Ewa Kleszczewska – Analiza postaw przyzwolenia na używanie

Analiza postaw przyzwolenia na
używanie substancji psychoaktywnych
studentów wybranych uczelni z Suwałk,
Białegostoku, Grodna i Brześcia
Dr n. med. Ewa Kleszczewska
…średnia długość życia Europejczyków
jeszcze nigdy nie była tak wysoka…
• Z badań populacyjnych wiemy że, tendencja
wzrostowa nadal utrzymuje się.
• Na stan zdrowia człowieka wpływa wiele
różnorodnych czynników począwszy od
genetycznej predyspozycji, przez jakość oraz
dostępność do opieki medycznej, różnorodne
oddziaływanie środowiska i czynników
ekologicznych, skończywszy na biernym lub
aktywnym trybie życia.
Obszar wykonywanych badań pilotażowych
Wspólne badania pilotażowe …
• Studenci stanowią jedną z grup społecznych,
których styl życia budzi wiele zastrzeżeń. Sytuacji
tej mogą sprzyjać nie tylko uwarunkowania
społeczno – ekonomiczne czy utrwalone złe
nawyki, ale też sam tryb życia związany z
charakterem zajęć na uczelni.
• Zdobywane wyższe wykształcenie nie zawsze jest
czynnikiem powodującym optymalne zachowanie
prozdrowotne czy czynnikiem prawidłowo
modyfikującym sposób życia młodych ludzi.
Badania…
• W pilotażowych badaniach przeprowadzonych w roku
akademickim 2010/2011 wzięło udział 527 studentów z
dwóch leżących obok siebie krajów z Polski i z Białorusi:
Grupa A – 139 studentów z PWSZ w Suwałkach; Grupa
B – 139 studentów Politechniki Białostockiej, C – 139
studentów z PUJK w Grodnie , D – 139 studentów z
Państwowego Uniwersytetu w Brześciu.
• Badania ankietowe przeprowadzono przy użyciu
samodzielnie przygotowanego kwestionariusza –
ankiety składającego się z pytań jednokrotnego oraz
wielokrotnego wyboru i metryczki. Do założenia
wspólnej dla dwóch uczelni ankietowej bazy danych
użyto oprogramowania e–learningowego platforma
Moodle.
Czynniki mające wpływ na zdrowie rzutują
także na warunki gospodarcze i społeczne
• Kwestie te stanowią przedmiot unijnej polityki
gospodarczej i społecznej.
• Główne czynniki mające wpływ na zdrowie,
wymieniane przez UE, to m.in. aktywność
fizyczna, sposób odżywiania się, spożywanie
alkoholu, palenie tytoniu oraz sposób, w jaki
ludzie zachowują się względem siebie i innych.
Działania UE…
• Jednym z głównych działań UE jest wprowadzenie
w życie Programu zdrowia publicznego na lata
2008–2013, który obejmuje działania na rzecz
promocji zdrowia i zwalczania głównych
czynników powodujących stany chorobowe i
wczesną umieralność.
• W ramach programu realizowane są projekty i
inicjatywy mające na celu zwiększenie
świadomości społeczeństwa na tematy związane
ze zdrowiem, rozpowszechnianie informacji oraz
wymianę najlepszych rozwiązań.
Działania UE…/ działania Uczelni…
• Wszystkim tym działaniom na rynku lokalnym
służą inicjatywy podjęte przez Państwową Wyższą
Szkołę Zawodową w Suwałkach. Władze Uczelni
wspierane działaniami nauczycieli akademickich i
samej młodzieży tu studiującej podjęły działania
służące realizacji programów prozdrowotnych
zalecanych dla krajów należących do UE.
Realizacja programów prozdrowotnych ma
znaczenie, nie tylko bieżące, ale wskazuje kierunki
rozwoju na przyszłość
Działania UE…
• Istotnym jest fakt, że na lata 2014–2020 Komisja
UE prezentuje nowe, ambitne programy w
dziedzinie zdrowia, w których jako społeczność
możemy brać udział. 9 listopada 2011 roku w
Brukseli – Komisja przyjęła do rozpatrzenia
wniosek w sprawie nowego programu – „Zdrowie
na rzecz wzrostu gospodarczego”. Jego celem jest
budowanie Europy zdrowych, aktywnych i
świadomych swoich praw obywateli, którzy mogą
współtworzyć wzrost gospodarczy.
Działania UE…
• Program „Zdrowie na rzecz wzrostu
gospodarczego” ma stanowić wsparcie i
uzupełnienie dla działań prowadzonych przez
państwa członkowskie z myślą o osiągnięciu
następujących celów: rozwoju innowacyjnych i
stabilnych systemów ochrony zdrowia, poprawy
dostępu do wysokiej jakości, bezpiecznej opieki
zdrowotnej dla obywateli, promocji zdrowia i
zapobiegania chorobom oraz ochrony obywateli
przed transgranicznymi zagrożeniami
zdrowotnymi. Program „Zdrowie na rzecz wzrostu
gospodarczego” budżet - 446 mln euro.
Promowanie zasady zdrowego modelu życia
a) podtrzymywanie wysokiego poziomu
wszechstronnej aktywności ruchowej, np. zajęcia
taneczne, organizacja imprez marsz promujący
ruch na świeżym powietrzu
b) prawidłowe odżywianie się, np. materiał
emitowany przez radiowęzeł uczelniany
c) kształtowanie i umacnianie postawy aktywnej,
zapewniającej radzenie sobie w różnych sytuacjach
życiowych, np. profilaktyka nowotworowa
d) wyeliminowanie nałogów, np. akcje dziękuje nie
palę, podaruj sobie zdrowie na mikołajki
e) życzliwość dla innych, np. promowanie
wolontariatu, pomocy charytatywnej
Aspekt badawczy pogranicza
Pogranicze, jako terytorium kilku państw jest
wyjątkowo interesującym obszarem badawczym.
Zderzenie kulturowe, które obserwujemy na
obszarach pogranicza wpływa na całokształt
wartości, postaw i zachowań społecznych.
Mają one swoje określone odzwierciedlenie w
gospodarce, życiu społecznym czy politycznym.
Pod względem potencjałów ludnościowych obszar
pogranicza np. białorusko – polskiego wykazuje się
podobna charakterystyką (jednorodność
zajmowanej powierzchni, warunki klimatyczne,
liczba i struktura według wieku ludności, podobny
system kształcenia).
Regiony stają się poprzez współpracę częściami składowymi
i pomostami w procesie rozwoju współpracy transeuropejskiej
• Sytuacja pogranicza rodzi też nowe wartości, postawy i
zachowania, różniące się od tych, jakie można spotkać
w środowiskach etnicznie jednorodnych. Z tych
powodów wydaje się być one dobrym regionem do
dokonywania wszelkiego rodzaju porównań, w tym
dotyczących kształcenia postaw zdrowotnych
młodzieży.
• Najważniejszym społecznym celem takich badań
porównawczych jest też umocnienie i dalszy rozwój
sąsiedzkich kontaktów, jak również zawarcie
porozumień i przyjęcie uzgodnień do realizacji innych
projektów współpracy transgranicznej, która pomaga w
niwelowaniu przeszkód i różnic mogących dzielić
regiony przygraniczne.
Wyniki (wybrane)
W badaniach wykazano, że świadomość co do
szkodliwości palenia jest większa po stronie
białoruskiej, wśród studentów Grodna i Brześcia niż
wśród studentów z Suwałk i Białegostoku. Jedynie
39,6-46,9% studentów z Polski opowiada się za
bezwzględnym nieużywaniem papierosów w życiu,
podczas gdy odsetek studentów negatywnie
ustosunkowanych do papierosów z Białorusi wynosi
aż 77-82 %.
Większą świadomość prozdrowotną wykazują
studenci niepalący niż palący we wszystkich
badanych środowiska w Polsce i Białorusi.
Wyniki (wybrane)
Studenci z Polski deklarują okazjonalną formę
palenia lub palenie w małych ilościach podczas gdy
studenci z Grodna i Brześcia prezentują bardziej
liberalne stanowisko.
Studenci z Suwałk zarówno ci nie aprobujący
palenia papierosów, jak i aprobujący palenie
okazjonalne lub w małych ilościach raczej potępiają
używanie narkotyków wśród rówieśników. Dane dla
studentów z Grodna pokazują, że negatywny
stosunek zarówno do palenia papierosów jak i
używania narkotyków przez rówieśników ma aż
81,8% ankietowanych.
Plany…
• W dalszej perspektywie będziemy
wprowadzać wspólne działania
ukierunkowane na wzmocnienie systemu
wartości, w szczególności wartości zdrowia,
ma to prowadzić do osiągnięcia określonego
celu, którym jest kształtowanie przekonań
normatywnych i umiejętności
psychospołecznych chroniących przed
używaniem narkotyków.
Podsumowanie
1. Społeczna ranga promocji zdrowia staje się
dziś wysoka, gdyż w znacznym zakresie
determinuje rozwój cywilizacyjny oraz
decyduje o stanie zdrowia i pomyślności
obecnych i przyszłych pokoleń.
2. Unia Europejska doceniła znaczenie zdrowia,
co uwidocznione zostało w pogranie
„Zdrowie na rzecz wzrostu gospodarczego”
na lata 2014 – 2020.
Podsumowanie
• To właśnie dzięki swojemu unikalnemu
położeniu, pozwalającemu prowadzić działania
także w strefie pogranicza, nasza Uczelnia
oferuje możliwość rozszerzenie
międzynarodowej współpracy (naukowej i
gospodarczej), wypracowanie systemu
wymiany informacji, wspierania inicjatyw,
promocji rezultatów naukowców z Polski i
krajów sąsiednich.
Podsumowanie
Naszą szansą staje się wypracowania wspólnych
programów, w tym programów prozdrowotnych
opartych na innowacyjnym biznesie, ludziach,
nauce, środowisku i tradycjach.