Portugalia zwiększa swoją samowystarczalność w sektorze rolno

Portugalia zwiększa swoją
samowystarczalność w sektorze
rolno-spożywczym.
2013-07-03 19:35:50
2
W latach 2011-2012 deficyt w zakresie produktów żywnościowych Portugalii zmniejszył się z 4,5 do 3,9 mld euro.
Miało to związek głównie ze wzrostem eksportu i ograniczeniem importu
W latach 2011-2012 deficyt w zakresie produktów żywnościowych Portugalii zmniejszył się z 4,5 do 3,9 mld euro.
Miało to związek głównie ze wzrostem eksportu i ograniczeniem importu.
Portugalia ponownie kładzie nacisk na rozwój sektora rolno-spożywczego, a także coraz więcej obywateli tego
kraju wybiera rodzime produkty. Łącznie sektory: rolno-spożywczy, rybołówczy oraz produktów leśnych
przyczyniły się do zmniejszenia o 54% uzależnienia Portugalii od importu w zakresie zaopatrzenia rynku
wewnętrznego, obniżając deficyt z 3,3 mld do 1,5 mld euro (2011-2012).
Według opublikowanych przez portugalski Krajowy Instytut Statystki danych Portugalia wykazuje 82%-owy
stopień samowystarczalności pod względem zaopatrzenia rynku wewnętrznego w produkty rolno-spożywcze.
Wartość ta utrzymuje się w ostatnich latach na niezmienionym poziomie, tym niemniej można zaobserwować
wyraźne polepszenie sytuacji w niektórych podsektorach, jak np. w przypadku oliwy z oliwek, gdzie Portugalia
jest w stanie osiągnąć w niedługim czasie całkowitą niezależność, co nie miało miejsca od lat 60-tych ubiegłego
wieku. Podobną sytuację notuje się w przypadku pomidorów, wina i mleka.
Z drugiej strony podsektor zbóż pokrywa jedynie 25,3% zapotrzebowania rynku wewnętrznego i nie przewiduje
się jak na razie żadnej poprawy w tym zakresie, nie tylko z powodu spadającej liczby rolników inwestujących w
ten obszar uprawy, ale także bardzo niestabilnych i niesprzyjających ostatnimi laty warunków klimatycznych.
Sektor rolno-spożywczy wytwarza obecnie 3,9% PKB i zatrudnia bezpośrednio 661 tys. osób. Od momentu
przystąpienia Portugalii do EWG w 1986 r. liczba zatrudnionych w rolnictwie systematycznie spada, z 887 do 352
tys. osób, przy jednoczesnym wzroście produktywności pracowników.
W okresie od 2000 do 2012 r. wydajność pracy w rolnictwie wzrosła o 28,3%, ujawniające znacznie wyższe niż w
całej gospodarce tempo rocznego wzrostu, co wiąże się z gwałtownym spadkiem liczby i udziału małych
gospodarstw rolnych, jak również wprowadzeniem ulepszeń i zmian technologicznych w uprawach.
Portugalia osiągnęła pod względem produktywności jeden z czołowych wyników na świecie jeżeli chodzi o
uprawę kukurydzy, w przypadku której areał uprawny powiększył się przez ostatni rok dwukrotnie – z 4 do 8 tys.
hektarów. Jest to w dużej mierze zasługa systemu nawadniającego działającego za pomocą wielofunkcyjnej
tamy, znajdującej się k. miejscowości Alqueva, w regionie Alentejo. Według danych udostępnionych przez firmę
EDIA, zarządzającą obszarem Alqueva, produktywność na jeden hektar wynosi około 20 ton, co przewyższa
wartości uzyskane nawet w Basenie Paryskim uznawanym za jedną z najlepszych stref uprawnych kukurydzy.
Ogółem woda z zapory Alqueva jest doprowadzana do 68 tys. hektarów, z czego 60 tys. produkcyjnych. W planie
jest 110 tys. hektarów nawadnianych.
W 2012 r. deficyt żywnościowy Portugalii zmniejszył się o 12,5%, a do 2020 r. ma – wg planów rządowych –
zniknąć całkowicie. Duże znaczenie w tym względzie ma Program Rozwoju Terenów Wiejskich - Proder, który
doprowadził już do inwestycji rzędu 6,7 mld euro, przy wskaźniku wykonania 65%, co stanowi wynik powyżej
średniej unijnej. Na koniec I kw. br. zostało zatwierdzonych 28.400 projektów na łączną kwotę 6,5 mld euro.
Proder przeznaczył na wsparcie tych inwestycji ponad 3,7 mld euro.
W pierwszym kwartale tego roku za pośrednictwem programu Proder zostało wypłaconych ponad 90 mln euro
3
wsparcia i zatwierdzonych 3.830 nowych projektów, na rzecz których przeznaczono wsparcie finansowe na kwotę
ponad 240 mln euro, mające zaowocować łącznymi inwestycjami w wysokości 423 mln euro. Przewiduje się, że
fundusze europejskie zostaną całkowicie wykorzystane.
Sektor rolniczy stwarza możliwości pracy krótko- i długoterminowej, w związku z czym przyciąga coraz więcej
młodych Portugalczyków. Z kolei oferowane przez rząd wsparcia i zachęty dla młodych rolników, głównie za
pośrednictwem Wspólnej Polityki Rolnej, przyczyniły się do zwiększenia liczby młodych osób próbujących swoich
sił w prowadzeniu działalności rolniczej.
Poziom samowystarczalności Portugalii w najważniejsze produkty żywnościowe
1.
Pomidory – 356,5%
Portugalia jest 4. największym eksporterem pomidorów na świecie i wysyła za granicę 95% swoich plonów. W
ubiegłym, roku było to 1,2 mln ton, a obroty wyniosły ponad 250 mln euro. Bilans handlowy wzrósł z 83 mln w
2000 do 137 mln euro w 2010 r.
2.
Wino – 140,3%
Portugalia jest 12. największym producentem wina na świecie, a jej winnice zajmują 230 tys. ha. Wytwarzanie
wina stanowi 7% łącznej produkcji rolnej. Bilans handlowy eksportu i importu jest pozytywny i wyniósł w 2012 r.
620,1 mln euro, czyli o 8% więcej niż rok wcześniej.
3.
Mleko – 108,6%
W 2011 r. reprezentuje 11,4% krajowej produkcji rolnej, a wartość wytworzonego produktu wzrasta do 720,6 mln
euro, o 7% więcej niż w roku poprzednim. W Portugalii istnieje 8000 mleczarni, które zatrudniają ok. 100 tys.
osób, przy czym 4400 znajduje się w Portugalii kontynentalnej, a 3600 na Azorach. Ze wspomnianych 8000
mleczarni 1000 odpowiada za 80% produkcji krajowej.
4.
Ryż – 103,4%
W 2012 r. Portugalczycy wyprodukowali 184 tys. ton ryżu. Są także jego największymi konsumentami w Europie
(168 tys. ton ryżu białego rocznie, czyli 15,8 kg per capita). Powierzchnia przeznaczona pod uprawę ryżu w
Portugalii zwiększyła się od 2008 r o około 15%, zajmując w latach 2011-2012 obszar blisko 31 tys. ha, gdzie
80% upraw stanowiły odmiany japońskie (krótkoziarnisty), a 20% odmiany indyjskie (długoziarniste)
5.
Drób – 90,6%
W 2011 r. Portugalczycy skonsumowali 333,8 tys. ton drobiu, o 5 ton mniej niż w roku poprzednim. Największa
konsumpcja dotyczyła mięsa kur i innego drobiu z rodziny kurowatych (283,7 tys. t.), indyka (40,7 tys. t.), a
także kaczki (9,5 tys. t.).
4
6.
Oliwa – 90%
Produkcja oliwy zwiększyła się w Portugalii z 32 tys. ton w sezonie 2007/8 do ok. 76 tys. w sezonie 2011/12 (2%
produkcji światowej). W obecnym sezonie (2012/13) przewiduje się, iż z przyczyn klimatycznych nastąpi spadek
produkcji o ok. 25%, tj. o 18.950 ton. Między 2000 a 2010 r. produkcja oliwy wzrosła o 22,2% (pod względem
wolumenu), reprezentując 2,1% krajowej produkcji rolnej.
7.
Ryby – 86,7%
Portugalia wyeksportowała w 2012 r. ryby i produkty rybne o wartości ok. 818 mln euro. W przypadku importu
suma ta wyniosła ok. 1,5 mld euro, co oznacza stopień pokrycia w wysokości 55,1% (0,4 pkt. proc. więcej niż w
2011 r.).
8.
Owoce, warzywa i produkty ogrodnicze – 85%
Sektor ten wytwarza niemal 35% krajowej produkcji rolnej. W 2012 r. eksportował 920 mln euro, czyli ok. 20% z
łącznego eksportu rolno-spożywczego. W 2010 r. 18% krajowej produkcji rolnej stanowiły owoce (1 mld euro), a
17,5% warzywa ogrodowe i kwiaty (989,1 mln euro).
9.
Wieprzowina – 67,8%
W 2011 r. skonsumowano w Portugalii ok. 406,8 tys. ton wieprzowiny, w tym 264,4 ton mięsa przeznaczonego do
spożycia i 142,3 ton boczku.
10. Wołowina – 53,3%
Portugalczyk zjada średnio 17 kg wołowiny rocznie. Produkcja krajowa wynosi ok. 96 tys. ton, w tym 73 tys. t.
mięsa ze zwierząt dojrzałych i 23 tys. t. cielęciny. W 2011 r. Portugalia importowała 71,9 t. tego produktu.
11. Kukurydza – 34%
Produkcja kukurydzy od 2005 r. wzrosła z 500. do 800 tys. ton. W strefie nawadniania Alqueva (region Alentejo)
powiększyła się dwukrotnie powierzchnia uprawna kukurydzy (z 4 tys. do 8 tys. ha).
12. Zboża – 25,3%
Produkcja zbóż jest mniejsza z roku na rok. Wskaźnik samowystarczalności – 25,3% odnosi się do 2009 r.
Niekorzystne warunki klimatyczne sprawiły, że w ubiegłym roku osiągnięto jeden z najgorszych w historii
wyników – 150 tys. ton, czyli tylko 5% zapotrzebowania (ok. 4 mln ton).
5