
• ukazanie zależności stanu
środowiska od działalności
człowieka,
• ukazywanie mechanizmów
i skutków niepożądanych
zmian.
treści
• wpływ codziennych czynności
i zachowań w domu, szkole,
miejscu zabawy i pracy na stan
środowiska naturalnego,
• style życia i ich związek
z wyczerpywaniem się
zasobów naturalnych,
• przykłady miejsc
(w najbliższym otoczeniu),
w których obserwuje
się korzystne i niekorzystne
zmiany zachodzące
w środowisku przyrodniczym,
• degradacja środowiska –
przyczyny, wpływ na zdrowie
człowieka oraz jej związek
z formami działalności ludzi,
• obszary chronione oraz
ich znaczenie w zachowaniu
różnorodności biologicznej,
zasady zachowania się
na obszarach chronionych.
28
ścieżka
edukacyjna
cele
• kształtowanie umiejętności
dbania o własne zdrowie
edukacja
prozdrowotna
zadania
• tworzenie warunków
do kształtowania zachowań
sprzyjających zdrowiu
i bezpieczeństwu,
• rozbudzenie zainteresowania
dziecka własnym zdrowiem
i rozwojem, ułatwianie
nabywania podstawowych
umiejętności dbania o swoje
zdrowie,
• poznawanie zagrożeń
cywilizacyjnych oraz nabycie
umiejętności właściwego
zachowania się w przypadku
kontaktu z przedmiotami
niebezpiecznymi, toksycznymi,
łatwopalnymi, wybuchowymi,
niewybuchami i niewypałami.
treści
• higiena ciała, odzieży, obuwia,
miejsca pracy i wypoczynku,
• bezpieczeństwo na drodze,
podczas gier i zabaw
ruchowych; pierwsza pomoc
w niektórych urazach,
• urozmaicenie i regularność
posiłków, estetyka
ich spożywania, zabezpieczanie
żywności przed
zanieczyszczeniem i zepsuciem,
• zabawy ruchowe i rekreacja,
organizacja odrabiania lekcji
i czasu wolnego; prawidłowa
postawa ciała,
• rozpoznawanie własnych
mocnych i słabych stron, zalet
i wad; kształtowanie właściwego
stosunku do własnych
pozytywnych i negatywnych
emocji; radzenie sobie
w sytuacjach trudnych
i umiejętność szukania pomocy;
zachowania sprzyjające
i zagrażające zdrowiu,
• podstawowe zasady i reguły
obowiązujące w relacjach
międzyludzkich,
29
• problemy i potrzeby kolegów
niepełnosprawnych, osób
chorych i starszych,
• poznawanie zagrożeń
cywilizacyjnych oraz nabycie
umiejętności właściwego
zachowania się w przypadku
kontaktu z przedmiotami
niebezpiecznymi, toksycznymi,
łatwopalnymi, wybuchowymi,
niewybuchami i niewypałami,
• ochrona przed zagrożeniami
naturalnymi i cywilizacyjnymi,
• przyczyny (namawianie i presja
ze strony osób) i skutki
używania środków
psychoaktywnych i nadużywania
leków oraz innych nałogów
(wyłącznie klasa VI).
Do podejmowania działań z zakresu szeroko rozumianej profilaktyki w szkole powołani są nie tylko nauczyciele.
Swój udział mają pozostali pracownicy szkoły, jak również rodzice poprzez realizacje szeregu proponowanych zadań.
Ich zakres i sposoby realizacji przedstawia poniższa tabela.
30
W życiu szkoły istnieje wiele sytuacji trudnych pod względem wychowawczym. W związku z tym powstała lista
zachowań nauczyciela w sytuacjach wymagających jego interwencji.
1. Zauważenie problemu i „nazwanie” go.
2. Zwrócenie uczniowi lub uczniom uwagi – próba rozwiązania lub zażegnania problemu – konfliktu.
3. Upomnienie – (rozmowa indywidualna z uczniem lub uczniami – tłumaczenie, perswazja, ponowna prośba o wykonanie
czynności lub zadania); poinformowanie wychowawcy klasy.
4. Drugie upomnienie z poleceniem wykonania czynności lub zadania oraz sprawdzenie jego wykonania.
5. Wpisanie uwagi do zeszytu korespondencyjnego o niewykonaniu zadania – obowiązkowy podpis rodzica,
w konsekwencji obniżenie oceny z zachowania zgodnie z regulaminem WSO.
6. W razie powtarzających się sytuacji nagannych zachowań wezwanie rodziców do szkoły.
7. Przy niszczeniu mienia wyegzekwowanie zadośćuczynienia wyrządzonej szkody.
W sytuacji poważnych wykroczeń powiadomić Straż Miejską bądź Policję.
W przypadku, gdy uczniowie dopuszczają się zachowań mogących prowadzić do niedostosowania społecznego
konieczna jest szybka i zdecydowana interwencja nauczycieli lub innych pracowników szkoły. By była ona skuteczna
i przyniosła zamierzony efekt konieczne jest stosowanie jednolitych oddziaływań w postaci określonych procedur.
31
Proponowane procedury postępowania w wypadku pojawienia się u uczniów zachowań ryzykownych
zostały opracowane przez zespół pedagogów szkół podstawowych i gimnazjalnych w Knurowie oraz przez zespół
ds. profilaktyki działający przy naszej szkole.
I.
W przypadku wagarów:
1. Założenie zeszytu informującego o braku realizacji obowiązku szkolnego.
2. Zeszyt znajduje się w sekretariacie, systematycznie uzupełniany przez wychowawców (do 10 dnia miesiąca
następnego).
3. Pojedyncze godziny nieusprawiedliwione:
a) do 4
- nauczyciel przedmiotu zgłasza wychowawcy
- rozmowa wychowawcy z uczniem
b) kolejne godziny nieusprawiedliwione do 8 - stała kontrola frekwencji ucznia przez wychowawcę
- ostrzeżenie wychowawcy o informacji dla rodziców
- zgłoszenie do pedagoga
c) kolejne godziny nieusprawiedliwione do 12 - dalsza stała kontrola frekwencji przez wychowawcę
- powiadomienie rodziców przez wychowawcę ewentualnie
kuratora
- informacja o możliwości obniżenia oceny z zachowania zgodnie
WSO
- działania pedagoga (rozmowy z uczniem, wizyta w domu)
32
d) kolejne godziny nieusprawiedliwione do 15 - postępowanie jak wyżej, a ponadto,
- pisemne powiadomienie rodziców o nie realizacji obowiązku
szkolnego przez ich dziecko
- uprzedzenie rodziców o możliwości wystąpienia do Sądu
dla Nieletnich o przyznaniu kuratora
e) kolejne godziny nieusprawiedliwione pow. 15 – postępowanie jak wyżej
- kontakt z kuratorem dziecka (jeśli jest)
- obniżenie oceny z zachowania zgodnie z WSO
- dalsza procedura: 3-krotna informacja pisemna do rodziców,
następnie informacja do organu prowadzącego (U. Gminy)
o nałożenie grzywny
- pedagog
w
porozumieniu
z
zespołem
wychowawczym
na WNIOSEK WYCHOWAWCY kieruje sprawę do sądu
o przyznanie kuratora
4. Ogłosić konkurs:
a) „Punktualna klasa”
- oceniać co miesiąc, podsumowanie wyników na zakończenie semestru (wręczenie
dyplomów, ewentualnie upominków)
b) „Stu -% klasa”
- dla zapobiegania mogącym pojawić się wagarom, podsumowanie wyników na koniec
semestru (wręczenie dyplomów, ewentualnych upominków)
33
II.
W przypadku zachowań agresywnych:
1. Zauważenie problemu i „nazwanie” go.
2. Rozmowa ze stronami pozostającymi w konflikcie (ewentualne powiadomienie wychowawcy, pedagoga):
- indywidualne wysłuchanie relacji obu stron,
- próba ustalenia sprawcy (rozmowy z ewentualnymi świadkami zdarzenia),
- próba wynegocjowania rozwiązania sytuacji satysfakcjonującej obie strony.
3. Przekazanie „wyniku” postępowania wychowawcy lub pedagogowi:
- poinformowanie rodziców przez wychowawcę,
- przeprowadzenie rozmowy w ich obecności,
- w razie braku reakcji ze strony domu poinformowanie dyrekcji o zdarzeniu.
4. Wyciągnięcie konsekwencji zgodnie z WSO (wychowawca).
5. Odnotowanie sprawy w dokumentacji szkolnej (wychowawca, pedagog), ewentualne skierowanie ucznia
na badania do PPP.
6. Pisemne zobowiązanie ucznia do poprawy.
7. Podjęcie inicjatywy przez uczniów w celu wykonania pracy społecznej na rzecz klasy lub szkoły.
8. W przypadku zachowań zagrażających zdrowiu lub życiu ucznia powiadomić Policję lub Straż Miejską.
34
III. Procedury
-
kradzieże (wyłudzenia, wymuszenia)
- rozmowa osoby dorosłej (nauczyciela, wychowawcy, innego pracownika szkoły) z uczniem poszkodowanym,
- rozpytanie świadków, zainteresowanych, poinformowanych,
- próba ustalenia sprawcy,
- wskazanie potencjalnych sprawców,
- analiza okoliczności, danych, wyłonienie głównych podejrzanych,
- rozmowy indywidualne z każdym wskazanym uczniem tuż po zdarzeniu (osoba dorosła wybrana przez dziecko
jako budząca zaufanie, pedagog szkolny, wychowawca),
- poszukiwanie wsparcia w rozwiązaniu problemu poprzez współpracę z pedagogiem, psychologiem, kuratorem itp.,
- przywołanie rodziców do sprawy,
- rozważenie, czy dany przypadek wymaga zgłoszenia na POLICJĘ lub skierowania sprawy do WYDZIAŁU
RODZINNEGO I NIELETNICH SĄDU REJONOWEGO,
- powiadomienie dyrektora szkoły o przypadku,
- wskazanie sposobów naprawienia wyrządzonej szkody (np. zwrot skradzionego przedmiotu) – rozmowa z uczniem
lub z uczniem i rodzicami,
- wyciagnięcie konsekwencji wobec ucznia zgodnie ze STATUTEM SZKOŁY,
- odnotowanie sprawy w dokumentacji szkolnej,
- opracowanie programu naprawczego na indywidualne potrzeby danego ucznia (wychowawca, rodzice, pedagog szkolny,
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, ewentualnie Kurator Sądowy).
35
IV. Procedura postępowania w przypadku ucznia palącego papierosy na terenie szkoły
1. Nauczyciel lub inny pracownik szkoły, który stwierdził fakt palenia papierosów przez ucznia, zobowiązany jest
poinformować wychowawcę klasy danego ucznia o zaistniałym incydencie.
2. Uczeń podpisuje oświadczenie, iż został przyłapany na paleniu papierosów na terenie szkoły (z tym oświadczeniem
wychowawca zapoznaje rodziców przy najbliższym kontakcie).
3. Dwukrotne złapanie ucznia palącego jest jednoznaczne z poinformowaniem o zaistniałej sytuacji rodziców.
4. Kolejne stwierdzenie faktu, iż uczeń w dalszym ciągu pali papierosy na terenie szkoły daje podstawę do udzielenia
mu pisemnej nagany i obniżenia zachowania. Udzieloną naganę powinni podpisać rodzice.
5. Dodatkową konsekwencją za powyżej opisane zachowanie może być wykonanie przez ucznia pracy społecznej na rzecz
klasy bądź szkoły.
36
V.
Procedura postępowania z uczniem znajdującym się pod wpływem alkoholu bądź podejrzanym
o przebywanie pod wpływem środków uzależniających
1. Nauczyciel lub inny pracownik szkoły, który stwierdził, iż uczeń jest pod wpływem alkoholu bądź jakiś innych środków
uzależniających zobowiązany jest poinformować wychowawcę klasy, pedagoga szkolnego lub higienistkę.
2. Wychowawca, pedagog szkolny lub higienistka zobowiązani są do natychmiastowego wezwania rodziców
lub opiekunów dziecka a w uzasadnionych przypadkach Policji, Straży Miejskiej lub Pogotowia Ratunkowego.
3. Rodzice odbierają danego ucznia ze szkoły i podpisują stosowne oświadczenie, iż zostali zapoznani z konsekwencjami
używania alkoholu przez ich dziecko, jak również zostaną poinformowani o miejscach, gdzie mogą otrzymać pomoc
w podobnych sytuacjach.
4. W przypadku jednorazowego incydentu uczniowi zostaje udzielone pisemne upomnienie wychowawcy klasy.
Każde następne podobne zachowanie jest podstawą do udzielenia pisemnej nagany dyrektora szkoły i obniżenia
zachowania (zgodnie z WSO).
5. W przypadku stwierdzenia, iż zachowanie danego ucznia nie przynosi żadnej poprawy i uczeń nie korzysta
z proponowanej mu pomocy, nagminnie łamie regulamin mówiący o zakazie spożywania alkoholu i innych środków
uzależniających, jak również rodzice nie podejmują działań mających na celu poprawę zachowania ucznia, szkoła
zobowiązana jest uruchomić procedury na wyższym szczeblu (poinformowanie sądu dla nieletnich, wniosek o nadzór
kuratora).
37
6. W przypadku, gdy stwierdzi się, iż uczeń rozprowadza na terenie szkoły jakiekolwiek środki uzależniające szkoła
zobowiązana jest do poinformowania odpowiednich służb (Policja, Straż Miejska) i wobec powyższego zajścia toczy
się osobne postępowanie zgodne z odrębnymi przepisami.
7. W konsekwencji swojego zachowania uczeń dodatkowo może wykonać pracę społeczną na rzecz szkoły lub klasy.
VI. Procedura postępowania - RODZINA DYSFUNKCYJNA
Po zgłoszeniu przez wychowawcę ucznia przypuszczenia nieprawidłowości we właściwym, społecznie
akceptowanym funkcjonowaniu rodziny (jednego lub obojga opiekunów prawnych ucznia, jego rodzeństwa lub innych osób
będących członkami gospodarstwa domowego).
Zagrożenia w funkcjonowaniu rodziny: alkoholizm, narkomania lub inne uzależnienia; przemoc – znęcanie się; urazy
fizyczne i psychiczne; wykorzystywanie seksualne; bezrobocie; bezdomność; bezradność w sprawowaniu opieki
i wychowania, choroby przewlekła wymagające stałej opieki, niepełnosprawność (w tym upośledzenie umysłowe, choroby
psychiczne), udział w czynach o charakterze przestępczym, trudna sytuacja materialna lub inne.
38
Procedura
Działania podejmowane przez pedagoga lub
innego specjalistę na terenie szkoły
Przewidywane efekty
ROZEZNANIE
PRZYPADKU
OKREŚLENIE
FORM POMOCY
W ROZWIĄZANIU
PROBLEMU
Rozmowa z uczniem:
a) nazwanie problemu;
b) określenie sytuacji w rodzinie;
wspólne określenie optymalnych form pomocy
doraźnych (świetlica lub inne kółka i kluby
zainteresowań) i długofalowych (diagnoza
sytuacji i otoczenie opieką rodziny)
Rozmowa z opiekunami w środowisku
domowym: określenie aktualnej sytuacji
w rodzinie; form jej pomocy.
Rozmowa pedagoga szkolnego z rodzicamiopiekunami prawnymi ucznia, wychowawcą
w obecności dyrektora szkoły. Określenie form
pomocy przez skierowanie do:
• poradni psychologiczno-pedagogicznej;
diagnoza, terapia dziecka, rodziny;
• sądu wydziału rodzinnego i nieletnich;
• punktu konsultacyjnego do spraw uzależnień;
• MOPS;
• udziału ucznia w zajęciach świetlicy szkolnej,
kółek zainteresowań;
• świetlicy środowiskowej;
• włączenie ucznia w życie klasy, szkoły
Rozeznanie sytuacji ucznia
w rodzinie, określenie oczekiwanych
przez ucznia form i sposobów
pomocy; wyjaśnienie poszczególnych
kroków procedury w celu
podniesienia poczucia
bezpieczeństwa i kontroli sytuacji.
Rozeznanie sytuacji, określenie
oczekiwań rodziny i szkoły
w rozwiązywaniu sytuacji
Rozeznanie sytuacji, nazwanie
problemu, jego przyczyn i skutków
dla członków rodziny
(w szczególności sytuacja ucznia
w rodzinie, wpływ sytuacji rodzinnej
na funkcjonowanie dziecka
w szkole).
Wyjaśnienie rodzinie form
postępowania – zapoznanie
z procedurą; określenie form
współpracy ze szkołą.
CZYNNOŚCI
W SPRAWIE
Uwagi
Kontrakt
Wezwanie
do szkoły
Protokół
z rozmowy
Kontrakt
dotyczący
współpracy
rodziny
ze szkołą
39
VII. Procedura postępowania w sytuacjach konfliktowych na poziomie UCZEŃ-UCZEŃ
Zachowanie ucznia, czyn usankcjonowane przez wychowawcę zgodnie ze Statutem Szkoły. W przypadku konfliktu
na poziomie uczeń-nauczyciel; uczeń-rodzic; uczeń-osoba dorosła, rodzic innego ucznia, forma i sposób rozwiązywania
uwzględnia strony konfliktu.
Sytuacje konfliktowe między: rodzic-nauczyciel; nauczyciel-nauczyciel; rodzic-rodzic – rozeznanie i rozwiązanie
problemu następuje na poziomie dyrektor szkoły – strony konfliktu.
Kroki
Procedura
1.
ROZEZNANIE PRZYPADKU,
OKREŚLENIE FORMY
POMOCY W ROZWIĄZANIU
SYTUACJI KONFLIKTOWEJ
Działania podejmowane przez pedagoga lub
innego specjalistę na terenie szkoły
1. Rozmowa z uczniem w obecności
wychowawcy:
a) nazwanie problemu,
b) określenie przyczyn konfliktu,
c) określenie sytuacji, w której nastąpił
konflikt,
d) omówienie przyczyn zastosowania kary
zgodnie ze statutem szkoły (adekwatnej
do zaistniałej sytuacji),
e) wspólne określenie optymalnych form
postępowania – procedura,
f) indywidualne zajęcia profilaktycznowychowawcze, zapoznanie ucznia
z alternatywnymi sposobami
rozwiązywania sytuacji konfliktowych.
Przewidywane efekty
Rozeznanie sytuacji,
określenie oczekiwanych
przez ucznia form
i sposobów pomocy,
dokonanie przez ucznia
autoanalizy swoich
sposobów rozwiązywania
konfliktów, przyczyn oraz
skutków tej sytuacji;
ponoszenie konsekwencji
swojego zachowania.
Uwagi
Kontrakt
40
2.
Rozmowa z rodzicami – opiekunami prawnymi
ucznia w obecności wychowawcy:
a) nazwanie problemu,
b) określenie przyczyn konfliktu,
c) określenie sytuacji, w której nastąpił
konflikt,
d) omówienie przyczyn zastosowania kary
zgodnie ze statutem szkoły (adekwatnej
do zaistniałej sytuacji),
e) wspólne określenie optymalnych form
postępowania i zapoznanie
z wypracowaną procedurą.
Rozeznanie sytuacji,
określenie oczekiwanych
przez ucznia
i jego opiekunów form i
sposobów pomocy
Protokół
rozmowy
3.
Zaproszenie do rozmowy z osobami – stronami
konfliktu (zgodnie z przewidzianymi
w tej sprawie procedurami):
a) określenie problemu;
b) określenie przyczyn konfliktu;
c) omówienie konsekwencji zaistniałego
konfliktu dla obu stron;
d) wynegocjowanie rozwiązania sytuacji
satysfakcjonującego obie strony.
Nazwanie problemu,
jego przyczyn i skutków,
określenie oczekiwanych
przez strony form
i sposobów pomocy.
Kontrakt
4.
Propozycja badań w Poradni PsychologicznoPedagogicznej
Specjalistyczne zalecenia
do dalszej pracy z dzieckiem
41
Szkoła współpracuje z wieloma instytucjami mogącymi wspomóc ją, pomóc w niesieniu pomocy
potrzebującym dzieciom, wspólnie rozwiązywać powstające problemy. Są to między innymi:
1. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna – gdzie kierowane są dzieci na badania specjalistyczne; można prosić o pomoc
psychologa.
2. Kuratorski Ośrodek Pracy z Młodzieżą – dla nawiązania ściślejszych kontaktów z kuratorami dzieci.
3. Sąd Rodzinny (kuratorzy) w Gliwicach.
4. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej – pomoc w zakresie materialnym i socjalnym, wsparcie rodzin potrzebujących.
5. Polski Czerwony Krzyż – działania pomocnicze.
6. Parafia Rzymsko-Katolicka pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej reprezentowana przez zespół
charytatywny – finansowanie obiadów, paczek okolicznościowych).
7. Miejska Komisja ds. Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom – prowadzi bardzo aktywną współpracę
ze szkołami: spektakle teatralne, prelekcje dla rodziców, szeroki wachlarz oferty konkursowej w ramach kampanii
„Zdrowe życie – stop nałogom.”
8. KCEM – Kana w Gliwicach.
9. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gliwicach.
10.Straż Miejska.
11.Policja.
12.Punkt mediacyjny przy MSP -6 w Knurowie.
42
Szkolny program profilaktyczny jest dokumentem otwartym, będzie podlegał
monitoringowi i ewaluacji.
PRZYPISY
i
ii
K. Wojcieszek: Wygrać życie – szkolny program profilaktyki, Kraków 2002.
Z. Gaś: Profilaktyka uzależnień, Warszawa 1993.