Monika Karsznia Uniwersytet

Monika Karsznia
[email protected]
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
Wydział Agrobioinżynierii
Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej
„Ocena efektywności produkcyjnej stałych i płynnych nawozów azotowych
zawierających siarkę w uprawie pszenicy ozimej, rzepaku ozimego i kukurydzy”
W ostatnich latach obserwuje się wzrost zapotrzebowania rolników na nawozy
zawierające w swoim składzie zarówno azot, jak i siarkę. Saldo bilansu siarki w rolnictwie
i zasobność gleb obniża się rokrocznie na skutek ograniczenia emisji siarki do atmosfery.
Wzrost wydajności upraw oraz znaczące zwiększenie ilości używanych nawozów
o zredukowanej zawartości siarki, powoduje, iż pierwiastek ten, obok fosforu, azotu
i magnezu staje się jednym z najbardziej pożądanych przy optymalnym planowaniu
nawożenia upraw.
Siarka jest niezbędnym składnikiem pokarmowym, bez którego nie może istnieć życie.
Jest jednym z podstawowych składników białka (podobnie jak azot), niektórych witamin
i enzymów. Siarka decyduje o prawidłowym rozwoju roślin, poprawia jakość plonów, w tym
polepsza walory smakowe, a także zwiększa odporność roślin na choroby i szkodniki oraz na
wyleganie. Poprawia również gospodarkę wodną rośliny. Nawozy z siarką należą do grupy
nawozów zalecanych pod większość roślin uprawnych, w tym w szczególności pod rośliny
takie jak: rzepak, pszenica, kukurydza a także groch, burak cukrowy i ćwikłowy oraz rośliny
kapustne.
Badania prowadzone w ramach pracy doktorskiej skupiają się na ocenie efektywności
produkcyjnej stałych i płynnych nawozów azotowych zawierających siarkę i bez siarki
w uprawie roślin towarowych: pszenicy ozimej, rzepaku ozimego i kukurydzy. A także
stanowią poszerzenie ogólnokrajowych badań nad współdziałaniem azotu i siarki
w warunkach produkcyjnych.
Koncepcja pracy opiera się na próbie wyjaśnienia potrzeby nawożenia siarką w towarowej
produkcji roślinnej w aspekcie współdziałania azotu i siarki. Od wielu lat panuje bowiem
pogląd, że dodatek siarki do nawozów azotowych wpływa na lepsze wykorzystanie azotu.
Do końca jednak nie wiadomo czy współdziałanie takie występuje w warunkach
produkcyjnych i która forma nawozu (stała lub płynna) wykazuje korzystniejsze działanie
plonotwórcze, a publikowane dane są bardzo rozbieżne.
W Polsce prace z zakresu plonotwórczego działania siarki prowadzono w zespołach
badawczych Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, IUNG-PIB Puławy, SGGW
i Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, jednak efekty tych badań nie dały
jednoznacznych rezultatów. Istotny problem z punktu widzenia oceny potrzeb nawozowych
roślin stanowi także brak uniwersalnych testów glebowych do oznaczania siarki glebowej,
a szerokie badania przeprowadzone przez zespół prof. Ewalda Schnuga z Brunschwig
University też nie wskazały jednoznacznego rozwiązania. Nie znane są także aktualne zasoby
siarki glebowej, a ostatnie badania w tym zakresie przeprowadzono pod koniec lat 90-tych
w IUNG-PIB Puławy przez zespół prof. Henryka Terelaka. Na uwagę zasługuje fakt,
że w ostatnich latach prowadzony jest regularny monitoring siarki w glebach Polski na
zlecenia MRiRW przez Stacje Chemiczno-Rolnicze w ramach Programu Wieloletniego
IUNG-PIB, co może dać informację o zmianach zasobności gleb w siarkę.
Hipoteza badawcza zakłada poprawę działania plonotwórczego nawozów azotowych
z dodatkiem siarki w stosunku do nawozów bez dodatku siarki oraz lepsze działanie formy
płynnej nawozu w stosunku do formy stałej.
Celem prowadzonych badań jest ocena efektywności produkcyjnej stałych i płynnych
nawozów azotowych zawierających siarkę i bez siarki w uprawie pszenicy ozimej, rzepaku
ozimego i kukurydzy.
Dodatkowo w badaniach zastosowano innowacyjne nawozy azotowo-siarkowe na
bazie mocznika i siarczanu amonu charakteryzujące się wysoką jakością i odpowiednim
zbilansowaniem składników N:S, co zapewnia ich optymalną aplikację na polu, eliminując
straty składników pokarmowych i zwiększając efektywność ich wykorzystania.
Badania doświadczalne w ramach pracy doktorskiej prowadzone są w pięciu
regionach rolniczych Polski (w tym na Lubelszczyźnie) oraz w Czechach i w Niemczech.
Przeprowadzone badania dadzą pełną informację o plonowaniu roślin na obszarach
o różnorodnych warunkach glebowych i klimatycznych w warunkach najbliższych praktyce
rolniczej (najbardziej reprezentatywna próba dla trzech krajów i kilkunastu regionów
rolniczych). Tak obszerny materiał badawczy stwarza możliwość wyjaśnienia współdziałanie
azotu i siarki w warunkach produkcyjnych oraz pozwoli na opracowanie odpowiednich
formuł nawozów azotowo-siarkowych i zasad ich stosowania.