Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej World Union of the
Transkrypt
Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej World Union of the
Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej World Union of the Home Army Veterans Zarząd Główny Organizacja Pożytku Publicznego ul. Zielna 39, 00-108 Warszawa, Headquarters PKO BP SA III O/WARSZAWA 74 1020 1097 0000 7802 00017764 e-mail: [email protected] tel. (0-22) 620 12 85 fax (0-22) 625 69 76 Wiadomości nr 12/67/ – sierpień 2009 Drogie Koleżanki i Koledzy! Wchodzimy w okres okrągłych rocznic wydarzeń, które wstrząsnęły społecznością w skali światowej, a naszemu Narodowi groziły zagładą i wykreśleniem terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z mapy Europy. 70. rocznica wybuchu II wojny światowej i 65. rocznica Powstania Warszawskiego są ostatnimi okrągłymi rocznicami, na których są obecni fizycznie, a nawet współorganizują je uczestnicy tamtych wydarzeń na terenie całego kraju w społecznościach tzw. „Małych Ojczyzn”, gdzie patriotyzm mieszkańców jest czynnikiem decydującym. Oceną spełnienia naszej powinności wobec pokolenia naszych dzieci i wnuków będą obchody tych rocznic organizowane przez nich w przyszłości. Pamiętajmy!!! Suma Patriotyzmu „Małych Ojczyzn” stanowi o Patriotyzmie Narodu. /-/ Eugeniusz Wiszowaty Wiceprezes Zarządu Głównego ŚZŻAK Fot: nadesłana 25.07.2009 r. – Warszawa Nocny Bieg Powstania Warszawskiego. Z okazji 65 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, w sobotę 25 lipca o godz. 20.45 przy ul. Konwiktorskiej, około trzech tysięcy zawodników z całego kraju wzięło udział w XIX edycji nocnego Biegu Powstania Warszawskiego „Zabiegaj o pamięć”. Chętnych do wzięcia udziału w tej imprezie było tak dużo, że zabrakło przygotowanych pakietów startowych. Wśród zawodników było wielu znanych warszawiaków. Symboliczne białoczerwone opaski założyli wszyscy zawodnicy i wielu kibiców. Ze względu na duże zainteresowanie biegiem, w tym roku jego trasę przeniesiono z obszaru AWF-u na centralne ulice Warszawy – teren ściśle związany z historią Powstania Warszawskiego. Sygnał do startu dał zawodnikom Czesław Cywiński, Prezes Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Pamięć o Powstańcach uczcili nie tylko miłośnicy biegania, lecz również kibice, którzy trzymając w dłoni płonące znicze utworzyli przy mecie „Łańcuch Pamięci”. Wśród osób biorących udział w tym symbolicznym hołdzie poległym w Powstaniu byli harcerze Chorągwi Stołecznej ZHP, znani aktorzy i prezenterzy telewizyjni. Wyjątkową oprawę Biegu zapewniła obecność rekonstrukcyjnej Grupy Historycznej „Zgrupowanie Radosław”. Całości dopełniły piosenki powstańcze oraz archiwalne zdjęcia z Powstania prezentowane na olbrzymim ekranie. Nie zabrakło uczestników walk powstańczych z 1944 roku, przedstawicieli Związku Powstańców Warszawskich oraz Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Organizatorem Biegu Powstania Warszawskiego był Warszawski Ośrodek Sportu i Rekreacji. Patronat honorowy nad imprezą objęli: Hanna Gronkiewicz-Waltz - Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy oraz Jerzy Skucha - Prezes Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. Partnerami Biegu byli: Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych. Warszawa czci pamięć o Bohaterach – centralne uroczystości 65. rocznicy Wybuchu Powstania Warszawskiego 30 lipca 2009 r. o godz. 11.00 Przy kamieniu upamiętniającym Żołnierzy „Żywiciela” na warszawskim Żoliborzu apelem poległych, salwami honorowymi i złożeniem kwiatów uczczono czyny powstańców warszawskich, którzy oddali życie za Polskę. – To nie jest kolejne świętowanie klęski. To powstanie stało się zwycięstwem narodu polskiego, może przeniesionym w czasie o 45 lat, do 1989 roku, ale naród polski zwyciężył. I za to dziękujemy powstańcom. Chylimy czoła przed wam. - tymi słowami zwrócił się do zebranych zastępca burmistrza Żoliborza, Michał Jakubowski. W uroczystości wzięli udział Prezes Stowarzyszenia Środowiska Żołnierzy AK „Żywiciel” Janusz Tyman, reprezentanci środowisk kombatanckich, uczestnicy powstania, przedstawiciele władz Miasta i Dzielnicy Żoliborz, Instytutu Pamięci Narodowej, Muzeum Powstania Warszawskiego oraz harcerze i mieszkańcy stolicy. Wieczorem na dziedzińcu Stołecznego Ratusza przy pl. Bankowym, Prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz wspólnie z setkami kombatantów z kraju i zagranicy, wysłuchała dedykowanego im widowiska pt.: „Zakazane piosenki”. Na spektakl złożyły się najsławniejsze utwory okresu okupacji i Powstania m.in. z porywającym „Marszem Mokotowa” i „Hej, chłopcy, bagnet na broń”. Na kilku scenach rozstawionych na dziedzińcu aktorzy odgrywali scenki z życia stolicy okresu okupacji. Fot: Alina Nowacka W piątek, 31 lipca na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się uroczysta sesja Rady Miasta Stołecznego Warszawy zwołana z okazji Dnia Pamięci Warszawy, podczas której wręczono akty nadania Honorowego Obywatelstwa Miasta Stołecznego Warszawy. Wręczeń dokonały: Hanna Gronkiewicz-Waltz Prezydent m.st. Warszawy i Ewa Malinowska-Grupińska Przewodnicząca Rady Miasta. M.in. tytuł Honorowego Obywatela Miasta Stołecznego Warszawy otrzymał pośmiertnie Rotmistrz Witold Pilecki. Tradycyjnie już o godz. 18.00 przy Pomniku Powstania Warszawskiego na Placu Krasińskich miała miejsce uroczysta polowa Msza Święta z udziałem powstańców i najwyższych władz państwowych. Eucharystii, koncelebrowanej przez liczne grono biskupów i kapłanów, przewodniczył Prymas Kardynał Józef Glemp. Słowo powitania skierował do obecnych Biskup Polowy WP gen. dyw. Tadeusz Płoski, a homilię wygłosił metropolita warszawski abp Kazimierz Nycz. Po zakończonej Eucharystii przemówienia okolicznościowe wygłosili: gen. bryg. Zbigniew Ścibor-Rylski – Prezes Związku Powstańców Warszawskich, prof. Lech Kaczyński – Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Czesław Cywiński – Prezes ZG Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i Hanna Gronkiewicz -Waltz – Prezydent m. st. Warszawy. W hołdzie bohaterskim i niezłomnym powstańcom odczytano Apel Pamięci i uczczono bohaterów salwą honorową. Przed Pomnikiem Powstania Warszawskiego, przy dźwiękach werbli i w asyście licznie zgromadzonych pocztów sztandarowych, złożono wieńce. Oprócz bezpośrednich uczestników walk z tamtego okresu w uroczystościach uczestniczyli m.in.: marszałkowie Sejmu i Senatu, premier RP, podsekretarz stanu w MON, przedstawiciele władz samorządowych, Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, reprezentanci Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, przedstawiciele Muzeum Powstania Warszawskiego, Instytutu Pamięci Narodowej, Wojsko Polskie, przedstawiciele Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Straży Pożarnej, Służby Celnej, Straży Ochrony Kolei, Straży Miejskiej, Służby Więziennej. Nie zabrakło również harcerzy oraz licznie przybyłych mieszkańców stolicy. ok. godz. 21.00 Po krótkiej przerwie technicznej na placu Krasińskich rozpoczął się spektakl muzyczny Oratorium „Pamiętnik z Powstania Warszawskiego” oparty na podstawie książki Mirona Białoszewskiego. Narracjom i piosenkom towarzyszyły układy choreograficzne obrazujące różne sceny z życia walczącego miasta - budowę barykad, ucieczkę z zagrożonych dzielnic miasta, modlitwę mieszkańców stłoczonych w piwnicach i schronach, przejścia kanałami, akcje ratowania rannych oraz wyjście ludności ze zburzonego miasta po upadku Powstania. Tło dla widowiska stanowił telebim, na którym Wiadomości ZG ŚZŻAK Nr 12/67/2009 2 wyświetlano motyw barw biało-czerwonych oraz obraz ognia, płomieni niszczących powstańczą stolicę. To oryginalne połączenie nieliterackich obrazów powstania, utrwalonych przez Białoszewskiego, z podkładem muzycznym ściągnęło na Plac Krasińskich liczne grono Warszawiaków szczególnie młodego pokolenia. W widowisku wzięli udział znani artyści. 1 sierpnia Centralne uroczystości rozpoczęły się inscenizacją „Marsz Mokotowski” przy pomniku „Mokotów Walczący - 1944” w parku im. Generała Orlicz-Dreszera. Hołd żołnierzom Armii Krajowej walczącym podczas Powstania Warszawskiego oddali kombatanci, przedstawiciele wojewody mazowieckiego oraz władz samorządowych miasta i dzielnicy. Kwiaty i wieńce złożono pod pomnikiem „Mokotów walczy” w parku Dreszera przy ul. Puławskiej. - Dzisiaj odnowiony park Dreszera był przed 65 laty cmentarzem poległych w zaciętych walkach Powstańców i bestialsko wymordowanej ludności cywilnej – powiedział podczas uroczystości wiceprezydent Warszawy Jarosław Kochaniak. Od kilu lat stałym elementem obchodów na Mokotowie jest przemarsz pocztów sztandarowych pułku Armii Krajowej „Baszta” i przedstawicieli Stowarzyszenia Szarych Szeregów w towarzystwie kompanii reprezentacyjnych Wojska Polskiego, Policji, Straży Miejskiej oraz harcerzy. W pochodzie uczestniczył także konny Pułku Ochrony im. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego. Uczestnicy defilady złożyli kwiaty pod tablicą upamiętniającą Mirosława Jezierskiego i Jana Markowskiego, oddając hołd twórcom „Marszu Mokotowa”. Uroczystości zakończyło złożenie kwiatów przy pomniku, niedaleko ul. Dworkowej, gdzie w 1944 r. Niemcy wymordowali wychodzących z kanałów żołnierzy z pułku AK „Baszta”. W południe na pl. Marszalka Józefa Piłsudskiego miała miejsce uroczysta zmiana posterunku honorowego przed Grobem Nieznanego Żołnierza. W uroczystości, która była kolejnym punktem obchodów 65. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, udział wzięli m.in.: marszałkowie Sejmu i Senatu, posłowie, przedstawiciele władz Miasta, warszawscy radni, przedstawiciele korpusu dyplomatycznego i duchowieństwa oraz kombatanci i harcerze. Po przemówieniach na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza złożone zostały kwiaty. Uroczystość zakończyła defilada pododdziałów biorących udział w uroczystości oraz pocztów sztandarowych historycznych jednostek wojskowych i organizacji kombatanckich oraz harcerskich. Godzinę później przed pomnikiem komendanta głównego Armii Krajowej Stefana „Grota” Roweckiego zapłonęły znicze ułożone w kształcie powstańczej „Kotwicy”, a liczne delegacje kombatanckie oraz przedstawiciele władz państwowych i samorządowych złożyły wieńce. O godz. 14.00 zgromadzeni na uroczystości przy Pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej przedstawiciele najwyższych władz państwowych i samorządowych, parlamentarzyści, hierarchowie kościelni, przedstawiciele Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari i Związków Kombatanckich oraz licznie przybyli mieszkańcy stoicy złożyli hołd twórcom Polskiego Państwa Podziemnego. Gośćmi specjalnymi byli: Adam Komorowski, syn gen. „Bora” Komorowskiego, Jadwiga Chruściel, córka gen. Chruściela „Montera” oraz kombatanci, którzy przyjechali na uroczystości rocznicowe z Ameryki, Anglii i Południowej Afryki. Pod pomnikiem stojącym w bezpośrednim sąsiedztwie Parlamentu, przy ul. Wiejskiej, warty honorowe zaciągnęło Wojsko Polskie oraz harcerze. - Stoimy przed Pomnikiem, który ma symbolizować ciągłość państwa polskiego i parlamentu, bo stoi przy Sejmie, jako sercu narodu…W tym miejscu chcemy oddać hołd twórcom, przywódcom i członkom Polskiego Państwa Podziemnego oraz żołnierzom AK, którzy poświęcili życie w walce o wolność i niepodległość Rzeczypospolitej” – powiedział przemawiając podczas uroczystości Czesław Cywiński, Prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Marszałek Sejmu Bronisław Komorowski podkreślił konieczność utrwalania pamięci o Powstaniu Warszawskim, aby: - jego tradycja była własnością całego narodu, bo to nieprawda, jak niekiedy słychać, że Powstanie to sprawa jedynie Warszawy. Powstanie to jest nasza wspólna tradycja walki o niepodległość – podkreślił marszałek. Uroczystość pod pomnikiem Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej zakończyło składanie wieńców. Wiadomości ZG ŚZŻAK Nr 12/67/2009 3 Punktualnie o 17.00 - w godzinę "W" Fot: http://www.ordynariat.wp w stolicy odezwały się syreny i kościelne dzwony, a na ulicach miasta zamarł ruch. W ten sposób mieszkańcy Warszawy uczcili pamięć powstańców. Pod pomnikiem Gloria Victis na warszawskich Powązkach złożono wieńce w hołdzie poległym powstańcom. W uroczystościach uczestniczyli Prezydent RP Lech Kaczyński, Premier Donald Tusk, Marszałek Sejmu Bronisław Komorowski, Prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, kombatanci i żołnierze Armii Krajowej oraz reprezentanci klubów parlamentarnych. Nie było żadnych przemówień. Odegrano hymn państwowy. Wieczorem o godz. 19.00 na największej nekropolii Powstania Warszawskiego na warszawskiej Woli przy pomniku PolegliNiepokonami odbyła się Msza ekumeniczna, której przewodzili: komandor Leon Szot – kanclerz kurii polowej Wojska Polskiego, ks. biskup generał brygady Ryszard Borski – naczelny kapelan Wojskowego Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego, ks. płk Piotr Lenczewski – przedstawiciel prawosławnego ordynariatu WP oraz ks. Michał Jabłoński z kościoła ewangelicko-reformowanego. Podczas uroczystości odczytano list Michaela Schudricha naczelnego rabina Polski. Po modlitwach ekumenicznych obecni powstańcy, mieszkańcy Warszawy i przedstawiciele władz uczcili minutą ciszy spoczywających na tym cmentarzu powstańców i ludność cywilną Warszawy. Trzy salwy honorowe oddała Kompania Reprezentacyjna WP, a po nich Orkiestra Wojskowa odegrała wiązankę powstańczych melodii. Późnym wieczorem o godz. 21.00 na Kopcu Powstania Warszawskiego przy ul. Bartyckiej zapłonął ogień pamięci. Będzie on widoczny nad miastem przez 63 dni aż do 2 października, kiedy upadło Powstanie Warszawskie. Płomień, będzie podtrzymywany przez harcerzy i Staż Miejską, ma przypominać dni chwały, nadziei, zwycięstw, cierpień aż do dramatu kapitulacji i wypędzenia mieszkańców. W tym samym czasie na pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego wiele osób uczestniczyło we wspólnym śpiewaniu piosenek powstańczych z zespołem Weroniki Grozdew. Odbywająca się od dwóch lat akcja muzyczna „Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki” to spotkanie, które ma zachęcać uczestników do pogłębienia swojej wiedzy o walczącej Warszawie. 2 sierpnia - niedziela to kolejny dzień obchodów. Z tej okazji w Parku Wolności na terenie Muzeum Powstania Warszawskiego odbyło się spotkanie Powstańców Warszawskich z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej Lechem Kaczyńskim i Prezydentem m.st. Warszawy Hanną Gronkiewicz-Waltz. Podczas uroczystości Prezydent RP wręczył ordery i odznaczenia państwowe bohaterom tamtych dni, jako wyraz szacunku, wdzięczności i pamięci dla walczących. Z jego rąk odznaczenie odebrał m.in. Henryk Chmielewski „Jupiter”, czyli znany Papcio Chmiel, znakomity grafik i autor serii komiksów „Tytus Romek i Atomek”. Część powstańców uhonorowano pośmiertnie. Generał Antoni Chruściel ps. „Monter”, dowódca sił zbrojnych w Powstaniu Warszawskim, został wyróżniony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Tadeusz Gajcy, młody wybitny poeta czasów okupacji, ksiądz Jerzy Baszkiewicz ps. „Radwan II”, naczelny kapelan Grupy „Kampinos” i Bolesław Kontrym „Żmudzin”, skazany na karę śmierci, zamordowany w 1953 r. odznaczeni zostali Krzyżem Komandorskim OOP, a Zdzisław Maklakiewicz, znakomity powojenny aktor - Krzyżem Oficerskim OOP. Bezpośrednio po uroczystościach w Muzeum odbyła się tradycyjna już kolarska Masa Powstańcza, która w tym roku miała wyjątkową oprawę. O godzinie 13:00 został zorganizowany happening z udziałem awangardy Warszawskiej Masy Krytycznej i kombatantów z Prezesem ZG Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Czesławem Cywińskim na czele. Prezes Cywiński w towarzystwie uczestników imprezy przejechał na rowerze kilkukilometrowy odcinek od Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Alejach Ujazdowskich do Placu Trzech Krzyży. Na mecie witany był gromkimi oklaskami. W przejeździe wzięły udział również zabytkowe rowery i ryksze. Impreza Wiadomości ZG ŚZŻAK Nr 12/67/2009 4 zainaugurowała 66. edycję Tour de Pologne. Honorowym starterem pierwszego etapu był gen. Zbigniew Ścibor-Rylski, Prezes Związku Powstańców Warszawskich. Wydarzenie było jednocześnie zapowiedzią właściwej Masy Powstańczej, która przejedzie szlakiem zgrupowania „Radosław” 8 sierpnia. Batalion KILIŃSKI Armii Krajowej uczcił pamięć swoich kolegów W dniu poprzedzającym 65. rocznicę Powstania Warszawskiego Członkowie Środowiska Batalionu Kiliński Armii Krajowej uczcili pamięć swoich kolegów i pamięć tamtych wydarzeń przez spotkanie się i uroczyste złożenie kwiatów przed tablicą na gmachu szkoły na ul. Górskiego i przed pomnikiem Batalionu Kiliński na placu Powstańców Warszawy. Przed tablicą na ul. Górskiego, o godzinie 11.30 zebrali się Członkowie Środowiska Batalionu, był poczet ze sztandarem batalionu, był udzielony wywiad dla mediów i odbyło się uroczyste złożenie kwiatów. W poczcie sztandarowym, jako chorąży wystąpił żołnierz 3 kompanii Batalionu Kiliński, członek naszego Środowiska, kol. Bolesław Rybka. Kol. B. Rybka, który za kilka miesięcy będzie miał dziewięćdziesiąt lat, powiedział, że dla niego uczestniczenie w obecnych uroczystościach i możliwość niesienia sztandaru swojego Batalionu jest zaszczytem i jest dumny z tego. Na tegoroczne uroczystości nasz Kolega przybył z Kanady. W czasie składania kwiatów kol. B. Rybka trzymał sztandar a po złożeniu kwiatów wykonał salut sztandarem ku czci naszych kolegów, którzy polegli w czasie walk i tych, którzy doczekali czasów obecnych. Po uroczystości przed Tablicą poczet przemaszerował uroczyście do Pomnika Batalionu Kiliński na Plac Powstańców Warszawy. Podczas marszu kol. B. Rybka cały czas niósł sztandar. O godzinie 12.00 przed pomnikiem rozpoczęła się uroczystość z udziałem asysty wojskowej. Był też poczet sztandarowy uczniów z Zespołu Szkół imienia Marcina Kasprzaka z Warszawy. Okolicznościowe przemówienie wygłosił kol. Andrzej Szamotulski a wieńce i kwiaty składali: przedstawiciele Wojska Polskiego, koleżanki i koledzy z Batalionu Kiliński uczniowie ze szkoły imienia Marcina Kasprzaka i przedstawiciel Przedsiębiorstwa MOSTOSTAL. Zastosowana aparatura, z której płynęły melodie powstańcze, stworzyła nastrój odpowiedni do uroczystości; aparaturę tę zainstalowali pracownicy Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego. Nasz senior Bolesław Rybka przez cały czas uroczystości pełnił funkcję chorążego w poczcie sztandarowym i żartował mówiąc, że sztandar Batalionu nie jest taki ciężki jak to niesie powszechna fama. /Notatkę o Batalionie Kiliński przygotował Kol .Janusz Jakubowski/ 02.08.2009 r. – Kielce Uczczono 64. rocznicę rozbicia komunistycznego więzienia w Kielcach Uroczystości rozpoczęła Msza Święta, podczas której homilię wygłosił ks. Maciej Radej. Następnie odbyła się inscenizacja nawiązująca do wydarzeń z 1945 r. kiedy z Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego uwolniono aresztowanych przez władze komunistyczne. Widowisko przypomniało, jak w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 roku dowodzony przez kpt. Antoniego Hedę, „Szarego”, oddział Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość zaatakował więzienie przy ul. Zamkowej w Kielcach. Wśród 354 uwolnionych byli m.in. dowódca II Dywizji Piechoty AK płk Antoni Żółkiewski, „Lin” i szef sztabu tej jednostki, mjr Michał Mandziara, „Siwy”. Inscenizację zaprezentowało Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych „Jodła”. Fragmenty widowiska pokazane na telebimie nagrano wcześniej w podkieleckich lasach i przedstawiono z komentarzem historyka oraz wspomnieniami uczestników tamtych wydarzeń. „Na żywo” został zainscenizowany finał akcji - wjazd ponad 30-osobowej grupy szturmowej pod wodzą „Szarego” przed budynek więzienia, ostrzeliwanie jego murów, wysadzenie bramy i uwolnienie członków konspiracji. Specjalnie z tej okazji IPN przygotowało broszurę poświęcona tamtym wydarzeniom, która była rozdawana wśród publiczności. Na zakończenie obchodów rocznicy kielczanie złożyli kwiaty przed pamiątkową tablicą na murze więzienia. 05.08.2009 r. – Warszawa 19 Posiedzenie Prezydium Zarządu Głównego Odbyło się 19 zebranie Prezydium ZG. Poza porządkiem dziennym Kol. Prezes Czesław Cywiński przedstawił dwie Panie, które zgłosiły chęć współpracy z Zarządem Głównym ŚZŻAK, są to Panie: Anna Lewak i Katarzyna Radowiecka. Pozytywną rekomendację p. A. Lewak przedstawił Kol. Andrzej Żupański i Kol. Wiceprezes Eugeniusz Wiszowaty. Pani K. Radowiecka przyjęta została do wzmocnienia zespołu redakcyjnego „Biuletynu Informacyjnego ŚZŻAK”. Nawiązując do spraw bieżących Prezes przekazał informacje dotyczące spotkania z przedstawicielami Banku Polskiego BP, z którego uzyskano dotacje w wysokości 15.000,- zł. Ponadto w rozmowach ustalono, że Bank PKO BP będzie w części wspomagał działalność Związku, m.in. udzieli członkom Wiadomości ZG ŚZŻAK Nr 12/67/2009 5 tzw. konta dla VIP-ów z bezpłatną obsługą konta. Następnie poinformował o przygotowywanej wystawie, wydawnictw książkowych i filmowych o walkach i działaniach Armii Krajowej, NSZ, BCh. WiN oraz NCK w Salach Kolumnowych Sejmu RP. Poinformował, że Szef Kancelarii Sejmu wyraził zgodę na rozkolportowanie wśród parlamentarzystów ulotek informacyjnych dotyczących tych wydawnictw. Podobne ekspozycje planuje się również wystawić w Banku Polskim i BGK. Kolega Bolesław Hozakowski omówił punkt zebrania, związany z działaniami w przedmiocie organizacji uroczystości 65. rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego oraz udziału w nich Związku. Wyrażono uznanie dla Kol. Prezesa Czesława Cywińskiego za jego wystąpienia podczas uroczystości, szczególnie pod Pomnikiem Powstania Warszawskiego. Zwrócono uwagę na brak odpowiedniej liczby odznaczeń dla członków naszego Związku wręczanych z okazji rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Prezes poinformował również o następujących sprawach: - zgłoszeniu do parlamentu wniosku Prezydenta RP prof. Lecha Kaczyńskiego w sprawie uznania rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego – Świętem Narodowym. - rezygnacji p. Marii Dmochowskiej z funkcji opiekuna Klubów Historycznych im. gen. Grota Roweckiego, funkcję opiekuna klubów przejęła p. Magda Merta z IPN-u - spotkaniu z Prezesem Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych p. Arturem Zawiszą. Redaktor Naczelny Biuletynu Informacyjnego Kol. Lucjan Sikora omawiając sprawy związane z wydawnictwem poruszył następujące zagadnienia: - przekazywanie szczególnie ważnych informacji w przedmiocie prawdy historycznej o Armii Krajowej oraz innych organizacjach kombatanckich, - bardzo wyrazista szata graficzna „Biuletynu”, - niezbędna konieczność utrzymania odpowiedniej obsady osobowej redakcji, jak również zachowania poziomu wydawnictwa, - szczególnie ważne zagadnienie terminowej realizacji wydawania „Biuletynu”. Kol. Prezes Czesław Cywiński pozytywnie ocenił działalność redakcji „Biuletynu”, przedstawiając również konieczność wydania na dzień 28. września br. specjalnego numeru Biuletynu Inf. poświęconego Polskiemu Państwu Podziemnemu. Kolega Józef Rell, wypowiedział się w sprawie stanu realizacji, a także ewentualnych zagrożeń w zakresie wydawnictw Biblioteki Armii Krajowej, podał do wiadomości, że na zaplanowanych 21, aktualnie istnieje realna możliwość wykonania 7 pozycji. Możliwości takie ujawniły się w wyniku uzyskania przez Kol. Prezesa Czesława Cywińskiego dotacji na ten cel ze SPEC-u. Należy podkreślić, że jest to wynik wyjątkowo żmudnej pracy całego zespołu. Kolega Zbigniew Pusłowski przedstawił stan realizacji witryny internetowej oraz wskazał na konieczność ustalenia osób odpowiedzialnych za bazę informacyjną. Został powołany zespół roboczy do współpracy z Kol. Zbigniewem Pusłowskim celem, którego będzie weryfikacja zamieszczanych informacji na stronie internetowej. W skład zespołu weszli: Kol. Kol. Józef Rell, Janusz Bohdanowicz, Bolesław Hozakowski. Kolega Jerzy Żelaśkiewicz przedstawił sprawy związane z działalnością Komisji Socjalnej i współpracy z Fundacją Polsko-Niemieckie Pojednanie. W zakresie opieki szpitalnej odbył rozmowy w Międzyleskim Szpitalu dotyczące świadczonych tam usług. W pierwszym półroczu udzielono porad lekarskich i zabiegów 645 osobom. 08.08.2009 r. – Warszawa Rekonstrukcje Powstańcze na ulicach Warszawy Kolejne trzy dni to ciągle wspomnienia o Powstaniu Warszawskim. Na Starym Mieście w Warszawie wzniesione zostały trzy powstańcze barykady. Warty na nich pełnili członkowie grup rekonstrukcyjnych ubranych w panterki z biało-czerwonymi opaskami na rękawach. Po ulicach miasta przechadzały się niemieckie patrole, można było zwiedzić powstańczą rusznikarnię, kuchnię polową i zaimprowizowany szpital. Była także drukarnia, gdzie każdy chętny mógł wydrukować dla siebie plakat powstańczy. Wzdłuż murów Starego Miasta od ulicy Podwale rozpoczęły działalność kawiarenki „Cafe Fogg” oraz Kiermasz książki i filmów historycznych. Część „powstańców” rozlokowała się na Pl. Krasińskich, przed Katedrą Polową WP. Stacjonował tam m.in. powstańczy wóz opancerzony z załogą. Z Pragi na lewy brzeg Wisły przeprowadzony został desant berlingowców, płynących na pomoc walczącej stolicy. W sobotę w samo południe odbyła się defilada oddziałów powstańczych i harcerskich na ulicy Długiej, a o godzinie 21:00 „Marsz pamięci”, który przeszedł szlakiem walk powstańczych od Starego Miasta, przez Ogród Saski do gmachu PAST-y. Jednak kulminacją trzydniowych rekonstrukcji historycznych była największa plenerowa inscenizacja walk o Twierdzę Zmartwychwstanek przy ul. Krasińskiego na Żoliborzu przygotowana prze grupę Wiadomości ZG ŚZŻAK Nr 12/67/2009 6 odtworzeniową „Radosław”. Przedstawiono bohaterską obronę klasztoru, w którym umieszczony został powstańczy szpital polowy. Wbrew międzynarodowym konwencjom szpital był zaciekle atakowany przez nieprzyjaciela. 17 sierpnia szpital został ewakuowany. Klasztor stał się najsilniejszym punktem oporu na Żoliborzu, powstańcy czterokrotnie odpierali atak nieprzyjaciela broniąc się przez 42 dni aż do 29 września. Komentarzem do przedstawionych akcji militarnych były odtworzone rozmowy sztabowców, ze Zgrupowania „Żywiciela”, „Żmii” i „Żyrafy”. Widowiska rekonstrukcyjne są zawsze wielką atrakcją i tym razem ściągnęły masę warszawiaków. Widownia była wielopokoleniowa od małych dzieci na plecach tatusiów do uczestników tamtych wydarzeń. Taka lekcja historii na długo zapadnie w pamięci młodego pokolenia. 09.08.2009 r. – Wiersze Uroczysta Msza Święta w intencji żołnierzy AK, Partyzantów i Mieszkańców W Wierszach, niewielkiej miejscowości położonej w Puszczy Kampinoskiej, odbyły się doroczne uroczystości upamiętniające udział w Powstaniu Warszawskim Grupy Kampinos AK. W programie znalazły się: Msza Święta, okolicznościowe przemówienia, apel poległych oraz złożenie wieńców i wiązanek kwiatów na partyzanckim cmentarzu. Mszę Świętą celebrował Biskup Polowy Wojska Polskiego gen. dyw. Tadeusz Płoski wraz ks. prof. Józefem Mandziukiem. Przybyłych na uroczystości do Wierszy powitał proboszcz miejscowej parafii ks. kanonik Kacper Kisieliński. W kazaniu Biskup ukazał klimat Powstania Warszawskiego na podstawie poezji i prozy czasu wojny. Kaznodzieja zacytował m.in. wiersze Zbigniewa Jasińskiego ps. „Rudy”, Józefa Andrzeja Szczepańskiego ps. „Ziętek”, Mirosława Jezierskiego ps. „Karnisz” oraz inne utwory nieznanych poetów. Okolicznościowe przemówienie do zebranych wygłosił, uczestniczący w uroczystościach, Prezes Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Czesław Cywiński. Organizatorami obchodów byli: Rada Pamięci Niepodległej Rzeczypospolitej Kampinoskiej, Światowy Związek Żołnierzy AK Grupa Kampinos i proboszcz parafii w Wierszach. 10.08.2009 r. – Warszawa Akowskie archiwa z USA powracają do Kraju W poniedziałek, 10 sierpnia 2009 r. o godz. 12.00 w Sali im. I. J. Paderewskiego odbyła się konferencja prasowa związana z przekazaniem do zasobu Archiwum Akt Nowych dokumentacji związanej z Armią Krajową. Kombatanci - przedstawiciele żołnierzy AK, przebywających poza granicami Kraju, uroczyście przekazali swoje zbiory archiwalne gromadzone od czasu zakończenia II wojny światowej w różnych miejscach na terenie Stanów Zjednoczonych. Wydarzenie to podkreśla zmianę podejścia środowisk emigracyjnych do zabezpieczania dziedzictwa narodowego poza granicami Kraju. Żołnierze AK zdecydowali o powrocie tej dokumentacji do niepodległej już Polski, nie pozostawiając jej w miejscach swojej emigracji. Na przekazany zbiór składają się historyczne archiwalia Zarządu Koła AK w Ameryce, akta kół AK w Nowym Jorku (Nowy Jork), Chicago (Illinois), Filadelfii (Pensylwania) i Pittsburghu (Pensylwania). Wartość przekazanych materiałów polega również na tym, że były one dotychczas niedostępne dla rodzin akowskich oraz badaczy Polskiego Państwa Podziemnego i Polonii. Opisują one nie tylko wydarzenia z Powstania Warszawskiego, akcji „Burza” etc., ale również są podstawowym materiałem do opisu dziejów Polonii poza granicami Kraju oraz losów żołnierzy. W uroczystości w AAN wśród przedstawicieli kół AK z Nowego Jorku, Chicago, Londynu, San Francisco, New Jersey, wzięli udział przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej: Prezes ZG Czesław Cywiński i red. naczelny „Biuletynu Informacyjnego” Lucjan Sikora. 13.08.2009 r. – Warszawa Dzień Pamięci Starówki 13 sierpnia 65 lat temu na warszawskiej starówce wybuchł niemiecki czołg pułapka zabijając kilkaset osób. Od 17 lat w rocznicę wybuchu obchodzimy Dzień Pamięci Starówki. Uroczystości rozpoczęła Msza Święta w Archikatedrze św. Jana. Nabożeństwo w intencji poległych w Powstaniu Warszawskim celebrował Metropolita Warszawski Arcybiskup Kazimierz Nycz. Następnie w miejscach pamięci narodowej na terenie Starego i Nowego Miasta złożone zostały wiązanki kwiatów i zapalone znicze. Wiadomości ZG ŚZŻAK Nr 12/67/2009 7 O godzinie 19:00 przy kamieniu, w miejscu wybuchu czołgu-pulapki, na ul. Kilińskiego odbyła się główna uroczystość obchodów Dnia Starówki wraz z okolicznościowymi przemówieniami, składaniem wieńców i modlitwą za poległych. Na zakończenie uroczystości ok. godz. 20.00 przy „Międzymurzu”, odcinek pomiędzy Domem Kata a ul. Wąski Dunaj, wystawione zostało plenerowe widowisko słownomuzyczne „Listy z Powstania”. Obchody stały się okazją do uruchomienia nowej iluminacji Pomnika Powstania Warszawskiego 1944, zbudowanego w 1989 r. dzięki publicznej zbiórce pieniędzy. Iluminację wykonała firma Reklamex. Wykorzystano przy niej 58 lamp w kolorze bieli i bursztynu. Doświetlony został pomnik oraz elementy towarzyszące: kanał, mur oraz płyta poległych lotników na murze. Zainstalowane zostały także lampy-znicze, pozwalające na dobór różnych sekwencji i kolorów światła. Zadanie było realizowane przez Zarząd Terenów Publicznych w Dzielnicy Śródmieście. Patronat honorowy nad uroczystościami objęła Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz. Organizatorami byli: Rada i Zarząd Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy oraz Stowarzyszenie Mieszkańców Starego i Nowego Miasta. Partnerem Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. 15.08.2009 r. – Warszawa Dzień Wojska Polskiego i 89. rocznicy Bitwy Warszawskiej 1920 r. Uroczystości 15 sierpnia rozpoczęła o godz. 8.30 uroczysta Msza Święta w Katedrze Polowej WP celebrowana w intencji Ojczyzny przez biskupa polowego WP gen. dyw. Tadeusza Płoskiego. W godzinach przedpołudniowych przed Belwederem odbyła się uroczystość wręczenia nominacji generalskich i odznaczeń państwowych. Prezydent RP Lech Kaczyński w asyście Ministra Obrony Narodowej Bogdana Klicha mianował na kolejne stopnie generalskie oficerów Wojska Polskiego, wręczył odznaczenia państwowe oraz wyróżnienia białą bronią. W południe przed Grobem Nieznanego Żołnierza miała miejsce tradycyjna uroczysta odprawa wart z udziałem najwyższych władz państwowych i wojskowych, samorządowych władz województwa mazowieckiego i stolicy, przedstawicieli organizacji społecznych, kombatanckich, duchowieństwa, korpusu dyplomatycznego a także licznie zgromadzonych mieszkańców stolicy. W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele naszego Związku z Prezesem Czesławem Cywińskim na czele. Jak zwykle, był także obecny Józef Piłsudski (w osobie znanego aktora Janusza Zakrzeńskiego). Po południu odbyła się uroczystość w siedzibie Ministra Obrony Narodowej przy ul. Klonowej 1, gdzie dokonano wpisu nazwisk i imion zasłużonych żołnierzy do „Księgi Honorowej Ministra Obrony Narodowej” oraz wręczono odznaczenia resortowe, medale i odznaki honorowe „Kustosza Tradycji, Chwały i Sławy Oręża Polskiego”. Takim odznaczeniem uhonorowany został Leszek Jan Malinowski z AK Wilno. Tu miało także miejsce spotkanie ministra Bogdana Klicha z kadrą kierowniczą MON, przedstawicielami rodzin żołnierzy poległych podczas misji wojskowej w Afganistanie, żołnierzami poszkodowanymi podczas pełnienia misji w Iraku i Afganistanie oraz żołnierzami pomagającymi mieszkańcom Podkarpacia i Dolnego Śląska w tegorocznej powodzi. 16.08.2009 r. – Warszawa 25 lat posługi Kościołowi Ks. Józefa Romana Maja W dniu 16 sierpnia odbyły się uroczystości związane z jubileuszem 25-lecia posługi kapłańskiej Kościołowi Służewieckiemu – jednemu z najstarszych kościołów warszawskich pw. Św. Katarzyny Aleksandryjskiej – którego proboszczem od ćwierć wieku jest ks. Józef Roman Maj. Podczas uroczystej Mszy Świętej w wygłoszonej homilii i wystąpieniach podkreślano ogromne zasługi w działalności księdza J. Maja, która zdecydowanie wykracza poza normalną posługę, jako proboszcza. Jednym z wielu dokonań jest monumentalny pomnik, znajdujący się obok kościoła, upamiętniający Męczenników Terroru Komunistycznego. Priorytety proboszcza przedstawia wybrany cytat ze wstępu do okolicznościowego wydawnictwa z okazji jubileuszu.: „Na pierwszym miejscu, co oczywiste – jest dla Niego Bóg. Ale niemal zaraz potem pisany wielką literą – Naród”. W uroczystości udział wzięli: Prezydent RP na uchodźctwie Ryszard Kaczorowski, Szef Kancelarii Prezydenta RP Minister Władysław Stasiak oraz wiele innych osób i parafian, wśród których, reprezentujący nasz Związek obecny był Prezes ZG Czesław Cywiński. Wiadomości ZG ŚZŻAK Nr 12/67/2009 8 16.08.2009 r. – Sędziszów Patriotyczna uroczystość w Swaryszowie W 65. rocznicę hitlerowskiej pacyfikacji Swaryszowa, wsi w gminie Sędziszów, na miejscowym cmentarzu gdzie pochowano 42 ofiary egzekucji, odbyła się uroczystość religijno - patriotyczna. Mszę Świętą koncelebrowaną przez księży Jana Biernackiego, Stanisława Brzozę i Mariana Haczyka poprzedził Apel Pamięci prowadzony przez Prezesa Koła Sędziszów ŚZŻAK Zenona Kowalika. Obecne by liczne Poczty Sztandarowe, m. innymi Kół ŚZŻAK z Jędrzejowa, Sędziszowa, Włoszczowy i Wodzisławia. Po Mszy uczniowie Szkoły Podstawowej w Tarnawie zaprezentowali montaż słownomuzyczny. W uroczystości obok rodzin pomordowanych i okolicznych mieszkańców uczestniczyli Posłowie RP Maria Zuba i Krzysztof Lipiec. Obecni byli również: doradca w MSWiA Janusz Prędki, Starosta Jędrzejowski Edmund Karczmarek, Burmistrz Sędziszowa Wacław Szarek oraz Piotr Kurek reprezentujący Prezydium Zarządu Głównego ŚZŻAK. Organizatorem uroczystości był Urząd Miasta Sędziszów z Panią Ewą Kubas-Samociuk na czele. 19.08.2009 r. – Warszawa 20 posiedzenie Prezydium Zarządu Głównego W dniu 19 sierpnia odbyło się 20 posiedzenie Prezydium Zarządu Głównego. Przekazując informacje bieżące Prezes ZG Czesław Cywiński przedstawił stanowisko Kancelarii Prezydenta dotyczące obchodów 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej w Warszawie i podczas międzynarodowej części obchodów na Westerplatte. Omówiono stan przygotowań do obchodów 70. rocznicy powstania Polskiego Państwa Podziemnego. W porozumieniu z przedstawicielami Kancelarii Prezydenta RP i Urzędu m.st. Warszawy, które są współorganizatorami uroczystości centralnych, ustalono program obchodów rocznicowych w dniu 27 września 2009 r. Ustalony został również porządek obrad uroczystego zebrania Plenarnego Zarządu Głównego w dniu 28 września br. Sekretarz ZG Kol. Janusz Okoń został zobowiązany do przygotowania informacji dla wszystkich Okręgów i Środowisk Ogólnokrajowych dotyczących dwudniowych obchodów. Aktualizację preliminarza ZG ŚZŻAK na rok 2009 przedstawiła Główna Księgowa p. Sławomira Władyczyn. Zaprezentowana została ostateczna wersja, przygotowywanego „Porozumienia” między Związkiem a Fundacją Polskiego Państwa Podziemnego. Po zapoznaniu się z materiałem Prezydium podjęło decyzję o jego podpisaniu. Kol. Janusz Okoń przedstawił propozycję nadania tytułu Honorowego Członka Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej prof. Józefowi Szaniawskiemu. Ustalono, że wniosek w tej sprawie wraz z uzasadnieniem dla Rady Naczelnej przygotuje Kol. Józef Rell. Na zakończenie Kol. Zbigniew Pusłowski przedstawił stan przygotowań oraz metodyczne działania dotyczące uruchomienia strony internetowej. Poprosił również o ustalenie składu redakcji witryny. Temat będzie szczegółowo omawiany na roboczym spotkaniu osób zainteresowanych. 20.08.2009 r. – Warszawa 65 rocznica zdobycia PAST -y 20 sierpnia 2009 r. obchodziliśmy uroczyście 65 rocznicę zdobycia PAST-y przez oddziały powstańcze w sierpniu 1944 r. Sukces militarny, w którym główny udział mieli żołnierze batalionu „Kiliński” Armii Krajowej odbił się szerokim echem w powstańczej Warszawie jak też w całej Polsce - budząc nadzieję na sukces Powstania Warszawskiego. Nadzieję krótkotrwałą, lecz procentującą w latach powojennych, gdyż świadomość możliwego zwycięstwa nad silniejszym przeciwnikiem dodała Polakom wiary w ostateczny sukces, jakim stało się odzyskanie przez naszą Ojczyznę pełnej suwerenności w roku 1989.O tym wszystkim mówili dostojni goście uroczystości zorganizowanej przez Ogólnokrajowe Środowisko bat. „Kiliński”, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej oraz Fundację Polskiego Państwa Podziemnego. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego reprezentował min. Jacek Sasin, Ministra Obrony Narodowej Radca Generalny - Koordynator w MON Krzysztof Sikora, a szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego Maciej Czuliński. Licznie zgromadzeni kombatanci i weterani przywitali Prezydent Warszawy Hannę Gronkiewicz-Waltz, przedstawicieli władz Dzielnicy Śródmieście jak też innych dostojnych gości z przedstawicielami generalicji Wojska Polskiego na czele. Niezwykle ciepło przywitano uczestników walk o PAST-ę dzielne minerki Barbarę Wysiadecką, Janinę Otto, Marię Wiadomości ZG ŚZŻAK Nr 12/67/2009 9 Fot: Alina Nowacka Twarowską oraz Zbigniewa Dębskiego, Stanisława Brzosko jak też i innych bohaterskich żołnierzy Armii Krajowej. Uroczystość rozpoczęła się Mszą Świętą, a następnie kontynuowano ją przed budynkiem PAST-y przy ul. Zielnej 39. Salut poległym i żyjącym bohaterom oddały licznie zgromadzone poczty sztandarowe organizacji kombatanckich. Złożono wieńce i wiązanki kwiatów przed płytą pamiątkową, a harcerki zapaliły znicze. Dziękujemy Wam za to, co zrobiliście i za to, że daliście na wiarę w ostateczne zwycięstw – powiedział na zakończenie oficjalnej uroczystości prezes Zarządu Głównego ŚZŻAK – Czesław Cywiński. Dalsza część obchodów odbyła się na dziedzińcu PAST-y. Minister Janusz Krupski - Kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych udekorował kilkunastu członków środowiska bat. „Kiliński” medalami Pro Memoria dziękując im za wielki wkład w propagowanie etosu Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego. Następnie odbyło się spotkanie środowiskowe w trakcie, którego zaprezentowano film „Suita Powstania Warszawskiego” – przypominający bohaterskie zmagania z 1944 r. Twórcy i realizatorzy filmu nagrodzeni zostali gromkimi brawami. To pierwsza uroczystość na dziedzińcu PAST-y - podkreślił Prezes Zarządu FPPP – dr Ryszard Bzinkowski, prosząc jednocześnie o pomoc finansową i organizacyjną w budowie sali konferencyjnowystawienniczej, tak by PAST-a symbol zwycięstwa w Powstaniu - stała się centrum edukacji historycznej i wychowania patriotycznego, a jednocześnie miejscem spotkań całego warszawskiego środowiska Armii Krajowej. Organizację uroczystości szczodrze wsparły firmy których jedna z przedstawicielek stwierdziła - Jesteśmy to winni naszym bohaterskim żołnierzom, powstańcom – dzięki nim możemy żyć w wolnym niepodległym kraju. UWAGA CZYTELNICY !!! Poniżej przedstawiamy nowości wydawnicze do nabycia w naszej „Księgarni Warszawskiej”, mieszczącej się w budynku PAST-y, przy ul. Zielnej 39, tel. 0-22 620-12-88. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Andrzej Krzysztof Kunert „1939. Polska była pierwsza” - /wyd. Świat Ksiązki/ - cena 99,00 zł Leszek Moczulski „Wojna Polska 1939” - /wyd. Bellona/ - cena 59,00 zł Jochen Böhler „Zbrodnie Wehrmachtu w Polsce” - /wyd. Znak”/ - cena 39,90 zł Richard Hargreaves „BLITZKRIEG W POLSCE - wrzesień 1939 r.” -/wyd. Bellona / - cena 49,00 zł Tadeusz Żenczykowski „Dwa komitety 1920, 1944” - /wyd. LTW/ - cena 25,00 zł Jerzy Kłoczowski „Powstanie na Mokotowie relacje dowódców. Warszawskie termopile 1944” - /wyd. Fundacja Warszawa Walczy/ - cena 36,90 zł 7. Dariusz Faszcza „Skazany na zapomnienie płk Kazimierz Bąbiński” - /wyd. Akademia Humanistyczna/ - cena 42,90 zł W sprzedaży Internetowej dodatkowo: książki historyczne, umundurowanie ZHP i ZHR, przewodniki turystyczne, podręczniki szkolne. KSIĘGARNIA INTERNETOWA: www.ksiegarnia-warszawska.pl KOMBATANCI PRZY OKAZANIU LEGITYMACJI OTRZYMUJĄ 10% RABATU Źródło: Opracowanie: Biuro ZG ŚZŻAK http://www.mmwarszawa.pl/ http://expatpol.com/ http://www.ordynariat.wp.mil.pl/ http://wiadomosci.onet.pl/ http://www.aan.gov.pl/ Wiadomości ZG ŚZŻAK Nr 12/67/2009 10