JAJECZNY (45) ai a oraz e jasne (SienLek). sg m G jajeczn(e)go (5

Słownik polszczyzny XVI wieku - wersja elektroniczna
hasło: JAJECZNY (stan na dzień: 11-10-2015)
www.spxvi.edu.pl
strona 1/1
JAJECZNY (45) ai
a oraz e jasne (SienLek).
sg m G jajeczn(e)go (5). ◊ A jajeczny (8). ◊ I jajecznym (17). ◊ f N jajeczn(a) (1). ◊ A jajeczną (2).
◊ L jajecznéj (2); -éj (1), -(e)j (2). ◊ [n G jajeczn(e)go]. ◊ pl G jajecznych (6). ◊ I m jajeczn(e)mi (4).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVII — XVIII w.
1. Przymiotnik od „jaje” (45) :
a. Przynależny do jaja (41) :
Zestawienia: »białek jajeczny« [szyk 23 : 1] (24): Theż Paięcżyna zmieſzana z białkiem iaiecżnym,
krew w ranie zaſtanawia FalZioł I 149d, I 20b, 21b, 38d, 74b, 80d (23); Pirwſza [wilkość w oku] ieſt
na wzraz białka iaiecżnego. GlabGad B5.
»skorupa jajeczna« (2): Czo ſkorupę iaiecżną łąmie gdy ſie ptaſzę ma wylądz. GlabGad H7v, H7v.
»żołtek jajeczny« (15): Zaſię gdyby było bolenie ocżne z vrodzenia/ tbedy żołtek iaiecżny z
hałunem á z ro- żanym oleykiem zmieſzawſzy: przyłoż na ocży FalZioł V 78, I 125a, III 42d, IV
20b, V 25v, 36v (13); z naſienia albo z plemienia męſkiego w macici niewieſciey, na przod ſie vcżyni
błonka [...] tamże wpoſrzodku (iako widamy w żołtku iaiecżnym) zarodzi ſie nie iaki duch ſprawuiąci
GlabGad E2v; SienLek 161.
b. Zrobiony z jaj (3) :
Wyrażenia: »kasza jajeczna [= zaprawiona jajami (?)]« (1): Káſze wſzelákie co ſie domá rodźi/ ále
ná ſchwał/ drobne/ ochędożno/ ták nowe iáko ſtáre ma cżynić: mánnę/ tátárcżáną/ kilkorę/ iágły/
ięcżmienną/ pſzenną/ owśiáną/ żytną/ iáiecżną/ y inne oſohne káſze/ iákiekolwiek bywáią káżdego
cżáſu. GostGosp 130.
»placek jajeczny« (1): A gdy z łáźnie wynidźie/ day mu plácek iáieczny ieść SienLek 91.
»jajeczna polewka« (1): vtłucz ié [jaja] z ſolą w możdżerzu/ roſtwórzże octem/ á obwinąwſzy laſkę
ná końcu pácześiámi/ zmaczay w oney iáiecznéy poléwce/ powáliwſzy koniá/ gęhę mu roźdźieẃ/ á
śięgni mu oną laſką spácześiámi w gárdło SienLek 169v.
c. Wyrażenie: »panewka jajeczna« = patelnia do smażenia jaj (?) (1) : Panewka Jaieczna 1 Britwanni
2 WyprKr 119v.
2. [W funkcji rzeczownika: »jajeczne«: = opłata pieniężna wprowadzona zamiast obowiązku
oddawania jaj: Item dawają wszyscy kóp 3 jajec per gr 3, jajecznego gr 4/14 LustrKrak 164. ]
Cf JAJI, JAJOWY
LW