1. Recenzja Watola Anna

dr Anna Watoła
Katowice, dn. 6.08.2014 r.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Katedra Pedagogiki Wczesnoszkolnej
i Pedagogiki Mediów
Rzeczoznawca MEN – Edukacja Wczesnoszkolna
Recenzja programu nauczania „Trampolina do sukcesu” oraz obudowy dydaktycznej
opracowanej w ramach projektu „Trampolina do sukcesu – innowacyjny program
nauczania dla klas I-III szkoły podstawowej drogą do kreatywnego
i interdyscyplinarnego rozwoju dziecka”
Nr SIMIK: WND-POKL. 03.03.04-00-032/13.
Autorzy programu: mgr Dawid Kiedrowicz, mgr Bernadeta Szydziak, mgr Radosław
Szymański, mgr Katarzyna Wiaderkiewicz, mgr Maja Szołowska
Recenzja zawiera:
- Wprowadzenie
- Ocena programu
- Uwarunkowania prawne programu
- Struktura programu
- Podsumowanie
Wprowadzenie
W dobie współczesnych zmian społecznych szczególnie ważne i konieczne jest
podejmowanie zagadnień z zakresu nauki języka angielskiego w edukacji dzieci w wieku
wczesnoszkolnym. Opracowanie odpowiedniego programu nauczania dla poziomu edukacji
wczesnoszkolnej jest więc koniecznością. U dzieci w wieku wczesnoszkolnym wiele
1
wrodzonych umiejętności rozwija się bardzo intensywnie, a zdolności uczenia się są
szczególnie specyficzne w porównaniu z innym wiekiem rozwojowym. Jeżeli procesowi
uczenia się towarzyszy radość, zaangażowanie, zainteresowanie wówczas efekty uczenia się
są duże. Wiek przedszkolny i wczesnoszkolny to najlepszy okres wprowadzenia dziecka w
świat języka obcego. W tym czasie kontakt z językiem obcym przynosi najlepsze rezultaty.
Ocena programu
Program nauczania „Trampolina do sukcesu” stworzony w oparciu o autorską metodę
nauczania, realizowaną przez zespół specjalistów w trakcie zajęć ogólnorozwojowych z
elementami języka angielskiego w Centrum Językowym LANDERS’ w Tychach
jest
odpowiedzią na konkurs ogłoszony przez Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie,
dotyczący opracowania i pilotażowego wdrożenia innowacyjnych programów, materiałów
dydaktycznych, metod kształcenia dotyczących między innymi kształcenia w zakresie nauk
matematycznych, przyrodniczych i technicznych oraz przedsiębiorczości.
(dokumentacja
konkursowa nr 1/POKL/3.3.4/2013). Odbiorcą programu są dzieci w wieku 0d 6 do 9 lat
(Rozdział 5.2.Odbiorca programu – uczniowie).
Realizatorami programu mogą być
wyłącznie nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, nauczyciele języka angielskiego oraz
nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej o specjalnym przygotowaniu językowym
i
metodycznym w zakresie nauczania języka obcego spełniający kryteria kwalifikacyjne
określone przez Ministra Edukacji Narodowej (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli
oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających
wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. 2013 poz.
1207z późn. zm.) – Rozdział 5.3. Realizator programu – nauczyciel.
Autorzy programu zaplanowali, iż partnerem w realizacji zadań zawartych w
programie staną się rodzice/opiekunowie prawni dzieci. Ten element programu wydaje się
szczególnie cenny i pożądany oraz stanowi pewnego rodzaju odmienność tego programu od
innych. Z pedagogicznego punktu widzenia przedstawia wielką wartość ( Rozdział 5.4.
Partner programu – rodzice).
Kolejnym założeniem Autorów programu jest to, by realizacja zadań odbywała się w
naturalnym środowisku funkcjonowania klasy szkolnej. Mając na uwadze aktualnie
obowiązujące wymogi związane z organizacją przestrzeni edukacyjnej dla dzieci w edukacji
2
wczesnoszkolnej, sala lekcyjna ma być podzielona na dwie części, które pełnią funkcję
edukacyjną i rekreacyjną. Program przewiduje odpowiednie wykorzystanie obu części sali.
Istotnym
elementem
programu
jest
wyraźne
zasygnalizowanie
warunków
technicznych umożliwiających najwłaściwszą realizację zadań (tablica interaktywna, tablice
korkowe, odtwarzacz CD/MP3. Autorzy programu opisują sposób wykorzystania wielu
innych środków dydaktycznych, które w istotny sposób uatrakcyjniają proces uczenia się oraz
wpływają na jego efektywność (Rozdział 5.5. Warunki organizacyjne i środki techniczne).
Uwarunkowania prawne programu
Przedstawiony do recenzji program spełnia wszelkie wymogi aktualnego prawa
oświatowego w tym zakresie. Program jest zgodny z :

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w
poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2012, poz. 977 z późn. zm.).

Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz
kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2014 poz. 803).

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (z. U. 2004 nr 256 poz. 2572 z
późniejszymi zmianami).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie
ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. 2012 nr 0 poz. 204.)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lipca 2014 r. w sprawie
udzielania dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne
i materiały ćwiczeniowe (Dz. U. 2014 poz. 902).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie
dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. 2014 poz. 909).
Struktura programu
Program składa się z 12 rozdziałów oraz bibliografii. Autorzy we wstępie i metryce
programu opisują ogólne założenia programu. W rozdziale 3 opisana jest koncepcja
pedagogiczna programu nauczania, która opiera się na następujących zasadach:

Zasada integracji
3

Zasada kluczowych elementów

Zasada harmonii

Zasada atrakcji

Zasada metrum i rotacji elementów

Zasada inicjatywy i aktywności każdego dziecka

Zasada „Pół na pół”

Zasada partycypacji dorosłych

Zasada warstw językowych (TORT)

Zasada oceniania kształtującego (OK)
Planowanie pracy dydaktyczno – wychowawczej w oparciu o te właśnie zasady, wskazuje na
szczególne uwrażliwienie i troskę o harmonijny a zarazem indywidualny rozwój osobowości
dziecka.
Na szczególna uwagę w tym programie zasługuje jego innowacyjna obudowa, którą Autorzy
opisują i uzasadniają w jasny i profesjonalny sposób. Do realizacji założeń programu
przewiduje się wykorzystywanie:

Kart pracy

Pacynki

Pudełko pełne niespodzianek „Mystery box”

Portfolio

Przewodniki metodyczne

Szczegółowe rozkłady materiału

Diagnoza wstępna i końcowa

Sprawdzanie wiadomości

Plansze edukacyjne

Godziny do dyspozycji nauczyciela

System motywacyjny

Płyta CD – Listening

Płyta CD zawierająca wyselekcjonowane piosenki

Fabuła tworząca atmosferę sprzyjająca uczeniu się – postać Tiny i Toma

Aplikacja komputerowa
4

Pomoce dodatkowe: nowatorskie pomoce dydaktyczne, szablony do wycinania, płyta
DVD z filmami, oprogramowanie multimedialne
Wykorzystanie przez nauczyciela tak zróżnicowanego asortymentu obudowy programu
posiada ogromne walory pedagogiczne. Znacznie podnosi komfort pracy dzieci,
nauczycieli oraz rodziców. Wpływa na system motywacji oraz daje nadzieję na
osiągnięcie założonych rezultatów.
W kolejnej części programu Autorzy opisują szczegółowe cele kształcenia i wychowania
we wszystkich obszarach edukacji wczesnoszkolnej
oraz sposób ich realizacji ze
szczególnym zaakcentowaniem części dotyczącej przygotowania dziecka do posługiwania
się językiem obcym nowożytnym (Rozdział 8.1.1., 8.1.2.).
W kolejnych rozdziałach Autorzy programu opisali zalecane warunki i sposób realizacji
oraz treści nauczania w poszczególnych etapach edukacyjnych.
Na szczególną uwagę i pozytywną ocenę programu zasługują treści zawarte w rozdziale
(Rozdział 9): Innowacyjność programu nauczania w zakresie kształtowania umiejętności
komunikowania się w języku obcym, zarówno w mowie jak i w piśmie oraz rozdziały
zatytułowane : Metody nauczania języka obcego w edukacji wczesnoszkolnej (Rozdział
9.1), Formy nauczania (Rozdział 9.2) oraz Techniki nauczania języka obcego w klasach
edukacji wczesnoszkolnej (Rozdział 9.3). Rozdział 9.5. poświęcony jest treściom
nauczania oraz tematyce zajęć nowożytnego języka obcego. Autorzy przedstawili w
sposób przejrzysty i logiczny: grupy leksykalne, sytuacje i funkcje komunikacyjne,
struktury gramatyczne oraz kategorie gramatyczne.
Sporo miejsca w programie poświęcono na przykładowe scenariusze zajęć z języka
angielskiego, opracowane na podstawie recenzowanego programu nauczania. Ta część
programu wydaje się szczególnie przydatna w praktycznej pracy nauczycieli, szczególnie
tych, którzy posiadają dopiero kilkuletni staż pracy zawodowej. Natomiast dla nauczycieli
z dużym doświadczeniem zawodowym, rozdział ten może stanowić inspirację do
opracowania kolejnych i nowych rozwiązań.
Istotnym walorem programu jest rozdział poświęcony kryteriom oceny i metodom
sprawdzania osiągnięć ucznia (Rozdział 12). W rozdziale tym nauczyciel może znaleźć
niepodważalne argumenty za stosowaniem w swojej pracy pedagogicznej właśnie takiego
5
sposobu oceniania postępów swoich uczniów oraz efektów swojej pracy jak również
partnerstwa wspólnych działań ze środowiskiem rodzinnym dziecka.
Podsumowanie
Reasumując opisane elementy recenzji programu z pełnym przekonaniem mogę
stwierdzić, iż treści nauczania zawarte w programie odpowiadają wymogom aktualnie
obowiązującej podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych dla I
etapu edukacyjnego. Program jest skonstruowany w sposób przejrzysty i logiczny.
Program pozwala na uwzględnienie indywidualności w procesie nauczania – uczenia się.
Obudowa programu jest szczególnie atrakcyjna, estetyczna i rozbudzająca dziecięcą
kreatywność oraz angażuje wszystkie zmysły i sfery rozwoju dziecka. Możliwość
wykorzystania
różnorodnych
środków
dydaktycznych
odpowiada
wyzwaniom
współczesnego sposobu nauczania i uczenia się. Podjęta w programie treść metodycznoteoretyczna jest aktualna i ważna. Uważam, że program w pełni zasługuje na
upowszechnienie w środowisku edukacji wczesnoszkolnej. Z pełnym przekonaniem
program rekomenduję do realizacji wśród nauczycieli edukacji w klasach I-III szkoły
podstawowej.
Anna Watoła
6