Prawo i etyka w stomatologii

SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU)
Informacje ogólne
Kod
Nazwa
NBPE
modułu
modułu
Rodzaj modułu/przedmiotu
Prawo i etyka w stomatologii
Obowiązkowy
Wydział PUM
Lekarsko-Stomatologiczny ( WLS)
Kierunek studiów
Lekarsko-dentystyczny (KLD)
Specjalność
Nie dotyczy
Poziom studiów
jednolite magisterskie (S2J)
Forma studiów
stacjonarne (s ), niestacjonarne
Rok studiów
4
Semestr studiów
Liczba przypisanych punktów
ECTS
Formy prowadzenia zajęć
7
Osoba odpowiedzialna za
moduł
1
Seminaria (30 godzin) .
dr hab. n. med. Aleksandra Kładna
e-mail [email protected]
Strona internetowa
Prof. PUM dr hab. Aleksandra Kładna
[email protected]
dr Jakub Gąsiorowski
[email protected]
dr Przemysław Ustianowski
[email protected]
mec. Piotr Kotfis
[email protected]
www.pum.edu.pl
Język prowadzenia zajęć
polski, angielski
Osoby prowadzące zajęcia
Informacje szczegółowe
Cele modułu
Celem nauczania prawa i etyki jest:
kształtowanie postaw przyszłych lekarzy stomatologów w
oparciu o system norm prawnych i etycznych
ugruntowanie przepisów prawnych
obowiązujących w
polskim systemie opieki zdrowotnej
nabycie umiejętności stosowania przepisów kodeksu etyki
lekarskiej
zapoznanie studentów z działalnością komisji bioetycznych
określenie
rangi
zawodu
lekarza
stomatologa
i
odpowiedzialności zawodowej
nabycie umiejętności korzystanie z przepisów prawa pracy
przyswojenie przepisów prawnych i etycznych w relacji
pacjent-lekarz stomatolog
ukazanie moralnych i prawnych aspektów w transplantologii
ukazanie etycznych aspektów problemu umierania
Załącznik nr 3 do Uchwały Senatu PUM 14/2012
Strona 1 z 8
zwrócenie uwagi na dylematy współczesnej medycyny
przekazanie studentom podstawowych zasad ochrony
własności intelektualnej i prawa autorskiego
uformowanie wiedzy medycznej w aspekcie prawnym i
etycznym
Wymagania wstępne
w zakresie
Wiedzy
Znajomość norm prawnych i etycznych
Umiejętności
umiejętność stosowania przepisów prawnych i normy etycznych
Kompetencji
społecznych
nawyk samokształcenia, komunikowania się i upowszechniania
nabytej wiedzy
Opis efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu)
numer
efektu
kształcenia
NBPE W01
NBPE W02
NBPE W03
NBPE W04
NBPE W05
NBPE W06
NBPE W07
Student, który zaliczył moduł
(przedmiot)
wie/umie/potrafi:
zna aktualny stan wiedzy na temat:
społecznego wymiaru zdrowia i choroby,
wpływu środowiska społecznego (rodziny,
sieci relacji społecznych) i nierówności
społecznych na stan zdrowia,- społecznokulturowych różnic i roli stresu społecznego w
zachowaniach zdrowotnych i
autodestrukcyjnych.
zna formy przemocy, modele wyjaśniające
przemoc w rodzinie i w instytucjach,
społeczne uwarunkowania różnych form
przemocy oraz rolę lekarza w rozpoznawaniu
przemocy
rozumie symboliczne znaczenie zdrowia,
choroby, niepełnosprawności i starości w
relacji do postaw społecznych, konsekwencje
społeczne choroby i niepełnosprawności oraz
bariery społeczno-kulturowe; zna aktualną
koncepcję jakości życia uwarunkowaną
stanem zdrowia
rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i
niewerbalnej w procesie komunikowania się z
pacjentem i pojęcie zaufania w interakcji z
pacjentem
rozumie funkcjonowanie instytucji
medycznych oraz społeczną rolę lekarza
zna zasady altruizmu i odpowiedzialności
klinicznej
zna imperatyw i wzorzec zachowania lekarza i
ustalony przez korporację zawodową lekarzy i
lekarzy dentystów
SYMBOL
(odniesienie
do)
EKK
Sposób weryfikacji
efektów kształcenia
(forma zaliczeń)
K_D. W01
ocenianie
ciągłe
seminariach
K_D.W02
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_D.W03
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_D.W04
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_D.W05
K_D.W12
K_D.W14
NBPE W08
zna prawa pacjenta
K_D.W15
NBPE W09
zna historię medycyny ,ze szczególnym
uwzględnieniem historii stomatologii
K_D.W16
NBPE W10
zna kształtowanie się nowych dyscyplin
medycznych
K_D.W17
NBPE W11
zna osiągnięcia czołowych przedstawicieli
medycyny polskiej
K_D.W18
NBPE W12
zna zasady ochrony własności intelektualnej
K_D.W19
NBPE U01
uwzględnia w procesie postępowania
terapeutycznego subiektywne potrzeby i
K_D. U01
na
ocenianie ciągłe na
seminariach
ocenianie ciągłe na
seminariach
ocenianie ciągłe na
seminariach
ocenianie ciągłe na
seminariach
ocenianie ciągłe na
seminariach
ocenianie ciągłe na
seminariach
ocenianie ciągłe na
seminariach
ocenianie ciągłe na
seminariach
ocenianie ciągłe na
Strona 2 z 8
Załącznik nr 3 do Uchwały Senatu PUM 14/2012
NBPE U02
NBPE U03
NBPE U04
NBPE U05
NBPE U06
NBPE U07
NBPE U08
NBPE U09
NBPE U10
NBPE U11
NBPE U12
NBPE U13
NBPE U14
NBPE K01
NBPE K02
NBPE K03
NBPE K04
NBPE K05
NBPE K06
NBPE K07
oczekiwania pacjenta wynikające z
uwarunkowań społeczno-kulturowych
dostrzega i właściwie reaguje na oznaki
zachowań anty-zdrowotnych i
autodestrukcyjnych
buduje pełną zaufania atmosferę podczas
całego procesu diagnostycznego i leczenia
potrafi budować pełną zaufania atmosferę
podczas całego procesu diagnostycznego i
leczenia
podejmuje działania zmierzające do poprawy
jakości życia pacjenta i zapobiegania jej
pogorszeniu się w przyszłości
przeprowadza rozmowę z pacjentem
dorosłym, dzieckiem i rodziną z
zastosowaniem techniki aktywnego słuchania
i wyrażenia empatii
identyfikuje czynniki występowania ryzyka
przemocy, rozpoznaje przemoc i odpowiednio
reaguje
rozpoznaje i stosuje środki przewidziane
normatywnie, gdy istnieje konieczność
podjęcia działań lekarskich bez zgody
pacjenta lub z zastosowaniem przymusu
wobec pacjenta
pracuje w zespole wielo specjalistycznym, w
środowisku wielokulturowym i
wielonarodowościowym
w działaniach zawodowych przestrzega
obowiązujących regulacji prawnych i kieruje
się wzorcem etycznym ustalonym przez
korporację
przestrzega praw pacjenta, w tym: prawa do
ochrony danych osobowych, do intymności,
do informacji o stanie zdrowia, do wyrażenia
świadomej zgody na leczenie lub odstąpienie
od niego, do godnej śmierci
wykazuje odpowiedzialność za swój rozwój
zawodowy i wkład w dalszy rozwój nauk
medycznych
rozpoznaje własne ograniczenia, ocenia
własne deficyty i potrzeby edukacyjne, oraz
planuje aktywność edukacyjną i jej ewaluację
Przekazuje swoją wiedzę innym
wykazuje nawyk samokształcenia i uczenia się
przez całe życie
akceptuje potrzebę standardów etycznych i
uwarunkowania prawne związane z
wykonywanym zawodem
wykazuje szacunek do ludzkiego ciała
okazuje szacunek wobec pacjenta, grup
społecznych oraz troskę o ich dobro i
bezpieczeństwo
postrzega potrzeby kompleksowego
rozumienia zjawisk fizycznych w aspekcie
organizmu ludzkiego
rozumie poczucie odpowiedzialności za
powierzone dobro
rozumie znaczenie relacji między badającym i
badanym
seminariach
K_D. U02
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_D. U03
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_D. U04
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_D. U05
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_D. U06
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_D. U07
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_D. U09
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_D. U10
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_D. U11
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_D. U12
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_D. U13
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_D. U14
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_D. U16
K_K01
Egzamin pisemny:
Pytania testowe:
Pytania typu TAK/ NIE
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_K02
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_K04
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_K05
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_K06
ocenianie ciągłe na
seminariach
K_K07
K_K08
ocenianie ciągłe na
seminariach
ocenianie ciągłe na
seminariach
Strona 3 z 8
Załącznik nr 3 do Uchwały Senatu PUM 14/2012
NBPE K08
rozumie potrzebę zachowania tajemnicy
lekarskiej i poszanowania praw chorego
K_K09
NBPE K09
potrafi formułować opinie dotyczące różnych
aspektów działalności zawodowej
K_K10
ocenianie ciągłe na
seminariach
ocenianie ciągłe na
seminariach
Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć
NBPE W01
NBPE W02
NBPE W03
NBPE W04
NBPE W05
NBPE W06
NBPE W07
NBPE W08
NBPE W09
NBPE W10
NBPE W11
NBPE W12
NBPE U01
zna aktualny stan wiedzy na temat:
społecznego wymiaru zdrowia i
choroby, wpływu środowiska
społecznego (rodziny, sieci relacji
społecznych) i nierówności
społecznych na stan zdrowia,społeczno-kulturowych różnic i
roli stresu społecznego w
zachowaniach zdrowotnych i
autodestrukcyjnych.
zna formy przemocy, modele
wyjaśniające przemoc w rodzinie i
w instytucjach, społeczne
uwarunkowania różnych form
przemocy oraz rolę lekarza w
rozpoznawaniu przemocy
rozumie symboliczne znaczenie
zdrowia, choroby,
niepełnosprawności i starości w
relacji do postaw społecznych,
konsekwencje społeczne choroby i
niepełnosprawności oraz bariery
społeczno-kulturowe; zna aktualną
koncepcję jakości życia
uwarunkowaną stanem zdrowia
rozumie znaczenie komunikacji
werbalnej i niewerbalnej w
procesie komunikowania się z
pacjentem i pojęcie zaufania w
interakcji z pacjentem
rozumie funkcjonowanie instytucji
medycznych oraz społeczną rolę
lekarza
zna zasady altruizmu i
odpowiedzialności klinicznej
zna imperatyw i wzorzec
zachowania lekarza i ustalony
przez korporację zawodową
lekarzy i lekarzy dentystów
zna prawa pacjenta
zna historię medycyny ,ze
szczególnym uwzględnieniem
historii stomatologii
zna kształtowanie się nowych
dyscyplin medycznych
zna osiągnięcia czołowych
przedstawicieli medycyny polskiej
zna zasady ochrony własności
intelektualnej
uwzględnia w procesie
postępowania terapeutycznego
inne ...
Zajęcia
praktyczne
Ćwiczenia
Ćw.
projektowe
Ćwiczenia
kliniczne
Ćw. laborat.
Symbol modułu lub
Student, który zaliczył
moduł (przedmiot)
wie/umie/potrafi:
Zajęcia
seminaryjne
numer
efektu
kształcenia
Wykład
Forma zajęć dydaktycznych
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Strona 4 z 8
Załącznik nr 3 do Uchwały Senatu PUM 14/2012
NBPE U02
NBPE U03
NBPE U04
NBPE U05
NBPE U06
NBPE U07
NBPE U08
NBPE U09
NBPE U10
NBPE U11
NBPE U12
NBPE U13
NBPE U14
NBPE K01
NBPE K02
NBPE K03
subiektywne potrzeby i
oczekiwania pacjenta wynikające
z uwarunkowań społecznokulturowych
dostrzega i właściwie reaguje na
oznaki zachowań antyzdrowotnych i autodestrukcyjnych
buduje pełną zaufania atmosferę
podczas całego procesu
diagnostycznego i leczenia
potrafi budować pełną zaufania
atmosferę podczas całego procesu
diagnostycznego i leczenia
podejmuje działania zmierzające
do poprawy jakości życia pacjenta
i zapobiegania jej pogorszeni się
w przyszłości
przeprowadza rozmowę z
pacjentem dorosłym, dzieckiem i
rodziną z zastosowaniem techniki
aktywnego słuchania i wyrażenia
empatii
identyfikuje czynniki
występowania ryzyka przemocy,
rozpoznaje przemoc i
odpowiednio reaguje
rozpoznaje i stosuje środki
przewidziane normatywnie, gdy
istnieje konieczność podjęcia
działań lekarskich bez zgody
pacjenta lub z zastosowaniem
przymusu wobec pacjenta
pracuje w zespole wielo
specjalistycznym, w środowisku
wielokulturowym i
wielonarodowościowym
w działaniach zawodowych
przestrzega obowiązujących
regulacji prawnych i kieruje się
wzorcem etycznym ustalonym
przez korporację
przestrzega praw pacjenta, w tym:
prawa do ochrony danych
osobowych, do intymności, do
informacji o stanie zdrowia, do
wyrażenia świadomej zgody na
leczenie lub odstąpienie od niego,
do godnej śmierci
wykazuje odpowiedzialność za
swój rozwój zawodowy i wkład w
dalszy rozwój nauk medycznych
rozpoznaje własne ograniczenia,
ocenia własne deficyty i potrzeby
edukacyjne, oraz planuje
aktywność edukacyjną i jej
ewaluację
Przekazuje swoją wiedzę innym
wykazuje nawyk samokształcenia
i uczenia się przez całe życie
akceptuje potrzebę standardów
etycznych i uwarunkowania
prawne związane z wykonywanym
zawodem
wykazuje szacunek do ludzkiego
ciała
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Strona 5 z 8
Załącznik nr 3 do Uchwały Senatu PUM 14/2012
NBPE K04
NBPE K05
NBPE K06
NBPE K07
NBPE K08
NBPE K09
okazuje szacunek wobec pacjenta,
grup społecznych oraz troskę o ich
dobro i bezpieczeństwo
postrzega potrzeby
kompleksowego rozumienia
zjawisk fizycznych w aspekcie
organizmu ludzkiego
rozumie poczucie
odpowiedzialności za powierzone
dobro
rozumie znaczenie relacji między
badającym i badanym
rozumie potrzebę zachowania
tajemnicy lekarskiej i
poszanowania praw chorego
potrafi formułować opinie
dotyczące różnych aspektów
działalności zawodowej
X
X
X
X
X
X
Treść modułu (przedmiotu) kształcenia
Symbol
treści
Opis treści kształcenia
kształcenia
T.K.01
T.K.02
System opieki zdrowotnej w Polsce w oparciu o
normy prawne i etyczne
Regulacje prawne świadczeń zdrowotnych
T.K.03
Przepisy prawne i normy etyczne wykonywania
zawodów medycznych w Polsce
T.K.04
Przepisy z zakresu prawa pracy
T.K.05
Przepisy prawne i normy etyczne w relacji
pacjent-lekarz stomatolog ze szczególnym
uwzględnieniem empatycznego podejścia do
pacjenta
T.K.06
Ranga zawodu lekarza stomatologa i
odpowiedzialność zawodowa
T.K.07
Poszanowanie godności i prawa pacjenta przy
wykonywaniu zawodu
Odniesienie do efektów
kształcenia dla modułu
NBPE
W:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12
NBPE U:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12,13,14
NBPE K:01,02,03,04,05,06,07,08,09
NBPE
W:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12
NBPE U:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12,13,14
NBPE K:01,02,03,04,05,06,07,08,09
NBPE
W:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12
NBPE U:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12,13,14
NBPE K:01,02,03,04,05,06,07,08,09
NBPE
W:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12
NBPE U:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12,13,14
NBPE K:01,02,03,04,05,06,07,08,09
NBPE
W:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12
NBPE U:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12,13,14
NBPE K:01,02,03,04,05,06,07,08,09
NBPE
W:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12
NBPE U:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12,13,14
NBPE K:01,02,03,04,05,06,07,08,09
NBPE
W:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12
NBPE U:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12,13,14
NBPE K:01,02,03,04,05,06,07,08,09
Strona 6 z 8
Załącznik nr 3 do Uchwały Senatu PUM 14/2012
T.K.08
Zasady etyczno-prawnego postępowania w
przypadkach choroby, umierania i śmierci
T.K.09
Transplantologia-aspekty etyczne i prawne
T.K.10
Dokumentacja medyczna
T.K.11
Sposoby opiniowania w sprawach karnych
T.K.12
Przemysł medyczny i farmaceutyczny
T.K.13
Prawo autorskie
T.K.14
Dylematy współczesnej medycyny w aspekcie
prawno-etycznym
T.K.15
Dyskusja na temat zaproponowany przez
studentów
NBPE
W:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12
NBPE U:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12,13,14
NBPE K:01,02,03,04,05,06,07,08,09
NBPE
W:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12
NBPE U:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12,13,14
NBPE K:01,02,03,04,05,06,07,08,09
NBPE
W:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12
NBPE U:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12,13,14
NBPE K:01,02,03,04,05,06,07,08,09
NBPE
W:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12
NBPE U:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12,13,14
NBPE K:01,02,03,04,05,06,07,08,09
NBPE
W:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12
NBPE U:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12,13,14
NBPE K:01,02,03,04,05,06,07,08,09
NBPE
W:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12
NBPE U:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12,13,14
NBPE K:01,02,03,04,05,06,07,08,09
NBPE
W:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12
NBPE U:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12,13,14
NBPE K:01,02,03,04,05,06,07,08,09
NBPE
W:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12
NBPE U:01,02,03,04,05,06,07,08,09,10,
11,12,13,14
NBPE K:01,02,03,04,05,06,07,08,09
Piśmiennictwo i pomoce naukowe
1. Biegański W.: Myśli i aforyzmy o etyce lekarskiej.PZWL,Warszawa,1957
2. Brzeziński T.: Etyka lekarska. PZWL, Warszawa 2002
3. Chyrowicz B.: O sytuacjach bez wyjścia w etyce. Znak,Kraków,2008
4. Europejska konwencja o ochronie praw człowieka i godności ludzkiej wobec zastosowań biologii i
medycyny (Rada Europy, Oviedo, kwiecień 1997r)
5. Fenigsen R.: Przysięga Hipokratesa. Świat Książki, Warszawa 2010
6. Fenigsen R.: Eutanazja. Wydawnictwo w drodze, Poznań 2002
7. Fiutak A.: Prawo w medycynie.C.H.Beck,2011
8. Hartman J.: Bioetyka dla lekarzy. Wolters Kluwer Polska,2011
9. Hołówka J.: Etyka w działaniu.Prószyński i S-ka, Warszawa 2001
Strona 7 z 8
Załącznik nr 3 do Uchwały Senatu PUM 14/2012
10. The Human rights, ethical and moral dimensions of health care.(Europejski przewodnik po
bioetyce,opracowany przez zespół ekspertów Rady Europy, zalecany lekarzom Europy) Tłum. T.
Jasudowicz, Toruń, 2005
11. Hope Tony, Medical ethics. A Very Short Introduction. Oxford University Press, New York 2004
12. Kodeks Etyki Lekarskiej z dnia 02 lutego 2004 roku
13. Komitet Etyki w Nauce PAN.: Dobre obyczaje w nauce. ( Dokument na stronie www.ken.pan.pl )
14. Łuków P.: Granice zgody: autonomia zasad i dobro pacjenta. Scholar, Warszawa 2005
15. Nesterowicz A.: Prawo medyczne. Wyd. Dom Organizatora, Toruń 2005
16. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 25 marca 1999 r. w sprawie specjalizacji
lekarzy i lekarzy stomatologów (Dz.U. Nr 31, poz.602)
17. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 24 maja 1999r. w sprawie stażu
podyplomowego lekarza i lekarza stomatologa (Dz.U. Nr54, poz.571)
18. Singer Peter.: Etyka praktyczna. Przekł. z ang. A. Sagan, W-wa 2003
19. Świerczynski M., Treple E.: Prawo farmaceutyczne. Wolters Kluwer Polska,2011
20. Suchorzewska I. (red), wybrane zagadnienia etyki lekarskiej z elementami prawa medycynie.
Akademia Medyczna w Gdańsku, Gdański, 2006
21. Ziółkowska-Rudowicz E.,Kładna A.: Empatia jako jedna z ważnych umiejętności klinicznych
(w:)Pielęgniarstwo. Desmurgia. Stany zagrożenia życia-podręcznik, (red.) A.Kładna. Wydawnictwo
Pomorskiej Akademii Medycznej, Szczecin,2007, s. 9-20.
22. Ziółkowska-Rudowicz E.,Kładna A.: Kształcenie empatyczne lekarzy. Część I-IV. Pol. Merkuriusz
Lekarski,2010, Nr 172,173,174
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS)
Obciążenie studenta [h]
Forma nakładu pracy studenta
(udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie
sprawozdania, itp.)
Godziny kontaktowe z nauczycielem
N
30
S
Średnia
30
Przygotowanie do ćwiczeń
Czytanie wskazanej literatury
Napisanie raportu z laboratorium/przygotowanie projektu
Przygotowanie do egzaminu
Inne
Sumaryczne obciążenie pracą studenta
Punkty ECTS za moduł
1
Uwagi
Metody oceniania np.:
E – egzamin- rozwiązanie problemu
S – sprawdzenie umiejętności praktycznych
R – raport
D – dyskusja wyników
P – prezentacja
Inne –
Strona 8 z 8
Załącznik nr 3 do Uchwały Senatu PUM 14/2012