Z rozmowy z metropolitą Hilarionem

Rozmowa z arcybiskupem Hilarionem, metropolitą wołokołamskim
rozmowę przeprowadził Bartłomiej Warowny (30 listopada 2013 roku)
W XVIII wieku, kiedy Piotr Wielki postanowił zreformować swoje imperium, miał
określoną ideę europejskiego Zachodu. Starał się wprowadzić w życie dokładnie te rzeczy,
które wybrał spośród wielu innych, a które mogły – jego zdaniem – dopełnić to, czego
brakowało w tych czasach jego krajowi. Myślę o sytuacji odwróconej. Jakie aspekty
ortodoksji mogłyby współcześnie zapełnić lukę w kulturze zachodnioeuropejskiej?
Uważam, że Kościół prawosławny jest częścią europejskiej tożsamości. W Europie jest kilka
państw, w których przynależność do niego deklaruje większość ludzi. Jest sporo krajów, w
których Kościół prawosławny w widoczny sposób działa. Wielu prawosławnych żyje także w
państwach tradycyjnie katolickich, takich jak Polska czy Włochy.
Kościół prawosławny doświadczał w historii długotrwałych prześladowań, na przykład w
Kościele rosyjskim trwały one siedemdziesiąt lat. Miały miejsce również w Polsce, zwłaszcza
w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku. W ostatnim ćwierćwieczu Rosyjski Kościół
Prawosławny został jednak odrodzony. Przez te lata zbudowaliśmy 25 tysięcy cerkwi, co
oznacza, że rokrocznie otwieraliśmy tysiąc świątyń – średnio trzy kościoły na dzień.
Najistotniejsze w Kościele prawosławnym jest to, że zachował on wielowiekowe tradycje
wschodniej liturgii i duchowości. Uchronił także pobożność liturgiczną, modlitwę Jezusową
oraz życie monastyczne.