Estetyka Bizancjum. Teologia ikony Aesthetics of Byzantium

Estetyka Bizancjum. Teologia ikony
Aesthetics of Byzantium. Theology of Icons
Kod: 0200-SA42F1
Prowadzący: dr Agnieszka Gralińska-Toborek
Rodzaj zajęć: seminarium analityczne
Poziom i wymiar przedmiotu: II, 30 godzin, semestr zimowy
Punkty ECTS: 3 pkt
Warunki zaliczenia: aktywny udział w zajęciach, zaliczenie na ocenę – kolokwium
Wymagania wstępne:
Proponowany termin: wtorek 10.15-11.45
Cel zajęć: Celem seminarium jest przybliŜenie studentom specyfiki estetyki bizantyjskiej i
prawosławnej. Na zajęciach studenci będą czytać teksty Pseudo-Dionizego i greckich Ojców Kościoła,
zapoznają się z podstawami teologii ikony, z najwaŜniejszymi motywami ikonografii chrześcijańskiej,
będą analizować poszczególne dzieła sztuk plastycznych jak i architektury. Część zajęć poświęcona
będzie problemowi ikonoklazmu z uwzględnieniem jego współczesnych odmian.
Program zajęć:
- estetyka Plotyna jako źródło estetyki wschodniej
- pisma Pseudo-Dionizego Areopagity i ich wpływ na sztukę Wschodu i Zachodu
- estetyka Bizancjum przed sporem ikonoklastycznym
- ikonoklazm – przyczyny, przebieg, dyskusja teologiczna, skutki
- ikonoklazmy dawne i współczesne
- teologia ikony
- róŜnice między ikoną a zachodnim obrazem religijnym
Literatura podstawowa:
Cormack R., Malowanie duszy. Ikony, maski pośmiertne i całuny, Kraków 1999
Dionizjusz z Furny, Hermeneja czyli objaśnienie sztuki malarskiej, Kraków 2003
Eco U., Sztuka i piękno w średniowieczu, wyd. 1-2
Evdokimow P, Prawosławie, Warszawa 1986
Evdokimow P., Sztuka ikony, teologia piękna, Warszawa 1999,
Janocha M., Teologia piękna w Kościele Wschodnim, [w:] Piękno materialne, piękno duchowe, Łódź
2004, s. 175-188
Kufel J., Źródło patrystyczne idei piękna Rusi Moskiewskiej, [w:] Piękno materialne, piękno duchowe,
Łódź 2004s 309-318.
Pokorska M, „Cibus Oculorum”. Uwagi o teorii działa sztuki w „Libri Carolini”, „Folia Historiae
Artium”, t. XXVII, r. 1991
Pospiszil A. , „Posłanie pewnego izografia Josifa do carskiego izografia i najmądrzejszego Ŝywopisca
Simona Fiedorowicza”. Rosyjski XVII-wieczny traktat o sztuce malowania ikon, Warszawa 2005
Pseudo-Dionizy Areopagita, Pisma teologiczne II, Kraków 1999,
Tatarkiewicz W., Historia Estetyki. Średniowiecze, wyd. 2-4 Uspiensky L, Teologia ikony, Poznań
1993,
Wronikowska B, Poglądy Ojców Kościoła na sztukę, „Rocznik Humanistyczny”, t. 26, z. 4, 1978