prognoza śródmieście - BIP Urząd Miasta Jelenia Góra

58-500 JELENIA GÓRA ul. WOLNOŚCI 150. tel./fax. 0-75 64 32 099; tel. 502 641 541;
e-mail: [email protected]
Prognoza oddziaływania na środowisko
dotycząca projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego
rejonu Śródmieścia – część północna
w Jeleniej Górze
P-04.1/ marzec 2011 r.
Autor: Małgorzata Czcińska-Wydra
Autoryzacja: Andrzej Kurpiewski
Zakład posiada wdroŜony System Zarządzania Jakością
Spis treści
1.
Streszczenie w języku niespecjalistycznym.......................................................................... 3
2.
Informacje wstępne .............................................................................................................. 6
3.
Charakterystyka obszaru objętego opracowaniem .............................................................. 6
4.
Ocena stanu i funkcjonowania poszczególnych komponentów środowiska........................ 7
4.1 Przyrodni cze powi ązani a terenu opracowani a z otoczeni em .............................. 7
4.2 Powi erzchni a zi emi ................................................................................... 7
4.3 Budowa geol ogi czna .................................................................................. 8
4.4 Wal ory wi zual ne krajobrazu ........................................................................ 8
4.5 Ochrona szczegól nych wartości krajobrazu kul turowego .................................. 9
4.6 Warunki wodne ........................................................................................ 9
4.7 Kl i mat l okal ny i warunki bi okl i matyczne ...................................................... 11
4.8 Ocena czystości powi etrza ......................................................................... 11
4.9 Przyroda oŜywi ona ................................................................................... 12
4.10 Kl i mat akustyczny ................................................................................... 13
4.11 Promi eni owani e ....................................................................................... 14
4.12 PowaŜne awari e i zagroŜeni a natural ne........................................................ 15
5. Informacje o projekcie planu .............................................................................................. 17
5.1 Powi ązani a projektu pl anu z i nnymi dokumentami ......................................... 17
5.2 Prezentacja projektu pl anu ........................................................................ 17
5.3 Zapi sy pl anu ograni czające negatywne oddzi aływani a na środowi sko ............... 17
6. Identyfikacja wpływu ustaleń planu na środowisko........................................................... 18
6.1 Przewi dywane oddzi aływani a na środowi sko ................................................. 18
6.2 Ocena i stotności przewi dywanych oddzi aływań.............................................. 19
7. Przewidywane oddziaływania na cele i przedmiot ochrony oraz integralność i spójność
obszaru Natura 2000........................................................................................................... 21
8.
Ocena rozwiązań projektu planu......................................................................................... 21
8.1 Ocena ustal eń projektu pl anu w kontekści e cel ów ochrony środowi ska określ onych
w i nnych dokumentach ............................................................................. 21
8.2 Sposób uwzgl ędni eni a probl emów ochrony środowi ska ................................... 22
8.3 Ocena przewi dywanych oddzi aływań na l udzi w środowi sku ............................. 22
8.4 Zasi ęg oddzi aływań .................................................................................. 23
9. Tendencje zmian środowiska przy braku realizacji ustaleń projektowanego dokumentu 23
10. Propozycje rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację
przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko.................................................... 23
11. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji ustaleń projektu
planu .................................................................................................................................... 24
12. Informacje o dokumentach uwzględnionych przy sporządzaniu prognozy ....................... 24
Załączniki:
1. Synteza wyników prognozy oddziaływania na środowisko sporządzona na rysunku projektu planu.
2. Foto na okładce: Kościół p.w. PodwyŜszenia KrzyŜa Świętego (fot. własna).
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
2/25
1 . S t r e s zc ze n i e w j ę z y k u n i e s p e c j a l i s t yc z n y m
Opracowanie niniejsze jest oceną oddziaływania na środowisko sporządzoną dla projektu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu Śródmieścia – część północna
w Jeleniej Górze.
Dokument prognozy, opracowany jako wynik końcowy procesu planistycznego, dostarcza
niezbędnych informacji ułatwiających konstruktywny przebieg publicznej dyskusji nad projektem
planu oraz powinien być pomocny przy podjęciu przez Radę Miasta ostatecznej decyzji
o uchwaleniu dokumentu.
Część diagnostyczna prognozy zawiera opis istniejącego stanu zagospodarowania terenu oraz
charakterystykę podstawowych cech środowiska przyrodniczego w rejonie opracowania. W dalszej
części prognozy zostały przeanalizowane moŜliwe skutki środowiskowe, jakie potencjalnie moŜe
powodować realizacja ustaleń planu, w rozbiciu na poszczególne komponenty środowiska w fazie
realizacji i funkcjonowania planowanych przedsięwzięć. Następnie przeprowadzono analizę
zgodności ustaleń projektu planu z celami ekologicznymi wyraŜonymi w komplementarnych
dokumentach, a takŜe w kontekście zasad zrównowaŜonego rozwoju ustalonych na bazie
obowiązujących przepisów.
Wyniki prognozy skonstruowano bazując na porównaniu ocen jakości środowiska w obrębie
przestrzeni objętej opracowaniem dla stanu aktualnego oraz prognozowanego.
Prognoza nie stanowi prawa miejscowego. Ustalenia i wnioski prognozy nie mają skutków
prawnych.
C h a r a k t e r ys t yk a t e r e n u o b j ę t e g o p l a n e m
Plan obejmuje północną część śródmieścia Jeleniej Góry połoŜoną pomiędzy ulicą 1. Maja na
południu oraz ulicą Osiedle Robotnicze i rzeką Bóbr na północy. Na zachodzie granicę stanowią
ulice Podwale i K. Stefana Wyszyńskiego, natomiast na wschodzie do stadionu miejskiego po
tereny przedsiębiorstwa „Jelfa”.
Teren objęty planem jest mozaiką terenów zurbanizowanych o róŜnym charakterze.
Południowo-zachodnia część terenu obejmuje fragment zabudowy starego miasta z historycznie
ukształtowanym układem urbanistycznym i wieloma obiektami zabytkowym,i z których najokazalszy
jest barokowy kościół p.w. PodwyŜszenia KrzyŜa Świętego wraz z otaczającym załoŜeniem
parkowym. W rejonie ulic: Złotniczej i Drzymały zachowały się XIX i XX wieczne kamienice.
Rejonem o obniŜonych walorach uŜytkowo - wizualnych są okolice kanału Młynówki – przez długie
lata zaniedbane, lecz w chwili obecnej poddane rewitalizacji. We wschodniej część terenu znajduje
się stadion sportowy. Przez teren objęty planem przebiega linia kolejowa w kierunku Zgorzelca.
P re ze nta c ja proje k tu pl a nu
Sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Śródmieścia podjęto się
w celu dokonania zmian struktury funkcjonalno – przestrzennej w zakresie:
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
3/25
modyfikacji układu komunikacyjnego, poprzez wyznaczenie odcinków dróg zbiorczych od
skrzyŜowania ulic RóŜyckiego i Flisaków (planowanego jako rondo) do ulicy Osiedle Robotnicze
oraz w śladzie istniejącej ulicy Osiedle Robotnicze od linii kolejowej do tzw. „Garbatego
Mostku”;
wyznaczenia terenów zabudowy mieszkaniowo – usługowej na terenach ogrodów działkowych,
pomiędzy rzeką Bóbr a ulicą Drzymały;
uzupełnienia zabudowy mieszkaniowo - usługowej w obrębie juŜ istniejących struktur
urbanistycznych przy ulicach Osiedle Robotnicze, Kilińskiego, Jeleniej i Kopernika;
korektę i uzupełnienie ustaleń dotyczących przeznaczenia i zagospodarowania części terenów
w tym lokalizacji obiektów handlowych o pow. sprzedaŜy powyŜej 2000 m 2 (przy ulicy 1.Maja
i Grodzkiej);
wyznaczenia terenów zieleni parkowej i ciągu pieszego wzdłuŜ kanału Młynówka;
ochrony walorów śródmieścia i historycznego centrum miasta, poprzez objęcie strefami ochrony
konserwatorskiej najcenniejszych obiektów i obszarów.
O c e n a p o t e n c j a l n yc h s k u t k ó w r e a l i z a c j i u s t a l e ń p l a n u d l a ś r o d o w i s k a
Większość ustaleń przedmiotowego projektu planu zagospodarowania przestrzennego
zachowuje aktualne sposoby zagospodarowania terenów. W konsekwencji nie spowodują one
istotnych zmian w środowisku, tzn. nie zmienią w zauwaŜalny sposób warunków środowiska ani nie
wprowadzą nowych uciąŜliwości.
Ustaleniami planu korzystnymi dla środowiska są: wyznaczenie terenów zielonych oraz
podniesienie walorów uŜytkowych i wizualnych terenu poprzez uporządkowanie struktur
urbanistycznych, rewitalizację zaniedbanych obszarów, objęcie ochroną w postaci stref
konserwatorskich najcenniejszych obiektów i obszarów historycznej zabudowy.
Projekt planu zmienia istniejący sposób uŜytkowania terenów w mogący powodować
negatywne skutki dla środowiska w następujących przypadkach:
wyznaczenie nowych odcinków drogi zbiorczej;
wyznaczenie nowych terenów zabudowy mieszkaniowej i usługowej;
dopuszczenie lokalizacji wielkopowierzchniowych obiektów handlowych.
Powstanie nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej wnosi dodatkowe obciąŜenie dla
środowiska poprzez większe zuŜycie wody, energii i paliw. Realizacja funkcji usługowych wiąŜe się
z emisją zanieczyszczeń do atmosfery (energetycznych, technologicznych, komunikacyjnych),
zrzutem ścieków, wytwarzaniem odpadów oraz powstawaniem zakłóceń akustycznych (np.
wentylacja, urządzenia chłodnicze i technologiczne, transport). Ponadto, wielkopowierzchniowe
obiekty handlowe przyczyniają się do koncentracji ruchu pojazdów, co powoduje emisję
dodatkowych zanieczyszczeń komunikacyjnych i większe zakłócenia klimatu akustycznego
w rejonie tych obiektów oraz na drogach dojazdowych.
Z przeprowadzonej w prognozie analizy wynika, Ŝe kierunki i formy zagospodarowania
przestrzennego wskazane do realizacji w przedmiotowym projekcie dokumentu planistycznego nie
spowodują znaczących negatywnych skutków dla komponentów środowiska oraz dla ludzi. Na
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
4/25
niektórych terenach skutki realizacji ustaleń planu mogą co najwyŜej w stopniu umiarkowanym
pogorszyć stan niektórych elementów środowiska nie stwarzając jednak ryzyka wystąpienia szkód
w środowisku. Ustalenia przedmiotowego dokumentu nie skutkują negatywnym oddziaływaniem na
obszary chronione, przyrodniczo cenne oraz na tereny o małej odporności na antropopresję.
Ustalenia planu, mimo pewnych uciąŜliwości dla środowiska powodowanych przez nową zabudowę
i drogi, korzystnie wpływają na rewitalizację zaniedbanych terenów śródmieścia Jeleniej Góry
(szczególnie w rejonie kanału Młynówki) podnosząc ich walory uŜytkowe i wizualne
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
5/25
2 . I n fo r m a c j e w s t ę p n e
Podstawą formalną do realizacji opracowania jest zlecenie Pracowni Urbanistycznej „Dom”
w Jeleniej Górze, ul. Krótka 1a/2.
Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko wynika z artykuł 51 ust. 1
Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.). Sporządzenie prognozy jest jednym z etapów
postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, przeprowadzenia której
wymagają określone rodzaje dokumentów m.in. miejscowe plany zagospodarowania
przestrzennego.
Zakres niniejszego opracowania został dostosowany do wymagań, jakim powinna odpowiadać
prognoza oddziaływania na środowisko, określonych w art. 51 ust. 2 oraz w art. 52 powołanej wyŜej
ustawy.
Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy
Punktem wyjściowym do prognozowania przyszłych potencjalnych zmian jest znajomość
aktualnych warunków środowiskowych na terenie opracowania oraz analiza wraŜliwości środowiska
na przekształcenia. Podstawowym źródłem tych informacji jest opracowanie ekofizjograficzne
sporządzone wcześniej dla miasta Jeleniej Góry [Kurpiewski i in. 2005]. Informacje zawarte
w ekofizjografii zostały uzupełnione i uaktualnione podczas wizji terenowej przeprowadzonej przez
autora prognozy oraz w oparciu m.in. o wyniki monitoringu poszczególnych komponentów
środowiska wykonane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, mapy terenu
(topograficzną, ewidencyjną, geologiczną, ortofotomapę), inwentaryzacje przyrodnicze oraz
prognozy i raporty dla innych, wcześniej przyjętych dokumentów powiązanych z projektem planu.
Wykaz wykorzystanych materiałów zawiera rozdział 12 prognozy.
Prognozy sporządzane dla dokumentów strategicznych, ze względu na ogólność zapisów tego
typu dokumentów, opierają się w znacznej mierze na tzw. ocenie eksperckiej wykorzystującej
wiedzę i doświadczenie autorów prognozy. Ponadto, przy opracowaniu prognozy zastosowano
następujące metody [Richling 2007]: indukcyjno-opisową na podstawie danych archiwalnych,
modelowania matematycznego oraz analogii środowiskowych.
3 . C h a r a k t e r y s t y k a o b s z a r u o b j ę t e g o o p r a c owa n i e m
Niniejsze opracowanie dotyczy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który
obejmuje północną część śródmieścia Jeleniej Góry połoŜoną pomiędzy ulicą 1. Maja na południu
oraz ulicą Osiedle Robotnicze i rzeką Bóbr na północy. Na zachodzie granicę opracowania
wyznaczają ulice Podwale i K. Stefana Wyszyńskiego na wschodzie zaś biegnie ona od stadionu
miejskiego po tereny przedsiębiorstwa „Jelfa”.
Teren opracowania jest mozaiką terenów zurbanizowanych o róŜnym charakterze. Południowozachodnia część terenu obejmuje fragment zabudowy starego miasta z historycznie
ukształtowanym układem urbanistycznym i wieloma obiektami zabytkowymi, z których najokazalszy
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
6/25
jest barokowy kościół p.w. PodwyŜszenia KrzyŜa Świętego wraz z otaczającym załoŜeniem
parkowym. W rejonie ulic Złotniczej i Drzymały zachowały się XIX i XX wieczne kamienice.
Rejonem o obniŜonych walorach uŜytkowo - wizualnych są okolice kanału Młynówki – przez długie
lata zaniedbane, lecz w chwili obecnej poddane rewitalizacji. We wschodniej część terenu istnieje
stadion sportowy. Przez teren objęty planem przebiega linia kolejowa w kierunku Zgorzelca.
4 . O c e n a s t a n u i f u n k c j o n owa n i a p o s zc ze g ó l n ych
ko m p o n e n t ó w ś r o d o w i s k a
4.1
Przyrodnicze powiązania terenu opracowania z otoczeniem
Teren objęty opracowaniem, ze względu na połoŜenie w obrębie intensywnie
zagospodarowanej jednostki urbanistycznej nie odgrywa istotnej roli w systemie przyrodniczym
miasta i nie posiada silnych połączeń z elementami regionalnego systemu przyrodniczego. Od
północy teren przylega do rzeki Bóbr, jednak na tym odcinku korytarz ekologiczny związany z tą
rzeką ograniczony jest praktycznie do koryta. Rolę lokalnego sięgacza ekologicznego od doliny
Bobru będzie mógł, po rewitalizacji, odgrywać kanał Młynówki. Na terenie opracowania, swoistą
wyspę ekologiczną stanowi zieleń parkowa wokół kościoła p.w. PodwyŜszenia KrzyŜa Świętego.
4.2
Powierzchnia ziemi
Według podziałów regionalnych Polski [Kondracki 2002] oraz Sudetów [Walczak 1968] teren
opracowania połoŜony jest w mikroregionie ObniŜenia Jeleniej Góry, naleŜącym do mezoregionu
Kotliny Jeleniogórskiej. Pełna klasyfikacja fizyczno-geograficzna dla tego obszaru wygląda
następująco:
Prowincja 33: Masyw Czeski;
Podprowincja 332: Sudety i Przedgórze Sudeckie;
Makroregion 332.2: Pogórze Zachodniosudeckie;
Mezoregion 332.36: Kotlina Jeleniogórska;
Mikroregion 332.361: ObniŜenie Jeleniej Góry.
Kotlina Jeleniogórska jest rozległym, śródgórskim obniŜeniem otoczonym przez Karkonosze,
Góry Izerskie, Rudawy Janowickie oraz Góry Kaczawskie. ObniŜenie Jeleniej Góry wraz
z obniŜeniami Cieplic i Sobieszowa tworzy właściwe dno Kotliny Jeleniogórskiej. Obejmuje
fragment doliny Bobru wraz z ujściowym odcinkiem doliny Kamiennej. Decydujący wpływ na
morfologię ObniŜenia Jeleniej Góry miała akumulacyjno - erozyjna działalność tych rzek.
Teren objęty opracowaniem znajduje się w obrębie szerokiej doliny Bobru. Na tym odcinku
rzeka posiada rozwinięty system teras. Południowa część obszaru połoŜona jest na terasie
nadzalewowej o wysokości ok. 15 m n.p.rz. (na wys. ok. 340 m n.p.m.), natomiast część północna
na terasie zalewowej o wysokości 4-6 m n.p.rz.(na wys. ok. 330 m n.p.m.). Teresy rozdzielone są
dość wyraźnie zaznaczającą się w krajobrazie, krawędzią erozyjną. Rzeźba terenu opracowania
została przeobraŜona przez człowieka, czego najwyraźniejszym przykładem jest kanał Młynówki.
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
7/25
4.3
Budowa geologiczna
Jelenia Góra połoŜona jest w obrębie głównej struktury geologicznej Sudetów Zachodnich,
jaką jest krystalinik karkonosko-izerski. Jednostkę tą tworzy karkonoski masyw granitowy wraz ze
swoją krystaliczną osłoną. Głównym składnikiem masywu karkonoskiego są granity wieku
górnokarbońskiego. Są to skały barwy szarej i szaroróŜowej o teksturze bezładnej i duŜym
zróŜnicowaniu zawartości i wielkości ziaren skaleni, kwarcu i łyszczyków. ZróŜnicowanie to jest
przyczyną wydzielenia wielu odmian granitu. W obrębie miasta są to głównie granity porfirowate
i równoziarniste. W wyniku trzeciorzędowych ruchów górotwórczych w obrębie granitowego masywu
Karkonoszy nastąpiły przesunięcia o charakterze blokowym, a granity zostały poprzecinane Ŝyłami
kwarcu, aplitu i mikrogranitu. W czwartorzędzie skały intruzji przykryte zostały są glinami
zwałowymi i osadami wodnolodowcowymi oraz piaszczysto – Ŝwirowymi osadami rzecznymi
[Buratyńska w: Kurpiewski i in. 2006]
Warunki geologiczno inŜynierskie1
Teren objęty planem charakteryzuje się niejednorodnymi warunkami geologiczno –
inŜynierskimi [Buratyńska w: Kurpiewski i in. 2006]. Korzystne warunki do budowania wszelkiego
typu obiektów występują w zachodniej i centralnej części terenu. Część zachodnia to obszar
gruntów piaszczysto-Ŝwirowych z przewarstwieniami gliniastymi. Woda gruntowa występuje
głęboko, poniŜej kilku metrów. Część centralna terenu (w przybliŜeniu wzdłuŜ ulic Pijarskiej,
Kilińskiego, Drzymały) to obszar gruntów piaszczysto-Ŝwirowych nadzalewowych tarasów
rzecznych. Woda gruntowa tworzy ciągły poziom na głębokości od 3,0 do 5,0 m ppt.
Natomiast utrudnienia dla budownictwa występują w północnej i południowej części terenu.
Część północna to obszar gruntów piaszczysto-madowych. Występują one wzdłuŜ mniejszych
i większych dolin rzecznych obejmując tereny okresowo zalewane wodami powodziowymi. Woda
gruntowa na aktualnym poziomie rzeki. Warunki gruntowe dla posadowienia obiektów dostateczne,
uzaleŜnione od zawodnienia. Południowy skraj centralnej części terenu (rejon ul. 1. Maja) to obszar
gruntów ilasto-gliniastych przykrytych warstwą piasków lub Ŝwirów rzecznych. Woda gruntowa
występuje na róŜnej głębokości, w postaci ciągłego poziomu związanego z płatami gruntów sypkich
lub w postaci lokalnych sączeń. Ze względu na duŜą zmienność podłoŜa, konieczne jest
wykonywanie szczegółowego rozpoznania na etapie projektowania obiektów budowlanych.
4.4
Wa l o r y w i z u a l n e k r a j o b r a z u
Mając na uwadze cechy fizjonomiczne, wynikających zarówno z ukształtowania terenu jak
i jego pokrycia, cały obszar opracowania moŜna zaliczyć do typu krajobrazów kulturowych
obszarów zurbanizowanych. Jego typową formą jest krajobraz miejski z rozróŜnieniem na
zabytkowy i współczesny, obejmujący tereny pełnego zainwestowania miejskiego. Odznacza się on
zabudową wysoką, zwartą z towarzyszącą zielenią miejską.
1
UWAGA! Podana tutaj ocena warunków geologiczno - inŜynierskich moŜe słuŜyć jedynie do
celów urbanistycznych i nie powinna być uwzględniana przy obliczeniach konstrukcyjnych
budynków.
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
8/25
Teren opracowania jest mozaiką terenów zurbanizowanych o róŜnym charakterze. Rejonem
o obniŜonych walorach wizualnych są okolice kanału Młynówki – przez długie lata zaniedbane, lecz
w chwili obecnej poddane rewitalizacji.
Południowo-zachodnia część terenu obejmuje fragment zabudowy starego miasta
z historycznie ukształtowanym układem urbanistycznym i wieloma obiektami zabytkowymi,
z których najokazalszy jest barokowy kościół p.w. PodwyŜszenia KrzyŜa Świętego wraz
z otaczającym załoŜeniem parkowym.
Biegnąca przez teren opracowania linia kolejowa Jelenia Góra – Zgorzelec na odcinku od
wiaduktu nad ul. Osiedle Robotnicze jest ciągiem widokowym na panoramę centrum Jeleniej Góry.
4.5
Ochrona szczególnych wartości krajobrazu kulturowego
W ustawie z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U.
z 2003 r. Nr 162, poz. 1568) zdefiniowano pojęcie krajobrazu kulturowego jako historycznie
ukształtowaną przez człowieka przestrzeń, zawierającą wytwory cywilizacji oraz elementy
przyrodnicze. W myśl powołanej ustawy, ochronie podlega między innymi zabytkowy krajobraz
kulturowy, czyli wnętrza urbanistyczne posiadające wartości historyczne, edukacyjne i turystyczne.
Ustawa ta daje legitymacje miejscowym planom zagospodarowania przestrzennego, które
mogą ustalać zróŜnicowanie zarówno pod względem przedmiotu jak i reŜimu ochrony strefy
konserwatorskie oraz zakazy i nakazy mające na celu ochronę znajdujących się na tym terenie
zabytków. Dla planowania przestrzennego istotna jest ta część problematyki ochrony i opieki nad
zabytkami, którą moŜna normować w decyzjach zezwoleń na budowę oraz takie, które mają wpływ
na kompozycję i formy gospodarowania przestrzenią.
Z uwagi na dobra kultury zlokalizowane na terenie objętym opracowaniem, zakładać naleŜy
bezwzględny priorytet ustaleń konserwatorskich oraz konieczność uwzględnienia tych wymagań
w sporządzanym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Działania konserwatorskie
w obrębie układu urbanistycznego Starego Miasta powinny zmierzać do zachowania i uczytelnienia
jego historycznego układu przestrzennego oraz konserwacji jego głównych elementów. Nowa
zabudowa powinna być dostosowana w zakresie: proporcji, gabarytów, formy, detalu oraz
kolorystyki do zabudowy historycznej i usytuowana w historycznej linii zabudowy. Działalność
inwestycyjna, budowlana oraz przebudowy, remonty, adaptacje, dostosowanie do współczesnych
funkcji czy podziały nieruchomości znajdujących się w obrębie tej strefy, a szczególnie
prowadzenie wszelkich prac ziemnych wymagają zezwolenia Wojewódzkiego Konserwatora
Zabytków.
4.6
Wa r u n k i w o d n e
4.6.1 Wody podziemne
Miasto Jelenia Góra, zgodnie z regionalnym podziałem zwykłych wód podziemnych [Kiełczawa
i in. 2005, za Paczyński 1993, 1995] połoŜone jest w obrębie sudeckiego regionu
hydrogeologicznego, a dokładniej w podregionie izersko-karkonoskim. Region ten charakteryzuje
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
9/25
się występowaniem wód szczelinowych w utworach krystalicznych (paleozoik – proterozoik) oraz
wód porowych w luźnych osadach czwartorzędowych.
W utworach krystalicznych wody podziemne zalegają najczęściej na głębokości od kilkunastu
do kilkudziesięciu metrów. Wydajności ujęć zlokalizowanych w obrębie tych utworów nie
przekraczają zwykle kilku m 3 /h. W Kotlinie Jeleniogórskiej głównym uŜytkowym piętrem
wodonośnym jest czwartorzędowy zbiornik wód podziemnych związany z utworami w obrębie
współczesnych i kopalnych dolin rzecznych. Utwory wodonośne piętra czwartorzędowego
wykształcone są w postaci piaszczystych osadów rzecznych holocenu oraz piasków i Ŝwirów
rzecznych i wodnolodowcowych plejstocenu, izolowanych miejscowo przez warstwę iłów
zastoiskowych i glin zwałowych. Wydajności studni wynoszą od 10 do 70 m 3 /h [Michniewicz,
Zawistowski w: Nowicki 2009].
4.6.2 Wody powierzchniowe
Teren objęty planem znajduje się w zlewni rzeki Bóbr, która przepływa przy północnej granicy
terenu. Bóbr jest największym lewobrzeŜnym dopływem Odry, długość całkowita rzeki wynosi 271,6
km. Odwadnia przede wszystkim Sudety Zachodnie.
Od rzeki Bóbr odchodzi kanał Młynówki, biegnący przez teren opracowania. Młynówka ma
swój początek w rejonie ulicy Traktorowej, a wpada do rzeki Kamiennej w rejonie Wzgórza
Krzywoustego, tuŜ przed ujściem Kamiennej do Bobru. Długość kanału wynosi około 1,9 km, czego
1,2 km znajduje się w granicach terenu objętego planem. Przez długie lata zaniedbany
i zanieczyszczany ściekami, w chwili obecnej kanał Młynówki jest rewitalizowany
Kontrolą jakości wód w rejonie Jeleniej Góry zajmuje się Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska we Wrocławiu. W 2009 roku wody rzeki Bóbr w rejonie Jeleniej Góry badane były w
ramach monitoringu wód przeznaczonych do spoŜycia. Zgodnie z przepisami, ustala się,
w zaleŜności od wartości granicznych wskaźników jakości wody, trzy kategorie jakości wody, które
z uwagi na ich zanieczyszczenie muszą być poddane standardowym procesom uzdatniania, w celu
uzyskania wody przeznaczonej do spoŜycia. Wynik klasyfikacji podaje się w postaci trzech
kategorii:
kategoria „A1” oznacza wodę wymagającą prostego uzdatniania fizycznego,
kategoria „A2” oznacza wodę wymagającą typowego uzdatniania fizycznego i chemicznego,
kategoria „A3”
i chemicznego,
oznacza
wodę
wymagającą
wysokosprawnego
uzdatniania
fizycznego
„non” (nie odpowiada normom) oznacza wodę powierzchniową gorszej jakości niŜ jakość
określona dla kategorii A3, która nie moŜe być ujmowana w celu przeznaczenia do spoŜycia
Wody rzeki Bóbr badane były na ujęciu Grabarów. W punkcie tym wskaźniki fizykochemiczne
odpowiadały, podobnie jak w poprzednim roku, kategorii A1 i A2. Jak wykazały badania
prowadzone w ubiegłych latach, stan sanitarny rzeki w tym przekroju ulegał wahaniom
i niejednokrotnie budził zastrzeŜenia. W 2009 r. wskaźniki bakteriologiczne odpowiadały tu
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
10/25
kategorii A3 ze względu na liczbę bakterii grupy coli, w tym równieŜ typu kałowego. Nie
stwierdzono w wodzie obecności bakterii z rodzaju Salmonella.
4.7
Klimat lokalny i warunki bioklimatyczne
Kotlina Jeleniogórska, w regionalizacji klimatycznej Schmucka [1960], połoŜona jest w obrębie
regionu jeleniogórskiego. W regionie tym wyróŜniono 5 pięter klimatycznych. Teren opracowania
leŜy w obrębie piętra najniŜszego, które obejmuje dno Kotliny Jeleniogórskiej i sięga do wysokości
450 m n.p.m.
Charakterystyka podstawowych elementów klimatu Jeleniej Góry, na podstawie danych z lat
1994 – 2003 dla stacji meteorologicznej w rejonie lotniska w Jeleniej Górze [Kurpiewski 2006],
przedstawia się następująco. Średnia temperatura powietrza wynosi 7,6 ºC. W rocznym przebiegu
temperatur, według średnich miesięcznych, maksimum przypada w lipcu (17,3 ºC), a minimum
w styczniu (-1,8 ºC). Średnia roczna suma opadów wynosi 727 mm. NajniŜsze opady występują
zazwyczaj w styczniu lub lutym, a najwyŜsze w lipcu. W rejonie Jeleniej Góry dominują wiatry
zachodnie, duŜy udział ma takŜe kierunek północno – zachodni. Natomiast wiatr z sektora
południowego (SE, S, SW) stwarza warunki do powstawania zjawisk fenowych, które naleŜą do
kategorii lokalnych systemów cyrkulacji orograficznej. W Kotlinie Jeleniogórskiej często dochodzi
teŜ do inwersji termicznej. Wówczas to cięŜkie i zimne masy powietrza pozostające w bezruchu
sprzyjają koncentracji zanieczyszczeń atmosfery i stwarzają niekorzystne warunki bioklimatyczne.
Według opracowanej przez Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN
w Warszawie [Kozłowska–Szczęsna i in. 1997] mapy regionów bioklimatycznych Polski Jelenia
Góra znajduje się w regionie VI podgórskim i górskim o duŜym zróŜnicowaniu warunków
bioklimatycznych i silnej bodźcowości. Na obszarach górskich występują bodźce klimatyczne
o większym natęŜeniu i bardziej zróŜnicowane przestrzennie, co jest związane z bogactwem rzeźby
terenu.
PrzewaŜająca część terenu objętego opracowaniem znajduje się w strefie przeciętnych
warunków bioklimatycznych, w której większość wskaźników biometorologicznych jest zbliŜona do
wartości średniej dla regionu. Pogorszone warunki bioklimatyczne występują w północnych partiach
terenu i związane są z sąsiedztwem doliny Bobru. Doliny rzeczne cechują się podwyŜszoną
wilgotnością powietrza, duŜymi dobowymi amplitudami temperatury oraz wysoką frekwencją mgieł .
4.8
Ocena czystości powietrza
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu corocznie sporządza ocenę jakości
powietrza na terenie województwa dolnośląskiego w oparciu o ustawę Prawo ochrony środowiska
z dnia 27 kwietnia 2001 r. (t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) oraz akty wykonawcze
do ww. ustawy. Oceny i wynikające z nich działania odnoszone są do jednostek terytorialnych
nazywanych strefami. Miasto Jelenia Góra zostało wydzielone jako odrębna strefa (kod:
PL.02.02.m.01) dla celów oceny jakości powietrza pod kątem zawartości dwutlenku siarki SO 2 ,
dwutlenku azotu NO 2 , tlenku węgla CO, benzenu C 6 H 6 , pyłu zawieszonego PM10 oraz zawartych
w tym pyle ołowiu Pb, arsenu As, kadmu Cd, niklu Ni i benzo(a)pirenu. Dla celów oceny jakości
powietrza pod kątem zawartości ozonu O 3 miasto Jelenia Góra naleŜy do strefy dolnośląskiej.
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
11/25
Klasyfikacji stref dokonuje się w oparciu o poziomy substancji w powietrzu: dopuszczalne,
docelowe i celów długoterminowych, określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3
marca 2008 r. (Dz. U. 2008 Nr 47, poz.281). Zaliczenie strefy do określonej klasy zaleŜy od stęŜeń
zanieczyszczeń występujących na jej obszarze i wiąŜe się z określonymi wymaganiami w zakresie
działań na rzecz poprawy jakości powietrza (w przypadku, gdy nie są dotrzymane dopuszczalne
poziomy) lub utrzymania tej jakości (jeŜeli spełnia ona przyjęte standardy).
Tabela 1. Klasyfikacja strefy miasta Jelenia Góra w 2009r. dla poszczególnych zanieczyszczeń, pod
kątem ochrony zdrowia [Źródło: W IOŚ 2010].
rodzaj zanieczyszczenia
SO 2
NO 2
C6H6
CO
PM10
Pb
As
Cd
Ni
benzo(a)piren
O3
symbol klasy
A
A
A
C
C
A
A
A
A
A
C
Na podstawie klasyfikacji stref województwa dolnośląskiego za rok 2009 wg. kryteriów ochrony
zdrowia, strefa miasta Jelenia Góra, pod względem poziomów dwutlenku siarki, dwutlenku azotu,
benzenu, benzo(a)pirenu oraz ołowiu, arsenu, kadmu i niklu strefa miasta Jelenia Góra kwalifikuje
się do klasy A, w której nie stwierdza się przekroczeń dopuszczalnych poziomów stęŜeń i zaleca
się utrzymanie jakości powietrza na tym samym lub lepszym poziomie.
Natomiast ze względu na zanieczyszczenie pyłem zawieszonym i tlenkiem węgla strefa została
zakwalifikowana do klasy C, co skutkuje koniecznością opracowywania programu ochrony
powietrza. Ponadto, w 2009 roku, ze względu na przekroczenia poziomów docelowych ozonu
określonych odrębnie dla ochrony zdrowia ludzi i ochrony roślin, całe województwo dolnośląskie
zostało zakwalifikowane do klasy C.
4.9
Przyroda oŜywiona
Szata roślinna na terenie opracowania jest całkowicie ukształtowana i przeobraŜone przez
człowieka. Jest to zieleń miejska urządzona (skwery, ogrody działkowe, zadrzewienia przydroŜne)
i nieurządzona (samorzutnie rozwinięta na terenach nieuŜytkowanych). Wśród terenów zieleni
urządzonej wyróŜnia się otoczenie Kościoła PodwyŜszenia KrzyŜa Świętego. Jest to teren dawnego
cmentarza. Największym drzewem jest tu lipa drobnolistna o obwodzie 360 cm. WzdłuŜ głównej alei
rośnie szpaler jesionów wyniosłych. Występują tu takŜe kasztanowce, brzozy, Ŝywotniki, dęby
i świerki. Pomiędzy ulicą Drzymały a Bobrem istnieje kompleks ogrodów działkowych. Ogrody
działkowe, nie są obszarami o wysokich walorach przyrodniczych, ale zapewniają części
mieszkańców miasta aktywny wypoczynek i moŜliwość prowadzenia upraw ogrodniczych na własne
potrzeby oraz stanowią waŜny składnik terenów zielonych w mieście. WzdłuŜ kanału Młynówki
istnieje pas zieleni nieurządzonej – z dominującą olszą i brzozą. Zieleń ta jest obecnie
porządkowana i przekształcana w ramach rewitalizacji kanału i jego otoczenia.
Inwentaryzacja przyrodnicza miasta Jeleniej Góry [ZTP 2005] wskazuje na obszarze planu
następujące drzewa o wymiarach pomnikowych:
jesion wyniosły (Fraxinus excelsior) o obwodzie 378 cm, na skwerze placu zabaw, przy ulicy
Osiedle Robotnicze.
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
12/25
wierzba biała (Salix alba) o obwodzie 595 cm, przy kanale Młynówka, przy ulicy Osiedle
Robotnicze.
lipa drobnolistna (Tilia cordata) o obwodzie 360 cm, w parku przy Kościele Garnizonowym.
Silnie zurbanizowana przestrzeń obszaru objętego planem, nie stanowi atrakcyjnego
środowiska dla zwierząt. Występują tu głownie synantropijne gatunki ptaków oraz drobne ssaki.
Inwentaryzacja przyrodnicza stwierdziła występowanie następujących chronionych gatunków
ptaków: pustułki (Falco tinnunculus) – w rejonie baszty grodzkiej oraz ssaków: karlik malutki
(Pipistrellus pipistrellus)- zadrzewienia przy Kościele Garnizonowym i gacek brunatny (Plecotus
auritus) - zadrzewienia przy szkole handlowej.
4.10 Klimat akustyczny
Aktualnie obowiązującym aktem prawnym normującym dopuszczalne wartości wskaźników
hałasu w zaleŜności od przeznaczenia terenu i rodzaju źródeł hałasu jest rozporządzenie Ministra
Środowiska z 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz.U. 2007, Nr 120,poz. 826).
Wartości dopuszczalne są zaleŜne od funkcji urbanistycznej, jaką spełnia dany teren. Ich
zakres podzielono na 4 klasy. Wartości wskaźników dobowych przytoczono w tabeli 2.
Tabela 2. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez
wybrane grupy źródeł hałasu, wyraŜone wskaźnikami LAeq,D oraz LAeq,N,
które mają zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania
ze środowiska, w odniesieniu do jednej doby.
Klasa
standardu
akustycz.
I
Przeznaczenie terenu
A. Strefy „A” ochrony uzdrowiskowej
Drogi lub linie
kolejowe
Hałasy
instalacyjne
LAeq,D
LAeq,N
LAeq,D
LAeq,N
50
45
45
40
55
50
50
40
60
50
55
45
65
55
55
45
B. Tereny szpitali poza miastem
II
A. Tereny zabudowy mieszkaniowej, jednorodzinnej
B. Tereny zabudowy związanej ze stałym lub
wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieŜy
C. Tereny domów opieki społecznej.
D. Tereny szpitali w miastach
III
A. Tereny zabudowy mieszkaniowej, wielorodzinnej
i zamieszkania zbiorowego
B. Tereny zabudowy zagrodowej
C. Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe
D. Tereny mieszkaniowo-usługowe
IV
Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyŜej 100 tys.
mieszkańców
Zgodnie z art. 114.1 ustawy Prawo Ochrony Środowiska klasyfikowanie terenów do
poszczególnych klas standardu akustycznego leŜy w gestii miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego.
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
13/25
Na większości zabudowanych działek rozpatrywanego obszaru występują tereny kwalifikujące
się do III klasy standardu akustycznego. Ochronie takiej podlegają tereny zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej oraz mieszkaniowo-usługowe. PodwyŜszone wymagania dotyczące jakości klimatu
akustycznego (klasa II), obowiązują na terenach zabudowy związanej ze stałym lub
wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieŜy
Klimat akustyczny na terenie opracowania w największym stopniu kształtują źródła
komunikacyjne - główne trasy ruchu samochodowego. Pomiary hałasu dla tych dróg, prowadzone
były w 2006 roku w ramach prac nad Oceną stanu akustycznego środowiska miasta Jelenia Góra
[Kurpiewski i in. 2006].
Tabela 3. Poziom hałasu oraz zasięg hałasu przekraczającego
LeqA,D=60 dB dla pory dziennej lub LeqA,N=50 dB w porze
[źródło: Kurpiewski i in. 2006].
Pora dzienna
poziom
nocnej
Pora nocna
Odcinek trasy
LeqA,D [dB]
Zasięg [m]
LeqA,N [dB]
Zasięg [m]
Kilińskiego, Pijarska
68,4
18
48,5
0
Kubsza, 1-Maja od Kubsza do W ojska Polskiego
63,3
4
50,8
2
Osiedle Robotnicze
67,5
12
55,2
7
Plac W yszyńskiego
73,1
37
64,0
45
Podwale
69,5
17
60,7
22
Złotnicza
70,2
20
61,2
25
Źródłem hałasu na terenie opracowania jest równieŜ linia kolejowa. Brak jest aktualnych badań
hałasu kolejowego dla tego odcinka, biorąc jednak pod uwagę małe natęŜenie ruchu na tej linii
(kilkanaście kursów w ciągu doby) moŜna się spodziewać, Ŝe zagroŜenie ponadnormatywnym
hałasem jest niewielkie.
4.11 Promieniowanie
Pola elektromagnetyczne
Źródłami pola elektromagnetycznego powodującego przekroczenie wartości dopuszczalnych
na terenach zamieszkałych mogą być linie przesyłowe oraz stacje elektroenergetyczne dla napięć
110 kV i wyŜszych. W granicach terenu objętego niniejszym opracowaniem, ani teŜ w jego
bezpośrednim sąsiedztwie nie występują wyŜej wymienione instalacje.
ZagroŜenia promieniowaniem niejonizującym mogą być takŜe spowodowane przez urządzenia
radiokomunikacyjne, które wytwarzają pola elektromagnetyczne w zakresie częstotliwości od 0,003
do 300 000 MHz. Do urządzeń takich naleŜą między innymi stacje bazowe telefonii komórkowej.
Stacje bazowe telefonii komórkowej, jak wynika z przepisu art. 76 ustawy Prawo ochrony
środowiska, nie mogą być oddane do uŜytkowania, jeśli nie spełniają wymagań ochrony
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
14/25
środowiska. Jednym z podstawowych warunków oddania inwestycji w postaci nowego nadajnika
telefonii komórkowej jest wykonanie pomiarów promieniowania elektromagnetycznego w miejscach
przebywania ludzi i w środowisku. Z tej przyczyny nie traktuje się ich jako obiekty powodujące
ograniczenia w uŜytkowaniu terenów.
Promieniowanie jonizujące
W rejonie Jeleniej Góry zauwaŜa się wyraźną, dodatnią anomalię geochemiczną zawartości
w podłoŜu naturalnych pierwiastków radioaktywnych – zwłaszcza uranu. Według Jelińskiego granit
występujący w rejonie opracowania zawiera około 0,0012 do 0,0018% rudy uranowej. Związana
jest ona głównie z czarnymi, maficznymi minerałami, z których ten granit jest zbudowany.
Z występowaniem ilości radionuklidów związane jest podwyŜszone promieniowanie naturalne
podłoŜa. Moc dawki promieniowania gamma na obszarze Kotliny Jeleniogórskiej [Jagielak 1998]
dochodzi nawet do 86 nGy/h, podczas gdy wartość średnia wyznaczona dla obszaru Polski wynosi
47,4 nGy/h.
Innym zagroŜeniem związanym z występowaniem uranu i produktów jego rozpadu jest
emanacja radonu. StęŜenie radonu w mieszkaniach na terenie Polski wykazały, Ŝe waha się ono w
granicach od 4 do 600 Bq/m 3 , przy czym najwyŜsze wartości występują właśnie w okolicach
Jeleniej Góry. Dopuszczalne stęŜenie radonu w pomieszczeniach mieszkalnych (Zarządzenie
Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki z dnia 31 marca 1988 roku w sprawie dawek granicznych
promieniowania jonizującego i wskaźników pochodnych określających zagroŜenie promieniowaniem
jonizującym (M.P. nr 14, poz. 124, 1988r)) wynosi 400 Bq/m 3 , przy czym w budynkach
nowobudowanych normy te są zaostrzone do 200 Bq/m 3 .
PoniewaŜ w rejonie opracowania skała ta przykryta jest wprawdzie dość grubą, ale łatwo
przepuszczalną dla gazów warstwą zwietrzeliny moŜna się więc tu spodziewać podwyŜszonej
emanacji radonu z gruntu co stwarza ryzyko koncentrowania się tego promieniotwórczego gazu
w pomieszczeniach budynków mieszkalnych w stopniu stwarzającym zagroŜenie dla zdrowia.
4.12 PowaŜne awarie i zagroŜenia naturalne
Szczególnym rodzajem zagroŜeń występujących w środowisku są tzw. „nadzwyczajne
zagroŜenia” charakteryzujące się nagłym przebiegiem. Do zagroŜeń takich zaliczyć naleŜy albo
klęski o charakterze naturalnym jak: powodzie, huragany, trzęsienia ziemi, albo katastrofy
i wypadki związane z technologiami i wytworami ludzkimi jak: uwalnianie się niebezpiecznych
substancji chemicznych, wybuchy, katastrofy komunikacyjne itp. zwane powaŜnymi awariami.
Ryzyko powstania powaŜnych awarii
Według rejestru prowadzonego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska oraz
Państwową StraŜ PoŜarną na terenie miasta Jelenia Góra nie funkcjonują zakłady przemysłowe,
w których występowałyby rodzaje i ilości substancji niebezpiecznych pozwalające zakwalifikować je
do zakładów o zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej lub zakładów o duŜym ryzyku
wystąpienia awarii przemysłowej [Kurpiewski i in. 2005].
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
15/25
Na terenie miasta zarejestrowano natomiast zakłady przemysłowe i obiekty, w których
występują substancje niebezpieczne w mniejszych ilościach i stwarzają potencjalne zagroŜenia dla
środowiska. W rejonie opracowania są to:
Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne „Jelfa”;
magazyn oleju PKP.
Obiekty te stwarzają zagroŜenie z uwagi na lokalizację w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowy
mieszkalnej i cieków wodnych. Zastosowane w wyŜej wymienionych obiektach zabezpieczenia
znacznie ograniczają ryzyko wystąpienia zagroŜeń. Funkcjonowanie tych obiektów związane jest
takŜe z transportowaniem substancji niebezpiecznych. Ze względu na istniejące obiekty, a takŜe
przygraniczne usytuowanie Jeleniej Góry, po szlakach komunikacyjnych miasta odbywa się równieŜ
transport substancji niebezpiecznych. Na drogach dochodzi niekiedy do kolizji bądź awarii
z udziałem autocystern lub samochodów cięŜarowych, w wyniku których niejednokrotnie do gruntu i
wód powierzchniowych przedostają się substancje powodujące ich skaŜenie. Zdarzenia tego typu
stwarzają w większości zagroŜenia miejscowe.
Tereny zagroŜone powodziami
Ustawa Prawo wodne (tekst jednolity: Dz.U. 2005, Nr 239, poz. 2019) spośród obszarów
naraŜonych na niebezpieczeństwo powodzi wyodrębnia:
obszary wymagające ochrony przed zalaniem z uwagi na ich zagospodarowanie, wartość
gospodarczą lub kulturową;
obszary słuŜące przepuszczeniu wód powodziowych, zwane dalej "obszarami
bezpośredniego zagroŜenia powodzią";
obszary potencjalnego zagroŜenia powodzią.
Obszary te, określone na podstawie studium sporządzonym przez Regionalny Zarząd
Gospodarki Wodnej, o którym mowa w Art. 79 ust 2 Ustawy, uwzględnia się przy sporządzaniu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Na podstawie wykonanego w 2006 roku Studium ochrony przed powodzią zlewni rzeki górny
Bóbr moŜna określić zagroŜenie powodziowe na terenach objętych opracowaniem [Hydroprojekt
2006]. Północna część terenu objętego planem, połoŜona jest w obszarze bezpośredniego
zagroŜenia powodzią. Jest to jednocześnie obszar wymagający ochrony przed zalaniem.
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
16/25
5 . I n fo r m a c j e o p r o j e k c i e p l a n u
5.1
Powiązania projektu planu z innymi dokumentami
Procedurę zmiany obowiązującego planu miejscowego podjęto w związku z uchwałą
Nr 197/XX/2004 Rady Miejskiej Jeleniej Góry z dnia 20 kwietnia 2004 r. w sprawie przystąpienia do
opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenu Śródmieścia
w Jeleniej Górze.
5.2
Prezentacja projektu planu
Sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Śródmieścia podjęto się
w celu dokonania zmian struktury funkcjonalno – przestrzennej w zakresie:
modyfikacji układu komunikacyjnego, poprzez wyznaczenie odcinków dróg zbiorczych od
skrzyŜowania ulic RóŜyckiego i Flisaków (planowanego jako rondo) do ulicy Osiedle Robotnicze
oraz w śladzie istniejącej ulicy Osiedle Robotnicze od linii kolejowej do tzw. „Garbatego
Mostku”;
wyznaczenia terenów zabudowy mieszkaniowo – usługowej na terenach ogrodów działkowych,
pomiędzy rzeką Bóbr a ulicą Drzymały;
wyznaczenia terenów zabudowy mieszkaniowo - usługowej w obrębie juŜ istniejących struktur
urbanistycznych przy ulicach Osiedle Robotnicze, Kilińskiego, Jeleniej i Kopernika;
korektę i uzupełnienie ustaleń dotyczących przeznaczenia i zagospodarowania części terenów
w tym lokalizacji obiektów handlowych o pow. sprzedaŜy powyŜej 2000 m 2 (przy ulicy 1.Maja
i Grodzkiej);
wyznaczenia terenów zieleni parkowej i ciągu pieszego wzdłuŜ kanału Młynówka;
ochrony walorów śródmieścia i historycznego centrum miasta, poprzez objęcie strefami ochrony
konserwatorskiej najcenniejszych obiektów i obszarów.
5.3
Zapisy planu ograniczające negatywne oddziaływania na środowisko
Projekt planu zawiera następujące ustalenia przyjazne dla środowiska lub ograniczające
negatywne skutki planowanego rozwoju przestrzennego.
W zakresie ochrony krajobrazu kulturowego:
♣ wyznacza strefę ochrony ekspozycji układu zabytkowego, w której obowiązuje zakaz nasadzeń
zieleni wysokiej, przesłaniającej panoramę układu zabytkowego objętego ochroną;
♣ wyznacza strefę ochrony krajobrazu kulturowego;
♣ uwzględnia ochronę zabytków nieruchomych, wpisanych do rejestru zabytków;
♣ określa strefę ścisłej ochrony archeologicznej;
♣ określa zasady kształtowania nowej zabudowy.
W zakresie ochrony przyrody i środowiska:
♣ wyznacza tereny zieleni parkowej wzdłuŜ kanału Młynówka;
♣ wyznacza tereny, na których obowiązują nasadzenia zieleni wysokiej w układzie szpalerowym;
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
17/25
♣ ustala minimalny wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej;
♣ określa standardy akustyczne terenów;
♣ określa, zgodnie ze studium ochrony przed powodzią zlewni rzeki Bóbr, tereny połoŜone
w strefie zalewu 1% - uznanej za obszar wymagający ochrony przed zalaniem wodami
powodziowymi z uwagi na zagospodarowanie, wartość gospodarczą lub kulturową;
♣ ustala obowiązek budowy sieci kanalizacyjnej w sposób zapewniający obsługę wszystkich
istniejących i projektowanych obszarów zabudowy;
♣ ustala odprowadzanie ścieków bytowych i komunalnych do miejskiej oczyszczalni ścieków;
♣ ustala zaopatrzenie w wodę z miejskiego wodociągu grupowego;
♣ ustala obowiązek budowy kanalizacji deszczowej dla terenów istniejącej i projektowanej
zabudowy;
♣ ustala, iŜ na kaŜdym terenie, na którym moŜe dojść do zanieczyszczenia powierzchni
substancjami ropopochodnymi lub innymi substancjami chemicznymi, naleŜy utwardzić
i skanalizować podłoŜe, a zanieczyszczenia winny być zneutralizowane w obrębie terenu przed
ich odprowadzeniem do kanalizacji;
♣ ustala zasady gospodarki odpadami.
6 . I d e n t y f i k a c j a w p ł y w u u s t a l e ń p l a n u n a ś r o d o w i s ko
6.1
Przewidywane oddziaływania na środowisko
Projekt planu zmienia istniejący sposób uŜytkowania terenów w następujących przypadkach:
1. Wyznaczenie nowych odcinków drogi zbiorczej.
2. Wyznaczenie nowych terenów zabudowy mieszkaniowej i usługowej.
3. Dopuszczenie lokalizacji wielkopowierzchniowych obiektów handlowych.
Ad.1. Plan modyfikuje układ komunikacyjny miasta, poprzez wyznaczenie odcinków dróg
zbiorczych od skrzyŜowania ulic RóŜyckiego i Flisaków (planowanego, jako rondo) do ulicy Osiedle
Robotnicze oraz w śladzie istniejącej ulicy Osiedle Robotnicze od linii kolejowej do tzw. „Garbatego
Mostku”.
Obszar potencjalnego oddziaływania drogi na otoczenie ma strukturę pasową, złoŜoną
z układu stref zagroŜenia rozciągających się w róŜnych odległościach od osi drogi. Do
potencjalnych zagroŜeń dla środowiska, które związane są z realizacją przedmiotowego ustalenia
planu, zaliczyć moŜna:
przekształcenie powierzchni ziemi;
emisja hałasu,
emisja gazów lub pyłów do powietrza,
wycieki substancji ropopochodnych,
przekształcenie krajobrazu.
Ad.2. Nowe tereny zabudowy mieszkaniowej i usługowej. Projekt planu wyznacza tereny zabudowy
mieszkaniowo – usługowej o powierzchni ok. 5 ha w obrębie juŜ istniejących struktur
urbanistycznych (przy ulicach Jeleniej, Kopernika, Osiedle Robotnicze i Kilińskiego) oraz ok. 1,5 ha
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
18/25
na terenach ogrodów działkowych (pomiędzy rzeką Bóbr a ulicą Drzymały). Budowa i eksploatacja
nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej, moŜe powodować oddziaływania na środowisko
związane z:
emisją gazów lub pyłów do powietrza,
emisją hałasu,
wytwarzaniem odpadów,
wprowadzaniem ścieków do wód lub do ziemi,
zuŜyciem wody i energii,
przekształceniem powierzchni ziemi
przekształceniem krajobrazu.
Ad.3. Wielkopowierzchniowe obiekty handlowe. Projekt planu dopuszcza realizację tego typu
obiektów przy ulicy Grodzkiej i przy ulicy 1.Maja. W obu wypadkach obiekty te mają mieć charakter
śródmiejskich galerii handlowych. Budowa i eksploatacja nowej zabudowy usługowej w obrębie
terenów juŜ zainwestowanych, moŜe powodować oddziaływania na środowisko związane z:
emisją gazów lub pyłów do powietrza,
emisją hałasu,
wytwarzaniem odpadów,
wprowadzaniem ścieków do wód lub do ziemi,
zuŜyciem wody i energii,
przekształceniem powierzchni ziemi
przekształceniem krajobrazu.
6.2
Ocena istotności przewidywanych oddziaływań
6.2.1 Metodyka oceny
PoniewaŜ prognozy sporządzane dla dokumentów planistycznych mają charakter strategiczny
(ogólny), stosowane w tym punkcie metody oceny są bardziej subiektywne, niŜ w ocenach
(raportach) sporządzanych dla przedsięwzięć. Opierają się one głównie na tzw. ocenie eksperckiej
wykorzystującej więdzę i doświadczenie autorów prognozy po wcześniejszej analizie wraŜliwości
środowiska na przewidywane zagroŜenia, które mogą wynikać z projektowanego przeznaczenia
terenu.
Pojęcie „znaczące oddziaływania” nie jest jednoznacznie zdefiniowane w stosunku do
wszystkich komponentów i elementów objetych prognozą. Pewnych analogii szukano w ustawie
z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. z 2007r.,
Nr 75, poz. 493 z późn. zmianami). Zdefiniowaną w art. 6 tej ustawy szkodę moŜna uznać za
skutek (potencjalny skutek) znaczącego negatywnego oddziaływania na środowisko [Kistowski,
Pchałek 2009]. JeŜeli więc ustalenia projektu dokumentu nie dopuszczają lokalizacji na terenie
opracowania działalności stwarzającej ryzyko szkody w środowisku uznano, Ŝe oddziaływania
spowodowane realizacją ustaleń tego dokumentu nie są znaczące.
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
19/25
6.2.2 Bonitacja przewidywanych oddziaływań
PoniŜsza tabela róŜnicuje skutki ustaleń projektu planu zmieniających sposób uŜytkowania
powierzchni w zaleŜności od:
siły i kierunku oddziaływań:
(+) korzystnie wpływające na środowisko,
(0) neutralne wobec środowiska,
(-) negatywne dla środowiska, w s t o p n i u : 1/ nieznacznym, 2/ umiarkowanym, 3/ znaczącym,
(?) dyskusyjne (rozwaŜane w części opisowej oceny);
c z a s u o d d z i a ł y w a n i a : (K) krótkoterminowe, (S) średnioterminowe, (D) długoterminowe
t r w a ł o ś c i : (N) stałe (czyli nieodwracalne); (O) chwilowe (czyli odwracalne);
s p o s o b u o d d z i a ł y w a n i a : (B) bezpośrednie; (P) pośrednie; (W) wtórne.
-1
-1
DNB DNP
-1
-2
DNP DOB
0
0
0
-1
DNB
-1
DNB
0
0
0
0
Klimat
akustyczny
RóŜnorodność
biologiczna
Zwierzęta i
rośliny
Klimat
Powietrze
Wody
-1
-2
DNP DOP
-1
-2
DNP DOB
-2
DOP
-2
DOP
-2
DOP
Zabytki
Nowe tereny zabudowy
mieszkaniowo – usługowej
Dopuszczenie lokalizacji
wielkopowierzchniowych
obiektów handlowych.
-2
-1
DNB DNP
-2
-1
DNB DNP
Krajobraz
Nowe odcinki dróg
Zasoby naturalne
Ustalenia projektu planu
Powierzchnia
ziemi
Komponenty środowiska
+
0
+
0
+
0
6.2.3 Ocena ryzyka wystąpienia szkód w środowisku
Po przeprowadzeniu analizy skutków potencjalnych oddziaływań ustalono, Ŝe zapisy i rysunek
projektu planu nie dopuszczają lokalizacji na terenie opracowania działalności stwarzającej ryzyko
szkody w środowisku, w sensie Ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom
w środowisku i ich naprawie (Dz. U. z 2007r, Nr 75, poz. 493). Ustalenia przedmiotowego
dokumentu nie skutkują negatywnym oddziaływaniem na obszary chronione, przyrodniczo cenne
oraz na tereny o małej odporności na antropopresję.
6.2.4 Podsumowanie
Z przedstawionej powyŜej analizy wynika, Ŝe kierunki i formy zagospodarowania
przestrzennego wskazane do realizacji w przedmiotowym projekcie dokumentu planistycznego nie
spowodują znaczących negatywnych skutków dla komponentów środowiska oraz dla ludzi. Na
niektórych terenach skutki realizacji ustaleń planu mogą co najwyŜej w stopniu umiarkowanym
pogorszyć stan niektórych elementów środowiska nie stwarzając jednak ryzyka wystąpienia szkód
w środowisku.
Działania przewidywane przez projekt planu mają na celu uczytelnienie struktur
urbanistycznych (poprzez zainwestowanie aktualnych „luk” w zabudowie, eliminowanie elementów
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
20/25
szpecących krajobraz) oraz ujednolicenie sposobów zagospodarowania na terenach
o przemieszanych funkcjach. Ustalenia planu, mimo pewnych uciąŜliwości dla środowiska
powodowanych przez zagęszczenie zabudowy i nowe drogi, korzystnie wpływają na rewitalizację
zaniedbanych terenów śródmieścia Jeleniej Góry (szczególnie w rejonie kanału Młynówki)
podnosząc ich walory uŜytkowe i wizualne.
7 . P r ze w i d y wa n e o d d z i a ł y wa n i a n a c e l e i p r ze d m i o t o ch r o n y
o r a z i n t e g r a l n o ś ć i s p ó j n o ś ć o b s z a r u N at u r a 2 0 0 0
Przedmiotowy dokument nie obejmuje obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty
Europejskiej i wyznaczonych do ochrony w ramach Europejskiej Sieci Ekologicznej „Natura 2000”.
NajbliŜszy taki obszar znajduje się ok. 5 km na południe od terenu objętego planem: jest to
Specjalny Obszar Ochrony Źródła Pijawnika (PLH 020076).
Mając na uwadze odległości terenu objętego opracowaniem od najbliŜszych obszarów
chronionych w ramach programu Natura 2000, a takŜe siłę przewidywanych oddziaływań i związek
funkcjonalny terenu opracowania z tymi obszarami uznano, Ŝe realizacja ustaleń przedmiotowego
dokumentu nie będzie znacząco negatywnie oddziaływać na cele i przedmioty ochrony obszarów
Natura 2000.
8. Ocena rozwiązań projektu planu
8.1
Ocena ustaleń projektu planu w kontekście celów ochrony środowiska określonych
w innych dokumentach
W punkcie tym dokonano oceny ustaleń przedmiotowego dokumentu w kontekście celów
„Programu ochrony środowiska dla miasta Jelenia Góra na lata 2008÷2012” [Kurpiewski i in.2008].
Gminny program ochrony środowiska jest instrumentem realizacji Polityki Ekologicznej Państwa
na poziomie samorządu gminnego. W miastach będących na prawach powiatu (tak jak jest to w
przypadku Jeleniej Góry), program ochrony środowiska obejmuje zarówno działania powiatu jak i
gminy. Z tego względu, a takŜe z uwagi na wymaganą komplementarność gminnego programu
ochrony środowiska z celami polityki ekologicznej państwa oraz wojewódzkiego programu ochrony
środowiska uznano, Ŝe nie zachodzi potrzeba uwzględniania w tej analizie innych dokumentów.
Ustalenia projektu planu miejscowego sprzyjają realizacji następujących zadań przyjętych
w Programie Ochrony Środowiska dla Jeleniej Góry:
przywrócenie właściwego stanu kanału Młynówka;
poprawa systemu odprowadzania ścieków;
usprawnienie systemu komunikacji drogowej miasta;
wprowadzenie do planów zagospodarowania przestrzennego zapisów dotyczących
ochrony przed hałasem (określenie standardów akustycznych terenów).
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
21/25
8.2
Sposób uwzględnienia problemów ochrony środowiska
W rozdziale tym określono, analizowano i oceniono problemy ekologiczne istniejące na terenie
objętym opracowaniem, których rozwiązanie leŜy w zakresie przedmiotowym miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego.
W tabeli poniŜej wymieniono istniejące problemy ochrony środowiska na terenie objętym
opracowaniem oraz proponowane w projekcie planu sposoby ich rozwiązania.
Problemy ochrony środowiska
Sposób uwzględnienia w planie
Zaniedbany (obecnie w trakcie rewitalizacji) Projekt planu wyznacza tereny zieleni parkowej
kanał Młynówki.
i ciąg pieszy wzdłuŜ Młynówki, zalecając takŜe
uporządkowanie gospodarki ściekowej w tym
rejonie.
Nieuporządkowana
gospodarka
w rejonie śródmieścia.
ściekowa Projekt
planu
ustala
obowiązek
budowy
kanalizacji deszczowej dla terenów istniejącej
i planowanej zabudowy oraz wyposaŜenia tej
kanalizacji w urządzenia oczyszczające z
substancji ropopochodnych, jeśli zbierają one
spływy z zanieczyszczonych powierzchni.
Niewystarczające
wykorzystywanie
walorów W ustaleniach projektu planu podkreśla się
widokowych na tereny otaczające miasto a i realizuje
potrzebę
wyeksponowania
takŜe
na
starówkę
jeleniogórską,
jakie jeleniogórskiej starówki od strony Bobru.
wynikają z naturalnego ukształtowania terenu.
Zły stan techniczny i zaniedbania zabudowy, Ustalenia planu dąŜą do uporządkowania
zwłaszcza
historycznej
oraz
chaos struktury zabudowy, w szczególności poprzez:
przestrzenny.
- minimalizowanie przekształceń związanych
z rosnącym
chaosem
zabudowy
i infrastruktury,
- stopniową likwidację "zaburzeń" kompozycji
przestrzennej
w
skali
"urbanistycznej"
i "architektonicznej".
ZagroŜenie powodziowe.
Plan uwzględnia ograniczenia w zakresie
ochrony przeciwpowodziowej, wskazując tereny
zagroŜone
powodzią
oraz
wskazując
konieczność
realizacji
wałów
przeciwpowodziowych.
Zanieczyszczenie hałasem komunikacyjnym od Dla
nowej
zabudowy
realizowanej
głównych dróg.
w istniejących juŜ strukturach urbanistycznych
przy głównych drogach, projekt planu zaleca
stosowanie okien o podwyŜszonej izolacyjności
akustycznej.
Problem
ponadnormatywnego
hałasu
komunikacyjnego
wymaga
kompleksowych
rozwiązań
dla
całego
miasta
(realizacji
obwodnic, zwiększenia wykorzystania przez
mieszkańców
komunikacji
miejskiej,
ograniczenia wjazdu do centrum). Planowane
odcinki
dróg
zwiększą
płynność
ruchu
w obrębie miasta.
8.3
Ocena przewidywanych oddziaływań na ludzi w środowisku
Projekt przedmiotowego dokumentu nie zawiera ustaleń, których realizacja moŜe powodować
zagroŜenia dla środowiska, niekorzystne z punktu widzenia oddziaływania na zdrowie ludzi.
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
22/25
Dotyczy to zarówno terenów objętych planem jak i terenów pozostających w zasięgu oddziaływania
skutków jego realizacji.
Analiza moŜliwych konfliktów społecznych
Projekt planu zawiera zapisy umoŜliwiające likwidację ogrodów działkowych w centralnych
częściach miasta, co moŜe powodować niezadowolenie działkowców.
8.4
Zasięg oddziaływań
Realizacja ustaleń planu nie spowoduje emisji materii (zanieczyszczeń do wody, gleby czy
powietrza) ani energii (zanieczyszczenia wibroakustyczne, emisja pół elektromagnetycznych)
których skutki będą zauwaŜalne poza granicami Polski. Ustalenia przedmiotowego dokumentu nie
spowodują, więc powstania oddziaływań transgranicznych.
Skutki realizacji ustaleń przedmiotowego dokumentu będą miały charakter ograniczony do
terenu miasta.
9 . Te n d e n c j e z m i a n ś r o d o w i s k a p r z y b r a k u r e a l i z a c j i
u s t a l e ń p r o j e k t owa n e g o d o k u m e n t u
W przypadku braku realizacji przedmiotowego projektu planu, utrudnione zostaną procesy
inwestycyjne, a zainwestowanie terenu będzie miało charakter zbliŜony do obecnego. Brak
kompleksowych rozwiązań w zakresie gospodarki ściekowej oraz pogłębiający się chaos
przestrzenny i zaniedbania zabudowy powodować będą dalsze obniŜenie walorów wizualno –
uŜytkowych terenu. Zaniechanie realizacji projektu planu spowoduje więc wzrost znaczenia
aktualnych problemów ochrony środowiska na terenie opracowania.
1 0 . P r o p o z yc j e r o z w i ą z a ń m a j ą cych n a c e l u z a p o b i e g a n i e ,
o g r a n i c z a n i e l u b ko m p e n s a c j ę p r z y r o d n i c z ą n e g a t y w n y c h
o d d z i a ł y w a ń n a ś r o d o w i s ko
Wymóg przedstawienia w prognozie rozwiązań alternatywnych wynika z Art. 51 ust. 2 lit. b.
ustawy z dnia 3 października 2008 r. (…) o ocenach oddziaływania na środowisko. Z przepisu tego
wynika jednoznacznie, Ŝe rozwiązania alternatywne przedstawia się tylko w przypadku, gdy
ustalenia dokumentu mogą wpłynąć negatywnie na Obszary Natura 2000. W prognozie wykazano,
Ŝe w przypadku przedmiotowego projektu planu takie wpływy nie występują.
W prognozie nie zaproponowano rozwiązań alternatywnych, innych niŜ w projekcie planu takŜe
dlatego, iŜ uznano, Ŝe przedmiotowy dokument zawiera ustalenia w pełni respektujące zasady
zrównowaŜonego rozwoju. Autor prognozy uczestniczył od samego początku w procesie
planistycznych pozostając w ścisłej współpracy z projektantem. Pozwoliło to na optymalizację
zapisów planu z punktu widzenia ochrony środowiska i zdrowia ludzi. Na tym etapie prac
analizowano moŜliwe alternatywy rozwiązań planistycznych w ramach uwarunkowań wynikających
z dokumentów nadrzędnych oraz uzgodniono dostępne na tym poziomie planowania działania
i środki zmierzające do uniknięcia, ograniczenia lub kompensowania negatywnych skutków
środowiskowych, mogących powstać w wyniku realizacji ustaleń planu.
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
23/25
1 1 . P r o p o z yc j e d o t yc z ą c e p r ze w i d y wa n ych m e t o d a n a l i z y
skutków realizacji ustaleń projektu planu
Ze względu na brak znaczących oddziaływań na środowisko, wynikających z realizacji ustaleń
planu, nie proponuje się sposobów monitorowania skutków planu innych niŜ zakłada Państwowy
Monitoring Środowiska prowadzony przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska.
Zakłada się kontrolę realizacji postanowień projektowanego planu miejscowego wraz z oceną
aktualności planu przeprowadzaną w trybie przewidzianym artykułem 32 ustawy z dnia 27 marca
2003 roku O planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2003 r., Nr 80, poz.717) .
Zgodnie z tym zapisem, Prezydent przekazuje Radzie Miasta wyniki analiz po uzyskaniu opinii
komisji urbanistyczno – architektonicznej co najmniej raz w czasie trwania kadencji Rady.
1 2 . I n fo r m a c j e o d o k u m e n t a ch u w z g l ę d n i o n ych p r z y
sporządzaniu prognozy
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono w oparciu o dokumentacje i opracowania,
które wymieniono poniŜej w porządku alfabetycznym.
Blachowski J., Markowicz- Judycka E. Zięba D. – redakcja. Opracowanie ekofizjograficzne dla
województwa dolnośląskiego. Zarząd Województwa Dolnośląskiego, Wojewódzkie Biuro
Urbanistyczne we Wrocławiu. http://eko.wbu.wroc.pl Wrocław 2005 r.
Buratyńska I., 2005, w: Kurpiewski i in. Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Jelenia Góra,
ZOŚ Decybel, Jelenia Góra
Czerwieniec M. et al. Wytyczne Instytutu Rozwoju Miast wykonane na zlecenie Ministra
Środowiska. Podstawy metodyczne sporządzania strategicznych ocen oddziaływania na środowisko
dla potrzeb planowania przestrzennego. Kraków 2002 r.
Hydroprojekt, 2005, Studium ochrony przed powodzią zlewni rzeki górny Bóbr, mapa w skali
1:5000, Wrocław
Kiełczawa J., Michniewicz M., Wojtkowiak A., Sobol L., Wody podziemne. [w:] Blachowski J.
Opracowanie ekofizjograficzne dla Województwa Dolnośląskiego.
Kistowski M., Pchałek M. Natura 2000 w planowaniu przestrzennym – rola korytarzy ekologicznych.
Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2009 r.
Kondracki J. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa 2002 r.
Kozłowska-Szczęsna T., BłaŜejczyk, K, Krawczyk. B, 1997, Bioklimatologia człowieka. Monografie
Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN. Warszawa 1997 r.
Kurpiewski A. i in., 2007, Program ochrony środowiska miasta Jeleniej Góry, ZOŚ Decybel, Jelenia
Góra
Kurpiewski A. i in., 2005, Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Jelenia Góra, ZOŚ Decybel,
Jelenia Góra
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
24/25
Kurpiewski A. i in., 2006, Mapa akustyczna Jeleniej Góry, ZOŚ Decybel, Jelenia Góra
Nowicki Z. (kierownik). Jednolite części wód podziemnych w Polsce. Charakterystyka geologiczna i
hydrogeologiczna. Państwowa SłuŜba Hydrogeologiczna. Państwowy Instytut Geologiczny.
Warszawa. 2008.
Paczyński B. (red.). 1993. Atlas hydrogeologiczny Polski 1:500 000 (część I). PIG. Warszawa.
Paczyński B. (red.). 1995. Atlas hydrogeologiczny Polski 1:500 000 (część II). PIG. Warszawa
Richling A. (red.).Geograficzne badania środowiska przyrodniczego. PWN Warszawa 2007 r
Schmuck A., 1960, Rejonizacja pluwiotermiczna Dolnego Śląska. Zesz. Nauk. WyŜszej Szkoły
Rolniczej we Wrocławiu, Melioracja V, Nr 27, Wrocław
Walczak W., 1968, . Sudety. PWN.
WIOŚ, 2007, Raport o stanie środowiska w województwie dolnośląskim w 2009 roku, Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Wrocław.
ZTP, 2005, Inwentaryzacja przyrodnicza miasta Jelenia Góra. Zachodniosudeckie Towarzystwo
Przyrodnicze. Jelenia Góra 2005.
Z
ZO
OŚŚ D
DEECCCyyBBBEEL
L
Strona:
25/25